<89 DOKTERS en DOKTERS ARBEIDERS h KANTOORBEDIENDE (M.ofVr.j De naturellen-onlusten in Zuid-Afrika Dr.S.A.Nieuwzwaag KUNST- OGEN EN KI BLEYLE-IRICOT JONGEN Lichtdrukkerij UFO G. VAN MILD Alphen a.d. Rijn No. 3051 (K. 1720) Loonstalen Verzamelloonstaten MAANDAG 20 FEBRUARI 1950 DE LEIDSE COURANT EERSTE BLAD - PAGINA 4 Algemene opstand niet waarschijnlijk In de laatste tijd zijn er in de Unie van Zuid-Afrika op min of meer grote schaal onlusten ontstaan onder de naturellen. Naar aanlei ding hiervan hoort men meermalen de vraag stellen, of de mogelijkheid van een naturellen-opstand bestaat. Deze vraag kan niet worden beant woord, zonder inzicht in voorafgaan de feiten en huidige omstandigheden. In Zuid-Afrika leefden, verspreid, Bosjesmannen. Deze werden over vleugeld door de Hottentotten. Op hun beurt gingen de Hottenhotten ten onder in de stroom van sterkere zwarte stammen, die gemakshalve Bantoe's of naturellen kunnen wor den genoemd. Deze kwamen uit het Noorden. Inmiddels was er aan de Kaap een blanke nederzetting ont staan, welker bewoners zich in de negentiende eeuw in Noordelijke richting gingen bewegen (Grote Trek). Daar vonden zij de Bantoe- stammne (reeds tot in de Kaappro vincie doorgedrongen) die onderlin ge veten veelal met het zwaard of de speer uitvochten. De voortrekkers ruilden veelal vee om er land voor in de plaats te krij gen, en zo ontstond op den duur „blank Zuid-Afrika'' met daarin ge legen door naturellen bewoonde ge bieden, die kunnen worden aange duid als „reservaten". De naturellen waren primitieve volken en stammen en bekleedden dus, reeds uit deze hoofde, een on dergeschikte plaats in oen samenle ving, die, op Europese leest ge schoeid, principieel en feitelijk „blank" was en is. Daar zijn botsin gen geweest tussen blanken en na turellen (Dingaan! de Zoeloe-oorlo gen), maar, anders dan in Austra lië en Amerika, zijn hier de naturel len niet uitgeroeid of gedecimeerd, gelijk Maori's en Indianen. Differen tiatie onder de blanken en de na turellen daargelaten, is hier dus ge vormd een samenleving, die bestaat uit blank en zwart (Indiërs en Ma- leiers niet meegerekend). Een gedeelte der naturellen is in geschakeld in het (blanke) econo misch leven: grotendeels in de land bouw, de industrie, de mijnen en de huishouding. Hun positie is een van dienstbaarheid en raciale afgeschei denheid. De vraag kan worden ge steld, of zij van deze toestand ge noeg krijgen; of zij streven naar emancipatie, naar economische en so ciale verheffing, zo niet goed-, dan kwaadschiks. Zijn de relletjes van de laatste tijd aanduidingen van ko mende veranderingen? Zullen mis schien de blanken door een vier en een half maal zo grote meerderheid worden „weggespoeld"? Deze vragen kunnen nog niet wor den beantwoord, aldus meent men. Want, indien al moet worden aan genomen, dat vele naturellen met hun lot niet tevreden zijn (en dit is in het algemeen niet geheel juist), dient men rekening te houden met het feit, dat de graad van ontwikke ling onder de millioenen naturellen zeer verschillend is. Verder is er het verschil tussen al of niet leven in stamverband, het belijden van hei dense of christelijke godsdienst, en het verschil in sociaal en economisch opzicht. Tussen hen, die nog als wil den leven, hen die een behoorlijke behuizing er op na houden en in een Buick rijden, bestaan verschillen als afgronden. Millioenen naturellen zweven tussen deze