2)e CcidóeSoti/fca/nt
Minister Stikker leider der
O.E.E.C.
Frans-Duits
accoord
De Uniscan tot stand
gekomen
Kremlin erkent
Hotsje Minh
Prins Bernhard
in Venezuela
Incidenten
op Java
Liquidatie van
Negara's
Jirectear: C. M. VAN BAMEBSVELD.
Boofdredacteur: TE VVILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAAKIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
DINSDAG 31 JANUARI 1950
41ste JAARGANG No. 11892
Indonesië
houdt uitverkoop
van Negara's
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., 4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90. - Advert.: 15 et.'p. mm. Telefoontjes f 1.50
Statistieken
|"\EZER dagen hebben wij een paar
zeer leerzame statistieken gege
ven betreffende Leiden.
In een dezer kon men zien, welk
percentage der bevolking tot de
verschillende Kerken behoort.
En dan is het opvalltend, dat het
percentage katholieken ongeveer gelij
ke tred heeft gehouden met de groei
der bevolking; het is iets gestegen.
Het bedroeg in 1839, 1899, 1930 en
1947 resp. 26.49 pet., 25.80 pet., 24.41
pet en 26.81 pet.
Daarentegen liep het percentage
der Nederl. Herv. Kerk terug van
72.22 pet. in 1839 tot 37.27 pet. in
1947. Hierbij dient echter in aanmer
king te worden genomen, dat nu an
dere protestantse kerken een stijging
vertonen, welke echter lang niet de
teruggang van de Nederl. Herv.
Kerk opvangt.
Mede in dit verband is het veel
zeggend dat het percentage onkerke-
lijken in 1947 was gestegen tot 22.67
(In 1899 was het 2.27 pet.).
Wat het bovengenoemde percen
tage van de katholieken betreft,
vraagt men zich af, hoe het is te
verklaren, dat ondanks de talrijkheid
van de convertieten en de kinder
rijke gezinnen dat percentage maar
zo weinig is gestegen.
Wij willen niet pogen in kort be
stek hierop een volledig antwoord te
geven. Wij willen alleen een paar
cijfers laten spreken, ontleend aan
een andere in ons blad geplaatste
statistiek. In 1949 werden in Leiden
137 huwelijken gesloten, waarbij
beide partijen katholiek zijn; en 135
gemengde huwelijken (èèn partij
katholiek). Er werden in 1949 uit ge
mengde huwelijken 200 kinderen ge
boren, waarvan er.... 135 niet ka
tholiek werden gedoopt.
Ook'
99
FEN artikel in het Prot.-Christ.
blad „Trouw" van hedenmorgen
vangt aldus aan:
„Ook aan de zijde der Rooms-Ka-
tholieken begint men zich steeds
meer ontstemd te tonen over het
uitblijven der financiële gelijkstel
ling van het bijzonder met het open
baar kleuteronderwijs".
„Ook" aan de zijde der Rooms-
Katholieken.
Wij menen, in alle bescheidenheid,
dat de katholieken in hun ijveren
voor financiële gelijkstelling van het
bijzonder met het openbaar voorbe
reidend lager onderwijs volstrekt
niet ten achter zijn gebleven bij hun
Protestantse mede-strijders in het
streven naar rechtsgelijkheid voor
het kleuteronderwijs; en dat zij niet
pas nu beginnen „zich steeds me;;
ontstemd te tonen" over het uitblij
ven van de rechtsgelijkheid.
Helaas kunnen de voorstanders
van deze financiële gelijkstelling in
de gemeenten (in Amsterdam is on
langs de volledige financiële gelijk
stelling voor het kleuteronderwijs
ingevoerd) vaak geen voldoende
medewerking krijgen. Ook in Leiden
helaas nog niet.
Wie b.v. de strijd in Leiden voor
het bijzonder kleuteronderwijs kent
zal toch heus niet kunnen beweren,
dat men ook aan de zijde der Rooms-
Katholieken begint met „zich steeds
meer ontstemd te tonen".
Kard. Mindszenty's
gezondheid
Voor herstel in
Slowakije
Het Oostenrijkse katholieke week
blad „Der Volksbote" meldt, dat kar
dinaal Mindszenty enkele maanden
geleden voor herstel naar het Ta-
tra-gebergte in Slowakije is ge
bracht. Zeer kort geleden is de kar
dinaal naar Hongarije terugge
voerd. De tegenwoordige verblijf
plaats van de kardinaal is niet be
kend.
