SUgmestlm
STADSNIEUWS
Er komt steeds meer Rijkstoezicht
L EI D S E 0 HUTSPOT
grijs worden van ons haar
VRIJDAG 9 DECEMBER 1949
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD - PAGINA 2
Baby
van elf maanden
levend verbrand
Bedje door straalkachel in brand
gevlogen.
Gisteravond om half elf is het elf
maanden oude zoontje van de familie
V., inwonend in het Joodse Wees
huis, Rodenburgerstraat IA, in zijn
bedje levend verbrand.
Nadat de baby in bad geweest was,
legden de ouders hem in bed en plaat
sten op een plank boven het voeten
einde een straalkachel, om het kind
meer warmte te geven. Door nog
onbekende oorzaak is het bedje toen
in brand gevlogen, met het noodlot
tige gevolg dat het kind verbrandde-
CHRISTELIJKE ORATORIUM
VERENIGING CON AMORE.
Aan belangstelling voor de uitvoe
ring van „Les Béatitudes" onder lei
ding van Simon Jansen, heeft 't gis
teravond in de Gehoorzaal gelukkig
met ontbroken. Men zou Franck's
Béatitudes" de glorie van de melo
dische zuiverheid kunnen noemen,
waardig en toch menselijk van ge
voel, met een veelzijdig dramatisch
vermogen, gevoelige kleurrijke or-
chestratie, lyrische rijkdom en diep
immaterieel sentiment. Franck's mu
ziek bezit een zeldzaam hooggestem
de visie, is etherisch van wezen, ver-
puurd en groots tevens, een en al me
ditatie. Frank is bovenal mysticus
en als hij vertelt van het kwaad in
de wereld van mensen, is dit niet zijn
meest mooie schepping Zijn satan
partij in dit werk getuigt hiervan.
„Idéal. Sainteté, Justice" devoile toi
(4e Béatitude) karakteriseert het
werk. Voor de uitvoering hebben wij
respect. Alles zat er prompt in, wat
op zichzelf al geen kleinigheid is. We
was alles nog wat primitief van aard,
zo in de geest van „alle begin is
moeilijk", maar er was spontane toe
wijding en hier en daar een slagen
van symnathieke aard. De directie
had mogelijk wat elastischer kunnen
wezen, levendiger en met wat meer
charme. Wanneer men in de partituur
volgt, dan ziet men hoe er gestreefd
is geworden, iets van verhoogd
schoon te geven; maar dat is in deze
wijsgerige partituur, met haar mys
tieke heerlijkheden niet zo licht te
benaderen. Om elke noot het accen*
te geven dat nodig is om de diepste
teerste aanvoelingen naar buiten te
brengen, met eindeloos geestelijke
licht-reflexies, daaraan is men nog
niet toe en dat kan ook niet. daar dit
ensemble nog pas kort onder Simon
Jansen studeert. Het koor zingt dap
per en ontwikkelt een beschaafde
klank. Nu nog de absolute doorle
ving van de tekst, meer klankkleur
en variatie, meer P-Pof zelfs p.p.p
die Franck zo gretig voorschrijft. Van
de solisten winnen de dames Mea
Naberman, sonraan. en Annie Woud,
alt, het van de heren Vooral laatst
genoemde was onovertroffen als Ma
ter Dolorosa, Han Lp Fèvre en Peter
Dogger, de twee tenoren streefden
naar nobel en zelfs intensief zingen,
maar slaagden niet alle geheel en
niet zonder inspanning Herman, Huls-
mann als Christus, stelde ons teleur.
Was hij soms verkouden, zodat de
stem wat hees en niet vrij klonk?
Carel Willink viel in voor Hermann
Schey. De Satan-partij is moeilijk, en
niet de gelukkigste uit 't werk. Wil
link heeft een prettige stem. maar de
klank was toch niet volumineus ge
noeg. De solisten, ensembles waren
na de pauze fraai. Annie Oosterwijk
vervulde een kleine sopraanoartij be
vredigend 't Rotterdams orkest kon
ons in de begeleidingen maar matij,
bevallen, was veel te sterk van klank,
wat de prestaties van de solisten en
zelfs van 't koort niet ten goede
kwam. Voor haar duchtig werken
verdient Con Amore alles sympathie.
Aangezien Simon Jansen een ambi-
tieuse dirigent is. die doorwerken zal
en energiek studeren, zal Con Amore
slagen in haar artistiek streven,
J. Kortmann,
SEMPRE CRESENDO.
In de Schouwburg gaf het Stu
denten-muziekgezelschap Sempre-
Cresendo" z'n jaarlijks gala-concert
onder leiding van Jaap Stotijn.
