nir
Matidetd jaat
yeteden ótietfi
Wimpie
Dag der Verenigde Naties
keerpunt
VRIJDAG 21 OCTOBER 1949
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 2
UITZENDING DIENSTPLICHTIGEN
DIE ZICH WEDERRECHTELIJK
ONTTROKKEN AAN UITZENDING
NAAR INDONESIë
Men meldt ons van bevoegde zijde:
„De chef van de generale staf
heeft in zijn hoedanigheid van com
manderend generaal bepaald, dat de
dienstplichtigen, die zich weder-
rechtelyk onttrokken hadden aan
uitzending naar Indonesië, van wier
zaken door de krijgsraad nog geen
kennis is genomen en voor wie ver
wijzing naar de krijgsraad naar zijn
oordeel niet noodzakelijk is, alsnog
naar Indonesië zullen worden uit
gezonden teneinde hen in de gele
genheid te stellen evenals hun
kameraden daar te lande hun
plicht te vervullen.
Aanleiding tot deze maatregel is
o.m. de overweging geweest dat het
een eerste plicht is tot een snelle af
lossing te komen van hen, die soms
reeds meer dan drie jaren him taak
in Indonesië vervullen. De plicht van
snelle aflossing geldt evenzeer ten
opzichte van de verwanten van de
militairen overzee.
Voorts is overwogen, dat een ver
oordeling door de krijgsraad' een smet
werpt op het gehele verdere leven,
hetgeen niet alle betrokkenen zich
voldoende realiseren.
Van de militairen ,die uitgezonden
worden, is zorgvuldig vastgesteld, dat
uit medisch, geestelijk en sociaal
oogpunt de uitzending verantwoord
is. Zij hebben dezer dagen medede
ling ontvangen van hun op handen
zijnd vertrek, bij welk vertrek in
geen geval dwang of geweld zal wor
den toegepast. De verwanten ont
vangen gelegenheid tot afscheid ne
men. Zij kunnen op rijkskosten naar
en van Schoonhoven reizen.
In dit verband moge er nog eens
de aandacht op worden gevestigd, dat
krachtens de wet „rechtspleging bij
de landmacht" de commanderend
generaal beoordeelt, of een zaak naar
de krijgsraad te velde behoort te
worden verwezen."
GESCHENKZENDINGEN AAN
MILITAIREN IN INDONESIë.
De C.D.I.U. heeft bepaald, dat de
geschenkzendingen aan militairen in
Indonesië van de Koninklijke Land
macht, de Koninklijke Marine, het
L.S.K. en het K.N.I.L. voortaan mo
gen bevatten: 500 sigaretten of 125
sigaren of 1250 gram kerftabak. De
maximum waarde van de inhoud
der pakketten mag echter de prijs
van 25,niet te boven gaan.
DE „SIBAJAK" BRENGT
EMIGRANTEN NAAR KAAPSTAD.
Het hulppassagiersschip „Sibajak"
van de Koninklijke Rotterdamse
Lloyd zal op 25 October in dienst
van de Nederlandse regering met
ongeveer duizend emigranten aan
boord de reis van Rotterdam naar
Kaapstad maken. Onder deze emi
granten bevinden zich 200 Duitsers,
50 Engelsen, 50 Zwitsers en Scandi-
naviërs, de overigen zijn allen Ne
derlanders, die hun geluk in Zuid-
Afrika gaan beproeven.
De Duitse passagiers zullen: met
een speciale trein tot op .de kade
van de Koninklijke Rotterdamse
Lloyd worden gebracht, waar zij
's morgens om ongeveer half elf
zullen aankomen. Na debarkement
der emigranten te Kaapstad zal de
„Sibajak" in ballast naar Batavia
varen, van waar het schip omstreeks
5 December met ongeveer 1700 de
mobiliserende militairen aan boord
naar Rotterdam zal terugkeren.
BERNARD VERHOEVEN
DIR. JAN VAN EIJCK-ACADEMIE
Het bestuur van de St. Bernul-
phus-stichting heeft Bernard Ver
hoeven benoemd tot directeur van
de Jan van Eijck-academie, de ka
tholieke academie voor hoger onder-
wijs in beeldende en toegepaste
kunst te Maastricht.
