n_r Torres Bodet voor de Ned. Studenten-ver. over vechten aan de ment" MAANDAG 7 NOVEMBER 1949 DE LEIDSE COURANT EERSTE BLAD PAGINA 2 Sovjet Russische „ambassadeur'' aanvaardt bevel over Oost-Duitsland Hartelijk jegens Pieck; koel jegens Dertinger De nieuwe Sovjet-Russische „am bassadeur" bij de Oost-Duitse Sov jet-regering, Poesjkin, werd Vrijdag 4 November, door de rode staatspre sident Wilhelm Pieck ter overhandi ging van zijn geloofsbrieven ontvan gen. Zowel Poesjkin als Pieck hiel den hartelijke toespraken. Na afloop van de audiëntie bij Pieck had „am bassadeur" Poesjkin een onderhoud met de Oost Duitse minister van Buitenlandse Zaken Georg Dertin ger. Over de inhoud van deze be spreking kunnen wij berichten, dat hierbij geen enkel vraagstuk van po litieke betekenis werd behandeld. Reeds bij het begin van de bespre king gaf de zendbode van het Krem lin te kennen, dat hij door zijn re gering niet geautoriseerd was enige principiële verklaring op diplomatiek gebied af te leggen. De Sovjet-Rus sische diplomaat voegde hieraan toe, dat binnenkort bindende richtlijnen uit Moskou te verwachten waren, waardoor het complex der tussen de Sovjet-Unie en haar satellietstaat zwevende diplomatieke problemen worden opgehelderd. Het onderhoud duurde slechts kort en behandelde hoofdzakelijk problemen van tech nische aard nopens het toekomstige diplomatieke verkeer tussen de twee landen. In diDlomatieke kringen in Oost- Berlijn heeft het zeer de aandacht ge trokken, dat de Oost-Duitse dagbla den, die hun eigen licht over deze ontmoeting wilden laten schijnen, op verzoek van het Sovjet-Duitse pro- pa»anda-m;msterie hun versla» weer uit 't zetsel moesten nemen. Zelfs de „All»emeiner Deutscher Nachrich tend'enst". het officiële persbureau der Oost-Duitse regering, moest zijn bericht weer terugtrekken, zulks_oo persoonlijk ver7oek van de Soviet- Duitse minister van Propaganda. Gerhard Eisler. Inplaats hiervan moest de officiële tekst worden ver spreid. die door de Sovjet-Russische „Ambassade" ter beschikking was gesteld. De nieuw benoemde Oost-Duitse vertegenwoordiger bii het Kremlin. Rudolf Appel, had zich tot nu toe niet naar zijn nieuwe standnlaats kunnen begeven. Eerst Vriida», 4 November, werd hem door de Sov jet-Russische bezettingsautoriteiten in Berliin-Karlshorst toestemming verleend tot ziin vertrek naar de Sov- jet-Russ;sche hoogstad. B'iii-baar is tussen de Sovjet-Unie en haar nieu we Duitse satellietstaat alles toch nog geen koek en ei. SPFGTAL*' PO^ZEG^TS TER GE LEGENHEID VAN HET H. JAAR. Hst Centraal Comité voor het H. Jaar te Rome heeft zich in verbin ding gesteld met het Italiaanse mi nisterie der Posterijen teneinde be sprekingen te voeren voor de uit gifte van een serie herdenkings zegels van het H. Jaar. Siena zal ter gelegenheid van het H. Jaar zijn jaarlijkse paardenren nen organiseren op het grootste plein der stad. De hoofdprijs van deze trad;i;onele paardenrennen, die ieder jaar in middeleeuwse kleder dracht worden gehouden, is een ba nier van de H. Maagd. Fritz Buschmann, de directeur van de godsdienstige uitzendingen van radio München. bevindt zich thans te Rome met het doel met de direc tie van radio Vaticana de nodige maatregelen te treffen voor de her uitzending van de verschillende plechtigheden van het H. Jaar. Tenslotte bericht onze Romeinse correspondent, dat blijkens het offi ciële gezangenboekje van het Cen traal Comité voor het H. Jaar door de pelgrims tijdens het H. Jaar als regel de 4e Gregoriaanse Mis zal worden