Finse vrachtboot door de zee
verzwolgen
De Gaulle ziet
een kans
18 opvarenden werden gered - 11 vonden de
dood in de golven
Westerlings
ultimatum
afgelopen
De Gaulle wil met Bidault
samenwerken
Nazi's op hoge
posten
Stewards, past op voor de deuren
Lewis laat het
werk hervatten
'Jlrecteur: C. M. VAN HAMEBSVELD.
Boofdredactenr: TH. WILMEB.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BLRCÜT"
MAANDAG 13 FEBRUARI 1950
41stc JAARGANG
No. 11903
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., f 4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90. - Advert,: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
Verkleumde schipbreukelingen
DIJ EEN ZWARE ZUIDWESTERSTORM is Zondagmorgen omstreeks 8
uur de Finse vrachtboot „Karhula" (2214 ton) op ongeveer 20 k.m.
uit de kust van den Helder vergaan. Tien leden van de bemanning en
een verstekeling kwamen jammerlijk in de golven om; achttien opva
renden, o.w. twee andere verstekelingen hebben enige uren in een sloep
rondgedreven. Zij zijn in de loop van Zondagmorgen door de „Dorus Rij
kers" gered. Het schip, waarnaar ook een vliegtuig van de marinebasis
Valkenburg heeft gezocht, is in tweeën gebroken. De Helderse redding
boot heeft op de plaats van de ramp nog naar overlevenden gezocht,
maar vond slechts wrakhout en kisten. De Fin, die op weg was naar
Zuid-Frankrijk, bevond zich tijdens de hevige storm in de buurt van de
Noorderhaaksgronden, toen een onverwacht lek in de scheepswand ge
durig pompen noodzakelijk maakte. Het schuiven van de lading hout-
pulp en het feit, dat een der luiken het begaf, zijn de vermoedelijke
oorzaken van deze ramp. Het schip maakte door het binnengolvende
water dermate slagzij, dat het binnen énkele uren zonk.
Op het critieke ogenblik konden
niet alle reddingboten gestreken wor
den. Aan stuurboordzijde, waar de
„Karhula" 40 tot 50 graden overhel
de, waren de boten onbereikbaar ge
worden. De reddingboot aan bak
boordzijde er waren er in totaal
drie dobberde toen reeds met eni
ge schipbreukelingen op zee.
Het is niet onwaarschijnlijk, dat
de elf mannen, die aan boord zijn ge
bleven, gezamenlijk in de golven zijn
omgekomen.
In hoeverre de drie Finse verste
kelingen. die tijdens de ramp uit het
kolenruim kropen, al dan niet met
medeweten van de bemanning aan
boord waren, is riet duidelijk gewor
den. Twee van hen behoorden tot de
gelukkigen, die Zondagmiddag om
twee uur met de „Dorus Rijkers." de
haven van Den Helder binnenvoeren.
Schip maakte slagzij.
De geredden hebben zeer hachelij
ke uren op en om het schip en later
in de reddingboot beleefd.
Uit hun relaas is komen vast te
staan, dat het schip om half acht in
de morgen nadat de pompen ruim
drie uur in werking waren geweest
plotseling hevige slagzij maakte.
De kapitein, die op de brug was, riep
alle hens aan dek en gaf bevel de
„Karhula" te verlaten. Terwijl de
golven het schip beukten werd een
boot uitgezet. De andere boten wa
ren waardeloos geworden. Men wist
niet of men over boord zou springen
of op het schip zou blijven. Vier man
sprongen in de reddingboot, nadat
ze hun oliekleding en laarzen hadden
uitgetrokken. Onder hen was ma
troos Sjolund, die om vier uur de
wacht had overgenomen. Kapitein
Gröndstrand en drie anderen spron
gen in zee en slaagden er in de red
dingboot te bereiken. De twee Duit
se stokers verlieten eveneens het
snelzinkende schip. Ten slotte wer
den zij in de sloep gehesen, de Duit
ser Conrad eerst na een uur!
Als een vlot dreef de brug op
de golven.
De overige leden van de bemanning
hadden izch in twee groepen gesplitst.
Een groep stond op het achterschip,
de andere op de brug. Deze laatste
heeft haar leven te danken aan de
v/ijze waarop de brug van het dek
werd geslagen. .Als een vlot dreef
de brug met de mannen er op op de
woeste golven. Een voor een spron
gen zij van de brug en. zwommen
naar de reddingssloep, waarin de an
deren doornat en al bijna versteend
van de kou op hulp wachtten.
