S)e CcidieSoii^cmt Arrestatie-bevel tegen Westerling Arrestatie-bevel tegen Westerling uitgevaardigd Zit er toekomst in Nieuw-Guinea Vergadering alweer verdaagd Nederlands schip op mijn gelopen Mrecteor: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TB. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" WOENSDAG 25 JANUARI 1950 41ste JAARGANG No. 118 Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., f 4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90. - Advert.: l5 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 Hatta: Hij is meer dan een rebel Ï"YE MINISTER-PRESIDENT VAN DE V.S.I., Mohammed Hatta, heeft na een kabinetszitting, die vijf uur duurde, meegedeeld, dat een arrestatiebevel tegen Westerling is uitgevaardigd. Hij voegde er aan toe, dat men naar hem zal uitzien, maar dat zijn regering niet in staat is tegen Westerling op te treden, voordat hij in het openbaar in Ban dung verschijnt in verband met zijn „nauwe relaties met het Neder landse koloniale leger", zoals Hatta zich volgens United Press uitdruk te. Hatta karakteriseerde Westerling als volgt: „Hij is meer dan een rebel, hij is een vijand". LEGER EN POLITIE GECOÖRDINEERD. Voorts heeft Hatta meegedeeld, dat het kabinet heeft besloten al die bevoegdheden van de minister president, die betrekking hebben op het politiek-politionele beleid, in handen te leggen van de minister van defensie, de sultan van Djokja, om een gecoördineerd optreden tus sen leger en politie te bevorderen. De burgerlijke politie valt dan on der de bevelen van de sultan en is ingeschakeld bij het optreden tegen Westerling. Het ministerie van de fensie heeft reeds bekend gemaakt, dat de „particuliere troepen" van Westerling thans worden achter volgd door de Indonesische strijd krachten. Het Indonesische persbureau An- tara meldt, dat gisteravond man schappen van Westerling al vurend per truck zijn gearriveerd in Tjian- dus, 55 kilometer ten Westen van Bandung. Twee mannen van de T.N.I. wer den gewond. Eenheden van de T.N.I., die per vliegtuig uit Djakarta in Surabaja weden aangevoerd, hebben vandaag Bandung weer in bezit genomen. Nederlandse troepen hebben in de tijd, liggend tussen de terugtocht van Westerling's troepen en de aan komst van de Indonesische verster kingen, in de straten van Bandung gepatrouilleerd. Zij hebben viiftig deserteurs gearresteerd en per vlieg tuig naar Djakarta laten overbren gen. Bovendien meldden zich 270 deserteurs vrijwillig aan. Ook de zen werden naar Djakarta overge bracht. INDONESISCHE BESCHULDIGINGEN. Een woordvoerder van het hoofd kwartier van het Nederlandse leger verklaarde gisteren, dat het aan de tussenkomst van generaal-majoor Engels, de Nederlandse commandant in Bandung te danken is, dat de troepen van Westerling de stad ont ruimden. Dit gebeurde, nadat ge neraal Engels een onderhoud had gehad met een inspecteur van poli tie, die het bevel voerde over een onderdeel van Westerlings's strijd krachten. De generaal wees er in dit onderhoud op, dat langer blijven van Westerlings's troepen alleen maar nutteloos bloedvergieten ten gevolge zou hebben. Een beschuldiging van het Indo nesische ministerie van defensie, dat de rebellen voornamelijk uit Neder landse deserteurs bestonden, wees de Nederlandse woordvoerder van de hand. Slechts 330 man, die onder Nederlands bevel stonden, zijn in het gebied van Bandung gedeser teerd, van wie nu 270 man vrijwil lig* zijn teruggekeerd. Van hen be horen slechts 127 tot de strijdkrach ten, die direct onder Nederlands be vel stonden, en de overigen tot de prefederale strijdkrachten van Pa- sundan. Zij zullen in