2)e ftjidóeSoti/ïo/nt De toelating verlangd van West-Duitsland Dobref kreeg een berisping Het lek in de Amerikaanse atoomgeheimen Wisjinsky naar Berlijn iirectear: C. ftL VAN HAMERS VELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" DINSDAG 6 DECEMBER 1949 41se JAARGANG N Wisjinsky gaat 'ns neuzen te Berlijn Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., f4.15 p kwart. Franco p. p. I 4.90 - Advert.;'15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50 V Spanje IJOE oordelen wij over de moles- *^taties, over de vervolgingen, wel ke Protestanten in Spanje moeten verdragen? Wij keuren deze volstrekt en on voorwaardelijk af. Er kunnen feiten ter overweging worden aangevoerd juiste feiten waardoor wat er in dat land ten op zichte van Protestanten gebeurt, ons verklaarbaar, begrijpelijk wordt. Zoals het feit, dat in Spanje eerst sinds kort een openlijke geloofsver deeldheid tot uiting komt; het feit, dat politieke en godsdienstige ver schillen er nu veeltijds samenvallen en gecombineerd zijn. Maar al deze en dergelijke over wegingen doen niets af aan onze vol strekte en onvoorwaardelijke afkeu ring. Verdraagzaamheid is een christe lijk beginsel Door Katholieken is er in de loop der geschiedenis tegen dat beginsel misdreven, evenals door Protestanten. Maar dit begin sel is in theorie in geen enkele pe riode onzer Kerkelijke geschiedenis ontkend, zoals de „Maasbode" in een artikel, getiteld „Katholiek opportu nisme?" constateert. Z.H. Paus Pius XII heeft in zijn Kerstboodschap van 1942 het recht op private en publieke uitoefening van de godsdienst onder de fundamentele rechten van de persoonlijkheid ge rekend. Als anderen niet-katholieken de molestaties, waaraan Protestanten in Spanje blootstaan, afkeuren, dan staan wij dus aan hun zijde en zij aan onze zijde. Wat ons echter hindert dat is het feit, dat velen dergenen, die nu „moord en brand roepen" over Spanje, zwijgen als elders Katholie ken worden vervolgd op een wijze, waarbij wat in Spanje gebeurt slechts „kinderspel" zij 't dan ook droe vig en ergerlijk „kinderspel" is. Dat er onder die verontwaardiging óók schuil gaat veel overdrijving, geïnspireerd door antipapistische hartstocht, kan, helaas, niet worden ontkend. Ter illustratie van deze be wering mogen wij herinneren aan wat enige tijd geleden een zekere heer B uit Leiden schreef in een Protestant-Christelijk dagblad: „Zoveel wordt er de laatste tijd in onze bladen geschreven over het proces-Mindszenty en bijko mende gebeurtenissen. Er wordt ook en terecht gewezen op de gevaarlijke anti-godsdienstige geest, die ons van uit Moskou toewaait. Maar wanneer wordt er eens gewezen op de voor ieder waar neembare gevaren waarmede Rome het Protestantisme be dreigt? Rome moge dan de grote trom roeren en Protestant en Rooms oproepen om de strijd aan te binden tegen het. goddelo ze communimse, maar.... wat gebeurt er in Spanje en Peru, waar de Roomsen ver in de meer derheid zijn? Van enige vrijheid van godsdienst aldaar is geen sprake meer. Integendeel! Met geweld worden de Protestantse godsdienstoefeningen verhinderd Soms worden weerloze Calvinis ten door fanatieke Roomsen zwaar verwond. Vernieling van eigendommen der Protestanten is aan de orde van de dag. Het is voor een Protestant daar prac- tisch onmogelijk zijn brood te verdienen". Een verschrikkelijke en werkelijk een schandelijke overdrijving, waar bij de houding der Katholieken in Spanje ten opzichte der Protestanten wordt vergeleken met die der Com munisten inzake de processen Kardinaal Mindszenty en zo vele an dere priesters! Wat is de waarheid? Wij mogen toch wel, om deze vast te stellen,, een Spaanse dominee geloven? Wel nu: De Spaanse dominee Samuel