S>e Ccld6e0oii^cmt
Eerste en Tweede Kamer
hebben tegenstrijdige
wensen inzake V.G.L.O
34 Prelaten
gevangen
Het verdrag met
Oostenrijk
Gaat Franco zijn regiem wijzigen
directeur: O. M. VAN BAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TB. WtLMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEIN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
DONDERDAG 19 JANUARI 195#
41ste JAARGANG No.
Als de dagen lengen,
Gaal de winter
strengen
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20S26, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.32 p. w., 1.40 p. mnd., f 4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
Voorlieide van de Eerste Kamer voor
ambachtsscholen met voorbereidend
onderwijs
Gegevens van het
Vaticaanse
Jaarboek
Blijkens het Vaticaanse jaarboek
„Annuario Pontificio 1950", dat gis
teren is uitgekomen, zijn in de Oost-
Europese landen 34 hoge Katholieke
prelaten in de gevangenis, in bal
lingschap, gedeporteerd of op an
dere wijze verhinderd hun ambt te
vervullen.
Zo worden in Rusland 7 aartsbis
schoppen, bisschoppen en vicaris
sen-generaal genoemd, in Roeme
nië 12, Lithauen 6, Polen 4, Joego
slavië 2, Letland 2, Estland 1 en
Hongarije 1. Kardinaal Mindszenty
bevindt zich volgens het jaarboek in
de gevangenis.
Het totale aantal Katholieke aarts
bisschoppen en bisschoppen over de
gehele wereld bedraagt 2.496, van
wie 1.695 residerend en 802 titulair.
De diplomatieke dienst van het Va-
ticaan omvat 33 Apostolische Nun
tii, 18 Apostolische Gedelegeerden,
3 regenten van nuntiaturen (in
Duitsland, Roemenië en Joego-Sla-
vië) 6 zaakgelastigden en een spe
ciale afgezant van de Heilige Stoel
in Ethiopië.
KONING GÜSTAAF.
Koning Gustaaf van Zweden,
wiens gezondheidtoestand gestadig
verbetert, zal op de kabinetsverga
dering van Vrijdag zijn officiële
plichten hervatten.
Westelijke
geallieerden doen
beroep op Moskou
Gisterenavond hebben Amerika,
Engeland en Frankrijk een gezamen
lijke nota over' het Oostenrijkse vre
desverdrag aan de Sovjet-Unie over
handigd, zo wordt op het Britse
ministerie van buitenlandse zaken
vernomen.
De nota werd door de drie ambas
sadeurs te Moskou op het Kremlin
in handen gesteld van Andrei Gro-
myko, de Sovjet-Russische plaats
vervangende minister" van buiten
landse zaken. Naar verluidt is Wi-
sjinsky ongesteld.
Te Londen is van officiële zjjde
nog niets over de inhoud van de
nota verklaard, maar naar verluidt
hebben de drie Westelijke mogend
heden de Sovjet-Unie gevraagd, of
zij bereid is binnen redelijke tijd
een onafhankelijkheidsverdrag voor
Oostenrijk te voltooien.
RAADHUIS VAN NAARDEN.
Het uit 1601 daterende raadhuis van
Naarden, wordt onder toezicht van
Rijksmonumentenzorg gerestau
reerd onder leiding van de architect
H. F. Sijmans uit Laren. Met recht
Naturellen komen
in verzet
„In de geest van Gandhi"
De Zuid-Afrikaanse senator Broo
kes, die de Zoeloes in het Zuid-
Afrikaanse Hogerhuis vertegenwoor
digt, heeft te Kaapstad een beroep
gedaan op „alle tegenstanders van
de „apartheidspolitiek der rege
ring" om een „verklaring van on-
overwinbaarheid" te tekenen en
„elk leed te aanvaarden, dat voort
komt uit de strijd voor het behoud
van de beginselen van democratie en
vrijheid".
Brookes vroeg tegenstand tot het
uiterste „in de geest van Gandhi"
(door lijdelijk verzet) tegen de
„Herrenvolk-doctrine" van dr. Ma-
lan.
MILITAIR VLIEGTUIG IN
SPANJE NEERGESTORT.
Alle 16 inzittenden van een
Spaans militair vliegtuig kwamen
om het leven toen het Woensdag te
Tobarra, nabij Albacete, brandend
neerstortte. Onder de doden bevin
den zich 2 lt.-kolonels van het
Spaanse leger. De inzittenden waren
merendeels officieren van de Spaan
se luchtmacht.
