Adverteren Samenwerking op sociaal- charitatief terrein Vogelpest breidt zich uit Smokkelaars van vals geld voor de rechtbank JCaite Qa£f Is Indonesië een Islamitisch land? WOENSDAG 29 MAART 1950 DE LEID SE COURANT TWEEDE BLAD - PAGINA i Het Diocesaan Sociaal Charitatief Centrum van het Bisdom Breda. En door mgr. Baeten geïnstalleerd. En daarmee is tevens een begin gemaakt met de opbouw van het Nationaal Sociaal Charitatief Centrum, want dit zal worden gevormd door de vijf diocesane Centra, die elk hun eigen leiding blijven behouden. De betekenis van deze installatie werd ons duidelijk uit de toespra ken van dr. G. Veldkamp, voorzitter van 't Centrum in het diocees Bre da van mr. dr. J. Loeff, die sprak namens het Nationale Centrum-in- wording. Beiden wezen er op „hoe de so- Maal-charitatieve zorg niet meer is fouter een leniging van stoffelijke noden, maar dat, door heropvoeding en huisbezoek, voortaan het individu zelf en zijn milieu, met name het ge zin, in de zorg wordt betrokken. Dan speelt echter het geestelijk element een monierende rol en krijgt men te vens te maken met de Staat of de neutrale vereniging, die zich sterk op dit terrein bewegen. De burgerlijke, overheid, die deze zorg sedert 1850 op zich had.geno- EEN KWESTIE VAN SORTEREN De tuinbouwvereniging van Hel den zal overgaan tot het bouwen van een eigen loods ten behoeve van het gecombineerd ontvangen en sor teren van producten, waarna op de overbelaste veiling te Venlo slechts monsters van deze combinaties be hoeven worden aangeboden. Men heeft hiertoe in Helden voor al besloten, omdat Horst met coöpe ratief sorteren in eigen kring reeds grote successen boekte en in 1949 voor augurken een gemiddelde prijs van 44.24 maakte tegen Helden 43.09. Door een betere sortering zoals in Horst toegepast, had Helden alleen al voor het product augurken een grotere opbrengst van bijna f 11.000 kunnen krijgen. Men is dan ook van oordeel, dat het coöperatief sorteren voordelen brengt, die ruimschotos tegen de stichtings- en onderhoudskosten van een gebouw opwegen. De gevreesde pseudo-vogelpest maakt sinds; enige dagen ook te Rot terdam slachtoffers onder het pluim vee. Reeds sinds drie dagen worden enige gevallen gemeld en thans blijkt, dat de ziekte ook heerst on der het pluimvee van de bedrijfslei der J. J. aan de Diamantweg. Ook bij een schoenhandelaar op de Nieuwe Binnenweg werd een geval gesigna leerd en bij D. S. aan de Rijsoord- straat zijn van gemeentewege acht kippen weggehaald, die besmet ble ken te zijn. Bij M. van M. uit de Borselaerstraat zijn zes kippen ver moedelijk tengevolge van de ge vreesde zikte, gestorven. Van de Vakgroep Groothandel in Pluimvee en Wild vernemen wij: Het vervoerverbod van pluimvee dat is ingesteld in verband met het optreden van de pseudo vogelpest voor de provincies Noord-Brabant. Zeeland en Limburg, is thans uitge breid met het grondgebied gelegen ten Zuiden van de navolgende rivie ren, stromen of gedeelten daarvan. De Rijn stroomafwaarts tot de splitsing van Rijn en Waal. de Waal. de Merwede tot de splitsing van Merwede en Nieuwe Merwede. het Hollands Diep en vervolgens de stro men, gelegen tussen de provincies Zuid-Holland enerzijds en de pro vincies Noord-Brabant en Zeeland anderzijds. REISDOCUMENTEN TUSSEN BEIGIë EN NEDERLAND Met ingang van 1 April zullen het toewijs van Nederlandschap en de Belgische identiteitskaart als reisdo cumenten opnieuw worden inge voerd. De in België gevestigde Ne derlanders zullen de grens niet kun nen passeren op de hun door de Bel gische autoriteiten verstrekte iden titeitskaarten. Zij moeten in het be zit zijn van een paspoort of een be wijs van Nederlandschap. Om ech ter