gezongen. Zaterdagmiddag omstreeks 6 uur was de veertienjarige M. Wijnbergen te Apeldoorn aan het werk in de schuur waarbij hij een brandende benzinelamp gebruikte. Plotseling hoorden de huisgenoten een ontp,of fing en toen zij gingen kijken kwam de jongen ernstig gewond wankelend naar buiten. Enkeie ogenblikken later stierf hij. De recherche heeft een onderzoek ingesteld, maar de oorzaak van de ontploffing heeft men nog niet met zckerneii kunnen vast stellen. DAMAST VOOR H.K.H. PRINSES ELISABETH VAN ENGELAND. Hedenmorgen heeft de Nederland se ambassadeiir te Londen het hu welijksgeschenk van prinses Wilhel- mina voor de hertog en de hertogin van Edinburgh aan prinses Elisa beth in Clarence House doen toe komen. Dit geschenk van Nederlands vroe gere koningin werd prinses Elisa beth van Engeland bij gelegenheid van haar huwelijk met luitenant ter zee Philip Mountbatten in Novem ber 1947 toegezegd. De aanbieding kon evenwel niet eerder plaatsvin den, daar de patronen van de tafel linnens ontleend aan de histori sche betrekkingen tussen Engeland en Nederland voor deze gelegen heid ontworpen werden en de ver vaardiging zeer tijdrovend was. Naar ideeën en aanwijzingen van prinses Wilhelmina zelve, werden de tafel linnens ontworpen door de Neder landse kunstenares, mejuffrouw K. van der Myll Dekker, ontwerpster van de linnenfabrieken E. J. F. van Dissel te Eindhoven, in welke fa briek de linnens ook werden gewe ven. Een uitvoerige beschrijving van het geschenk zal binnenkort bij de Bezige Bij verschijnen. „Met de aanvaarding van de Oor- logsschadewet door de Tweede Ka mer is de door de oorlog getroffen kleine man, arbeider en kleine mid denstander, vrij goed uit de bus ge komen," aldus de heer A. Schouten, secretaris van de Landelijke Fede ratie van Stichtingen voor Oorlogs getroffenen. De oorlogsschade\yet in haar huidige vorm is echter zeèr on bevredigend voor de beter-gesitu- eerde getroffenen met bedrijven, onder andere boerderijbouw. Ten aanzien van deze punten zal de Lan delijke Federatie van Stichtingen voor Oorlogsgetroffenen nog stappen ondernemen bij de Eerste Kamer. Een succes achtte de heer Schou ten de instelling van een beroeps instantie. „Volkskrant". MET GROOT VERLOF Bij beschikking van de minister van Oorlog zullen uiterlijk met in gang van 1 December 1949-met groot verlof worden gezonden een deel der dienstplichtige korporaals, alsmede de dienstplichtige soldaten der eerste klasse en soldaten, die voor 1 Ja nuari voor eerste oefeningen zijn op gekomen en minstens 12 maanden in werkelijke dienst zijn geweest. Tevens wordt op gelijke datum groot verlof verleend aan verschil lende categorieën der legerlucht- macht. Dit alles geldt uitsluitend voor hier te lande ingedeelde dienst plichtigen. Met ingang van Zaterdag hebben de gezamenlijke IJmuidense reders een opvangregeling voor de aan te voeren makreel in werking gesteld. Daarbij wordt bepaald, analoog aan het systeem voor de verse haring, dat makreel, die naar gelang van haar kwaliteit beneden de prijs van f 10.50 of f 12 per 50 kilo zakt, door de redersvereniging uit de markt wordt genomen tegen deze prijs, die dus als „opvangprijs" geldt. Men wil hiermee een bodem in de markt leggen daar er voor de komende we ken grote hoeveelheden makreel aan de IJmuidense afslag worden ver wacht met alle gevolgen voor de prijs van dien. De Zaanse textielfirma B is door de Prijsbeheersing beboet voor 25.000 wegens het berekenen van te hoge prijzen voor textielgoederen Zaterdagmiddag