Zwart Afrika moet rood worden
n de Catacomben van Parijs
De verdraagzaamheid van
Katholieken
tot andersdenkenden
MAANDAG 20 MAART 1950
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD - PAGINA
Wat zijn de oogmerken van Moskou
CEDERT TIMOSJENKO, een neef van de bekende Sovjet-Russische
maarschalk, met een uitgebreide staf van 120 medewerkers zyn in
tocht heeft gehouden in de Sovjet-Ambassade van Addis Abeba, is niet
slechts in het aloude Ethiopische keizerrijk, maar in geheel Oost-Afrika
een communistische propaganda aan het werk, die alle voorstellingsver
mogen ver te boven gaat. De Soedan wordt tot ontzetting der Egyptena-
ren met een vloedgolf van agitatie-materiaal overstroomd, overal ont
staan rode vakbonden en vormen zich communistische cellen. Khartoem,
Port Soedan en zelfs het kleine El Obeid zijn centra van deze campagne
geworden. De communisten agiteren ijverig tegen de aansluiting van de
Soedan bij Egypte, volgens het reeds in Duitsland zo virtuoos gehan
teerde recept van het „Nationale Front". Hierdoor weten zij zich po
pulair te maken en bij verschillende nationale organisaties een wit voetje
te verkrijgen.
Van Brazzaville in Frans Equato
riaal Afrika uit zorgt het aldaar ge
vestigde Sovjet-Russische consulaat
voor de bewerking van de Belgische
Congo. In deze streken, waar, zoals
men weet, veel uranium wordt ge
dolven, wordt hoofdzakelijk gebruik
gemaakt van sabotage en spionnage.
Van het Zuiden uit wordt dit werk
ondersteund door het. Sovjet-Russi
sche consulaat te Pretoria in de
,.Suid-Afrikaanse Unie", dat met een
«taf van liefst 27 ambtenaren werkt.
Van Pretoria uit leiden ook draden
naar de Sovjet-Russische ambassade
in de hoofdstad van de negus. De aard
der „werkzaamheden" moge blijken
uit een wijdvertakt sabotagenet, dat
onlangs in de voor de mijnbouw zeer
belangrijke provincie Katanga werd
ontdekt, of uit een drietal geheime
zenders, met voortdurend wisselende
standplaats, die de Congo onveilig
maken.
Toen er onlangs onlusten waren
uitgebroken in de Britse Kenya-kolo-
nie bleek spcedig, dat de beweging
werd gevoed door een centrale in de
provincie Kiwoe in Belgisch Congo.
160 Congo-negers waren in alle stil
te naar Moskou gehaald en vandaar
na een scholingscursus van één jaar
weer naar Afrika teruggezonden.
Door hen wordt de leuze verspreid,
dat de Sovjet-Unie eens als bevrij
der zal komen opdagen. Aan de op
perhoofden wordt kwistig beloofd,
dat zij hun macht zullen blijven be
houden; de afgezette stamhoofden
uordt toegezegd, dat zij in hun oude
macht weer zullen worden hersteld.
Ook een „Democratische Vrouwen
liga" ontbreekt niet in Afrika. Een
afgevaardigde van deze rode vrou
wen-organisatie, Célestine Quezzin,
vertoefde onlangs reeds op het com
munistische vrouwen-congres te Pe
king en bracht de groeten over van
negers alsmede hun gelukwensen met
de „bevrijding" van het Chinese volk.
Zij beweerde toen, dat haar liga ruim
één millioen leden telt.