uitersten in. De grote massa heeft van de „Westerse" samenleving en haar organisatie, economisch, sociaal en cultureel, niet het minste begrip. Voor het verwekken van een op stand zijn, aldus overweegt men, zowel wapens als organisatie nood zakelijk. Dit laatste is zeker nodig, wanneer men op grote schaal lijde- delijk verzet zou willen plegen. Voorts: mogen sommige naturellen al grieven tegen de „witman" koeste ren, zij hebben nog meer onderlinge veten. Onderlinge uitroeiing, epide mieën en hongersnoden, alle oorza ken, die de naturellenbevolking het verleden hebben gedecimeerd, zijn, dank zij de aanwezigheid van de blanke, verdwenen. Maar dit wil niet zeggen dat zij, indien de blanke hier werd weggewerkt, niet zouden terugkeren. Het tegendeel is waar schijnlijker. Zolang het ontwikke lingspeil van de naturellen niet aan zienlijk hoger is gekomen, zolang er nog geen leider in hun midden op staat, zolang de naturellen nog be trekkelijk snel tevreden en de blan ke in de Unie samenleving 'n even- wichtstoestanr kan bewaren, aldus is men van mening, behoort een alge- riiene naturellenopstand tot de on waarschijnlijkheden. Na de Nylonkousen nu de Nylon landkaart Landkaarten hebben ten allen tij de tot de verbeelding van de men sen gesproken. De eerste kaarten werden al in de grijze oudheid ge tekend; in het jaar 450 v. Chr. maak te Herodotus reeds een kaart van het aardrijk, welke een voor die tijd verwonderlijk groots beeld van de aarde geeft.. Erathosthenes, ook een Griek, schreef een goede eeuw later het eerste handboek der aardrijks kunde. De oude zeekaarten met hun karvelen en vissen, de wereldkaar ten bezaaid met witte plekken doen ons in diep gepeins verzinken, ter wijl wij bedenken, hoeveel groter de wereld in de loop der eeuwen geworden is. En ook, hoeveel klei ner, want naarmate de veelbeteke nende woorden „terra incognita" van de kaart verdwenen, vielen ook de mogelijkheden tot nieuwe en sensationele ontdekkingen weg. Men kan wel zeggen, dat de mo derne kaarten zo precies en nauw keurig geworden zijn, dat er voor onze fantasie weinig plaats over blijft, al zal de reislustige het traject van zijn vroegere of toekomstige zwerftochten altijd nog met het aantrekkelijk aureool der wijde lok kende verten kunnen omhullen Het nieuwe jaar brengt ons ge lukkig weer wat nieuws in de uit voering van de kaarten. In de Ver enigde Staten werden er wegen kaarten op de markt gebracht, die voor het gebruik by nacht en duis ternis bedoeld zijn, want door een bepaald procédé zijn de lichtgevend gemaakt. .Overdag zien zij er pre cies zo uit als de gewone kaarten voor. automobilisten, waarop de ri vieren blauw en de wegen rood zijn aangegeven. Maar 's nachts lichten zij op in verschillende kleuren en dit lichten heeft niets gemeen met het zwakke schijnsel van de glim worm. De kaarten kunnen boven dien tegen een stootje; zij kunnen zelfs vierentwintig uur in het water liggen of gedurende een gehele week aan het zonlicht worden bloot gesteld, zonder dat dit enige veran dering in het lichtgevende vermo gen brengt. Het belang van deze kaarten ligt voor de hand. .Ze zullen niet alleen een grote hulp zijn voor de automo bilist, die in de duisternis de weg kwijtgeraakt is en al zijn lucifers verbruikt in een vergeefse poging, iets op de kaart te vinden; men kan zich voorstellen, dat ook voor mili taire doeleinden, bijvoorbeeld bij een streng doorgevoerde verduiste