Villa heeft, aldus de „Maasbode", Vrijdag te 's-Gravenhage voor een prote stants gehoor een rede gehouden over een onderwerp, waaromtrent vaak onjuistheden worden verkon digd, n.l. de houding der Katholieken jegens de Protestanten in Spanje. In zijn rede zeide de spreker o.m„ dat er in 1945 'n wettelijke regeling tot stand is gekomen, als gevolg waarvan het jaar daarop 50 prote stantse kerken werden heropend. Enkele extremisten ageerden toen tegen de protestanten, verwoesten enkele kerken en molesteerden pro testantse geestelijken en kerkgangers. Ds Villa legde er echter zeer de nadruk op, dat dit niet overeenkom stig de gezindheid van de Katholie ken Is, maar dat het hier een kleine minderheid van extremisten betreft. De protestanten hopen voor 1950 op de totstand koming van aanvul lende wetten, rechtgevend op het openen van scholen en het voortzet ten der Bijbel-colportage, aldus spr. Dit is toch duidelijke taal van een Spaanse dominee! Nogmaals: met klem en nadruk herhalen wij, dat wat in Spanje ge beurt ten opzichte van Protestanten moet worden afgekeurd en betreurd. Maar afgekeurd en betreurd moet ~ok de eenzijdigheid en overdrijving e'ke helaas veler oordeel en hou- bekrompen en lasterlijk maakt. Het reeds genoemde artikel in de .Maasbode" besluit met deze klare getuigenis van het Katholiek begin sel inzake de verdraagzaamheid, door Kardinaal Manning zestig jaar ge leden gegeven: Indien morgen de Katholieken in Engeland aan de macht zouden ko men dan zou er geen enkele strafwet nocch een schaduw van dwang in za ke geloof worden voorgesteld. Wij wensen dat allen aan de volle waar- hend deelachtig worden, maar een afgedwongen geloof is een door God en mensen verfoeide huichelarij. Als morgen de Katholieken in de ver enigde koninkrijken het „imperial race" vormden dan zouden zijn hun politieke macht niet gebruiken om religieuze situatie van ons volk dat erfelijk verdeeld is te veranderen. Wij zouden geen kerk, geen college, geen school sluiten. Onze tegenstan ders zouden dezelfde vrijheden ge nieten, die wij nu als minderheid hebben". Nederland en de Fibenel j^E BESPREKINGEN over het opri chten van een economische unie tus sen Benelux, Frankrijk en Italië (de unie zou de naam krijgen van Fibenel) staan op het ogenblik practisch stil. De leiders en de delega ties van Benelux zijn uit Parijs naar hun landen teruggekeerd om nieu we instructies te vragen aan hun regeringen. Nederland heeft de toelating van West-Duitsland tot Fibenel tot con ditio sine qua non voor eigen deel neming gemaakt, zo werd gisteren uit Franse officiële bron vernomen. Ook heeft Nederland er krachtig op aangedrongen, spoedig een uitnodi ging aan Engeland te zenden. Deze houding van Nederland, die niet door Frankrijk wordt gesteund, is tot dusverre de belangrijkste hin derpaal bij de besprekingen geweest. Nederland heeft er op gewezen, dat aan de ene kant zijn economisch leven het Duitse achterland nodig heeft, en dat aan de andere kant Nederland tot het sterling-gebied behoort. Officiële communiquéV over de besprekingen zijn er tot dusverre niet uitgegeven. De delegaties zijn overeengekomen, geen mededelingen over de besprekingen te doen. Men mag uit het stilzwijgen te Parijs dan ook niet concluderen, dat de onder handelingen zijn mislukt. Wanneer de delegaties van Bene lux met vaststaande instructies zou den terugkeren, zouden de bespre kingen snel met een volledige over eenstemming kunnen eindigen, waar na volledige bijzonderheden bekend gemaakt zouden worden. Op het Franse ministerie van bui tenlandse zaken wijst men er op, dat bepaalde vraagstukken wel moeilijk te regelen zullen zijn, in het bijzon der de Voorgestelde verlaging der tarieven