Stondam het £eiche Me*enp£an
Regeling voor gedemobiliseerden
PERSSPIEGEL
SATERDAG 21 JANUARI 1950
BE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
Dagelijks ervaren we hoe uiter
mate actueel dit probleem is. De
belangstelling leeft in het bizonder
in de agraiische kringen, maar even
eens in andere bevolkingsgroepen
heeft deze kwestie de ruimste aan
dacht. We menen er goed aan te
doen om een tweede artikel ter al
gemene voorlichting aan dit alles te
wijden.
In onze eerste uiteenzetting (Za
terdag 17 Dec. '49) werd stelling ge
nomen tegen het voorgenomen plan
om 114 h.a. werkelijk goed weiland
onder de gemeente Warmond, uit te
zuigen en tot een meer te brengen
jiïet een diepte van 2030 M. Op
economische gronden en berekenin
gen werd aangetoond, dat deze plan
nen in feite geen bezuinigingen van
de voorgestelde 10 millioen inhiel
den, maar een beduidend verlies
voor de gewestelijke en de nationale
economie opleverden, zelfs nog als
de voordelen van deze zandwinning
er in verdisconteerd werden. Sinds
dien zijn we in onze mening slechts
gesterkt, door vele besprekingen en
onderzoekingen.
De plannen waren reeds ver
gevorderd.
Het feit dient geconstateerd te
werden by onze trip door en over
en langs de voorraadplaatsen in het
woeste binnen-duinlandschap. Aan
de zandhonger kan niet alleen veel
vuldig voldaan worden, maar als
voordelige zijde is daarbij nog een
beduidende hoeveelheid broodnodig
cultuurland bij te winnen. Wij kun
nen een dergelijke onderzoekings
tocht voor alle personen, die over de
plannen mede moeten oordelen, by-
zonder warm aanbevelen.
Moeten wij dit „Leidse Meren -
plan" apart en op zich zelfstaand
beschouwen?
Wij zijn de vaste mening toege
daan, dat dit plan niet alleen op
zich zelfbezisn moet worden. Df
gevraagde zandhoeveelheid van
12.000.000 M3 zal dienen om in de
behoefte van de eerste 10 jaar te
voorzien voor de spoorwegen, voor
de plaatsen Leiden en Alphen a. d.
Rijn, voor de Provincie en voor hel
Rijk. Tal van objecten kunnen er
dus mede tot stand worden gebracht.
Zeer urgent zijn nog maar een paar
aangevangen objecten. De rest is dus
nog reserve voor de verdere toe
komst. Deze ramingen berusten me
de op tal van voorlopige plannen,
ideeën en voornemens met alle kan
sen voor wijzigingen en verande
ringen. Vooral door toedoen voor
j miteu. vuuiai uuui lucuucu vuvi
worden, dat deze plannen al goed- d planologische Dienst moeten de-
rloolr iiroa mamn nm WPTKPl 11K-
deels op weg waren om werkelijk-zg ruimer verband
heid te worden. Deels waren de|_.ji
ge-
rv I zien worden. Tal van plannen „staan
gronden reeds gekocht. De Ag -1 Qp stapep' en wedijveren onderling
sche Commissie en de Planolo& s in urgentje ^y de tot standkoming
Dienst hadden er al hun fiat a hn financiële uitvoermogelijkheden,
gegeven. Ik wil m het midden late nz ^aar vooral voor de aerarische
in hoeverre de agrarischegommiss e- belangen er meer verband en sa-
leden de besprekingen al of niet _nnt,«_n rion mai ïmrmnoH «mrrit
leden de besprekingen
hebben meegemaakt, of zijn geïnti
mideerd door cij'^rs, voorstellingen
en berekeningen tijdens de bijeen
komsten. Zeker is, dat het Leidse
Merenplan onvoldoende de aandacht
heeft gehad van de agrarische des
kundigen bij de voorbereiding en
het tot stand komen van dit plan.
