DE PARABEL
V&tjacvit
in Indonesië
In de Middeleeuwen waren er
ook belasting-moeilijkheden
De garantiewet voor
ambtenaren in Indië
ZATERDAG 17 DECEMBER 1949
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA i
INDIEN EEN KIP het in haar kip-
*pe-kopje kreeg over de Leidse
Breestraat te trippelen, zou zij in
haar eentje evenveel bekijks hebben
als de 3-October-optocht van begin
tot einde. De kip zou om deze be
langstelling gaande te maken niets
opzienbarends behoeven te doen, als
b.v. het leggen van een ei op de
Blauwe Steen, of niets onbehoorlijks
als het leggen van een hane-ei op
het bordes van het Stadhuis. Zij zou,
alleen reeds door haar verschijning,
een opstopping in het verkeer te
weeg brengen en 'n bericht in de
krant verwerven. Dezelfde kip, in
Hoogmade of Nieuwkoop, beloopt
hoogstens de kans door een autobus
overreden te worden. Zulk een kip
pig ongeval komt niet eens in aan
merking door onze vlijtige corre
spondenten aldaar ter plaatsing te
worden ingezonden, of, mochten zij
het doen, in de chronique scanda-
leuse van een dagblad te worden op
genomen.
Dit denkbeeldig voorval dient
ter verluchting van de bewering,
dat het dikwijls alleen van de om
standigheden afhangt, of men zich
al of niet zonderling gedraagt in het
oog van zijn medemensen.
70 IS HET NIET MEER dan een
staaltje van fatsoen, dat twee
mensen, die elkaar op een landweg
ontmoeten, wederkerig groeten. Het
zou echter hoogst zonderling zijn,
als iemand, op de bovengemelde
Breestraat wandelend, iedere voor
bijganger goeden dag zei. Een der
gelijke manier van doen zou de mee
warigheid van allen wekken. Het is
moeilijk uit te maken, waar precies
de grens ligt, dat men elkaar als
vrienden begroet of als vreemdelin
gen voorbijloopt.
Tussen Rijnsburg en Noordwijk
kan men 's winters iedereen vrien
delijk bejegenen, terwijl men op
hetzelfde wegvak 's zomers voor
niet helemaal goed snik zou worden
verklaard. In Warmond groet men
wel op het water, maar niet op de
wal. Te Alphen wordt ongebreidel
de hoffelijkheid licht als overdreven
beschouwd, terwijl het in Aarlan-
derveen volkomen normaal wordt
opgevat. Dezelfde persoon is gek in
Alphen en goed wijs in Aarlander-
veen. Hij is nog Bij zijn zinnen in
de Weipoort, maar moet, als hij op
de Hoge Rijndijk stadwaarts af
zwenkt, Ijlings zijn karakter wijzi
gen en van uitbundige gemeen
schapszin overschakelen naar het
humeur van een in niemand belang
stellende kluizenaar.
Gemeenlijk heeft men voor dat
omschakelen van allemansvriend op
zwijgzame Karthuizer geen handlei
ding nodig Een enkele keer kan men
zich wel eens vergissen. Kijkt de te
genligger bij uw groet verbaasd op
en ziet men in zijn ogen een ver
geefse poging u te herkennen, dan
zijn de omstandigheden blijkbaar
overrijp voor een verandering van
tactiek.
PR IS ECHTER EEN GEBIED in
•Ls de omgeving van Leiden, waar
men gemakkelijk de kluts kwijt
raakt. Het is er zo landelijk als men
zich maar wensen of dromen kan.
Er liggen enige boerderijen. Er lo
pen wegen en paden door bossen en
weiden. De kippen trippelen er on
opgemerkt. De mestwagens laten in
alle gemoedsrust hier en daar een
kwak vallen. Ontmoet men in dat
gebied een boer dan zou het onbe
leefd kunnen zijn zonder meer voor
bij te gaan. Ontmoet men daarente
gen een mens, die geen agrarisch
bedrijf uitoefent, dan is het onbe
leefd hem zelfs maar een knikje te
gunnen. Er is geen wet, die het ver
biedt, maar er is een ongeschreven
wet, welke luidt: Zo iets doet men
niet. Daarom hebben we op de ko
ninklijke landgoederen „De Hors
ten" gelegen tussen Voorschoten
en Wassenaar er altijd de smoor
in een mens te ontmoeten. Er ligt
iets griezeligs en vijandigs
twee mensen in een volstrekte een
zaamheid elkaar rakelings passeren,
elkaar met de ogen opnemen en
huns weegs gaan. Deze pantomime
of stommetje-spelen vindt op dt
„Horsten" zijn top-punt op de Se
ringen-berg.
