„Zuivering'' in
Polen
Resultaten na drie maanden
georganiseerd crediet verlenen
ZATERDAG 29 OCTOBER 1949
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD - PAGINA 2
Poolse onderministers
gearresteerd
Ten minste drie Poolse ondermi
nisters zijn gearresteerd in het ka
der van een grote zuivering, aldus
meldt Reuters correspondent uit
Warschau. Verder is een groot aan
tal ambtenaren van alle rangen ont
slagen.
Strenge veiligheidsmaatregelen
zijn in alle staatsdepartementen ge
nomen en in het bijzonder wordt
nauwlettend erop toegezien, dat het
departement van buitenlandse han
del de grootste geheimzinnigheid in
acht neemt over de industriële pro
ductie en de economische vooruit
gang.
Deze maatregelen volgen op het
proces-Rajk, waarin beweerd werd,
dat over geheel Oost-Europa een
spionnagenet ligt, en op de dood
straf, die onlangs is uitgesproken
over twee Poolse importeurs, die
voor Zweedse exportfirma's gehan
deld zouden hebben. Zij zouden de
tails over de productie van 60 Pool
se staatsondernemingen naar het
buitenland gezonden hebben.
Volgens een gewoonlijk betrouw
bare bron te Londen zijn de drie ge
arresteerde onderministers Kowa-
zewski van landbouw, Borout van
bosbeheer en Kochanowicz, de on
derminister van arbeid. Zij waren
alle drie voormalige leden van de
Poolse socialistische partij, die een
fusie met de communisten heeft aan
gegaan.
De slachtoffers van deze zuivering
schijnen te zijn onder hen, die lange
tijd in Westelijke landen vertoefd
hebben en die geacht worden sym
pathiek te staan tegenover de na
tionalistische houding van de vroe
gere vice-premier Gomulka, die vo
rige zomer is afgezet wegens me
ningsverschil met de Kominform
over de kwestie Tito.
De zuivering wordt uitgevoerd
met de gebruikelijke Poolse doelma
tigheid en zonder dat een atmosfeer
van geweld of onrust wordt gescha
pen, aldus meldt Reuters diploma
tieke correspondent.
Massa-arrestaties
in Bulgarije
Het Joegoslavische regeringsblad
„Borba" schrijft, -dat in Bulgarije
massa-arrestaties verricht zijn. On
der de gearresteerden zouden zich
200 leden der communistische partij
en verschillende gewezen ministers
bevinden. In Bulgarije zou een „wijd
vertakte verzetsbeweging tegen de
door de Kominform overheerste re-
geringspolitiek" bestaan. De arresta
ties worden in verband gebracht met
ae vroegere Bulgaarse vice-president
Kostof, wiens berechting volgens een
eerdere verklaring van het blad spoe
dig te Sofia zal plaats hebben. Het
proces zou ten doel hebben ,.in alle
kringen gehoorde protesten te smo
ren en personen, die sympathiek te
genover ons land staan en de door
Moskou gedicteerde politiek veroor
delen, te intimideren of te elimine
ren". In Pleven alleen zouden zich
2.000 politieke gevangenen bevinden.
Het blad noemt voorts een reeks ge
arresteerde vroegere regeringsfunc
tionarissen, onder wie de reeds eer
der vermelde gewezen ministers
Stepanof, Sekelarof en Koenin. Te
Djobroedja zouden vier nieuwe con
centratiekampen in gebruik genomen
zijn.
De admiraal en de
B.-36
Het ontslag van de Amerikaanse
admiraal Louis Denfield blijkt een
hele strijd tot achtergrond te heb
ben. Een strijd tussen de leiders van
leger en luchtmacht, waarbij het
ging over de vraag of de stootkracht
van de Amerikaanse luchtmacht in
hoofdzaak op de „B-36"-bommen-
werper, met zijn grote vliegbereik
zou zijn gebaseerd, of dat de voor
keur moest worden gegeven aan het
bouwen van zeer grote vliegdek
schepen (tot afmetingen van 65,000
ton), welke in oorlogstijd zouden
moeten worden gebruikt als drijven
de bases, welke zo dicht mogelijk
onder de vijandelijke kusten zouden
moeten worden gebracht, opdat van
daaruit het vijandelijke gebied zou
kunnen worden gebombardeerd.
Deze strijd schijnt nu door de bom
menwerper te zijn gewonnen en ad
miraal Denfield is er het slachtoffer
van geworden.