Het treft weer wat Stotijn te voor
schijn brengt met een orkest van elk
jaar wisselende orkestleden, die
bovendien hoewel veelal zeer toe
gewijd en van goede wil toch
niet die routine en muzikale onder
grond van professionals bezitten.
Des te meer eer komt toe aan 't
dapper volhoudende ensemble, dat
al studerende een lonend resultaat
heeft bereikt met het spelen van
„Concerto d kl. terst" van Handel
Sempre Cresendo zette zijn beste
beentjes voor. De begeleiding van
het Vioolconcert „D gr. terst van
Brahms" valt niet te onderschatten
want het orkest heeft hier belang
rijk werk te doen. Thomas Magyer,
Hongaar van geboorte, is nu hoofd
leraar aan het Haagse Conservato
rium. Hij is een ras violist, een ster
ke muzikale persoonlijkheid; een
kunstenaar die het vermogen bezit
elk stuk, maar bovenal dat prachtig
vioolconcert, tot iets heel moois te
maken. Sempre voelde de zw^re
verantwoording, was aanvankelijk
wat nuchter en schuchter maar ont
plooide hierna een en ander dat de
moeite waard was.
Ruimschoots applaus voor di
voortreffelijk spelende solist.
Het werkend lid van „Sempre1
de heer van der Ben heeft als solist
zich bijzonder goed aan het klavier
gekweten van zijn taak. Respect
voor de moed en het zelfvertrouwen
(zonder zelfoverschatting evenwel)
waarmede genoemde pianist in
Concert Champêtre" getoond heeft,
Tuzikale begaafdheid genoeg te be-
'ten evenals techniek om Pou-
-c's niet gemakkelijke muziek, in
1 juiste geest en me de vereiste
-schakering voor te dragen,
"•ichtig applaus voor de knappe
I stische wedergave.
Ten laatste ('t was al .9.15 toen na
't „Io vivat" er begonnen werd) „Ma
Mere l'Oye" van Ravel, waarin wij
licht- tintelend orkestspel hoorden,
waaraan charme niet ontbrak, en de
volle waardering van de toehoorders
had. Zoals gebruikelijk was er eni
ge versterking van heren van 't Re
sidentie-orkest. Na afloop de gebrui
kelijke huldiging door 't Collegium de
Rector-magnificus „Pro Patria, V.V.
S.L. enz. enz., met bloemen, kransen
hoffelijke woorden. Dank in 't
slotwoord door de Praeses van Sem
pre Crescendo. Het erelidmaatschap
aan Magyar waarna aanbieding van
geschenk en grote krans voor Jaap
Stotijn. Een succesvolle avond voor
Sempre. A. J.
NATIONALE BOND „HET
MOBILISATIEKRU1S" KRING
LEIDEN.
Gisteravond vergaderde in „Het
Gulden Vlies" de kring Leiden van
het „Mobilisatiekruis",
De voorzitter, kolonel H. D. Buur
man, opende de vergadering met een
woord van welkom tot alle leden, in
het bijzonder heette hij welkom de
generaal Schutte, kolonel Plantinga
en de heer v. d. Berg, resp. voorzitter,
secretaris en penningmeester van het
hoofdbestuur.
Het voornaamste punt van de
agenda was het al of niet voortbe
staan van de kring Leiden.
a ampele bespreking bleek de
vergadering unaniem van oordeel te
zijn, dat van opheffing, mede gezien
de belangstelling voor deze avond,
geen sprake kon zijn.
Bij het punt bestuursverkiezing
werd de kolonel H. D. Buurman be
reid gevonden voorlopig nog dt
voorzittershamer te hanteren.
e heer L. Questroo stelde^ zich
niet meer als secretaris beschikbaar
In deze vacature werd voorzien door
de verkiezing van de heer J. Piene
man.
Generaal Schutte zette op duidelij
ke wijze uiteen, dat alle oud-gemobi-
liseerden van 19141918 en 1939
1940 tot de bond kunnen toetreden,
ook dat het tot de taak van de plaat
selijke afdelingen of kringen behoort
bemiddeling te verlenen bij het toe
kennen van de diverse Mobilisatie
herinneringskruisen, welke o.a. wor
den verleend aan hen, die in de pe
riode 19391940 hebben gediend bij
één der onderdelen van de weer
macht, maar ook aan de burger-zee
varenden in dienst van de geallieer
de zaak, aan hen, die tot de K.P., L.O.
verzetsorganisaties behoorden,
kortom allen, die op de een of andere
manier aan de strijd hebben deelge
nomen of tot een onderdeel van de
weermacht behoorden.