Het uitzicht van de serïn-
GENBERG, dat een ruime cirkel
trekt van Hilligom over Gouda, Rot
terdam naar Maassluis, is 's winters
even heerlijk als 's zomers. De se
ringen-bemanteling is mx knorrig-
kaal. De wind huilde en blafte er
rond de bouwvallige koepel. De om
ringende bos-kruinen zuchtten er
ruisten, zuchtten en ruisten
mens begeren kan op deze door ver
schrikkelijke rampspoed geteister
de aardbol. Zij leven vrij in een vrij
land, zij hebben kost en kleer, een
huis en een kerk. Mij dunkt, hun
hart moet overvloeien van dank
baarheid."
„Meent u?"
„Zie het haantje op de toren daar
flonkeren en wiebelen als een gou
den vlam. Het kan niet anders, of
heel Stomp wijk is vervuld van vre
de en onderlinge vriendschap, wan
neer zij elkaar Zondagsmorgens bij
het uitgaan van de kerk een zalig
hoogtij hebben toegewenst; en wan
neer zij. naar hun huizen terugkeren
in het diepe bewustzijn geestelijk en
lichamelijk met Christus vereend te
zijn. Dat moet een weerslag geven
in al hun doen en laten, de gehele
week door hun levenswandel ver
edelen."
,Dat moest" bekenden we, be
schaamd over de spiegel, die ons
persoonlijk werd voorgehouden
„maar is het zo?"
„Ik zou in staat zijn mijn hoed af
te nemen voor iedere Katholiek, die
ik Zondags op straat tegenkom."
Dit zou even vreemd zijn als
het mannetje op de Breestraat dach
ten wij bij onszelf, maar vroegen
hard-op:
„U bent zelf niet Katholiek?"
„Helaas nog niet, maar ik ben op
de goede weg. Mijn God, wat moet
dat heerlijk zijn zich opgenomen te
weten in de Christelijke internatio
nale, die mensen en landen omspant
en maar volop te kunnen profiteren
van Christus' erfenis, zich te ver
enigen met de levende Christus en
zich te laten leiden door Petrus, de
paus. Maar wat praat ik bent u
wel Katholiek?"
Op ons bevestigend antwoord riep
hij uit: „Dan zijt ge een benijdens
waardig man. Ik heb mijn hoed al
af, maar dat is de schuld van Jan
de Wind!"
„Laat uw hoed, wat ons persoon
lijk betreft, maar rustig buiten be
schouwing. Wanneer ge de grote
schaapstal van de Kerk binnengaat
zult ge bemerken, dat de meeste
schapen een vuile vacht hebben. Er
ger u daaraan niet te hevig de
Kerk is bestemd voor de zondaars;
zij is een goddelijk verbeterings-in-
stituut, waar ieder voortgeholpen
wordt om van zijn leven ten minste
nog iets terecht te brengen. Het
schorum van de straat, de gebrek-
kigen en de ^tumperds, zij zijn het
waarmee, volgens de parabel, de
bruiloftszaal volloopt en die mogen
aanzitten aan het feestmaal."
„Zou ik ook een uitnodiging krij
gen?" vroeg hij onzeker.
„Ieder, die zichzelf een stumperd
vindt, zal er welkom zijn." kon
den we hem geruststellen.
Hij liet zijn blik gaari over het
vlakke groen van de weiden en de
golvende kruinen van het bos.
„Een mens meent al spoedig ver
heven te zijn" merkte onze buur
man op „Hij klimt 30 meter op
de Seringenberg en verbeeldt zich
dan zeer hoog te staan."
En dan waait hem de Kroon yan
het hoofd. Al is het dan maar een
hoed. Dat is de parabel van de Se
ringenberg.