ring, een dergelijke vinding uiter mate nuttig is. Maar met deze uit vinding gaat het al net eender als met de atoombom: zij is niet alleen in het bezit van de Amerikanen, ook andere landen doen op dit gebied onderzoekingen. Helemaal modern worden de kaar ten die zich, om het zo eens uit te drukken, in een nylon gewaad ge huld hebben. Dat is een Franse uit vinding; en ze heeft het voordeel, dat een dergelijke kaart niet gauw kan scheuren, byna onkreukbaar is en heel %at practischer is dan een linnen kaart. En wat die practïsche kant betreft, blijft ons ook nog al tijd de mogelijkheid, deze nylon kaart op een koude, winderige dag om de hals te dragen! HAAGSE RECHTBANK. Een verduisterde bakfiets In Voorschoten had J. L. uit Leiden een bakfiets gehuurd en gaf daartoe een valse naam met adres op aan de ver huurder. Meteen maakte L. de bak fiets ten gelde, waartoe hij de hulp inriep van F. O. uit Voorschoten. Die bemiddelde bij de verkoop van het voertuig waarbij ook nog A. L. uit Veldhoven werd betrokken. De rechtbank heeft uitspraak ge daan en L veroordeeld tot tien maan den gevangenisstraf waarvan drie maanden voorwaardelijk O, die had verklaard geheel ter goeder trouw te zijn geweest, werd vrijgesproken ter wijl A. L. acht maanden gevangenis straf met aftrek van preventief kreeg. Aetherklanken HILVERSUM I 301,5 meter. 70024.00 KRO. 7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymnas tiek. 7.30 Gramofoonmuziek. 7.45 Morgengebed en liturgische kalender. 8.00 Nieuws en weerberichten. 8.15 Gramofoonmuziek. 9.00 Voor de vrouw. 9.35 „Lichtbaken" 10.00 Voor de kinderen. 10.15 Pianorecital. 10.40 Schoolradio. 11.00 Voor de vrouw. 11.30 Concertgebouworkest. 11.50 Godsdienstige causerie. 12.00 Ange lus. 12.03 Promenade-orkest en solis ten. (123012.33 Mededelingen). 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en Katho liek nieuws. 13.20 Harmonie-orkest. 13.40 Gramofoonmuziek. 13.50 Viool en piano. 14.30 Zang en piano. 15.00 Schoolradio. 15.30 Gramofoonmuziek. 16.00 Voor de zieken. 16.30 Ziekenlof. 17.00 Declamatie. 17.30 Voor de jeugd. 1745 Regerings-uitzending. 18.00 Lich te muziek. 18.20 Reportage. 18.30 Voor de strijdkrachten. 19.00 Nieuws. 19.15 Actualiteiten. 19.25 „Dit is le ven", causerie. 19.40 Zang en piano 1.00 Nieuws. 20.05 „De gewone man zegt er 't zijne van'-'. 20.12, „Carnaval overal". 22.35 Gramofoonmuziek. 22 40 Godsdienstige causerie. Hier na: Avondgebed. 23.00 Nieuws. 23.15 24.00 Gramofoonmuziek. HILVERSUM II 416 meter. 7.00 Nieuws. 7.15 Gramofoonmu ziek. 7.50 Dagopening. 8.00 Niedws en weerberichten 8.15 Radio ochtend blad. 8.40 Gramofoonmuziek. 8.55 Voor de vrouw. 9.00 Herhaling her sengymnastiek. 9.30 Waterstanden. 9.35 Gramofoonmuziek. 10.00 Morgen wijding. 10.15 Amusementsmuziek. 10.50 Voor de kleuters. 11.00 Piano voordracht. 11.30 Voor de zieken. 12.00 Metropole orkest. 12.30 Mede delingen. 12.33 Voor het platteland. 12.40 Pianoduo. 13.00 Nieuws. 13.15 Financieel weekoverzicht 13.25 Mu sette orkest. 14.00 Voor de vrouw. 14.30 Gramofoonmuziek. 16.30 Voor de jeugd. 17.30 Gramofoonmuziek. 18.00 Nieuws. 18.15 Pianospel. 1830 Radio Volks Uuniversiteit. 19.00 Voor de kinderen. 19.05 Volksliede- renkwartet. 19.25 „Paris vous parle". 19.30 Kwintet 20.00 Nieuws. 20.05 Actualiteiten.20.15 Gevarieerd pro gramma. 21.30 Gramofoonmuziek. 12.45 Muziek journaal. 23.00 Nieuws. 