WET TOEWIJZING
BEWAPENINGSGELDEN.
President Truman heeft de wet
ondertekend, waarin toewijzingen
zijn vastgesteld voor de bewapening
van de landen van het Noord-Atlan
tisch Pact en zes andere landen tot
een bedrag van 1.314.000.000 rollar.
19 October werd deze wet door het
Congres aangenomen en ter onderte
kening naar Truman gezonden.
Het geld zal worden gebruikt voor
de aankoop van vliegtuigen, tanks,
kanonnen en andere militaire uitrus
ting om de verdediging van de be
trokken landen te versterken. 1 Mil-
lioen dollar van het bedrag is vooj*
de landen van het Atlantisch Pact be
stemd, 211.370,000 dollar voor Grie
kenland en Turkije. De totale toe-
wijzingswet beloopt een bedrag 1,6
milliard dollar, omdat hierin enkele
andere toewijzingen voor de V.S. zelf
zijn begrepen.
HOGE ONDERSCHEIDING VOOR
DEENSE ZUSTERS
Kort voor het einde van de oorlog,
in het voorjaar van 1945, werd Ka
tholiek Denemarken door een tra
gisch ongeluk getroffen. De grote
meisjesschool van de Zusters van St.
Joseph in Kopenhagen, de Jeanne
d'Arck-school, werd door een nood
lottige vergissing van de geallieerde
vliegers gebombardeerd. De school
werd volkomen vernield. Meer dan
honderd kinderen en elf zusters kwa
men daarbij om het leven. Het ver
lies trof de zusters dubbel zwaar,
omdat zij wegens personeelsgebrek
niet in staat waren, de school weer
op te bouwen. De sluiting der school
betekent ook voor Katholiek Dene
marken een zeer groot verlies. Bij de
reddingspogingen in de brandende
school waren de zusters ware heldin
nen. Het Carnegie-fonds heeft thans
deze pogingen beloond. De verschil
lende zusters, die in het rapport van
het Carnegie-fonds worden genoemd,
namen op waarlijk heroïsche wijze
aan het reddingswerk deel, zodat zij
de hoogste onderscheiding van het
fonds waardig zijn. Daar echter de
orderegel de zusters verbiedt per
soonlijke onderscheidingen te aan
vaarden, heeft het Carnegie-fonds
voor de eerste maal en waarschijn
lijk voor de laatste maal in zijn ge
schiedenis een bijzondere gouden me
daille laten slaan. Deze medaille zal
binnenkort door de Deense minister
van Buitenlandse Zaken en de Ame
rikaanse gezant, als vertegenwoordi
ger van het Carnegie-fonds, aan de
Congregatie van de Zusters van St.
Joseph worden aangeboden.
HET BEZOEK VAN HOFFMAN
AAN EUROPA
De administrateur van de E.C.A.,
Paul Hoffman, heeft gisteren voor
zijn vertrek naar Europa verklaard,
dat hij niet naar Europa ging „om
een politiek van straffe maatregelen
aan te kondigen, of om druk op de
Marshall 'anden uit te oefenen". Zo
als bekend werd in Washington ge
zegd, dat Hoffman voornemens was
de Marshall-landen te waarschuwen,
dat er misschien geen derde toewij
zing voor de Europese hulpverlening
zou gedaan worden, wanneer deze
landen hun beloften van wederzijdse
hulpverlening door opheffing van de
handelsbelemmeringen en de beta
lingsmoeilijkheden niet zouden nako
men.
f^EZER DAGEN verscheen van
de Stichting Financierings
instituut Detailhandel Rijnland
te Leiden een verslag over de
resultaten van de eerste drie
maanden, waarin het instituut
heeft gewerkt. Behalve enige cri-
tiek op meest door onwetend
heid begane kleine misstap
jes, heeft de samensteller, de
heer J. A. van Zanten, directeur
van de Gem. Volkscredietbank,
een optimistisch geluid laten ho
ren over de groei van deze instel
ling. Enige bewerkte gegevens
uit dit verslag laten wij hier vol
gen.
In drie maanden werden 819 aan
vragen voor een totaal bedrag van
157.002.20 gedaan. Daarvan waren
er op 30 Sept. 1.1. nog 101 in behande
ling voor 22.364.27. Ingetrokken
werden 139 aanvragen voor
26.763.95, afgewezen 99 voor
18.908.30 en toegestaan 471 voor een
totaalbedrag van 85 905.28. Het gro
te aantal ingetrokken en afgewezen
aanvragen wijst uit dat in vele ge
vallen lichtvaardig om crediet ver
zocht werd.