Zij, die nadere inlichtingen wensen
kunnen zich wenden tot de heer J
Pieneman, 3 Octoberstraat 24a, te
Leiden.
Met hartelijke woorden van dank
voor de opkomst en de prettige wijze
van bespreking sloöt de voorzitter
deze bijeenkomst, tevens de verzeke
ring gevend, dat binnen niet al te
lange tijd een volgende bijeenkomst
zal gehouden worden
LEIDSE UNIVERSITEIT.
Geslaagd voor het candidaats-exa-
men Nederlands recht: de heer A. A.
G. Vermeulen te Nieuwendam; voor
het doctoraal examen Nederlands
recht; de heer H. Th. Sickler te Am
sterdam; voor het doctoraal examen
Wijsbegeerte met hoofdvak paeda-
gogiek: de heer P.. Fetter te Was
senaar.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Johannes Hendrik z. v.
W. M. J. van Hartevelt en C. M. Pie-
terse Jacques z. v. D. de Graaf en
E. van Gooswilligen, Pauliny d. v. B.
ALnamski en E. J. Kroesemeijer, Pie-
ter z. v. P. Cierre en J. Leeflang
Overleden: J. M. van Pelt wed. van
A. Gouw 81 jr, F. H. Baalbergen
wednr 86 jr.
Ondertrouwd: M. B. W. Bizot jm 23
jr en J. A. Hamerling jd 23 jr, J. M.
C. v. d. Broek jm 22 jr en J. v. Rijn jd
17 jr, S. P. de Graaf jm 37 jr en C.
Stikkelorum jd 25 jr, A. Keijzer im
IS jr en E. Frankhuijzen jd 19 jr, P.
Meijers jm 25 jr er J. Zandvliet jd 21
jr, J. F. v. d. Plas jm 26 jr en M.
HolS wilder gesch 22 jr, W. Stavleu jm
20 ir en W. M. v. Kampenhout jd 17
jr A. Steinmeier jm 28 jr en S. N. C.
de Nie jd 23 jr, C. A. Westdorp wedn
56 jr en M. Remmelzwaal wed. 51 jr
W. P. N. Helversteyn jm 26 jr en A.
A. M. Heetvelt jd 24 jr. C. F. Straat
hof jm 24 jr en T. C. J. van Diest jd
22 jr, J. Humme gesch 26 jr en K. L.
Wobben jd 25 jr, C. E. v. Blomme-
stein gesch. 30 jr en L. E. Kranenburg
jd 28 jr,, F Kasteel jm 24 jr en C. H.
Biermann jd 23 jr, P. M. J. C. Schro
der jm 21 jr en A. Remond jd 20 jr.
EEN WINTER
ZONDER WINTERTENEN...
lijkt een onbereikbaar ideaal. Voor som
migen behoeft het niet eens echt winter
weer te zijn of de kwelling van „winter
handen" of „wintervoeten" begint al. De
kwaal bestrijden met Akker's Kloosterbal-
sem betekent onmiddellijke verzachting van
jeuk en pijn. Kloosterbalsem, het ideale
middel, ook bij schrale huid, kloven of
gesprongen handen, ontsmet en geneest
wonden van allerlei aard en Is een uitstekend
wrijfmiddel bij rheumatiek, spit en spierpijn.
Vrijdag, 8 December.
Laat ons vandaag eens beginnen
met de parochianen van de St. Petrus
parochie er op te wijzen dat mor
gen (Zaterdag)-middag de Kerstac-
tie-inzameling wordt gehouden. Al
les wat goed, nuttig en bruikbaar is,
komt van pas. Kleding, voor groot en
klein, schoeisel, dekking, levensmid
delen, enz. En als u nu helemaal niets
heeft, mag het gerust ook geld zijn.
Want ook dat is welkom. Zeer wel
kom zelfs. Want in heel veel gezin
nen is wat extra vreugde met de
Kerstdagen niet overbodig. Parochia
nen, men rekent op u. Zet uw pakket
gereed. Dan behoeft de ophalende
jeugd niet te wachten. En kan alles
vlot verlopen. Dank u.
En we jubelen het vandaag weer
uit van vreugde, bij het vernemen
van de tijding dat onze plaatsgenoot,
de heer H. H. Briër, het einddiplo
ma piano behaalde aan het Konink
lijk Conservatorium in Den Haag.
Een figuurlijk bosje Stadskok-bioe-
men voor deze heer Briër. Vergezeld
van onze hartelijke gelukwensen.
Waarbij ongetwijfeld duizenden
stadsgenoten zich zullen aansluiten.
En: Prosit, heer Briët.