KOLAROF WEER BULGAARS
PREMIER.
De Bulgaarse communistische mi
nister-president Wassil Kolarof, is
gisteren door de nieuwgekozen na
tionale vergadering als premier her
kozen.
Men verwacht, dat hij vandaag de
namen van zijn ministers ter goed
keuring aan de nationale vergade
ring zal voorleggen.
Kolarof werd premier na de dood
van Dimitrof.
kan Naarden trots zijn op dit staal
tje van Middeleeuwse bouwkunst,
waarvan de tegenwoordige raadzaal
vroeger door P. C. Hooft als recht
zaal werd gebruikt. Een kijkje op
het raadhuis in de steigers.
KOPJE VAN PRINSES MARIJKE.
De twaalf-jarige Jofientje Ger
ritsen uit Nijmegen heeft, zoals wij
reeds berichtten, voor 't kleuterdag
verblijf „Maria Christina" een kooja
geboetseerd van prinses Marijke.
Hiervoor heeft Jofientje op paleis
Soestdijk zitten werken. De kleine
prinses Marijke poseerde op de
schoot van haar moeder, terwijl de
prinsesjes Beatrix en Irene, die zelf
ook goed kunnen boetseren, vol be
langstelling toekeken. Jofientje
hoopt het beeldje voor de verjaar
dag van Marijke, op 18 Februari, ge
reed te hebben. De twaalf-j arige Jo
fientje met het door haar vervaar
digde kopje.
Chinese communisten
op het „dak"
De Chinese communistische troe
pen hebben „het dak der wereld"
(de grote hoogvlakte van Pamir) be-1
reikt en de vlag met de rode ster
gehesen op deze meest Westelijk ge-'
legen grens van China met de Sow-
jet-Unie. Eenheden van het com
munistische leger waren 6.400 kilo
meter door de woestijn getrokken
van Sjensito uit, de grensstad van
Kiasji, aldus dit bericht van het
persbureau „Nieuw China".
DE BUITENLANDSE EIGEN
DOMMEN TE PEKING.
De communistische militaire con
trolecommissie te Peking heeft
Woensdagavond officieel de ophef
fing bekendgemaakt van het Ame
rikaans, Frans en Nederlands eigen
dom van het terrein, waar de voor
malige militaire barakken liggen, al
dus een persbericht van „Nieuw
China" te Hongkong. Over de ge
bouwen van Engeland en de Sowjet-
Unie wordt in dit bericht niet ge
sproken.
HOOG WATER IN DE MISSISIPPI
EN DE WABASH.
Het aantal vluchtende gezinnen in
verband met het hoge water van de
Mississippi is weer met duizenden
uitgebreid. De rivier dreigt de dij
ken te verbreken en het land te
I overstromen. Te Vincennes (India-
na), een stad van 20.000 inwoners,
nadert het water van de Wabash de
top van de 8,7 meter hoge stenen
muur.
Op vrijwilligers is een beroep ge-
daan te helpen bij de versterking
met zandzakken. Ingenieurs van het
leger zijn er op voorbereid, op elk
punt van het 3200 kilometer lange
dal van de Mississippi door middel
van dynamiet de stroom over Zuid-
Oost-Missouri te leiden, om de ste
den langs de oevers van de rivier te
sparen.
De „New York Times" meldt uit
Madrid, dat, naar men gelooft, een
fundamentele verandering in het re
giem van Franco voor de deur
staat, mogelijk de benoeming van
generaal Franco tot regent mee
brengend. De correspondent van het
blad zegt: ,.In vele kringen is men
van gevoelen, dat iets belangrijks
wordt- overwogen".
Van gewoonlijk welingelichte
Spaanse zijde wordt verklaard, dat
generaal Franco gisteren de leden
van de staatsraad heeft meegedeeld,
dat hij de tijd gekome nachtte om de
fundamentele wetten, waarop het
regiem berust, te herzien. Franco
zal misschien overgaan tot een re
ferendum om het volk gelegenheid
te geven hem tot regent te benoe
men, aldus de correspondent.
Een ander gerucht wil, dat Franco
voornemens zou zijn de titel monar
chie af te schaffen en de derde
Spaanse republiek uit te roepen.
De successiewet van 1947 bepaalt,
dat Franco hoofd van de staat is,
maar dat er na zijn dood een koning
of een regent zal komen.
