Ste ftzidóeSoii/Ya/nt
De achtergrond der
gebeurtenissen
De militaire opstand op
Celebes
Van Zeeland belast met
kabinetsformatie
Straatgevecht
te Parijs
Directeur: C. RL v. HA3IERSVELD.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
DONDERDA 6 APRIL 1950
41ste JAARGANG
No. 11948
Om West-Borneo
en
Oost-lndonesië
papengracht 32, Tel. 20015, Adra. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.35 p. w., f 1.50 p. mud., 4.50 p. kwart Franco p. p. f 5.25. - Advert.: 15 ct p. mm. Telefoontjes f 1.50
DE GEHEIMENIS
VAN
HET KRUIS
Fulget Crucis Mysterium.
(Uit de hymne Vexilla Regis).
Koningshymne zal men de bete
kenis van Goede Vrijdag niet kun
nen schetsen: Fulget Crucis myste
rium! De geheimenis van het Krui§
schittert in verblindende glans! Won
derlijk! De Kerk kleedt zich morgen
in het zwart, in stille, stomgeslagen
rouw om de dood van de Bruidegom.
De hele liturgie wordt gekenmerkt
door de ontroerend soberheid, die de
uitdrukking van diepe droefheid is.
Er is een Moeder, die het zevenvou
dige zwaard in haar hart ontving.
En toch, door deze rouw, deze droef
heid heen straalt mysterieus de on
doofbare glans van het Kruisgeheim.
En terwijl wij troostend de gebe
nedijde Moeder vergezellen op haar
zware gang naar Golgotha, licht er
in ons hart iets op van de onsterfe
lijke heerlijkheid, die hier bevochten
werd. Want „het Leven doorstond de
dood en heeft door zijn dood het le
ven Voorgebracht".
GOD, Die het Leven is, doorstond
de dood.
De Zoon van God, Die mens ge
worden is, wilde niet alleen de licha
melijke dood ondergaan, die door de
zonde in de wereld kwam.
Hij wilde drinken van die dode
lijke verlatenheid, dat" innerlijk ver
scheurd zijn, dat losgescheurd zijn
van God, dat door de zonde wordt
teweeg gebracht.
Zelf zonder zonde wilde Hij aller
zonden dragen, wilde Hij de kelk
drinken tot het laatste toe, om de
poorten van hef Leven, de toegang
tot de grondeloze zaligheid open te
stellen voor alle eeuwen. „Mijn God,
Mijn God, waarom hebt Ge Mij ver
laten", bad Hij op het Kruis.
1 de dorst, meer dan de vergui
zing, de verpletterende vernedering,
was dit de bron van Zijn Lijden. De
doodsnood van de zonde!
Wij, verdwaasde mensen, storten
ons roekeloos in die doodsnood, die af
grond van het niets, zonder zelfs
maar te vermoeden, hoe wereld- en
hemelschokkend de catastrophe is,
waarmee ons bestaan bedreigd wordt.
Alleen Jezus, de Zoon van Gód,
was in staat, de afgrond van de zon
de, de afgrond van de vernietiging
te peilen.
Onverschrokken heeft Hij de lip
pen aan de beker der bitterheid ge
zet en haar geledigd tot de bodem
toe.
Meer dan wij het ooit zouden kun
nen, wilde Hij het als het ware tast
baar ervaren, wilde Hij het proeven,
dat de zonde lijden is.
Hij nam het op zich.
Hij aanvaardde het voor de mens
heid, voor ons.
En toen Hij de kelk geledigd had,
toen de hartverscheurende verlaten
heid door Hem heen was gegaan, kon
Hij zijn levens-mis besluiten met een
plechtig „Ite Missa est". „Het is vol
bracht", kon Hij naar waarheid ge
tuigen en dan, vol vervoerende te
derheid: ..Vader, in Uw handen be
veel Ik Mijn geest". Hij boog het
hoofd en stierf.,
SINDSDIEN is de wereld verlost!
Daarom mag de Kerk morgen
door alle droefheid heen met waar
achtige begeestering zingen: „De ge
heimenis van 'het Kruis schittert met
onVerwelkbare glans".
