S)e Ccid6e6ou^ant
Westerling hervat zijn
rond Bandung
activiteit
De Westerlingen
duiken weer op
T.N.I. zou 200 rebellen
gearresteerd hebben
Ministers van
financiën bijeen
Ned. missionaris
verdronken
Geheime accoorden van
Moskou en Charbin
Jubileumfeesten rondom de gouden
V.V.S.L werden voortgezet
'ireetear: O. Bi. VAN HAMER8VELD.
loofdredactear: TH. W1LMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
DONDERDAG 26 JANUARI 1950
41ste JAARGANG No.
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., f 4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
9iuH,wakwda een „g.ea£aten ótad
Derichten, welke gistermiddag broksgewijze te Djakarta werden ont"
vangen, schijnen er op te wijzen, dat het leger van Westerling nieu
we aanvalsoperaties heeft ontketend ten Westen en ten Noord-Westen van
Bandung. De plaats Padalarang, 15 kan. ten Westen van Bandung aan
de grote weg naar Djakarta, werd overvallen door soldaten van het le
ger der APRA, die in negen trucks arriveerden en onder meer met ma
chinegeweren waren uitgerust. Vechtend baanden zij zich een weg naar
het hoofdbureau van politie, dat zij bezetten. Gisteren zijn bij Tjiandjur,
eveneens op de weg van Bandung naar Djakarta, eenheden van Wes
terling in botsing gekomen met eenheden van de T.N.I. Hierbij raakte
de Nederlandse oud-inspecteur van politie Van der Meulen die comman
dant is in het leger van Westerling gewond, maar hij ontsnapte. Hon
derd kilometer ten Noorden van Bandung is Purwakarta om niet nader
genoemde reden tot „gesloten stad" verklaard. De spoorweg en telefoon
verbindingen tussen Purwakarta en Djakarta zijn verbroken Ook het ver
keer tussen Bandung en Djakarta is weer geheel gestaakt. In het gebied
tussen Purwakarta-Bandung-Djakarta zijn 200 soldaten van Westerling's
leger omsingeld, ontwapend en geïnterneerd.
Mohammedaanse partij. Zij zouden
tezamen met de Darul Islam en met
Westerling streven naar de stichting
van een Mohammedaanse staat in
West-Java. Deze staat zou na de ac
ties van Westerling tot stand hebben
moeten komen.
HET GEVECHT IN TJIANDJUR!
Omtrent de "aanval van een groep
van de A.P.R.A. in het regentschap
Tjiandjur bericht de correspondent
van Aneta, dat de groep veertig man
sterk was. Het doel was waarschijn
lijk de ondernemingswacht van de
theefabriek Marywatty af te halen,
die zich bij de A.P.R.A. zou aan
sluiten De groep stuitte verschillen
de malen op tegenstand van politie
en T.N.I., waarbij hevige vuurge
vechten ontstonden. Aan beide zij
den vielen doden en gewonden. De
A.P.R.A.-groep verloor tenslotte alle
vier de auto's, waarmede zij geko
men was en trok te voet verder. Zij
wordt thans in de bergen achter
volgd door politie en T.N.I. De groep
kwam met twee jeeps, een pickup
een vrachtauto uit de richting
Bandung.
Z. H. DE PAUS SCHENKT 5000
GULDEN AAN „SANCTUS
VIRGILIUS".
Door bemiddeling van de Internun
tius, Mgr. Paolo Giobbe, heeft Z. H.
de Paus een gift van 5000.ge
schonken aan de Katholieke Studen
ten Vereniging „Sanctus Virgilius"
voor de restauratie van het nieuwe
sociëteitsgebouw, het voormalige St.
Barbara-klooster te Delft.
Bandung in angst
In Bandung wordt thans gepa
trouilleerd door T.N.I.-soldaten in
open vrachtauto's en Nederlandse
pantserwagens, 's Avonds worden de
toegangswegen naar de stad afgeslo
ten en is Bandung een angstige en
lege stad. Op de weg van Bandung-
naar Garut (in Zuid-Oostelijke rich
ting) is geen verkeer. De kampongs
langs de weg zijn door de angstige
bevolking verlaten. Alleen nabij con
centratiepunten van de Nderlandse
troepen gaat het leven zijn gewone
gang
De republikeinse generaal Su-
hardjo verklaarde gisteravond op een
persconferentie in Djokjakarta, dat
geen andere weg openstond om te
gen Westerling op te treden dan door
middel van militaire actie. Hij zei er
op te vertrouwen, dat de strijdkrach
ten van de „Turk" binnen een maand
„geliquideerd" konden worden.