Naar de „Tijd" verneemt, staat
nog niet vast, of de heer Verhoeven
tevens als docent zal optreden. Zijn
taak zal het op de eerste plaats zijn,
het onderwijs te coördineren en de
samenhang tussen de verscheidene
afdelingen te bevorderen.
Geheimzinnig
kistje aan
parachute
SMOKKELARIJ DOOR DE LUCHT.
De ontdekking van de goudsmok-
kelaffaire op Schiphol en andere
Europese vliegvelden heeft scherper
dan ooit de noodzakelijkheid van in
ternationale samenwerking tussen de
politie-autoriteiten in de verschillen
de landen op dit gebied naar voren
gebracht.
Het luchtverkeer, vooral met parti
culiere vliegtuigen, biedt mogelijk
heden voor transporten van en ma
nipulaties met allerlei goederen, die
uit een oogpunt van algemeen belang
niet aan de controle der autoriteiten
mogen ontgaan.
Zo is het onlangs zoals in het on
derzoek naar deze affaire gebleken is
voorgekomen, dat uit een particu
lier vliegtuig van het type, dat deze
internationale combinatie in gebruik
heeft, in de omgeving van Lyon een
kistje, voorzien van een parachute, is
uitgeworpen. Ter plaatse stonden
twee met witte lakens afgedekte auto's
blijkbaar om de piloot aan te ge
ven, waar de lading moest worden
uitgeworpen. Toen het kistje veilig
geland was, zijn de inzittenden van
de auto's er spoorloos mee verdwe
nen.
Wat zat er in dit kistje? Het ligt
voor de hand te veronderstellen, dat
het ook hier een vooraraad goud be
trof. Maar wat vandaag met goud
gebeurt, kan morgen met verdovende
middelen of ander gevaarlijk goed ge
schieden.
Deze zaak heeft thans, nadat het
verzamelde bezwarende materiaal
verhelderend had gewerkt, de volle
aandacht der autoriteiten in de ver
schillende landen.
DELINQUENTENKAMP CRAILO
ONDER DE HAMER.
Stromen kopers dreven prijzen
hevig omhoog.
Klokslag tien uur werd heden
morgen in hotel De Hertenkamp te
Laren een aanvang gemaakt nvet de
totale uitverkoop van de inventaris
van het voormalige delinquenten
kamp te Crailoo, doch degenen, die
precies op tijd kwamen en gedacht
hadden de veiling te kunnen mee
maken met het doel een of ander
koopje te halen zijn bitter teleurge
steld. Vóór tien uur was het ver
koopzaaltje reeds tot barstens toe
gevuld en nog steeds voerden auto's
adspirant kopers aan; de bussen van
de N.B.M. brachten iedere vijf mi
nuten tientallen belangstellenden. De
gangen werden eveneens volgepropt
en op het terras moesten honderden
met een plaatsje in de stromende
regen genoegen nemen. De toestand
begon er dreigend uit te zien, want
zij die zo gelukkig waren de afsla
ger te kunnen verstaan, legden be
slag op het ten verkoop aangebode
ne. Op een gegeven ogenblik brak
als gevolg hiervan het tumult los en
werd geschreeuwd en gejoeld om de
afslager in de war te brengen. Op
goederen, die enige guldens waarde
hadden, werd geboden tot vijf- a
zeshonderd gulden toe, terwijl de
bieders geen naam opgaven. Het pu
bliek eiste, dat men ging verhuizen
naar het barakkenkamp, waar ruim
te genoeg was. Toen de afslager
•toch doorging begon men nog meer
op te dringen en joelend de zaal te
veroveren, hetgeen alleen kon ge
lukken door alle stoelen en tafels
naar buiten te smijten. Even keerde
de rust weer, dodh de stroom van
WERD Dr. BEEL BELEDIGD?
PROCES
CONTRA „DE WAARHEID".