Het aantal deelnemende winkeliers
bedraagt momenteel 112, waarvan er
65 in Leiden woonachtig zijn. De rest
komt uit de buiten-gemeenten. Na
dat op 1 Juli 1.1. met 20 deelnemers
werd begonnen ter gelegenheid
waarvan wij een beschouwing wijd
den aan het doel van deze Stichting
is het aantal deelnemers gestadig
uitgegroeid. Nieuwe deelnemers kun
nen zich nog aanmelden. Het entree
geld wordt per 1 Jan. a.s. vap 25.
tot 50.verhoogd, wat billijk is ten
opzichte van de beginners, die de
spits afbeten. Organisatorisch is al
les thans gereed om uitbreiding mo
gelijk te maken.
Fouten
Vrij uitvoerig is de samensteller
over de verkeerde practijken vaak
uit onwetendheid die in de afge
lopen maanden zijn geconstateerd.
Het Instituut is opgericht om exces
sen van afbetaling zoals vóór de
oorlog te voorkomen. De aange
sloten winkeliers moeten dus niet de
nadruk gaan leggen op het afbetalen
en zeker niet in deze geest gaan ad
verteren. Wel mag een opschrift in de
winkel opgehangen worden, luidend
„Aangesloten bij het Financierings
instituut Detailhandel Rijnland". Ook
in reclames mag dit opschrift gebe
zigd worden.
Andere fouten zijn het verkopen
tegen een hogere prijs wanneer de
winkelier bemerkt dat het geen con
tant-klant geldt, het te veel verko
pen van luxe goederen aan onvol
doende credietwaardigen, verkoop
aan minderjarigen wier vader
daarvoor verantwoordelijk is le
vering aan gehuwde vrouwen, zonder
de echtgenoot in de transactie te ken
nen.
Dit zijn alle echter meest inciden
tele fouten, welke niet de indruk
mogen wekken dat ze algemeen
voorkomen. Het gros der aangesloten
winkeliers begrijpt terdege de aard
en het belang van dit Instituut en
handelt daarom op de gewenste en
voorgeschreven wijze.
In dit verslag wordt voorts mede
gedeeld dat de looptijd der credie-
ten verschillend is, zelfs tot 2 jaar
en desnoods nog iets langer.
Belangrijk is ook, dat waardebon
nen beschikbaar gesteld zullen wor
den, voor het doen van kleine aan
kopen, zoals schoeisel, kleding e.d.
Bezwaren en onkosten.
Verschillende winkeliers waren
aanvankelijk bevreesd, dat hun cliën
ten liever niet via het Instituut zou
den kopen. Wanneer hij hen wijst op
de zakelijke kant en het bonafide ka
rakter van de aangesloten zaken,
zullen de cliënten over het algemeen
weinig bezwaren maken.
Een antwoord op de vraag, wat
voor de cliënt de onkosten zijn, is
moeilijk te geven. De rente voor het
beschikbaar gestelde bedrag bedraagt
4%, waarbij nog exentuele admi
nistratiekosten komen. Credietgeving
is nu eenmaal niet goedkoop. De kos
ten voor de cliënten blijven echter
aanmerkelijk beneden het maximum,
dat door de Minister van Econ. Za
ken in zijn Pfijsbeschikking van 27
Juli 1948 voor de Termijnbetaling is
vastgesteld.
GEZINSAVOND K. A. B.
In de dekenale parochie.
Donderdag hield de parochiële K.
A. B. van de dekenale parochie haar
eerste gezinsavond in het Ant. Club
huis. In een tot de uiterste hoeken
gevulde zaal opende de voorzitter
van de contact-commissie.de heer J.
Snelderwaard, deze avond, waarna
het strijdlied gezongen werd. Daar
na werd 'n programma van elk wat
wils in vlug tempo uitgevoerd, waar
aan medewerkten 5 jeugdige accor-
dionnisten, o. 1. v. de heer J. Gor
dijn, het hawaiian-ensemble „The
Maouri Islanders", o.l.v. de heer J.
Smit, het K.A.B.-toneel, dat 'n op
voering gaf van „De bruidegom
zoekt zijn trouwboekje" en „Storm
in 'n glas water", en tenslotte 'n
deel van de K.A.B. Symphonie, Ook
onder leiding van de heer J. Gordijn.