Van voorafgaand degelijk onderzoek
is jammer genoeg geen sprake ge
weest. Het heeft weinig gescheeld of
de getroffen boerenbevolking was
voor een voldongen feit geplaatst.
Zakelijk en nuchter hebben wij
onze gedachten en berekeningen aan
het papier toevertrouwd en, naar ik
meen, op de meest juiste tijd, zon
der met ierr/and of iets in overleg te
treden. Wij hadden bij dit alles maar
één doel, n.l. om de belangen van
de plattelandsbevolking te dienen.
Het schhnt, dat het artikel een gun
stig onthaal heeft gevonden en dat
het reeds van nut is geweest om de
ze plannen nader te bezien en te
bestuderen. We zullen nu mede blij
ven ijveren tot eenherzienmg
van deze plannen. Nodeloos opoffe
ren van goede cultuurgrond achten
wij niet meer of minder dan een na
tionale r?mn!
De bedoeling van dit tweede arti
kel is om verdere bouwstoffen bij
te dragen tot een andere en o.i. be
tere oplossing, om op een econo
misch verantwoorde wijze de „zand
honger" te stillen van stad, provin
cie en Rijk.
Betere paraatheid op heden.
Het bekende spreekwoord: „Beter
ten halve gekeerd, dan geheel ge
dwaald". heeft z'n juistheid in deze
kwestie weer eens ten volle bewe
zen. Hoe dan ook, de aerarische
voormannen zijn op heden naraat ge
worden. Hst parool luidt: Geen cul
tuurland mag opgeofferd worden als
er nog andere mogelijkheden tol
zandwinning aanwezig zijn. In alle
instanties en bestuursorganén dient
dit standpunt verdedigd te worden,
't Is eenvoudig de nationale zaak en
het aleemeen belan<? behartigen en
lielDen bevorderen. Het eerste plei
dooi is reeds gehouden in de verga
dering van de Provinciale Staten.
Wel laat, maar.nog niet tè laat! De
aerariërs tonen hun ware hardnek
kigheid en doorzettingsvermogen pas
na een k^ine achterstand. Let maar
op hun daden! De commissie van
menhang dan wel vermoed wordt.
Als voorbeelden zijn te noemen: het
verkrijgen van uitbreidingsmogelijk
heden voor de grote steden (plan
Dudok Den Haag!), de aanleg van
nieuwe snelwegen, het vliegveld
Valkenburg met zijn uitbreiding,
het tot stand brengen van betere re
creatieoorden, het bevorderen van
watersport, het bevorderen van na
tuurschoon. Hoeveel land- en tuin-
bouwgrond moet aan dit alles
niet ten offer vallen? De beste en
vooral niet te vervangen gronden
moeten op de eerste plaats gevrij
waard worden. Bij concurrerende
overwegingen worden dan andere
gronden soms losgelaten. Hierin zit
een verklaring voor het feit dat de
Broekpolder en de Zwanenburger-
polder bijna zijn verloren gegaan.
In de provincie Zuid-Holland zal
dus wel het een en ander tot uit
voering komen. Dit dicht bevolkte
gewest vraagt steeds meer ruimte
voor bebouwing, enz. De steden
groeien aan elkaar. Practisch kan
gesoroken traan word'
„stad-Zuidholland". De behoefte aan
goede ontspanning vraagt mede om
onlossingen, als eis van sociale voor
zieningen. Niemand zal deze doel
Hr.den negeren of tegenwerken.
Maar zoveel te klemmender wordt
het om in gemeen overleg, met af
weging van alle belaneen, coördine
rend en planmatig tot een goede ot>-
zet te komen en tot een doelmatige
uitvoer'ng.
In dit overleg zullen de agrarische
belanden terdege tot gelding moeten
worden gebracht. De bestaansmoge
lijkheid voor velen, de voedselvoor
ziening, de export van producten,
etc. zijn er primair bij betrokken.