De hulpkreten van de overige le
den van de bemanning, die zich ver
twijfeld aan de railing van het steeds
scherper hellende achterschip hadden
vastgeklampt, gingen in het geloei
van de storm verloren. De mannen in
de sloep zagen hun kameraden in
doodsnood, doch zij konden niet hel
pen. Elk ogenblik kon de „Karhula"
onder gaan en de zuigkracht zou de
kleine sloep onherroepelijk meene
men naar de diepte. De sloep dreef
ten slotte af en men heeft de Finnen
op het achterschip niet meer gezien.
Toen kwam er hoop.
De „Mitchell" van Valkenburg gaf
de uitgeputte mannen in de sloep
hoop. De piloot cirkelde omstreeks
acht uur boven het schip, dat toen
reeds bijna gezonken was. De vlieg
machine leidde het Engelse s.s. „Pen-
tridge Hill" dat in de omgeving voer
naar de onheilsplaats, doch de Brit
trof slechts deklading op de golven
aan. De sleepboot „Holland" van de
rederij Doeksen, Terschelling, die
evenals de „Dorus Rijkers" was uit
gevaren, heeft de verlaten brug van
de Fin zien drijven.
In Den Helder deelde de kapitein
mede, dat zijn bemanning hedenmor
gen naar Amsterdam zal reizen en
vandaar per vliegtuig naar Finland
zal terugkeren.
Wat er met de twee verstekelingen
zal gebeuren jS nog niet bekend. De
DE BEIDE VERSTEKELINGEN
na hun aankomst in Den Helder.
Links.- Erkki Jokola; rechts: Kauko
Kirski.
Waarschuwing van een
Ned. commandant
Het ultimatum van Westerling
waarin hij heeft geëist dat zijn troe
pen worden erkend als de strijd
macht van Pasundan en hij dus be
velhebber wordt in West-Java,
thans afgelopen. Hierover schijnt nog
al ongerustheid te bestaan, want Za
terdag heeft de commandant van de
Nederlandse troepen in Indonesië,
luitenant-generaal Buurman van
Vreeden, via de radio een zeer ern
stige waarschuwing gericht tot zÖn
manschappen.
Uit zijn rede blijkt, dat de afgelo
pen weken weer onder Nederlands
bevel staande soldaten hebben ge
tracht naar Westerling over te lopen.
Tegen zulke soldaten worden disci
plinaire maatregelen genomen. De
commandant verklaarde, dat hij de
ze maatregelen zo nodig zou ver
scherpen.
Generaal Buurman van Vreeden
noemde Westerling niet met name,
noch zei hij precies wat zich heeft af
gespeeld. Hij verklaarde enkel, dat
de soldaten, die hij laakte, de af
gelopen weken uitdrukkelijk gege
ven orders in de wind hebben ge
slagen" en dat een zodanige handel
wijze „de aanhangers van bestaande
destructieve ideologieën de gelegen
heid geeft in troebel water te vis
sen." Het was echter duidelijk waar
op hij doelde en zijn waarschuwing
was scherp gesteld.
„Karhula" kwam van Finland en was
via Kiel op weg naar een Zuidfranse
havenplaats.
De verstekelingen.
Onder de omgekomenen bevond
zich ook de radiotelegrafist Erkki Sa-
lakangga, die onderhalf uur lang on
afgebroken S.O.S.-seinen heeft ge
zonden, de seinen, die tenslotte wer
den opgevangen en leidden tot de uit
eindelijke redding van zestien van
zijn kameraden en twee verstekelin
gen.
De verstekelingen, die de ramp heb
ben overleefd, hebben zich al dan niet
met medeweten van de bemanning,
verborgen gehouden in de kolenbun
ker. Dat was hun ook wel aan te zien,
want beiden zagen er ondanks het
onvrijwillige bad nog pikzwart uit.
Geen van beiden wilde de reden op
geven voor het feit. dat zij naar
Frankrijk wilden uitwijken.
In afwachting van nieuwe verkiezingen
/^•ENERAAL DE GAULLE heeft zich tijdens een meeting van zijn be-
weging, het „Rassemblement du Peuple Francais", in de Vélodrome
d'Hiver te Parijs bereid verklaard deel te nemen aan een „regering ter
afhandeling van de lopende zaken in afwachting van nieuwe verkiezin
gen". Op geen enkele voorwaarde wilde hij echter deelnemen aan een
regering met het doel de Derde Macht te redden.
Deze verklaring van de generaal komt op een ogenblik, dat de Fran
se politici de mogelijkheid onder ogen zien van het houden van nieu
we verkiezingen nu de regering-Bi dault niet meer op een werkelijke
en stabiele meerderheid kan rekenen in de Assemblée, sinds de socia
listen hun ministeriële portefeuilles aan de minister-president hebben
teruggegeven.