Het Britse blad „The Times"
schrijft, aldus A.F.P., dat Spanje
voor een financiële crisis staat, die
alleen door Amerikaanse hulpverle
ning kan worden voorkomen.'Spanje
heeft een tekort aan graan, petro
leum en buitenlandse credieten en
De Eerste Kamer heeft gisteren'
het wetsontwerp tot wijziging van
de Lager Onderwijswet 1920 zonder
hoofdelijke stemming aangenomen.
Door deze wijziging wordt de acht
jarige lagere school ingevoerd. Daar
naast blijft een afzonderlijke school
(7de en 8ste leerjaar) voor voortge
zet gewoon lager onderwijs gehand
haafd. Voor oprichting van een der-
1 gelijke school zullen ten minste 51 j
leerlingen vereist zijn.
Even te vorén was insgelijks zon
der hoofdelijke stemming en alleen
met aantekening van het „tegen"
der communisten een door dr. Cra-
jfner (P. v. d. A.) voorgestelde motie
aangenomen Daarin sprak de Eerste
Kamer het vertrouwen uit, dat de
Regering met bekwame spoed de in
stelling van voorbereidende klassen
aan ambachtscholen en aan lagere
land- en tuinbouwscholen zal bevor
deren. Met die uitspraak, waarop de
koude oorlog tussen de vrienden van
algemeen vormend lager en van
nijverheidsonderwijs uitliep, had de
Kamer van vijftig zich feitelijk ge
keerd tegen een in December j.l.
door de Kam'er van honderd aange
nomen motie, die onder meer het
verlangen kenbaar maakte door de
motie-Peters (KVP), dat het aantal
ambachtsscholen met een voorberei
dende klasse thans telt ons land
N.S. NEMEN PROEVEN MET
TREIN-TELEFONIE.
De Nederlandse Spoorwegen ne
men op de trajecten Amsterdam
Arnhem en AmsterdamEnkhuizen
(resp. geëlectrificeerd en niet ge-
electrificeerd) proeven met radio-
telefonische verbindingen.
Reeds geruime tijd geleden heeft
de president van de N.S., ir. F. Q.
den Hollander, medegedeeld, dat
overwogen werd het telefoneren uit
en naar de trein mogelijk te maken.
In de nieuwe rijtuigen, die bij,
Beynes worden gebouwd, worden te-
fooncellen gebouwd.
Dit betekent echter nog niet, dat
men zal kunnen telefoneren, als deze
rijtuigen in gebruik genomen zullen
worden oo de grote trajecten.
Voor alles is het hier een kosten-
vraagstuk. En het punt van de kos
ten zal beslissend zijn voor het in ge
bruik nemen van de trein-telefoon.
NIEUWE LOONREGELING
RIJWIELREPARATEURS.
De Staatscourant publiceert een
regeling van lonen en arbeidsxoor-
waarden voor het rijwielreparatiebe
drijf. Het College van Rijksbemidde
laars heeft deze regeling bindend
verklaard. Deze regeling is tot stand
gekomen na langdurige voorbereidin
gen door de bedrijfsunie in de me
taalnijverheid, waarin de drie er
kende vakorganisaties samenwerken
en de Vakgroep Rijwielreparatiebe
drijf.
In de nieuwe loontabellen is ook
de 5 pet. loonsverhoging per 1 Jan.
jl. verwerkt. Bovendien is een bepa
ling opgenomen, dat de nieuwe lo
nen verder met 2 cent per uur zul
len worden verhoogd, zodra het be
drijfspensioenfonds voor de Klein-
metaal verplicht wordt gesteld. Deze
verplichtbaarstelling kan binnen kor
te tijd tegemoet worden gezien.
het heeft niet de minste hoop goe
deren uit Argentinië te kunnen be
trekken.
Ook volgens het Britse blad zou
generaal Franco, met instemming
•v sn de staatstaad, hebben besloten
de successiewet en de grondwet te
wijzigen.
STUDENTEN HANDGEMEEN IN
MEXICO.
Woensdag Is het te Guadalajara,
de tweede stad van Mexico, tot een
waar gevecht gekomen tussen stu
denten van tegenovergestelde politie
ke opinie, waarbij 45 personen zijn
gewond, van wie verscheidene tame
lijk ernstig.
Anti-communistische studenten
hielden een vergadering als protest
tegen het verspreiden van commu
nistische vlugschriften, waarin o.m.
de godsdienst werd aangevallen.
Uiterst linkse studenten begonnen de
deelnemers met stenen te bestoken.
