S)e CciebeSoii/fcci/tit
Praag verzocht terugroeping van
Ned. diplomaten
ONZINNIGE
IN
BESCHULDIGINGEN
EEN NOTA
Een bisschop als
woudloper
De liquidatie der
Nega
ra s
Westerling krijgt
één maand
Nieuwe vechtpartij in Frans
parlement
President Auriol te Londen
Ontmanteling nu strenger
dan ooit
Vliegramp bij
Minneapolis
Pro en contra
de koning
Het gist in
Zuid-ltalië
Nationalisatie der staalindustrie
Vogelpest ook
in Nederland
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEIN EIN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
WOENSDAG 8 MAART 1950
41ste JAARGANG
Frans parlement wordt
een publieke
vermakelijkheid
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., f 4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90. - Advert.: 15 ct p. mm. Telefoontjes f 1.50
Eén man blijtt achter op de legatie
ÏJE TSJECHOSLOWAAKSE REGERING heeft de terugroeping ver
zocht van de Nederlandse diplomaten Van der Gaag, kolonel Hassel-
man en Leenman. Het verzoek was vervat in een nota, die op het Néder-
landse gezantschap te Praag werd overhandigd. Daarin werd gevraagd!
om „onmiddellijke" terugroeping, waaraan ter verklaring tussen haakjes
was toegevoegd: „binnen acht dagen". De drie diplomaten wordt ten
laste gelegd: grove schending van de Tsjechoslowaakse wetten en van
de veiligheid.
Dit was het antwoord der Tsjechische regering op het Nederlandse
protest tegen de gang van zaken bij het proces tegen de vertegenwoor
diger van de A.K.U., de heer Louwers, die Zaterdag werd veroordeeld!
tot vijftien jaar dwangarbeid. Tijdens dit proces werden de tijdelijke
zaakgelastigde, de heer Van der Gaag, de militaire attaché, kolonel Has-
selman, en de kanselier, de heer Lochman, ervan beschuldigd Tsjechen
te hebben helpen vluchten en zich te hebben schuldig gemaakt aan zwar
te handel en spionnage.
De heer Van der Gaag deelde
mee, dat hij zich direct na het ontr
vangen van de nota in verbinding
had gesteld met Den Haag. „Het
stuk," zei hij, „bevat alle mogelijke
onzinnige beschuldigingen. Het do
cument beslaat acht pagina's" De
zaakgelastigde zei verder, dat hij
zeer geschokt was door de stap van
de Tsjechoslowaakse regering.
Kolonel Hasselman was intussen
al per vliegtuig naar Nederland
vertrokken om in Den Haag ver
slag uit te brengen over de gebeur
tenissen van de laatste dagen in
Praag. Vóór zijn vertrek sprak hij
tegenover een aantal Westerse
lournalisten de in het proces Lou
wers afgelegde verklaringen tegen,
3at hij Tsjechen zou hebben helpen
/luchten', auto's zou hebben vêr-
cocht en zich aan onwettige geld-
aandel zou hebben schuldig ge
naakt.
Hij ontkende niet, dat hij militai
re inlichtingen had verzameld,
naar, zo zei hij, uitsluitend op wet
tige wijze. „De enige taak, die een
militair attaché heeft* is nü een
maal het verzamelen van inlichtin
gen," aldus Hasselman. „Ik zou wel
eens willen weten, wat de Tsjechi
sche militaire attache's in Londen,
Parijs en Washington" doen. als zag
niet proberen dergelijk materiaal te
.verzamelen. In de afgelopen herfst
tieeft de Tsjechische gezant in Den
Haag trouwens nog gevraagd, of hij
toegang kon hebben tot dezelfde in
formaties, die militaire attache's
van andere landen krijgen, omdat
Isj echoslowakije in Nederland geen
militaire attaché heeft."