23.15 Carnavalsprogi*amma. 23.35 2400 Gramofoonmuziek. Om een vak op vol- paalde officiële cijfers een com/binatie van twee geven, factoren voor aanwezig Ér bestaan nl. zijn: in de eerste plaats moet men er een diep gaande studie van gemaakt enkele geneesmethoden, die zeer zeker grote waarde heb ben. maar die tegenwoor- hebben en een goede voor- dig 'nog maar weinig door opleiding hebben gehad de geneeskundigen wor- en in de tweede plaats den toegepast, omdat zij moet men het met liefde hetzelfde resultaat op ge en belangstelling doen. Dit makkelijker en betere wij- geldt vrijwel voor ieder ze bereiken kunnen. Een vak. en zeker wel voor van deze geneesmethoden dat van dokter. Men kan Ls het gebruik van bloed- prettig vindt, dat te zijn, Duitsland 25.000.000 bloed een grote klasse van men- ik U er nog het een en an- sen, die ook „dokteren", der van vertellen. Het is zowel op zichzelf als op een van de methoden om anderen zonder er de ver- met 'n therapeutisch doel eiste vooropleiding te heb- aan een ziek lichaam te ont ben gehad, alleen maar trekken- Andere methoden omdat ze het prettig vin- zijn: het aderlaten en de den. Hun aantal is enorm z.g. ..bloedige koppen", groot! Sommigen van hen Bloedzuigers worden gaar- verdienen daar veel geld ne toegepast bij ontstekin- van hun handelen was. twee bovengenoemde me- Neen. ze zijn er mee be- thodes. Een tweede oordeel voelden. Anderen verrich- dert. het z.g. hirudine, afgelegen plaatsen, bijv. duren. Maar daardoor ver- de tropen, kan consta- liest het bloed ook zijn beseft men eigenlijk lymphcirculatie versneld pas. wanneer men op be- de pijnlijke zwelling van de ontstoken weefsels ver- vooraf met alcohol gedesin. mindert en de kans op een 'fecteerd en daarna met plaatselijke thrombose melk of suikerwater voc'h- wordt geringer. Door dat tig gemaakt om ze voor de aJ-es zal een plaatselijke bloedzuiger aanlokkelijker infectie zich niet verder te maken maar nodig is uitbreiden. Door de leek dit niet. Veel gewichtiger worden dus bloedzuigers is. dat de bloedzuigers uit toegepast: in de eerste een niet geinfecteerde om- plaats bij alle aderontste- geving komen. Wanneer kmgen, bij thromboses en zo'n dier een jaar lang in embolieën, bij aam'beiën, zuiver water alleen maar abcessen van de amandelen var. water-infusorien ge en bii vele oogaandoenin- leefd heeft, behoeft men gen Maar ook worden ze niet meer bang te zijn voor toegepast bij ontstekingen infectie, in de buik zoals appendici- Vervolgens doet men tis en galblaasontsteking, enige van die dieren in een En ge begrijpt, dat wij hier glaasje, keert dit* op de op een heel wat gevaarlii- huid om en wacht totdat ker terrein komen, waar- ze zich vastgebeten beb- door gebrek aan inzicht ben. wat de patiënt aan een gemakkelijk kwaad ge- lidht prikkelend gevoel be- sticht kan worden. Ook bij merkt. Dan neemt met het circulatiestoornissen in de giaasje weg. Na een half overgan?sleeftiid vinden ze uur ongeveer laten de een dankbare toepassing bloedzuigers vanzelf los (verhoogde bloeddruk, mi- of men kan ze met een graine). Een andere ziekte pincetje verwijderen, waarbij bloedzuigers vroe- Er is een tijd geweest, ger gaarne werden toege- dat in Frankrijk alleen al past is de droge pleuritis. 