SASSEMSE DIEPDELVINGEN
HL
^rAN DE IN DE KERK BESTAAN hebbende vicarieën weten wij over
het algemeen niet de stichtingsdatum. Wel, dat op 20 Mei 1288 Flo-
ris Uitenhage, abt van Egmond aan heer Walwyn van Sassenheim en
diens erfgenamen, verlof gaf, een kapellany te stichten en te onderhou
den in deze kerk. In 1447 beleende Willem, abt van Egmond, vrouwe
Clara van Haeften met de leengoederen van haar vader. Zij was ge
trouwd met Jan van Duivenvoirde van Beverweerde en na de dood van
haar vader Gysbrecht van Haeften kwam zij met haar man naar de abt
om de goederen, die haar vader in leen had van de abdij te mogen blij
ven houden. Deze Clara van Haeften kwam door de dood van haar va
der ook in het bezit van een vicarie in de kerk van Sassenheim, waar
in die dagen Gerrit van Leeuwen vicaris was; de vicarie was gevestigd
op het Maria-altaar in de parochiekerk en van Leeuwen hield zijn
vicarisschap tot zijn dood in 1494. In 1466 schonk Gerrit de Jonge een
stuk grond, groot dertig hont en gelegen in Noordwijk aan deze stich
ting. In latere tijd en wel in 1553 kreeg de toenmalige vicaris Laurens
Willemsz., zowel van de bisschop als van de burgerlijke overheid verlof
het land aan die vicarie behorende, in erfpacht te geven aan een of
meerdere personen. De reden van het verzoek van vicaris Laurens was,
dat dit land gelegen was „tusschen twee waeteren ende cost vele van
onderhoudenises van dyeken"; de onkosten aan de dijken waren hoger
dan de opbrengst van het land.
Over de maatschappelijke welstand
van de Middeleeuwse bevolking van
Sassenheim, haar bezigheden en de
toestanden in die tijd, lichten ons de
informaties in, die in 1494 en 1514
werden gehouden door een commis
sie, welke overal rondtrok om de be
lastbare eigendommen van de dor
pen en steden vast te stellen. Want
de belasting werd niet bij elke on
derdaan persoonlijk geheven door de
vorst van het land, maar stads- en
dorpsgewijze.
Een stad of dorp werd aangesla
gen naar het gezamenlijke bezit en
dan moest het bestuur van elke stad
of dorp de totale aanslag maar ver
delen over de inwoners
Oorspronkelijk telde alleen land
als bezit; de eigendom werd dan
ook vastgesteld naar het aantal mor
gen land, de zogenaamde morgenta-
ïen. Toen naast de grondeigendom
ook andere kapitaalsvorming ont
stond, begon men het belastbaar ver
mogen van steden en dorpen te
schatten naar het aantal schilden en
sprak men van schildtalen.
Nog later hield het schild op de
gewone rekenmunt te zijn en kwam
het pond in zijn plaats; dan wordt
het verponding.
Ook toen al
Het oude stelsel van belasting-
heffen werd in de loop der tijden
zeer onbillijk, omdat in de dorpen
zoveel land lag, dat belastingvrij
was. Immers alle landerijen in bezit
van kerken en kloosters of in han-
over de wijde vlakte van de blauwe I fen. van de a?el w.as vrÜ; ,het
lucht en het groene Rijnland lieten land van- P°°r'ers, dus van stedelm-
hier en daar bolgeblazen bedde-slo-
pen van wolken een grauwe sluier
van hagel over de beemden slepen.
Aanvankelijk stonden we er al
leen, kijkend naar een bolle wolk,
die over Leiden zijn zak met suiker
knikkers uitstortte, toen de ijzeren
wenteltrap de komst van een ander
verklikte. We bevroren onmiddellijk
tot een spiedend reiger, keken de
klauteraar bij zijn komst op het
platform met lege ogen aan en lie
ten vervolgens onze blik weer wei
den over de weiden. Zo stonden er
twee mensen onverschillig naast el
kaar. Op de duur wordt zulk een
houding even overspannen, als die
van het mannetje dat voor iedereen
zijn hoed afneemt op de Breestraat.
Niettemin zou dit stijve duet ten
einde toe zijn voortgespeeld, had
niet de zeewind, onstuimig en vrij
postig de hoed van des anderen
noofd gelicht en tussen onze voeten
?n het ijzeren hekwerk klem ge
laagd. In zulk een joligheid voorzien
ie ongeschreven Horsten-wetten niet
iet was ons toegestaan te ontdooien
?n zelfs luide te lachen.
