S)e CaidóeSou/fcct/nf
Sultan Hamid afgezet en gearresteerd
SULTAN HAMID
AFGEZET
IN DE NACHT
VAN
HET VERRAAD
Beschuldigd van verstandhouding
met Westerling
De stakingen
Indonesië
in
Gevechten te
Makassar
uitgebroken
Goede resultaten van
Unie-conferentie
Devèze gaf opdracht terug
Prononce
WOENSDAG 5 APRIL 1951
41ste JAARGANG
No. 11947
Jirecteur: C. M. v. HAMERSVELD.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
(en daarmee het federalisme)
,Japengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs 035 p. w., f 1.50 p. mnd., f 4.50 p. "kwart. Franco p. p. 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
„In qua nocte tradebatur In
de nacht, waarin Hij verraden
werd". I Cor. XI, 23.
Witte Donderdag. Door 't ernstige
paars heen van de Passietijd sche
mert plotseling 't blijde wit van een
feestgebeuren en het bruisende, orgel
wordt hooggestemd begeleid door het
machtige gonzen van de klokken en
de zilveren muziek van de altaar
schellen. Maar na het Gloria valt het
orgel stil en verstomt het klokken-
koor en wij beseffen, dat er een
schaduw over het feest gevallen is.
Want er is spijts alles een feest
morgen, een innigheid, een godde
lijke vertedering de zachte verruk
king van een onuitsprekelijke Liefde
Maar deze heerlijkheid, deze zui
vere koestering staat tegen de ach
tergrond van de duisternis. Want
over het licht van de Liefde heen
valt de sinistere schaduw van de
verrader en terwijl de Meester het
brood breekt en het verbijsterende
Sacrament onthult van Zijn Lichaam
en Bloed, is Judas op weg naar de
tempelwacht. die straks de schen-
nende handen zal slaan aan de Men
senzoon. Witte Donderdag is daar
om bovenal dag van de tegenstelling
Dag van het verraad (ons verraad!),
maar ver daarboven uit dag van de
Liefde.
£*eseffen wij, kleine mensen die we
zijn wel iets van deze Liefde?
God wil tot ons komen, wordt spijs
en drank voor ons, wordt voedsel
„ten eeuwigen leven", maar wij
hebben genoeg aan onze zaken,
onze beuzelarijen, onze benepen ge
noegens. Een hemel staat ons te
wachten en ziet, wij zullen het wel
met de aarde doen, niet eens de
aarde in haar grootheid, haar heer
lijk perspectief, haar tomeloos ge
weld, maar een honneponnig aarde-
tje, burgerlijk-netjes, met geboende
gangen en spionnetjes aan de ra
men en een polis van de levens
verzekering.
En misschien hebben we welbe
wust de kant van Judas gekozen.
Een burgerlijke Judas natuur
lijk, keurig gesoigneerd, behoor
lijk gekleed en opgemaakt, maar
geniepig-pervers, huichelachtig een
rondwandelende afzichtelijke leu
gen, het gepleisterde graf dat inner
lijk vol verrotting is.
^iet ook tegenover ons staat
de Zoon van God en no
digt ons tot het festijn van Zijn
Liefde. Wij kunnen het uitdrukken
in het diepe, veelzeggende woord
„tegenwoordigheid*, Ja, goddellijke
tegenwoordigheid, zo allesomvat
tend, dat de grenzen van tijd en
ruimte vervagen en wij ons ver
plaatst wanen in de eeuwigheid.
De eeuwigheid van God, de
eeuwigheid van de Liefde. De niet
te peilen afgrond van allesdoor
dringende zaligheid.
gullen wij gaan, zullen wij de moed
hebben te naderen tot deze zui
verheid?
Ja, gaan wij in drommen, maar
met een vermorzeld hart, met de
verbeten wil, het voortaan anders te
doen.
Want het is het Jaar van de grote
terugkeer en de grote vergiffenis.
Dit werd gegeven voor allen. Voor
allen is er barmhartigheid, vergif
fenis, een veilige vluchthaven, een
rust, een troost, een zekerheid: aan
Jezus' Goddelijk Hart!
DR HENRI VAN ROOIJEN,
Kruisheer.
KARDINAAL MINDSZENTY.