omstreeks twee uur heeft een eenmotorig Deens vliegtuig een geslaagde noodlanding gemaakt op een weiland in de IJ- polder achter de Fordfabriek te Am sterdam. De heer S, die het vliegtuig bestuurde en een zakenreis maakt van Kopenhagen naar Engeland, kreeg met Schiphol in zicht te kam pen met benzinegebrek. Hij slaagde er in zijn toestel in het weiland vei lig aan de grond te zetten zonder enige schade te krijgen. Nadat van Schiphol benzine was gébracht lukte het hem bovendien weer op te stij gen en naar de Amsterdamse lucht haven door te vliegen, waar hij tegen vier uur arriveerde. DE UTRECHTSE JAARBEURS IN HET BUITENLAND Ter versteviging van de interna tionale betrekkingen en ter vergro ting van het buitenlands bezoek en dientengevolge van de Nederlandse import- en exporthandel heeft de Koninklijke Nederlandse Jaarbeurs een netwerk van reeds meer dan 25 buitenlandse vertegenwoordigingen opgebouwd. Hieraan zijn heden twee belangrijke steunpunten toegevoegd en wel een vertegenwoordiging voor België en een voor Spanje. TOESLAG OP SLACHTVARKENS Met ingang van Maandag zal het Vee- en Vleesaankoopbureau aan iedere afnemer van slachtvarkens een toeslag uitkeren voor elk varken met een geslacht gewicht van mins tens 56 kilogram. Deze toeslag welke 55 cent per kilogram bedraagt wordt beschikbaar gesteld uit het Land- bouw-Egalisatiefonds. MISLUKTE OVERVAL IN KRUIDENIERSWINKEL TE ROTTERDAM Twee mannen kwamen na sluitings tijd de winkel van kruidenier W aan de Persoonstraat te Rotterdam bin nen. De bedoeling van de heren werd de kruidenier direct duidelijk, want niet zodra waren zij binnen of het was. „handen omhoog of ik schiet". De kruidenier, die niet bang was uitgevallen, riep direct naar achte ren om hulp, ofschoon hij wist, dat er niemand was. Een der mannen maakte een gebaar, alsof hij wilde schieten. Hiervoor moest hij zijn hand uit de zak halen en het bleek dat het wapen een kromgebogen stuk ijzerdraad was. Na het alarm van de kruidenier namen de mannen haastig de benen. Een arbeider van het G.E.B. en de ijlings gealarmeerde politie zetten de achtervolging in en in de Roentgenstraat werden de mannen gepakt. De 26-jarige loss*: werkman A. J. B. uit Brunsum en de 20 jarige losse werkman G. B. uit Amsterdam die beiden platzak wa ren, hadden in een logement met el kaar kennis gemaakt, waarna tot deze overval werd besloten. CANDID AAT-NOTARIS VERDUISTERDE RUIM f 100.000 De 47-jarige candidaat notaris J. A. S uit Den Haag, beheerder van ver mogens en bewindvoerder over di verse nalatenschappen, waartoe hij bij testament was aangewezen, is door de recherche gearresteerd. Men heeft namelijk ontdekt dat S-, die tot 1942 op het kantoor van een No taris werkzaam was, op ernstige wij ze misbruik heeft gemaakt van het hem geschonken vertrouwen. Hij heeft van 1942 af tot heden een be drag van ruim 100,000 gulden van de aan hem toevertrouwde vermo gens ten eigen bate aangewend. Een groot deel van dit geld besteedde hij om de kosten van een te hoge levens-, standaard te dekken, terwijl een an-' der deel door hem voor particuliere beleggingen werd gebruikt. Om het ene gat met het andere te stoppen sloot hij leningen af. Hij gaf dan de mantels van effecten, welke hij on der beheer had in onderpand, Zijn administratie verkeert in een der mate chaotische toestand, dat het juiste bedrag van het verduisterde niet is op te geven. Hij zal ter be schikking van de justitie worden ge steld. VALSE BANKBILJETTEN VAN 10,-. Naar de „Maasbode" verneemt, zijn er thans in