34 millioen bloedzuigers Heeft een bloedzuiger zich per jaar werden uitge- eenmaal vastgezet. dan voerd en er bestonden toen laat hij niet meer los. voor talriike inrichtingen voor hij zich geheel volgezogen het kweken ervan, heeft, wat meestal een half Tegenwoordig zijn er tot een heel uur duimt. Dan nog enkele van die kweek- valt hij van de huid af en plaatsen over. biiv. bij Bor er blijft een bloedend deaux en in Hildesheim v/ondje achter, terwijl zich in Duitsland. Bloedzuigers m.de omtrek een meer of kunnen in natura somtijds minder sterke onderhuid- buitengewoon hinderlijk se bloeduitstorting ver- zyn. Ieder die wel eens een toont. tocht te voet door de bin- Wil men de bloeding tot nenlanden van Borneo of staan brengen, dan kan Sumatra heeft gemaakt men dit wondje met een kan daar van meepraten en lapisstift etsen. maar ik heb horen vertelen, dat meestal is dit nodig noch o.a. de Japanse troepen bij gewenst. De techniek van de verovering van Sumatra het opzetten van bloed- er zwaar onder hebben ge- zuigers is zeer eenvou- leden, dig Meestal wordt de huid Dr. P. H. van der Ho^ SCHEEPSBERICHTE!! ATLANTIS DjakartaA'dam 19 Febr. van Aden. DORSETSHIRE DjakaartaA'dam pass. 19 Febr. Lissabon. JOHAN v. OLDENBAR- NEVELT DjakartaA'dam pass. 19 Febr. Ouessant. MELAMPUS, A'dam- Java 19 Febr. van Aden. ORANJE Djakarta'Adam pass. 19 Febr. Pe- rim. OVERIJSSEL DjakartaR'dam 19 Febr. te Belawan. SAR AG AN, R'damDjakarta 18 Febr. van Aden. SIBIGO, R'damDjakarta pass. 19 Febr. Finisterre. Sumatra A'dam Djakarta 18 Febr. van Penang. Geheel Uw leven zij op zelf beheersing gericht. Bij auto-besturen is stilte een dure plicht. HET ZUIDEN VIERT CARNAVAL Te Bergen op Zoom deed Prins Nilles I zijn intocht. Toen hij het be wind over de stad overgenomen had, huldigde* hij op het bordes van het stadhuis de heer Verbiest (met lau werkrans). Op de achtergrond in het midden de heer Godfried Bo- mans.. Ook de geit vierde het Car naval mee en had voor deze gelegen heid horens opgezet. Geheel links de grootste boer van de leutige ploeg. De Here verblijdde qv ons wederom met de geboorte van een dochter en zusje JOHANNA HELENA S. van Maanen H. van Maanen v. d. Reijden Nelly Betty Leiden, 18 Febr. 1950- Levendaal 27. 1401 Met vreugde en dankbaar heid delen wij U de ge boorte mede van onze zoon en broertje JAAP Bij het H. Doopsel werd hij gesteld onder de bescher ming van de H.H. JACOBUS CASPER MARIA. J. L- Sommeling H- F. X.'Sommeling Kerkvliet Anneke Jan. Joop. Elsje Marijke Oegstgeest. 18 Febr. 1950. Louise de Colignylaan 34. De Heer en Mevrouw BL A AUWFNDR A A D SNIJDERS geven met grote dankbaar heid kennis van de ge boorte van hun dochter JOHANNA GEERTRUI!) A Koudekerk a. d. Rijn, 18 Febr. 1950. 1400 Heden overleed geheel onverwacht onze lieve Vader en Behuwdvadc- WILLEM BALFOORT Oud-Hoofdinspecteur van politie te Leiden, in de ouderdom van 80 iaar. 1389 Oegstgeest: W. GrootBalfoort S- Groot S. MullersBalfoort. Liever geen bezoek. Bennebroek. 19-2-'50- Duinlaan 5. Correspondentieadres: Oegstgeest Rhijngees- terstraatweg 153. De begrafenis zal plaats vinden Woensdag 22 Febr. a.s- des namid dags te één uur op de Protestantse begraaf plaats tè Bennebroek. Dinsdag Afwezig naar maat Vraagt inlichtingen Prins Hendrikstraat 28 Den Haag. Tel. 33.50.40 dag. van 10-5 uur 3? Land- en Tuinbouwart.: golfplaten. kuikengaas. prikkeldraad, harmonica- gaas bascules, gewichten, was-, spekkuipen, melk- gereedsch.. kachels. for nuizen. enz.; galvaniseren vertinnen, herstellen. Ja renlange bekendheid A- J. Hart wijk. Nieuwe Bees tenmarkt 79. t.o. Markt- knMoor. tel. 26627—24013. De eerste zending is