en de toelating van West- Duitsland. Hij deed concessies Gisteravond is te Sofia bekend gemaakt dat de Bulgaarse minister voor de binnenlandse handel, Do bref, „een ernstige berisping, ge paard gaand met een waarschuwing" heeft ontvangen. Ook zes andere functionarissen ontvingen een be risping; twee van hen werden te vens van hun functies ontheven. In een door de Bulgaarse regering en de centrale commissie van de Bulgaarse communistische partij uitgegeven gezamenlijk communi qué wordt medegedeeld, dat het mi nisterie voor de binnenlandse han del „op ongerechtvaardigde wijze de hoeveelheden graan, welke de boe ren verplicht zijn aan de regering te leveren, had verminderd". Voorts heeft het ministerie .„verspilling" toegestaan, terwijl het ook nog „con cessies" heeft gedaan aan bepaalde plaatselijke commissies en raden, door deze organen toe te staan „op een ongezonde en schadelijke ma nier te werk te gaan". De veiligheid in Indonesië De sultan van Djokjakarta is Dins dag te Bandung aangekomen voor het voeren van besprekingen met de regering van Pasundan inzake het handhaven van orde en rust gedu rende de overgangstijd. Woensdag zal hij zich naar Eemarang en Don derdag naar Surabaja begeven. Uit Medan meldt Aneta, dat gedu rende het weekeinde geheel Zuid Ta panuli door de Nederdanlse troepen is ontruimd. Blijkens een communi qué van de commissie voor het sta ken van het vuren in Tapanuli, is het de bedoeling, dat geheel Tapa nuli vóór 14 December door de Ne derlandse troepen zal zijn ontruimd. Ook Sibolga werd ontruimd. Aldaar had de Escomptobank met ingang van 1 December haar agentschap geslo ten. De Europese handel te Sibolga heeft zijn kantoren geopend gehou den, doch voor het merendeel onder leiding van Indonesisch of Chinees personeel. Verscheidene Nederlan ders zijn uit Sibolga te Medan aan gekomen, alsmede Nederlandse plan ters uit Tapanuli, alwaar het beheer der ondernemingen grotendeels is toevertrouwd aan Indonesiërs. Voorts zijn te Siantar ongeveer 2000 Indo nesische geëvacueerden uit Tapanuli aangekomen. Uit Surabaja wordt gemeld, dat de kerkeraad van de protestantse ge meenten Zondagochtend een kansel- boodschap heeft doen voorlezen in verband met de heersende onrust. „Gods woord zegt, dat angst een te ken is van innerlijke armoede en van geestelijke nood. Daarom is het de laak van de Kerk om allen, die door een panische angst zijn bezeten, te wijzen op wat Gods woord tegen over angst stelt". Intussen vielen er gedurende het weekeinde verscheidene nieuwe in cidenten voor. Een textielfabriek werd door een honderdtal mensen gerampokt, waarbij een buit van on geveer ƒ30.000 werd gemaakt. Een pohtie-agent werd in zijn woning overvallen. Onder de politie-agenten hadden enkele deserties plaats en er werden drie berovingen gerappor teerd. Het republikeinse dagblad j Eerita" heeft een beroep gedaan op K de bond van betjakbestuurders (een betjak is een fiets-taxi) om inciden- ter te vermijden, zulks in verband met de onverantwoordelijke wijze van optreden van sommigen dier be stuurders. SINT PIETERSBERG WORDT AF GEGRAVEN Tot spijt van de na tuurliefhebbers wordt de Sint Pie tersberg bij Maastricht steeds verder afgegraven. De dunne bergwanden die de afgravingen aan de Maaskant langetijd voor het oog der bezoekers verborg, zijn nu ook verdwenen. MINISTER STIKKER ONDER DE PAJONG Toen de Nederlandse ministers mr D. U. Stikker en mr J. R. H. van Schaik een paar dagen ge leden in Indonesië aankwamen, viel de regen in stromen neer. Pajongs werden gereed gehouden voor de ho ge bezoekers uit Nederland om ze tegen de regen te beschermen. Wij zien hier onze minister van buiten landse zaken Stikker, onder de pa jong tezamen met