Daarvoor ijveren we en roepen de
agrariërs op tot saamhorigheid en
activiteit. Gelukkig is er nog ruimte
om veel, zelfs zeer veel, van boven
staande verlangens en plannen tot
stand te brengen. Er zijn zelfs mo
gelijkheden om misschien net zoveel
cultuurland bij te winnen in de oro-
vincie, als er strict nodig oogeofferd
moet word°n in de n=aste toekomst.
Laat ons dit eens wat nader bezien
en overzien.
eens 2 m afgezand worden ter ver
krijging van 400.000 m3.
4. In 't Langeveld te Noordwyker-
hcut ligt ruim 150 h.a., met gemid
deld 2 m zand, wat dus 3.000.000 m3
kan voortbrengen.
5. De Noordzij polder ter grootte
van 500 h.a. kan 75 cm verlaagd
worden, om beter cultuurland te
verkrijgen en kan bijdragen met 3,5
millioen m3 zand.
6. Aan de Goweg te Noordwijker-
hout is aanwezig een oppervlakte
van 2530 h.a., met een hoogte van
2 a 3 m., met een zandhoeveelheid
m zeker 500.000 m3.
7. Aan kleinere objecten in die
omgeving is in totaal ook nog wel
500.000 m3 zand te verkrijgen.
8. Te Lisse aan de Loosterweg is
20 h.a. af te zanden tot naar ruwe
schatting 2 a 300 000 m3.
In de streek VoorhoutRijns-
burg is pl.m. 50 h.a. te verlagen met
een halve meter.
10. In de Binnenplaats te Katwijk-
ligt pl.m. 50 h.a. cultuurland wat met
1 m, verlaagd kan worden om er be
tere bouwgrond van te verkrijgen.
11. In de Pan te Katwijk ligt mo
gelijk 100 h.a. met een hoogte van
1015 m.
12. Hoeveel zand zou er nog niet
te verkrijgen zijn in het Wassenaar-
se slag?
13. In Wassenaar zijn duingedeel
ten die 4H km. diep zijn. Hoeveel
zandmateriaal ligt daar nog niet in
voorraad zonder afbreuk aan de zee
wering en aan het natuurschoon te
doen? Laten we slechts een klein
■oorbeeld hier kiezen.
Het Hertenkamp is een stukje
duin onder Wassenaar. Tot afzenden
i3 vroeger toestemming verleend van
een gedeelte van 300 m. diep en 225
m. breed. De hoogte van het duin
bedraagt hier 30 m. Dit kleine ge
deelte kan leveren dus ruim 2.0CO.OOO
m3 zand. De toestemming tot af zan
den is echter ingetrokken. Wij vra
gen ons af waarom? Dit nog te meei,
omdat:
a. Het duinterrein ter plaatse 4J4
km diep is, dus gevaar uitgesloten is.
b. Natuurschoon kan niet als reden
gelden, want het aantal bomen zyn
op 2 handen te tellen.
c. Als recreatie-oord mag het niet
benut worden, want het is verboden
terrein.
d. Voor de Haagse Waterleiding is
het ook niet van betekenis door de
afstand van V/2 km hiervan en het
terrein bezit zelf een afwatering op
Rijnland.
Met bovenstaande terreinen is de
zandvoorraad nog wel niet uitgeput.
Wij menen echter op meer dan vol-
dende m3 de aandacht gevestigd te
hebben voor allerlei doeleinden in
de toekomst. Tevens kunnen er de
honderden h.a. cultuurland mee ge
wonnen en daarnaast nog honderden
h.a. land tot hogere cultuurwaarde
opgevoerd worden.
Met opzet hebben wij het binnen-
duingedeelte van de Amsterdamse
Duinwaterleiding maatschappij ter
grootte van 4000 h.a maar buiten
beschouwing gelaten. Alleen vragen
wij ons ter loops even af, of het wa
ter uit de verschillende laag gelegen
gronden en het water uit het IJsel-
meer, dat met zoveel kosten uitge-
malen moet worden, niet benut kan
worden voor de watervoorziening
van de hoofdstad. Misschien kan dan
over die 4000 h.a. in de toekomst nog
eens even gedacht worden. Zou een
klein gedeelte voor recreatie-oord
dan niet dienstig zijn? Andere tij
den geven andere noden en men
sen.