aangekomen l ZUIVER WOLLEN DIRECTOIRES ONDERJURKEN in de bekende vooroorlogse kwaliteit I Beperkte voorraad I Voor terstond gevraagd een Aankomend R.K. Brood- en Banket- LEENDÈRS Bakkerij DE KWAKEL. Gem. UITHOORN NETTE HANDIGE gevraagd Nieuwe Rijn 22 Woningruil. Angéb. te Amsterdam 3e Oosterpark- siraat 7011, huis bev. 4 ka mers, keuken, zolder, wa randa, huur 23.50 p- mnd. Gevraagd huis te Leiden of orng. Te huur of te koop. Br. onder no 7051 bureau van dit blad. 35* Nette bakkersbediende gevraagd voor gemengd bedrijf bij E. A. Pennings, Ri.ndijk 94. Hazerswoude. pianist-accordeonist Ceiebesstraat 10 is 'vanaf heden telefonisch aan gesloten onder Op Administratiekantoor is plaatsing voor een AANKOMEND BEDIENDE. Bekend met boek houden en goed kunnende typen. Br. met uitv. inl. en verl. sal. onder no. 1392 bur. v. d. blad Wij kunnen plaatsen ENIGE ENERGIEKE om opgeleid te worden tot betonwerker en tegelperser Aanmelden NV. WERNINK's BETON MIJ, Hoge Morsweg 148, Leiden ROELOFARENDSVEEN BECSTGEEST Dinsdag 21 Februari van 1415 uur in een zaal van Hotel v. d. Geest, Lange- weg 2 geven wij gratis inlichtingei Dinsdag 21 Februari van 15.30— 16.30 uur in een zaal van Hotel „Het Witte Huis", Wilüelminapark 33 r het PIJNLOOS trekken slechte tanden in EVIPANSLAAP en plaatsen Amerikaans Plastic Kunstgebit DIRECT NA HET TREKKEN. N. I. T.t De Perponcherstraat 107 - Den Haag R. K. Meisje, 21 jaar, zoekt een aardige vriendin om prettig mee om te gaan Br. onder no. 1390 bureau van dit blad. 3? Nieuwe Zomermantel (mod. kleur) f 45. zw. mantelpakje 25.ge ide de wollen japon 17.50 A-les maat 42. Niet des avonds. Maarsmanssteeg 8. S* Net R. K. Meisje ge vraagd als hulp in de huis houding voor dag of dag en nacht v. g. g. v.. zélfst. kunnende werken. Haar- l^mme^tra^t 69. 7r"' 2* Net Dagmeisje gevr. voor hele dagen, zelfstan dig kunnende werken. Me vrouw Oudshoorn. Haar lemmerstraat 160. S? Jongeman zoekt voor vrije uren werkzaamhe den voor thuis, onverschil lig wat. Br. onder no. 7049 bureau van dit blad. Naaimachine defect. Reparatie bii U aan huis, k.aar terwijl U wacht. Geen vervoer, geen weken wachten en geringe kosten J. B. H. Schoots, Riinsbur- gerweg 29B. tei. 26664 te To'-'~n. 7nr" Nog 2 dagen Vanavond en morgen is laatste kans om eens echt te profiteren van de vreugde welke deelname aan eender avonden van EvertCastelein U biedt. Vat deze laatste kans! Kom vanavond of morgen meedoen. Een dansfestijn om niet meer te vergeten is dan voor U een waardig en gezellig besluit. 91 Noorden Heden Maandag 8 uur Hillegom Heden Maandag 8 uur Laatste Dinsdag 9 Leiden 57 en 7.3010 uur. Fijne accordeonband zorgt voor een feestelijk besluit Wassenaar 7—10 uur I Nieuwveen 36 en 710 uur 9 Leimuiden B 3—6 en 7—10 uur 1 Zoetermeer I 7—10 uur 9 In de vasten 7 H Onze 40 clubs staan stil. Met speciale toestemming gaan door: de privé-lessen en het oefenen Zondag 4 en 8.30 uur Goed dansen léért Et. dai garandeert U Gevraagd gevorderde of aankomende derde be diende. Banketbakkerij de Gieef. Haarlemmerstraat no. 244. 6820 „VRIKA". Huishoud - magazijn. Hogewoerd 97. De betere artikelen voor de huishouding, Wasman den. boodschapmanden, hondenmanden, stofdoek- mandjes. theemandjes, hengselmandjes schillen- mandjes. mattenkloppers. (NIEUW MODEL) 5 ct. per stuk 12 ct. per stuk Verkrijgbaar N.V.De Leidsche CouranX

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1950 | | pagina 4