Drieluik de „Bewening" van Engebrechtsz
gerestaureerd
Eerste H. Mis
EMIGRATIE?
KON. ERK. PITMANSCHOOL
£êidse
HUTSPOT
1
De Stations-goederenloods wordt gesloopt
Het weer op de
Paasdagen
Parochievaan van de Leidse
St. Petruskerk
ZATERDAG 8 APRIL 1950
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD - PAGINA 2
Zilveren Priesterfeest
Pastoor N. Lohuis
Pater Nicolaas Lohuis O.F.M., pas
toor van de liartebïug-kerk, herdenkt
Zondag 23 April zijn zilveren pries
terfeest. Sedert 22 Augustus van het
vorig jaar is pastoor Lohuis in Lei
den werkzaam, de eerste kennisma
king heeft plaats gehad en hij is zijn
arbeid begonnen, daarbij getrouw
aan de les van Vader Franciscus:
„Niet arleen voor zichzelf leven, maar
werken voor 't nut en de zaligheid
van anderen."
Voor veie parochianen is de nieu
we herder nog een gesloten boek. Hij
gaat zijn weg, kaim en weloverwo
gen wetend, wèike weg hij inslaat.
Enigszins gereserveerd lijkt hij bij
zijn contact-zoeken met de parochia
nen, een voorzichtigheid, welke, van
nature wellicht reeas aanwezig, zich
ontwikkeld heeft door de vele jaren,
waarin hem een leiding-gevende
taak werd opgedragen: in 1933 werd
pater Lohuis gardiaan van het kloos
ter te Alverna, in 1936 rector van
het gymnasium te Megen, in 1945
pastoor te Gorcum en thans te Lei
den. Maar onder deze gereserveerd
heid klopt een hart vol liefde en
belangstelling voor het welzijn van
zijn parochie in het algemeen en voor
ieder van de hem toevertrouwden
afzonderlijk.
Het leven van ieder mens blijft
meestal een gesloten boek, of een
boek waarvan men slechts weinige
bladzijden vermag of mag lezen.
Maar het levensboek van pater Lo
huis ligt voor ieder te lezen! Deze
bewering schijnt in wondenijke te
genspraak met de karakteristiek
welke wij van de jubilaris gaven.
Pater Lohuis heeft echter, toen hij te
Weert verbonden was aan de redac
tie van de Derde Orde-tijdschriften
een boek geschreven over St- Anto-
nius van Padua. Het kan zijn, dat
het boek uitverkocht is (want het
vond een warm onthaal), doch als
men dat boek thans leest, leert men
niet alleen de grote heilige van Pa
dua, maar óók pastoor Lohuis ken
nen. Het is namelijk een „vie ro-
mancée" van St. Antonius, waarbij de
historische b.onnen eerst ter dege
critisch getoetst de stof hebben
geleverd voor een zeer vlot en
boeiend verhaal. De schrijver heeft
zich de situatie van St. Antonius in
gedacht en daarbij onwillekeurig een
weerspiegeling gegeven van zijn
eigen idealen. Als Rembrandt een
portret schilderde, was het een goed-
gelijkend portret, maar Rembrandts
stijl en Rembrandts kijk op de ge
schilderde persoon ziet men er on
middellijk van af.
Zo verging het ook pater Lohuis,
toen hij een levendige schildering
gaf van het leven van St. Antonius
in „in liefdevolle eerbied, hem op
gedragen bladzijden". Mag reeds deze
voorliefde voor de geleerde en gedis
tingeerde, maar met apostolisch
vuur ijverende Paduaanse heilige een
aanduiding zijn, hoe pastoor Lohuis
zijn Franciscaans priesterleven tracht
te boetseren want niemand immers
zal durven beweren, dat Antonius
niet een echte Franciscaan was
nog veel sterker spreekt het streven
van pastoor Lohuis bij het lezen van
het boek. Slechts een enkel voor
beeld, één zin. waarmede pater Lo
huis vermoedelijk zeer treffend St.
