S)e CcicbeSoii/fcci/nf r Nederlander staat te Praag terecht N ieuwe arrestaties van Katholieke priesters Binnenkort conferentie der grote drie Atoomcongres te Moskou voorgesteld Strijd om de macht Z.H. Paus Pius XII heden 74 jaar De Kerk en de Oecume nische Beweging DONDERDAG 2 MAART 1950 41ste JAARGANG No. 11918 Directeur: M. v. HAMERSVELD. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" Papengracht 32, TeL 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.32 p. w., 1.40 p. mnd., f 4.15 p. kwart. Franco p. p. 4.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 - - ENSCHEDE KRIJGT EEN NIEUW STATION Met man en macht is men aan de Parkweg te Enschede, aan het werk om de textielstad nog dit jaar in het bezit te stellen van een alleszins representatief sta tionsgebouw inplaats van het oude, dat zo menigmaal de misprijzende blikken van de reizigers trok. Wat de architectuur betreft zal het een unicum in ons land zijn. Het wordt nl. geheel in beton opgetrokken, een systeem, dat ook wordt toege past in Zwitserland. De bouw wordt uitgevoerd in beton, staal en glas. Het beton zal niet, zoals gewoonlijk aan het oog onttrokken worden, doch zichtbaar blijven. Het zal al leen gezandstraald worden, terwijl met behulp van mangaanzwart or- namenteringen zullen worden aan gebracht. Het hoofdgebouw zal een sober karakter dragen. Het krijgt een verdieping en zal een opper vlakte van niet meer dan 1150 m2 beslaan. Veel groter van oppervlak te zal de overkapping zijn. Deze meet ongeveer 2700 vierkante me ter. Boven deze overkapping uit rijst een van een uurwerk voorzie ne 25 meter hoge toren, die tevens dienst zal doen als schoorsteen voor de centrale verwarming. Het gebouw zal een monumentale in gang krijgen. Er komt een ruim overdekt terras, een groot restau rant met eetzaal, parkeerplaatsen voor autobussen en taxi's en per rons, die respectievelijk 270 meter en 450 meter lang zijn. Men hoopt met de bouw ongeveer in Juli a.s. gereed te zijn. Foto toont een over zicht van de werkzaamheden. Links het oude station, vervolgens em placementen en recht de bouw van het nieuwe station. Praag houdt niet van „pro-Westerse wonderen" 17AN KERKELIJKE ZIJDE is te Fraag vernomen, dat in de maanden Januari en Februari 1950 opnieuw arrestaties van R.K. priesters in Tsjecho-Slowakije hebben plaats gevonden, terwijl vele verleden jaar gearresteerde Katholieke geestelijken tot zware gevangenisstraffen zijn veroordeeld. Het schijnt, dat de actje van de Tsjecho-Slowaakse regering is gericht tegen kloosters, tegen geestelijken, die herderlijke brieven van de kansel voorlezen en tegen pastoors van dorpen. Laatstgenoemden worden er van beschuldigd betrokken te zijn geweest in „pro-Westerse wonde ren", waarover in de laatste tijd in Tsjecho-Slowakije vele geruchten de ronde hebben gedaan. In dit verband verwijst men naar de rede, die president Gottwald eni ge dagen voor het hoofdbestuur van deTsjecho-Slowaakse communistische partij heeft gehouden. Gottwald be schuldigde de hoogste gezagsdragers van de R.K. Kerk in Tsjecho-Slowa kije hierin onder meer van „het or ganiseren van wonderen", dit als een onderdeel van tegen de staat gerich te bedrijvigheid. Van R.K. kerkelijke zijde wordt vernomen dat sinds eind 1949 zestien priesters zijn gearresteerd; 28 ande ren werden veroordeeld tot gevange nisstraffen, variërende van zes maan den voorwaardelijk tot 12 jaar dwangarbeid. De meesten der laatst genoemde categorie kregen straffen van twee tot zes jaar dwangarbeid. Door de jongste arrestaties is het aantal R.K. geestelijken, dat gevan gen is gezet of reeds tot dwangarbeid die in werkkampen moet worden uitgevoerd werd veroordeeld, tot ruim 200 gestegen. Men beschikt ech ter niet over volledige gegevens be treffende het aantal gearresteerde of veroordeelde priesters. Van R.K. kerkelijke zijde wordt verder nog vernomen dat de Tsje- cho-Slowaakse veiligheidspolitie twee kloosters van onder tot boven heeft RONTGEN-DIAGNOSTIEK AP PARATEN DOOR UNICEF IJN ONTVANGST GENOMEN De heer Gecil Ashwin, vertegenwoor diger van de Unicef (United Nations International Children Emergenoy Fund) heeft in Eindhoven de eerste 30 van de 140 Röntgen-diagnostiek installaties, die de Unicef onlangs bij Philips heeft aangekocht, in ont vangst genomen. In September 1949 werd de heer Aghwin op de foto derde van links) die zijn sporen op het gebied van t.b.c.