Een bericht uit buitenlandse bron
als zou kardinaal Mindszenty, de
primaat van Hongarije, in zijn ge
vangenis zijn gestorven, wordt in
goedingelichte kringen van het Va-
ticaan bevestigd noch ontkend.
Men merkt op, dat de H. Stoel se
dert geruime tijd niets meer over
de prelaat heeft vernomen. Men is
onlangs van Hongaarse vluchtelin
gen te weten gekomen, dat de ge
zondheidstoestand van de kardinaal
zeer veel te wensen over liet.
MAO EN R.I.S. ERKENNEN
ELKAAR.
.Chinese communistische volks
republiek wil diplomatieke betrek
kingen aanknopen met de R.I.S., zo
werd gisteren door premier Hatta in
een kabinetszitting meegedeeld. De
regering van de R.i.S. heeft zich nu
eveneens bereid verklaard tot het
uitwisselen van diplomatieke missies
ZUID-AFRIKA BOUWT EEN
VLOOT OP In Zuid-Afrika is
men begonnen een vloot op te bou
wen, die uit koopvaardij- en oor
logsschepen zal bestaan. De eerste
torpedojager voor de oorlogsvloot is
juist bij de Britse regering aange
kocht. Met de handelsvloot, die on
der leiding staat van de in de oor
log bekend geworden leider der
bombardementen op Europa, Har-
ris Bomber, is men al iets verder
fevorderd. Verschcide schepen va
ren reeds op Amerika, terwijl het
eerste schip dat op West-Europa zal
varen, de „Constantia" nog deze
maand in Rotterdam wordt ver
wacht.
De „Constantia"' voor het vertrek
naar Europa in de Tafelbaai. Op de
achtergrond de Tafelberg.
Ook enige Nederlanders gearresteerd
r\E REGERING VAN DE R.I.S. heeft zich tot haar leedwezen ge-
noodzaakt gezien, sultan Hamid van Pontianak in verband met de
zaak-Westerling te arresteren en van zijn functie te ontheffen", aldus
wordt in een officieel communiqué bekend gemaakt.
In het communiqué wordt uiteengezet, dat reeds terstond na het uitbre
ken van de actie-Westerling te Bandung het vermoeden rees, dat de
actie beraamd werd met medeweten en zelfs met goedkeuring van een
der kabinetsleden. Deze gedachte achtte de regering dermate absurd, dat
/ij aanvankelijk daaraan geen geloof kon hechten.
De bewijzen, die tijdens de verdere verhoren der gearresteerden aan he
licht kwamen, toonden echter aan, dat Hamid niet alleen betrokken
was bij de actie, maar ook metterdaad leiding gaf, aldus het communique
beroep op alle burgers van Indone
sië, deze regeringsmaatregel rustig
en kalm op te nemen".
Tegelijk met minister Hamid wer
den nog enige personen gearresteerd,
onder wie mr. Tilenrus Kruythoff,
die leider was van de West-Borneose
delegatie ter R.T.C. Een woordvoer
der van de militaire gouverneur
heeft voorts Aneta meegedeeld, dat
de adjudant van de sultan, kapitein
van der Meiden, die toevallig bij de
arrestatie aanwezig was. hedennacht
werd meegenomen, doch intussen
weer vrijgelaten. De arrestanten zijn
hoofdzakelijk Nederlanders, aldus de
woordvoerder, die er aan toevoegde,
dat in het totaal vijf tot zeven per
sonen behalve Hamid zijn gearres
teerd.
EEN VER-GAANDE STAP
In de afgelopen nacht om drie uur
werd sultan Hamid gearresteerd in
zijn paviljoen „Hotel des Indes"
coor de politie van de Negara in sa
menwerking met de militaire poli
tie. Dinsdagavond om negen uur was
het besluit tot ontslag als kabinets
lid door president Sukarno onder
tekend. „Lang heeft de regering ge
aarzeld alvorens tot deze zeer ver
gaande stap over te gaan", aldus de
verklarng over de arrestatie, „doch
het belang van de terugkeer van de
normale toestand van rust en orde
voor het algeheel welzijn van het
volk gaf hierbij de doorslag. De re
gering van de R.I.S. doet thans een
„Willem Ruys'' vertrekt
in elk geval
De Koninklijke Rotterdamsche
Lloyd heeft bekend gemaakt, dat de
Willem Ruys vandaag eventueel
zonder lading uit Tandjong Priok,
waar op het ogenblik de scheep
vaart tengevolge van stakingen stil
ligt, zal vertrekken. Alles wordt in
het werk gesteld om de passagiers
aan boord te krijgen.