„Hoe heet het dorpje?" vroeg
b en wees in de verte.
'ompwijk, een wingewest van
1 '■'endam."
gaarne zou ik daar willen
Zij hebben alles wat een
jen viel buiten de aanslag. Hoe vaak
leest men dan ook de klacht, dat
maar een klein gedeelte van het
land betaalt; ,,'t surplus is heerlyck,
geestelyk ofte poorters goet,. dat
met hun niet en geit" Of „ende de
andere zyn arm of eedel, die niet en
geven". Hoe meer land dus toebe
hoorde aan kerken en kloosters, aan
poorters en adel, des te zwaarder
drukte de last van de aanslag op de
overige bezitters van het land in een
ambacht.
Met een korreltje zout
Wanneer de commissie aangesteld
om te informeren naar het belast
baar bezit van een stad of dorp in
de plaats was aangekomen, wer
den enkele inwoners, waaronder ge
woonlijk de schout met een of meei
schepenen en de pastoor of een ka
pelaan geroepen en onder ede ge
vraagd. Begrijpelijk hielden zij zich
overal zo arm mogelijk en moet men
de verslagen van deze informaties,
die destijds door prof. Fruin werden
uitgegeven, wel met een korreltje
zout nemen.
1494 kwam de commissie op 7 Ju
ni te Rijnsburg en dagvaardde Evert
Pietersz. de viceculeit (kapelaan)
van Sassenheim daar te komen met
de schout Willem en drie schepenen.
De geroepenen deelden mee, dat hun
plaats 21 huizen of gezinnen telde;
van die 21 waren er drie „zoe arm,
dat zij met henluyden niet gelien".
Er was een kleine achteruitgang ge
weest, want ten tijde van de
dooa van hertog Karei de Stoute tel
de Sassenheim drie gezinnen meer.
(Dat is dus sinds 1477, toen na de
dood van Karei, die te Nancy sneu
velde, zijn dochter Maria een aan
slag had vastgesteld). Zij werden ook
ondervraagd over hun broodwinning
en zij vertelden, dat „zij hem gene
ren principalicken metter koe ende
een luttel te zaeyen". Hun rijkdom
stellen zij op 34 schotponden, aldus
gfciekend, dat wie twee paarden
heeft of drie a vier koeien, een schot-
pond betaalt en zo verder. Bij de
dood van hertog Karei waren zij
we1 92 schotponden rijk geweest.
Wegens de achteruitgang hadden zij
4 jaar geleden een losrente (obliga
tie) van 6 Rhijnlandse guldens ver
loten.
Toen hertog Karei stierf bezaten
zij 386 morgen land, waarvan zij nt
maar 46 morgen hadden overgehou
den. De oorzaak was vooral, gelijk
overal werd geklaagd „oorloge, dye-
ren tf't, schal tinghe". Er is toch niets
nieuws onder de zon!
Hoe arm zij waren!
De informatie van 1514 geeft ons
meer bijzonderheden. Dan is Claes
Dirrixzoon, vicecureyt van Sassen
heim, die voor komt met dezelfde
schout Willem en een paar andere
inwoners. Nu telde het dorp 32 hui
zen en de parochie 513 communican
ten, waaronder begrepen degenen,
die aan de Kaag en de Aar en in de
helft van Lisse woonden. In Sassen
heim zelf woonden maar 80 of 90
gelovigen, die „mit Sassenen gelden
ende geven". Men had vrij zware
schulden moeten maken om hun
aandeel in de beden en „ommesla
gen" te kunnen betalen en zij beweer
den hun schuld niet meer te kunnen
afdoen en „zoe arm te zyn, dat zij all
zouden upbreecken ende vertrecken"
en dan, als zij voor hun wegtrekken
alle bezit verkochten, nog duizend
Rhijnlandse gulden schuld zouden
overhouden.
Geen 10 morgen land was meer
in eigendom van de Sassemers; meer
dan de helft was kerkelijk goed en
de rest in handen van poorters van
Leiden en Delft vooral. De vrouwe
van Rijnsburg had 40 morgen in
bruik. De landhuur was per morsen
ongeveer 3 Hollandse ponden. Per
morgen land moesten zij betalen aan
het onderhoud van de dijken van het
Haarlemmermeer.
Volgens beide informaties werd
Sassenheim aangeslagen in 1496
voor ruim 86 ponden tegen 46 in 1515,
welk bedrag later op 50 werd ge
bracht.