De Amsterdamse rechtbank, ge
presideerd door mr. J. Meihuizen,
behandelde in haar zitting van gis
termiddag de aanklacht van dr. L.
J. H. M. Beel, oud-minister van
Binnenlandse Zaken en oud-hoge
vertegenwoordiger van de Kroon
contra het dagblad „De Waarheid",
gedaagd in persoon van de hoofd
redacteur, het lid van de Eerste
Kamer der Staten-Generaal A. D.
Schoonenberg.
In dit blad was in Juli jl. een ar
tikel gepubliceerd, waarin in de
vorm van vragen aan de regering
en aan de officier van Justitie te
's-Gravenhage dingen waren gezegd,
die dr. Beel beledigend achtte.
Dr. Beel, als getuige opgeroepen,
was niet verschenen. Zowel het
O.M. als de raadsman van verdach
te, mr. dr. Benno Stokvis, deden af
stand, zodat de behandeling nor
maal doorgang kon vinden.
De officier van Justitie, mr. B.
Kist, meende, dat hoewel de heer
Schoonenberg het artikel niet zelf
geschreven heeft, hem geen mede
plichtigheid doch wel degelijk me
dedaderschap ten laste kan worden
gelegd uit hoofde van zijn functie
als verantwoordelijk hoofdredac
teur.
De vorm, waarin het artikel ge
goten is zo zeide de officier
is vragend en zegt niets positief,
doch desondanks kan het artikel
beledigend zjjn, zoals de juris pru
dentie aantoont. Het artikel sugge
reert, dat dr. Beel daden heeft ver
richt, waardoor hij chantabel is en
bovendien zinspeelde het er op, dat
er een vriendschappelijke verhou
ding tussen dr. Beel en Mussert
heeft bestaan.
Gezien de hoge functies, welke
dr. Beel heeft bekleed, acht ik der
gelijke suggesties voor hem zeer
zeker beledigend. Gezien het feit,
dat verdachte reeds eerder voor een
soortgelijk geval tot een geldboete
is veroordeeld, eist mr. Kist een
geldboete van 300, subs. 30 dagen
hechtenis, en een voorwaardelijke
veroordeling van drie maanden ge
vangenisstraf met een proeftijd van
drie jaar.
Mr Stokvis zeide de vaste juri
dische overtuiging te hebben dat geen
strafbaar feit is gepleegd. In brede
kring in den lande, zo izeide hij
heerst onrust als gevolg van de loop
van enkele strafzaken. Men wil de
dekmantels zien verdwijnen, men
wil opening van zaken. De pers heeft
uit hoofde van haar taak in een de
mocratisch land de plicht vragen te
stellen, indien zij meent het openbaar
belang daarmede te dienen. De druk
persvrijheid geeft de pers die mo
gelijkheid, doch het schort sedert
de bevrijding aan drukpersvrijheid in
ons land.
Mr. Stokvis viel de dagvaarding
aan, die volgens hem niet aan de
eisen, welke aan een dagvaarding
gesteld moeten worden voldeed, met
name omdat zij niet duidelijk aan
geeft tegen welke punten verdachte
zich moet verdedigen.
Het opleggen van een voorwaarde
lijke gevangenisstraf achtte mr Stok
vis een directe aanslag op de pers
vrijheid. Hij kwam tot de conclusie,
dat slechts vrijspraak mogelijk was.
De officier repliceerde op een op
merking van mr Stokvis als zou de
justitie slechts enkele journalisten
steeds weer vervolgen en anderen
vrijuit laten zeggen of schrijven wat
zij wilden. Met zekere felheid wees
de officier deze aantijging van de
hand. Dagelijks komen vele klach
ten binnen tegen journalisten en
schrijvers en slechts een gering aan
tal hunner wordt vervolgd, waarbij
steeds getracht wordt streng objec
tief te zijn.
Nadat ook nog de heer Schoonen
berg het woord 'had gevoerd, bepaal
de mr Meihuizen de uitspraak op 3
November a.s.
BALLEN GEHAKT ZONDER BON
VERKOCHT.