-bestrijding in Polen in dienst van de World Health Organization reeds had verdiend, door de Unicef aangezocht als technisch adviseur op Röntgengebied op te treden. onderzocht; de beide abten zijn ge vankelijk weggevoerd. Een der gearresteerde abten heeft in de afgelopen oorlog verscheidene jaren in het concentratiekamp Da chau doorgebracht; hij was een oude en persoonlijke vriend van dr. Ce- picka, de huidige Tsjecho-Slowaakse minister voor kerkelijke aangelegen heden. Plaats en tijd nog niet vastgesteld EVEN NIEUWE BIJEENKOMST van de ministers van Buitenlandse Za ken van de Grote Drie de Verenigde Staten, Engeland en Frank rijk zal in de komende lente wellicht noodzakelijk zijn, heeft Dean Acheson, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken gisteren op zijn wekelijkse persconferentie te Washington verklaard. Reuter verneemt van gewoonlijk betrouwbare zijde te Londen, dat over het houden van deze bijeenkomst in Europa, in beginsel reeds overeenstemming is be reikt. Plaats en tijd van de conferentie zijn echter nog niet vastgesteld, al is het mogelijk, dat de ministers eind Maart of begin April in de En gelse hoofdstad zullen vergaderen. Acheson zeide niet, welke onder werpen aan de orde zullen komen. Reuter verneemt uit welingelichte kringen te Londen, dat het initiatief uitgegaan is van de V.S., hoofdzake lijk met het doel West-Europese en speciaal (West)-Duitse vraagstuk ken te bespreken. Men twijfelt ove rigens niet, of ook de problemen van het Verre Oosten zullen ter sprake komen. Vooraanstaande leden van het Amerikaanse departement van Bui tenlandse Zaken hebben de laatste weken gesproken over een mogelijke bijeenkomst van Be vin en Acheson om alle kwesties te bespreken, die voortvloeien uit de Engelse verkie zingen, en Engeland en de V.S. aan gaan. Waar tevens Franse belangen aan de orde komen, zal Frankrijk vanzelfsprekend deelnemen, zodat het een driemogendhedencónferentie wordt. Acheson deelde verder mede, dat de Westelijke ministers van Buitenland- Een gewapende bende heeft bij Santanar (Oost-Bengalen) een aanval gedaan op een posttrein. 8 Personen werden gedood, 17 ge wond. Voorstel van een Amerikaans senator ^\E AMERIKAANSE SENATOR McMahon heeft voorgesteld om in Moskou een speciale zitting van de Verenigde Naties te houden ter bespreking van de controle op de atoom-energie en het handhaven van de wereldvrede. Daartoe dienen de twaalf mogendheden van het Atlan tische Verdrag een soort „vredespro gramma" op te stellen, dat in de Rus sische hoofdstad „voor het forum van de wereld" wordt besproken. Volgens senator McMahon, de voor zitter van de gecombineerde atoom commissie van de senaat en het huis van afgevaardigden, is de opvatting onjuist, dat de Verenigde Staten en Rusland alléén moeten trachten tot internationaal toezicht op de atoom wapens te komen, omdat zij de enige landen zijn, die een atoombom be zitten. Toenadering tot Moskou acht McMahon alleen mogelijk in het ka der van het Atlantische Verdrag en de U.N.O. „Wanneer de landen van het Atlantische Verdrag eenmaal een „vredesklimaat" hebben gescha pen, is het tijd om met een vastom lijnd plan naar Moskou te gaan". In d4t verband verklaarde de senator, dat het wellicht noodzakelijk zal zijn het internationale plan voor toezicht op de atoom-energie, dat de