Wij geven tenslotte het aantal hui
zen in de jaren 1632 eri 1732, welke
resp. is 54 en 124. De grote groei
komt eerst later.
Tweede Kamer
In de gisteren gehouden vergade
ring der Tweede Kamer heeft de
voorzitter medegedeeld, dat het ont
werp Garantiewet voor Nederlandse
ambtenaren in Indonesië zo mogelijk
op Vrijdag 23 December behandeld
worden. Het ontwerp machti
gingswet Nieuw Guinea zal a.s
Maandagmiddag aan de orde komen.
de koffiepauze kwam de heer
Romme (K.V.P.) hierop terug met
de vraag of er bepaald op gerekend
kan worden, dat de garantiewet nog
voor de souvereiniteitsoverdracht zal
worden behandeld.
De Voorzitter zeide zeer tot zijn
leedwezen te moeten mededelen, dat
de regering dit ontwerp gaarne eerst
na de overdracht zou willen zien be
handeld.
De heer Romme (K.V.P.) zeide ge
neigd te zijn, aan een misvatting te
geloven. Spr. herinnerde eraan, dat
van de zijde van zijn fractie de heer
de Graaf zich bij de behandeling van
de souvereiniteitsoverdracht op het
standpunt heeft gesteld, dat voor de
overdracht de ambtenaren zoveel
mogelijk zouden moeter weten waar-
?n waaraan. Naar sprekers oor
deel heeft de regering toegezegd haar
medewerking te zullen verlenen voor
een openbare behandeling van de ga
rantiewet vóór de overdracht. Hij
meende, dat de Kamer er zeer be
paaldelijk op moet staan dat een af
spraak, die kort geleden volkomen
duidelijk is gemaakt, ten volle wordt
nagekomen. De voorzitter werd ge
machtigd zich in deze zin met de
regering te verstaan.
Onderwijs
Bij de voortgezette behandeling
van de begroting van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen heeft me
vrouw Fortanier-de Wit (V.V.D
replicerend een duidelijk antwoord
verzocht op haar vraag of het ge
rechtvaardigd is meisjesstudenten,
die een voorschot genieten en zich
verbonden hebben lerares te worden,
het gehele bedrag te laten terugbe
talen als zij huwen.
De minister zeide, dat betrokke
nen zullen moeten terugbetalen een
bedrag naar verhouding tot het aan
tal jaren, dat zij werkzaam zijn ge
weest als lerares. Ten aanzien van
de lerarenbeurzen verklaarde hij. dat
bij ontbinding van het contract in
ieder geval gedeeltelijke terugbeta
ling zal moeten geschieden.
Men zal altijd enige jaren als le
raar werkzaam moeten zijn. De stu
denten hadden de keuze tussen een
renteloos voorschot o* tienjarige ver
bintenis.
Bij de afdeling Nijverheidsonder
wijs bepleitte de heer Zegering Had
ders (V.V.D.) hervorming in de op
leiding der leraren. Z i. moeten de
landbouwhuishoudscholen meer ver
spreid en talrijker worden.
De heer Stapelkamp (A.-R.) was
van oordeel, dat subsidies voor nij
verheidsonderwijs grote voorrang
moeten hebben. Z.i. wordt het chris
telijk nijverheidsonderwijs minder
gesubsidieerd dan het R.K. en neu
traal onderwijs.
De heer de Loor (Arb.) wilde uit
breiding van de zorg voor het onder
wijs aan schipperskinderen.
De heer Gelbertink (K.V.P.) zei
de, dat het nijverheidsonderwijs
naar vernieuwing zoekt. Voor de
meisjes wordt z.i. te weinig gedaan
In zijn antwoord zeide minister
Rutten, dat gebleken is. dat de scho
len voor nijverheidsonderwijs zoveel
mogelijk moeten worden verspreid.
Achterstelling van het christelijk on
derwijs ontkende de minister. Alle
aanvragen op een na zijn infewilligd
Spr. zal grote aandacht blijven be
steden aan het onderwijs aan schip
perskinderen Nader zal worden be
sproken of afgestudeerden van scho
len voor maatschappelijk werk een
beschermde titel kan worden ver
leend.