de Nederlanders, die niet in het 'zijn van een paspoort, niet achter te stellen bij de Belgen zullen de Nederlandse consulaire autoriteiten in België hun een bewijs van Neder landerschap uitreiken, zonder dat hiervoor rechten zullen worden be rekend. Belgische onderdanen, die in Ne derland zijn gevestigd, zullen de grens kunnen overschrijden op ver toon van hun carte d'immatriculation Het ligt in het voornemen zo spoe dig mogelijk met de Luxemburgse regering tot een analoge overeen komst te komen, waardoor het de onderdanen van de drie landen van Benelux mogelijk zal zijn in deze landen te reizen zonder paspoort. KATHOLIEKE RADIO-OMROEP Mevrouw SteenbergheEnghe- ringh, die de Katholieke Vrouwen beweging vertegenwoordigde in het bestuur van de K.R.O. en die on langs wegens drukke bezigheden is afgetreden, is opgevolgd door me vrouw Van Nispen tot Sevenaer Ruys de Beerenbrouck. Door zijn benoeming tot minister is bovendien afgetreden mr. F. Teulings, die lid was van het dagelijks bestuur. men, beschikt over een technisch uit stekend apparaat en het is duidelijk, dat ze eerst kan terugtreden en be doelde zorg aan de godsdienstige ge zindten zelf kan overlaten, wanneer deze inderdaad op dezelfde hoogte kunnen staan, wat de midden.be- treft. Door samenwerkiing, eerst in pa rochieel verband, van de veelheid der katholieke charitas-verenigingen, dan in inter-parochieel en tenslotte in diocesaan verband wil men zijn mo gelijkheden vergroten. Tenslotte zal men in een overkoepelend Nationaal Centrum heel wat sterker staan te genover de Overheid, voor het berei ken van bepaalde doeleinden. Het zal dan eveneens gemakkelijk zijn voor de overheid, om tot samen werking met de katholieke sociaal- charitatieve wereld te komen. „Msb." DIRECTEUREN VAN SPAARKAS „ONVAKKUNDIG De officier van justitie bij de Haag se Arrondissements rechtbank eiste een maand gevangenisstraf tegen de 54 jarige mr. J. V. uit Leidschen- dam. Een zelfde straf eiste hij tegen de 60 jarige CH S. uit 's Graven^ a- ge. Beiden waren bestuurders van de stichting. „De Credietspaarkas" "De Giro-Crediet Ring" een parti culiere giroinstelling. Aan hen was ten laste gelegd dat zij wederrech telijk over geld en fondsen van in leggers hadden beschikt, o. a. voor financiering van onvolwaardige cre- dieten en voor betaling van eigen sa- larissen Mr. J. V. was van 1939 tot September 1949 directeur van de stichting, aldus zijn verklaring, doch thans niet meer in dienst. In zijn requisitoir merkte de offi cier van justitie nog op dat hij niet twijfelde aan de ideële opzet van de „Spaarkas" en de „Ring" -doch zijns inziens was het geheel zo onvakkun dig in elkaar gezet, dat de mensen die hun belangen in de handen van de „Spaarkas" en de „Ring" legden, „aan de heidenen werden overgele verd." Hij achtte de ten laste gelegde feiten bewezen. De verdediger bestreed echter met- nadruk, dat zijn beide clienten zich wederrechtelijk hadden bevoordeeld van „verduistering" van gelden en fondsen - was zijns inziens niets ge bleken. Hij was van mening dat er van de ten laste gelegde feiten, in tegenstelling tot de mening van de officier van justitie, niets was bewe zen. Hij verzocht derhalve vrijspraak voor beide verdachten, of indien de rechtbank hier toe niet zou kunnen besluiten, heropening van het onder zoek in deze zaak en terugverwij zing naar de rechter commissaris. De Nederlandse leden van de groot ste valse muntersbende, welke ooit in West-Europa opereerde, en die verantwoordelijk is voor de stroom van valse honderd gulden-biljetten, welke van Augustus van het vorige jaar af in ons land in omloop wer den gebracht, stonden gisteren voor de Maastrichtse rechtbank