Onze conclusie mag derhalve weer
ziin. dat er volop zandmateriaal is
te bemachtigen met uitbreiding en
verbetering van cultuurland. Opof
feren van landbouwgrond is voor de
zandhonger voorlopig nog niet no
dig. De zandzuigerij mag dus wel
herzien worden! Voorlopig houden
we dan nog de zandondergrond uit
de meren voor een reserve voor la
ter.
Een voorname vraag is nog:
Wordt dit duinzand niet te duur?
Zyn we goed ingelicht, dan zal het
zand wat uit de polders te Warmond
gezogen 'moet worden, bij net spui
ten op het werk een kostprijs heb
ben van nagenoeg 1,50 per m3.
Het duinzand zal in het werk gele
verd ongeveer 2,50 per m3 moe-
kosten. De hogere kosten van
WEDEROPBOUW IN DEN HELDER
De marinebasis Den Helder be
hoor tot de lange rij plaatsen, die tij
dens de bezetting ernstig hebben ge
leden. Thans zijn er weer geheel nieu
we wijken verrezen, die grotendeels
uit montage woningen bestaan. Een
kijkje van een toren af op een nieuw
gebouwd gedeelte van Den Helder.
De werkgeversorganisaties in het
taxi- en huurautobedrijf hebben be
sloten het loon van de chauffeurs
met twee gulden per week te verho
gen, met terugwerkende kracht tot
1 Januari 1950. Binnenkort zullen
onder leiding van de commissie-
- Berger besprekingen tussen werk-
f 1,—, die vooral in de vervoerkos- geVers en werknemers aanvangen
ten zyn gelegen, worden geheel en i over maatregelen tot verhoging van
al goed gemaakt, door de opbrengst j de arbeidsproductiviteit,
van het verkregen cultuurland en
de meeropbrengst van de verbeter
de cultuurgrond. Voor het natio-
naal-inkomen blijft er dan nog wel
een beduidend surplus over.
De samenwerking van deze mo
gelijkheden om alle belangen *e
dienen is dus de enig juiste en eco
nomisch de best verantwoorde. Die
manier moet bereikt worden.
C. P. VERGOUWEN,
Voorhout.
Aanmelding bij
vroegere werkgever
Cursus in
Rijkswerk plaatsen
De gedemobiliseerde militair
er zullen er ongeveer 7000 per
maand uit Indonesië komen heeft
het recht bij zijn vroegere werkge
ver terug te ker^n, ook al werd de
arbeidsverhouding verbroken. Voor
waarde is dan evenwel, dat hij vóór
zijn mobilisatie ten minste 90 dagen
onafgebroken in dienst van deze
werkgever is geweest en dat hij zich,
na de demobilisatie, binnen één
maand bij hem aanmeldt.
Wanneer de gedemobiliseerde zon
der overleg met het gewestelyk ar
beidsbureau van deze mogelijkheid
geen gebruik maakt, verliest hij als
gedemobiliseerde de gebruikelijke
voorrechten, zoals wachtgeld en
voorrang bij aanstelling in een ande
re werkkring.
De gedemobiliseerde mag dus niet,
Ijsvermaak geeft ruwe buid
PUROL
verzacht-geneest
nisterie van Sociale Zaken de moge
lijkheid geopend, een cursus op de
rijkswerkplaatsen te volgen.
De opleidingstijden van deze cur
sussen die zich uitstrekken over deeen dan tijdelijke vergunningen ver-
TABAK VOORTAAN ALLEEN IN
SIGARENWINKEL EN CAFé.
De minister van Financiën stelt
paal en perk aan de verkoop van ta
baksartikelen buiten de bedrijven
van de gevestigde kleinhandelaren.
Dit blijkt uit een instructie aan de
directeuren van 's Rijks be'astingen.