Antonius typeerde, maar onbewust
ook zichzelf: „Maar toch. toen hij
langs 't lastig-lopend kronkelpad de
berg afdaalde, werd z'n ziel niet ge
drukt door weeke, zware heimwee-
stemming. Zijn ogen stonden blij,
hy stapte stevig. God leidde hem.
Dat wist hij zo diep."
In verband met het jubileum van
de Hartebrug-herder is het ook in
teressant te lezen, hoe pater Lohuis
in St Antonius benadrukt diens voor
keur voor de liturgie. „Dat was wel
't leerzaamste voor de menschen; dan
leerden ze irinige- meeleven met 't
kerkelijk jaar." Het liturgisch mede
leven rond het altaar is een van de
idealen van pastoor Lohuis en
niet glleen van pastoor Lohuis maar
ook van Paus en Bisschop. Hem op
de dag van zijn zilveren priesterschap
de vreugde te geven van aller mede
werking, om dat edele doel met de
daartoe geëigende middelen te be
reiken, moge het feestgeschenk 'zijn
van de parochie aan haar herder,
Zondag, 23 April, om kwart over
10 zal de jubilaris de plechtige Hoog
mis van dankbaarheid opdragen. On
der de Hoogmis houdt pater Gilber-
tus Lohuis, broeder van de jubilaris,
de feestpredikatie.
Van kwart over 1 tot kwart voor
2 is het receptie in de zaal van de
pastorie; dan is er gelegenheid de
jubilaris persoonlijk geluk te wensen.
's Namiddags om 4 uur (vier uur!)
celebreert de jubilaris een plechtig
Lof, waaronder by zelf de gelovi
gen hoopt toe te spreken.
Op de morgen van de feestdag za1
onder alle Heilige Missen een schaal-
collecte worden gehouden (telkens
de tweede schaal) voor de restaura
tie van het Hoogaltaar, hèt feestge
schenk voor de pastoor.
Leiden kan zich er op beroemen
nagenoeg de enige stad te zijn in
Holland, die z'n religieuse kunst
werken van vóór de Beeldenstorm
niet heeft verkwanseld, doch be
waard voor het nageslacht. Boven
de verieiling van zeer aanlokkelij
ke aanbiedingen uit, bleef bij de
Stadsbestuurders het besef leven
dig, dat Leiden vooral de kunst
producten zijner zonen diende te
behouden. Dit was niet alleen het
geval met het wereldberoemde drie
luik van Lucas van Leyden, eer
tijds altaarstuk in de Pieterskerk,
maar ook met de 2 drieluiken van
Cornelis Engebrechtsz, waarvan de
mooiste, voorstellend de „Bewe
ning" werd gerestaureerd en thans
weer in „De Lakenhal" is te be
zichtigen.
Dit drieluik, in 1508 geschonken
door Jacob Martensz aan het Ma-
riënpoelklooster, vroeger gelegen
in de huidige gaffel tussen Rijns-
burgerweg en Wassenaarseweg,
stelt in het middelste pjaneel de Ze
ven Smarten van Maria voor. Mid
denin de hoofdsmart, de bewening
(zie bovenstaande foto van mr. F.
de Wilde) en aan weerszijden tus
sen laat-Gothische motieven de zes
kleinere voorstellingen, die op de
foto niet zichtbaar zyn.
Op het linkerzijpaneel ontwaart
men de H. Caecilia, de H. Magdale-
na en een onbekende vrouw. Op het
rechterpaneel staat de kanunnik Ja
cob Martensz afgebeeld, met zijn
patroonheilige, de H. Jacobus, en
die van zijn vader, de H. Martinus,
beide achter hem.
Waar het drieluik na de beelden
storm is gebleven, kan niet met
zekerheid gezegd worden De ge
schiedschrijver P. J. Blok zegt dat
het stuk in de burgemeesterskamer
van het Stadhuis werd opgehangen.
Orles geeft aan, dat het in 1606 op
die plaats aanwezig was.