De arrestatie van sultan Hamid
J^E ARRESTATIE van sultan Hamid H te Djakarta heeft zoals te
verwachten was groot opzien gebaard. Hoewel het communiqué
van de R.I.S.-regering zegt, dat de arrestatie reeds lange tijd was over
wogen, is de arrestatie zelf toch met grote haast uitgevoerd. De sultan
zou Woensdagmorgen naar Pontianak vertrekken en om .3. uur des
nachts werd hij gearresteerd. Het was een volkomen verrassing voor de
sultan. Zijn vrouw en kinderen wonen op het ogenblik nog in Wasse
naar, doch waren van plan naar Djakarta te vertrekken, zodra de nieuwe
residentie van de sultan aldaar zou zijn ingericht.
GEEN VRIEND VAN DJOKJA.
Volgens de parlementaire redac
teur van het „Nieuws van de Dag"
weigert men in kringen, die sultan
Hamid II van Pontianak goed ken
nen, te geloven, dat deze op goede
gronden is gearresteerd. Men wijst
er op, dat sultan Hamid. die in het
holst van de nacht in zijn paviljoen
van Hotel des Indes van het bed
werd gelicht, reeds enige tijd te
Djakarta verblijf hield omdat de ver
binding met .Pontianak per schip
of vliegtuig telkens „toevallig"
moeilijkheden jpleverde.
In deze „verkeersmoeilijkheden"
ziet men machinaties om de sultan
weg te houden van West-Borneo,
waar de volgende week verkiezingen
worden gehouden.
Reeds eerder, toen de sultan het
aanbodvan een portefeuille in het
RIS-kabinet afwees omdat hij meen
de, deze functie niet met het sulta
naat te kunnen verenigen, vloog pre
mier Moh. Hatta naar Pontianak om
hem over te halen, aldaar dan een
gemachtigde aan te stellen en toch
mee te gaan naar Djakarta. De sul
tan stemde toe maar, zo meent men,
dit was niet anders dan een manoeu
vre om de sultan Weg te lokken. De
beschuldiging, dat hij Westerling ge
holpen zou hebben, wordt als een
nieuw ultimatief middel beschouwd
om hem onschadelijk te maken.
Goede Week
in Jeruzalem
VERZETSMONUMENT VOOR HAR
DERWIJK 5 Mei a.s. zal in het
plantsoen te Harderwijk, dat uitziet
op het IJselmeer, een bijna 4 meter
hoog monument, door de beeldhou
wer N. A. van der Kreek te Bus-
sem uit Frankse kalksteen vervaar
digd, worden onthuld.
In het monument wordt de dank
baarheid en het medeleven met de
slachtoffers van het verzet uitge
beeld. In tedere toegewijde hou
ding troost een jonge vrouw een ge
troffen verzetsman. On het voetstuk
staat: Voor hen die hun leven ga
ven voor ónze vrijheid. 19401945.
Op palmzondag is te Jeruzalem
weer van de Olijfberg n-aar de oude
stad de traditionele processie gehou
den waaraan door zes duizend men
sen werd deel genomen, terwijl
naar schatting 15000 mensen
de processie gadesloegen.
In de komende d.a?en worden bij
na düjzend buitenlandse bedevaart
gangers verwacht, onder wie groe
pen uit Amerika, Frankrijk. Italië,
de Philippiinen en Egypte. Het vo
rig jaar was het aantal pelgrims
slechts gering.
Tijdens de Goede Week vindt een
aantal plechtigheden plaats welke
hun hoogteount zullen vinden in de
plechtige Hoogmis, welke op Zon
dagmorgen in de basiliek van het H.
Graf zal worden opgedragen.
Vrijdag zal langs de nauwe straten
van het oude Jeruzalem de kruisweg
processie gehouden worden, ter na
gedachtenis van bet lijden en de
kruisiging van Christus.
Vandaag, op Witte Donderdlag,
wordt de voetwassing herdacht. Don
derdagmiddag zou naar in de bedoe
ling ligt, een katholieke bedevaart
gehouden^ worden naar het Heilig
Cenakel in het Israëlische gedeelte
van Jeruzalem, ofschoon nog niet be
kend is, wie de grenzen tussen hét
Arabische en Israëlische gedeelte
van Jeruzalem mogen overschrijden.