Liefst 200.000 ballen gehakt had
de Rotterdamse slager Ph. E. van
T. zonder bon verkocht en dat
mocht natuurlijk niet. De Rotter
damse rechtbank veroordeelde hem
tot een boete van 4000. Deze boe
te vond de slager veel te hoog en
nu verscheen hij voor het Haagse
Gerechtshof om te pogen er iets af
te krijgen.
De procureur-generaal vond ech
ter, dat de boete gehandhaafd moest
worden.
Uitspraak 2 November.
Er was nog een verdachte in de
ze zaak, de grossier in vleeswaren
J. S. te Rotterdam. Deze man had
52.000 ballen gehakt van de slager
Van T. gekocht en was daarvoor tot
een boete van 500 veroordeeld.
Dat was onrechtvaardig betoogde
hij nu voor het Haagse Gerechtshof.
Hij had, zo hij zei, gedacht, dat de
ballen gehakt wildballen waren ge
weest. Het verweer van de grossier
werd niet geloofd, ook niet door de
procureur-generaal, die bevestiving
van het vonnis vroeg.
Uitspraak 2 November.
Toen Chopin 26 jaar was, had de
medicus uit onze dagen hem bij het
eenvoudige systeem van „doorlich
ten", dat nu jaarlijks vrijwel iedere
burger ondergaat, kunnen vertellen,
dat zijn longen niet in orde waren.
De medische wereld is inderdaad de
laatste eeuw ontzagwekkend bekwa
mer geworden in de genezing van
mensen: Chopin had, in onze tijd le
vend, een grijsaard kunnen worden.
Hij is gestorven op 17 October 1849,
precies een eeuw ge,leden, toen hij
39 jaar was en zich ziek en uitgeput
nog naar Londen gesleept had, om
daar een van zijn vermaarde concer
ten te geven.
Moet men zeggen, dat Frédéric
Chopin te jong gestorven is? Dat hij
de mens nog zoveel andere schone
muzikale belevenissen had kunnen
geven? Wij weten het niet. Het jong
sterven van een kunstzinnig mens
is het onderwérp van veelvuldige be
schouwing voor de moderne philosoof
en psychloog. Hij tracht allereerst vast
te stellen, of die mens al op het
hoogtepunt van zijn scheppend ver
mogen gekomen was. De musicoloog
heeft Chopins werk grondig nage
vorst om het antwoord te vinden.
Ook hij weet het niet; hij vertelt, dat
veel van Chopins werk de grens van
het volmaakte benaderd heeft, zo
dat van een volkomen rijpheid van
de kunstenaar gesproken moet wor
den. Hij wijst echter ook op Cho
pins pianoconcert, dat een brilliante
pianopartij aftekent tegen een vrij
kleurloze achtergrond van het or
kest, en hij zegt, dat Chopin de tech
niek van de orchestratie nog leren
moest.
Het moge zo zijn. In de eerste
plaats moet men de mens Chopin
zien, nu wij ons herinneren, dat hij
een eeuw geleden gestorven is. Die
mens leefde in de grote tijd van de
romantiek, van de Parijse salons,
waar fijne weemoed en hartstochte
lijke liefde recipieerden; de tijd van
de cultus van het sentiment,
verteld door HUIBER'C VET
EN DE
BETOVERDE PRINS
tragiek van de jong stervende
grote musicus beter paste dan in wel
ke periode ook. Daarom was Cho
pin's dood, waarbij meer tranen ge
plengd werden dan bij het heengaan
van een geliefd vorst, ook het laatste
opus in zijn vruchtbaar scheppend
leven.