Moh. Rum, voor zitter van het Indonesische Nationale Voorbereidingscomité. KATHOLIEK CONGRES IN INDONESlë. Van 7 tot en met 12 December zal te Djokja een „Kongres Umat Ka- tolik Indonesa" worden gehouden. Tijdens dit congres zullen problemen besproken worden van politieke, sociale en culturele aard alsmede betreffende de jeugd- en vrouwen beweging en de missie. Het congres-comité bestaat uit de heren: Ir. Soepardi, voorzitter; Mr. A. Soehardi, vice-voorzitter; C. Poes- posoetjipto, secretaris; S. Tjokrosoe- dirdjo, penningmeester; Dr. H. Sen tral, J. Dargo en Mevr. Kwari, com missarissen. Z.H. Exc. Mgr. A. Soegijopranoto zal het beschermheerschap op zich nemen, terwijl Z.E'xc. Minister Ka- simo als erevoorzitter zal optreden. Het congres zal in secties verga deren, waarbij als adviseurs zullen optreden pater R. Soekarto S.J., pa ter C. Martowerdojo S.J., pater B. Schouten S.J., A. Poedjohandaja, pr„ pater C. Jeuken S.J., A. Brotowirat- mo, pr. en pater J. Dijkstra S.J. Prae-adviezen zullen gegeven wor den door Mgr. A. Soegijopranoto: over de jeugd; Min. Kasimo en Mr. Teng Tsjin Leng en A. Djoepri: over de politiek; Ir. Soewarto, Drs. Tan Swan Bing en F. Harjadi: over de arbeidersbeweging, terwijl voorts Mgr. P. Geise O.F.M., pater R. van Thiel S.J. en Mevr. Kwari zullen spreken respectievelijk over de In donesische cultuur, de missie en de vrouwenbeweging. DE SMOKKEL NAAR INDONESlë PER PAKKET. Door de provinciale raad van Lim burgs thuisfront werd op 22 Novem ber jL een protest ingediend bij de ministers van oorlog en van financiën in verband met een voorgenomen maatregel betreffende onderzoek naar de inhoud der voor de militai ren in Indonië bestemde kerstpak ketten. De minister van oorlog heeft aan Limburgs thuisfront medegedeeld, dat door het ministerie van financiën een onderzoek werd gelast op brie ven en pakketpost als gevolg van geconstateerde smokkel van gelds waardige papieren. Niettegenstaande in de pers en door de radio herhaal delijk is gewezen op het verbod om Nederlandse bankbiljetten en ande re geldswaardige papieren in brieven of pakketten in te sluiten, wordt telkens opnieuw overtreding van dit verbod geconstateerd. Deze maatre gel, zo vervolgt de minister van oor log, is geenszins genomen uit enig wantrouwen jegens de motieven der diverse thuisfronten, wier werk er kentelijkheid en waardering van de zijde der regering ten volle verdient, maar omdat particulieren zich blijk baar niet aan de terzake gestelde re gels storen. Het ministerie van oor log zal evenwel aan de minister van financiën verzoeken een regeling te treffen, waarbij onder bepaalde voor waarden het onderzoek niet behoeft plaats te hebben. GEVAAR OP DE ETNA VOORBIJ De bewoners van het dorp Bronte op de helling van de Etna hebben zich Maandag in hun witgeklakte kerkje verenigd om te danken voor de redding van hun woonsteden, die door de jongste erupties van de vul kaan werden bedreigd. In het laatste stadium van de erupties der afge lopen dagen scheen het, dat het dorp Bronte door de lavastromen ver zwolgen zou worden. De bewoners hadden hun huizen reeds verlaten om zich op lager gelegen punten in veiligheid te stellen en stortten ge beden, dat hun haardsteden voor de naderende lavastroom gespaard zou den blijven. Volgens deskundigen kan de uit barsting thans als geëindigd be schouwd worden. Wel zijn voor heen vruchtbare velden door de lava overstroomd. Russen kregen in '43 reeds materiaal j^E VROEGERE officier van de Amerikaanse luchtmacht, George Ra- cey Jordan, heeft, voor de commissie ter bestrijding van on-Ame rikaanse bedrijvigheid van het Huis van Afgevaardigden verklaard, persoonlijk bevonden te hebben, dat Sovjetrussische officieren