In de Franse Soedan bestaat een
..Democratische Vereniging van
Frans Equatoriaal Afrika", die even
eens op haar ledental pocht, dat vol
gens haar nu al enige millioenen be
draagt Haar zetel is in de stad Ba
mako aan de Boven-Niger. Betrekke
lijk niet ver daar vandaan, in de
kleine plaats Abidjean, werd in Ja
nuari j.l. een indrukwekkend con
gres gehouden, waaraan de wereld
pers, blijkbaar onbewust van het
hier groeiende gevaar, in het geheel
geen aandacht heeft geschonken. Van
allerwegen waren hier de negers
verschenen, die soms verschillende
duizenden kilometers, gedeeltelijk
zelfs te voet. hadden afgelegd. Van
de oevers van de Sénégal en uit de
Soedan waren zij gekomen. Er wa
ren katoenplukkers van het Tsaad-
meer in Kanem. Er waren negers van
Kameroen, die ruim 600 k.m. door
het oerwoud waren getrokken, en
inboorlingen uit Guinee, Boven-Volta,
Dahomey en de Ivoorkust. Ook vele
vrouwen waren onder deze congres
gangers.
Als vertegenwoordiger van het Po
litburo was de Franse communisti
sche afgevaardigde Waldeck-Rochet
aanwezig. Het hoofdthema van dit
communistische negercongres was de
strijd tegen het „Franse koloniaal-
imperialisme". De vergaderingen
duurden soms de gehele nacht door
en waren soms één enkele hartstoch
telijke kreet van de wild opgezweep
te oer-instincten dezer massa. Het is
duidelijk, dat Moskou en de Komin-
form hier met kundige hand een nieu
we brandhaard gaan scheppen, die
voor de Westelijke wereld wellicht al
binnen afzienbare tijd een wreed" ont
waken zal betekenen.
MGR DE LIVA VERTROKKEN
Mgr Ottavio de Liva, de laatst in
Tsjecho-Slowakije aanwezige diplo
matieke vertegenwoordiger van de
H. Stoel, die door Praag is uitgewe
zen, is Zaterdag per vliegtuig uit
Praag naar Rome vertrokken. Men
gelóóft, dat hij vóór zijn vertrek nog
een bezoek gebracht heeft aan mgr
Josef Beran, de aartsbisschop van
Praag.
Complotterende
republiekjes
Een door de raad der organisatie
van Amerikaanse landen ingestelde
commissie van onderzoek heeft sanc
ties aanbevolen tegen Cuba, .Guate
mala en de Dominicaanse republiek,
indien deze landen zouden voort
gaan de vrede in het Caribische ge
bied in gevaar te brengen.
De commissie, die bestaat uit ver
tegenwoordigers van Bolivia, Colum
bia, Ecuador, Uruguay en de Ver
enigde Staten, verklaart dat de drie
landen zijn betrokken in samenzwe
ringen en pogingen tot invasie, die
het Caribische gebied drie jaar in
beroering hebben gehouden.
Het onderzoek werd ingesteld naar
aanleiding van een klacht van Haiti,
dat de regering der Dominicaanse
republiek had deelgenomen aan een
mislukte samenzwering tegen de re
gering van Haiti.
De Dominicaanse republiek ant
woordde met dergelijke beschuldi
gingen te uiten aan het adres van
Cuba, Guatemala en Haiti.
Volgens het rapport had Haiti' de
actie der drie andere landen niet
uitgelokt of op andere wijze aanlei
ding ertoe gegeven.
De raad van de organisatie van
Amerikaanse landen zal 3 April bij
eenkomen om het rapport en even
tuele maatregelen te bespreken.
26 AMERIKAANSE ZEELIEDEN
OPGEPIKT
Het reparatie-schip van de Ame
rikaanse marine „Comstock" heeft
Vrijdagavond laat 26 Amerikaanse
matrozen opgepikt, die zeven dagen
op vlotten hebben doorgebracht in de
van haaien wemelende wateren van
de Stille Oceaan.
De mannen waren afkomstig van
het kleine geleide-schip der Ameri
kaanse marine „Elder", waarop 10
Maart midden op de Oceaan brand
uitbrak na een ontploffing in de ma
chinekamer.
De „Comstock" heeft geseind, dat
de schipbreukelingen, afgezien van
ernstige verbanding door de zon, er
goed aan toe waren.
Ook de 14 mannen, die aan boord
van de „Elder waren achtergebleven,
zijn ongedeerd.
TWEE ATOOMGELEERDEN UET
ENGELAND VERDWENEN?