Belangrijker echter dan het feit,
waar het schilderij tussen 1565 en
1606 was ondergebracht, is, dat de
restaurator J. C. Traas met zeer te
loven bescheidenheid te werk is ge
gaan. Hij begon met voorzichtig de
vuile vernislagen van het doek te
halen en verwijderde vervolgens
enige zeer ondeskundig aange
brachte „restauraties". Het stuk in
deze toestand vertoonde nog een
opmerkelijke gaafheid; slechts de
naden van op hout geschilderde pa
nelen waren verwijd, zodat de verf
laag was gebarsten. Zorgvuldig is
hierin plamuur aangebracht en ver
volgens werd de verflaag hersteld.
Opmerkelijk frisse kleuren wer
den op deze wijze verkregen. Dui
delijk ziet men dit aan de witte pij
van Jacob Martensz. aanmerkelijk
minder gelig dan de witte nonnen-
pijen aan de buitenzijden van de
zijpanelen. Fantastisch mooie kleur
schakeringen, zoals een lakrode
mantel, komen nu weer tot hun
volle recht. De voorstelling in de
middenpartij spreekt voor zich zelf
van de meesterhand, die het pen
seel voerde, om dit kunstwerk te
wrochten.
Niet alleen „De Lakenhal", maar
iedere bewonderaar van kunst in
het algemeen en van oude schil
derkunst in het bijzonder, kan zich
gelukkig prijzen, nu dit drieluik
weer in goede staat is teruggebracht
en aan het nageslacht zal blijven
getuigen van de luister, waarmede
in de Middeleeuwen onze Godshui
zen werden verfraaid.
Pater H. Duindam S.C.J., die Twee
de Paasdag om half elf in de St.
Petruskerk zijn eerste plechtige H.
Mis zal opdragen.
VERKIEZINGEN PROVINCIALE
STATEN
Allen die bereid zijn mede te wer
ken aan de verkiezingspropaganda
voor de Provinciale Staten (verkie
zing op 26 April a. s.) worden vrien
delijk verzocht zich vóór Donderdag
13 April a. s. schriftelijk op te geven
bij de voorzitter, van „dr. Schaep-
man", C. J. A. Zandvliet, Kamerlingh
Onneslaan 9, alhier of aanwezig te
willen zijn op de vergadering van
„Dr. Schaepman", op Donderdag 13
April a.s. des avonds om 8 uur in
„De Turk", Breestraat.
Medewerking wordt gevraagd voor
het verspreiden van raambiljetten,
het vervoer van zieken op de dag
der verkiezingen en andere propa
gandistische werkzaamheden. Auto
bezitters, die hun auto- (liefst met
chauffeur) op de dag der verkiezin
gen beschikbaar willen stellen, wor
den eveneens vriendelijk verzocht
dit aan bovenstaand adres op te
geven.
Bestuur „Dr. Schaepman".
ARABISCHE CONFERENTIE IN DE
LEIDSE UNIVERSITEIT.
Hedenmiddag om half vier wordt
in het groot-auditorium van de Leid-
se Universiteit de Arabische Confe
rentie geopend, welke onder auspi
ciën staat van The Arabian Student
League en technisch verzorgd wordt
door het Nederlands Bureau voor
Buitenlandse Studentenbetrekkin
gen.
Gisteravond om kwart voor negen
kwamen de deelnemers in Leiden
aan. Zij werden in Noordwijk onder
gebracht. De Conferentie zal duren
tot 21 April a.s In deze twee weken
zullen verschillende lezingen worden
gehouden en excursies gemaakt.
ENGELS SPAANS
PLANTSOEN 65 TELEFOON 26558
Zaterdag, 8 April.