Over de staking in de haven van
Tandjong Priok kan nog het vol
gende worden gemeld:
De staking begon Maandagoch
tend bij het Trioveer. De arbeiders
eisten onmiddellijke inwilliging van
hun looneisen, waarover reeds enige
tijd geleden tussen de vereniging
van werkgevers en de verenigde
vakvereniging met medewerking
van de arbeidsinspectie was onder
handeld. Deze eisen houden o.a. in
een loonsverhoging van 20 tot 100
procent en een 35-urige werkweek.
Onmiddellijk sloeg de staking over
naar andere scheepvaartbedrijven
De export ondervindt van de sta
king uiteraard directe gevolgen
De meeste scheepvaartmaatschap
pijen nemen een afwachtende hou
ding aan.
Gisteren zijn onder auspiciën van
het ministerie van arbeid bespre
kingen tussen de werkgevers en de
arbeiders begonnen.
RITMAN VRIJGELATEN.
De heer Ritman, die, zoals be
kend, te Djakarta gearresteerd
werd in verband met de kwestie-
Westerling, is heden vrijgelaten.
Woensdagochtend zijn te Makas
sar om ongeveer half zes 's morgens
plaatselijke tijd militaire acties be
gonnen. De acties begonnen in het
kampement van de kortgeleden naar
de strijdkrachten van de V.S.I. over
gegane compagnie van het voorma
lige K.N.I.L. „Abdoel Aziz" aan de
Verlengde Klapperlaan, waar o.a.
militaire politie en troepen van de
R.I.S. zijn gelegen.
Er is gedurende korte tijd een
vuurgevecht geleverd, waarbij een
klein aantal doden is gevallen. De
„Abdoel Aziz"-compagnie bezette
enkele ministeries, het gebouw, waar
dc radio-omroep is ondergebracht,
en het hoofdkwartier van de „Apris"
Een andere groep van de voorma
lige K.N.I.L.-compagnie trok naar de
woning van de territoriale „Apris"-
commandant in Oost-Indonesië Mo
le inta, die, tezamen met vier andere
officieren, werd medegenomen naar
Ministers keerden tevreden terug
pER K.L.M. Constellation „Maastricht" zijn gisteren uit Djakarta
de ministers Van Maarseveen en Lieftinck van de Unie-conferen
tie in Nederland teruggekeerd.
De ministers toonden zich zeer tevreden over de resultaten van de
conferentie. Minister Van Maarseveen formuleerde dit met te zeggen:
„Wij hebben gedacht, dat deze eerste conferentie een tasten en zoe
ken zou worden naar de wegen, die moeten worden bewandeld. In te
genstelling hiermede heeft zij zeer belangrijke resultaten opgeleverd.
De belangrijkste besluiten liggen
op financieel-economisch terrein.
Het is verheugend, sprak minis
ter Lieftinck, dat de Indonesische
regering begrip toonde voor de
grenzen van het Nederlandse ver
mogen tot hulp en voor het Neder
landse betalingsprobleem. De lening
is gekoppeld aan het betalings- en
handelsaccoord. Zij heeft een ge
zond en zakelijk karakter en is een
hervatting van het voor Nederland
zo gunstige deviezendriehoeksver-
keer.
De regeling der pensioenen was
zeer moeilijk. Beide partijen hebben
het eigen standpunt gehandhaafd
Intussen is eerlijk gestreefd naar
een redelijke oplossing waarbij er
van uit is gegaan,, dat de gepen-
sionneerden niet de dupe mochten
worden. De gevolgen van de recen
te monetaire maatregelen in Indo
nesië waren eveneens onderwerp
van bespreking. De Indonesische re
gering heeft zich daarbij bereid
verklaard zekere „hardheden" voor
bepaalde groepen van particulieren
te verzachten.
