S)e Louwers tot 15 jaar dwang arbeid veroordeeld Rode sabotage in Frankrijks parlement Rusland bouwt geweldige luchtvloot Zaligverklaring Dominio Savio Alle Duitsers uit Polen Directeur: G. M. v. HAMERS VELD. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEIN EÏN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" MAANDAG 6 MAART 1950 41ste JAARGANG Nederland protesteert tegen Praags vonnis Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs 1 0.32 p. w., 1.40 p. mnd„ 4.15 p. kwart Franco p. p. f 4.90. - Advert.: 15 et. p. mm. Telefoontjes 1.50 Kloot tussen Westerse- en Oosterse opvattingen F\E NEDERLANDSE zakenman J. A. Louwers van de A.K.U. is door het staatsgerechtshof te Praag veroordeeld tot 15 jaar dwangarbeid. Negen Tsjechoslo waakse aangeklaagden kregen straffen, die variëren van 3 tot 25 jaar dwangarbeid. Aloisie Slo vencikova, de 45-jarige vrouwelijke beambte van een staatsfirma, kreeg de zwaarste straf, 25 jaar dwangar beid. De aanklacht in dit proces, dat drie dagen geduurd heeft, luidde spionnage. economische spionnage en hulpverleening bij het vluchten van Tsjecho-Slowaken uit het land. Na het uitzitten van zijn straf zal Lou wers uit het land gezet worden. Al zijn bezittingen worden verbeurd verklaard. Men neemt aan, dat de door de aan klager tegen Louwers geëiste dood straf in 15 jaar dwangarbeid is ver anderd, omdat hij bekend heeft en geen Tsjechoslowaaks burger is. De Nederlandse zaakgelastigde te Praag, de heer v. d. Gaag zal bij het Tsje- choslowaakse ministerie van buiten landse zaken een protest indienen tegen het feit, dat Louwers 11 weken voor het proces in eenzame opslui ting is gehouden. Ook wil de zaakge lastigde Maandag bij het ministerie een protest indienen tegen de tijdens het proces tegen de Nederlandse lega tie te Praag geuite beschuldigingen, die v. d. Gaag „volkomen onjuist" noemt. Volgens de aanklager dr. Josef Ur- valek, aldus Ceteka, leeft op de ach tergrond van dit proces een tegen Tsjecho-Slowakije gerichte activiteit van de Nederlandse legatie. Uit Lou wers' verklaringen was gebleken, dat niet hij alleen maar bijna alle leden van de legatie zich schuldig hadden gemaakt aan tegen de staat gerichte activiteiten en „grof misbruik had den gemaakt van hun extra-territo riale rechten". Hij beschuldigde ver schillende leden der legatie, ook voor malige leden, van „hulpverlening bij ontvluchting op valse paspoorten" en deelneming aan „economische sabo tage". De aanklager noemde bij na me kanselier Th. Lcchman, de voor malige Nederlandse gezant A. Ma- rens, de voormalige handelssecretaris D. Kruseman, en de voormalige twee de gezantschapssecretaris M. J. Ro- senberg-Polak. Het verslag van het proces werd voornamelijk samengesteld uit de of ficiële tekst van de rede van de aan klager en uit de mededelingen van v. d. Gaag, daar Westelijke journalis ten niet werden toegelaten. De verdediger van Louwers had het hof gezegd, dat Louwers als West-Europeaan zijn optreden niet als meer dan „verzamelen van eco nomische inlichtingen" beschouwde. Wat in Tsjecho-Slowakije als econo mische spionnage werd beschouwd, gold in het Westen als gewone ver zameling van gegevens, aldus Lou wers' verdediger. Uit de activiteit van de beklaag den, die de steun ondervonden van diplomaten van die landen, die hun onafhankelijkheid hadden opgegeven, bleek duidelijk de invloed van het Atlantisch pact, aldus de aanklager. .Wij kunnen zien, dat het niet louter sen strijd tegen ons land was, maar roornamelijk tegen de Sowjet-Unie" Volgens dr. Urvalek hadden de ge noemde leden van de Nederlandse legatie valse paspoortenen deviezen verstrekt aan „de *Tsjecho-Slowaakse reactiormairen", hun bagage per di plomatieke post uit het land geholpen en „misbruik gemaakt van hun sta tus door direct deel te nemen aan economische sabotage". Hij bracht in herinnering, dat Louwers verklaard had, dat Nederlandse gezantschaps functionarissen hun auto's met enor me winst verkocht hadden en dat „knoeierijen met de