Het Heilig Cenakel was de zaal
van het Laatste Avondmaal.
De martelaren van
de Spaanse
burgeroorlog
In het Santuario Nacional de La
Gran Promesa te ValLadolid zal een
gedenksteen worden onthuld met de
namen van de Sr>aanse geestelijken,
die gedurenden de burgeroorlog als
martelaren van hun geloof werden
vermoord.
Alhoewel men tot nog toe niet over
alle gegevens beschikt, is bekend,
dat 12 bisschoppen en meer dan 7.000
priesters, religieuzen en seminaris
ten gedurende de burgeroorlog hun
leven lieten. Onder voorzitterschap
van de aartsbisschop van Valladolid
zullen deze maand plechtige kerk
diensten ter herdenking van deze
martelaren worden gehouden.
GENEZING IN LOURDES
De voorzitter van de medische
commissie van onderzoek te Lour-
•des heeft medegedeeld, dat in de
jaren 1947 en 1948 elf genezingen
zijn geconstateerd, die niet op na
tuurlijke wijze verklaarbaar zijn.
ZIJ WILDE NIET VAN HAAR
MAN SCHEIDEN.
Frau Wilma Schappe, die ver
schillende functies bekleedt in de
communistische partijorganisatie
van de „Ortsgruppe" Dusseldorp,
heeft aanzegging ontvangen, dat zij
met ingang van 1 April uit al hgar
ambten is ontzet De reden tot dit
plotselinge ontslag is haar weige
ring, een scheidingsklacht tegen
haar echtgenoot in te dienen. De
ze, de vroegere hoofdredacteur van
het communistische partijblad „Das
Freie Volk" is enige tijd geleden,
zoals wij destijds hebben bericht,
onder de beschuldiging van „Titoïs-
me" uit de „K.D.P." geroyeerd.
Sindsdien eiste de communistische
partijleiding van Frau Schappe, dat
zij haar .huwelijk moest laten ont
binden. Haar persoonlijke zuiver
heid in de communistische partij-
doctrien is overigens door niemand
in twijfel getrokken.
DE
-Sultan Hamid heeft vroeger zijn
wantrouwen tegenover Djokja nim
mer onder stoelen of banken gesto
ken. In 1947, toen hij met de heer
Soekawati in Den Haag vertoefde,
:ei hij daar op een persconferentie:
.Liever dood dan onder het regime
van Djokja". Het wórdt wel opmer
kelijk geacht, dat men zo iemand dan
overhaalt om een ministerspost in het
kabinet te aanvaarden.
Ook in regeringskringen, té Den
Haag meent men daarom, dat achter
deze zaak veel meer zal "biijken te
zitten dan men bij een oppervlakkige
lezing der berichten zou denken. De
arrestatie van de sultan heeft een
bijzonder onaangename indruk ge
maakt.
Sultan Hamid, die in Nederland
werd opgevoed, is 37 jaar oud. Hij
was adjudant van H.M. de Konin
gin en generaal-majoor in het KNIL,
uit welke functies hem juist dezer
dagen eervol ontslag was verleend.
Als Nede.rlands officier werd hij ge
vangen genomen door de Japanners,
die zijn vader de toenmalige sultan,
onthoofden, evenals alle mannelijke
leden van zijn familie. Hamid aan-
vaaïdde toen het sultanaat, hpewel
hij afstand gedaan had van alle rech
ten.
Men wantrouwt de T.N.I. soldaten
lE OPSTAND van een aantal Indonesische K.N.I.L.-militairen te Ma
kassar is een onderdeel van het verzet van de Negara Oost-lndone
sië tegen de pogingen van Djokja om ook deze Negara te overrompelen.
Zulk een overrompelingspoging zag men in het zenden van T.N.I.-troe-
pen naar Makassar, die gisteren per schip arriveerden ondanks de waar
schuwingen van de Indonesische autoriteiten aldaar, die voor onlusten
vreesden. De opstandige beweging ontstond voordat de T.N.I.-troepen
aan land waren gegaan. In verband met de onlusten zijn de T.N.I.-troe
pen niet ontscheept.