Alle medewerkenden hebben bij wat
ze ten gehore brachten, veel succes
geoogst.
Ook was een spreker ingelast, om
daardoor het peil van deze avonden
op te voeren zoals het K.A.B.-be-
stuur dit voor ogen stond. Op deze
avond sprak luit -kol. van 't Hof
over „de zin van het leven." Een
aandachtig gehoor en een flink ap
plaus beloonde de spreker, waarmee
tevens is aangetoond dat de bezoe
kers niet alleen komen voor een
avond van vermaak, doch ook een
goede spreker weten te waarderen.
Alles bijeen 'n zeer geslaagde avond
waarop de medewerkenden en de be
zoekers met genoegen zullen terug
zien.
Jammer is echter dat ook nu
weer de zaal te klein was, waardoor
'n groot aantal van de leden en huis
genoten geen plaats konden vinden
en derhalve voor niets waren geko
men.
De comm. betreurt dit ten zeerste
en hoopt dat het K.A.B. bestuur in
deze 'n weg zal weten te vinden om
aan deze ongewenste toestand een
eind te maken en dat alle genodig
den dan van 'n plaats verzekerd
zijn.
EERSTE CONTACT-AVOND
E.H.B.O.-RAAD
In de grote Burohtzaal hield gis
teravond de E.H.B.O.-Raad zijn eer
ste contactavond en gezien de op
komst (de zaal was totaal uitver
kocht) en het gebodene, mogen wij
gerust spreken over een overweldi
gend succes.
De voorzitter, de heer P. Agema,
opende met een kort inleidend woord
zich speciaal richtend tot de nu tal
rijk opgekomen aanwezigen en maak
te de opmerking, dat helaas zo veel
vuldig wordt gezegd: „Het gaat zo
goed met de E.H.B.O., doch dat daar
bij wordt vergeten, dat er voor een
goed functionneren zeer veel nodig
is om het zo nodige materiaal op
peil te houden en eventueel aan te
vullen.
Er komen dagelijks zeer veel on
gevallen voor in fabrieken en werk
plaatsen, doch nog meer op straat
en bij de hulp blijkt vaak, dat deze
hulp onvoldoende of onbekwaam
wordt verleend. De gevolgen zijn
dan meestal nog erger dan de kwaal!
Daarom paraat voor elke hulpver
lening en in elk huis en kantoor of
werkplaats een E.H.B.O.'er.
Hulde aan de vele firma's, die het
rut van deze instelling inzagen en
de talrijke medewerkers door het
schenken van prijzen de diverse me
dewerkers met een nuttig geschenk
huiswarts deden keren.
Een meer dan paraat publiek toon
de dit ook bij de hersengymnastiek,
spraakwaterval en dergelijke en na
dat de heer P. v. d. Meer een aller
aardigste film had vertoond, wellicht
giote propaganda makend voor het
flectrisch kokend publiek, was ook
het slotwoord van de voorzitter voor
ten ieder op zijn plaats, door nog
maals alle E.H.B.O.'ers op het hart
te drukken, dat alleen door een re
gelmatig bezoek aan de oefenavon
den, de E.H.B.O.-Raad bij alle voor
komende gelegenheden nuttig kan
zijn.
LEIDSE UNIVERSITEIT.
Geslaagd voor het doctraal-exa-
men Nederlands recht: mej. A. L.
Cahn te Rotterdam en heren H.
Mees te Amsterdam; H. G. van Otter-
loo te Den Haag en A. van Rijcke-
vorsel van Kessel te St. Oedenrode,
candiidaatsexamen Klassieke taal- en
leterkunde: de heer H. A. van Dijk
te Rotterdam; economisch doctoraal-
exaxmen Indologie: de heer F. Ouwe
hand te Oegstgeest,- taalkundig can-
didaatsexamen Indologie: pater S. N.
Terpstra te Hoogmade; doctoraal
examen geneeskunde: mej. A. G. A.
van Spengler te Dordrecht en de
heren Th. J. E. v. d. Laan te Katwijk
aan Zee en J. C. van Wieringen te
Leiden; arts-examen le gedeelte: de
heer J. F. van Nes te Leiden; arts
examen 2e gedeelte: de heren A. F.
A.merica te Wassenaar; M. Boorstra
te Heerenveen en H. J. Piso te Lei
den.
Geslaagd voor het apothekers-as-
sisteitsexamen: de dames: A. Baris;
S. M. Bogaars; A. Doeden,- A. Kind;
G. A. Koote; J. Massink; G. T. A.
Meyer; C. M. A. Verkade; B. H. T.