Bij de afdeling hoger onderwijs
merkte mejuffrouw Tendeloo (Arb.)
u.m. op, dat het -aantal eerste jaars
studenten voor tandarts te Utrecht is
teruggelopen en zij vroeg of de ver
zwaarde opleiding daarvan oor
zaak is.
De heer Welter (K.N.P.) bepleit
te een gewone leerstoel voor Spaans
te Utrecht.
Mevrouw Fortanier-de Wit (V.V.
D.) vroeg aandacht voor een afzon -
EEN ONTAARDE VADER.
Eerst nu is een gruwelijke mis
handeling aan het licht gekomen, die
een vader pleegde op zijn vier maan
den oude baby, een jongetje, waar
door deze baby tenslotte overleed.
De politie had er dezer dagen de
lucht van gekregen, dat het kind van
de familie P., die destijds aan de
Schiedamsesingel te Rotterdam woon
de, vermoedlijk een onnatuurlijke
dood was gestorven. Bij onderzoek
kwam aan het licht, dat de baby
reeds zes weken na de geboorte
moest worden opgenomen in het So-
phia-kinderziekenhuis. Het leed toen
aan hersenbloeding. Na anderhalve
maand verpleegd te zijn geweest, kon
de zuigeling weer naar huis, maar
een week later moest het kind op
nieuw worden opgenomen wegens
kwetsuren aan de hals en een ge
broken sleutelbeentje. Op 8 Novem
ber van dat jaar verliet de baby op
nieuw het ziekenhuis, maar een week
later overleed hij. Thans is de va
der aangehouden. Hij heeft een vol
ledige bekentenis afgelegd en be
weerde in die tijd zeer nerveus te
zijn geweest en aan slapeloosheid te
hebben geleden.
Als het kind 's nachts huilde, ging
hij het bed uit en kastijdde het. Een
maal heeft hij zijn zoontje op het
hoofd geslagen, de tweede maal sloeg
hij het in het nekje.
derlijke leerstoel voor de Nedèrsak-
sische dialecten.
De heer Zandt (S.G.) pleitte voor
leerstoelen in homoeopathie en voor
antivivisectie en natuurgeneeskunde.
Minister Rutten zeide nog geen de
finitief oordeel te kunnen vormen
over het aantal tandartsstudenten
De vraag inzake een leerstoel in
Spaans zal hij met sympathie over
wegen.
Opmerkend, dat er in Groningen al
een bijzondere leerstoel in de Ne-
dersaksische dialecten is, zeide spr.,
dat hij niet tot vestiging van een ge
wone leerstoel kan overgaan. De ge
zondheidsraad heeft zeer nadrukke
lijk geadviseerd tegen een leerstoel
in de homoeopathie.
Nadat nog enkele leden vragen
hadden gesteld, wordt de verdere be
handeling der begroting uitgesteld.
De moord op
A. M. de Jong
Voor het Bijzonder
Gerechtshof
Voor het Bijzonder Gerechtshof te
Amsterdam hebben terechtgestaan
gewezen leden van de S.S. D.
Bernard en L. Th. van Gog, verdacht
van het plegen der z.g. „Silbertan-
ne"-moord op de bekende schrijver
A. M. de Jong. In deze zaak waren
negen getuigen gedagvaard.
Reeds vele malen zijn bij de behan
deling van andere zaken o.a. de
zaak-Lages de Silbertannemoor-
den ter sprake gekomen. Nooit werd
duidelijk, welke personen direct be
trokken waren bij de moord op A.
M. de Jong, totdat na uitvoerig on
derzoek de vermoedelijke daders
werden ontdekt.
Verd. Van Gog erkende op de be
wuste avond in de woning van de
heer De Jong te zijn geweest, zeide
dat hij zelf geen schot had gelost. De
andere verdachte daarentegen ont
kende het hem ten laste gelegde.
De presdient mr. Van Schaeck Ma-
thon, vroeg Van Gog met wie hij dan
in het huis was geweest. Van Gog
zeide: „Beslist niet met Bernhard".
Als getuige werd gehoord mevr.
De Jong-Defresne, de weduwe van de
vermoorde schrijver, die Bernard
pertinent herkende als de man, met
wie zij op de avond van de moord
heeft gesproken, toen er gebeld werd,
zogenaamd omdat de verduistering
niet in orde was.
Mevrouw De Jong vertelde uit
voerig hoe het drama zich voltrok.