Stadskok werd vandaag wel zeer
bijzonder gedwongen de bedelstaf te
althans propaganda te ma
ken en aanmoedigingen te schrij
ven voor liefdadigheid. Al is hetgeen
nu volgt, niet bepaald liefdaaigheid,
maar eerder sociale plicht en een ere
zaak. Althans voor de katholieke
Middenstanders, die een eigen San
tosfonds bezitten, ter bestrijding van
de onkosten bij sanatorium-verple-
ging, ziekenhuisverpleging, verple
ging thuis, noodzakelijke vervanging
van de kostwinner of van de huis
moeder, verpleging bij slepende ziek
te, studie van priesterstudenten en
tenslotte in alle gevallen van maat
schappelijke zorg. Dat is een hele
lijst. En daar is veel geld voor nodig.
Wat de katholieke Middenstanders
zelf moeten opbrengen. En daarom
nog eens dringend aangspoord wor
den het Santosfonds te steunen. En
wie, die deze lijst ziet en de huidige
noden onder eigen standsgenoten
kent, zou niet goed willen zijn voor
minstens vijf gulden per jaar? Kom
aan, breng die twee achterwielen
even mee naar de vergadering!
Ja, dat is waar. We denken
plotseling weer aan. De R.K. Midden
standers zijn opgeroepen voor een le-
denverg. Deze wordt gehouden a.s
Woensdag, 14 Dec. om half negen in
„In den Vergulden Turk". Deze bij
eenkomSt is zo belangrijk, omdat drs.
Neefs uit Amsterdam komt spreken
over „Middenstandsproblemen en Sa
menwerking in de Middenstand".
Zou het nu weer zo zijn, dat er maar
30 leden komen? Of worden de mid
denstanders nu eindelijk eens wakker
uit hun gezapig gedut bij de warme
kachel. De goeden niet te na gespro
ken. Maar de massa dut inderdaad.
Althans wat het verenigingsleven be
treft. En toch maar klagen dat het
zo slecht gaat! We zijn benieuwd
naar de opkomst. (Sorry, Stadskok
moest even zijn gemoed luchten).
Maar opgewekt gaan we verder.
Het
land, afd. Leiden, heeft ook al plan
nen voor een bijeenkomst. Dezé
wordt gehouden in „De Doelen". Op
Donderdag 15 December. En prof.
Perry Miller (Harvard University)
zal spreken over 't bekende Ameri
kaanse weekblad ,The New Yorker".
Dan is 'er nog een klacht van de
bewoners der Bloemistenlaan.
bestrating van deze laan schijnt
iedere beschrijving te tarten. Zodat
we het maar niet zullen proberen.
Enfin, die bewoners hadden eigen
lijk zo'n beetje gehoopt op een sur
prise van het gemeentebestuur, ter
van Sinterklaas' verjaardag,
Niet dat ze op een nieuwe bestra
ting rekenden! Z-- fantastisch ver
durfden ze niet te hopen. Maar mo
gelijk zou het gemeentebestuur op
het idee gekomen zijn om alle be
woners van baggerlaarzen te voor
zien. Ze zouden dan reeds tevreden
geweest zijn. Althans voorlopig. Zo
erg is het gesteld met die Bloemis
tenlaan.
En tenslotte nog dit. Als U soms
morgen in de stad een auto ziet
rondrijden, waarop een fraai Solex
rijwiel met hulpmotor zich bevindt,
weet dan dat dit de hoofdprijs is
van de verloting, die ten bate van
het Sint Francisca Romanawerk
wordt gehouden. Maar dat is niet
alles. Want rondom die auto zal een
zwerm van charmante loten-ver-
koöpsters ronddwarrelen. Die meis
jes zullen iedereen zó smachtend
aankijken, dat niemand het durft te
weigeren een twee drie een of m'eer
loten te kopen. Houdt dus Uw
kwartje(s) gereed. En ga op de uit
kijk staan. Morgenmiddag komen ze.
De auto. De fiets. En de meisjes.
Laat ons besluiten vandaag met te
vermelden dat op het bureau van de
Rijksgebouwendienst in Den Haag,
de uitbreiding van het Organisch
Chemisch Laboratorium te Leiden
werd aanbesteed. De fa. Vollenberg
uit Oss vroeg er 189.850,voor.
E-n de Leidse firma Cornet wil het
doen voor 136.422,Dat waren
de hoogste en de laagste. Nu maar
afwachten wie het krijgen zal. In af
wachting daarvan nemen we af
scheid tot morgen.
STADSKOK.
(door onze luchtvaartmedewerker).