De Hongaarse correspondent van
het blad, die zeer goed is ingelicht
over de toestand van kardinaal
Mindszenty, heeft gemeld, dat tegen
het einde van vorige herfst de ge
zondheidstoestand van de kardinaal
als gevolg van zijn behandeling vóór,
tijdens en na zijn „proces" zodanig
was verslechterd, dat de gevangenis
dokters niet meer voor z'n leven kon
den instaan. De Hongaarse regering,
die bevreesd was. dat de dood van de
kardinaal tot binnenlandse ongere
geldheden zou leiden, besloot de pri
maat korte tijd in de Hoge Tatra in
Slowakije op krachten te laten ko
men. Begeleid door twaalf politieman
ren in drie auto's werd de kardinaal
's nachts overgebracht naar Ta-
transka Polianka-Szeplak (Wester-
heim), waar hij verscheidene weken
in een afgelegen en streng bewaakt
paviljoen heeft doorgebracht. Se
dert de kardinaal naar Hongarije is
teruggebracht tast men over zijn ver
blijfplaats nog in het duister.
„Der Volksbote" meldt nog, dat
radio-Vaticana bevestigd zou heb
ben, dat de kardinaal in Slowakije
is geopereerd.
In dat geval een nieuwe Staatssecretaris
^AAR VERNOMEN WORDT is de Nederlandse minister van buiten
landse zaken, mr. D. U. Stikker, in de 'laatste bijeenkomst van de
Consultatieve Raad van de Organisatie voor Europese Economische Sa
menwerking gepolst, of hij bereid is een eventuele benoeming van poli
tiek leider dezer organisatie te aanvaarden. Mr. Stikker heeft dit in be
raad gehouden, daar hij eerst het oordeel van de Nederlandse regering
hierover wil vernemen.
Het moet ongetwijfeld als een
grote, eer worden beschouwd, wan
neer een Nederlander tot het bekle
den van deze hoge post wordt ge
roepen. Men verwacht, dat de mi
nisterraad in ieder geval een even
tuele benoeming van mr. Stikker
zal toejuichen. Of hij daarbij mi
nister van Buitenlandse Zaken kan
blijven, zal mede afhangen van de
omvang van de taak,' die het leider
schap van de OEEC meebrengt.
Over de bevoegdheden van de
OEEC-leider en zijn verhouding tot
de president van de OEEC, de Belg
Paul van Zeeland, is men ,in de boe
zem van de OEEC nog niet tot over
eenstemming gekomen. Zolang dit
niet het geval is, hangt de gehele
figuur van een „superman", zoals de
Amerikanen die vooral wensen, in
de lucht. Vandaag komt in Parijs de
raad van ministers, het hoogste or
gaan van de OEEC, bijeen om me
de over dit punt te beslissen. Minis
ter Stikker heeft zich daartoe gis
teravond naar Parijs begeven. Men
verwacht, dat de Engelsen niet be
reid zijn zich te binden ten aanzien
van de plannen tot verdere liberali
satie van het handelsverkeer, even
min als dit land bereid zal zijn op
het gebied van het intereuropese be
talingsverkeer op dit ogenblik ver
plichtingen op zich te nemen.
Vernomen wordt, dat minister
Stikker het standpunt inneemt, dat
de functie van minister van Buiten
landse Zaken te combineren is met
het leiderschap van de OEEC. De
Burgerlijke partijen
worden geliquideerd
Zó doet men dat
in O. Duitsland
Het liberaal-democratische Mecklen-
burgse parlementslid Geissler heeft
zijn mandaat gisteravond ter be
schikking van de partij gesteld, zo
meldt het Oost-Duitse persbureau
A.D.N.
Volgens de Noord-West-Duitse ra
dio is dr. Witte, de christen-democra
tische minister van economische za
ken in de provincie Mecklenburg, af
getreden en heeft zijn partijgenoot
Schwob, de minister van arbeid in
Brandenburg, zich bereid verklaard
zijn post te verlaten.
De onder communistische leiding
staande Socialistische Eenheidspartij
heeft dr. Witte herhaaldelijk er van
beschuldigd „de economische weder
opbouw te saboteren en contact te
onderhouden met leidende West-
Duitse christen-democraten".