Haar dochter opende de deur toen er
gebeld werd. Men heeft de beide
mannen nog sigaretten aangeboden,
Terwijl zij naar de keuken ging om
thee te zetten viel het dodelijke
schot.
Get. Bernard ontkent iets met de
moord uit te staan, waarop de presi
dent hem de raad geeft zijn zaak niet
moeilijker te maken dan hij al is.
„U geeft uzelf op deze wijze geen
enkele kans op clementie."
Get. Bernard bedankt voor de goe
de raad, doch blijft bij zijn ontken
ning.
De dochter van mevr De Jong-De
fresne, mevr. Thomassen-De Jong
bevestigt de verklaring, die haar
moeder over de gang van zaken heeft
gegeven.
Get. Willy Lages (ter dood veroor
deeld) weet zeker, dat Bernard bij
het drama aanwezig is geweest. Toen
Bernard en Van Gog terugkwamen,
maakte ze niet eens een nerveuse in
druk
Hierna worden nog enkele andere
getuigen gehoord. In de middagzit
ting kwam meer speciaal aan de or
de de moord op de heer L. W. M.
Spaan, destijds directeur van de Gem.
Dienst van Sociale Zaken in Bever
wijk.
A.s. Vrijdag wordt de behandeling
van deze zaak voortgezet.
SCHALLENBERG PLEEGDE
ZELFMOORD.
Zoals reeds uit mededelingen van
de minister van Justitie is gebleken,
is het in de hoogste mate waarschijn
lijk, dat men in de geruchtmakende
zaak-Schallenberg te doen heeft ge
had met 'n geval van zelfmoord. De
Haagse recherche is, naar het „Alg.
Dagblad" verneemt, tot deze conclu
sie gekomen o.a. na het verhoor van
een vriend van Schallenberg, aan wie
de Duitser destijds had gevraagd of
deze vriend ook wist hoe hij (Schal
lenberg) aan vergif sou kunnen ko
men, aangezien hij het plan had
zich van het leven te beroven. Het
plan, om zich van kant te maken
zou Schallenberg toen hebben gehad
omdat hij zich bij een liefdesaffaire
ernstig bedrogen voelde. De vriend
wist Schallenberg toen van het plan
af te brengen.
Er is herhaaldelijk door buiten
staanders gewezen op het feit, dat de
vijver, waarin Schallenberg het le
ven verloor, zo ondiep was, dat een
man daar onmogelijk zijn daad zou
hebben kunnen plegen. Bij nauwkeu
rige opmeting is komen vast te staan,
de het water 1.15 m. diep was. In an
dere zelfmoordgevallen, die zich
eveneens in Den Haag hebben afge
speeld, bleek het water nog veel on
dieper te zijn geweest. Het is dus
niets bijzonders wanneer iemand, die
levensmoe is, zich in een ondiep wa
ter van het leven berooft.
Hoe verder men het onderzoek in
de zaak-Schallenberg uitstrekte, hoe
meer men tot de conclusie kwam dat
hier geen sprake kon zijn van moord
doch wel van zelfmoord.
Het zijn deze feiten, die de minis
ter van Justite bekend moeten zijn
geweest toen hij in de Kamer de be
langrijke mededeling in de zaak-
Schallenberg deed.
RENé v. d. LINDEN,
Oranjestraat 39,
Alphen a. d. Rijn,
wachtmeester, viert op 18 December
zijn 2e verjaardag in Batavia.
P. L. GROEN IN 'T WOUD,
Rijn- en Schiekade 50,
Leiden,
geb. 18 Dec. 1927, ziekenverpleger,
Cheribon.
THEO WIJSMAN,
Abtspoel weg 15,
Oegstgeest,
viert 18 December zijn le Ind. ver
jaardag te Tjuhamadju (Java).
ANDRé HOOGERWERF,
Nieuwkoop,
viert 18 December 1949 zijn ver
jaardag in Indonesië.
w. J. VAN DER ZALM,
Noordwijk,
viert 19 Dec. zijn geboortedag in In
donesië.
„ZUIDERKRUIS" AANGEKOMEN.
Het troepentransportschip „Zuider
kruis" is om kwart voor elf gister
avond aan de Lloydkade te Rotter
dam gearriveerd. De ontscheping van
de opvarende militairen heeft in do
loop van deze dag plaats gehad.