terecht. Tegen de Nederlandse topman, de 32- jarige landbouwer M. M., eiste de Of ficier van Justitie vijf jaar gevange nisstraf. Tegen twee andere kleine verbindingsmannen, de Maastrichtse caféhouder S. en de transportarbei der G., werd een jaar geëist. Ofschoon het hier maar een klein onderdeel betrof van het geweldige complot, dat zijn vertakkingen tot in Spanje had en waarvoor reeds 50 man in hechtenis zijn genomen, acht te de Luikse commissaris van politie Charlier, de man die zich in korte tijd een Europese vermaardheid ver wierf met het oprollen van deze ben de, dit proces toch belangrijk ge,- noeg om zijn voornaamste assistent en knapste speurder René Flaba naar Maastricht te sturen. Zakelijk en methodisch ontrafelde Flaba voor de groene tafel het gewirwar van dra den, dat deze zaak zo ingewikkeld maakte, bericht het „Alg. DgbL" De landbouwer M., die zich gedu rende de oorlog onderscheiden had door prima illegaal werk. was de voornaamste Nederlandse verbindings man van de bende. „C'est le chef d'orchestre", zeide Flaba over deze verdachte, die harnekkig alles ont kende, maar die bij alle leden van de bende bekend was. M. leerde een zekere Anton Peters kennen in het Huis van Bewaring te Maastricht en daar werd het eerst over de mogelijkheid van valse bank biljetten gesproken.. Peters werd overgebracht naar Veenhuizen, maar hij ontvluchtte «rt%ing naa*" Nieu- wenhagen, waar M. een eenzame boerderij had. Van Nieuwenhagen gaat Anton Pe ters dan naar Luik en Brussel en neemt contact op met clichémakers en drukkers. Hier maakt Peters ken nis met de drukker Derkenne in de Rue Pompier te Luik, waar de poli tie later 2500 valse honderdgulden biljetten zal vinden. De 55-jarige garagehouder uit Luik G. R. brengt BEURS: PRIJSHOUDEND. De koersverliezen hebben er Maan dag flink ingehakt. Het algemeen gemiddelde daalde Maandag tot 151.73, slechts ruim drie punten bo ven het laagste niveau van 1949, dat bereikt werd op 8 Maart met 148.33. Wanneer men in aanmerking neemt, dat vele incourante soorten gisteren iets lager noteerden, dan ziet het er naar uit, dat het algemeen gemiddel de van gisteren niet veel zal afwij ken van dat van 8 Maart vorig jaar. Opmerkelijk is, dat het gemiddelde der Indonesische fondsen, die Maan dag de zwaarste verliezen leden, nog ruim vijf punten hoger was dan het laagste record voor deze fondsen in 1949, dat met 53.89 op 28', November van het vorig jaar bereikt werd. Na een iets lagere opening kwamen de koersen gisteren vrijwel op het peil van Maandag, met uitzondering van de scheepvaarthoek, waar de bene denwaartse richting nogmaals werd ingeslagen. Het aantal noteringen in deze sector was opmerkelijk groot en gaf fluctuaties van twee tot drie punten te zien. De leidende cultures konden zich op het vorig niveau vrij wel handhaven. De omzetten hadden weinig te betekenen. Vorstenlanden werden wederom in een open hoek verhandeld en golden 35 y? tot 36 tegen 34 y2 Maandag. De incouran te soorten werden in het algemeen op een iets lager peil vernomen. Het verlies voor de aandelen Billiton was aanzienlij-k Gisteren werd gehan deld op 237, waarmede het verlies aangroeide tot 26 y2 punt. in opdracht van Peters een pak van 250 valse biljetten naar Nieuwenha gen. Toen kwam er onenigheid in de bende en de garagehouder rijdt weer naar Nieuwenhagen om de 250 bank biljetten op te halen, want hij ver trouwt nu ook M. niet meer. Deze overhandigt hem nu een pak bank noten en R. snijdt de nummers er uit, die als bewijs moeten dienen voor zijn bendegenoten in Luik en verbrandt de rest. Als hij later de nummers natelt ontbreken er onge veer honderd. Over deze honderd verdwenen biljetten ging het op