In hotels, café's en restaurants mag
men voortaan slechts bij wijze van
dienstbetoon tabaksartikelen aan
zijn gasten verkopen. Hiervoor wor
metaai- en bouwvakken, zijn afhan
kelijk van de omvang van het be
roep. Zy variëren van 4 tot 9 maan
den.
Vergoeding.
Voor de gedemobiliseerde cursist,
zo deelde men ons mede, is een gun
stige financiële regeling gemaakt.
Gedurende zijn opleidingstijd ont-
strekt. Het kwam namelijk voor, dat
caféhouders door middel van raam
biljetten en dergelijke tabaks waren
aanprezen. Dit is voortaan onmoge
lijk. Tot vreugde van de kleinhan
del, want de sigarenwinkeliers voel
den deze concurrentie van de café's,
vooral na sluitingstijd, als oneerlijk.
Bovendien mogen aan consumptie
tenten, automatieken, snelbuffetten,
cafetaria's, ijssa'ons en strandten-
MINISTER TUSSEN EERSTE EN
TWEEDE KAMER
De Tijd schrijft:
De Eerste Kamer heeft bij de be
handeling van de wijziging van de
Lager Onderwijswet een motie ge
baard, door practisch alle fracties
gesteund, waarin wordt uitgespro
ken, dat er zowel behoefte bestaat
aan algemeen vormend lager onder
wijs na het zesde leerjaar (hetzij in
scholen voor V.G.L.Ohetrij in het
zevende en achtste leerjaar van
scholen voor G.L.O.) als aan voor
bereidende klassen aan ambachts
scholen en lagere land- en tuinbouw
scholen, en waarin zij voorts als
haar vertrouwen uitspreekt, dat de
redering de instelling van voorbe
reidende klassen aan laatstgenoemde
onderwijsinstituten zal bevorderen.
De Tweede Kamer heeft ook een
motie gebaard, waarin wordt uitge
sproken, dat het experiment met de
voorbereidende klassen aan am
bachtsscholen en land- en tuinbouw
scholen niet moet worden uitge
breid.
Eerste en Tweede Kamer zijn dus
lijnrecht met elkaar in strijd, en de
minister van O., K. en W. zit daar
tussen. Hij kan nu twee kanten uit,
maar welke kant hij ook uitbaat, hij
zal met een van beide partijen in
botsing komen. Men mag dus be
nieuwd zijn naar wat minister Rut
ten nu in de toekomst zal doen.
Waarschijnlijk zal hij, zij het be
hoedzaam. verder gaan met zyn
eigen politiek. En daarbij moet men
bedenken, dat die motie van de
Tweede Kamer hem van meet af aan
niet best heeft gelegen. Voorts moet
men bedenken, dat in de Tweede
Kamer, ook in de fracties, verdeeld
heid over deze zaken heeft geheerst,
die tengevolge van bezweringen en
belezingen slechts weinig tot uiting
is gekomen. De Eerste Kamer echter
was zeer eensgezind. Het is niet
moeilijk te vermoeden hoe de minis
ter zal koersen.
aldus werd ons van bevoegde zijde
- verzekerd, om ongegronde redenen
Mogelilkhedeii tot zandwinning enzjj h vergooien. Er kunnen
uitbreiding van cnltnnrgrond: zjch uiteraard omstandigheden voor-
In ons eerste artikel noemden wy
iuw weg enkeie voorraadplaatsen
voor prima bruikbaar zand. Nauw
keuriger is de aandacht te vestigen
uit Warir.'ond werkt op he- op de volgende „vindplaatsen'
verweer
den ook op volle toeren. Wij hebben
alle respect voor voorzitter Ver<?eer.
die zijn volle persoon belangeloos
heeft ingezet om het kwaad te ke
ren. Door kleine tegenvallers in de
aanvang heeft hij zich niet laten
ontmoedigen; hij zet door met zijr
commissieleden tot deze grote opper
vlakte weidegrond behouden is! Ver
baasd en stil stond hij te kiiken en
te overwegen bij de enorme hoeveel
heden duinzand, die hem getoond
1. Aan stortgrond ligt langs het
Oosterkanaal van de Amsterdamse
Duinwater maatschappij 3 a 4 mil
lioen m3 zand, wat graag verkocht
zal worden, omdat het overlast ver
oorzaakt.