in de winter van 1943 op 1944 kaarten van het Panamakanaal en materiaal, dat by de vervaardiging van atoombommen wordt gebruikt, aan boord van onder de Leen- en Pachtwet aan de Sovjet-Unie geleverde Amerikaanse vliegtuigen brachten en dit naar Rusland zonden. Jordan zeide, dat een Rusische kolonel tegenover hem had verklaard, dat het hier zendingen uranium en „bompoeder" betrof. Zaterdag j.l. verklaarden leden van de bovengenoemde commissie over inlichtingen te beschikken, welke sterke aanwijzingen vormden voor de juistheid van Jordan's me dedelingen. De verzendingen naar de Sovjet-Unie zouden zijn geschied met medeweten en in opdracht van één van Roosevelt's vertrouwdste medewerkers, Harry Hopkins. Gisteravond sprak ook de Ameri kaanse radio-commentator Fulton Lewis junior over deze aangele genheid. Hij verklaarde, dat de voor malige vice-president Henry Wal lace „de regeringsfunctionaris ach ter de schermen" was, die catego risch opdracht gaf, in de oorlog ma teriaal voor de vervaardiging van atoombommen en plannen naar de Sovjet-Unie te doen zenden. Volgens Lewis vonden de verzendingen naar de Sovjet-Unie plaats, ondanks de protesten daartegen door met atoom onderzoekingen belaste Amerikaan se regeringsfunctionarissen. Henry Wallace ontkende gisteren avond categorisch, dat er enige waar heid zou schuilen in de mededelin gen van Lewis. „He is niets dan baarlijke nonsens", verklaarde hij. RUSSISCH PLAN VERWORPEN De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties heeft gisteren met 39 stemmen tegen die van het Sov jet—blok en Egypte en 9 onthoudin gen het Russische plan, volgens het- De internationali satie van Jeruzalem MOEILIJKE BESLISSING VOOR ASSEMBLLÉE De speciale politieke commissie van de Verenigde Naties ziet zich voor het moeilijkste vraagstuk van deze zitting van de Algemene Vergadering ge steld, nu èn Israel èn de Verenigde Staten een plan tot internationalisatie van de Heilige Stad hebben verwor pen. De minister-president van Israel, David ben Goerion, heeft het te Tel Aviv vergaderende Israëlische par lement medegedeeld, dat Israel zijn gezag te Jeruzalem niet zal prijs ge ven. Het Israëlische parlement heeft hem ten volle gesteund door zich met algemene stemmen tegen internatio- nationalisatie van Jeruzalem te ver klaren. Te Lake Success hebben de Ver enigde Staten zich eveneens sterk tegen een afzonderlijk internationaal bewind voor Jeruzalem verklaard. De Amerikaanse afgevaardigde John Ross heeft de speciale politieke commissie der V.N. medegedeeld, te gen haar aanbeveling te zullen stem men, welke inhield vertegenwoordi gers uit 17 verschillende landen een sub-commissie te doen vormen, die belast zou moeten worden met het internationaliseren van de Heilige Stad, die als een afzonderlijke poli tieke eenheid onder gezag van de Verenigde Naties zou moeten komen „Noch de Beheerschapsraad, noch enige andere organisatie der Ver enigde Naties beschikten over de ge wapende macht, welke mogelijk in laatste instanties nodig zou zijn om een dergelijke oplossing aan de be trokken volken op te leggen", ver klaarde hij. Van gewoonlijk betrouwbare zijde werd te Lake Success door Reuter vernomen, dat het standpunt van de Britse regering in grote trekken met dat der Amerikaanse autoriteiten overeenkomt. EED VAN TROUW OP REPUBLIEK OOK VOOR HONGAARSE PRIESTERS? Uit Lyon wordt aan het K.N.P. be richt: Hongaarse vluchtelingen in Lyon hebben meegedeeld, dat de Hongaarse regering het voorbeeld van Tsjecho-Slowakije heeft gevolgd en van alle Hongaarse bisschoppen en priesters de „eed van trouw" heeft geëist. Tot dusver is nog niets bekend over de reacties van de Hon gaarse geestelijkheid. Men weet ech ter, dat zij