deGruyter
1
1
maah,
<ikrtehdieHj
acUdetid
-0-aati/
De aardolie-winning
Nederland
in
rcesië
DONDERDAG 10 NOVEMBER 1949
3E LEIDSE COURANT
rWEEDE BLAD PAGINA 1
TWEEDE KAMER
Huurverhoging en
grote gezinnen
Bij de gistermiddag in de Tweede
Kamer voortgezette algemene be
raadslagingen over de Rijksbegro
ting 1950 heeft de heer Van de We
tering (C.H.) met waardering
voor de degelijke voorlichting en
voorbereiding betoogd, dat deze
begroting in wezen nog inflatoir is.
Hij betwijfelde of bij de militaire
uitgaven de juiste efficiency wordt
betracht en hij meende, dat deze
uitgaven, een kwart der begroting,
niet te dragen zijn. De vlottende
schuld achtte spr. veel te groot en
deze wijze van financiering noemde
hij desastreus. Hij sprak als zijn
oordeel uit, dat bij de belasting-
politiek er rekening mee moet wor
den gehouden, dat er investerings
mogelijkheden overblijven.
De heer Gortzak (CPN) ging uit
voerig in op de internationale ver
houdingen, waarbij hij te kennen
gaf, dat het communisme voor een
duurzame vrede zal zorgen.
De heer Hofstra (Arb.) verklaar
de, dat er duidelijke overeenstem
ming over het financiële beleid is
tussen de regering en hem.
Spr. bleek te gevoelen voor de
suggestie van de heer Romme om
de kinderbijslagregeling uit te brei
den tot kleine zelfstandigen, doch
dan behoren de regelingen ten deze
voor anderen ook te worden her
zien. Hii wilde reorganisatie van en
bezuiniging op de overheidsdienst
zonder aantasting der sociale positie
van de ambtenaren. In de economi
sche politiek, welke afzakt van de
geleide economie, zal z.i. het grote
principiële punt komen te liggen.
De heer Zandt (SG) bepleitte in
verband met de toenemende onvei
ligheid strengere straffen. Hij vroeg
de aandacht voor het stijgend drank
misbruik, de vernietiging van groen
ten en fruit en voor de nood van
de middenstand.
De heer Andriessen (KVP), op
merkend, dat het probleem van lo
nen en prijzen door de devaluatie
van nog groter betekenis is gewor
den, vroeg, welke politiek de rege
ring wil voeren om tot een oplos
sing te komen. Thans verplaatst zij
de belastine"1,*"1r v^-n de verwer-
vingssfeer naar de bestedingssfeer.
Zullen de maatregelen, welke de
regering heeft aangekondigd, het
nodige eff=ct sorteren ten aanzien
van de betalinesbalans? Daaraan
twijfelde hij, doch hii wilde gaarne
de rppnïng der regering horen. Het
volk moet van de noodzakelijkheid
der maatregelen worden doordron
gen en aan de nooddruft mag niet
worden r">,fornd. OnmerkencT, dat de
reëele koonkracht met meer dan
2 is gedaald, vroeg hij aandacht
voor de beambtengroepen en de
lage en ™;ddelerotp salarissen. Wat
denkt de regering te doen ten aan
zien van de kwestie der arbeidspro
ductiviteit, welke z.i. ook door de
fiscus wordt bedreigd. Als er be
zuinigd irroet worden naar het oor
deel der regering, dan eist de socia
le rechtvaardigheid, dat dit door het
gehele volk geschiedt en dat in de
aldus verkregen besparingen de
factor arbeid deelt.
Wat, zo vroeg hii, denkt de rege
ring te doen voor de grote gezinnen,
die begin volgend jaar wel de last
van de huurverhoging mee moeten
dragen, maar voor wie de daar te
genover gestelde belastingverlaging
geen betekenis zal hebben, omdat
zij nu al geen inkomstenbelasting
betalen?