Volgens generaal Suhardjo kun
nen de troepen van Westerling niet
op de steun van de bevolking reke
nen. Het leek hem het beste, dat de
U.N.C.I. „politiek" tussen beide zou
komen, omdat, zoals hij opmerkte, de
positie van. het Nederlandse leger na
de overdracht der souvereiniteit
vastgelegd is in de Ronde-Ttafel-
overeenkomst.
Minister-president Hatta heeft een
bezoek gebracht aan de Amerikaanse
gezant in Djakarta en hem Verze
kerd, dat hij (Hatta) de macht kon
vernietigen van de guerilla-troepen
van kapitein Westerling.
Groene en rode
baretten dringen
politiekazerne binnen
De z.g. groene en rode baretten van
de voormalige speciale troepen zijn
om 16.00 uur na vuurgevechten de
politiekazerne van de stad Djakarta
binnengedrongen, aldus vernam Ane
ta van de zijde van de politie.
Volgens de politie zijn de ongere
geldheden op verschillende plaatsen
in het centrum van Djakarta om
streeks half vier begonnen. O.m.
wort gevochten in de buurt van
Swah Besar, waar zich de politieka
zerne Karang Anjer bevindt. Ver
schillende straten in het stadscen
trum zijn afgezet, o.m. de Pasar Ba-
ru, de grootste winkelstraat, enkele
tientallen meters van het gebouw
van het persbureau Aneta. Van de
zijde van de politie werd aan Aneta
medegedeeld, dat de mobiele briga
de, de polisi militer, troepen van het
basiscommando en een overvalspa-
trouille naar Sawah Besar zijn gedi
rigeerd.
TE PADALARANG IS HET RUSTIG
In tegenstelling tot berichten, die
meldden, dat een aanval op Padala
rang zou zijn uitgevoerd, waarbij
o.m. het politiebureau door groepen
van Westerling zou zijn bezet, ver
neemt de correspondent van Aneta
van betrouwbare zijde te Padalarang,
dat deze plaats volkomen rustig is,
dat de laatste dagen daar niets is
voorgevallen en dat berichten over
ongeregeldheden aldaar uit de lucht
gegrepen zijn. Het treinverkeer via
Padalarang geschiedt op normale wij
ze. In plaats van via Purwakarta rijdt
de trein Djakarta-Bandung thans via
Padalarang en Bogor; mogelijk
wordt morgen weer via Purwakarta
gereden. Ook Tjiandur is thans weer
rustig, aldus de correscpondent, die
voorts meldt, dat in overleg met de
militaire autoriteiten de scholen te
Bandung tot Maandag gesloten zul
len blijven. Te Bandung verluidde,
dat een aantal parlementsleden naar
(E'nkarta zal reizen om vrijlating van
de premier van Pasundan.
PREMIER VAN PASUNDAN
GEARRESTEERD.
De minister-president van Pa
sundan (West-Java) Anwar Tjokroa-
minoto, het lid van de Indonesische
delegatie bij de Ronde Tafelconferen
tie Abikusno Tjokrusujoso en de
voormalige onder-minister van De
fensie van Jasundan Arudji Katawi-
nata, zijn in Djakarta gearresteerd,
omdat zij er van verdacht worden
medeplichting te zijn aan het optre
den van Westerling. Alle drie maak
ten sinds geruime tijd deel uit van
het presidipm van de Indonesische
De economie der
Westerse Unie
De ministers van Financiën van
de vijf landen van de Westerse Unie
zijn gisteren te Parijs bijeengeko
men om de onderlinge economische
samenwerking te bespreken. Volgens
een Britse woordvoerder hadden de
ze besprekingen betrekking op arti
kel 1 van hetverdrag. Bij dit arti
kel hebben de vijf landen zich ver
bonden om hun economische activi
teiten zodanig te organiseren en te
coördineren, dat de best m'ogelijke
resultaten worden verkregen, om te
genstellingen in hun economische
politiek weg te nemen, hun produc
tie te coördineren en hun handels
verkeer te ontwikkelen.