Djakarta ver hoord worden, zei de woordvoerder, maar het was volstrekt niet bewe zen, dat' zij allen aan de actie van Westerling hadden deelgenomen. Kolonel Simatupang, de dienst doende stafchef van de strijdkrach ten der V.S.I., noemde de aanval op Bandung muiterij in het Nederland se leger. Hij zei ook, dat Nederland se autoriteiten te voren voor de mo gelijkheid daarvan waren gewaar schuwd, maar de Nederlandse be velhebber geantwoord zou hebben, dat het niet zijn plicht was daarte gen op te treden. „Dat is de oorzaak van alle ellende", aldus Simatupang. ONTPLOFFING OP AUSTRALISCH TANKSCHIP. Op het Australische tankschip „Ta- rakan", dat in de haven van Sydney ligt heeft zich vanochtend beneden- deks een ontploffing voorgedaan, juist toen de bemanning aan het ont bijt zat. Er brak brand uit. Het vuur greep zo snel om zich heen, dat ver scheidene leden van de bemanning in de kajuit en elders op het schip ingesloten geraakten. De reddings ploegen moesten zich met behulp van snijbranders toegang tot de kajuit verschaffen. Ook door ventilatiega- ten werden bemanningsleden, som migen met brandende kleren, naar buiten getrokken. Zes brandweerlie den werden door de rook bewuste loos. Volgens de laatste berichten zyn er vijf doden en 40 gewonden, van wie 16 ernstig. Ongeregeldheden op Ambon Eveneens te Balik papan Het ministerie van voorlichting van Oost-Indonesië deelt mede: Op Ambon hebben ongeregeldheden plaatsgevonden tussen militairen van het K.N.I.L. en de bevolking, waar door 2 personen werden gedood, 4 zwaar gewond en 15 lichtgewond. De minister van binnenlandse zaken van Oost-Indonesië heeft zich in verband hiermede Dinsdag naar Ambon bege ven. De troepen van het K.N.I.L. zijn geconsigneerd, de situatie is thans rustig. Het onderzoek naar de oorza ken van deze ongeregeldheden duurt voort. Het te Makassar verschijnende blad „Pedoman" meldt, dat er bij ernstige ongeregeldheden te Balik- papan tussen van Timor en Flores afkomstige Indonesiërs en Indone siërs van Bandanera 8 doden zijn ge vallen. terwijl 12 personen zwaar en 55 licht werden gewond. Volgens de correspondent van Pedoman zijn de ze slachtoffers gevallen aan de zijde van de Timorezen en Florinezen; hij maakte geen melding van verliezen aan de andere zijde. De correspon dent van Aneta meldt, dat naar te Makassar verluidt, er aan de andere zijde tientallen doden zouden zijn ge vallen. De correspondent van „Pedo man" meldt voorts, dat eenheden van het K.N.I.L. ter plaatse werden ver zocht te helpen bij de handhaving van de orde en veiligheid. MCCLOY ONTMOET „PETRUS" De Amerikaanse Hoge Commissa ris in Duisland, John J. Mc. Cloy, die met zijn gezin zijn vacantie in Gar- misch doorbrengt, ontmoette tijdens een wandeling in de bergen de ver tolker van de Petrusrol in de Passie spelen van O'berammergau. McCloy in gesprek met de-Petrus vertolker. DE ARRESTATIES TE DJAKARTA Een woordvoerder van de mili taire gouverneur heeft tegenover Aneta verklaard, dat binnenkort een officiële bekendmaking over de verrichte arrestaties verwacht kan worden. Naast de namen van Ritman en Kosak noemt de locale pers nog Kartawinata en Rustana, leden van de Partai Raya Indonesia Kemanus- sian (een nieuwe Indonesische volkspartij, die Zondag een verga dering te Djakarta heeft gehouden). Het Indonesische dagblad „Indo nesia Raya" meldt de arrestatie van de premier van Pasundan Tjokroa- minoto, op Dinsdagavond. Tjokroa- minoto vertoefde sedert Zaterdag te Djakarta. Ten aanzien van de arrestatie van Kartawinata bericht het blad, dat deze een onderhoud had met de leider van de Darul Islam, Kartö- suwirjo. Er is wel