enkele steden van ons land valse bankbiljetten van tien gulden in omloop. Het betreft hier 1 O-guldenbiljetten van het oude model, waar geen portret op voorkomt. Vermoed wordt, dat de vervaardiger een lithograaf is, om dat de valse biljetten zó goed zijn nagemaakt, dat zij moeilijk van de echte zijn te onderscheiden. PAARD OP HOL Op een van de buitenwegen nabij Lunterën gemeente Ede, ontstond Donderdagavond een aanrijding tus sen een met paard bespannen wagen en een vrachtauto, waarvan de be stuurder door een tegenligger werd verblind. Na de botsing, die op zich zelf geen ernstige gevolgen had sloeg het paard op hol. De voerman een landbouwer uit de buurtschap We- kerom onder Ede, holde het paard achterna. Door de grote krachtsin spanning kreeg hij een hartverlam ming en overleed ter plaatse. Directeur-generaal van de Unesco in de Leidse Alma Mater (Van een bijzondere medewerker) I TIT ALLE DELEN van ons land waren Zaterdag en Zondag studen ten naar Leiden gekomen, om te luisteren naar en te spreken over de belangrijke onderwerpen, die in netrekking staan tot de rechten van de mens. Aan het einde van het vorige jaar is een verklaring van de Verenigde Naties aanv.aard. De afdeling Leiden van de Nederlandse stu dentenvereniging voor wereldrechtsorde had een conferentie georgani seerd, om over dit onderwerp van gedachten te wisselen. Inleiding van prof. Kranenburg Algemeen en bijzonder Prof. mr. J. V. Rypperda Wierds- ma, die het voorzitterschap van de conferentie op zich had genomen, opende Zaterdagmiddag de vergade ring en gaf het woord aan de voor zitter van de Eerste Kamer, prof. mr. R. Kranenburg. Deze besprak de rechten van de mens in het alge meen en de universele verklaring van de rechten van de mens in het bijzonder. Thans liggen de grondrechten ver spreid in onze Grondwet verankerd. Geen orgaan mag dwang uitoefenen zonder rechtsgrond; dit is het begin sel van vrijheid van persoon, neer gelegd in art. 164 van onze Grond wet. Houdt men zich daar niet aan, zoals in de tijd van de bezetting ge schiedde, dan zijn wij het ons opeens zeer goed bewust Zo garandeert art. 10 van de nieu we verklaring een eerlijk en open baar verhoor en het volgende arti kel zegt, dat ieder het recht heeft op een openbare behandeling, waarin hij alle gelegenheid heeft voor zijn verdediging. Wij hebben, aldus prof. Kranenburg, aan den lijve onder vonden, wat het zeggen wil, als er geen grondrechten zijn Daarom zijn zij van groot belang, en daarom ook is deze verklaring van zulk groot gewicht Naleving en toezicht Om aan de belangstelling van de Ceelnemers zoveel mogelijk recht te doen wedervaren, was de conferen tie in vier commissies verdeeld, waarin ieder naar keuze kon worden ingedeeld. Op het algemene gedeel te spraken de voorzitters van de secties, allen Leidse hoogleraren. Mr. F. M. van Asbeck, voorzitter van de juridische commissie, legde uit, dat de declaratie, de verklaring, geen bindend karakter heeft. Men kan, met haar in de hand, niet bij een rechter ageren. Een covenant daarentegen, een handvest dus, zal een volledig bindend verdrag wor den, met regels van naleving en toe zicht op de naleving. De declaratie ligt thans voor ons. Prof. van As beck sprak de hoop uit, dat het hand vest volgend jaar bij de algemene \ergadering van de V. N. in behan deling moge komen. Mr. C. Weststrate, voorzitter van de soc.