Volgens de „Daily Graphic" zijn
twee vooraanstaande in de V. S. ge
boren atoomgeleerden „plotseling
uit Engeland verdwenen". Men
neemt aan, dat zij zich naar de V. S.
hebben begeven. De speciale afde
ling van Scotland Yard heeft het
federaal bureau van onderzoek
(FBI) te Washington om opsporing
verzocht, aldus -het blad. Beide ge
leerden zijn enige maanden in En
geland geweest en hebben toegang
gehad tot een groot gedeelte van
de geheimste werkzaamheden op
atoomgebied te Harwell.
JOEGO-SLAVISCHE HUMOR.
Radio-Belgrado meldt de volgende
fictieve „Nieuwsberichten" uit het
Joego-Slavische ontspanningsblad
„Jez":
Peking: Het volksbevrijdings
leger yan China heeft het eiland Wei-
Tsjoubevrijd, 5.000 kilometer ten
Oosten van Belgrado gelegen. De
nieuwste nederlaag van de Tito-kliek
bewijst eens te meer, dat Tito zich
bij de imperialisten heeft aangeslo
ten.
Moskou: Men heeft in Amerika
een nieuwe methode ontdekt om tu
berculose te constateren. De acade
mie van Moskou meldt, dat zij nog
niet weet, welke methode dit is, doch
dat zij er van overtuigd is, dat Rus
sische arsten deze reeds in het begin
van de 18de eeuw toepasten.
Warschau: Om ontvluchting
van personen uit Polen te verhin
deren zullen alle visserspinken oran
je worden geverfd. Dit bericht heeft
men in Hongarijg en Tsjecho-Slowa
kije met grote belangstelling verno
men. Men overweegt daar thans de
mogelijkheid, de diplomatieke verte
genwoordigers oranje te verven ten
einde hun ontsnapping te bemoeilij
ken.
Hamburgs dok
opgeblazen
Zaterdag hebben Britse ingenieurs
een aanvang gemaakt met het opbla
zen van het dok „Elbe 17" te Ham
burg, dat eigendom van de staat is,
doch in exploitatie bij de firma
Blohm en Voss. De Westduitse kan
selier, dr Konrad Adenauer, had nog
een beroep gedaan op de Britse Hoge
Commissaris, gereraal Robertson, om
de vernieling van het dok af te ge
lasten.
In de omgeving van het dok werd
door Duitse politie gepatrouilleerd
'doch er deden zich geen incidenten
voor.
Dr John Dunlop, de Britse com
missaris voor Hamburg, was van zijn
ziekbed opgestaan om, zoals hij had
aangekondigd, in de tunnel onder de
Elbe aanwezig te zijn ter ontzenu
wing van de klachten van Duitse-
zijde. dat het opblazen van het dok
schade aan de tunnel zou toebren
gen. In plaids gewikkeld zat hij, te
midden van Duitse en buitenlandse
journalisten, de ontploffingen af te
wachten.
De menigte van zes a achthonderd
personen, die in de buurt van het dok
het werk gadesloeg, hield zich vol
komen rustig, ook toen een kleine
groep van de z.g. „Vrije Duitse
Jeugd", communistische liederen zin
gend, langs marcheerde.
DE***' met garantie-cerlMicaat
De „Enschede
had haast
Zwaar gewonde soldaat
aan boord
Met dertien uur tijdwinst zette ge-
zagvorder Mans Zaterdagnacht om
twaalf uur het K.L.M.-tOestel „En
schede" op Schiphol aan de grond.
De Constellation, die volgens schema-
tijd normaal Zondagmiddag één uur
pas op Schiphol moest landen, had
er ditmaal speciale haast achter ge
zet om een zwaargewonde militair
van Djakarta naar Amsterdam te
brengen, waar de patiënt onmiddellijk
in het Wilhelminaziekenhuis moest
worden opgenomen. Er waren drie
doktoren op het vliegveld aanwezig
en twee ambulancewagens stonden te
wachten om de nodige hulp te ver-*
lenen. De moeder, een oom en een
tante van dé militair zaten Zaterdag
avond al vroeg op de aankomst van
het vliegtuig te wachten.