Verenig de Staten en de andere Westelijke mogendheden ontwierpen, „eniger mate te herzien". Als de Russische bevelhebbers een wereldbijeenkomst in hun hoofd stad toestaan, mag men hopen, dat de besprekingen resultaten zullen af werpen" meende McMahon. Hij acht te het noodzakelijk, dat de debatten naar alle windstreken over de ra dio worden uitgezonden, „speciaal van Leningrad tot Wladiwostok". Hij voegde hieraan toe: „Als de mannen in het Kremlin de Algemene Vergadering niet willen ontvangen, weet de vrije wereld welke beteke nis zij moeten hechten aan die wei gering. De wereld zal dit falen uit eindelijk moeten bekopen met het vooruitzicht op een waterstofbom oorlog, waarbij de bloedige aanval len van Hitier en Tojo maar kin derspel waren". CHURCHILL PRIVé BIJ KONING GEORGE. De leider der Britse conservatieve partij, Winston Churchill, heeft gis teravond onverwachts een „particu lier" bezoek gebracht aan koning George. Er waren speciale voorzorgs maatregelen genomen om Churchill's bezoek geheim te houden. Men meent, dat de koning met hem de labiele parlementaire situatie wil de bespreken. Het feit, dat Churchill's bezoek van officiële zijde- als „particulier" wordt beschreven, wordt door Lon- dense waarnemers opgevat als een aanwijzing, dat niet zonder meer po litieke betekenis aan het bezoek van de leider van de oppositie na een ver koning moet worden toegeschreven. Niettemin is het ongebruikelijk, dat de leder van de oppositie na een ver kiezing door de koning wordt ont vangen, tenzij er sprake is van een wijziging in de regering. se Zaken de middelen bestuderen om de politieke en economische sa menwerking van de Noord-Atlanti sche mogendheden op grond van ar tikel twee van het Noord-Atlatische verdrag te versterken. Spanning in Indonesië De oorzaak van de spanning, wel ke er op het ogenblik bestaat tussen de R.I.S. (de Ver. Staten van Indo nesië) en de republiek Djokja (één der deelstaten) wordt duidelijk als men de verklaring hoort van de waarnemend president van Djokja, mr. Assaath. Deze zeide, dat de R.I.S. gaen begrip had voor de positie van Djkja. De regering van de R.I.S. diende te beseffen, dat er geen R.I.S. kon bestaan zonder Djokja, maar dat Djokja wel kon voortbestaan zonder der R.I.S. Volgens mr. Assaath's mening is de huidige federatie niet gebaseerd op de juiste ideologie van het federalis me, doch berust zij nog steeds op dat federalisme, dat door de Nederlan ders in het leven werd geroepen door een wet die de bedoeling had, de re publiek Djokja te vernietigen. Nu de Nederlandse souvereiniteit niet meer aanwezig is, moet dit soort federa lisme ook verdwijnen. Slechts eer lijke en bekwame federalisten zul len hun plaats kunnen behouden. Wat onder „eerlijk en bekwaam fe deralisme" verstaan moet worden, blijkt uit het volgende: „De snelste weg tot afschaffing der koloniale verhoudingen en het kolo niale stelsel is, zeide mr. Assaath, de vorming van een eenheidsstaat. Dit kan langs tweeërlei weg wor den bereikt: de eenheid via de R.I.S. of de eenheid via de republiek Djokja". Laatstgenoemde weg is naar zijn mening sneler en degelijker, daar dan de republikeinse wetten direct van kracht kunnen worden voor het gehele gebied en de koloniale wetten onmiddellijk kunnen worden vernie tigd. Eenvoudiger gezegd komt het hier op neer: Wij in Djokja behoren de baas te zijn. De kwestie-Westerlin" Overleg tussen Den Haag en Londen Engeland pleegt overleg met Ne derland over de gevraagde uitwij zing van kapitein Westerling van Singapore naar Indonesië, zo werd vanwege het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken gisteren mede gedeeld. Men bevestigde, dat er een for meel verzoek, behelzende Wester- lings terugkeer uit Singapore naar Indonesië om zich daar wegens op stand tegen de nieuwe Indonesische regering te verantwoorden, tot de Engelse ambassade