De relletjes sloegen over naar het
centrum van de stad, waar 5.000 stu
denten gedurende meer dan een uur
elkander met stenen bekogelden,
zonder dat de politie er in slaagde
de rust te herstellen.
De autoriteiten hebben maatrege
len getroffen om te voorkomen, dat
de studenten Donderdag de strijd
hervatten, zoals zij hebben aange
kondigd.
zes van dergelijke school-proefkonij
nen geen verdere uitbreiding zal
ondergaan.
Voor de KVP was in de Eerste
Kamer dr. v. Velthoven de woord
voerder.
De Eerste Kamer heeft dus als
haar oordeel uitgesproken, dat aan
de behoefte aan algemeen vormend
lager onderwijs niet alléén op de
lagere scholen hetzij in v.g.l.o.-
scholen, hetzij in vervolgklassen van
de gewone lagere school maar
ook in voorbereidende klassen van
ambachtsschool en lagere land- en
tuinbouwscholen kan worden vol
daan.
Minister Rutten aanvaardde deze
motie van de Eerste Kamer kenne
lijk met meer genoegen dan enkele
weken geleden de motie-Peters in
de Tweede Kamer.
Een vreselijk drama
in den Helder
MAN, VROUW EN KIND IN
DEN HELDER DOOR GAS
VERSTIKT GEVONDEN.
Gistermiddag werd de politie te Den
Helder gewaarschuwd, dat uit de
woning van de familie J. L. in de
Olivier van Noortslraat 6. een ster
ke gaslucht naar buiten stroomde.
Toen men na langdurig bellen en
kloppen geen gehoor kreeg, heeft
men zich door openbreking toegang
tot de woning verschaft, waar men in
de kamer-keuken het lijk aantrof van
de 30-jarige bewoner, gehuld in een
slaapzak. De gaskraan van het com-
foor, waarvan de slang verwijderd
was, stond open. Voorts vond men op
bed in de slaapkamer op de eerste
verdieping het stoffelijk overschot
van de 28-jarige echtgenote van L.
Haar anderhalf jarig dochtertje had
zij in haar armen. Op het lijk van de
vrouw en ook op het kindje werden
sporen van geweld aangetroffen. De
officier van justitie te Alkmaar, mr.
J. Holsteyn, heeft zich inmiddels
met het verdere onderzoek belast.
De familie J. L., waarvan de man
gedurende de gehele oorlog in dienst
van de stoomvaart-maatschappij „Ne
derland" buitengaats was, is afkom
stig uit Amsterdam en woonde sinds
December 1949 in oud-Den Helder.
Naar men heeft kunnen recon
strueren aldus werd door de po
litie medegedeeld hebben zij nog
samen het oudejaar gevierd. Uit de
gevonden couranten en poststukken
heeft men kunnen nagaan, dat dit
drama zich op 1 of 2 Januari moet
hebben afgespeeld. Buren hadden
reeds eerder gaslucht waargenomen
en de gasfabriek gewaarschuwd, die
in de betreffende huizen niets heeft
kunnen ontdekken. In perceel No. 6
is geen controle geweest, omdat men
vermoedde, dat de familie op reis
was.
Omtrent de oorzaak van dit dra
ma staat*men voor een raadsel, om
dat men uit verkregen inlichtingen
heeft kunnen vaststellen, dat het ge
zin zeer gelukkig was. Dr. Hulst uit
Leiden zal Vrijdag sectie verrich
ten.
MELKVERBRUIK BLIJFT DALEN.
De consumptie van melk is eind
1949 gedaald tot een peil, dat lager
was dan in 1947. In 1948 was het
verbruik aanzienlijk opgelopen. Wij
zijn toen gekomen tot een vrij re
gelmatig verbruik van 33 millioen
liter per week, wat ongeveer over
eenkwam met een halve liter per
dag per persoon. Voor de oorlog was
de gemiddelde Nederlandse con
sumptie niet meer dan 0.3 litër, zo
dat een vooruitgang mocht worden
geconstateerd.
Na het midden van de zomer van
1948 is echter een langzame daling
ingezet ,die met enige schommelin
gen tot op de huidige dag is voort
gegaan, zodat thans het verbruik
per week is gedaald tot 2714 mil
lioen liter. Waarschijnlijk komt dit
doordat er weer zoveel andere le
vensmiddelen te kust en te keur te
krijgen zijn, terwijl ook de zuivel
fabrieken weinig reden hebben om
zich toé te leggen op de consumptie-
melkleverantie, daar op het ogen
blik de bereiding van boter en kaas
meer oplevert.