De 22-jarige soldaat J. L. M. uit
Vlaardingen werd bij een auto-onge
val in Indonesië in een ravijn gesun-
gerd en zwaai- gewond met een hais-
wervelfractuur in een ziekenhuis op
genomen. Men heeft daar gedaan wat
men kon, doch na ampei beraad werd
overbrenging naar Amsterdam nood
zakelijk geacht. De familie van de
jongen kon zich telefonisch met In
donesië in verbinding stellen, zodat
de nodige maatregelen getroffen kon
den worden. De K.L.M. werd inge
schakeld, alle service werd gegeven
en het resultaat was, dat dertien uur
op het vastgestelde tijdschema kon
worden ingehaald.
Aan de versnelde vlucht was ech
ter geen enkel risico verbonden. De
landingen in de verschillende lucht
havens werden zoveel mogelijk be
kort en Cairo (de gebruikelijke
„nightstop") werd alleen aangedaan
om te tanken.
Van K.L.M.-zijde deelde men mee,
dat dit nieuwe tijdschema van de
„Enschede", zoals het voor deze uit
zonderlijke gelegenheid was inge
steld, grote mogelijheden inhoudt
voor de nabije toekomst.
De gewonde soldaat maakte de reis
onder de zorgen van twee verpleeg
sters en de bemanning. Hij was vol
lof over z'n transport,- zo vertelde
z'n moeder. „Vanzelfsprekend was hy
erg vermoeid, en boven Basra, waar
het weer slecht was, had hij nogal
last van de grote hoogte. Maar we
zijn iedereen buitengewoon <^ank
i baar, die aan dit snelle transport
heeft meegewerkt."
Benoemingen
Bisdom Haarlem
Z.H. Exc. de Bisschop van Haar
lem heeft benoemd tot: pastoor te
Vogelenzang de Weleerw heer H. J.
C. van der Burg. te Rotterdam (H.
Barbara) de Weleerw heer H. C. M.
Dijsselbloemte Oud-Beijerland, de
Weleerw. heer G. Heemskerk, die
kapelaan was te Rotterdam (H. Ant
Abt).
Slachtoffer van
misdaad
Zondagmorgen om half twaalf is
in het water van de Jan Gij zen vaart
te Haarlem het lijk gevonden van de
54-jarige Haarlemse huisschilder D.
L. O., die sinds 21 Febr. vermist werd
De twee gearresteerde Amsterdam
mers, een man en een vrouw, welke
laatste op de avond voor de vermis
sing met de schilder samen waren
'gesignaleerd in een Amsterdams café
hebben bij het onderzoek in deze
zaak zodanige verklaringen afgelegd,
dat het de samenwerkende recher
cheurs van Amsterdam en Haarlem
duidelijk was geworden, dat, zo ei-
van misdrijf sprake mocht zijn, dit
zich in Haarlem moest hebben af-
Enkele uitlatingen van de arestan-
ten hadden de politie de zekerheid
gegeven, dat een en ander zich in de
buurt van de Jan Gijzenvaart moest
hebben afgespeeld Toen men gister
morgen op weg was om in het water
van die vaart te gaan dreggen, stel
den voorbijgangers de politie op de
hoogte van het feit, dat er een lijk
in de vaart was komen bovendrijven.
Het lichaam werd geïdentificeerd als
het stoffelijk overschot van de 54-
jarige O.
Gisteravond was een Haarlemse
politie-arts bezig met de sectie op het
lijk, welke sectie zou moeten uitma
ken, wat de doodsoorzaak is.
Ook uit het verhoor van de twee
Amsterdammers hoopt men alsnog
nadere gegevens te verkrijgen. Men
vermoedt, dat het de vrouw, die met
de huisschilder op stap ging, te doen
was om zijn geld. Positieve uitspra
ken in dezen kon en wilde de Haar
lemse politie niet doen.