Chopin had een Franse vader en
een Poolse moeder. Toen Napoleon,
zich koesterend in zijn roem, de gro
te veldtocht tegen Rusland voorbe
reidde, kwam Frédèrik ter wereld
in een plaatsje bij Warschau. Als ze-
ven jarige knaap leerde hij het pia- in de pianoliteratuur.
nospel en als negentienjarige jonge
ling trad hij al in Wenen op, hetgeen
zoveel was als een eerste expositie
van een onbekende, jonge schilder
de Parijse Salon. Twee jaar la
ter was Chopin al in Parijs; hij werd
met geestdrift door de talrijke
Poolse emigranten ontvangen: zijn
carrière was begonnen en meteen al
verzekerd. Heine heeft hem tref
fend beschreven: „Polen gaf hem zijn
ridderlijke geest en zijn smart,
Frankrijk zijn tere bevalligheid en
gratie, Duitsland de romantische
diepte, maar de natuur schonk hem
een sierlijke, slanke, ietwat kwij
nende gestalte, het edelste hart en
het genie.
Zijn leven is door velen beschre
ven (Schucht, Liszt, Karasowski,
Niecks, Willeby), en in talrijke ta
len; het werd „verfilmd" en het in
spireerde menig toneelstuk. En waar
om? Van zovele grote en geniale
componisten is immers behalve zijn
werk niet veel meer dan een foto en
een korte levensbeschrijving overge
bleven. Maar Chopin was een zó ty
pische vertegenwoordiger van zijn
tijd: geboren in de glorie en de ty-
rannie van het eerste Franse Kei
zerrijk, gestorven toen de eerste fel
le golf van revolutie en verzet over
Europa was gegaan: een periode van
een kort mensenleven, waarin de
Europeaan zijn gemoedsrust verlo
ren had en leefde op de troost van de
meemoed en op vlagen van geest
drift en vreugde bij de herinnering
aan de imueriale rust en welvaart
van de XVIIIe eeuw.
Chopin is een groot componist en
een indrukwekkend pianist geweest;
de oratie van zijn voordracht bracht
hij n voortreffelijke harmonie met
een technische verfijning in het pia
nospel. Nog steeds worden zijn wal
sen, nocturnes, polonaises en im
promptus tot het allerbeste gerekend
24 OCTOBER
Naast teleurstellende ook bemoedigende
resultaten van het werk der V.N.
Op 24 October 1945 kwam inge-1 naar een bedreigde plaats te kun-
volge de ratificatie door het vereiste nen zenden.
39.
kopers hield niet op, zodat velen al j r\e trein raasde steeds
mormerend onverrichterzake terue- maar voort. Door Ti
bet. Afdjoetistan, Arabië,
Brits-Indië. langs Zoeter-
mopperend onverrichterzake terug
keerden of liever in de stromende
regen stonden dan het risico te lo
pen „platgedrukt" te worden.
Uit bovenstaande blijkt wel, dat
de vraag overweldigend was met als
gevolg, dat de prijzen geweldig op
liepen: zo werd een partij van 35
gegoten ijzeren buizen verkocht voor
1050,volgens insiders 850,
boven de tweedehands prijs. Het
ging op deze manier met al de ka
vels, die ten verkoop werden aange
boden. Een hiervan, bestaande uit
zes houten bandjes, bracht f 60,
op, een prijs, die misschien tienmaal
te hoog is. Daarbij moet ook nog re
kening worden gehouden met 10.5
procent opgeld en tien cent num-
mergeld.
Het eerste uur gingen ruim hon
derd kavels onder de hamer, het
geen tot de conclusie leidt, dat het
vanavond zeer laat zal worden voor
en aleer de 1113 kavels, die voor
deze dag op het programma staan,
verkocht zullen zijn. De verkoop
wordt morgen voortgezet.
woude, totdat hij eindelijk
tot stilstand kwam in het
station van Rotterdam.
Het bleek Kobus en
Wimpie, dat het nieuws
van hun avonturen nog
sneller was geweest dan
de trein., want langs het
gehele perron stonden de
mensen rijendik opgesteld.
Er werd met vlaggen gezwaaid en
ieder deed zijn best om zo luid mo
gelijk „Hoera!" te roepen.
„Wat een ontvangstzuchtte
Wimpie, geheel overrompeld.
„Wat zei U mijnheer Abe?" vroeg
een verslaggever die zich met moeite
een weg naar het tweetal had ge
baand.
i „Pardon?" vroeg Wimpie op zijn
beurt. Ik verstond: Mijnheer Abe-"
De verslaggever glimlachte wat
verlegen. „Ik bedoel natuurlijk: ge
woon Abe- Wij sportslui zeggen nooit
Meneer tegen elkaar. Natuurlijk!