-economische commissie, wil de voornaamste rechten op econo misch en sociaal gebied zien tegen een achtergrond van economische situatie en sociale structuur. In de formulering van deze rechten zit een grote problematiek. Zij is, om met Toynbee te spreken, een uitda- SCHEEPSDIEFSTAL AAN HET LICHT GEKOMEN. Donderdagnacht zijn door de re cherche van de rijkswaterpolitie twee opvarenden van het ss Maas- kerk aangehouden. Zij werden ver dacht van diefstal van in totaal 25.000 cigaretten, een kist met 12 flessen cognac en twee baaltjes tex tiel. Gisteren zijn de beide arrestan ten tot een bekentenis gekomen en hebben zij toegegeven tijdens de reis naar de West-Afrikaanse kust bij stukjes en beetjes deze góederen uit de lading te hebben ontvreemd. Zij verkochten het in de havens en zijn van de opbrengst, die zij samen deelden, gaan passagieren. Tenslotte werden zij betrapt door de bootsman en toen het schip in IJmuiden aankwam, gearresteerd. Zij zijn overgebracht naar de offi cier van justitie te Den Haag, daar de Maaskerk een schip is van de Ver enigde Nederlandse Scheepvaart Maatschappij, welke in Den Haag thuishoort. ging tot de mensheid; prof. West- .trate hoopte, dat de mensheid daar op een juist antwoord zal geven. In aller harten Enige kwesties, die op het onder wijs sloegen, stelde de voorzitter van de commissie" inzake onderwijs en voorlichting, dr. F. L. P. Sassen, aan de orde. Daarenboven stelde hij het probleem, hoe de verklaring van de rechten van de mens onderhouden en geëerbiedigd moeten worden. Zij moet in het rechtsbewustzijn van de gemeenschap leven. Dat kan bereikt worden, als de publieke opinie ge heel doordrongen is van haar bete kenis. Ten slotte stelde prof. dr. L. J. van Holk, voorzitter van de filosofische commissie, vast, dat de denkbeelden van 1789, van de Franse revolutie dus, in de huidige declaratie voort leven, en dat de invloeden van Locke en Spinoza er in waar te nemen ziin. Zaterdagavond en Zondagmiddag zijn in de vier afdelingen de proble men, aan de hand van vraagpunten, behandeld. De resultaten werden Zondagmiddag gerapporteerd, waar na men zich naar het Groot-Audito rium begaf om te luisteren naar de rede van dr. Jaime Torres Bodet. Toevluchtsoord. Torres Bodet is directeur-generaal van de Unesco, dat is de organisatie van de V. N. voor onderwijs, weten schap en cultuur. Hij volgde als zo danig in 1948 de Engelsman Julian Huxley op, en daarmede kreeg de Mexicaan de leiding van de organi satie, die tot' doel heeft bij te dragen tot de vrede door de samenwerking tussen de volkeren op de gebieden van onderwijs, wetenschap en cul tuur te bevorderen. Zij moet tevens overal ter wereld de eerbied voor de gerechtigheid, voor de wet en de rechten van de mens versterken. In de zeventiende eeuw was Ne derland, aldus begon de spreker, £ie zich in het Frans tot zijn vele toe hoorders richtte, vooral het toe- vluchtsoord voor vervolgden, een soort van paradijs van verdraag zaamheid en vrijheid. Daarom neemt ons land in de geschiedenis van de rechten van de mens een vooraan staande plaats in. Nergens is liet doel bereikt, dat de Nederlanders van die tijd zich voor ogen stelden, en toch zijn de idealen, als men de verklaring doorleest, nog hoger ge steld. Sommige aanvullingen spraken vroeger vanzelf, andere waren vijf tig of honderd jaar geleden onbe grijpelijk geweest. De opsomming van de rechten gaat terug tot ver in het verleden. De vrijheden, die wij thans genieten, hebben wij te dan ken aan hen, die ons voorgegaan zijn. Vruchtbare samenvatting Wij moeten de tekst van het nieu we wetboek beschouwen als een sa menvatting van het vruchtbaarste, dat de geschiedenis