valuta bijna ge regeld voorkwamen". Louwers zou uit de gevangenis een geheime bood schap aan zijn vrienden op de lega tie gezonden hebben van de volgende inhoud: „Stop alle leveringen, doe stappen bij de koningin". VOLKOMEN VALS. van het Neder landse gezantschap te Praag, van der Gaag, heeft Zaterdag op de meest nadrukkelijke wijze ontkend, dat er enige waarheid zou schuilen in de beschuldigingen, welke in het pro ces tegen Louwers aan het adres van 'het Nederlandse gezantschap te Praag zijn geuit. „Deze beschuldi gingen zijn volkomen vals", ver klaarde hij. SCHERP NEDERLANDS PROTEST. Officieel wordt gemeld: De Nederlandse regering heeft, na het bekend worden van het Tjsechi- sche vonnis tegen de heer Louwers, wederom scherp protest aangetekend tij de Tjechische regering. Hiertoe werd de Tsjechische ge zant gister, Zondag, ten departemen- te van buitenlandse zaken ontboden. In het Nederlandse protest werd erop gewezen, dat de Nederlandse regering de rechtsgang in het pro ces tegen de heer Louwers met pijn lijke verbazing en verontwaardiging 1 had gevolgd. Deze gang van zaken, welke in Ne derland niet zou worden begrepen, kon niet anders dan een schadelijke invloed hebben op de verhouding tus sen beide landen. De Nederlandse regering tekende krachtig protest aan tegen het feit, dat d-e openbare aanklager zich niet had ontzien volkomen ongegronde beschuldigingen tegen leden van de Nederlandse diplomatieke vertegen woordiging te Praag te uiten. Tenslotte werd van Nederlandse zijde nogmaals gewezen op de duide lijke rechtsonzekerheid, welke was gebleken uit verschillende feiten, ..zoals de onmogelijkheid voor de Nederlandse autoriteiten om vóór 't proces met de heer Louwers in con tact te treden en hem van rechtskun dige bijstand te verzekeren en de weigering om ten tijde van het ver hoor van de heer Louwers de Neder landse zaakgelastigde van zijn tolk te doen vergezellen. De Nederlandse zaakgelastigde te Praag werd geinstrueerd aldaar een overeenkomstige stap te doen. Duitse verontwaardiging over Saar-contract De Westduitse kanselier, dr Konrad Adenauer, heeft in het openbaar een beroep gedaan op Groot-Brittannie en de Verenigde Staten om steun in zijn campagne tegen de door Frank rijk met het Saargebied gesloten overeenkomsten. Volgens hem kunnen deze overeen komsten slechts wettig zijn met goed keuring van de Britse en Amerikaan se regeringen. Wanneer de situatie bleef- zoals thans is, zou Duitslands vertrouwen in het Westen ernstig geschokt worden. De Franse waarnemende hoge com missaris in West-Duitsland, Arm and Berard, heeft Zaterdagavond op een persconferentie te Bonn een beroep gedaan op het Duitse volk om de tussen Frankrijk en de Saar gesloten overeenkomsten met een koel hoofd te beschouwen. ,„Het is niet waar", zeide hij, „dat deze overeenkomsten een vooruitlo pen op het vredesverdrag beteke r.en." Hoe lang zal Frankrijk dat nog dulden? ■"TENGEVOLGE van de obstructie der communisten worstelde de Fran- se Assemblée zich Maandagochten d nog altijd moeizaam heen door een stroom van communistische amendementen. De communisten dienden schertsmoties in, spraken uren over Sovjet -Russische economie, crisis in de V.S., corruptie in Indo-China en vertelden levensgeschiedenissen van verschillende Franse ministers. Zondagmorgen werd men het debatte ren moe en werd de zitting verdaagd tot Zondagmiddag 3 uur. Kort na de hervatting van de beraadslaging over de anti-sabotagewet, bleek het echter wederom noodzakelijk om de zitting te schorsen. Een vijftigtal communistische afgevaardigden was uit de banken gesprongen om leden van de M.R.P. (premier Bidault's partij) te lijf te gaan. Zaalwachters wisten, door de toegang tot de regeringsbanken te blokkeren, te voorko men, dat er evenals Vrijdag een hand gemeen uitbrak. Hedenmorgen was de Kamer nog bijeen en had nog de kracht om een communistische mo tie, tot verdaging der debatten tot Dinsdagmiddag te verwerpen. HERSTELLINGSWERKZAAMHE DEN TE NIJMEGEN IN VOLLE GANG. In