De eis van generaal de Gaulle, om
terstond nieuwe verkiezingen te
houden, vindt meer en meer steun in
de hoge kringen der Franse politici,
die tot nu toe afwijzend stonden. De
onafhankelijke conservatieven van
Paul Reynaud, de volksrepublikei
nen van Bidault, de radicaal-socia
listen en zelfs bepaalde socialisten
vinden, dat het ogenblik is gekomen
om het land een nieuw parlement
te geven, waarin de ware verhou
dingen tot uitdrukking komen. Het
aanbod van de Gaulle, om de oppo
sitie te verlaten, moet dan ook in de
ze zin worden begrepen: het R.P.F.
wil helpen om het tegenwoordige re
giem te liquideren en reikt de hand
aan ieder, die mee wil werken „aan
de opbouw van een nieuwe staat
met een werkelijk gezag", zoals de
generaal zich uitdrukte.
COMMUNISTISCHE BETOGINGEN
De communisten hebben deze
wenk van toenadering van de gene
raal aan minister-president Bidault
beantwoord met twee betogingen;
een rustige in Parijs en een
wanordelijke in de Zuidfranse
havenstad en marinebasis Toulon.
Deze betogingen werden gehouden
zogenaamd om „12 Februari 1934" te
herdenken, de datum waarop het in
Parijs tot ernstige vechtpartijen
kwam tussen communisten, fascisten
en politie naar aanleiding van het
Stavisky-schandaal.
In Toulon bestormden communis
tische betogers vandaag een politie-
cordon. Zij waren gewapend met
knuppels, ploertendoders en stenen.
Tien agenten werden gewond, van
wie twee ernstig. Onder de commu
nisten vielen dertig lichtgewonden.
In Parijs verliep de betoging rustig
voor de secretaris van de partij,
Maurice Thorez, die vanaf een tribu
ne de „parade" afnam. Zes duizend
communisten liepen in de stoet mee.
TREINRAMP IN FRANKRIJK
De trein uit Toulouse en die uit
Carmaux zijn gisteren op elkaar ge
reden. Volgens de laatste berichten
zijn er 20 doden en 38 gewonden. De
ravage was zo groot, dat men 6 uur
na de ramp nog bezig was met het uit
graven der slachtoffers.
Op het Japanse eiland Kioesjoe is
Zaterdag een autobus van een hoog
te van dertig meter in een visvijver
gestort. Er zijn 2 doden en 2 ernstig
gewonden. Volgens de politie bevat
te de bus meer dan dubbele van de
toegestane 35 pasagiers.
Albanië heeft bekend gemaakt,
dat 't de (communistische) regering'
van Ho Tsji Minh in Vietnam zal er
kennen. Tot nu toe hebben zeven
landen Ho Tsji Minh erkend, te we
ten ie Sowj et-Unie, de communisti
sche regering in China, Roemenië,
Noord-Korea, Hongarije, Polen en
Bulgarije.
PROFESSOR FASCHER
VERDWENEN?
Het Westduitse persbureau DPA
geeft te verstaan, dat professor Fa-
scher, die de vorige week werd ont
heven van zijn functie als voorzitter
der Christen-Democratische partij
van Saksen-Anhalt, verdwenen
Fascher zou de vorige week per trein
uit Berlijn naar Halle zijn vertrokken
na een stormachtige zitting van de
centrale politieke commissie van de
partij, welke tot zijn ontslag leidde.
Vrienden van de 73-jarige theoloog
zijn ongerust en vrezen zijn arresta
tie. Hij is namelijk nog niet tehuis
aangekomen.
SCHEEPSRAMP ONDER DE NE
DERLANDSE KUST Van de 29
opvarenden, onder wie zich drie ver
stekelingen bevonden, werden 16 le
den der vaste bemanning en twee
verstekelingen door de reddingsboot
„Dorus Rijkers" behouden in Den
Helder aan wal gebracht. De andere
elf kwam en om het leven.
De geredde van de „Karhula" ko
men weer wat °P krachten na hun
hachelijk avontuur. Geheel links zit
tend de kapitein van het vergane
schip H. Gronstrand.
Volgens de Amerikaanse autoritei
ten is ongeveer 60% van de belang
rijke politieke posten in de regering
van Baden-Wuertemberg door voor
malige nazi's bezet. Uit een op ver
zoek van John McCloy, de Ameri
kaanse hoge commissaris, opgemaakt
verslag blijkt, dat het aantal belang
rijke posten dat aangewezen partij
gangers van Hitler is toegewezen
geregeld is toegenomen.
Het verslag voegt hieraan toe, dat
het percentage hoofdambtenaren-ge
wezen nazis ook in Beieren zeer hoog
is. Een Amerikaanse functionaris
verklaarde, dat de toevloed van de
nazi's in de regering „een bewijs is
van de huichelarij der Duitsers, die
beweren, dat men nazi's in dienst
moet nemen wegens gebrek aan er
varen personeel". Hij voegde hier
aan toe, dat de Duitsers in vijf be
zettingsjaren voldoende tijd hebben
gehad om niet-nazi ambtenai-en te
kiezen en op te leiden.