Men neemt echter aan, dat deze
toestand slechts tijdelijk zal zijn en
mede daarom beginnen de melkin
richtingen eind Januari met een gro
te propaganda-actie voor het gebruik
van melk. Men hoopt het publiek er
van te doordringen, dat melk nog
altijd verreweg de goedkoopste bron
is van eiwit, terwijl het de rijkste
leverancier is van fosforzurc kalk
voor lichaamsQpbouw.
ULTIMATUM DER TAXI
CHAUFFEURS TOT ZATERDAG
VERLENGD.
Dinsdagnacht heeft de Unie Ver
keer te Amsterdam in een vergade
ring met haar leden-taxichauffeurs
verslag uitgebracht over een Dins
dagavond gehouden bespreking met
het College van Rijksbemiddelaars
en de werkgevers in het taxibedrijf
over de verlangde loonsverhoging
van 5 procent.
Medegedeeld werd, dat de werk
gevers zich in principe bereid had
den verklaard de lonen met 5 pro
cent te verhogen. Zij hebben hier
voor echter machtiging van hun le
den nodig.
De vergadering besloot daarop het
gestelde ulaimatum, dat gisteren
zou aflopen, te verlengen tot Zater
dag 21 Januari a.s. Bij niet-inwilli-
ging van de door de Unie Verkeer
gestelde voorwaarden zullen de
chauffeurs ingevolge het voorstel
van hun besturen Zaterdag a.s. het
werk neerleggen.
Van werkgeverszijde vernamen
wij nog, dat de bespreking met het
college van rijksbemiddelaars tevens
tot resultaat heeft gehad, dat beide
partijen zich bereid verklaarden on
der auspiciën van een door de rege
ring ingestelde commissie op korte
termijn maatregelen in studie te ne
men tot verhoging van de arbeids
productiviteit. Daarbij komt ook de
kwestie der rijtijden aan de orde.
KAMERLEDEN ALS TAAL
ZUIVERAARS.
In het voorlopige verslag van de
commissie van rapporteurs uit de
Eerste Kamer over de begroting van
binnenlandse zaken voor het dienst
jaar 1950 wordt door verscheidene
leden opgemerkt, dat zij voortaan
het germanisme „doorberekenen"
liever niet meer in officiële stukken
zouden zien gebruikt. Zij schreven
daarom in bovengenoemd verslag
„in rekening brengen".
„VERKLARING EN TOELICHTING"
Mr. dr. A. A. van Rhijn, secretaris
generaal van het ministerie van So
ciale Zaken en voorzitter van de in
terdepartementale Lonen- en Prij-
zencommissie, zal morgen, Vrijdag
avond om kwart over zeven voor de
zender Hilversum I (301 meter) in
de regeringsuitzending „Verklaring
en Toelichting" wederom gestelde
vragen beantwoorden inzake de door
de regering genomen maatregel tot
5 pet. loonsverhoging.
Internationale
Bidweek
18—25 JANUARI
Intentie voor morgen:
TERUGKEER DER ANGLI
CANEN.
1 MAART 1900 was de datum,
waarop de heer J. Vincent de bei
aardier 'van Veen als beiaardier van
het Damcarillon opvolgde. In ver
band met het lawaai, dat het moder
ne verkeer maakt, bespeelt hij thans
slechts een maal per week, en wel
's Maandags van 12 tot 1 uur, het
carillon. Een opname van de heer
Vincent in Huize de Wartburg te
Oude Rijn, waar hij na zijn ochtend
wandeling (van ongeveer 10 km.)
voor zichzelf een extra eitje bakt.
„SCHOLEN EN DAGBLADEN ZIJN
ONZE KATHEDRALEN"
Mgr. Francis Charrière, bisschop
van Lausanne, Genève en Freiburg,
verklaarde aan een groep Katholie
ke journalisten in Genève: „In vroe
ger eeuwen bouwde het christenvolk
zijn grote kathedralen, maar thans
zijn de scholen en de dagbladen on
ze kathedralen geworden. Het Zwit
serse Episcopaat", vervolgde de bis
schop, „zal al het mogelijke doen om
de Katholieke pers te bevorderen.
Anderzijds moeten de Katholieke
journalisten en publicisten al hun
krachten geven om de waarheid te
dienen".
£m koJiA&ttje..
Vaak spreken zij, die veel te zeg
gen hebben, te weinig; en zij, die
niets te zeggen hebben, te veel.
c