Het lang uitgestelde handelsver
drag tussen Frankrijk en Duitsland,
waarmee ruim 107 millioen is ge
moeid, is gisteren getekend. Het
Franse ministerie van Buitenlandse
Zaken en de Westduise economise
sche missie, die het verdrag ont
wierpen, maakten dit bekend.
FORMOSA MAAKT ZICH VOOR
DE VERDEDIGING GEREED
De Chinese nationalisten treffan alle
voorbereidingen om hun laatste ster
ke bolwerk Formosa, te verdedigen.
Een groep nationalistische recruten
op weg naar de stad Taipeh.
raad van ministers zal dan echter
moeten besluiten tot gelijktijdige
benoeming van een staatssecretaris
voor het ministerie van Buitenlandse
Zaken.
HET VERKEER BIJ BERLIJN
WEER NORMAAL?
Voor het eerst sinds ruim een
week had gisteren het vrachtauto
verkeer over de grens van de Sow-
jet-zöne bij Helmstedt normaal
voortgang. De queues aan beide zij
den van de grens waren Maandag
morgen volkomen verdwenen. Vol
gens te Berlijn aankomende chauf
feurs stelt de Oostduitse politie wel
nog steeds een zeer grondig onder
zoek in naar documenten en lan
dingen.
WEST-DUITSLAND SCHUIFT
WEER NAAR RECHTS
Gisteren is te Hamm een derde
rechtse groepering gevormd door
honderd gedelegeerden van de Duit
se conservatieve en rechtse partijen
uit staten in de Britse zone. De
naam van de nieuwe groepering is
Nationale Rechtse Partij.
De leden van deze nieuwe partij
achten het program van de vorige
week gevormde Reichspartei „te so
cialistisch" en niet radicaal genoeg
in haar oppositie tegen parlementaire
instellingen. De Nationale Rechtse par
tij heeft geen leden in het parlement.
De derde rechtse groepering in
West-Duitsland is de socialistische
Reichspartei van dr Fritz Doris en de
voormalige generaal Otto Remer, die
haar rivalen te conservatief en te pro-
Westers noemt.
MR VAN KLEFFENS De Ne
derlandse ambassadeur in Washing
ton, mr E. N. van Kleffens, heeft de
overeenkomst tot wederzijdse mili
taire hulpverlening, getekend. Vol
gens deze overeenkomst kan Ameri
ka thans wapens aan de. landen van
het Noord Atlantische Pact zenden.
Naast hem de adviseur van het
Amerikaanse departement van Bui
tenlandse Zaken John W. Foley.
Overeenkomst met beperkte toepassing
l^OORWEGEN, Zweden, Engeland en Denemarken hebben gisteren be-
kend gemaakt, dat een overeenkomst tot nauwere economische sa
menwerking de zogenaamde Uniscan tot stand is gekomen. Deze
overeenkomst houdt in, dat een Engels-Scandinavische economische
comissie wordt gevormd en dat vele beperkingen in het betalingsverkeer
tussen de vier landen opgeheven worden. De overeenkomst houdt
echter geen verband met verdere vrijmaking van het handelsverkeer.
brengen. Vier landen, die op het ge
bied van hun economische politiek
bepaalde gemeenschappelijke metho
den hebben en ook zekere wederke
rige verplichtingen, hebben kans ge
zien een aantal beperkingen op te
heffen. Het komt ons voor, dat dit
een werkelijke stap is in de richting
van het doel, dat wij ons als leden
van de OEES hebben gesteld".
Met ingang van een nader bekend
te maken datum (niet eerder dan 1
Maart a.s.) zullen genoemde landen
onbeperkte uitgaven door touristen
in Engeland of Scandinavië toestaan.
Een Britse tourist zal dan zo veel
geld kunnen uitgeven als hij wil m
Noorwegen, Denemarken of Zweden,
zoals hij dat thans reeds kan doen in
het sterlingebied.
Behalve op tourisme zal deze vrij
heid zich uitstrekken tot alle betalin
gen, die betrekking hebben op goede
ren, waarvoor geen invoervergunning
nodig is of waarvoor die verstrekt
werd.
Alle andere betalingen, die betrek
king hebben op de buitenlandse han
del en andere lopende transacties,
met inbegrip van vrachtprijzen,
diensten en royalties, rente, dividen
den aflossingen en afschrijvingen,
zullen aan controle onderworpen
blijven, teneinde misbruiken te voor
komen.