Kolonel Hasselman verklaarde
verder, dat de Tsjechoslowaakse
generale staf nooit bezwaren had
geuit, als1 hij met vragen over mi
litaire aangelegenheden was geko
men, hoewel hij niet altijd antwoord
had gekregen. Men. had hem bij
voorbeeld foto's van het leger ge
weigerd en ook wilde men geen in
lichtingen verschaffen over de or
ganisatie van de generale staf en
sommige andere staven. Deze in
lichtingen kon men hem eenvoudig
niet verstrekken, werd gezegd, om
dat de generale staf en de andere
hoge commando's voortdurend ge-
recganiseerd werden.
Aangezien de Nederlandse gezant,
mr. W. van Tets, prins Bernhard
vergezelt op zijn reis in Amerika,
heeft de uitwijzing tot gevolg, dat
de Nederlandse diplomatieke ver
tegenwoordiging in Praag wordt te
ruggebracht tot één man, de han
delsattaché Westerhoff.
De laatste keer, dat Tsj echoslo
wakij e verzocht buitenlandse diplo
maten uit Praag terug te roepen
was in October van het vorige jaar.
Het betrof toen de Amerikanen
Patch en Heyn en de Franse mili
taire attaché. G: Helliot.- Zij werden
beschuldigd van spionnage.
De laatste bisschop van
Litauen
De laatste nog overgebleven bis
schop van het zo goed als geheel ka
tholieke Litauen. Mgr. C. Paltarekas,
bisschop van PaneVezijs, heeft als
zo velen anderen in de door de com
munisten overweldigde landen de
wijk moeten nemen om aan dood
straf of deportatie te ontkomen. Naar
het Zwitserse Katholieke Persbu
reau K.I.P.A. uit betrouwbare bron
verneemt, leeft hij thans als woud
loper in de uitgestrekte wouden en
moerassen van zijn diocees en oefent
nog op deze wijze de zielzorg ondet
de Katholieke Litauers uit. De politie
heeft een grote beloning uitgeloofd
voor degene, die deze reeds 75-jarige
bisschop aanbrengt.
Zoals het K.N.P. reeds eerder heeft
gemeld, is in dit meest Katholieke
land der Baltische staten het gróót
ste deel van de kerken en kapellen
verwoest. De priesters en religieu
zen zijn, voorzover zij niet zijn vers
moord, naar de Sovjet-Unie gedépor-
teerd. De communisten zetten dé
bolsjewisering van dit land stelsel
matig voort. Sinds October 1949 zijn
reeds 800 treinen met menselijk
vrachtgoed in de richting van Sibe
rië vertrokken. In de plaats van de
weggevoerde katholieke Litauers be
volken de Sovjets dit land met be
trouwbare communisten uit het Azia
tische deel van Rusland.
HAWAn EN ALASKA.
Dinsdag heeft het Amerikaanse
Huis van Afgevaardigden een wets
ontwerp goedgekeurd, dat voorziet
in aansluiting van Hawaaii als 50e
staat bij de V.S. De 49e staat zou
Alaska moeten zijn. Het Huis nam
dézé beslissing Vrijdag. Beide wets
ontwerpen gaan thans naar -de Se-
riaat.
HENGELO HEEFT EEN RIJWIEL-
POETSCENTRALE. Het is voor
minder valide personen vaak moei
lijk een behoorlijk betaglde betrek
king te bemachtigen. Ambtenaren
van het Arbeidsbureau te Hengelo
wisten voor een aantal dezer men
sen een bevredigende werkgelegen
heid te scheppen, n.l. als rijwiel-
schoonmakers bij grote bedrijven.
Voor twee kwartjes per maand
heeft het personeel dier bedrijven
een goed onderhouden fiets, en de
schoonmaker een behoorlijk salaris.
Bij het Gewestelijk Arbeidsbu
reau te Hengelo wordt een biljet
Opgehangen, waarop de bevolking
alle gegevens worden verstrekt
over de Rijwiel-Poets-Centrale.
John Lewis, de leider der Ameri
kaanse mijnwerkersbond en win
naar in de mijnstaking, heeft Phi
lip Murray, de leider van het Con
gress of Industrial Organisations,
voorgesteld, dat de arbeiders in de
mijn- en staalindustrie gezamenlijk
tot actie overgaan om het „denk
beeld, dat onze grote vakverbonden
één voor één kunnen worden aan
gevallen en lamgeslagen uit de we
reld te helpen".