in Djakarta was gericht. De zaak wordt in Den Haag be sproken, omdat Westerling Neder lander is, zei men namens het mi nisterie. MEVROUW WESTERLING GEVONDEN. Mevrouw Westerling en haar twee jaar oude kind zijn ontdekt in Dja karta. In het huis, waar zij werden gevonden, mag zij blijven, maar zij heeft bescherming van de politie ge kregen. Van Indonesische militaire zijde werd medegedeeld, dat haar niets ten laste wordt gelegd. Z.H. Paus Pius XII is vandaag 74 jaar geworden. De Paus wilde lijn verjaardag, tevens de elfde /erjaardag van zijn Pauskeuze, /onder feestelijkheden als een lormale werkdag doorbrengen. De Heilige Vader is, zoals be kend, pas hersteld van een aan val van griep en zijn dokter heeft •hem aangeraden zich te ontzien met het oog op het grote aantal vermoeiende plechtigheden, die met Pasen zullen plaatsvinden. De Paus heeft naar gebruik van morgen vroeg de pastoors van Rome ontvangen. De H. Vader is niet wat men zou kunnen noemen een „popu laire" paus, in die zin, dat men het gevoel krijgt in tegenwoor digheid te zijn van iemand met gewone impulzen, emoties, hartstochten, deugden en on deugden. De diepte van zijn ver stand, zijn gewoonte om te me diteren, zijn natuurlijke terug getrokkenheid en ingetogen le venswijze maken Hem tot een eenzaam mens. Met ijzeren wil heeft hij zijn lichaam onder dis cipline en bezit hij een volledige controle over zijn geest. Daar door maakt hij soms de indruk een rechtsgeleerde met de rechtsgeleer- koel en op een afstand blijvend man den, vorst met de vorsten, doch bo te zijn, wiens daden en woorden niet venal opperpriester en vader van al- spontaan opwellen. Doch deze gewei- le gelovigen. Tot hem keren zich de dige zelfbeheersing, die Henri Bor- gelovigen van de gehele wereld met deaux van deze Paus deed zeggen: het gevoel, naar een werkelijke vader „Hij bezit de sublieme grootheid van tegaan. En de Paus ontvangt ook al- een verstorven lichaam, dat bijna len als zijn kinderen. Hij luistert naar doorzichtig is en slechts schijnt te hun moeilijkheden, is belangstellend dienen tot omhulsel van zijn ziel", voor hun familieleden. Hij belooft te èn zijn grote eenvoud stellen hem bidden voor hen, die ziek zijn. Door- in staat om kind met de kinderen te dat hij boven allen staat, is hij ook zijn, diplomaat met de diplomaten, van allen. Belangrijke richtlijnen van het H. Officie WERSCHENEN IS EEN BELANGRIJKE INSTRUCTIE van de Op- perste H. Congregatie van het H. Officie, gericht tot alle bisschop pen der gehele wereld, over de houding der Katholieken ten aanzien van de Oecumenische Beweging. Hoewel de Katholieke Kerk bij congressen en andere oecumenische bijeenkomsten niet verschijnt, heeft zij toch nooit nagelaten, zoals uit verscheidene pauselijke documenten op te maken is, en zal zij in de toe komst ook nooit nalaten, om hiervoor haar grote belangstelling te tonen. De H. Congregatie van het II. Of- Officie drukt dan ook de bisschop pen op het hart, zich volledig op de hoogte te doen houden van hetgeen in het kader van de herenigings ge dachte in hun diocees wordt onder nomen. Eveneens zullen zij vol ijver alles bevorderen, aldus de instructies wat niet-Katholieken, die het Katholieke geloof wensen te leren, van nut kan zijn; personen en bu reaux zullen zij aanwijzen, welke die niet-Katholieken kunnen bezoe ken en raadplegen en des te meer zullen zij er zorg voor dragen dat zij, die tot het geloof reeds bekeerd zijn, gemakkelijk datgene kunnen vinden, waardoor zij zichzelf zorg vuldiger en diepgaander in het Ka tholieke geloof kunnen onderricht ten en een daadwerkelijk godsdien stig leven leiden, voornamelijk door geschikte bijeenkomsten en samen komsten, door de Geestelijke Oefe ningen en andere godvruchtige oefeningen. Wat de manier en de wijze be treft, waarop dit werk dient te ge schieden, zullen de bisschoppen zelf