Uit Franse bron wordt vernomen,
dat de ministers besloten zich
verzetten tegen enige uitbreiding
van de huidige militaire begrotin
gen. Verhoging der militaire uitga
ven was aanbevolen in een rapport
van de opperbevelhebbers der Wes
telijke Unie en het eerst besproken
op de Londense bijeenkomst van de
ministers in November.
Tezamen met een bruine-
broeder
De Nederlandse missionaris H.
Hendriks en de missiebroeder A. van
Dam behoren, naar thans wordt aan-
genoemen, tot de twaalf slachtoffers
van de boot, die met ruim 60 pas
sagiers verleden week bij Surigao
(eiland Mindanao) omsloeg. Men
heeft de hoop hen nog levend terug
te vinden opgegeven.
Beide slachtoffers behoren tot de
missionarissen van hef) Heilig Hart
te Tilburg, die met een grote groep
in diverse delen van Indonesië en de
Philippijnen werkzaam zijn.
Pater-overste Hendriks en broe
der van Dam waren aan boord van
een met ruim zestig passagiers bela
den voormalig Amerikaans vaartuig
voor het aan land zetten van tanks.
Deze boot is tijdens een zware wind
vlaag gekapseisd.
Pater-overste Hendriks werd ge
boren in 1909 en priester gewijd in
1934. In 1936 vertrok hij voor het
eerst naar zyn arbeidsterrein. Na
een verlof keerde hij begin Novem
ber 1949 naar de Philippijnen terug.
Missiebroeder Adriaan van Dam
werd in 1892 geboren. Hy was reeds
zeer lang onder de tropenzon werk
zaam. Na zijn derde verlof keerde hij
in Januari 1947 naar zijn arbeidster
rein terug
SOVJET-UNIE ERKENT V. S. I.
De Sovjet-Unie heeft besloten de
Verenigde Staten van Indonesië als
een souvereine staat te erkennen en
diplomatieke betrekkingen aan te
knopen, aldus meldt radio-Moskou.
Het besluit van de Sovjet-Unie
werd meegedeeld in een nota, wel
ke Woensdag door de Sovjetrussische
enderminister van buitenlandse za
ken Andrei Gromyko aan de Neder
landse ambassadeur, dr. P. C. 'Vis
ser, werd overhandigd.
De nota vormde een antwoord op
een door dr. Visser op 24 December
aan Gromyko overhandigde nota,
waarin de souvereiniteitsoverdracht
werd meegedeeld en uiting werd
gegeven aan de hoop, dat de Sovjet-
regering de V. S. 1. zou erkennen.
Wisjinsky heeft een telgram ge
zonden aan Hatta, waarin hij de In
donesische regering er van verwit
tigde, dat zijn regering besloten
„Eerlijk zullen wij alles delen"
1JET AMERIKAANSE ministerie van Buitenlandse Zaken maakt be-
kend, dat Rusland en het communistische China van Mao tse
Toeng twee geheime overeenkomsten hebben gesloten, die officieel de
„accoorden van Moskou en van Charbin" worden genoemd. Onlangs
heeft minister Acheson de Spvjet-Unie er van beschuldigt, dat zij be
zig is de vier Chinese gebieden Bui len-Mongolië, Mandsjoerije, Sin-
kiang en Binnen-Mongolië te annexeren. Volgens de accoorden van
Moskou en Charbin verwerft Rusland speciale voorrechten in deze vier
provincies, die tot de rijkste van China behoren.
Vooral Mandsjoerije is strategisch
en industrieel van het grootste be
lang. In het rapport, dat het Ameri
kaanse ministerie gisteren uitgaf,
wordt gezegd, dat Rusland deze
waardevolle gebieden „stevig achter
het ijzeren gordijn heeft geplaatst,
dat in het Verer Oosten is opgetrok
ken".