Nadat de heer Hoogcarspel (CPN)
nog het woord heeft gevoerd werd
de vergadering tot heden verdaagd.
rijdende landhuisjes en
garages
De firma Kuiper te Steenwijk heeft
de laatste hand gelegd aan twintig
rijdende landhuisjes voor de ge
meente Reeuwijk. De firma houdt
zich ook bezig met de bouw van
rijdende garages. Deze hebben een
lengte van vijf en een breedte van
drie meter. De ijzeren wielen kunnen
in de grond worden gegraven, zodat
de garage gelijkvloers komt te staan.
Deze kaart geeft een vergelijkend
overzicht van de voornaamste uitga
ven, vermeld op de Rijksbegroting, in
procenten van het totale begrotings
bedrag over de jaren 1946 t/m 1950.
Voor een nauwkeurige vergelijking
volgen hier de totale begrotingsbe
dragen van de genoemde jaren:
1946 5626 millioen gulden
1947 4391 millioen gulden
1948 3990 millioen gulden
1949 3619 millioen gulden
1950 3926 millioen gulden
Het totale bedrag van de Rijksbe
groting 1948 bedroeg 883 min. guld.
Bij de begroting is een lijst inge
diend van de voornaamste werken
waarvoor in de ontwerp-begroting
van 1950 gelden zijn uitgetrokken.
Met de uitvoering van deze werken
is langer dan een jaar gemoeid.
Van de voornaamste werken die
op de'ze lijst voorkomen geeft de
kaart een overzicht. Het totale kos-
ten-bedrag is op 100 gesteld, waar
na het percentage berekend is van
de kosten besteed vóór 1950, gedu
rende 1950 en de kosten welke nog
na 1950 besteed moeten worden tot
aan het eind van de aangevangen
werken.
mr. a. diepenbrock
bisschoppelijk commissaris
k.r.o.
Naar wij vernemen heeft het Hoog
waardig Episcopaat benoemd tot Bis
schoppelijk Commissaris in het be
stuur der Stichting Katholieke Ra
dio Omroep, mr. A. Diepenbrock pr.,
Heemstede.
uitslag chauffeursexamens
Voor de tweede maal werden in de
afgelopen maanden door de Eigen
Vervoerder Organisatie (E.V.O.) in
alle provincies examens „Vakbe
kwaamheid, Chauffeur" georgani
seerd. Deze examens, die aansluiten
op de E.V.O. chauffeurscursus, om
vatten de vakken Autotechnische
kennis, Verkeersveiligheid en Ad
ministratieve kennis. In Zuid-Hol
land namen ruim 220 chauffeurs aan
deze examens deel. Rond 60% hier
van slaagde. Aan deze geslaagde can-
óidaten zullen binnenkort het wand-
diploma en het zakdiploma B in een
feestelijke bijeenkomst worden uit
gereikt. Tevens zijn deze chauffeurs
dan gerechtigd om het bijbehorende
zilveren insigne te dragen
"explosie IN amsterdams
ziekenhuis.
Gistermorgen omstreeks kwart
over vijf werden de patiënten in het
Burgerziekenhuis te Amsterdam
wakker geschrikt door een hevige
knal. In het pharnvaceutische labo
ratorium van de firma V.ugepharm,
gevestigd in het perceel Donselaer-
straat 2 juist achter het ziekenhuis,
had zich een hevige explosie voor
gedaan. welke tal van ruiten in de
omgeving deed sneuvelen. Gelukkig
was niemand in het laboratorium
aanwezig, zodat zich geen persoon
lijke ongelukken voordeden. De ex
plosie veroorzaakte tevens brand,
doch de onmiddellijk met twee mo
torspuiten en een ladderwagen uit
gerukte brandweer wist het vuur in
de kiem te smoren. Het bleek, dat
zich in het laboratorium een over
maat van stikstof waterstof zuur had
ontwikkeld, wat zeer explosief is.
instorting bij riolerings
werk eist een dode.
Gistermiddag had bij het graven
van een sleuf vor het leggen van een
riool op de provinciale weg van
Brumssum naar Amstenrade een in
storting plaats, waarbij de arbeider
H. uit Kaalheide het leven verloor
en een andere arbeider naar het zie
kenhuis moest worden vervoerd.
Men vermoedt dat mijnschade de
oorzaak is.