De opstandige troepen, die de voor
naamste plaatsen van de hoofdstad
Makassar hebben bezet, staan onder
commando van de 26-jarige kapitein
Abdoel Aziz, een vroegere KNIL-
sergeant. die in «en proclamatie heeft
gezegd, dat de actie gevoerd wordt
met Indonesische manschappen, die
zich hebben losgemaakt uit het
KNIL-verband en ..als vrije strijders
optrekken voor het behoud van de
deelstaat Oost-lndonesië.
Volgens A.P. heeft kapitein Aziz
de commandant van het troepen-
detachement. dat zich aan boord van
de beide KPM-scheoen bevindt, een
ultimatum gezonden, ziin manschao-
nen niet aan land te brengen om
btoedvergieten te voorkomen.
De 26-jarige Aziz werd od Celebes
eeboren. Hij werd in Engeland en
Colombo met Westerling opgeleid als
parachutist.
Aziz werd in September 1945 als
narachutist in Sumatra gedropt. Hij
bevond zich in hetze1 f de vliegtuie al*
Westerling, maar behoorde niet bij
het peloton van Westerling£
In 1947 werd hij officier in het
Nederlandse leger en de vorige week
werd hij met zijn compagnie bii het
Indonesische federale leger ingelijfd
Hij legde er de nadruk op, dat ziin
actie niets te maken had met Wester
ling.
Inmiddels heeft de Oostindonesi-
sche regering bekend gemaakt, dat de
toestand rustig is. Anak Agoeng. mi
nister van binnenlandse zaken in
Djakarta en oud-minister-president
van Oost-lndonesië, bevindt zich op
het ogenblik in Oost-lndonesië. Hy is
de meest invloedrijke figuur in de
deelstaat en waarschijnlijk zal hij als
bemiddelaar optreden in de kwestie.
AZIZ MOET ZICH
VERANTWOORDEN.
Het kabinet van de R.I.S, is heden
morgen te Djakarta bijeengekomen
ter bespreking van de situatie in
Oost-lndonesië.
Een speciaal vliegtuig van de R.I.S.
is naar Makassar vertrokken om de
minister-president van Oost-Indone-
sië. Diapari. een van de kabinetsle
den. overste Mokoginta en kapitein
Abdoel Aziz naar Djakarta te ver
voeren.
Een woordvoerder van de regering
van de R.I.S. heeft tegenover Aneta
verklaard, dat Abdoel Aziz vogelvrij
zal worden verklaard, indien hij geen
gevolg geeft aan de órder om zich te
Djakarta te verantwoorden voor de
actie. Ook zijn volgelingen zullen, in
dien zij niet naar de barakken terug
keren. buiten dn wet worden gesteld
aldus de Woordvoerder.
Hét Oost-Indonesische kabinet van
dr. Diaoari heeft gisteren zijn ontslag
aanvrage ingediend, die echter door
de president is afgewezen. Het kabi
net vroeg om ontslag, omdat de Indo
nesische federale regering te Djakar
ta zijn waarschuwing, dat er moeilijk
heden zouden komen, indien federale
troepen te Makassar landden, in de
wind had geslagen.
Dr. Hatta. minister-president van
de R.I.S.heeft dr. Diapari telefonisch
verzekerd, dat er geen troepen zul
len landen, voordat de toestand op-
Vermoedelijk een regering van uitsluitend
katholieken
^A HET FALEN van Devèze is niet Eyskens, zoals verwacht werd, be-
last met de formatie van een ni euw Belgisch kabinet, maar Paul
van Zeeland, een Katholiek evenals Eyskens. Ook Paul van Zeeland is
een vurig voorstander van terugkee r van koning Leopold. Waarschijn
lijk zal hij een regering vormen v an uitsluitend Katholieken, daar het
moeilijk is aan te nemen, dat hij erin slagen zal enige liberalen in zijn
regering op te nemen.
Dat prins-regent Karei de opdracht
tot het vormen van een regering
aan Paul van Zeeland heeft ver
leend in plaats van, zoals algemeen
werd verwacht, aan Gaston Eys
kens, heeft veel verwondering ge
wekt.
Een homogeen katholieke rege
ring kan met medewerking van en
kele koningsgezinde Vlaamse libe
ralen in beide kamers van het par
lement een meerderheid krijgen.