Het Pakenham-incident heeft wel
veel opschudding veroorzaakt, zowel
iri de Britse bladen als in het Lager
huis, doch van belang voor de lucht
vaart is het allerminst Men heeft er
een politieke rel van gemaakt en eer
lijk gezegd: de minister van lucht
vaart heeft erom gevraagd door zijn
onbegrijpelijk onverstandig optreden.
De K.L.M. had al eerder onplezierige
ervaringen met dat ministerie in de
kleine rechtzaal van Ayr, waar pro
cureur Leslie terstond trachtte de
kaart waarop Parmentier vloog
schuldig te verklaren. De scherpzin
nige advocaat Cameron, die voor de
K.L.M. optrad moest herhaaldelijk
tegen de gang van zaken protesteren,
met zijn titrade, dat het ministerie
hier optrad als aanklager, rechter en
getuige.
Lord Pakenham heeft blijkbaar ge
meend goed te doen door elke ver
antwoordelijkheid van welke Britse
instantie ook af te wijzen.
Dit chauvinisme is hem al duur te
staan gekomen. Hij heeft alleen be
reikt, dat het officiële rapport over
de Prestwick-ramp nog meer aan
dacht heeft getrokken en daarmee
ook de beide fouten van de grond
dienst van het Schotse vliegveld: het
onvoldoende noteren van de radiogra
fische gesprekken met het vliegtuig
en het niet tijdig doorgeven van de
veranderingèn in de weersgesteld
heid. Dit laatste is wel het kardinale
punt in het gehele drama, waarvan
een groot aantal passagiers en enke
le der kundigste K.L.M.-ers het
slachtoffer werden
Dat het wolkendek van 230 me
ter (de voor K.L.M.-vliegtuigen mi
nimale aanvlieghoogte bij landingen)
snel en vrij onverwacht tot 100 me
ter gezakt was had Prestwick niet
aan de naderende Constellation door
gegeven, eenvoudig omdat het voor
schrift zei, dat veranderingen in de
weersgesteldheid slechts.... om het
half uur doorgegeven dienden te
worden. Snitslaar, Parmentiers op
volger, heeft in Engeland verklaard,
dat zijn voorganger nimmer een po
ging tot landing gedaan zou hebben,
indien hij op de hoogte was geweest
van het plotseling zakken van de
wolken, waarboven hij vloog.
Plesman meent, dat het Britse rap
port een ernstig en knap stuk werk
is. Wij leren er van, aldus de direc
teur van de K.L.M., zoodat wij ons
niet tweemaal aan dezelfde steen zul
len stoten. Doch, in de luchtvaart
zijn er altijd wel weer andere ste
nen, waarover je struikelen kunt.
Zo is het; vrijwel geen ongeluk in
de lucht, of we hebben weer met iets
nieuws te maken. Thans blijkt, dat
hét ongeval van de Cessna, die Vor-
rink boven Denemarken bracht, mede
te wijten zou zijn aan een niet juist
afgestelde hoogtemeter. Bovendien
en dat is een heel ernstig feit
wordt de Poolse piloot achteraf niet
kundig geacht voor zijn taak. Dat
zijn inderdaad bedenkelijke feiten,
die er ook toe geleid hebben, dat Je
ramp met de Dakota van de Aero-
Holland terstond in een zoeklicht
van critiek is gesteld.
Was ook die hoogte-meter wel van
te voren goed afgesteld? Werkte
de radio inderdaad niet? Was het be
sluit van deze piloot? Was het be-
een noodlanding te forceren, in plaats
van desnoods naar Leeuwarden te
rug te keren? Hij had daarvoor vol
doende benzine bij zich en bovendien
kon hij weten, dat de grondorgansa-
tie, bemerkend, dat zijn radio niet
werkte, het veld Leeuwarden volko
men vrij zou maken vpor zijn Dakota.
Dit alle zijn overwegingen, waar
op te zijner tijd een antwoord zal
moeten worden gegeven. Er zal in
de komende tijd stellig zeer scherp
gelet worden op het bedrijf van
Frits Diepen.
Dat is onplezierig voor wie het
aangaat, doch noodzakelijk In een
luchtvaartwereld, waarin voor de
veiligheid alles geofferd moet wor
den.
Meer staatstoezicht.
Men zal zich afvragen of de reeds
van luchtvaartrampen iets heeft bij
gedragen aan de bevorderingg van
die veiligheid. Wij menen van wel.