veel belangstelling, zegt gouverneur jyjIJN EERSTE TAAK in Nieuw-Guinea, dat voor een groot deel im- mers nog volstrekt onbekend en onbetreden gebied is, zal zijn een ambtelijk apparaat op te bouwen en de bestuursvoering te inten siveren. Een geregeld bestuur over het gehele land is een eerste ver eiste voor zijn ontwikkeling, ook op economisch terrein, teneinde het particulier initiatief voor te bereiden, opdat als overal elders normaal exploratiewerkzaamheden kunnen worden verricht". Aldus verklaarde gouverneur van Waardenburg, die Maandag 30 Jan. naar Hollandia vertrekt, in een on derhoud met het A.N.P. Op een vraag of er van de zijde van het particulier initiatief veel be langstelling voor Nieuw-Guinea aan ae dag wordt gelegd, antwoordde hij bevestigend. „De belangstelling voor Nieuw-Guinea is zeer groot, doch uiteraard werkt het „dubio-jaar", waarin uiteindelijk over de status van dit gebied zal worden beslist, remmend op een onmiddellijke daadwerkelijke realisering van deze belangstelling. Gouverneur van Waardenburg wees er op, dat Nieuw-Guinea een groot gebied is, waarvan nog slechts weinig bekend is. Veel zal derhalve afhangen van de bevindingen van hem en zijn medewerkers en der halve van zijn persoonlijk initiatief. Verkiezingen kunnen natuurlijk niet aanstonds plaats vinden, zodat ook niet aanstonds kan worden over gegaan tot de vorming van het me dewetgevend college de Nieuw- Guinearaad". Op de vraag ogf hij contact zou op nemen met zijn Australische colle ga's aan de andere zijde van de grens, verklaarde de heer van Waar denburg zeer gaarne bereid te zijn kennis te nemen van de ervaringen der Australiërs in de Oostelijke helft van het eiland, die „aanzienlijk ver der zijn dan wij en er trouwens in de laatste jaren ook aanzienlijk veel meer voor over hebben gehad dan Nederland". Voorts deelde de gouverneur mede, dat men op Nieuw-Guinea bezig is met het bouwen van een zender, welke mogelijk eind Februari ge reed zal zijn en waarmede recht streeks radiografisch contact tus sen Nederland en Nieuw-Guinea zal kunnen worden onderhouden. Vol gens zijn raming zullen over enige tijd zeker 400 Nederlandse ambtena ren een taak in Nieuw-Guinea heb ben. Op een vraag, wat het standpunt der Nederlandse regering is ten aan zien van kolonisatie, antwoordde de heer van Waardenburg, dat de Ne derlandse regering daar zeer welwil lend tegenover staat, doch dat zij „wil'de kolonisatie" zeer beslist zal tegengaan. Men zal onderzoeken, welke mogelijkheden er voor kolo nisatie aanwezig zijn, o.a. voor Ne derlanders en dan in het bijzonder voor Nederlandse boerenfamilies, voor wie mogelijk in het bergland geschikte gebieden kunnen worden gevonden. NOODWEER IN ZUID-ITALIë Te Catanzaro in Zuid-Italië zijn 300 gezinnen dakloos geworden, door dat een zware storm, gepaard gaan de met regen- en hagelbuien, hun huizen totaal vernielde of zwaar be schadigde. Vele dieren zijn omgeko men, en aan de te velde staande ge wassen is grote schade toegebracht. De séhade langs de gehele Zuidkust wordt op 400 millioen lire geschat. Ten Zuiden van Catanzaro is de spoorlijn over een afstand van acht kilometer weggespoeld. Het vredesverdrag met Oostenrijk De plaatsvervangers der ministers van buitenlandse zaken, die te Lon den over het vredesverdrag met Oos tenrijk onderhandelen, hebben hun zitting tot 15 Februari verdaagd. Volgens de Amerikaanse vertegen woordiger Samuel Reber zou dit „ruim tijd" laten voor de voltooiing van de onderhandelingen tussen Os- tenrijk en de Sovjet-Unie over de be taling van niet-militaire voorraden en diensten, die Oostenrijk van de Sov jet-Unie