Vermeulen; A. L. Waersegers en M.
J. Zwart.
PROF. MILLER AANVAARDT
ZIJN AMBT
Prof. dr. Perry Miller, hoogleraar
in de Amerikaanse literatuur van de
Harvard universiteit, hield gisteren
in het Groot-Auditorium van de
Leidse Universiteit, bij de aanvaar
ding van zijn ambt als gasthoog
leraar, zijn inaugurale rede over het
onderwerp:: Society and Literature
in America.
Tentoonstelling
Will Tweehuysen
Een groot deel van het publiek
loopt musea en tentoonstellingszalen
voorbij, zodra het verneemt, dat daar
moderne werken worden geëxposeerd.
Zo raakt het nooit op de hoogte van
wat er in onze hedendaagse kunstwe^
reld omgaat. Het was dus een goede
gedachte, dat de Moderne Boekhan
del, Breestraat hoek Vrouwensteeg,
een zaaltje achter haar winkel be
schikbaar stelde voor een tentoon
stelling van werk van Will. Tweehuy
sen. De bezoeker van de zaak loopt
even door en bevindt zich van aan
gezicht tot aangezicht met het ten
toongestelde en het is de bedoeling,
op den duur meer jongeren aldus be
kendheid te geven.
Will Tweehuysen is een modern
kunstenaar. Het impressionisme, waar
vooral de ouderen onder ons mee zijn
opgegroeid, is hem vreemd.
En het zijn die ouderen, waaronder
steller dezes, die zich moeten omscha
kelen op een geheel andere kunst
sfeer. Men beloopt daardoor de kans,
soms onbillijk te worden tegenover
de moderne kunstsfeer. Omdat te
vermijden, diene men zich zo onpar
tijdig mogelijk over te geven aan wat
men ziet. Dan bemerkt men, dat er
toch heus wel een en ander valt te
waarderen.
Tweehuysen tekent in forse con
touren en hij zet de kleurvlakken re
soluut zonder overgangen tegen el
kaar. En beschouwt men dan het ge
heel van lijn en kleur, dan blijkt, dat
de kleurvlakken uitnemend tegen el
kaar zijn afgewogen, dat er composi
ties ontstaan, die een gevoel van har
monie wekken. Ik zou dit aan ver
schillende schilderijen kunnen de
monstreren, doch hiertoe ontbreekt
helaas de ruimte. Neem b.v. alleen
dat Stilleven No. 4: Compositie met
groene guitaar.
Nu zal men zeggen: Wie heeft er
ooit een groene guitaar gezien? Maar
daar gaat het niet om. Het werk is
een compositie, dus een samenstelling
en wel van kleuren. En nu moet men
opmerken, hoe mooi de bruine herfst
bladen en de paarse bloemen het doen
tegen het groen van de gitaar. Het
was er niet om te doen, een natura
listische verbeelding van de gitaar
te geveft, doch uitsluitend, om een
mooi kleurengamma te bereiken. Der
gelijke opmerkingen kan men bij ver
schillende werken maken. Het blijft
trouwens altijd nog de vraag, of een
bruine gitaar onder een bepaalde be
lichting niet groen kan schijnen.
Er is in zijn voorstelling van Moe
der en kind een grote innigheid. Zijn
Stilleven met gebroken- kruik, zijn
Compositie met maiskolven, e.a. zijn
heus de moeite van aandachtig be
kijken woord, van bestuderen, als u
wilt. Wie iets aanvoelt van wat
schilder bedoelt, komt tot waarde
ring.
Wie de tekeningen en gouaches
bekijkt, wordt getroffen door de
vlotte, vaardige hand, waarmee de
schilder zijn lijnen over het papier
doet buigen en wenden. Daar zit
spanning en kracht in. Men kijke naar
de nummers 15 en 16.
De firma Kriest heeft de tentoon
stelling opgeluisterd met bloemstuk
ken, of eigenlijk met herfsttakken,
waaraan veelkleurige bessen te
pronk hangen. Deze sierlijke arran
gementen verlevendigen de tentoon
stelling op passende wijze.
SWIERSTRA.
Zondagsdienst huisartsen. jDe
Zondagsdienst der huisartsen wordt
waargenomen door de doktoren: De
Bruijne Langezaal, Meyboom en
Nieuwzwaag.