van de wereld cns heeft gebracht. Dit alles moest veroverd worden, ten koste van tal rijke offers, men heeft er voor moe ten worstelen. Een heilig recht als dat om te leven is ons vermaakt door millioenen. wier nagedachtenis nog zeer nabij is. Nog maar kort ge leden was niemand er zeker van, dat hij het recht had om te leven; of hij recht had op eerbiediging van zijn lichaam en zijn ziel. Sommigen gaven hun leven om ons wat dit be treft weer enige zekerheid te ver schaffen. Wanneer men verklaart, dat alle mensen gelijk zijn, dan behoort men allen met dezelfde achting te behan delen. Ieder recht, dat men voor zichzelf eist, dient men ook aan een ander te geven. Ons allen behoren de rechten toe. Hebben wij door een of andere oorzaak meer macht, dan legt ons dat slechts grotere verant woordelijkheid op. Onvoltooid Aan de andere kant moeten wij er wel van doordrongen zijn, dat de ver klaring over de rechten van de mens geen voltooid monument is. Er zijn millioenen mensen, voor wie er geen rechtvaardigheid is, geen gelijkheid, maar die slechts in angst, ellende en onwetendheid leven. Dat mag alleen maar een aansporing zijn, ons in te spannen om de rechten te doen gel den. Strijd tegen analfabetisme is dus het begin, want dan kunnen de mensen bekend worden met hun rechten. Om de rechten af te kondi gen, is een grote solidariteit onder de mensen beslist noodzakelijk. Ook sprak de heer Torres Bodet met nadruk over het belang van het onderwijs. De leerling van vandaag is de staatsburger van morgen, en van zijn onderwijs hangt het af, of hij rechtvaardigheidszin zal heb ben. Iedere leermeester moet een onderwijzer in de rechten van de mens zijn. Alle takken van weten schap komen tenslotte terecht bij de mens, en dientengevolge bij zijn rechten en plichten. Daarom deed de spreker een hartstochtelijk beroep op zijii luisteraars, eerlijk en ruim te leren denken, en vrije mensen te worden. Met een woord van Anatole France drong hij er op aan, het vol gende geslacht een veiliger en beter bestaan te verschaffen, dan het onze is. Zondagavond verenigde de confe rentie zich voor de laatste maal aan een diner. CONFERENTIES VOOR NIET- KATHOLIEKEN. „In Jesus van Nazaret is God mens geworden". 't Is vandaag het Feest van St. Willibrord, de grote Apostel van Ne derland, die de eerste „blijde bood schap" uit „de hoge Hemel" naar „de Lage Landen" bracht, de Apostel dus van heel de Christenheid in ons dier baar Vaderland. Op deze dag zal nu. na 12 eeuwen, de Franciscaan Pater Wijnand Sluys, ons die zelfde blijde boodschap klaar en duidelijk komen verkondigenna twaalf eeuwen nóg" nodig voor de duizenden, die op recht verlangen, hongeren naar waar heid, rust en vrede! In de R.K. kerk aan de Haagweg zal hij zijn 4de Con ferentie houden: „In Jesus van Na zaret is God mens geworden". Na al het stichtend schone, wat wij in de 3 eerste Conferenties te ge nieten kregen, hebben wij de vaste overtuiging, dat de spreker ons nü vooral een bij uitstek boeiend plei dooi zal geven voor deze fundamen tele waarheid, de grondslag van heel het Christelijk geloof! Komt en brengt vele oprecht zoe kenden vooral deze avond mede! Komt en geniet!Om 8 uur pre cies beginnen we. Het kerk-koor zal deze Conferentie met stichtende zang omgeven! Jeugdleiderscursus. Het bestuur van de afdeling Leiden K.N.V.B. zal het zeer op prijs stellen, als de leden van de R.K. verenigingen, die zich voor bovengenoemde cursus hebben op»e»even, morgenavond in „Den Burcht" aanwezig willen zijn. De