INBREKER OP DE VLUCHT
DOODGESCHOTEN
Tijdens een ontvluchtingspoging is
gistermiddag te Waalre bij Eindho
ven de reeds van zijn zestiende jaar
af beruchte inbreker F.K. door een
wachtmeester van de rijkspolitie
doodgeschoten.
Hij beloofde bij zijn arrestatie ge
willig mee naar het bureau te gaan.
mits men hem niet zou boeien. Drie
wachtmeesters namen hem tussen
zich' in, doch tóén men bij de politie
post van Waalre Was aangekomen,
rukte hij zich los en ontsnapte in het
kreupelhout. Tijdens de achtervol
ging schoten de politiemannen en
kele malen in de lucht, doch K. bleek
niet van plan zich over te geven.
Vervolgens loste men schoten in het
kreupelhout, tengevolge waarvan de
vluchteling dodelijk werd getroffen.
..LICHTERE TOETS" IN
ARBEIDERSWONINGEN.
e Minister van Wederopbouw
mr. dr. J. in 't Veld heeft te Amers
foort een toespraak gehouden,
waarin hij o.a. zeide: „Er behoeft
geen vrees te bestaan, dat het stre
ven naar verlaging van de bouw
kosten een verslechtering van het
woningpeil inhoudt. Het gaat er om
tot meer rationele bouw te komen symptomen, die angstige vermoe
AUTOBUS IN HET WATER
Een autobus van de Damster Auto-
busmaatschappij komende uit de
richting Groningen is des nachts in
het Damsterdiep gestort. Een groot
aantal inzittenden kon, door het ope
nen van de noodluiken, in veiligheid
worden gebracht.
Volgens passagiers zou de bus niet
door de chauffeur, maar tijdelijk
door een passagier zijn bestuurd. De
passagier zou dit hebben aangebo
den, omdat de bestuurder het druk
had met de kaartjes verkoop. De pas
sagier-bestuurder zou onder de in
vloed van sterke drank hebben ver
keerd. De bus slingerde over de weg.
Passagiers waarschuwden de eigen
lijke bestuurder, maar vlak daarop
reed de bus te water. De passagier
bestuurder is na het ongeluk ge
vlucht.
VERMIST MEISJE
TERUGGEVONDEN
Sedert Zaterdagmiddag werd te
Delft vermist de drie jarige Carla
Eygelsteim. Zij is thans gezond en
wel teruggevonden. Een tekenaar
van het gebouw Weg- en Water
bouwkunde te Delft hoorde van
ochtend om kwart voor acht kinder
geschrei in kamer 202 op de. tweede
verdieping. Hij ging de kamer bin
nen en vond het kind zittende in de
vensterbank.
Zaterdagavond en Zondag heeft de
politie ipet de ouders een onderzoek
ingesteld in het grote gebouw, dat
nabij de ouderlijke woning van het
kind is gelegen. Vergeefs echter, hoe
wel men in de kamer is geweest,
waar het kind thans werd gevonden.
Het meisje is wel vaker weggelo
pen en al eens eerder in het gebouw
aangetroffen.
STICHTING VAN ééN „LAND
BOUWSCHAP BEPLEIT
Op een congres van de P. v. d. A.
te Utrecht heeft dr. ir. A. Vondeling
een spoedige invoering van één Land
bouwschap bepleit, dat het gehele
agrarische bedrijfsleven zal omvat
ten. De gewestelijke en streekorga-
nen, waarop dit landbouwschap zal
rusten, dienen volgens hem door
alle ook ongeorganiseerde be
trokkenen met toepassing van actief
en direct kiesrecht te worden geko
zen.
Er is geen bedrijfstak, die zo rijp
;s voor de publiekrechtelijke orga
nisatie als de landbouw. Zijn talloze
kleine bedrijfseenheden, onregelma
tige productie naar hoeveelheid en
tijdstip, de regelmatige en weinig
rekbare vraag naar zijn producten,
het zijn alle kenmerken, die orde
ning van de agrarische productie en
markt absoluut noodzakelijk maken.