Lewis stelde voor een „verdrag
voor wederzijdse hulp bij dé verde
diging" te sluiten en nodigde Mur
ray uit éen commissie te benoemen,
die met een delegatie van. dè ver
enigde mijnwerkers zou kunnen on
derhandelen.
Noodwet getekend
President Sukarno heeft heden de
noodwet tot wijziging van de staat
kundige structuur van het grondge
bied der Republiek Indonesië Serikat
ondertekend.
De Indonesische minister van bin
nenlandse zaken, Anak Agung, ver
klaarde tegenover Aneta,- dat •binnen
enkele dagen bij presidentieel be
sluit in overeenstemming met de
noodwet kan worden overgegaan tot
definitieve vaststelling van de status
van Pasundan, overeenkomstig de
uitspraak van een college, dat thans
te Bandung bijeen is en dat meri de
locale constituante zou kunnen noe
men.
Voorts verklaarde de minister, dat
de procedure-regelingen voor de
aanslujfing van Padang, Sabang,
Midden-Java en Madura bij de repu
bliek Indonesia (Djogja) gereedge
komen zijn. De besluiten tot toevoe
ging van deze gebieden aan de repu
bliek Indonesia zijn reeds voor on
dertekening naar president Sukarno.
Wegens illegale bin
nenkomst in Malakka
Gisteren is Westerling te Singa
pore veroordeeld tot een maand ge
vangenisstraf wegens illegale bin
nenkomst in Malakka.
Westerling, die geboeid aan een
politie-agent de rechtszaal binnen
trad, bekende zich schuldig.
De behandeling' van de kwestie
van het opzettelijk toebrengen van
letsel, waarvan Westerling even
eens wordt beschuldigd, Is ter be
slissing uitgesteld tot 4 April. De
rechter verklaarde, dat een1 rege
ling voor de deportatie ven Wester
ling nog steeds van kracht zou blij
ven.
Publiek kreeg waar voor zijn geld
Vannacht^ heeft de Franse Natio
nale Vergadering het debat over de
anti-sabotage-wet voortgezet. Bijna
alle afgevaardigden waren aanwezig,
loert het debat begon. De publieke
belangstellig was natuurlijk groot.
Hen sterke politiemacht was buiten
het gebouw op de beën Alle afge
vaardigden rezen op, toen voorzatter
Herriot de vergadering opende met
een toespraak ter nagedachtenis van
wijlen oud-president Albert Lebrun.
De communistische afgevaardigden
gmgen vervolgens over tot hun ob
structie-tactiek door gebruik te ma-
van een procedure regeling,
waarbij de Assemblee de handelin
gen van dé vorige vergadering moet
goedkeuren alvorens te kunnen be
ginnen met de volgende vergade
ring. Nadat zij anderhalf mir hadden
gesproken, begonnen Herriot en de
ministers de parlementaire regle
menten op te slaan om een middel
te vinden waardoor de woordenvloed
der communisten kon worden ge
stuit. Terwijl hij de reglementen snel
doornam schudde Herriot verschei
dene malen het hoofd.
Na twee uur behaalden de commu
nisten een overwinning, doordat zij
d*e handelingen niet authentiek ver
klaarden en het bureau van de As-
semblée dwongen om samen te ko
men om ze te bespreken.
Kwart over twee hervatte de As-
semblée de vergadering en maakte
Herriot bekend, dat het bureau had
besloten de handelingen in stemming
te brengen. Het communistische ka
merlid Yves Peron verzocht een
kwestie van procedure aan de orde
te mogen stellen. Toen hij ten ant
woord kreeg hiermede te wachten
tot na de stemming, ontstond een
tumult, dat na tien minuten bedaar
de. Op verzoek van de communisten
werd er hoofdelijk gestemd.