Nijmegen is men druk bezig om ook het grondwerk weer te herstellen, als de electrificering en het leggen der waterleidingen.' Links: Het werk in volle gang met op de achtergrond de Stefanus- kerk. Rechts: De werkzaamheden voor de Broerestraat-kerk. BIDAULT STELT VERTROUWENSKWESTIE. Het debat over het wetsontwerp tegen sabotage in de Franse Natio nale Vergadering was tegen de middag nog steeds aan de gang. De communistische afgevaardigden zet ten hun vertragingstactiek voort. Gemiddeld elk half uur wordt er een communistisch amendement verworpen. Vanmorgen vroeg stelde de rechtse afgevaardigde Robert Beto- laud voor, alle -communistische amendementen tegelijkertijd te verwerpen. Na een dispuut over het constitutionele aspect van dit voor stel deelden de communisten mede, dat zij hun amendementen zouden intrekken, maar ze bij de latere besprekingen van de huidige arti kelen als toegevoegde artikelen zouden voorstellen. Om deze be spreking zoveel mogelijk te vertra gen, stelden de communisten daar op de verwerping van artikel één van het wetsontwerp voor. De communistische afgevaardigde René Lamps, die om 04.00 uur be gon te spreken, bleef tot 10 uur aan het woord. Hij had in die tijd commentaar geleverd op alle Fran se binnenlandse problemen, een bladzijde voorgelezen uit het blad van de Kominform en gesproken over het verkiezingsprogram van de communistische partij in de Sowjet-Unie en de Sowjet-Russische decreten, waarin de jongste prijs verlagingen en de revaluatie van de roebel bekend werden gemaakt. Premier Bidault kondigde daarna aan, dat hij aan het voornaamste artikel van het ontwerp de ver trouwenskwestie zou verbinden. Daar er 24 uur moeten verlopen tussen het aankondigen' van een vertrouwensmotie en de eigenlijke stemming, werd het debat tot mor den middernacht verdaagd. De communisten protesteerden luid en verlieten daarop onder het zingen van de Marseillaise de Ka mer. RADIO-REDE VAN BIDAULT. Minister-president Bidault heeft van een korte onderbreking van de zitting gebruik gemaakt, om zich per radio tot het Franse volk te w den in een rede, waarin hij verband legde tussen het onderzoek naar de „zaak der generaals", de anti-sabo- tagewet en de huidige stakingsgolf. Hij deed een ;elle aanval op de c munistische tactiek en stelde een loontoeslag in het vooruitzicht wam neer de begroting-1950 die ook enigs zins kan dragen. FRANKRIJK IS VERONTWAARDIGD. Agent van Moskou naar Djakarta Darsono. de bekende Indonesische communistische leider is volgens het blad Waspada op weg naar Djakarta te Medan aangekomen. Hij heeft o.a. tezamen met de communistische voor mannen Alimin en Moeso vijf twintig jaar geleden de Indonesische arbeidersbeweging georganiseerd. Darsono, die na de communistische opstand in 1926 door de Nederland- Indische regering uit het land werd gewezen, heeft vele jaren te Moskou vertoefd. Men achtt het waarschijn lijk, dat Darsono nieuwe instructies Moskou voor de communistische partij heeft meegebracht. Mijnwerkersstaking geëindigd Overeenkomst Zondagavond getekend Men is het in Amerika eens gewor den over de kwestie van de contrac ten van de stakende mijnwerkers. Lewis de leider van de „Mine Wor kers Union" en de mijneigenaren hebben gisteravond het contract van de vetkoolmijnwerkers ondertekend. Hiermede Is de staking van 372.000 mijnwerkers beëindigd. De werkher vatting zou vandaag beginnen. Volgens het nieuwe contract ont vangen de mijnwerkers een loonsver hoging van 70 cents per dag, het geen een treffende overwinning be tekent voor John Lewis. Winnen van Zuid-Azië het doel? F)E SOVJET-UNIE bouwt ter verwezenlijking van haar plannen voor de U wereldverovering een geweldige luchtvloot door maandelijks 3.000 tot 3.500 toestellen te produceren. Dat is een jaarlijkse groei van de luchtmacht met 36.000 tot 42.000 vlieg tuigen. In het afgelopen jaar heeft Rusland ongeveer 12.000 militaire vliegtuigen gebouwd, waarvan 5.000 jagers en 5 a 6.000 zware en middelzware bommenwerpers en 