Op deze dag, vol feestelijk klokge
beier. vragen wij eerst uw aandacht
voor Herwonnen Levenskracht, dat
in Leiden weer propaganda gaat voe
ren. Evenals verleden jaar wordt
weer een cabaret-avond gegeven. En
alweer door het gezelschap uit Sas-
senheim, dat de vorige keer zoveel
succes had. De grote cabaret-revue
„Alle Gekheid op de Planken" wordt
a.s. Dinsdagavond om 8 uur in de
Stadsgehoorzaal opgevoerd. De toe
gangsprijs is zeer laag gesteld. Bo
vendien wordt er geen verloting o.
i.d. gehouden. Alleen maar propagan
da dus voor de T.B.C.-bestrijding.
Kaarten kunnen Dinsdag van 10 tot
3 nog gekocht worden aan de zaal,
die 's avonds om zeven uUr open gaat.
Precies om acht uur wordt begon
nen!
Nu de Vastentijd voorbij is, wordt
het weer drukker met vergaderingen
en bijeenkomsten. Want ook de R.K.
Propaganda-club „Dr. Schaepman"
gaat vergaderen. En wel a.s. Donder
dagavond om 8 uur in „In den Ver
gulden Turk". Het bestuur schrijft,
dat dit een zeer belangrijke verga-de
ring is, omdat de hele verkièzings-
propaganda voor de Prov. Staten be
sproken zal worden. En nu opgelet!
Wie beslist niet op de vergadering
kan komen, maar wel bereid is z'n
steentje bij te dragen in deze ver
kiezingsactie (want er moet weer
veel werk verzet worden) gelieve
zich aan te melden bij de voorzitter,
Kamerl. Ongesl. 9.
En de Scheidsrechtersgroep Leiden
en Omstreken is voornemens een ca
baret-avond te gaan houden. Mis
schien herinnert u zich nog de ge
zellige avond in Februari 1.1. De
Commissie wil zoiets herhalen op
Maandag 24 April a.s., wanneer om
kwart voor acht precies in „De Har
monie" een Leids Cabaretgezel-schap
optreedt, onder leiding van de „Leid-
se Lou Bandy". Leden hebben reduc
tie op de toegangsprijs.
Een dapper man moet de heer J.
Kanbier, wonend aan de Nieuwe
Rijn, zijn. Want gistermiddag om
half drie sprong hij pardoes gekleed
in het water van de Oude Rijn, toen
hij zag. dat een klein jongetje in het
water was gevallen. Dank zij het
directe optreden van de heer Kan
bier kon de vierjarige Henkie Stip-
donk weer op het droge gebracht
worden.
Als een donderslag bij heldere he-
De werkzaamheden aan het Leidse Stationsplan vorderen gestadig. Zoals
wij reeds berichtten, is men begonnen met de afbraak van de grote goede
renloods op het Stationsemplacement. Op de voorgrond van de foto ziet men
de kale dakspanten van deze loods. Ook de rechtervleugel van het oude
Stationsgebouw moest het ontgelden. Als dit alles afgebroken zal zijn, is er
genoeg ruimte, om het nieuwe Stationsgebouw op te trekken. Pas wanneer
het nieuwe gebouw er staat, zal de rest van het oude gebouw worden ge
sloopt. Ondertussen vinden ook de werkzaamheden van de baanverhoging
voortgang. In de Broekpolder rijden zandauto's af en aan. En elke dag ziet
men de dijk groeien. Aan de andere kant van het Station, in de richting
De Vink dus, is ook de nieuwe baan al voor een deel uitgezet. Zoals wij
reeds meldden, wordt hier na Pasen aan de ophoging begonnen met zand,
dat uit het Galgewater zal worden gezogen.
K.L.-DAGKALENDER
Correspondentie: Secretariaat Ver.
„Katholiek-Leiden", Jan Lievenstr.
2, telefoon 22761.
Vrijdag 14 April 20 uur „Het
Gulden Vlies" Jaarvergadering
Alg. R.K. Ambtenarenver (ARKA),
afd. Leiden.
Zaterdag 15 April 19.3020.30 uur
Gebouw voor Chr Sociale Belan
gen (Oude Singel 236) Advies
avond R.K. Metaalbewerkersbond St.