Om 4 uur was men nog bezig met
het tellen der stemmen. De vergade
ring ging echter verder. De commu
nisten begonnen terstond met hun
filibuster-actie. Met een van emotie
trillende stem wees Herriot met zijn
vinger dreigend naar de communis
ten en verklaarde, dat het volk ge
noeg had van dit debat en niet goed
vond, dat zijn vertegenwoordigers
gemene taal uitsloegen en scheld
woorden gebruikten.
Na een scheldpartij tussen de com
munistische oud-minister Billioux en
enige rechtse kamerleden stormden
de communisten op hem af en kwam
het tot handtastelijkheden. In een
ogenblik was de vergaderzaal in een
strijdtoneel herschapen, waaraan drie
honderd kamerleden deelpamen. Zij
klommen over banken en schopten
en sloegen elkander. Op het hoogte
punt van de strijd kwamen suppoos
ten aansnellen om de vechtenden te
scheiden .Enkele afgevaardigden ont
deden de suppoosten van hun zware
metalen ambtsketenen en begonnen
er mede op lós te slaan. Het publiek
dat vijf uur op deze sensatie had
zitten wachten, werd uit de zaal ver
wijderd.
ANTI-SABOTAGEWET AANGE
NOMEN.
Niettegenstaande al deze commu
nistische obstructie heeft het Franse
parlement .hedenmorgen vroeg het
ontwerp van de anti-sabotagewet
aangenomen met 393 tegen 186 stem
men.
Zoals men zich herinneren zal had
dc regering aan de stemming over
dit ontwerp de vertrouwenskwestie
verbonden.
Geestdriftige en fleurige ontvangst
ONDANKS DE WINTERSE MIST, die de kleuren van het schouwspel
deed vervagen, heeft Londen gisteren aan de Franse president en
mevrouw Auriol een huldebetoon gebracht, zoals slechts zelden in zijn
geschiedenis is voorgekomen.
Onder een zee van Union Jacks, Tricolores en schitterende Verrie-
gen, die hel werden verlicht door machtige schijnwerpers, stapten
j president en mevrouw Auriol om precies 4 uur (Nederlandse tijd) op
j het Victoria-station uit de trein, waarmee zij uit Dover waren geko-
men. Warm drukten zij de hand van koning George, koningin Elizabeth,
prinses Elizabeth en de andere leden der koninklijke familie, die
i naar het station waren gekomen om hun hoge gasten af te halen. (Prin-
I ses Margareth moest wegens een aanval van influenza het bed houden).
I De koning geleidde vervolgens'
j president Auriol naar de groep re
geringsleiders, die zich op de ach-
I tergrond had gehouden, gevolgd
I door de koningin met mevrouw
Auriol aan haar zijde. Het hoge ge
zelschap trok zich. hierna enige tijd
in de speciaal ingerichte koninklij
ke wachtkamer terug, waar de ko
ning en de koningin zich in vloei
end Frans met hun gasten onder
hielden.
Toen, nadat de president de ere
wacht van de Grenadier Guards
had geïnspecteerd, volgde de rit
in open landauers naar Bucking
ham Palace, een rit, die voor presi
dent en mevrouw Auriol een ware
zegetocht zou worden.
Een halfuur lang redén zij door
Londens straten, ook weer onder
een zee van vlaggen, langs de dicht
opeengepakte rijen Londenaars, die
juichten en jubelden, zo hard als
zij maar konden en met kleine tri
colores zwaaiden. Met een stralend
gelaat beantwoordde de president,
die voortdurend de hand op zijn
hart hield, de ovaties, en mevrouw
Auriol dankte glimlachend voor al
die hulde.
Duitsers sneden ziebzeli in de vinger
,,JK ^AL VOORLOPIG geen enkeleaanvraag voor vermindering van
de ontmanteling in ovefweging nemen". Dit heeft generaal Robert
son, de Britse Hoge Commissaris in Duitsland gistermiddag verklaard als
reactie op ontmantelingsincidenten waar, zoals gemeld, dui?end Duitse
arbeiders 't gebouw van de geallieerde commissie voor de ontmanteling
zijn binnengedrongen, meubelen en documenten hebben verbrand en op
andere wijze de orde hebben verstoord. Berichten, dat het gebouw in
brand is gestoken zijn tegengesproken.