In de Stichting voor de Landbouw
hebben ondernemers en arbeiders
reeds sinds 1945 op vrijwillige basis
samengewerkt bij alle vraagstukken,
die de landbouw raakten. Verder is
reeds grote ervaring opgedaan met
de vele organisaties op het terrein
van de voedselvoorziening, dé be
drijfschappen voor Zuivel, Akker
bouw, enz.
Wij zullen, aldus dr. Vondeling, zo
spoedig mogelijk de thans op het
terrein van de voedselvoorziening
bestaande bedrijfschappen moeten
omschakelen tot productschappen.
Van de zijde der huidige bedrijf
schappen zal bereidheid moeten
worden getoond om daaraan mede
te werken. De openbaarheid, die de
besluitvorming der productschappen
zal kenmerken, is van zeer grote be
tekenis.
Het samenstellen van het bestuur
der landelijke organisaties (het
Landbouwschap) is de taak van de
boeren-, tuinders- en landbouwor-
PAARDEN VERGIFTIGD DOOR
MUIZENT ARWE
Twee paarden van een veehouder
te Rumpt (Betuwe) zijn gedood
door het drinken van water dat
met muizentarwe "was vergiftigd.
Doordat een zak met dit vergif van
een plank viel, was een deel van de
inhoud in de drinkbak van de paar
den terechtgekomen. Een derde
paard, dat zwaar ziek is, hoopt men
in het leven te kunnen houden.
De koeien, die ook van het ver
giftigde water dronken hebben
hiervan geen nadelige gevolgen
ondervonden.
INDUSTRIALISATIE
BESCHOUWING.
Voor de Centrale Commissie voor
Studiebelangen heeft de president
directeur van de Herstelbank, drs.
J. F. Posthuma, te Delft een lezing-
gehouden over: „Financiële aspec
ten der industrialisatie".
De heer Posthuma wees op de
zware taak waarvoor Nederland op
het gebied van de industrialisatie is
geplaatst. Gedurende 10 jaar moet
aan 50.000 nieuwe arbeiders 'sjaars
werk worden verschaft. Dit zal in
hoofdzaak in de industrie moeten
beuren. Dit betekent alleen uit de
zen hoofde, een jaarlijkse investe
ring van ongeveer f 750 millioen.
Kan men echter in West-Europa
meer eenheid brengen dan tot nu
toe het geval is, en kan men boven
dien de economische betrekkingen
met Indonesië tot ontwikkeling
brengen, dan zou het niet onmoge
lijk zijn, dat een deel van de bevol
kingsgroei daardoor werk kan vin
den. In dat geval kan men dus de
industrialisatie in een groter aan
tal jaren verwezenlijken dan nu
blijkbaar het geval is.
DE OPHEFFING VAN HET
VESTIGINGSVERBOD.
Het besluit algemeen vestigings
verbod is tot op heden nog opge
heven de slagers-, broodbakkers-
en banketbakkersbedrijven. Door
het directoraat-generaal vooy de
middenstand wordt thans overleg
gepleegd met het Ministerie van
Landbouw, teneinde na te gaan in
hoeverre in deze branches tot een
opheffing kan worden overgegaan.
De vestigingswet kleinbedrijf
blijft evenwel bestaan totdat een
nieuwe vestigingswet kleinbedrijf,
die thans wordt voorbereid, is aan
genomen.
PSEUDO-VOGELPEST IN
OOSTERHOUT.
In Oosterhout zijn drie landbouw
bedrijven getroffen door de pseudo-
vogelpest. Al enkele dagen waren er
en de onderdelen van de bouw te
normaliseren. Daartoe is een com
missie werkzaam om in de bouw
verordeningen de beletselen weg
te nemen, die een meer rationele
bouw in de weg staan. De inge
nieurs dienen te leren in series te
denken. Het bouwen van series van
enkele duizenden wonigen- moeten
wij aandurven. Wezenlijke nieuwe
denkbeelden vinden wij in de ar
beiderswoningbouw nog niet. Toch
zullen wij naar het voorbeeld van
Engeland moeten komen tot de toe
passing van centrale verwarming,
warmwatervoorziening en betere
verlichting in de arbeiderswonin
gen. De arbeiders zelf moeten in
hun huizen, wat het interieur be
treft, tot een lichtere toets komen".