Het Amerikaanse ministerie voegt
aan zijn bekendmaking de details
toe, die over de vier gebieden zijn
getroffen.
Buiten-Mongolië: Deze provincie
komt economisch geheel onder Rus
sische invloed. Binnenkort zal een
verdrag worden gesloten, dat Rus-
caSvxv., ua. land het recht verfeent in Buiten-
heeft de Verenigde Staten van Indo- Mongolië garnizoenen te legeren,
nesië te erkennen. I Mandsjoerije: De geheime politie
staat bier onder Russische leiding.
China erkent de medezeggenschap
van Rusland in de verdediging van
dit gebied.
Sinkiang: Deze provincie blijft
open staan voor Chinese zowel als
voor Russische invloed. In de prak
tijk zijn de Russisch-Chinese ver
houdingen hier vrijwel dezelfde als
in Mandsjoerije en Buiten-Mongolië.
Binnen-Mongolië: Deze provincie
krijgt een „zelfbestuur", dat slechts
losse verhoudingen zal onderhouden
met het communistische China. Dit
„zelfbestuur" staat onder Rusische
invloed".
Koningin Juliana bleef
de hele dag in Leiden
de Vereniging van Vrouwelijke Studenten
Leiden, die thans zo luisterrijk het vijftigjarig
bestaan viert. Weliswaar werden regelmatig lus
trum-vieringen gehouden, maar nimmer was het
voorgekomen, dat een vorstin als reuniste daarbij
aanwezig was. De tegenwoordigheid van H.M. Ko
ningin Juliana verleende daarom aan deze feest
viering een bijzondere glans. In ons blad van giste
ren beschreven we uitvoerig hoe H.M. werd ver
welkomd en in optocht met de andere reünisten
door de Leidse straten liep, als was zij geen rege
rend vorstin, maar, gewoon zoals de vele honderden
reünisten, een oud-studente, die de onvergetelijke
Sleutelstad weer eens kwam opzoeken. Men moet als
niet-Leidenaar aan de Leidse Alma Mater gestu
deerd hebben, om te beseffen hoe heerlijk het is de
oude plekjes weer eens te zien en weer eens gearmd
met studie-vriendinnen over het Rapenburg te wan
delen. Dat deed Koningin Juliana gisteren! En de
ongedwongen wijze waarop zij dat deed, bewees
hoezeer H.M. van dit blijde weerzien genoot.
Er hing gistermiddag nog steeds
een feestelijke sfeer in de stad. Niet
alleen waaide van vele huizen de
nationale driekleur en was het Ra
penburg één vlaggenzee, overal lie
pen groepjes studenten en reünisten.
Rijtuigen met bepluimde paarden
reden kriskras door de stad en me
nig oud koetsje was van stal ge
haald, om aan de grote vraag naar
studenten-vervoer te kunnen vol
doen.
Feestgeschenk aangeboden.
In een deel onzer editie van gis
teren gaven wij de belangrijkste
passages weer van de officiële ope
ningsrede, die de praeses, nvej. H. G.
Blom, gistermidda'g in de Zuiderkerk
uitsprak voor een zeer groot gehoor,
waaronder zien ook, wederom geheel
onopvallend, koningin Juliana be
vond.
Nadat hiermede de feesten offi
cieel voor geopend verklaard waren,
sprak mej. dr. J. Reudler, namens
mevr. N. Stokvis-Cohen Stuart, een
van de oprichtsters van de V.V.SL.
in 1900, die wegens een gebroken
pols helaas niet aanwezig kon zijn.
Mej. Reudler bood aan het huidige
bestuur de gelukwensen aan en gaf
een humoristische beschrijving van
de oudste geschiedenis, met vele in
tieme trekjes en grappige voorval
len. Zo vertelde zij hoe degelijk de
V.V.S.L.-leden van 1900 waren met
hun zwarte wollen kousen en hoe
bij een praeses-verkiezing er twee
candidaten waren, wat voor de he
ren-studenten aanleiding was een
grote doos met kattetongen binnen
te brengen, met de opmerking „Wie
ook praeses mag worden, het zal een
kattetong zijn"! -
Hulde brengend aan bestuur en
lustrumcommissie, bood mej. Reud-
Op het Stationsplein heerste gister
morgen een grote drukte, toen de
reünisten om elf uur per trein arri
veerden en de optocht geformeerd
werd. Rechts: Koningin Juliana met
een studie*-vriendin in de deurope
ning van het Stationsgebouw, nadat
zij in de wachtkamer was ontvangen.