ontving. Volgens Zaroebin (Sovjet-Unie) ligt de verantwoorde lijkheid voor de impasse natuurlijk bij „andere delegaties dan de Sovjet- Russische". Westduits kabinet wil samenwerking EEN ANDER GELUID UIT BONN Het Westduitse kabinet heeft met algemene stemmen besloten, voort te gaan met zijn politiek van samen werking met de Westelijke geallieer den, het onderhouden van nauwer betrekkingen tussen Frankrijk en Duitsland en het aanhangen van de Europese eenheidsgedachte. Kanselier Adenauer en alle leden van het ka binet waren aanwezig Het kabinet distancieerde zich van de jongste re de te Hamburg van dr. Dehler, de Westduitse minister van justitie, en van het memorandum over Saarland, dat werd opgesteld door het ministe rie voor zaken betreffende geheel Duitsland. ,.In het belang van de be trekkingen tussen Frankrijk en Duits land moet alles vermeden worden, wat een veelbelovende ontwikkeling zou kunnen verstoren. Tegen alle na tionalistische stromingen aan beide zijden zal vastberaden moeten wor den opgetreden", aldus een officiële bekendmaking. WERKLOOSHEID IN WEST- DUITSLAND. Vele Westelijke geallieerde func tionarissen zijn van mening, dat de West-Duitse republiek er goed aan zou doen het Saargebied, de Oder- Neisse grens, de herbewapening en de eenmaking van Duitsland te ver geten en het probleem van de toe neming van de werkloosheid aan te vatten, „indien zy wil blijven voort bestaan', aldus meldt de New York Times uit Frankfort. Een functionaris verklaarde vol gens dit bericht, dat de gehele eco nomische toestand „stagneerde" in gebieden als Brunswijk en Hanno ver, welke eens voor een groot deel leefden van de handel met Berlijn. ADVOCAAT VAN LOUWERS GEARRESTEERD De Tsjechoslowaakse advocaat dr. J. Kricera, van wiens diensten de Ne derlandse legatie te Praag in verband met de kwestie Louwers gebruik wil de maken, is 5 Januari te Praag ge arresteerd, aldus wordt aldaat verno men. De legatie had het Tsjechoslo waakse ministerie van buitenlandse zaken verzocht van Kricera's diensten gebruik te mogen maken ter verde diging van J. Louwers, de vertegen woordiger van de A.K.U. te Praag, die 12 December gearresteerd werd. Naar vernomen wordt ontving de Nederlandse legatie kortgeleden offi cieel bericht van het Tsjechoslowaak se ministerie van buitenlandse zaken, dat Louwers gearresteerd werd we gens handelingen „tegen de Tsjecho slowaakse wetten". WATERMOLEN BIJ HAAKSBER GEN GERESTAUREERD De Oos tendorper watermolen aan de Buur- serbeek bij Haaksbergen, die ruim twee jaar geleden tengevolge van het hoge water werd vernield is thans weer geheel gerestaureerd. Gisteravond omstreeks negen uur werden berichten opgevangen, dat het 10.220 ton metende stoomschip „Delftdijk" van de Holland-Amerika lijn bij het lichtschip P 11, ongeveer 30 mijl ten noorden van Noorderney, op een mijn was gelopen. Er werd schade aan de machinekamer aange richt doch het schip bleef drijvende. Er heerste geen onmiddellijk gevaar. De radio-installatie was aanvankelijk defect en het schip seinde met de fluit. Twee schepen bleven in de buurt. Later kon de zender hersteld worden. De sleepboot „Danzig" was inmiddels bij de „Delftdijk" aange komen. De „Delftdijk" is op weg van Hamburg naar Rotterdam met een kleine lading stukgoederen aan boord. 