Dan kan de wet op het regentschap
worden opgeheven, waarna de ko
ning zal terugkeren.
Demonstranten slaags
met de politie
Een door communisten geleide
menigte heeft gisteren voor het ge
bouw van de „Figaro" aan de
Champs Elysées te Parijs een de
monstratie gehouden tegen het uit
geven van de memoires van Otto
Skorzeny, de kolonel van de S.S.,
die in 1944 Mussolini bevrijdde.
De demonstranten wierpen met
stenen en tafeltjes en stoelen van
café's naar de politie, die zich voor
het gebouw had opgesteld. De poli
tie deed daarop een charge, zonder
gummiknuppel echter. Toen de d/
monstranten deze charge weerston
den kwamen de gummiknuppels
voor de dag en ontwikkelde zich een
ware veldslag.
De monstransen rukten de politie
mannen de gummiknuppels uit han
den en gebruikten deze tegen de po
litie zelf. Langzamerhand vormden
zich twee „fronten" en de demon
stranten werden langzaam terugge
dreven. Zij grepen hierbij alles wat
binnen hun bereik kwam, onder
meer de deuren van een bioscoop,
en slingerden dit naar de gelederen
der politie.
De politie zuiverde de weg over
een afstand van enkele honderden
meters en wierp barricades op.
Twee uur na het uitbreken der
ongeregeldheden was alles weder
rustig.
Een officier van politie verklaar
de tegenover Reuter, dat een vijftig
tal politiemannen gewond was „van
wie sommigen ernstig"
Zeventig demonstranten werden
eearresteerd, de meesten waren on
der de twintig. Eén der gearresteer
den bleek het communistische oarle-
mentslid mevrouw Maria Claude
Vaillant-Couturier te zijn.
ROUWADVERTENTIES
IN ROEMENIë.
Het ministerie van Binnenlandse
Zaken van Roemenië heeft aan de
dagbladen verboden nog langer
overlijdensadvertenties op te ne
men. De laatste jaren publiceerde
het grootste Roemeense dagblad
„Universul'' dagelijks twee tot drie
kolommen met dergelijke aankon
digingen. Vele van deze adverten
ties vielen op door de aankondiging
„plotselinge dood", hetgeen, even
als tijdens de bezettingstijd in Ne
derland, teveel zou kunnen wijzen
op gevallen van zelfmoord of op
slachtoffers van het regiem.
Een veerboot zonk
50 DODEN
OOSTDUITSE REGERING
„GAAT OVER LIJKEN"
Het anatomische instituut van
de tot de Sovjet-Duitse staat Thü-
ringen behorende universiteit Jena
heeft blijkbaar met een ernstige te
kort aan lijken voor de anatomische
lessen te kampen. Teneinde hierin te
voorzien heeft het betrokken depar
tement van de Thüringse „Landes-
regieruntg", in casu de „Hauptab-
teilung Gesundheitswesen" van het
ministerie van Arbeid en Sociale
Zaken een missive tot de hoofden der
gemeentebesturen de burgemeesters
en de „Landrate" gericht. Deze ge
zagdragers dienen er voor te zorgen,
dat het stoffelijk overschot van over
leden verpleegden in de tehuizen
voor ouden van dagen, daklozen en
soortgelijke gestichten onmiddelijk
na de ambtelijke constatering van
hun dood naar de „Anatomie" te
Jena worden opgestuurd. Een uitzon
dering mag slechts worden gemaakt,
indien eventuële familieleden z%
bereid verklaren, de oferledenen op
hun eigen kosten te laten begraven
Deze volksdemocratisch-materia-
listisehe lijkenschennis wordt echter
zelfs sommige communiste te gortig.
Tot hun tolk maakt zich het orgaan
der S. E. D. te Weimar, de „Abend-
pos" die od deze zonderlinge oeka-
se als volgt reageert: „Zo maar zon
der meer over de verpleegden van
deze tehuizen te willen beschikken,
indien hun familieleden financiëel
niet bij machte zijn voor hun begra
fenis te zorgen, is inderdaad een
beetje al te dol". Het rode orgaan
steld de vraag, of de „Hauptabeilung
Gesundheitswesen" de betrokkenen
heus het recht op een fatsoenlijke
begrafenis wil ontzeggen, indien hun
familieleden hierop prijs stellen, het
zij om redenen van sentimentele of
van aèsthetische, van principiële of
ook van godsdienstige aard.