De besteding van de 200 millioen
gulden, die Indonesië zal lenen,
zal geheel aan de regering van de
R.I.S. worden overgelaten. Ten dele
zal zij worden gebruikt om ver
plichtingen te voldoen, ten dele
voor aankopen hier te lande.
Minister Van Maarseveen deelde
nog mede, dat weldra de benoeming
van de leden van het Unie-hof ge
schieden zal. De eerste bijeenkomst
van dit Hof zal in Mei zijn De da
tum van de volgende Unie-confe
rentie, die in Nederland wordt ge
houden, is nog niet bepaald Deze
conferentie zal evenwel in het na
jaar worden gehouden.
Verwacht wordt een katholieke regering
DE ALGEMENE VERWACHTINGdat een katholiek opdracht zal
krijgen een homogeen CVP-ka binet in België te vormen, werd
versterkt, toen gisteravond bekend werd dat prins-regent Karei de
premier van de demissionnaire Bel gische regering, Gaston Eyskens, bij
zich had ontboden om hem te raad plegen, zonder hem nochtans een
opdracht te verstrekken.
Devèze, die gister uit Pregny is teruggekeerd, had zijn opdracht te
ruggegeven toen hem bij koning L eopold was gebleken, dat de vorst
niet bereid was zijn standpunt te wijzigen.
Politieke waarnemers verwach
ten nu, dat Eyskens opnieuw tot;
kabinetsformateur zal worden be
noemd. Hij zou dan allereerst wil
len trachten een kabinet te vor
men uit katholieken en pro-Leo-
poldistische liberalen.
Zou hem dit echter op korte terj
mijn niet gelukken en uitlatin
gen uit het liberale kamp wijzen
er op, dat men verwacht dat ook de
pro-Leopoldistische liberalen trouw
zullen blijven aan de partij-politiek
om geen verantwoordelijkheid voor
een niet-nationale oplossing te ne
men dan zou hij een homogeen-
katholieke regering willen vormen.
De Schrijver, een der prominen
te figuren uit de CVP, gaf gister
avond te verstaan, dat Kamer en
Senaat reeds de volgende week
ieder afzonderlijk over de vertrou
wenskwestie in de nieuwe regering
zullen stemmen. De daaropvolgen
de weck zouden de beide Huizen
gezamenlijk vergaderen om over de
opheffing van het regentschap te
stemmen. Inmiddels hebben enige
liberale Kamerleden verklaard, ook
een uitsluitend katholieke regering
te zullen steunen. Na afloop van
zijn onderhoud met prins-regent
Karei heeft Eyskens nog een onder
houd gehad met prof. Pirenne, de
secretaris van koning Leopold.
het inmiddels eveneens bezette
hoofdkwartier van de „Apris" aan
het Freylingsplein.
Reuter meldt, dat aan de actie
door verscheidene honderden Oost-
Indonesische troepen werd deelge
nomen. Behalve de territoriale
Apris"-commandant zijn 140 ahdere
officieren en manschappen gevan
gen genomen.
Aneta meldt nog, dat door de
dienst legercontacten van het Neder
landse leger te Djakarta het volgen
de communiqué is uitgegeven:
„Te Makassar zijn ongeregeldhe
den uitgebroken. Van de zijde van
het commando der Nederlandse strijd
krachten is al het mogelijke gedaan
om te voorkomen, dat de onder Ne
derlandse leiding staande troepen in
de ongeregeldheden zijn of worden
betrokken".
K.N.LL. BUITEN DE ACTIE.
H«t is intussen duidelijk gewor
den, dat het K.N.I.L. geheel buiten
de actie staat, hoewel de uniformen
van de actievoerders en het gebruik
van weaponcarriers aanvankelijk een
andere indruk gaven. De actievoe
renden droegen merendeels rood
witte mouwbanden, doch hadden
overigens een andere uitrusting. De
kampementen van het K N.I.L. zijn
uiteraard onder strenge bewaking
gesteld. De Nederlandse troepen -
commandant stond volkomen ver
rast tegenover het gebeurde.
De voor Oost-Indonesië bestemde
Apris-troepen, die bestaan uit voor
malige leden van de T.N.I., worden
heden in Makassar verwacht. Zij
zijn uit Djakarta vertrokken met de
schepen „Bontekoe" en „Waikelo"
van de K.P.M. en varen via Sura-
bqja.