2.000 toe stellen van andere types. De meeste jagers en een derde of misschien de helft van de bommenwerpers zijn straaltoectellen. BELGISCHE ARBEIDERS TEGEN KONING LEOPOLD. Het Belgische socialistische vak verbond het grootste van het land zal een beroep doen op de Belgi sche arbeiders om uit alle macht te strijden tegen de terugkeer van ko ning Leopold, zo heeft de plaatse lijke leider van het verbond, Rénard, te Luik verklaard. In een toespraak tot een grote me nigte zeide Renard met zekerheid te kunnen zeggen, dat ten minste 70 procent van de arbeiders aan deze oproep gehoor zal geven. De jongste Zalige Z. H. de Paus heeft Zondag in de Sint Pieter een de plechtigheid geleid waarbij de in 1857 gestorven veer tienjarige Italiaanse jongen Dominio Savio werd zalig verklaard. Hij is de jongste zalig verklaarde. Meer dan 20.000 schooljongens woonden de plechtigheid bij. Onder de andere aanwezigen bevonden zich 600 Amerikaanse pelgrims onder lei ding van kardinaal Spellman van New York. Praag wijst Amerikaanse geestelijken uit De Tsjechoslo waakse reger&ng heeft de Amerikaanse ambassade te verstaan gegeven, dat alle Ameri kaanse geestelijken binnenkort het land moeten verlaten, laldus heeft een woordvoerder van de ambassade verklaard. Als grond voor deze maatregel wordt de niéuwe kerkwet aangevoerd, volgens welke alle geestelijken in het land Tsjecho- slowaakse burgers moeten zijn. De woordvoerder zeide verder, dat dezer dagen vier Amerikaanse Rooms-Katholieke geestelijken, van een Benedictijnerklooster te Brou- mov in Noord-Oost Bohemen, waren uitgezet. Nog twee andere Amerikaanse Ka tholieke geestelijken in het klooster te Broumov troffen voorbereidingen om binnenkort het land te verlaten. Men nam aan, aldus de woord- voerdei-, dat de maatregel van de Tsjechische regering ook zou worden toegepast op alle andere westelijke geestelijken in Tsjecho-Slowakije. VERKIEZINGEN IN GRIEKENLAND. In Griekenland zijn gisteren vpor het eerst sinds 1946 algemene ver kiezingen gehouden, waaraan 26 par tijen en coalities deelnamen. De eind uitslag zal niet voor 12 Maart be kend zijn. De communistische partij, die sinds de opstand in Griekenland onwettig is verklaard, nam niet aan de ver kiezingen' deel. Er zijn geen ongeregeldheden ge meld. Dit wordt verklaard in een verslag van de „Internationale Commissie voor de Bestudering van Europese Vraagstukken", een particulier lichaam, waarvan onder anderen deel uitmaken Paul Reynaud, voormalig Frans minister-president en Lord Vansittart, voormalig diplomatiek ad viseur van het Britse ministerie van buitenlandse zaken. Het verslag voegt er aan toe, dat het voornaamste doel van de Sovjet- Unie op het ogenblik is het winnen van Zuid-Azië binnen twee jaren. Hierdoor zou zij bijna de helft van de wereldbevolking overheersen, een overwinning, „die haar weerga in de geschiedenis niet vindt". De Sovjet- Unie maakt zich verder volgens het verslag gereed „de overwinning in Afrika en Europa voort te zetten. Duitsland zou daar haar eerste doel wit zijn, want zij weet, dat indien Duitsland onder communistische heerschappij komt, de rest van Euro pa niet in staat zal zijn nog lange tijd weerstand te bieden." Het verslag besluit: „Alleen een volledige gemeenschappelijke actie van de democratische mogendheden, bestaande in een onverwijld verleend uitgebreide militaire steun aan de niet'Communistische machten van de landen van Zuid-Azië, in het bijzon der aan het Franse leger van Indo- China, kan de toestand redden door ten spoedigste een dam op te wer pen, onder bescherming waarvan de economische positie kan worden ver beterd". Duizend strohutten zijn Zater dagavond in de as gelegd te Saigon doordat in de Chinese wifk aldaar ■een petroleumlamp omviel. Zesdui zend Chinezen zijn dakloos. De verontwaardiging over schandaalscènes in het Palais Bour bon is in Frankrijk enorm. Wel heb ben de communisten in December 1947 de voorzitterstribune al eens be stormd, maar nog nooit had een rood parlementair „commando" politieke tegenstanders de tanden uitgeslagen en ribben gekneusd, zoals Vrijdag en Zaterdag is gebeurd, of zich als be zetenen tegen de republikeinse gar disten gekeerd, die president Herriot moest laten aanrukken. Hoewel geen buitenparlementair oog getuige van de opeenvolgende veldslagen is ge weest, omdat alles zich voor ontruim de tribunes afspeelde, heeft een ieder na de heropening der publieke zitting aan de in de historische zaal aange richte schade en aan de clandestiene foto's het geweld van het parlemen taire treffen kunnen afmeten. Het land vraagt een nieuw reglement voor de Assemblée, dat het de 162 communisten en hun satellieten on mogelijk maakt dergelijke betreu renswaardige demonstraties te her halen. STAKINGEN. Intussen besloten de Parijse trans portarbeiders Zondagavond deson danks, dat zij de metro- en bussta king Maandagochtend '-zouden laten beginnen en wel voor onbepaalde tijd. Op het vliegveld Le Bourgc werkten vandaag de employé's van alle Europese luchtlijnen broederlijk samen om, nu het Franse grondper soneel in staking is gegaan, de voor naamste verbindingen niettemin tact te houden. Op 't viegveld Orly kwamen wel transatlantische toestel len binnen, maar er vertrok er geen een. Ook in de Franse havens hebben Zaterdag vele arbeiders het werk neergelegd na een oproep van de (communistische) C.G.T. tot een 24- uursstaking. Slechts te Marseille werd normaal gewerkt, maar daar wordt heden 'n referendum gehouden voor een staking van onbepaalde duur. De Parijse hoofdstraten waren hedenmorgen vol fietsers en voet gangers, die tengevolge van de sta king niet per bus of met de onder grondse naar hun werk konden gaan. In de Metrostations brandde licht, maar de hekken waren geslo ten. Taxi-chauffeurs deden goede za ken. Er was nog niet veel te zien van de 3.000 speciale vervoersmid delen, die de regering voor het ver voer der Parijzenaars had toege zegd. Een waarschuwing der geallieerde lioge commissie De geallieerde hoge-commissie te Bonn heeft verklaard, dat de Polen de gehele Duitse bevolking ten Oosten van Oder-Neisse-grens wil uit zetten. 't aantal van de bevolking is niet bekend, doch volgens eerdere mededeling uit gezaghebbende ge allieerde bron waren Polen en de autoriteiten van de Sowjetzóne onge veer 250.000 Duitsers aan het eva cueren. De Oder-Neisse-grens is de huidige Oostelijke grens van Duitsland. Het voormalige Duitse gebied daarachter staat thans onder Pools en Tsjecho slowaaks bestuur. Volgens de mededeling van de hoge-commissie heeft Polen de Britse ambassade te Warschau van zijn be doeling op de hoogte gesteld, verkla rend dat de huidige transporten pas een eerste groep vormden. De hoge-commissie verklaart van mening te zijn, dat het toelaten van deze vluchtelingen „slechts tot voort zetting van deze onmenschelijke en willekeurige maatregelen zal lei den". Zij waarschuwde de Westduitse fe derale en staatsregeringen „de no dige maatregelen te nemen om de binnenkomst te verhinderen van vluchtelingen, vier namen niet voor komen op de lijsten, die volgens de overeenkomst van November 11. tussen' de Westelijke geallieerden en Polen zijn opgesteld. Deze waarschuwing gaat in tegen een Zaterdagmorgen door Heinrich Albertz, de minister van vluchtelin genzaken in Nedersaksen (Britse zo genzaken in Nedersaksen (Britse zone) gedane toezee®ing, dat hij be reid was alle Duitse vluchtelingen uit'-. Polen in West-Duitsland te la ten binnenkomen. GEDENKRAAM IN HET RAAD HUIS VAN VUGHT ONTHULD. In tegenwoordigheid van vele autoriteiten is Zaterdagmiddag in de hal van het Vughtse raadhuis het gedenkraam onthuld en over ge dragen. De foto toont de onthulling van het gedenkraam door de voor zitter van het Ned. Rode Kruis, Ir. F. C. C. Baron van Tuyll van Se- rooskerken van Zuylen. Ka^ïeCtje... Van mensen geldt vaak wat van huizen wordt beweerd Het hoogste vertrek is meest het slechtst gemeubileerd. F. Dekkers.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1950 | | pagina 1