WEERSVERWACHTING
(Geldig van Zaterdagavond tot
Zondagavond. Opgemaakt te
10 nur).
WEINIG WIND.
Vannacht weinig wind, op en
kele plaatsen mist en slechts
hier en daar in het binnenland
lichte nachtvorst. Vrij veel be
wolking, maar overwegend droog
weer. Overdag meest zwakke
wind hoofdzakelijk uit richtin
gen tussen Oost en Zuid. Weinig
verandering in temperatuur.
tsioscopen
Casino. In het pension in de
Dulcimerstraat leven gewone mensen
Ieder heeft zijn eigen zorgen, zijn
eigen aspiraties. Een gepensionneerd
man wil met zijn vrouw en dochter
ergens in een villa gaan wonen, een
jongeman stelt zich voor. dat hij al
leen met die dochter gelukkig kan
worden, de eigenares van het pen
sion voelt zich eerst recht in haar
schik, wanneer zij bedrogen wordt
door een would be-profeet, die een
huikspreker blijkt te zijn Dan wordt
plotseling het rustige leventje on
derbroken door de arrestatie van de
jongeman. Hij wordt van moord be
schuldigd. Het gehele huis staat op
sielten, de goede naam staat op het
spel, de eer komt in het gedrang en
ineens is het één groot gezin, dat
vecht voor de vrijheid en het leven
van één hunner. Over de Dulcimer
straat waart de dood. De rust is ver
dwenen. spanning en angst zijn er
voor in de plaats gekomen. Wij heb
ben zelden uit een eenvoudig verhaal
zo'n goede en krachtige film zien ge
boren worden. Het is film van het
beste soort, waarbij sensatie en avon
tuur worden afgewisseld door hu
mor. Ook de ironie, waarin de En
gelsen zo sterk zijn, is overvloedig
aanwezig. De bekende acteur Alastair
Slijn vertolkt de rol van de spiritist
zwendelaar. Een prachtcreatie! Voor
18-jarigen.
Luxor. De Weense film „Frego-
la", die deze week in dit theater
vertoond wordt, is grotendeels een
ïhow-film. Over dit genre valt eigen
lijk weinig te zeggen. Er zijn men
sen, die er een speciale voorkeur
voor hebben en andere, die er niets
in te waarderen vinden. Wat de
show betreft, deze heeft een echt
Amerikaans karakter. De montering
is groots, maar mist de charme, die
men in een Weense film mag ver
wachten. Omdat het vervelend zou
v/orden anderhalf uur lang naar de
dansen van Marika Rökk te kijken,
is er nog een stukje speelfilm inge
last. Hierin speurt een dame naar de
moordenaar van haar verloofde. In
Parijs krijgt zij contact met hem,
maar op het moment, dat hij een
bekentenis tegen haar aflegt, wordt
de dame op hem verliefd. Terwilie
van het happy end blijkt dan later,
dat de heer in kwestie toch de moor
denaar niet is. De hele geschiedenis
is nogal tamelijk doorzichtig en van
spanning is practisch geen sprake.
Zodoende blijft alleen de dansshow
over, gelardeerd met de nodige lied
jes, die voor de liefhebbers de moei
te waard zullen zijn. Voor volwasse
nen.
Lido. „Les Miserables" van
Victor Hugo heeft een nieuwe ver
filming gekregen door Monopole en
gelijk het boek brengt ook deze film
een beeld van de verworpenen der
maatschappij, wier lot in felle kleu
ren wordt geschilderd.
We zien hier de jongeman Jean
Valjean, die voor het stelen van een
brood voor z'n hongerende familie
achttien jaren dwangarbeid krijgt,
een onmenselijke straf. Hij ziet
evenwel kans te ontvluchten, vestigt
zich in een klein plaatsje, weet er
een industrie te beginnen, die spoe
dig tot bloei komt en hij wordt er
zelfs burgemeester. Maar zijn vijan
den slapen niet. De politie-inspec-
teur, die jaloers is op zijn macht,
zet hem de voet dwars en als het
uitkomt, dat Valjean een ontsnapte
galeiboef is, moet hij weer vluch
ten. Ook de herbergier, die een aan
genomen kind heeft, voor wier lot
Valjean zich interesseert, vervolgt
hem steeds met zijn chantage, maar
Valjean weet zich door alle moei
lijkheden heen te slaan.