2. Het voormalig vliegveld Voge
lenzang ter grootte van pl.m. 40 h.a.
kan 2 m. verlaagd worden door af-
zanding, wat oplevert 800.000 m3.
3. Wassergeest te Lisse met een
oppervlakte van 20 h.a. kan even-
doen, waardoor het niet goed moge
lijk is, bij de vroegere werkgever te
rug te keren. De beslissing hierover
ligt evenwel in handen van de di
recteur van het gewestelijk arbeids
bureau, die daarbij wordt terzijde
gestaan door een onafhankelijke
commissie van advies. Voorzitter
van deze commissie is iemand uit
het gemeentebestuur en voorts zijn
er in vertegenwoordigd de drie er
kende vakcentralen en de werkge
versorganisaties.
Voor de ongeschoolde gedemobili
seerde, die bereid en in staat is een
vak te leren men schat hun aan
tal op ruim 10.000 heeft het mi-
vangt hij een vergoeding, die 90 pro-1 ten geen tijdelijke, tabaksvergunnin-
cent bedraagt van het loon. dat hij
als geoefende op zyn leeftijd in het
gekozen beroep kan verdienen. Bo
vendien kan hij zijn reiskosten ver
goed krijgen, indien heen en weer
reizen onvermijdelijk is. Zelfs is er
de mogelijkheid om in aanmerking
te komen voor een pensionvergoe
ding in die gevallen, waarin heen en
weer reizen uitgesloten i*.
Voorts heeft het ministerie van
Sociale Zaken de mogelijkheid ge
opend, een toeslag te geven aan be
drijven, die gedemobiliseerden in
staat stellen, in hun bedrijf een be
drijfsopleiding te volgen. De trai
ningstoeslag varieert van f 300 tot
f 500 per gedemobiliseerde werkne
mer. Hij wordt uiteraard uitgekeerd
aan de werkgever, die zich daarvoor
in verbinding moet stellen met het
gewestelijk arbeidsbureau.
„Vrije Volk".
gen meer worden afgegeven. Aan
de controlerende ambtenaren van
de tabaksaccijnzen is opgedragen
scherp te waken tegen verkapte ne
ring in tabaksartikelen.
DOOD KIND AANLEIDING
HELDERS DRAMA.
Het drama in Den Helder is naar
alle waarschijnlijkheid opgelost. Dr.
J. P. Hulst uit Leiden heeft bij zijn
sectie op de stoffelijke overschotten
van de vacier en moeder en hun an-
derhalfjarig dochtertje, die Woensdag
dood in hun woning werden gevon
den, geconstateerd, dat het kind
door een hersenafwijking een na
tuurlijke dood is gestorven. De justi
tie neemt nu aan dat de man, J. L.,
radeloos geworden door de dood van
zijn kind, zijn vrouw en daarna ook
zichzelf van het leven heeft beroofd.
Zij heeft het onderzoek gesloten.
BEURS: BELANGSTELLING VOOR
CULTUURBANKEN
Een rustig vaste stemming ken
merkte gisteren de effectenmarkt
waarmede de sedert het begin van
dit jaar aan de dag getreden betere
tendens werd geaccentueerd. De om
zetten benaderen de 2 millioen gul
den en het publiek blijkt weer iets
meer aandacht aan de beurs te wij
den. Na een rustig begin ontstond
plotseling grote belangstelling voor
Koloniale bank en Indische bank.
De suikerfondsen blijven eveneens
aandacht vragen en het waren van
daag vooral de vorstenlanden, die in
koers stegen. De overige cultuur
waarden hadden een rustige markt,
maar wisten het vorige koerspeil
ruimschoots te handhaven.