De Bijzondere Raad van Cassatie
deed uitspraak in de zaak van de
Aerdenhoutse millionnair P. N. Men-
ten die door het Bijzonder Gerechts
hof te Amsterdam tot een jaar ge
vangenisstraf veroordeeld werd. 'De
raad vernietigde het vonnis van het
Hof en bepaalde de straf op 8 maan
den. Bij de behandeling van het be
roep van M. had de procureur-fiscaal
tot een gevangenisstraf van 21/, jaar
geconcludeerd. In zijn uitspraak in
deze zaak overwoog de Raad dat de
door M bewezen diensten ten be
hoeve van de vijand niet van ge
wichtige betekenis worden geacht en
dat de raad daarom van oordeel is,
dat behoort te worden volstaan met
het opleggen van een gevangenis
straf voor de tijd van 8 maanden,
met aftrek van de tijd in voorlopige
hechtenis doorgebracht.
auto aangereden op
onbewaakte overweg.
Gisteravond circa zeven uur was
de ch I ur W. B, van de expedi
teur Ruumpol bijna de onbewaakte
overweg bij huize „Den Bosch" in
Leuvenheim gepasseerd, toen hij
werd aangereden door trein 7254,' ko
mende uit Arnhem en rijdende in de
richting Zutphen. De auto raakte be-
knield tussen de trein en een paar
telegraafpalen, waardoor de bak ge
kraakt werd. De chauffeur bekwam
geen letsel. Het treinverkeer had ge
ruime tijd vertraging.
aan de dood ontsnapt
Op de Sloedam bij Goes is de auto
van de vrachtrijder Looy uit 's-Gra-
venpolder op een onbewaakte over
weg gegrepen door een trein. L.
remde op het laatste moment even
als de bestuurder van de trein. De
vrachtauto werd daardoor alleen op
zij geduwd. L. kwam met de schrik
vrij en kon met zijn beschadigde auto
de reis voortzetten.
wielrijdster gedood bij
botsing van twee auto's
Gisteren werd op de Graafseweg
te Nijmegen bij een aanrijding tus
sen twee auto's en de 22-jarige mej
T. Jurgens uit Nijmegen, de laatste
vrijwel op slag gedood.
Het ongeval werd veroorzaakt, toen
een personenauto, terwijl uit tegen
overgestelde richting een vrachtauto
naderde, slipte. De bestuurder van de
wagen luisterde niet meer naar het
stuur. Deze week uit naar rechts in
de richting van het rijwielpad, waar
juist mej. J. fietste. De wielrijdster
werd door de vrachtauto tegen de
grond geslagen. Zij overleed vrijwel
onmiddellijk. Beide wagens, die el
kaar in de linkerzijde raakten, wer
den ernstig beschadigd, de inzitten
den bleven ongedeerd.
Op de rijksweg EfcleArnhem,
ter hoogte van het Planken Wam
buis botste door nog onbekende oor
zaak een uit de riching Arnhem ko
mende personenauto in volle vaart
tegen een rechts van de v/eg stil
staande trailer, geladen met tegels.
Dg vier inzittenden van de perso
nenauto, vertegenwoordigers van
Smit's Transformatorenfabriek te
Nijmegen, werden allen ernstig ge
wond.
DE 25.000 IS ER UIT.
In de 508ste Staatsloterij vierde
klasse, tweede lijst, is de 25.000
gevallen op 18094.
BEURS: LUSTELOOS.
Evenals Dinsdag was er gisteren
van enig animo op de Amsterdamse
effectenbeurs geen sprake. Nieuws
ontbrak en de geringe aan- en ver
kooporders vermochten geen grote
wijzigingen aan te- brengen in het
koersniveau.
De Staatsfonds'snrr/arkt vertoonde
in doorsnee hetzelfde beeld als
Dinsdag. De dollarlening werd ver
handeld van 93 -7/8 tot 941/8, de
guldensleningen waren nagenoeg
prijshoudend.
MIJN ZUSTER ZEI: DIE CASSABONS.
DAT IS DE MOEITE NIET
Klant van De Gruyter zijn betekent:
bij elk De Gruyter-artikel een cassabon
ontvangen ter waarde van het aankoop
bedrag. Voor tien gulden aan
cassabons ontvangt U een gulden
contant terug. De bons blijven altijd
geldig en zijn steeds inwisselbaar
in elke De Gruyter-winkel.