deze rechtszitting. M. ontkent alles, zelfs zijn contact met de bende. Wel kreeg hij gere geld briefjes van Anton Peters, doch deze gingen over paardensmokkel. De kleine verbindingsmannen, die eveneens in deze zaak terecht ston den hadden geheel afzonderlijk van M. gewerkt en konden hem zelfs niet. De grote rol werd hier ge speeld door D. groentenkoopman, in breker en politiespion. De Maastrichtse recherche bracht een vertrouwensman in contact met de spion, die door de vertrouwens man volkomen werd uitgehoord, waardoor de politie op het spoor kwam van de caféhouder S te Maas tricht. Via deze caféhouder kwam men bij de transportarbeider G. die in een café te Luik kennis gemaakt had met De Koninck. de topman van de Belgische valsemuntersbende door wiens handen een milde stroom van valse bankbiljetten en chèquec ging. De uitspraak is bepaald op 12 April. BINNENLAND Confectie-goed wordt door on geveer 60% van de Nederlandse be volking gedragen. Gemiddeld vindt ongeveer 90 procent van de productie der Nederlandse kledingindustrie haar weg naar de binnenlandse markt. De totale export bedroeg in 1947 ongeveer 25 millioen gulden, in 1948 circa 29 millioen gulden en in het afgelopen jaar niet minder dan 47 millioen gulden. Het tweede spoor tussen Alk maar en Heiloo is thans gereed ge komen; het zal met ingang van de uieuwe dienstregeling in gebruik worden genomen. Na Dolle Dinsdag hadden de Duitsers het grondig ver nield. De Marokkaanse aardappelen, te Rotterdam geveild brachten 70 ct. per kg op. Doordat Nederland de aardappelen in Marokko iieeft ge kocht, kunnen nu Nederlandse poot- aardappelen naar Marokko worden uitgevoerd. In April worden nog aardappelen uit Italië verwacht. De Radio-telefoondienst van Amsterdam met Bandoeng, Djakar ta, Oranjestad (Aruba), Paramaribo en Willemstad (Curagao) zijn op Goede Vrijdag gesloten. Op 2e Paas dag, 10 April a.s. zullen alle radio- telefoonverbindingen, behalve die met New York, gesloten zijn. De distributie voor carbololie, ruwe benzol, ruwe koolteer en sol- vent-naphta III is vervallen. Het Geuldal nabij Vaals werd ernstig bedreigd door klei-afgravin- gen. De Kroon heeft thans beslist, dat deze afgravingen niet door zul len gaan. Zelfs worden pogingen in i werk gesteld, dit gebied een zo duurzaam mogelijke bescherming te verlenen, bij voorkeur door de eigen dom daarvan voor de Staat te ver werven. Het rapport van de commissie tot herziening der pachtwetgeving zal gepubliceerd worden. Het rap port zalzo spoedig mogelijk alge meen verkrijgbaar worden gesteld. De Rijksverzekeringsbank en de Raden van Arbeid zullen geen taak hebben in de komende organisatie van de sociale verzekering. De reor ganisatie. zal geleidelijk tot stand komen, aldus heeft minister Joekes in'een nota medegedeeld. De passage naar Indonesië is 200 pet. in prijs verhoogd, in verband met de financiële maatregelen in In donesië. Tot burgemeester van Ridder kerk is benoemd de heer A. M. Nieu- wenhuizen, burgemeester van Schoon hoven. Negen dromedarissen zijn per schip op weg naar Nederland. Deze bultenaars zijn bestemd voor de Diergaarde Blijdorp te Rotterdam. In enkele maanden tijd is het gelukt het eiland Voorne en Putten vrij te maken van rundertuberculose. Een mythe, dié het christendom bedreigt „HET ISLAMITISCHE RITUEEL, w aarmee de geboorte van Indonesië gepaard is gegaan, bewijst nog niet, dat de nieuwe republiek een Moham medaanse staat is. Het wordt tijd een einde aan deze mythe te maken!" Aldus verklaart Agenzia Fides, de of ficieuze nieuwsdienst van de H. Con gregatie De Propaganda Fide, naar aanleiding van de telkens weer op duikende verklaringen, als zou In donesië een land zijn, waarin