Tot dusverre was het overheidstoe
zicht op de vliegvelden nog zeer be
perkt. Als het vliegtuig aan bepaalde
eisen voldeed en de lading voorzien
van de vereiste documenten kon het
vertrekken, waarheen het verkoos
te gaan. De les van de ongelukken
heeft het Rijk evenwel steeds meer
verantwoordelijkheid gegeven. He
laas, zullen zij zeggen, die van lucht
verkeer nog altijd een particulier
bedrijf wensen; het is niet te voor
komen zou ons antwoord kunnen
zijn Luchtvaartbedrijven, zoals de
K. L. M. zijn tot zaken uitgegroeid
waarin dergelijke ongehoorde kapi
talen geinvesteerd zijn en die als ver
vors-apparaat zozeer een publiek
belang zijn geworden, dat de staat
er wel .beslag" op moet leggen.
et dat al zijn de bevoegdheden
vap de Rijksluchtvaartdienst zeer
gestegen. Zozeer zelfs dat hij op het
ogenblik practisch ook een vliegtuig
kan beletten te verstrekken indien
het weer te slecht is, of als bepaalde
instrumenten niet een laatste con
trole hebben ondergaan. Dit alles
maakt het gehele vervoersapparaat
wel stroever doch naa^ onze mening
is dit noodzakelijk Enerijds in het
aantal vliegtuigongevaPen na de oor
log voor ons land zo groot is gewor
den anderzijds staat er zoveel aan
naticnaal belang op het spel dat op
dit ogenblik veiligheid voov alles
gaat, zelfs voor een doelmatige en
snelle organisatie. Wij kunnen en wij
mogen niet langer afhankelijk zijn
van de vervoerder alleen. Wanneer
wij in het vliegtuig stappen moeten
wij er zeker van zijn,' dat ook de
Rijksluchtvaartdienst instemt met
het uitvoeren van de vlucht, waar
voor wij ons passagebiljet gekocht
hebben. Veiligheid is op het ogen
blik stellig veel belangrijker dan
snelheid.
DE SOUVEREINITEITS-
OVERDRACHT IN DE EERSTE
KAMER.
Het afdelingsonderzoek door de
Eerste Kamer van het thansc door de
Tweede Kamer goedgekeurde wets
ontwerp betreffende de souvereini-
teitsoverdracht, zal, naar verwacht
wordt, de volgende week Dinsdag
plaats hebben. In de week daarop kan
de openbare behandeling dan ge
schieden. Het is niet onmogelijk, dat,
na de zeer uitvoerige behandeling in
de Tweede Kamer, de Kamer van
Vijftig het besluit zal nemen, zich
genootschap NederlandEnge- grote beperking op te leggen.
WEERSVERWACHTING
(Geldig van Vrijdagavond tot
Zaterdagavond. Opgemaakt te 10
uur).
BUïïG WEER.
Meest zwaar bewolkt met buien,
sommige met hagel of natte
sneeuw. Aanvankelijk zwakke
tot matige wind uit uiteenlopen
de richtingen, later matige tot
krachtige wind uit Noordelijke
richtingen en iets kouder
PERSSPIEGEL
SUTARDJO.
Uit het Vrije Volk:
„Er is een naam, die in de discus
sie over Indonesië hardnekkig tel
kens weer opduikt. Die naam is: Su-
tardjo.
Sutardjo was lid van de Volksraad
van het toenmalige Nederlands-Indië.
Hij legde in 1937 met enige andere
leden een petitie, een verzoekschrift,
voor aan de Volksraad, waarin aan
de regering in Den Haag verzocht
werd een Ronde-Tafelconferentie te
beleggen. Sutardjo wilde daar de mo
gelijkheid bespreken om aan Indo
nesië een zekere mate van zelfbe
stuur te geven binnen het Koninkrijk.
De Volksraad besloot de petitie
naar Den Haag te sturen en daarna
verwierp de Tweede Kamer haar. De
minister van Koloniën, die de Kamer
daartoe fel aanzette, heette Weiter.
Indien de Kamer in 1937 gehoor
bad gegeven aan de nationale ver
langens van Indonesië zou de over
gang naar de zelfstandigheid, die na
de oorlog onvermijdelijk moest ko-
l men, zonder twijfel gemakkelijker en
LAATSTE BERICHTEN
GROTE TEXTIELDIEFSTAL
OPGELOST.
Uit een loods aan de IJsselhaven
te Rotterdam werd op 11 November
een grote partijtextiel w.o. 1500 m.
export kamgaren en 144 dekens, al
les bestemd voor Zweden,, gestolen.