Hoe kan re zo praten! Ze
geeft toch zeker twintig
gulden per maand aan
kruidenierswaren uit;
dus kan re op haar vin
gers natellen, dat re wel
haast 2 gulden iedere
maand rou terug krijgen,
als re klant van De Gruyter
werdl Dat rijn 24 harde
guldens in het jaar. Als er
IETS de moeite waard is,
dan rijn het De Gruyter's
cassabons
de honderdste aardolie
boring in drenthe.
De Nederlandse Aardolie Maat
schappij is, aan haar honderdste bo
ring toe sinds zij in 1943 met de
exploitatie van het boorterrein
Schoonebeek begon, aldus vernam
het A. N. P. bij een bezoek aan de
Drentse olievelden. Ook aan de an
dere zijde van de grens, die hier ge
vormd wordt door het smalle stroom
pje Schoonebeekersdiep, heerst bij
de Duitse boormaatschappij grote
activiteit, zoals uit verscheidene bin
nenkomende berichten is gebleken.
Van de door de Nederlandse Aardolie
Maatschappij tot dusver geboorde
100 putten, zijn er 7 onproductief ge-
blekenn. Op het ogenblik zijn er in
Oud- en Nieuw Schoonebeek teza
men ruim 50 putten in productie, die
circa 2.000.000 liter per dag voort
brengen Technische redenen maken
het namelijk niet mogelijk alle put
ten tegelijk te laten produceren. De
totale maandelijkse productie blijft
stabiel gehandhaafd op 50.000 ton.
Met deze hoeveelheid wordt ongeveer
25 procent van de binnenlandse be
hoeften gedekt. (In Augustus jl. werd
zelfs 53.000 ton naar boven gehaald,
j hetgeen een record betekende).
In Oud-Schoonebeek bevinden zich
de nodige installaties om het water
en zout aan de ruwe aardolie te
j onttrekken, zodat de schone „droge"
ruwe olie kan worden opgepompt in
Ide gereed staande tankwagons, die
DE BELANGRIJKSTE RIJKSUITGAVEN IN PROCENTEN VAN DE TOTALE BEGROTING
°lo
oorlog en
financien0
weder
houw
sociale
Zaken
90
80
70
60
50
40
30
20
10
l|y
Ëfl
0
BBHI
OIV» .7 .6 .8 .7 «8 .9 5ofl»5 .7 „8 ,9 50
PHILIPS-CYCLOTRON WORDT
OFFICIEEL IN GEBRUIK GENO
MEN Vandaag is het Philips cy
clotron van de Oostergasfabriek te
Amsterdam in aanwezigheid van tal
rijke autoriteiten officieel in gebruik
genomen.
Prof. dr ir F. A. Heijn meet met
een duimstok de energie der gepro
duceerde straling. Op het ogenblik,
dat deze foto werd gemaakt bedroeg
de snelheid, die de kernen van wa
terstofatomen binnen het cyclotron
hebben bereikt, vijftig duizend kilo
meter per seconden. Deze snelheid is
zo groot, dat de kernen in minder
dan één seconde de omtrek van de
aarde zouden kunnen afleggen. Bij
een botsing op een stukje zilver, ko
per of andere stof brengen de water
stofkernen hierin een fundamentele
verandering teweeg, zodat een ge
heel nieuwe stof ontstaat.
dagelijks on twee treonen, elk van
ruim twintig wagons, naar de raffi
naderijen van Pernis gereden wor
den. Deze efficiente wijze- van ver
voer betekent een grote vooruitgang
vergeleken met de eerste periode na
de bevrijding, toen het spoorlijntje
van de olievelden naar Nieuw-Am-
sterdam nog niet was aangelegd en
de vloeistof op omslachtige wijze in
autotanks en tankbootjes de raffina
derij moest bereiken, hetgeen soms
vele dagen in. beslag nam. Ondei'-
grondse buisleidingen brengen de
olie nu van Üe pompinstallaties naar
het verlaadstation bij het trein-em-
placemet, andere installaties zijn
nodig om de dikke donkere substan
tie. die zeer veel paraffine bevat, te
verwarmen teneinde de aardolie ge
makkelijk vloeibaar te houden.