Dank U wel!"
Wimpie wendde zich in uiterste
verbazing tot Kobus, die ook van het
hele gebeuren niet veel snapte- De
aap haalde zijn schouders op en stap
te naar buiten, waar de menigte zich
direct in twee lange rijen splitste.
„Eén hoeratje voor ons dappere
elftal!" riep een meneer met een
paarse trui aan.
„Hoera!" riepen Wimpie en Kobus
met de menigte mee.
„En één voor onze kranige Abe
Lenstra!" riep dezelfde meneer, en
toen werd Wimpie opeens de vergis
sing duidelijk. Zo vlug hij kon rende
hij door de dubbele rij heen naar het
stationsplein.
aantal landen, de Verenigde Naties,
tot stand. Twee jaar later besloot
de Algemene Vergadering der Ver
enigde Naties, dat 24 October in de
toekomst over de gehele wereld zou
worden herdacht als de dag waarop
deze organisatie, gewijd aan vrede
en economische en sociale vooruit
gang, werd gegarandeerd.
Het valt niet te ontkennen, dat
de resultaten die in de afgelopen
vier jaar door de Verenigde Naties
werden bereikt voor velen teleur
stellend waren. De ideologische te
genstelling die de wereld in twee
kampen verdeelt, bemoeilijkt ook
hier de samenwerking. Hoe gebrek
kig de Organisatie thans ook werkt,
zij houdt vele mogelijkheden voor de
toekomst in, mits de wil tot samen
werking groeit en beseft wordt, dat
het voor deze samenwerking nood
zakelijk is offers te brengen.
Ondertussen wordt op velerlei ge
bied reeds belangrijk werk verricht
door de Verenigde Naties. Met name
op het gebied van de volksgezond
heid de voedselproductie en distri
butie, de internationale handel, de
arbeidsvoorwaarden, de hulp aan de
ontheemden, het bestuur der vroe
gere mandaatgebieden, de bestrijding
van het analphabetisme, de vereen
voudiging van het internationale
verkeer, de ontwikkeling van de
economisch minder ontwikkelde ge
bieden enz. enz. is baanbrekend werk
verricht, dat op de duur wellicht
een hechte grondslag zal leggen voor
de politieke eenwording der wereld.
Om enige voorbeelden te geven
van het gespecialiseerde werk der
Verenigde Naties kunnen wij wijzen
op de Voedsel- en Landbouworgani
satie. die de wereldproductie- en dis
tributie van voedsel ter hand nam,
die deskundigen uitzond ter advise
ring over landbouw en veeteelt, die
in het afgelopen jaar een missie naar
China zond ter- bestrijding van de
runderpest, waar twee millioen stuks
vee per jaar aan ten offer viel.
De Wereld Gezondheidsorganisa
tie hielp bij de malariabestrijding in
Griekenland. Sardinië en Zuid-Ame-
rika, begon met een uitgebreide cam
pagne tegen de t. b. c. en maakt nu
o.a. een inventarisatie van de, voor
de lijders aan kinderverlamming no
dige zogenaamde ijzeren longen, om
deze ingeval van een epidemie snel
De Internationale Vluchtelingen
organisatie vond in een jaar tijds een
nieuw vaderland voor 600.000 ont
heemden. Met medewerking van de
Internationale Burgerlijke Lucht
vaartorganisatie kwam een keten
van drijvende metereologische sta
tions op de Atlantische Oceaan tot
stand. De UNESCO gaf een gids uit
voor r'udiebeurzer. over de gehele
wereld en bestreei het nanalphabe-
tisme in Zuid-Amerika (Minder dan
de helft der totale wereldbevolking
kan lezen noch schrijven.