Eloy. (Dinsdag 11 April geen Ad—
viesavond).
mei komt juist het bericht binnen
vallen, dat de heer P. J. van Leeu
wen, exploitant van „Den Burcht",
café ,,'t Raedthuys" aan de Nieuwe
Rijn heeft aangekocht. Met ingang
van 17 April a.s. zal het café onder
leiding staan van de heer J. van
Leeuwen Jr. Men overweegt nog
een naamsverandering. Of ,,'t Raedt
huys" en „Den Burcht" bij elkaar
getrokken zullen worden, met het
doorhakken van een tussenmuur, is
Stadskok nog niet bekend.
En dit is al het nieuws van van
daag. Niet veel, want het was giste
ren zo'n stille dag en ook vandaag
gebeurt er niets bijzonders. Tot Dins
dag dan maar weer.
STADSKOK.
BURGERLIJKE STAND.
Geboren: Joke Irene Beatrice d. v.
B. Diepeveen en N. W. Boogaerdt.
Elisabeth Maria d. van J. Rijsdam en
M. de Wit. Abraham Johannes z. v.
W. F. Beekman en G. J. Carree. Jo
hanna Catharina Geertruida Maria
d. van J. P. Mulder en M. A. Slats.
Jacobus Lodewijk z. van A. J. Mul
der en A. W. Homburg. Geertruida
d. van P. van der Zwart en P. B. de
Groot. Alida d. van P. van Klaveren
en M. Sierag. Geertrui d. van A.
Verlind en S. Segaar.
Overleden: J. de Mooy wed. van
H. Gijben 78 j. F. Bonnet wedr. 88 j.
M. A. W. N. Schoorl wed. van M. J.
Dee 74 j. J. H van Hees vr. 57 j. A.
T. H. M. Markwat z. 5 maanden.
Ondertrouwd: P. Groene veld jm.
41 j. en C. H. Eradus wed. 38 j. H.
Honsbeek gesch. 32 j. en T. M. Mar-
quenie wed. 25 j. F. J. Schild jm. 28
j. en M. H. A. de Groen jd 27 j. W.
F. de Tomba jm. 36 j. en H. Jansma
jd. 26 j. D. J. Westrik gedr. 61 j. en
M. Zonderwijk wed. 52 j. W. de Wa
genaar jm. 23 j. en M. M. van Berkel
jd 23 j. P. Esseveld jm. 25 j. en M.
C. Schrijvers jd. 18 j. A. Kamping
jm. 30 j. en W M. L. Smit gesch. 23
j. D. M. Dijkstra jm. 25 j. en C. Ver
mond jd. 22 j. W. F. de Fouw jm. 34
j. en I. G. C Niekerk jd. 19 j. C.
Gortzak jm 28j. en M. J. Kuivenho-
ven jd. 22 j. J. Stoute jm. 236 j. en
M. C. Kriek jr. 19 j. L. de Wekker
jm. 38 j. en T. S. P Krul jd. 19 j. A.
L. van Weizen jm. 23 j. en M. Mitl
telmeijer jd. 24 j.
WEERSVERWACHTING
(Geldig van Zaterdagavond tot
Zondagavond. Opgemaakt te 10
uur).
Overdag kouder.
Aanvankelijk zwaar bewolkt
met plaatselijk enige regen, la
ter op de meeste plaatsen op
klaringen. Vrij krachtige tot
krachtige en langs de Wadden-
kust wellicht tijdelijk harde
Zuidwestelijke wind. Overdag
kouder.
Het K.N.M.I. deelt mede:
Het uitgestrekte gebied van hoge
luchtdruk, dat van Noord Scandina
vië tot het Middellandse Zeegebied
reikt, verplaatst zich langzaam naar
het Oosten. Als gevolg daarvan heeft
het fraaie weer in onze omgeving
inmiddels zijn hoogtepunt bereikt.
De depressie op de Oceaan breidt
zijn invloed geleidelijk verder over
West-Europa uit.