In tegenstelling tot de Duitse ex
ploitatiemethode, waarbij men met
vaste boortorens werkt, maakt de Ne
derlandse Aardolie Maatschappij ge
bruik van verplaatsbare boortorens.
De aanblik van het Nederlandse en
het Duitse- olieveld is daardoor heel
verschillend: bij onze Oostelijke
buren hoge torens tot ver in de om
trek aan de zijde van de grens on
opvallende pompen in de weilanden,
waaraan de dorpelingen de karakte
ristieke naam van ..ja-knikkers'* ge
geven hebben De Duitse exploitatie
is in handen van de Wintershall A. G.
die voor het olievervoer niet van
buisleidingen, zoals in Schoonebeek,
maai van een smalspoor gebruik
maakt. Bij de levelantie van de no
dige installaties in Drenthe en elders
zijn verschillende toonaangevende
Nederlandse industrieën betrokken.
Onlangs is een belangrijke uitbrei
ding van de bestaande concessie aan
gevraagd (van 15.009 tot 93.000 HA.).
Hieruit blijkt wel. dat het onderzoek
van de Nederlandse bodem intensief
wordt voortgezet. Dit geschiedt ook
in andere delen van Nederland. Veel
al betreft het hier uiteraard slechts
niet meer dan een bodemonderzoek.
De metingen en proefnemingen in
beoaalde plaatsen behoeven dus nog
volstrekt niet te betekenen, dat op
die plekken inderdaad olie in de
grond zit.
Hoewel de olie-ontginning geen
arbeidsintensief bedrijf is, trekt zij
toch vele werkkrachten aan. In to
taal werdken in Oud- en Nieuw
Schoonebeek tezamen ongeveer dui
zend man. van wie circa de helft bij
aannemers. Immers wegen moeten
worden aangelegd en vele huizen ge
bouwd. Dezer dagen is luist de hon
derdste woning onder de kap geko
men en aan het eind van dit jaar
hoopt men het nieuwe kantoorge
bouw van de Aardolie Maatschappij
in gebruik te kunnen nemen, dat het
tegenwoordige lage gebouwtje kan
vervangen. Tot dusVer werd 45 km.
verharde weg aangelegd. Over mede
werking van de dorpelingen en land
eigenaren heeft men niet te klagen.
Aan de boeren, zo zeide men ons,
wordt een behoorlijke vergoeding
voor het gebruik van hun grond ver
strekt. Gezien alle activiteit ver
trouwt men. dat hier nog grote mo
gelijkheden voor de toekomst aan
wezig zijn-
VA jaar voor een pakje
brood.
De Haagse rechtbank veroordeelde
hedenmorgen de sportleraar E. W.
G. K. en de kantoorbediende A. M.
D., beiden uit Den Haag tot een ge
vangenisstraf van VA jaar. Deze
straf zal worden ondergaan in een
tys&ijacvit
in Indonesië
J. C. G. EGBERTS
Westkanaalweg 33,
Ter Aar
korporaal, viert 11 November zijn 2e
Ind. verjaardag te Padang.
I
J. M. HELLINGERWERF
Meye 124,
Bodegraven,
viert op 11 Nov. zijn 2e verjaardag in
Batavia.
P. H. VAN DER PLOEG
Boerhaavestraat 41,
Voorhout,
viert op 11 Nov. zijn 3e Ind. verjaar
dag te Djember (Oost-Java).
(Foto's van in Indonesië verblijven
de militairen kunnen bij de redactie
worden ingestuurd tot uiterlijk een
week voor de verjaardag. Foto's,
welke later worden ingezonden wor
den niet opgenomen).
bijzondere strafgevangenis.
K. en D. hebben op 17 Augustus
j.l. te Voorburg een roofoverval ge
pleegd op een wisselloper. Zij wisten
de man zijn tas te ontrukken en
gingen er in een auto mee vandoor.
Veel geluk hadden zij echter niet,
want de tas van de wisselloper be
vatte slechts een pakje brood en de
politie had beiden spoedig in de
kraag.