Generaal Robertson heeft gewaar
schuwd: „Eerst was ik van plan ver
scheidene verzoeken tot stopzetting
van de ontmanteling in te willigen.
Een belangrijke machinefabriek in
Saizgitter kwam hiervoor in aanmer
king. Na wat in de laatste 48 uur in
Saizgitter is gebeurd, kan ik geen
gunstige beslissing meer nepien. Als
de bevolking door blijft gaan met
deze nonsens kan zij niet meer op
mijn medewerking rejeenen. Ik wil
altijd redelijk zijn, maar als hét volk
zich misdraagt ,dan word ik onrede
lijk."
De Britse Hoge Commissaris voeg
de hieraan toe, dat hij zou onderzoe
ken waarom de Duitse pojïtie niet
had ingegrepen. Er waren voldoende
politieagenten in Saizgitter aanwezig
Gistermorgen i? een compagnie
Britse soldaten met gepantserde au
to's iri Saizgitter aangekomen. Zij
omsingelden de staalfabriek waar de
onlusten begonnen. De arbeiders, die
een deel van de fabriek ontmantel
den, wérden onder militaire bescher
ming geplaats. Enkele honderden de
monstranten wilden tussenbeide ko
men, maar werden teruggedreven-
Gistermiddag was het even rustig,
doch iets later op de dag wierpen
de arbeiders stenen naar de gepant
serde auto's. Zij versperden de weg
om de wagens de doorgang te belet
ten. Infanteristen duwden de menig
te opzij. Zij werden ujtgejouwd met
sarcastische opmerkingen, zoals:
„Daar komen onze bevrijders!"
Vijftien doden
Bij een vliegramp nabij Minneapo
lis (V.S.) zijn gisteren minstens vijf
tien personen omgekomen. Aan boord
van het toestel, dat op weg was van
Washingotn na?r Minneapolis en
Seattle, bevonden zich tien passa
giers en een driekoppige beman
ning. Het toestel kwam op eèn huis
terecht, waarin zich twee kinderen
bevonden, die op slag gedood wer-
dn. Drie kinderen zijji in brand ge
vlogen. De piloot had met behulp
van zijn instrumenten willen landen,
daar hij dooi' een' dichte sneeuwval
geen zicht had.
Demonstraties te Brussel
Ongeveer 3.500 socialistische en
communistische studenten van de
Brusselse universiteit zijn Dinsdag
avond door het centrum van de stad
getrokken om het aftreden van ko
ning Leopold te eisen.
Een contra-demonstratie van pro-
Leopoldistische R.K. studenten van
de Leuvense universiteit werd döor
de burgemeester van Brussel verbo
den.
Op de hoofdtoegangsweg tot Brus
sel stond marechaussee opgesteld om
Leuvense studenten, die de stad zou
den willen binnentrekken, tegen te
houden.
Op het drukste uur van de avond
omsingelden de Brusselse studenten
de binnenstad waardoor het verkeer
stil kwam te liggen. De studenten
riepen steeds in koor „Troonsaf
stand". Toen ongeveer 500 demon
stranten een pro-Leopoldistische bij
eenkomst wilden bestormen, moest
de politie de orde herstellen. Zij wa
ren ongemerkt het gebouw van deze
bijeenkomst binnengedrongen en
begonnen in de hall te roepen:
„Troonsafstand, troonsafstand". Toen
zij naar buiten gedreven waren,
groepten zij samen en riepen anti-
Leopoldistische leuzen. Met het ge
weer voor zich dreef de politie hen
uitèen.
MILITAIRE VERLOVEN
INGETROKKEN.
De verloven van alle Belgische mi
litairen en gendarmes zijn van aan
staande Zaterdag af tot nader order
ingetrokken. Deze maatregel is ge
nomen met het oog op eventuele rel
letjes tijdens en na de stemming
over de terugkeer van koning Leo
pold.