de Orthodoxe Islam overheersend is. Voor dat ritueel bij de geboorte van de nieuwe staat heeft Indone sië slechts de traditionele ceremo nies gebruikt, die vroeger met de officiële plechtigheden bij de sultans' van Djokjakarta en van Solo ge paard gingen en waaraan ook de Ne derlandse autoriteiten altijd hebben deelgenomen. Men moet echter niet uit het oog verliezen, dat de mo- cerne Javanen en in het algemeen de ontwikkelde Indonesiërs geen en kele godsdienstige betekenis meer hechten aan de Mohammedaanse gebruiken, zoals deze op Java wor den gepractiseerd. Voor het eenvoudige volk vormen de Islamitische riten nog het mid del om hun geloof in Toean Allah uit te drukken. Dat de autoriteiten nog trouw blijven aan de riten van de Islam moet eerder verklaard wor-- den als een zeker politiek opportu nisme. Maar ook al is de Islam feitelijk teruggebracht tot uiterlijke forma liteiten, hij blijft toch een bedrei ging voor het christnedom, omdat hij de Javanen in hun mening versterkt, dat de Islam de godsdienst van Java is, zoals het Katholicisme het is van het Westen. Dit gevaar is des te reëler naar mate sommigen, zoals bijvoorbeeld de Daroel-Islam, van Indonesië een Islamitische staat willen maken. Dwalingen, die in zekere milieus vroeger en vogue waren en titans weer worden opgewekt, versterken nog die overtuiging. Zo meende een vroegere Nederlandse consul van Djeddah, de haven van Mekka, op een vergadering van het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Ge nootschap nog eens te moeten her halen, dat Indonesië 70 millioen Orthodoxe Mohammedanen telt. Hij voegde er zelfs aan toe, dat thans voor hen de tweede phase van hun strijd voor de onafhankelijkheid be gon: het verwerkelijken namelijk van hun godsdienstig ideaal, dat de schei ding tyssen de Islam en de staat wil afschaffen en van Indonesië een Mohammedaanse staat wil maken. In die staat zouden de minderhe den slechts worden getolereerd als burgers van de tweede rang. De spreker handhaafde daarbij als volgzaam leerling van prof. Snouck Hurgronje de tendentieuze theorieën van zijn meester. Van Hol land uit gaf hij zelfs aan het nieuwe Indonesië de raad de oude koloniale politiek van begunstiging van de Is lam voort te zetten, zoals deze door Nederland is gevolgd, niet omdat deze politiek overeenstemt met de feitelijke werkelijkheid, maar omdat deze beter zijn belangen diende. Als de regering van Indonesië ver standig is, zal zij begrijpen, dat het land arm blijft ondanks het feit, dat de Export-Import Bank honderd millioen dollar leende. Het zal zich ook rekenschap moeten geven, dat dit geld niet aan Indonesië gegeven werd om de reisbiljetten voor de pelgrims naar Mekka te betalen. Men vraagt zich overigens af, waar men in Indonesië 70 millioen Orthodoxe Mohammedanen zou kunnen vinden. Oost-Indonesië en Borneo tellen slechts zeer weinig aanhangers van de Islam. Op Java, uitgezonderd het Westelijk gedeelte, en Sumatra zijn de leidinggevende klassen zeker niet Orthodoxe en nog minder overtuig de en toegewijde Musselmannen. Bij de laatste controle reageerden nog maar zes dieren positief. Het spelen met gevonden oor logstuig heeft weer eens een ont ploffing veroorzaakt. De zestienja rige E. P. uit de Jan Luykenstraat te Haarlem werd daarbij ernstig ge wond. De heer M. H. Teyssen, die 38 jaar redacteur-secretaris is geweest van „Het Katholiek Schoolblad" heeft op zijn verzoek eervol ontslag gekregen. BUITENLAND In Eirma hebben opstandelin gen deze dagen ten Noorden van Mandalay een trein opgeblazen. Ne gen reizigers kwamen om het leven. In Japan is door een ernstige ontsporing het gehele treinverkeer langs de -Oostkust lamgelegd. Daar