Ongelukken met Amerikaanse
vliegtuigen
Twee merkwaardig samenvallen
de ongelukken hebben plaats gehad
in Amerikaanse vliegtuigen.
Toen een vliegtuig van de Eastern
Airlines op 600 meter vloog, woei er
een deur open en steward Mare Fis-
her-Galati werd naar buiten ge
drukt. Hij greep zich vast aan de
wand van de cabine en bleef daar
hangen in de deuropening.
De enige passagier trachtte tever
geefs de steward te helpen en waar
schuwde de tweede piloot. Die zag
kans, Fisher-Galati vast te grijpen.
De bestuurder probeerde op het
dichtsbijzijnde vliegveld te landen,
maar .moest doorvliegen acht mi
nuten lang omdat de mist een
landing onmogelijk maakte. Ten
slotte daalde het vliegtuig op het
veld van St. Petersburg in Florida.
Men bracht de steward onmiddel
lijk naar het ziekenhuis, waar hij
een kalmerend drankje kreeg. Een
kwartier later stapte hij weer in zqn
vliegtuig en hervatte de reis.
Bij een dergelijk ongeluk, aan
boord van een stratocruiser, onder
weg van Londen naar New York,
heeft de steward van het toestel het
leven verloren.
Hij probeerde een opengezwaaide
deur van de druk-cabine te sluiten
en is in de duisternis boven Long
Island uit het vliegtuig gevallen. De
stratocruiser vloog op een hoogte
van 2600 meter met een snelheid
van 320 km per uur.
Verder wordt er in de Verenigde
Staten een vliegtuig van de marine,
met negen man aan boord, vermist.
Een Dakota van het leger is tijdens
de landing op het vliegveld van Los
Angeles neergestort en in brand ge
vlogen. De zeven man die erin zaten,
konden tijdig uit het vliegtuig sprin
gen.
By een vliegtuigongeluk bij Albu
querque (New Mexico) zijn drie
mensen om het leven gekomen, die
naar men meent functionarissen wa
ren, verbonden aan de Amerikaan
se commissie voor atoomenergie. De
veiligheidsdienst van de commissie
liet de politie niet tot de plaats van
het ongeluk toe.
Hartspecialist
behandelt
kard. Mindszenty
Een dezer dagen is een Hongaars
priester er in geslaagd Hongarije te
ontvluchten en Wénen te bereiken,
aldus meldt het K.N.P. Aldaar deel
de hij aan de pers mede. dat een
Russische hartspecialist bijna iedere
dag Kardinaal Mindszenty bezoekt,
daar de gezondheidstoestand van de
Kardinaal uiterst critiek blijft.
De nieuwe gevangenis van Kardi
naal Mindszenty is een gebouw in
Koebanya, een voorstad van Boeda
pest. Het gebouw is geheel omringd
.door prikkeldraad en zoeklichten,
teneinde iedere poging tot bevrij
ding van de Kardinaal te verijde
len. Des nachts houdt een geheel
detachement soldaten onder bevel
van communistische officieren de
wacht rondom het huis.
RONDSCHRIJVEN VAN
MGR. BERAN.
De aartsbisschop van Praag en
Bohemen, Josef Beran, heeft een
rondschrijven, voorzien van zijn
handtekening, aan de kerken van de
Praagse diocees doen toekomen,
waarin instructies worden gegeven,
hoe de Tsjechoslo waakse Katholie
ken aflatten van het Heilige Jaar
kunnen verkrijgen, „zelfs zij, die in
de gevangenis zijn of anderzins ver
hinderd zijn deel te nemen aan
Rooms-Katholieke godsdienstoefe
ningen". Voorts draagt de aartsbis
schop in zijn brief de gelovigen op
„alleen of gezamenlijk" het gebed
voor het Heilige Jaar te zeggen, het
welk door de Paus is samengesteld.
De aartsbisschop is sinds 16 Juni
in zijn paleis te Praag „geïnter
neerd".
John L. Lewis heeft Zaterdag de
400.000 stakende mijnwerkers van
de Amerikaanse vetkoolmijncn. op
gedragen Maandag het werk in de
mijnen te hervatten.
CADETTEN-ASSAUT TE BREDA
Het slot van de grote militaire
oefeningen, die tussen Breda en Oos
terhout werden gehouden, viel sa
men met het assaut der Bredase ca
detten.
Volkomen gecamoufleerde infan
terie tijdens een gevechtsoefening-
waarbij het draagbare zend- en ont
vangtoestel grote diensten bewijst.
KoA'ieitj.e...
Elke belofte is een ereschuld.
Om goed te kunnen werken moet
men zijn werk liefhebben.