Een andere afdeling die zich in
een vaste stemming blijft verheugen,
is de scheepvaartrhoek. men heeft
over het algemeen goede verwach
tingen omtrent de resultaten der
scheepvaart maatschappijen in het
afgelopen boekjaar. Bankaandelen
waren vast gedisponeerd, speciaal
Rotterdamse Bank, die 2 pet verbe
terde op de aankondiging van on
veranderd 9 pet dividend over 1949.
De Amerikaanse fondsen waren
niet veel veranderd. Het gemiddel
de agio was vandaag 8 pet. De Ne
derlandse staatsfondsen hadden een
vaste markt.
föe zitaeten
AUTO
Door A. HRUSCHKA
(Nadruk verboden)
50)
Op het ogenblik van de panne zat
mevrouw von Turnwald alléén in
haar kamer. Die dag had op Drobny
het verlovingsfeest plaats. Alvorens
er heen te gaan, hadden Roland en
Vera nog eens gepoogd, hun moeder
over te halen, het feest bij te wonen
maar zij had beslist geweigerd.
Ik zal in de geest by je zijn kin
deren; maar gunt mij de rust, waar
aan ik zo dringend behoefte heb,
antwoordde zij. Denkt vandaag niet
meer aan mij en weest opgeruimd
en gelukkig.
Treurig te moede hadden zij zich
verwijderd....
Nu zat mevrouw Von Turnwald
eenzaam in haar kamer en liet de
vrye loop aan haar sombere gedach
ten.
Daar trad de kamenier binnen,
met een brief in de hand.
Een jongen heeft hem zoeven
gebracht. Mevrouw wordt verzocht,
hem onmiddellijk te lezen.
Goed, antwoordde mevrouw
von Turnwald. Wees zo goed Katrine
een weinig té helpen by het inma
ken van de aardbeien. Zij heeft erge
hoofdpijn en het werk kan niet goed
uitgesteld worden. Geef haar nog
een poeder uit het blauwe doosje,
dat op m:jn nachttafeltje staat.
Weest gei ust mevrouw, ik zorg
vooi alles.
De kamenier verwijderde z"-h
Mevrouw von Turnwaid opende
"'ij onverschillig de brief. Waai
schijnlyk weer een bedelbrief, zoals
zij er iedere dag kreeg. Natuurlijk
zou er een gunstig ant\yoord volgen
Maar reeds by de eerste woorden
werd zij akelig wit en begon te be
ven van het hoofd tot de voeten.
Dierbare Moeder,
Het werd donker voor haar ogen.
Maar zy deed zich geweld aan, over
won ten dele de eerste en verschrik
kelijke ontroering.... Zij moest le
zen, zy mocht thans niet m^er in
zwym vallen. En zy las:
Dierbare Moeder,
Wilt u een ongelukkige wiens hart
vol berouw is en die zwaar geboet
heeft, een wederzien gunnen, voor
dat hij opnieuw de weg der balling
schap inslaat? Heimwee en smarte
lijk .onweerstaanbaar verlangen
dreven mij naar de Heimat. Ik kan
niet vertrekken zonder u nog eens
gezien en uwe vergiffenis verkregen
te hebben.
Wilt u barmhartig zijn, kom dan
onmiddellijk naar de uitgang achter
in het nark, waar ik u wacht. Ik
weet, dat ik geen recht heb om het
huis der fam.ue von iurnwald tot
welk ik niet meer behoor, te betre
den en althans op dit punt wil ik
mijn woord houden. Alleen u wil ik
nog éénmaal zien. Draag de brief in
de hand, wanneer u komt, opdat ik
reeds van verre zie, dat u komt als
moeder en opdat ik de moed vind u
te naderen.
Uw ongelukkige zoon
ULRICH
Als verlamd, niet in staat om te
denken blyft mevrouw von Turn-
v éJd enige minuten roerloos zitten.
Maar plotseling vaart haar een
sterke rilling doer het lie1'.cam; een
schittering trilt over haar leek ge
laat; onbeschrijfi jubel overstelpt
haar ziel.