voorschrijven wat te doen en wat te laten is. Zij zullen er voor wa ken, dat niet onder het valse voor wendsel, dat men meer moet letten op datgene wat ons verbindt dan op datgene wat ons scheidt, een ge vaarlijk indifferentisme in de hand wordt gewerkt yooral bij diegenen, die minder theologisch onderlegd en minder in hun eigen godsdienst ge oefend zjjn. Men moet er zich im mers voor hoeden, dat men niet, ge dreven door de geest, die tegen woordig „irenisch" wordt genoemd, door de vergelijkende studie en het ij dele verlangen naar een zeker progressief gelijk maken der ver schillende geloofsbelijdenissen de dogmata der Katholieke leer of dat gene wat met het dogma samen hangt zo conformeert of op zekere wijze zo aanpast aan de leerstellin gen der andersdenkenlen, dat de zuiverheid van de Katholieke leer schade ondervindt of haar echte en zekere zin verduisterd wordt. Wat in het bijzonder de gemeng de samenkomsten en gesprekken van Katholieken met niet-Katho lieken betreft, die men op vele plaatsen in de laatste tijd is begon nen te houden om de „hereniging" in het geloof te bevorderen, is er een heel bijzondere waakzaamheid en leiding der bisschoppen nodig. Weliswaar geven zij een gewenste gelegenheid om onder de niet-Ka tholieken de kennis van de Katho lieke leer te verspreiden, die aan hen tot nu toe niet voldoende be kend was, maar toch brengen zij van de andere kant gemakkelijk voor de Katholieken niet geringe gevaren van indifferentisme met zich mee. Waar men ziét, dat men goede vruchten verwachten kan, zal de bisschop zorgen, dat de zaak goed geleid wordt, door priesters aan te wijzen, die zo geschikt mo gelijk, zijn voor deze bijeenkomsten, opdat zij de Katholieke leer ge schikt en passend uiteenzetten en verdedigen. De gelovigen mogen deze bijeenkomsten echter niet be zoeken, tenzij na verkregen bijzon der verlof van de Kerkelijke Over heid, welk verlof slechts aan hen gegeven mag worden, van wie men weet dat zij goed onderlegd en sterk in het geloof zijn. Omdat echter de ondervinding leert, dat grotere dergelijke bijeen komsten gewoonlijk te weinig vrucht en meer gevaar veroorzaken, mogen zij niet worden toegestaan, tenzij na een zeer nauwkeurig on derzoek. In elk geval moet geheel en al vermeden worden iedere „commu- nicatio in sacris", het houden van gemeenschappelij ke godsdienstoefe ningen. Niet afgekeurd wordt het gemeenschappelijk bidden van het Onze Vader of van een gebed door de Katholieke Kerk goedgekeurd, waarmede de bijeenkomsten wor den geopend of gesloten. Tenslotte beveelt het H. Officie het werk der hereniging in aller gebed aan en herinnert het eraan, dat „door niets voor de dwalenden meer daadwerkelijk de weg wordt bereid om de waarheid en de Kerk te aanvaarden dan door een geloof, dat aannemelijk is gemaakt dooi de goede zeden der Katholieken.' BUITENKANSJE VOOR EEN PORTUGEES. Manuel Pereira Mateus heet de jonge Portugees, die winnaar is ge worden van de eerste door Radio Nederland Wereldomroep, Philips en de K.L.M. georganiseerde wereld prijsvraag. Hij beantwoordde niet alleen alle gestelde vragen juist, maar wist ook als enige het aantal door de K.L.M. in November 1949 vervoerde passagiers (n.l. 49.464) te raden met slechts één passagier verschil. Pereira zal met zijn vrouw in April a.s. in het K.L.M.-vliegtuig naar Amsterdam stappen en een week later per vliegtuig naar zijn woonplaats Lissabon worden terug gebracht. Zij zullen logeren in kasteel Hoge Vuurse te Baarn en de tulpenvelden Éien. Ruim 40.000 inzendingen uit alle delen van de wereld kwamen bin nen. AUDIëNTlE BISSCHOP VAN HAARLEM Z. H. Exc. de Bisschop van Haar lem, zal Dinsdag 7 en Woensdag 8 Maatr geen audiëntie verlenen. Naarmate wij nader tot ons ware zelf komen, komen wij nader tot alle andere mensen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1950 | | pagina 1