9000 man per maand huistoe Minister Schokking heeft gister avond in het programma van de Ne derlandse strijdkrachten gesproken over de betekenis van het charteren van buitenlandse schepen voor de Nederlandse militairen in Indonesië. Het staat vast, zo zei hij o.a., dat on voorziene omstandigheden voorbe houden, inderdaad alle troepen, be horende tot de 7 Décember-divisie en wat daartoe wordt gerekend, vóór het einde van deze maand uit Indonesië zullen zijn vertrokken. Sedert het einde van het vorige jaar is men dan ook bij het ministerie van oorlog en het ministerie van ver oorlog en bij het ministerie van ver keer en waterstaat onverpoosd in de weer geweest om extra scheepsruim- te verkrijgen. Deze pogingen zijn thans met succes bekroond. De minis- tei gaf hierop een opsomming van de schepen die in Engeland konden wor den gecharterd. Ook is men er in ge slaagd het zeer grote Franse passa giersschip Le Pasteur, voorlopig voor één reis van Indonesië naar Neder land, te charteren. Het geheel aan tonnage, dat aldus ter beschikking komt, zal het moge lijk maken om de eerstkomende maanden niet minder dan ruim 9000 man per maand naar Nederland te brengen. Het staat dus op deze wyze wel vast, dat de afvoer van troepen uit Indonesië voor de eerst komende maanden is gegarandeerd. Een veel groter aantal dan in de af gelopen maanden het geval is ge weest. Wat betreft de zeemacht deelde de minister mede dat er in totaal nog 1400 mariniers uit de omgeving van Soerabaja zullen worden gerepa trieerd. Zij profiteren er van dat ze nog net meekunnen met enkele sche pen, die, Soerabaja aandoen. AANKOMST TROEPENSCHIP „CAMERONIA" Het troepentransportschip „Came- rer.ia" wordt Donderdag 26 Jan. a.s. in de loop van de morgen met repa- trierenden troepen uit Indonesië in de haven van Amsterdam verwachi. De ontscheping begint onvoor ziene omstandigheden voorbehouden Donderdag 26 Januari te 10.30 uur Ernstig auto-ongeluk op Rijswijkse weg Vannacht, 20 minuten na 12 uur is een personenauto, komende uit de richting Rotterdam, op de brug van de Rijswijkse weg bij de Broeksloot- kade te Den Haag, met grote snelheid op een vrachtwagen uit de tegenover gestelde richting gereden. De 70-ja- rige W. S, B. uit de David Blesstraat te Den Haag, is hierbij om het leven gekomen. De 21-jarige P. v. O. uit de van der Heemstraat werd met een zware schedelbasisfractuur in het mi litair hospitaal opgenomen, terwijl A. M. van O., Oude Delft te Delft, met een zware schedelbasisfractuur en ernstige inwendige kneuzingen in het ziekenhuis Zuidwal is opgenomen. Beiden waren inzittenden van de per sonenauto. De chauffeur van de vrachtauto, de 38-jarige v. d. S. uit Rotterdam liep geen letsel op. PRINS BERNHARD BEZOEKT ARUBA. Gisteren heeft Z. K. H. zijn tweede ezoek gebracht aan Aruba. Hij naakte wederom gebruik van de „Pa- -amaribo" met als gezagvoerder van Ier Plas. De Prins maakte in gezelschap van 1e gouverneur een rit over het eiland, waarbij hij de scholen van Joord, Santa Cruz, Savaneta en Sint licolaas bezocht. Ook het bedrijf van de „Lago". een lochteronderneming van de Stan dard Oil, die op Aruba een uitgebrei de raffinaderij bezit, werd bezich tigd. Blijkens een mededeling van de zij de der K.L.M. is het geen machine van de Nederlandse Luchtvaartmaat- -chappij die, zoals gisteren gemeld, in de Perzische Golf is verongelukt. Ook by de K.L.M. is niet bekend, van welke maatschappij het verongelukte vliegtuig wel zou zijn. De parlementaire democratie EEN desillusie. Eén van de vele uit de na-oorlog- se tijd. Wij hadden gehoopt en zelfs in onze zonnigste ogenblikken met stel ligheid verwacht, dat na de oorlog de parlementaire democratie van vele harer fouten zou zijn gezuiverd in een-frisse verjongingskuur. Natuurlijk, niet van al haar fou ten: de democratie blijft op en top mensenwerk. Maar dan toch van vele. En nu de werkelijkheid. We moeten zoeken, om enkele ver beteringen, om ietwat van vernieu wing en verjonging