de streek bekend staat als een cen trum van communistische woelin gen, wordt aan sabotage gedacht De 24-uursstaking van de Fran se havenarbeiders is over het gehele land afgelopen, doch te Marseille konden zij er nog niet genoeg van krijgen. De havenarbeiders zijn daar nogal rood getint; zij staken op eigen houtje lustig verder. SCHEEPSBERICHTEN BALI, DjakartaA'dam, 28 Maart rede Belawan. KOTA AGOENG, R'damDjakarta, 28 Mart te Port Said. PHRONTIS, A'damDjakarta, 28 Maart van Sue?. SOMERSET SHIRE, DjakartaR'dam, 28 Maart van Port Said. ZEEMAN, Djakarta- R'dam, 28 Mart van Singapore naar Pening. FAIRSEA. DjakartaR'dam 82 Maart 300 m. O.Z.O. van Malta. FRIESLAND 28 Maart te Djakarta van Rotterdam. GENERAL STE WART HEINTZELMAN, Djakarta— A'dam, 28 Maart 730 m. O.Z.O. van Guardafui. GROOTE BEER, Djakar taA'dam, 28 Maart 870 m. O.Z.O. van Guardafui. JOHAN VAN OL- DENBARNEVELT, A'dam—Djakarta pass. 29 Maart Guardafui. DE INTERNATIONALE TUIPEN-RAILYE1950 W,ee% een Medex£and&e fiitn ,Myrte en de Demonen" (Van onze speciale verslaggever). Nederlandse films liggen waarlijk niet kwistig verspreid; men moet ze weten te vinden. Maar als men ze vindt, kan redelijkerwijze worden verwacht, dat ze ons iets te zeggen hebben. Is dat zo met het verfilm de sprookje van Paul Bruno Schreiber „Myrte en Demonen?" In elk geval geeft deze in ons land gemaakte, maar in Engeland nagesynchroniseerde rolprent veel te zien en te horen. Bert Haanstra heeft met waar vakmanschap de camera bewegelijk laten gaan in de tot wildernis gemaakte bospartijen van het Manspad te Heemstede; hij toont liefde voor de natuur en voor het gedartel van dieren, en hij weet prachtige close-ups te treffen van masker-figuren, zoals de firma Michels die had gevormd. En wat het horen betreft, noemen we de on-opvallende muziek van Marius Adam met het Myrte-motief, door het Londens symphonie-orkest wel iswaar in ijltempo bij de beelden aangepast, 'maar zo fijn afgestemd en zo weinig opdringend, dat men verrast kan zijn over zulk een on dersteuning. De schrijver-cineast heeft een experimenteel werk van cerebraal karakter opgeleverd. Maar omdat hij zich ook mysticus toonde, is hier en daar zekere weekheid ingeslo pen. Ernstiger is het feit, dat in dit sprookje oorzaak en gevolg niet al tijd duidelijk zijn, waardoor veel in de lucht komt te hangen. Men is geneigd, zich af te vragen, voor wie de film eigenlijk is bedoeld. Ze lijkt ons te wijs voor de jeugd en te zoet voor grote mensen. Ze zegt welis waar, de strijd uit te drukken tus sen licht en duisternis, tussen goed en kwaad, maar dat wordt ons in de scènes, ondanks de verontschul diging van „symbolische wijze van uitdrukken," niet geheel duidelijk. Toch kunnen we respect hebben voor deze Nederlandse productie, vooral waar ze met zeer beperkte middelen moest tot stand komen en omdat men zonder het buitenland na te bootsen, een eigen weg is ge gaan. Verder treden uitsluitend Ne derlandse acteurs in het scenario op. Wij zien Jan Musch als bakker aan het hof, ons aangenaam herin nerend aan zijn creatie van de wij ze kater; Ludzer Eringa is de defti ge mijnheer met hoge hoed, die de maan voorstelt, Mascha ter Weeme geeft tegen het einde enkele fan tastische dansen, die reliëf verlenen en als het ware een voorstelling van de muziek geven. RESTAURATIE VAN ST. BAVO- KERK TE AARDENBURG Tij dens de oorlogshandelingen in Zee land liep de St. Bavokerk te Aarden- burg grote beschadigingen op. De herstelwerkzaamheden vorderen thans gestaag. Grote gedeelten van de buitenmuur zijn reeds gereed ge komen, doch aan andere gedeelten moet nog worden begonnen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1950 | | pagina 6