Deze activiteiten, aangevuld met
die van de Internationale Arbeids
organisatie. de Wereld Post Unie,
de Internationale Bank, de Economi
sche Commissies voor Europa, het
Verre Oosten en Zuid-Amerika, enz.
enz. kunnen naar believen worden
aangevuld. Hiernaast dient te wor
den vermeld: de Trustschapsraad,
die er op toeziet dat de trustgebieden
(voormalige mandaatgebieden van
de Volkenbond) zo worden beheerd,
dat de bevolking een steeds groter
aandeel in het bestuur krijgt, en het
Internationale Gerechtshof dat in
het Vredespaleis zetelt.
^nlichtigen over. het werk der Ver
enigde Naties verschaft in Neder
land de Vereniging voor Internatio
nale Rechtsorde en de Nederlandse
Inlichtingendienst voor de Verenig
de Naties, beiden gevestigd Oranje
straat 4, Den Haag.
BEURS; ONVERANDERD
Stemming over het algemeen iets
aangenamer
Er viel gisteren weinig verande
ring te bespeuren op de Amsterdam
se effectenbeurs. De markt blijft
verwaarloosd en de omzetten zijn
gering. Koersafwijkingen van bete
kenis zijn er nu eenmaal niet te ver
wachten als het publiek niets onder
neemt. De fluctuaties waren gisteren
dan ook weer zeer klein. Tegen het
slot trad er een kleine opleving in,
waardoor het koersniveau iets hoger
kwam te liggen en kleine koerswin
sten over de gehele linie geboekt
konden worden. De Staatsfondsen-
markt gaf na gisteren geen verdere
koersdalingen te zien. De dollarle
ning Nederland was licht in herstel.
De overige soorten zo goed als on
veranderd.
oorspronkelijke roman
door MIES VAN VELSEN.
23)
.Dwaasheid." mompelde Mark,
tastte in zijn jaszak en wierp drie
rijksdaalders op tafel, „wat zeg je
daarvan?"
„Hoe kom je daar aan?" Argwa
nend keek ze naar 't geld, zonder het
aan te raken.
„Gegokt", zei hij gewild luchtig
en toen ze hem verschrikt aanzag:
„Nu doe maar niet of je er vies van
bent.
„Graag of niet" Hij lachte onaan
genaam en stak het geld weer in
zijn zak. Gaby zweeg. Ze zag haar
angstig vermoeden bewaarheid:
Mark had gedronken. Voorzichtig
probeerde ze de andere morgen met
hem te praten, doch ongeduldig sneed
hij haar de pas af. Waar bemoeide
zij zich mee? Hij kon niet heel zijn
leven als een kluizenaar opgesloten
zitten. Andere indrukken had hij
nodig voor zijn werk. En als het
geen hij met gokken won haar niet
aanstond, zou hij het wel gebruiken
Ze moest dan maar zien, dat haar
deftige familie in de bres sprong, als
het nodig was.
Een gloeiende blos steeg Gaby
naar de wangen. Het hinderde haar
altijd, als Mark, wat zelden gebeur
de, op hun verschil in afkomst zin
speelde. Ze liet hem staan en ging
naar de keuken. Heel die middag
werkte Mark op z'n kamer kwam al
leen beneden om te eten en was ook
toen weinig spraakzaam.
Marjanneke, druk en woelig als
altijd, sloeg met de lepel op haar
emaille bordje en kreeg daarvoor
een gevoelige tik, zodat ze hevig be
gon te schreien.
„Je diende toch wel zoveel zelf
beheersing te hebben, dat je je kwa
de bui niet op een klein kind koelt"
zei Gaby met ingehouden drift en
nam Marjanneke op schoot.
Mark antwoordde niet, doch ging
direct na het middagmaal de deur
uit. Gaby bracht het kind naar bed
en begaf zich dan naar de aangren
zende kamer, waar Mark de laatste
tijd gewoon was te werken.
Eigenlijk hoopte ze nu maar, dat
hij voorlopig weg bleef. Als hij in
zo'n bui was, vreesde ze altijd, dat
hij z'n geduld zou verliezen tegen
over Marjanneke. Toch was hij dol
op het kind.
Ze vroeg zich af, wat hem zo ver
anderd kon hebben.