Voetgangers, rechts op het trottoir,
Daar is voor U het minst gevaar.
dens rechtvaardigden, maar door de
uitslag van het onderzoek in de se
rum-inrichting te Rotterdam heeft
men thans zekerheid gekregen.
Op instructie van 'de inspecteur
van de veeartsenij kundige dienst in
Eindhoven zullen alle drie de bedrij
ven geisoleerd worden. Alle vogels
die op het besmette terrein aanwe
zig zijn worden verbrand.
De burgemeester van Oosterhout
heeft een rondschrijven tot de bevol
king gericht, waarin wordt bevolen,
alle vogels en ook alle honden en
katten binnen te houden. Hierdoor
hoopt het gemeentebestuur de ziekte
te kunnen localiseren. Op het ogen
blik bestaat er nog geen ernstige
vrees, dat ook andere bedrijven zijn
aangetast. Van het ministerie van
Landbouw en Voedselvoorziening
vernemen we nog, dat dit in deze
week het enige geval van uitbreiding
der ziekte is.
Dwalen tussen vijf millioen
doodshoofden
De catacomben van Parijs bestaan
zoals men weet, uit ontelbare gan
gen, die een knekelhuis omvatten
misschien wel twintig hectare. In de
jongste tijd gaan er geruchten over
vreemde geluiden, gevolgd door licht
flitsen, die men waarnam en die
vermoedens deden opkomen van
geesten, die hier in de catacomben
spoken, twintig meter onder de lin
ker Seine-oever.
Deze catacomben, donkere gangen
die kris-kras door een ondergronds
labyrinth lopen, nog dagtekenen uit
de tiid der Romeinen, worden tegen
woordig gebruikt als knekelhuis voor
de gebeenten, die afkomstig zijn van
de eeuwenoude kerkhoven van Pa
rijs.
Een vijf millioen stuks doodshoof
den, verbleekt van ouderdom, moe
ien daar opgestapeld liggen. Men
moet 90 stenen traptreden afdalen
om in dit oord der verschrikking
Prof. mr. W. P, J. Pompe uit
Utrecht heeft voor „Geloof en We
tenschap" te Haarlem gesproken
over Verdraagzaamheid. Speciaal
met betrekking tot de katholieken
noemde hij de verdraagzaamheid
niet zozeer een probleem dan wel
een taak.
Dat deze taak overigens om een
diepe bezinning vraagt, meende hij
te moeten aantonen door er op te
wijzen, dat vooral in ons land de
katholieken de naam hebben van
het meest onverdraagzfaam te zijn.
De gedachte aan ketterjagers en
inquisiteurs is nog lang geen histo
rie en een dankbaar bewijs daar
voor meent de niet-katholiek te vin
den in Spanje.
Begrijpelijk is het dan ook, dat
andersdenkenden ons de uitdruk
kelijke vraag hebben gesteld: wat
blijft er over van onze godsdienst
vrijheid, wanneer de katholieken
in ons land de meerdërheid vormen?
Het antwoord op deze vraag is
reeds meermalen geformuleerd en
wel zo, dat de katholiek onver-
moet zijn, wat de leer
betreft, maar juist door die leer te
beleven verdraagzaamheid moet be
trachten ten opzichte van diegenen,
die een andere overtuiging zijn toe
gedaan.
Dit antwoord alleen kan nog niet
bevredigen, waar het begrip „ver
draagzaamheid' verschillend kan
worden geïnterpreteerd, 't Is im
mers zo gesteld, dat men met Fre-
derik de Groote kan redeneren:
ieder moet op zijn manier zalig
worden. Hetgeen dan uiteraard in
houdt, dat men onverschillig staat
tegenover de waarheid. Bij zulk in
differentisme heeft verdraagzaam
heid geen zin, want zij veronder
stelt altijd nog de aanwezigheid van
een andere mening, die men niet
graag heeft.