(Foto's „De Leidse Courant".)
Ier het feestgeschenk aan van
reünisten, in de vorm van een be
drag van ruim twee duizend gulden,
wat mogelijk nog vergroot zal wor
den. Het is bestemd voor het Club
gebouw, Rapenburg 65, speciaal voor
de bestuurskamer, die na de oorlog
toen het als Ortskommandantur
misbruikt was nog niet gerestau
reerd is. Als symbolische overdracht
van het geschenk werd aan de prae
ses een tekening aangeboden.
Vervolg van het verslag op pag. 3.
TWEE NIET-KATHOLIEKE
AMERIKAANSE ECONOMEN UITEN
WAARDERING VOOR SOCIALE
LEER DER KERK.
Twee bekende Amerikaanse econo-
men, die niet-Katholiek zijn, hebben
tijdens een bijeenkomst van 5000
studenten in de sociale wetenschap
pen te Washington met zeer grote
waardering gesp oken over de sociale
leei der Pausen.
Prof. Dr. J. A. Schumpeter, hoog
leraar aan de Universiteit van Har
vard, raadde de bestudering van de
sociale encyclieken der Kerk sterk
aan en betreurde het. dat zo weini
gen een diepgaande kennis van de
ze documenten bezitten
Dr. Per Jacobsen van de Bank of
International Settlements" roemde
de uitzonderlijke verdiensten, die de
Kerk heeft voor de wederopbouw
van de Katholieke landen in de tijd
na de oorlog Hij wees bovendien op
het verzet van de Kerk tegen het
totalitairisme en op de aandrang, die
de Kerk uitoefent, opdat het begin
sel der menselijke waardigheid, die
de basis is voor de economische we
deropbouw, wordt geëerbiedigd.
Ouderdoms-
uitkeringen worden
met 5 pet. verhoogd
WETSONTWERP THANS
INGEDIEND.
Voor hen, die uitkeringen ontvan
gen ingevolge de noodwet-ouder
domsvoorziening, de invaliditeitswet,
de wet tot aanvullen van renten
krachtens de invaliditeitswet en ten
slotte ingevolge de kinderbijslagwet
voor invaliditeits-, ouderdoms- en
wezentrekkers, zal blijkens het gis
teren bij de Tweede Kamer inge
diende wetsontwerp een tijdelijke
toeslag van 5 procent worden ver
leend op de uitkeringen ingevolge
die vier bovenstaande wetten, te re
kenen van 1 Januari af.
Nieuwe koffiebon
125 Gram voor zes weken
Het bedrijfschap voor granen, za
den en peulvruchten te 's-Graven-
hage heeft bon 424 algemeen aange
wezen voor het kopen van 25 gram
koffie. Deze bon kan metingang van
Vrijdag 27 Januari 1950 worden ge
bruikt en blijft geldig voor het ko
pen bij de detaillist tot uiterlijk 12
Februari 1950. Het rantsoen moet
dienen voor zes weken, zodat op 9
Maart 1950 een nieuwe koffiebon zal
worden aangewezen.
Bonnen van de „Voedingsmidde-
lenkaart 909" met een lager num
mer dan 424 kunnen worden vernie
tigd. De rantsoenwaa^ie van de in
omloop zijnde rantsoenbonnen HD en
BD een rantsoen blijft onveranderd
125 gram koffie per bon.
VAN DER WAALS TERECHT
GESTELD.
Bij Kon. Besluit is afwijzend be
schikt op de ingediende gratiever
zoeken ten behoeve van Anton van
der Waals, tot de doodstraf veroor
deeld bij sententie van het Bijzon
der Gerechtshof te 's-Gravenhage.
Het vonnis is hedenochtend voltrok
ken. Zoals bekend was van der
Waals V-man van de S.D.-leider
Schreieder.
ten (caWie.itje.
De dood van een moeder is de
eerste smart, die men zonder haar
beweent.