De Belgische legersterkte binnen
■de grenzen wordt geschat op veer
tigduizend man; de overige dertig
duizend liggen in Duitsland. Het
gendarmeriecorps bestaat uit tien
duizend man.
De laatste dagen heerst in ver
scheidene delen van Zuid-ltalië on
der de plattelandsbevolking grote be
roering over het optreden van de
communisten. Op grote schaal wer
den in Calabrië boerderijen en lan
derijen op onrechtmatige wijze bezet.
Bovendien zijn thans in Apulië com
munistische propagandisten en agi
tators uit Noord-Italië aangekomen
om ook daar de bevolking tot massa
demonstraties aan te zetten.
Bovendien gaan er alom in deze
gebieden geruchten, dat de eerstvol
gende dagen clandestien wapens per
schip uit Albanië zouden worden
aangevoerd, of reeds aangevoerd zou
den zijn en wel aan de Italiaanse
kust tussen Termoli en Ancona, ter
wijl zulks ook per vliegtuig in het
bergachtige gebied zou geschieden.
Deze geruchten behoeven niet nood
zakelijk juist te zijn, maar het feit,
dat ze overal worden verbreid en
onder de bevolking zelfs worden ge
loofd, toont wel aan hoezeer de toe
stand bij de Zuid-Italiaanse boeren
bevolking gespannen is.
Churchill stelt uitstel voor
Churchill heeft gisteren in het
Britse Lagerhuis voorgesteld de
nationalisatie der staalindustrie tot
negen maanden na de volgende
verkiezingen uit te stellen Zo de
Labour-regering hier niet op in zou
gaan, zouden de conservatieve par
lementsleden stemmen voor het
Maandag ingediende amendement
op de troonrede, waarin betreurd
wordt, dat in de rede geen melding
is gemaakt van de nationalisatie.
Eerder verraste Churchill het
Huis met het voorstel, dat een par
lementscommissie een herziening
van het kiesstelsel zou bestuderen.
De plaatsvervangende premier,
Herbert Morrison, verwierp dit
voorstel. Hij zeide, dat een derge
lijke commissie „niet overeenkom
stig de regels van staat en parle
ment" zou zijn.
Attlee had de geschillen „welke
hem en zijn volgelingen van ons
allen over de gehele wereld schei
den" in de meest extreme termen
GESTOLEN SCHILDERIJEN
TERUGGEVONDEN.
De politie te Muenchen heeft 184
van de 650 meesterwerken terugge
vonden, die Hitier voor zijn mi|;eum
te Linz had verzameld.
Deze doeken wérden in Mei 1945
gestolen uit een schuilkelder. Men
schat dé waarde van 64Ö schilderijen
waaronder zich werken van Rerm
brandt, Jgcob van Ruysdael, van
Dijck en Teniers bevinden, op
200.000.000 Duitse 'mark.
naar voren gebracht. „Wij zijn ver
plicht ons met onze verenigde en
vastbesloten tegenstand tegen hem
te weer te stellen", aldus Churchill.
Op verscheidene plaatsen Eindho
ven, Vallens waard en bij een hande
laar in Geldrop zijn gevallen gecon
stateerd van de gevreesde vogelziek
te New Castle disease, beter bekend
al? pseudo vogelpest. Al geruime tijd
woedt deze ziekte in België en se
dert ongeveer tien dagen ook in
Luxemburg. Tot nu toe was men er
in geslaagd cje vogelpest buiten onze
grenzen te houden. Bij een uitbrei
ding van de ziekte zou een ware
ramp voor de pluimveetelt in Neder
land dreigen. Alle in en om Eindho
ven geconstateerde gevallen hebben
waarschijnlijk dezelfde herkomst en
men tracht de bron men vermoedt
een handelaar te ontdekken. Men
neenjt aan, dat clandestien over de
grens gebrachte kippen de versprei
ders van de ziekte zijn geweest.
KAWiellje....
Adelzit niet in 't bloed
Maar alleen in 't gemoed.