Voor de katholiek houdt ver
draagzaamheid derhalve iets an
ders in en hij heeft ook de kans
haar als deugd te beoefenen. Dan
is het ook uitgesloten, dat bij ver
anderde omstandigheden die ver
draagzaamheid omslaat tot een
kwestie van macht of opportuniteit.
Bezwaar maakte prof. Pom
pe dan ook tegen de geliefkoos
de uitdrukking: wij hebben de
waarheid, een uitdrukking, die
hij behalve onjuist ook onvol
ledig noemde. Onjuist, waar zij
wel wat al te hebberig klinkt,
en onvolledig, omdat wij de
waarheid nu eenmaal niet in
haar geheel geopenbaard heb
ben gekregen, maar pas na de
dood in volle klaarheid kunnen
waarnemen. Juister, vollediger
en in ieder geval meer sympa
thiek klinkt hier de uitdruk
king: de waarheid heeft ons.
Verdraagzaamheid wordt boven
dien vereist terwille van de waar
heid zelf. Natuurlijk gezien, is er
maar één weg tot de waarheid, na
melijk het inzicht. Dit kan nooit
worden bijgebracht door dwang.
De eerbied voor de mens ook in
zijn dwalende overtuiging vraagt
zulks. De mens is toch een verstan
delijk wezen en men kan hem niet
iets gaan opdringen als waarheid.
Prof. Pompe wees tenslotte op de
woorden van Paulus: „de liefde is
verdraagzaam" en gaf in enkele
overigens duidelijke woorden
kennen dat die verdraagzaamheid
een prachtige gelegenheid bood tot
deugdbeoefening in eigen katholie
ke kring.
een blik te kunnen werpen. Langs
de muren zijn de beenderen kruis
gewijze gearrangeerd, volgens de
traditionele emblemen van de pira
ten vlag. Griekse, Latijnse en Franse
opschriften geven de data aan, de
herkomst van deze gebeenten, waar
van sommigen meer dan duizend
jaren oud zijn. Honderden toeristen
komen jaarlijks hier, met een kan
delaar in de hand dalen ze af om
een gedeelte van dit reusachtige
netwerk van holen en gangen te be
kijken. Ze blijven angstvallig in de
nabijheid van de gids want men
raakt hier gemakkelijk het spoor bij
ster en het is moeilijk, er alleen weer
uit te komen.
Keizers, koningen, beroemde staats
lieden Frans I van Oostenrijk,
Karei X van Frankrijk, Oscar van
Zweden, Bismarck enz bevonden
zich onder degenen, die in de loop
der jaren deze sombere spelonken in
ogenschouw namen. De merkwaar
digste figuren onder de bezoekers
waren wellicht de twee Russische
regimenten, die in 1814 Pax-ijs bin
nenrukten, vlak achter de verslagen
keizerlijke legers aan en die beslo
ten, de catacomben te „bezetten"' om
eventuele ondergrondse acties van de
fanatieke volgelingen van Napoleon
te voorkomen. Ze doorzochten de
gangen over een 'afstand van ver
scheidene mijlen in compleet veld-
tenue voordat ze tot de erkenning
kwamen, dat er van generlei mili
taire bedreiging sprake kon zijn.
Toen kortgeleden de geruchten
opdoken, dacht de politie eerst, dat
ze hier te maken had met een bende
inbrekers, die plan hadden van de
catacomben uit in de kelders van de
huizen door te dringen. Maar toen
ze tenslotte de „geesten" arresteerde,
bleken het twee jonge amateur-ont
dekkers te zijn, die, omdat ze niet
over geld beschikten om een vacan-
tiereisje te maken, besloten hadden
in hun vrije dagen ontdekkingstoch
ten te ondernemen in de catacomben,
op zoek naar nieuwe gangen en uit
wegen in de hoop ook misschien een
of andere kostbaarheid te vinden
tussen de duizenden geraamten en
doodshoofden.
De politie liet de beide avontu
riers na een strenge reprimande lo
pen, maar ze verzocht de Parijse
kranten, er niet over te schrijven
teneinde andere avontuurlijke jonge
heden niet tot navolging te prikke
len!