vastbesloten is geen nieu we aanvallen van de communisten op de Kerk te accepteren. Naar de Hongaarse vluchtelingen verder melden, heeft het communis tische regiem weer een nieuwe pro pagandacampagne tegen het episco paat ontketend, in het bijzonder te gen mgr. Joseph Groesz, aartsbis schip van Kalosco en mgr. Coloman Papp, bisschop van Gyor. welk de landen inlichtingen over atoom- en gewone wapens zouden moeten verstrekken, verworpen. Een resolutie, waarin op de Vei ligheidsraad een beroep wordt ge daan om de bestudering van de re geling en vermindering van de ge wone bewapening en de strijdkrach ten voort te zetten, werd met 44 stemmen tegen 5 en 5 onthoudingen aanvaard. De resolutie was inge diend door Frankrijk en Noorwe gen. Joegoslavië onthield zich beide malen van stemming. Over Duitslands herbewapening Andrei Wisjinsky, de Sovjetrussi sche minister van buitenlandse za ken, zal op zijn thuisreis uit New York ten minste 24 uur te Berlijn verblijven en aldaar besprekingen voeren met Russische functionaris sen, zo verklaart men in Duitse krin gen, die in nauw contact met de Sovjet-controlecommissie heten te staan. Dit bericht is niet in kringen der Westelijke geallieerden beves tigd. Wisjinsky zou dan de rol van Oost-Duitsland bespreken in ver band met het Oosteuropese defensie systeem. In genoemde kringen op pert men, dat de categorische ont kenning van kanselier Adenauer, dat West-Duitsland niet herbewapend zou worden, de Russische plannen voor een bepaalde vorm voor een Oostduits leger in de war heeft ge stuurd. Wisjinsky zou te Berlijn met de Sovjet-functionnarissen bespre ken, hoeveel waarde men aan Aden auers verklaring kon toekennen. Naar gemeld wordt zijn vooraan staande Russische functionarissen in Duitsland vast er van overtuigd, dat de Westerse geallieerden in feite plannen hebben om West-Duitsland weder te bewapenen. Amerikaanse en Britse officieren zouden in deze besprekingen hebben gevoerd met de vroegere nazi-generaals Halder en Stumpf. DE ONTMANTELING IN WEST- DUISLAND Volgens een Britse woox*dvoerder te Dusseldorp heeft generaal-majoor W. H. A. Bishop, de Britse commis saris van Noord-Rijnland—Westfalen, Karl Arnold, minister-president van dit Westduitse land, verwittigd, dat wederinschakeling van een gedeelte der ontmantelde uitrusting ten ge- 'bruike in de fabrieken die van ont manteling zijn vrijgesteld, goedge keurd zal worden mits de regering van Noordrijnland—Westfalen een gelijkwaardige hoeveelheid uitrusting als vergoeding ter beschikking stelt. Onder deze reeds ontmantelde uit-, rusting bevindt zich 5.600 ton van de staalfabriek August Thyssen te Duis burg. Deze nieuwe Britse bepaling be tekent een belangrijke concessie aan het Duitse standpunt. Oorspronkelijk was bij de jongste overeenkomst der geallieerden met West-Duitsland bepaald, dat al dergelijke ontmantel de uitrusting ter beschikking zou worden gesteld van de verschillende geallieerden landen, waar deze aan toegewézen wordt. NEDERLAND WIL AARDAPPELS RUILEN TEGEN JAFFA'S. Tussen Nederland en Israël wor den dezer dagen onderhandelingen gevoerd over de afwikkeling van het lopende handelscontract, dat tot 31 Januari geldt. Tevens zal worden getracht voor het komende jaar weer een nieuw contract te sluiten. De export bedraagt in Israël thans een zevende van de import. Hoewel door de onlusten in het land veel sinaasappeltuinen verwaarloosd zijn, is de sinaasappel er toch het belang rijkste exportartikel. Nederland im porteert daarvan dan ook een aan zienlijke hoeveelheid Sen. koM&ttjt Wacht u voor beloven als voor een misdaad, als gij niet zeker zjjt, dat gij het beloofde kunt volbrengen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1