voorzitter, de heer Caro, heeft aan allen iets te zeggen. Statenkring Leiden. Op Woensdag 30 November des avonds te 7.30 uur zal in café „In de Vergulden Turk", Breestraat 84. Leiden een vergadering worden ge houden van de Statenkring Leiden der K.V.P. De agenda vermeldt o.m. het voor stel dat de termijn van indiening voor candidaten voor de Prov. Sta ten wordt bepaald van 5 December 1949 tot 15 Januari 1950; dat de stemming over de candidaten in de Afdelingen zal worden eehouden op Zondag 19 Februari 1950, waarbij zes candidaten moeten worden ge stemd; verkiezing van 8 plaatsver vangende bestuursleden, voor even tuele aanvulling van het orgaan, be last met het uitbrengen van een ad vies voor de verkiezing der candi daten voor de Provinciale Staten in de Statenkring Leiden. 36) oorspronkelijke roman door MIES VAN VELSEN. Loek negeerde deze opmerking. „Zo is het veel beter, zorg nu maar dat die kleur gauw echt is en niet te veel aan de slanke lijn werken." Gaby staarde enkele ogenblikken in zwijgende bewondering naar het beeld, dat de sipegel weerkaatste. Was zij dat werkelijk kon ze er zo nog uitzien? Als Mark nu eens hier was. Ze had zich de laatste tijd te veel verwaarloosd, maar straks na afloop zou Mark haar zien, dan zou ze hem zeggen....'' ..Nu voortmaken Gaby, hier is mijn bontcapeje. Zie je wel dat het best past!" Han Warsage stond al te wachten in de gang. „En jij trots, dat je met zo'n knap jong vrouwtje uit mag!" Loek trok h?m plagend aan het oor. Hij kuste haar „Je hebt het zelf voorgesteld, dus kun je me niets verwijten." Eenmaal aan de vleugel gezeten, kreeg Gaby haar kalmte terug. Adem loze stilte heerste in de stampvolle zaal. Hedi Bresscher beschikte over een prachtige sopraan en het publiek gaf op enthousiaste wijze uiting aan zijn bewondering. Tot tweemaal toe moest ze terugkomen. In de pauze werden bloemen aangeboden. Ook Gaby kreeg prachtige anjers van 't comité, bovendien een bos rozen van de Warsage's en van Nijhoff een tak orchideeën. Vermoeid, maar nog vol van het behaalde succes, zat Gaby naast Han Warsage in de auto de bloemen op haar schoot. Fraulein Bresscher had dringend verzocht, haar ook de beide laatste avonden van het tournée te willen accompagneren en Gaby had zon der de minste bedenking toegestemd gelukkig met dit onverwachte bui tenkansje. „Je vindt het geen bezwaar, Gaby dat ik je aan de deur afzet? Een an dere keer kom ik graag eens bin nen, maar je weet. tante blijft altijd wachten. Doe Mark m'n groeten". Gaby dankte nog eens voor de bloemen. Warsage gaf haar de hand „Je hebt ze ten volle verdiend.'' zei hij met op rechte bewondering. „Het speet Nij hoff geweldig, dat hij verhinderd was te komen volgende week in Den Haag beslist, zei hij." Ze wuifde nog even, zocht de sleu tel uit haar tasje en ging het huis binnen. Alles bleef stil in de gang. Zij draaide het licht aan. Mark's jas hing aan de kapstok. Vluchtig keek ze in de kleine spiegel, kamde het haar wat op. Toen opende ze de deur van de huiskamer. Aan tafel zat Mark over de krant gebogen. Hij zag op. Scherp trof hem net contrast tussen Gaby, zoals hij haar de laatste tijd gewend was te zien; moe, onverzorgd en de geheel andere vrouw, die hier voor hem stond. „Laat geworden, hè?" Ze legde de bloemen op tafel en kwam naar hem toe, maar terwijl zijn spottende blik haar van hoofd tot voeten opnam, schoof hij driftig zijn stoel achter uit en stond tegenover haar. „Wat (betekend deze comedie? Heeft hier mogelijk ook je vaderlijke vriend Nijhoff de hand