De Noorse minister van buiten
landse zaken, Halvard Lange, heeft
na de ondertekening tegenover pers
vertegenwoordigers verklaard:
„Dit betekent niet, dat een landen-
blok is gevormd. Er is geen poging
gedaan om in enig opzicht een ge
sloten economisch stelsel tot stand te
Hoe meer herrie
hoe meer vreugd
In een te Londen opgevangen be
richt van Radio-Moskou wordt me
degedeeld, dat de Sowjet-Russische
regering de „regering" van dr.
Hotsji Minh (die, zoals bekend, de
Fransen in Indo-China en het Viet
namese bewind onder ex-keizer Bao
Dai bestrijdt) heeft erkend. Er zijn
diplomatieke betrekkingen tot stand
gebracht. -
ARCHEOLOGISCHE ONTDEKKING
IN PALESTINA
Hevige regens in Palestina hebben
in de afgelopen dagen verzakkingen
doen ontstaan, waardoor men het be
staan ontdekt heeft van een achttien
kilometer lange onderaardse gang, die
van het klooster van de „Bekorings-
berg" bij Jericho tot in de buurt van
Jeruzalem loopt. Deze gang geeft
tcegang tot grote zalen met stenen
banken en tafels. Archeologen heb
ben een nader onderzoek ingesteld.
COMMUNISTISCHE RELLETJES TE
TEL AVIV.
Een in de loop van Maandagavond
te Tel Aviv op touw gezette commu
nistische manifestatie gaf aanleiding
tot grote wanordelijkheden. 500 tot
600 communisten, merendeels jonge
lieden, trachtten met vaandels en
onder het roepen van tegen de rege
ring gerichte leuzen, door de voor
naamste straten van Tel Aviv te de
fileren, maar kwamen in botsing met
sterke politiedetachementen. Gedu
rende twee uren werd hevig gevoch
ten. Het aantal gewonden is nog niet
bekend.
Prins Bernhard is gisteren uit Cu
rasao te Caracas aangekomen. Hij
werd op het vliegveld Maiwuetia be
groet door vertegenwoordigers van
het ministerie van buitenlandse za
ken en leden van het diplomatieke
corps.
De Prins heeft een bezoek ge
bracht aan het nationale Pantheon
en een krans gelegd op het graf van
Simon Bolivar, de Zuid-Amerikaanse
vrijheidsheld.
HONKONG IN OPSCHUDDING
Bij een botsing tussen tramperso
neel en politie te Honkong zijn giste
ren talrijke gewonden gevallen. Ar
beiders, die demonsreerden tegen een
voortgezette Kerstuitsluiting door
hun werkgevers vielen de politie aan,
toen deze trachtte zich meester te
maken van een door de demonstran
ten gebruikte luidspreker-
De politie verweerde zich met
traangasbommen, waarop de arbei
ders van de tramlijnen de politie van
de daken af met bloempotten en
stenen bombardeerden.
De gehele stad was in opschudding'
doordat de politieauto's met loeien
de sirenes van alle kanten der stad
kwamen aanstormen.
OVERDREVEN BERICHTGEVING
De Perzische regering heeft offi
cieel de eerder van regeringszijde ge
dane mededeling tegengesproken dat
tengevolge van de aardbevingen bij
de Perzische Golf vijftienhonderd
mensen om het leven zouden zijn
gekomen. Volgens de nadere mede
deling van de regering zijn er niet
meer dan dertig doden te betreuren.
Volgens op het hoofdkwartier der
Jezuieten te Rome ontvangen be
richten heeft de Poolse politie de
provinciaal der Jezuieten te War
schau, pater Bulanda, gearresteerd,
evenals zijn secretaris patei Ziol-
kowski en pater Nawroski, leider
van de Maria-Congregatie in Polen.
De reden van de arrestatie is nog
niet bekend, maar men neemt aan,
dat de drie priesters misschien be
schuldigd zullen worden van weige
ring tot het uitvoeren van de rege
ringsbesluiten inzake de religieuze
ordes in Polen.
Zondagochtend ontstond te Sura-
baja een incident tussen Indonesi
sche militairen van het K.N.I.L. en
de T.N.I. Op Kaliasin werd een mi
litair van het KNIL aangereden
door een betjak, waarop hij de be
stuurder van de betpak een klap gaf.