Men meende aanvankelijk, dat de
goederen in een verkeerd schip wa
ren geladen, maar door een andere
inbraak kreeg de politie er de luchi
van waar de textiel zich kon bevin
den. Een gedeelte trof men aan in
Noordeloos ten huize van de 31-ja-
rige machinist C. A., die met zijn
vrouw, de 30-jarige A. A. de G. werd
aangehouden. Dezelfde nacht, Maan
dag 28 November, werden de dieven
aangehouden en wel de 23-jarige ha
venarbeider D. van L., de 41-jarige
loswerkman J. v. d. L. en de 41-ja-
rige koopman F. A. K., allen uit
Rotterdam.
Op de avond van de diefstal zijn
de dieven met een gehuurde vracht
auto naar de Hudsonstraat gegaan
en op goed geluk werd de loods
B. B. O. gekozen, 's Nachts om 3 uur
is van L. via een kapot raam naar
binnen geklommen, verbrak het slot
van één der deuren aan de Lek
straat en liet de auto naar binnen
rijden.
Bij de 50-jarige koopman A. van
M. te Meerkerk werd een gedeelte
van de goederen opgeslagen, maar de
geschiedenis herhaalt zich. De gesto
len goederen wekten de begeerte
van anderen op en deze stalen de
helft er van voor de tweede maal.
De burgemeester van Mole
naarsgraaf vond dit dubbel ge
stolen goed terug, toen hij
Maandagmorgen j.l. aan het ja
gen was. Langs de weg naar
Noordeloos vond hij het op twee
plaatsen, drie kilometer van el
kaar verwijderd, tussen struik
gewas verborgen. Een gedeelte
ter waarde van 2100 hebben de
dieven op het Noordplen te Rot
terdam aan een nog steeds onbe
kende verkocht.
Op dit ogenblik is voor vijftiendui
zend gulden aan goederen achter
haald.
met minder pijn zijn geschied.
Maar de Welter van 1937 sprak van
zijn ministersplaats tot de Kamer, dat
inwilliging van het verzoek zou bete
kenen het overdragen van macht aan
Indonesië. En daar wou hij niet van
weten De macht hoorde in Den Haag
thuis. En Weiter wilde dat zei hij
toen zelf geen hervormer zijn.
De heer Tilanus heeft thans, in een
treffend eerlijke en openhartige re
de in de Tweede Kamer gezegd: is
het wel verstandig geweest, dat wij
in 1937 de petitie-Sutardjo hebben af
gewezen? Een erkenning, dié welda
dig aandoet".
EN HET
Van „pigmentatie" spreekt menmeeste planten en in alle dieren
bij de mens, wanneer in de weefsels aanwezig. Alle natuurlijke carote-
van zijn huid een kleurstof aanwezig noiden zijn afgeleid van de .k'eur-
is (of ontstaan is) die er een be- stof die ln tomaten aanwezig is (het
„aaide tint aan geeft Dit pigment lycopene). In het lichaam worden ze
kan er van buiten ai ingekomen zijn, I omgezet in Vitamine A. Wij weten
zoals dat bij tatouage of het verven tegenwoordig hoe belangrijk een te-
van het haar het geval is. Maar het kort aan Vitamine A voor het uit
kan ook in het lichaam zelf zijn breken van diverse huidaandoenm-
gen is. Het carotene wordt aange-
ontstaan 0„Vplp -in.™, troffen in de hoornlaag van de op-
De studie van het geheleWJ»®? perheid zowel als in het vet van de
hhLPó!weïtend l lederhuid en het onderhuidse bind-
weefsel en het is dus absoluut iets
wat alleen maar voorkomt bij per
sonen die grote hoeveelheden rau
we wortelen hebben gegeten.
buitengewoon belangwekkend.
Vele merkwaardige ontdekkingen
heeft men reeds gedaan. Vele vraag
stukken, die ermee in verband staan,
wachten nog op een oplossing, zoals:
Hoe ontstaat de normale kleur van
onze huid? Waarom wordt deze don
kerder bij bestraling met ultraviolet
licht, bij de Addisonse ziekte, bij de
bronze diabetes? Waarop berust het
grijs worden? enz. enz. Al gedurende
veie jaren worden onderzoekingen
in die richting gedaan, Het feit, dat
men de chemische samenstelling van
diverse pigmenten heeft gevonden,
heeft weer onze kennis betreffende
de Vitamines verrijkt en ons een
dieper inzicht gegeven in diverse
stofwisselingsprocessen van het
Het carotene is echter niet het
enige pigment, dat in de huid voor
komt. Het voornaamste is het mela
nin. Deze pigmentvorming is een
fermentatief proces en komt tot
stand doordat een levende substan
tie, een oxyderend ferment, op een
kleurloze stof inwerkt. Deze laatste
slof is verwant aan het tyrosin. Dit
pigment melanin komt als kleine
korreltjes voor in de basaalcellen-
laag van de opperhuid en in de le
derhuid, waarheen het door pig-
mentdragende cellen (z.g. chroma-
chaam. Nieuwe geneesmethoden zijn tophoren) gebracht wordt. Het komt
1 zowel bij het blanke ras als bij de
donkere rassen voor, alleen bij deze
laatste in grotere hoeveelheid.