WESTERLING KOMT NOG NIET
VRIJ
Westerling, wiens straf voor het
illegaal binnenkomen in Sineapore
morgen geëindigd is. is tot 40 da-
gën eenzame opsluiting veroordeeld
wegens de bekende aanval op zijn
"celgenoot.
Deze straf valt evenwel, volgens
bericht uit Singapore samen met
zijn veroordeling wegens het op on
wettige wijze binnenkomen van Sin
gapore. Dit betekent, dat de beide
straffen, waartoe Westerling weH
veroordeeld, morgen zijn afgelop
Van betrouwbare zijde wordt te
Singapore vernomen, dat kapitein
Westerling niettemin in hechtenis
zal worden gehouden, zulks onder
vigeur van het in Februari tegen
Rem uitgevaardigde bevel tot in
hechtenisneming. Westerling moet
nu wachten, wélke stappen de Brit
se autoriteiten te Singapore zullen
nemen in verband met hét tegen
"herrf uitgevaardigde bevel tot uit-
uitwijzing
Op de Douro de rivier die langs
de Portugese havenplaats Oporto
stroomt, is een veerboot gezonken.
Vele mensen zijn verdronken. De
eerste ramingen spreken van vijftig
slachtoffers.
Een Duits gerechtshof heeft
vroegere Nazi-premier van Bruns-
wijk en gewezen S.S.-generaal Die
trich Klagges tot levenslange
dwangarbeid veroordeeld „wegens
het veroorzaken van de dood van
tenminste 15 anti-fascisten, het
lasten van slechte behandeling van
politieke gevangenen en vervolgong
op grond van rasverschillen".
Toen het vonnis uitgesproken
werd, lachte het publiek. Een van
aanwezigen kon men horen roepen
„Het is onbelangrijk, de tijden zul
len spoedig veranderen".
Klagges speelde als minister van
binnenlandse zaken van Brunswiik
een belangrijke rol bij de naturali
satie van de Oostenrijker Adolf Hit-
De Regeringsvoorlichtingsdienst
deelt mede. dat de minister van Jus
titie, mr. Th. R. J. Wijers. op medisch
advies gedurende enige maanden
rust zal moeten houden. Het wordt
wenselijk geacht, dat hij zich ook
daarna niet meer blootstelt aan de
spanningen en vermoeienissen, aan
het ministerambt verbonden. Hij is
voornemens, na de behandeling van
dc begroting van Justitie in de Eer
ste Kamer en van het wetsontwerp
op de Economische Delicten in de
Tweede Kamer aan H.M. de Konin
gin ontslag uit zijn functie 'te ver
zoeken.
184 EXTRA TREINEN MET PASEN
ln verband met de te verwachten
reizigersdrukte voor, tijdens en na
de Paasdagen hebben de Ned.
Spoorwegen op Donderdag, Vrijdag
en Zaterdag, Maandag en Dinsdag
samen 184 extra-treinen ingelegd.
Van de dienstregelingen kan men
kennis nemen op de stations.
NARCISSEN IN VOLLE BLOEI.
De narcissen staan thans in volle
bloei, de crocussen zijn verdwenen.
Hier en daar bloeien er veldjes tu-
lipa's (een speciaal soort zeer kort-
stelige tulpen). Als er zonnig weer
komt, zullen de hyacinthen spoedig
gaan kleuren. Rondom Noordwijk
staan reeds enkele veldjes vroege
haycinthen. Ook op de Keukenhof,
waar 'zij beschermd hebben gestaan
tegen de koude wind van de laatste
week, komen de hyacinthen al uit.
Terder bloeien ook daar de Narcis
sen en de Tulipa's. Evenals vooraf
gaande jaren organiseert VVV Hille-
gom ook dit jaar weer rondvaarten
door de bloeiende bollenvelden.
Ko-ï'ie.itje...
En zy schreeuwden opnieuw: Krui-
dg Hem!" Pilatus zei hun: „Wat heeft
Hij dan voor kwaad gedaan?" Maar
zij schreeuwden nog luider: „Kruisig
Hem!".