Een op wacht staande TNI-er gaf
daarop de militair van het KNIL een
klap, waarop deze zich verwijderde,
doch keerde terug met 10 andere mi
litairen van het K.N.I.L., gewapend
met geweren en stenguns en voor
zien van een weapcarrier. Zij be
gonnen Kaliasin af te zetten. De mi
litaire politie wist erger te voorko
men. Later gaf de plaatselijke com
mandant een communiqué uit, waar
in gezegd wordt, dat de situatie in
de stad rustig is.
De militaire gouverneur van Dja
karta heeft in een communiqué be
kend gemaakt, dat de polisi militer
en het kommando militer van Kota
Priok in een loods van de K.P.M. 60
karabijnen, 30 automatische pisto
len, 1 junglegeweer, vele patronen
en bajonetten in beslag hebben ge
nomen. De herkomst van de wape
nen en de eigenaren zijn nog niet
bekend.
In hetzelfde communiqué wordt
gezegd, dat Maandag 2 vracht
auto's op de weg van Bogor naar
Djakarta met inzittenden van de K.L.
in de omgeving van Tpibinong wei
gerden te stoppen. Op de waarschu
wingsschoten van de wachtposten
werd uit de vrachtauto's terugge
schoten, waarna een vuurgevecht
volgde, dat een half uur aanhield.
De leden van de polisi militer en
de militaire politie vertrokken nog
dezelfde dag van Djakarta derwaarts
om de kwestie op te helderen. 2
mandjes met natgeworden blanco
Apra-passen werden in een sloot te
Djakarta gevonden.
Voorts wordt in het communiqué
gezegd, dat 30 Januari een auto na
bevel tot stoppen nabij de stadswijk
Polonia doorreed, waarna de wagen
beschoten werd door de T.N.I.
Nu ook Madura
Na de staatshoofd van Oost-Java
en Pasundan heeft thans ook de wali
negara van Madura zijn mandaat ter
beschikking van het parlement ge
steld. Tjakaningrat heeft deze stap
genomen mede in verband met de
politieke ontwikkelingen in zijn ne
gara. De wijze, waarop de bevoegd
heden aan het parlement zullen wor
den overgedragën, zal door de volks
vertegenwoordiging worden bepaald.
De wali nagara heeft bekend ge
maakt, dat zijn besluit ten goede zal
komen aan de welvaart en de politie
ke ontwikkeling van Madura. Hij
hoopt hiermee bij te dragen tot de
verwezenlijking van de nationale
idealen van het gehele Indonesische
volk.
De eerste maand van 1950 bracht
vele bewogen dagen voor Indonesië,
waarvan het jonge staatsbestel met
ernstige moeilijkheden te kampen
had. Stakingen in Oost-Sumatra, on
geregeldheden op Ambon, gevechten
tussen K.N.I.L. en de T.N.I. op Ma-
lang vielen samen met gewapend
optreden der T.N.I. tegen commu
nisten en met gevechten te Balikpa-
pan. De verklaring van Sukarno,
dat Nieuw-Guinea vóór het einde
van het jaar bij de R.I.S. zou dienen
te worden gevoegd, wekte onrust in
Australië, dat in zijn vrees voor een
mogelijke aanval uit de Aziatische
landen eveneens Nieuw-Guinea op
eist om eer strategische versterkin
gen aan te leggen. Het optreden van
de ex-kapitein Westerling de
Turk die behalve in West-Java,
op Midden- en Oost-Java strijdgroe
pen beweert te hebben, alsmede op
Sumatra en Celebes, heeft een we
reldsensatie veroorzaakt, toen nij
Bandung bezette en in Djakarta
straatgevechten ontketende. Sukar
no's reis naar New Delhi, zijn be
sprekingen met Nehru, gevolg door
een bezoeek aan Pakistan, viel sa
men met de officiële erkenning door
de Sovjet-Unie van de Republik In
donesia Serikat. De erkenning door
Mao Tse Toeng wordt nu spoedig
verwacht, waarna, naar men aan
neemt, Nederland er toe zal over
gaan de Volksrepubliek China even
eens te erkennen en de RI.S. als
zestigste lid zal toetreden tot de
Verenigde Naties en mede haar in
vloed op de wereldpolitiek zal kun
nen uitoefenen.
£en kahAeltje..
Afstand bewaren tot het kwaad is
voor een ieder dwingende plicht.