Intussen seint de correspondent
van Aneta te Makassar, dat 700 In
donesische leden van het K.N.I.L.
aldaar een motie hebben aangeno
men, waarin gezegd wordt, dat men
niet instemde met de komst van
;oormalige T.N.I.-eenheden naar
Makassar, voordat het personeel van
het K.N.I.L. is overgegaan naar het
leger van de R.I.S. De motie drong
aan op overgang van de resterende
K N.I.L.-troepen te Makassar te ver
lengen en als datum daarvoor vast
te stellen 10 April. Inmiddels werd
door een K.N.I.L.-groep bij de rege
ring van de R.I.S. er op aangedron
gen, voorlopig geen voormalige le
den van de T.N.I. naar Oost-Indonesië
te zenden. Voorts werd de Oost-In-
donesisöhe regering verzocht stap
pen te ondernemen, waardoor de
komst van T.N.I.-leden wordt te
gengegaan.
DE ACHTERGROND DER ACTIES
In de loop van de ochtend heeft
kapitein Abdulaziz van de Apris
een proclamatie uitgegeven, welke
de hedenochtend te Makassar ge
voerde acties verduidelijkt. In deze
proclamatie wordt gezegd, dat de
actie gevoerd werd met Indonesi
sche manschappen, die zich hebben
losgemaakt van het KNIL verband
en „als vrije strijders optrekken
voor het behoud van de Negara In
donesia Timur". De proclamatie
werd bekend gemaakt via de radio
van dë R.I.S., studio Makassar,
welke bezet is door de staatspolitie
en mede bewaakt wordt door man
schappen van de Aziz-troepen. De
tekst van de proclamatie luidt: „Ka
pitein Abdulaziz van het Aprisleger
verklaart namens de onder hem
strijdende militairen, voor zover
nog niet door de regering van de
R.I.S. in het Aprisleger opgenomen,
dat zij door de omstandigheden ge
dwongen, uit eigen beweging he
den, vijf April, 1 uur voormiddag
zich hebben losgemaakt van het
KNIL-verband en als vrije strijders
optrekken voor het behoud van de
Negara Indonesia Timur".
Inmiddels melden de correspon
denten van Aneta, dat er in ver
schillende plaatsen van Oost-Indo-
nesie demonstraties, zowel vóór als
tegen het voortbestaan van Oost-
Indonesië aan de orde van de dag
zijn, o.a. in de plaatsen Maros
Pangkadjene en Djonala. Te Toele-
hoe op Ambon werd een grote de
monstratie voor het behqud van c^e
Negara gehouden.
NEDERLANDS TOCH ONMISBAAR.
De Indonesische minister van on
derwijs, Hanifah, heeft verklaard, dat
de Nederlandse taal nog niet kan
worden gemist op de onderwijsinstel
lingen in de V.S.I. Gebleken is, dat de
Indonesische studenten de Engelse
taal niet kunnen volgen cn ander
zijds beheersen de onderwijskrachten
het Indonesisch niet voldoende.
De minister wees er op, dat de Ne
derlandse leerkrachten goedkoper
zjjn dan andere buitenlandse en dat
het peil van deze leerkrachten kwa
litatief zeer hoog kan worden ge
noemd. Hoewel de Nederlandse taal
als verplicht leervak is afgeschaft op
de lagére scholen, wordt ze gehand
haafd op de Mulo-scholen en de in
richtingen voor middelbaar en voor
bereidend hoger onderwijs.
MET DE SKI-LIFT OMHOOG
Net Koninklijk gezin, dat de vacan-
tie in het prachtige Franse winter-
oord Val d'Isère doorbrengt, maakt
dagelijks ski-tochten in de bergen.
Van boven naar beneden: H.M. de
Koningin, Z.K.H. Prins Bernihard
en H.K.H. prinses Irene laten zich
met de ski-lift omhoog trekken.
Leuke wollen Damestruitjes
19.75
J. VERDUYN
BREESTR. 65 TEL. 21800 LEIOEN
CEVERSSTR. 41 TEL. 23917 0EGSTGEEST
Ko-Weitje...
Opnieuw vroeg Hem de hogepries-
.er: „Zijt Gij de Christus, de Zoon
van de Gezegende?" Jezus sprak: „Ik
ben het!"