in?" Zijn toon kwetste haar diep zon der hem een antwoord waardig te keuren, wilde ze hem voorbij gaan, doch hij trad haar in de weg. „Ik verlang antwoord." De minachtende blik, die ze hem toewierp en het hooghartig zwijgen verbitterde hem nog meer. „Je weet blijkbaar niets te zeg gen, goed, dan zal ik spreken. Deze toestand ben ik meer dan beu. Maandenlang heb je me het leven tot een hel gemaakt, terwijl je thuis was waren je gedachten elders. Ik verdraag het, omdat ik meende, dat je niet buiten het geld kan, nu be grijp ik hoe je verlangde dit te be reiken. Je bent eerzuchtig, je wilt schitteren. Je hebt invloedrijke vrienden, ik zal je niet in de weg staan." Schijnbaar onbewogen had ze ge luisterd. de lippen opeengeklemd. Niets in blik of gebaar verried haar gevoelens. De handen in de zakken liep hij een paar maal de kamer op en neer, ging dan zitten. Zijn drift was ge zakt, alleen het diepe grievende leed om het verloren ideaal schreide in zijn binnenste. „Zo wil ik ons leven niet voortzetten," zei hij. „We moe ten een andere oplossing vinden."' De verandering in zijn stem trof haar, „mogelijk zal dat beter luk ken, als we elkaar niet dagelijks er geren. Laten we enige tijd onze eigen weg gaan." Hij zag dat ze «schrok en de mond opende als wilde ze protes teren, maar er kwam geen geluid over haar lippen. „Ik zal mijn oude verblijfplaats de schuur weer opzoeken,- jij kunt doen zoals je goed dunkt. Jij hebt de huur van de „heidehut" ik zal me wel redden. Terwijl hij sprak, maakte Gaby's verontwaardiging plaats voor pijn lijke verwondering. Zijn driftbuien kende ze, zijn grote woorden even groot berouw, maar bij intuïtie wist ze: dit was anders. Het plan moest in Mark gerijpt zijn; hij had er mee rondgelopen zonder dat ze iets ver moedde. Hoe lang? Waren ze dan toch ongemerkt vervreemd? „Er blijft één moeilijkheid," zei hij na een korte pauze, „Marjanneke. Ze zag hem snel aan. Het was of haar hart stil stond. „Mark je zult toch... Een snik brak de zin af, hij las de angst in haar ogen. Als het maar om het kind gaat, dacht hij bitter. „Laat haar voorlopig bij tante Loek blijven." „Waar jij haar dagelijks kunt be zoeken, zonder dat ze je in de weg staat." zei hij schamper, „enfin dat is jouw zaak, maar weet dit: als ik hierin toestem is het alleen om het kind.* Als een zweepslag troffen haar zn woorden. Welk recht had hij haar dit alles toe te voegen. Met moeite bedwong ze zich terwille van Mar janneke. „Je onverdiende verwijten zal ik niet weerleggen," zei ze bijna toonloos. „Tegen wantrouwen kun je weinig inbrengen." Ze nam uit. haar tasje een briefje van vijf-en-twintig en wierp het op tafel. „Dit is de helft van wat ik deze avond verdiend heb, je kunt het meenemen." „Dank je, nooit" „Zoals je wilt." Langs hem heen liep ze de kamer uit. Even keek hij verbijsterd naar het geld. Vijftig gulden op één avond, wat moest hij er voor doen om het bij elkaar te krijgen. En hij had haar verweten Hij klemde de tanden opeen: niet aarzelen nu. In de keuken lag zijn rugzak al gereed en de viool. Vlug, als, vreesde hij van besluit te ver anderen, nam hij beide en verliet het huis. „Stil toch eens," stoorde juffrouw Sluis het politiek betoog van haar broer, „hij gaat waarachtig weg" Ze gluurde door het gordijn. „Wat zou dat," bromde de jongen onverschillig. „Wat dat zou? Die lui hebben hooggaande ruzie. Nooit heb ik zo'n raar stel gezien." „Ze lijkt een fatsoenlijk vrouw tje," verdedigde Kees.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 2