Het meisje, dat hij als dochter
heeft aangenomen, is inmiddels gro
ter geworden en komt te Parijs in
kennis met een jonge revolutionnair,
die zij liefheeft. De jongen vecht op
de barricades als zij hem in zijn
woning wil opzoeken. Dan ver
schijnt plotseling haar pleegvader,
die het meisje tegen zichzelf wil be
schermen. Zij weigert evenwel hem
te gehoorzamen en hij slaat haar in
het gezicht, de eerste klapSpoe
dig heeft hij er spijt van, hij rent
naar de barricades en weet daar de
gewonde jongeman te redden. Deze
jongeman is de zoon van de minis
ter van politie, die Valjean als de
redder van zijn zoon gratie ver
eent. Het huwelijk wordt voltrok
ken, maar Valjean is er niet bij.
Eerst moest hij afrekenen met de
herbergier, die het geluk van het
meisje nog in de weg stond, doch
zelf raakt Valjean ook gewond en
hij sterft, terwijl zijn pleegkind ge
lukkig wordt.
Voor 18-jarigen keurde de K.F.C.
deze film.
Trianon heeft van de week
„Cass Timbeclane", de geschiedenis
van een Amerikaanse rechter, die
trouwde met wat men noemt een
„gewoon'' meisjes, dat zich niet thuis
voelt in de kringen waarin de rech
ter verkeert. Het is niet zozeer het
standsverschil, want In Amerika wei
gert men nu eenmaal een verschil
in stand te aanvaarden; het is ook
niet het verschil in opvoeding en
ontwikkeling, want Lana Turner kan
moeilijk anders zijn dan een knappe
en geestige vrouw. Neen, het is
meer het verschil \an temperament
en de drang van de jonge vrouw
naar het bruisende leven van de
grote stad, die aanleiding geven tot
gevaarlijke spanningen in het huwe
lijk van Cass Timberlane. De grote
stad is echter wel eens amusant,
maar ook wreed en na een onaan
gename ervaring in New York keert
het vrouwtje genezen terug. Het ge
geven is ontleend aan een roman van
Sinclair Lewis, waarin de psycholo
gische ontwikkeling veel beter tot
zijn recht kan komen dan in een
filmverhaal. Spencer Tracy speelt de
rol van de rechter buitengewoon fraai
en geeft aan deze film een bijzonder
cachet. Voor 18 jarigen.
Rex „Voor de strop geboren" is
weer eens een sensatie-film, waarin
rijkelijk wordt omgesprongen met
van hun paard tuimelende ruiters.
Dit alles verweven in een spannend
West. Daar zijn twee groepen van
verhaal, zich afspelend in het Wild
mannen die elkaar het leven zuur
maken en dat op zeer luidruchtige
wijze doen. John Wayne een naam
die klinkt als een klok waar het om
vuurgevechten gaat is de man die
voor de strop geboren schijnt en als
de film een climax bereikt inder
daad bijna voor de onverkieselijke
einde staat. Maar tussen alles in
staat nog een aardig meisje. Een
film zonder pretenties, in het sen
satie-genre niet eens buitengewoon,
maar voor jongelui boven 14 jaar)
toch wel te genieten.
PROPAGANDISTISCHE FILM
AVOND VAN DE DIEREN-
BESCHERMMING.
Veel nieuwe leden gewonnen.
Enthousiast en meeslepend, soms
heftig bewogen, sprak de heer G.
Nieuwenhuizen, dir. van de Ned.
Ver. tot Bescherming van Dieren,
gisteravond in de Stadsgehoorzaal
voor de Leidse afdeling, over de
plaats, die het dier in de samenle
ving behoort in te nemen en over de
verregaande, soms onbeschrijfelijk
wreedaardige, mishandelingen döor
mensen, waaraan de dieren bloot
staan. Met ergerlijke staaltjes uit de
practijk illustreerde spreker dit, wat
nog werd aangevuld met enkele
films, die dergelijke practijken op
het witte doek brachten.
Geen sentimentaliteit, geen dieren-
cultus, maar respect voor hetgeen
door God geschapen is, dat is die
renbescherming, aldus de heer Nieu
wenhuizen, die de grotendeels
jeugdige aanwezigen, welke de
zaal nagenoeg geheel vulden, drin
gend aanspoorde lid te orden van de
vereniging, voor zover zij dat nog
niet waren, en in ieder geval mee
te werken aan de bescherming van
het dier.