Hy is hier. Hij heeft ie weg tot
baar gevonden Zijn hart venuigt
raar haar, zoals te< hare naar hem
verlangd. Al het andere Is verdwe-
ren, weggevaagd
G~en zw.-'em van .vantrouwen
meer in haar, li*.: de minste herin-
rering aan Hompels waarschuwing,
au» de twee rn'dukte aanslagen op
hrar leven.
Hoe zou zij nu ook kunnen den-
ben aan dingen, welke enig verband
ideze voor liefde en smachtend
verlangen gesc-.reven brief zouden
kinnen houden
Zij weet enkel dat haar kind
wacht, dat zij het wil zien.... moet
z'en.
Hoe goed dat zii alleen is Roland
er. Vera afwezig, de k menior in de
kt uken.
Niemand komt zij tegen, noch in
huis noch in het park De brief
diaagt zij als een witte vredesvlag in
bear hand. Bui'en is het nog 1' :ht,
a1 een tussen bomen en stru.ken
bargt een lichte schemering. Ergens
in de verte kweelt zacht een nachte
gaal; overal elders heerst diepe stil
te.
Aan de ingang van het park staan
rechts en links grote jasmijnbossen,
overdekt met witte geurige bloemen
In de schaduw van de jasmijn aan
de linkerkant staat onbeweeglijk 'n
man.
Mevrouw von Turnwald krijgt
hem in het oog, beeft geweldig, haar
hart begint ontstuimig te kloppen.
Waarom komt hy haar niet met
uitgebreide armen tegemoet geijld?
Durft hij niet Zij gevoelt iets dat
naar teleurstelling zweemt.
Zij verhaast haar tred, loopt bijna,
zwaait de orief. Hij komt een paar
schreden vooruit, zij is bij hem.
Ulrich.
Zy deinst terug, Zij heeft in een
vreemd gezicht gestaard. In een ge
zicht, welks uitdrukking haar met
schrik vervult.
Een koud spotachtig wreed gezicht
Zij wil een kreet slaken, maar hij
heeft zich reeds op haar geworpen,
haar tegen de grond gesmakt.
Met de ene hand ontrukt hij haar
de brief; in de andere houdt hij een
blinkend dolkmes. En hij stoot tot
twee driemaal in blinde woede.
Sibylle von Turnwald geeft niet
het minste geluid. Zij ligt daai met
gesloten ogen, roerloos. Uit haar
borst welt bloed.
De man buigt zich over haar luis
tert scherp.
Niets geen ademtocht meer.
Hij richt zich op, veegt zijn mes
af aan het gras en verdwijnt dan in
het woud.
De nachtegaal kweelt niet meer.
Fluisterend vaart het avondkoeltje
door het lover En dan heerst weer
stilte, doodse stilte.
XXV,
Vyf minuten later komt uit het
woud waarin de moordenaar is ver
dwenen, langzaam een man opda
gen.
Hij kijkt scherp om zich heen, als
wil hij zich de vorm. van elke boom,
van elke steen in het geheugen
pren. Dan vestigt hij zijn blik op het
kasteel, op de vier torens, op de
geelachtige muren, op de lange rijen
vensters.
Maar op het ogenblik, dat de man
het park wil binnengaan, raakt zyn
voet een voorwerp. Hij spert met
ontzetting de ogen open. Hij ziet de
vrouw, die dwars over de weg ligt.
Een woeste kreet ontsnapt aan
zijn borst. En hij knielt naast haar
op de knièën.
„Moeder.... moeder....!?"
Hortend komen die worden over
de bleke lippen terwijl hij poogt, het
roerloze lichaam op te richten. Zijn
vingers besmeuren zich met bloed,
hy ziet de wonden aan haar borst.
Het bloed welt nog heel zacht....
zij kan dus nog niet dood zijn. Een
straaltje hoop dringt zijn hart bin
nen. Voorzichtig opent hy de japon.
Kon hy nu het bloed m^ar stelpen,
het vliedende leven tegenhouden..
Heeft hy niet altijd een kleine zak-
apotheek die ook verbandstof bevat
bij zich? Ja daar in zijn binnen
zak.
(Wordt vervolgd).