Gedurende de Paasdagen zal er
dan ook meer bewolking voorko
men en het front van de depressie
zal vannacht of morgenochtend
plaatselijk in ons land (voorname
lijk in de Noordwestelijke helft)
aanleiding geven tot enige regen.
Daarna blijft het hoogstwaarschijn
lijk overwegend droog, maar de bin
nendringende Oceaanludht zal het
overdag wat kouder doen worden.
BIOSCOPEN
De films voor de komende week
zijn door de Kath. Film Centrale als
volgt gekeurd:
Casino: „Nicky als detective", 14
jaar.
Lido: „The time the place 'and
the girl", volwassenen.
Luxor: „Abbott en Costello in het
Wilde Westen", 14 jaar.
Trianon: „Fiësta", alle leeftijden.
Bij processies in de St. Petrus
kerk zal in den vervolge de feest
stoet worden geopend door het
parochie-vaandel, waarop cle Apos
tel Petrus ten voeten uit is afge
beeld. Plechtig zal hij door de rijen
worden gedragen, als een illustratie
van de aanhef zijner brieven: „Ge
nade en vrede zij u in volle mate
door de kennis van God en van Je
zus, onzen Heer" de bruine
hand even opgeheven, om de
aandacht te vragen voor de Ko
ningsstoet, die volgen gaat, de
blauwe ogen goedhartig en blij
moedig stralend tussen de strenge
gelaatsplooien van de in het vak
van vissenvangen verweerde en in
het ambt van mensen-vangen ver
moeide apostel. Het is een zeer
kostbaar kunstwerk, waarmede de
St. Petrus-parochie zichzelf heeft
verrijkt (het is namelijk in geld ge
schonken bij het 275-jarig bestaan
der parochie), kostbaar om de kleu
ren-warme tekening van Hans Bij
voet, kostbaar om de verzorgde
uitvoering door het atelier voor
kunstborduur-werken H. Funne-
kotter en Zn. te Rotterdam, maar
vooral kostbaar omdat telkens op
nieuw de pauselijke patroon-heilige
door de menigte zal gedragen wor
den aan het hoofd van het huide
escorte der H. Eucharistie Petrus
aan het hoofd, de eerste, die daarin
reeds zijn geloof beleed vóór Zij
was ingesteld. „Dat is de bedoeilng
van het parochievaan'' lichtte
pastoor Beukers ons toe „dat Pe-
(Foto Van der Horst)
trus aan het hoofd gaat en allen
hem volgen in zijn geloof en liefde
tot Christus."
De photo, hierbij afgebeeld, kon
slechts een flauwe indruk geven
van de kleuren-praal van dit vaan
del. Op een terracotta achtergrond
van fluweel rijst in sobere lijnen en
gebaren de apostel op, gehuld in
een lichtblauw onderkleed,: waarin
het grijze opperkleed in zachte
tinten en schakeringen is gewor
pen. Het is onmiskenbaar Petrus,
niet alleen om de insignia van zijn
pauselijke waardigheid: borstkruis,
sleutels en vissers-ring, maar meer
nog' om de trekken van het gelaat,
aan de parochianen reeds zo eigen
door het gebrandschilderd raam,
naast het altaar. Op het vaandel
werd het gelaat in zijde pointillé
uitgevoerd. Om de afbeelding van
de Apostel loopt rechthoekig een
rand van fel-gekleurde metrische
ornamenten, zeer merkwaardig in
wol geborduurd, en verlicht met
parelmoer en andere glanzende' lo
vertjes. De afmetingen van het
vaandel zijn 2 meter hoogte en 1
meter breed.
Tegelijkertijd is de St. Petrus
kerk verrijkt met een wijwater-vat
voor de Zondagse zegeningen. Het
is uitgevoerd door Karei Krol uit
Den Haag, stoer en stevig, van ge
bronsd koper, van binnen verzil
verd. Rond het vat loopt in groene
.etters het psalmrandschrift: „Heer,
met hyssop zult ge me reinigen."