Spreker lichtte vervolgens enkele
films toe, waarvan er een handelde
over hoornvee en goed liet uitkomen
het verschil tussen oude en nieuwe
(brandvrije) veestallen. De tweede
film had het meest edele dier, het
paard tot onderwerp, met aardige op
namen van de Voorschotense paar
denmarkt, waarop overigens ook erger
lijke staaltjes van mishandeling kun
nen voorkomen, zoals de film dat
duidelijk liet zien. De derde rolprent
handelde over de huisdieren en gaf
aan hoe deze op de juiste wijze ver
zorgd dienen te worden, waarbij het
geenszins nodig is het lieve „honne-
ponne hondje" na een gebakken bief
stuk met een sprookjes-vertelling in
slaap te brengen. Maar een goede lig
ging en goed eten zijn elementaire
eisen.
De plaatselijke voorzitter, mr. dr.
W. Hugenholtz, sprak een openings
woord en dankte aan het einde de
nationale directeur voor deze ge
staagde avond, welke o.a. werd bij
gewoond door de heer R. Meyer,
commissaris van politie, en de heer
L. A. Mennes, directeur van de
Markt- en Havendienst. Tijdens de
pauze en na afloop was er gelegen
heid zich als lid aan te melden, waar
van velen gebruik maakten. Een col
lecte voor dit doel werd met een
goed resultaat gehouden.
K. L.-DAGKALENDER
Correspondentie. Secretariaat Ver.
„Katholiek Leiden", Jan Lievens-
slraat 2, Leiden.
Zondag 30 October: 20 uur „Den
Burcht" (grote zaal) feestavond K.J.
M.V.; de toneelclub „Die blaauwe
Schuyte" voert een blijspel in 3 be
drijven op getiteld: „Tot wederdienst
fcereid". muzikale omlijsting show-
band „The Lucky Strikes"; na afloop
groot bal o. 1. v. Evert Castelein.
2, 3, 4 November: 20.15 uur Petrus-
kerk, Verdiepingsavonden, t. g. v. het
30-jarig bestaan van de afd. Leiden
van de Kath. Bond van het Gezin te
houden door de weleerw. Pater Go-
defroy, S.M.M. (uitsluitend toegan
kelijk voor gehuwden). Ook niet-
leden worden verwacht.
Donderdag 3 November: 20 uur St.
Antonius Clubhuis. Najaarsledenver
gadering K.A.B.; behandeling begro
ting 1950; filmvertoning; muzikale
opluistering.
19.30 uur: Stadhuis, zitting Leids
Jeugdparlement; onderwerp ,,De
Vrouw in de Maatschappij", voor
ieder toegankelijk, speciaal de meis
jes worden verwacht.
Vrijdag 4 November: 20 uur „Vro
lijke Ark" (Pieterskerkkoorsteeg 15)
le Contactavond Kath. Centrale voor
Gezinszorg; de zeereerw. Pater J.
Morel S.J., alg. assistent St. Vincen-
liusver. den Haag, spreekt over de
bedoeling en de plannen van het
Vincentius-jongerenwerk.
Zondag 6 November: K.A.B. in
alle parochiekerken H. Missen voor
de zielerust van de overleden leden;
13 uur in de Kapel op het kerkhof,
opening Bidstonden voor de afge
storvenen, vanwege de onderafd. „St.
Earbara", deze worden herhaald op
13, 20 en 27 November.
Dienst der apothekenDe avond-,
nacht- en Zondagsdienst der apothe
ken te Leiden wordt van Zaterdag 29
Oct. 13 uur tot Zaterdag 5 Nov. 8 uur
waargenomen door: de Apotheek Kok,
Rapenburg 9, tel. 24807, de Apotheek
„Tot Hulp der Menschheid", Hooi
gracht 48, tel. 21060.
Te Oegstgeest door: de Oegstgees-
ter Apotheek, Raadhuispark 8, tel.
26274.
BURGERLIJKE STAND.
Geboren: Paulus Nicolaas, z. van
C. den Uijl en G. H. van Wouw;
Robert Hendrik, z. van C. van den
Broek en H. J. de l'Ecluse; Maria
Johanna, d. van L. J. van den Ing
en J. van der Werf; Theresia Jaco-
ba, d. van L. J. van den Ing en J.
van der Werf; Jan Cornelis, z. van
C. A. den Ouden en S. Kloots; Wil
lem' Cornelis, z. van W. C. Roest en
A. ten Wolde; Annie, d. van S.
S. Groen en E. van der Weide;
Maartje, d. van M. Berkheij en A.
van der Plas.