Wij kennen ook plantaardige me-
laninen, die er net zo uitzien alj
het dierlijke; het is echter nog niet
bewezen, dat deze beide aan elkaar
gelijk zijn. Het gehele zoeken is op
het ogenblik naar het ferment, dat
de verkleuring teweegbrengt, aan
gezien op deze wijze het proces van
het grijsworden zou zijn op te los
sen. Wij kennen een tyrozinose, een
plantaardig enzym, dat in staat is
er door gevonden. Zelfs de cosmeti
sche industrie heeft er haar voor
deel mee gedaan, die er naar streeft
een verloren gegane pigmentatie
van de gelaatshuid of van het haar
weer zo natuurgetrouw mogelijk te
herstellen.
De pigmenten van het planten- en
dierenrijk hebben zeer verschillen
de chemische samenstellingen. De
meeste kunnen ondergebracht wor
den in bepaalde groepen, waarbij de
leden van één groep slechts in en
kele kleinere chemische détails van
elkaar verschillen. Zo kent men de I tyrosine te oxyderen en zo een me-
gele flavenol pigmenten, de blauwe
en rode anthocyaninen, het groene
chlorophyl, dat vanuit een pyrrol-
kern is opgebouwd, de rode haemi-
nen en bÜirubinen, enz.
Een andere, zeer belangrijke groep
van pigmenten zijn de carotenoïden.
Deze gele wortelenkleurstof is in de
laninachtig pigment te geven. Wij
kennen ook het enzym adrenolase,
een polyphenol oxydase, dat in staat
is adrenaline, hetwelk door de bij
nier wordt geproduceerd, te oxy
deren. Dit enzym is in de lederhuid
aanwezig en daarom niet hetzelfde
als het intra-cellulaire
waarvan Bruno Bloch heeft aange
toond, dat het in de basaalcellen
van de opperhuid aanwezig moet
zijn. Bruno Bloch is een Zwitserse
geleerde, die vele onderzoekingen
op dit gebied heeft gedaan en hij
m'eent dat het door hem gevonden
DOPA-oxydase (genoemd naar het
dioxyphenilamin) in staat is het
melanin te vormen. De chemische
samenstelling van adrenaline en ty
rosine verschillen slechts weinig van
elkaar.
Ik wil dit zeer wetenschappelijke
relaas niet beëindigen zonder U een
van mijn persoonlijke ervaringen te
hebben medegedeeld. Ik heb mij in
dertijd zeer voor het pigmentatie
vraagstuk en dat van het grijswor
den van het haar geïnteresseerd en
daarover onderzoekingen en proef
nemingen gedaan. Hiervoor had ik
menselijke proefkonijnen nodig,
mannen, die nog in het bezit waren
van een behoorlijke haardos, maar
grijs waren geworden, gaarne hun
natuurlijke haarkleur terug wilden
hebben en die zich daarom aan mijn
Droefnemingen wilden onderwerpen.
Inderdaad vond ik een voldoend
aantal van dergelijke personen, die
zich te mijner beschikking stelden
en mijn proefnemingen hadden in
derdaad een bevredigend resultaat.
Maar langzamerhand bleef de een
na de ander weg!
Bij navraag bleek mij toen, dat
hun diverse echtgenoten zich derma
te teg'en hun „verjongingskuur" be
gonnen te verzetten, dat ze, terwille
van de lieve vrede thuis er maar lie
ver mee ophielden. „Je wilt zeker
weer naar jonge vrouwen uit gaan
kijken", was de meest gewone insi
nuatie die ze dagelijks te horen kre
gen! Ik heh toen ook nog eens bij
de kappers geïnformeerd. Dat man
nen hun haar laten verver komt be
trekkelijk weinig meer voor, althans
vee] minder dan vroeger. Toen de
mannen nog snorren droegen (die
veel meer geverfd werden!!) gebeur
de het wel dat de kapper dan tevens
de kans kreeg ook het hoofdhaar nog
een bewerking te doen ondergaan.
Maar dat alles behoort tot het ver
leden. Wij mannen zijn niet meer
bang voor grijze haren, welke de
meesten onzer met ere verdiend heb
ben. En de meeste vrouwen zijn wel
zo vriendelijk en goed, ze op de koop
mee toe te nemen!
Dr P. H. van der Hoog.