te vinden. De voor-oorlogse fout van veel en lang praten in het openbaar over wat veel korter en zakelijker en vrucht baarder in kleine, niet openbare (maar daarom volstrekt nog niet geheime!) kring zou kunnen wor den behandeld, die fout is er in de vertegenwoordigende lichamen nóg en zeker niet in kleinere afmeting dan vóór de ooriog. Wij schrijven het bovenstaande neer, eerlijk gezegd, nog onder de indruk van een vergadering van de Leidse gemeenteraad, waar een Raadslid 1 uur sprak over details in het beleid van een bedrijfsdirec teur. Details, die zéker niet over het hoofd mogen worden gezien, maar welker bespreking toch niet in een openbare raadsvergadering thuis hoort. Door deze en dergelijke manieren van doen haalt men de parlemen taire democratie neer. Wij hebben gisteren in ons arti keltje één keer de inzender in de .,N- L. Crt." laten schrijven: over het „machtsmisbruik" van Rome. Uit het daarvóór geciteerde is duidelijk dat hij schreef over het „machtsgebruik" van Rome. 657.706 AANMELDINGEN BIJ CENTRAAL COMITé VOOR HET H. JAAR Het Centraal Comité voor het Hei lig Jaar heeft de cijfers bekend ge maakt over de maanden Februari tot en met December van de pelgrims, die zich thans bij het Centraal Comi té voor het Heilig Jaar hebben opge geven voor hun pelgrimstocht naar Rome. Bij deze getallen zijn niet de personen inbegrepen, die op eigen ge legenheid gedurende het H. Jaar naar Rome komen. Voor Februari 15.546 aanmeldingen, voor Maart 60 203, voor April 117.540, voor Mei 81.548, voor Juni 51.302, voor Juli 60.784, voor Augustus 79.970, voor September 107.297, voor October 63.223, voor November 18.000 en voor December 2.293. De Rotterdamse politie heeft een einde gemaakt aan een serie bijeen komsten, welke tot ernstige excessen dreigden te geraken. De 57-jarige Sadhu Lam Jeevaratnam uit India, die namens het comité „De Reddings ark" evangelisatiewerk verrichtte, is te verstaan gegeven, dat men op zijn aanwezigheid in ons land geen prijs stelt. Hij zal over de grens worden gezet. Destijds is aan deze man een visum voor ons land verstrekt, omdat hij hier wilde prediken. Op bijeenkom sten te Amsterdam bleek deze „pre diking" echter te ontaarden in het „uitdrijven van duivels", waarbij de aanwezigen in een toestand van hyp notische extase werden gebracht, zo dat verschillenden van hen het be wustzijn verloren. Er waren reeds „diensten" aange kondigd in de Doopsgezinde kerk te Den Haag, in welk Protestants kerk gebouw deze prediker zijn „wonde ren'" zou verrichten. Maximum-prijzen voor bruiden Ook Nigeria heeft z'n zorgen. Er wordt daar met klem aan gedrongen op de instelling van een prijsbeheersing. Is het de woningnood? Neen, er is daar al tijd wel een plekje zand, waarop met een paar planken een huis is neer te zetten. De textiel le vert in Nigeria ook geen proble men op. Is het de koffie of de suiker, de bananen of de pinda? Neen, het is de prijs van de brui den, die zorgen geeft. De prijs voor de bruiden is nl. sinds 1939 gestegen van 200 tot 1200 gul den, zo schrijft de „Daily Times", een te Lagos verschijnend och tendblad. ,Het wordt tijd, dat de rege ring een prijsbeheersing instelt. De regering moet bedenken, dat een van de oorzaken van het ar beidsgeschil gelegen is in de ho ge prijs, die arme arbeiders voor hun bruid moeten neertellen Zowel voor geschoolde als voor ongeschoolde bruiden moet een maximumprijs worden vastge steld en ouders die meer vragen, moeten worden beboet", aldus het blad. Zen kMAe.itje.. Een oprecht vriendelijk woord kan een kostbare gave zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1950 | | pagina 1