Op tafel lagen de papieren ver
spreid, juist zoals hij ze verlaten had
Vreemd, ook over zijn werk ver
telde hij haar nooit meer, ofschoon
ze er dikwijls naar vroeg. Nieuws
gierig, nam Gaby de bladen ter hand
keek ze eerst vluchtig door en begon
dan met meer aandacht te lezen.
Vaster sloten haar lippen zich opeen
in koortsachtige haast verslond ze
het ene vel na het andere, alles ver
getend, behalve de knagende pijh,
veroorzaakt door het vernederend
besef, dat het Mark, haar man was,
die dit geschreven had.
Dan in plotselinge ergernis ver
scheurde ze de vellen; nooit zou ze
toelaten, dat dit uitgegeven werd.
Welke boze geest had zich van Mark
meester gemaakt, dat hij hiertoe ge
komen was? Of ze veel of weinig
vernietigd had, kon ze zich later niet
meer herinneren, maar als was hij
uit de grond opgerezen, zo stond op
eens Mark voor haar. Overweldigend
van schrik door de uitdrukking op z'n
gelaat, hoorde ze zijn vraag niet en
bleef als versteend staan.
Pas, toen hij haar bij de arm
greep en z'n adem, die sterk naar
alcohol rook, haar deed walgen,
keerde ze tot de werkelijkheid terug.
„Laat me los Mark, je doet me
pijn."
Vaster schroefde z'n hand zich om
haar arm woedend schreeuwde hij:
„jij» jij hebt mijn werk verscheurd!
en eer ze wist wat er gebeurde trof
haar een slag vlak in het gezicht. Een
tweede volgde.
Ze gaf een doordringende gil, zo
dat hij losliet. Onmiddellijk wist ze
te ontkomen. In naamloze angst
snelde ze de kamer uit en had de
tegenwoordigheid van geest, de sleu
tel in het slot om te draaien.
Met bonzend hart liep ze naar het
bedje van het kind, wikkelde Mar
janneke in een deken en rende de
trap af. In de gang griste ze haar
mantel van de kapstok, deed hem
haastig aan en vluchtte het huis uit.
De slag van de deur wekte het
kind, dat begon te schreien.
Werktuigelijk suste ze het, of
schoon maar een gedachte haar be
zielde weg uit zijn bereik! De mo
gelijkheid, dat hij haar achtervolgen
zou, scheen haar vleugelen te ge
ven en zonder te weten, waarheen
sloeg ze een bosweg in en liep tot
ze niet meer kon. Buiten adem leun
de ze tegen een boom. Voor het eerst
rees de vraag bij haar op: waar moet
ik naar toe? Naar moeder? Onmo
gelijk. Nooit zou ze iemand vertel
len, wat deze avond gebeurd was
en moeder het laatst van al. Bo
vendien had ze geen geld bij zich,
behalve een paar dubbeltjes.
Hulpeloos staarde ze in de duister
nis. Hier Kon ze evenmin blijven.
Een gevoel van angst maakte zich
van haar meester en dwong haar
verder te gaan. Op goed geluk sloeg
ze een breder pad in, dat naar de
verlichte straatweg voerde. Hijgend
van uitputting zag ze om zich heen,
als ze zich niet vergiste, liep ze in
de richting Hilversum.
Langzamerhand vertraagde haar
pas; het kind woog zwaar op haar
arm en opnieuw vroeg ze zich af:
waarheen? Bij wie kon ze op dit
uur aankloppen. Ze passeerde een
een telefooncel en opeens schoot
haar tante Loek in de gedachte. Ze
ging terug, zocht zenuwachtig in de
naamlijst het nummer op. Even nog
aarzelde ze en nam dan de hoorn
van de haak.
In ademloze spanning wachtte ze
toen de bel overging, Als tante Loek
eens uit was!
Loek nam de telefoon van de haak
„Met mevrouw Warsage, met wie
spreek ik?"
„Gaby" herhaalde ze verwonderd,
„of je komen kunt? Natuurlijk, je
weet, dat je ten alle tijde welkom
bent. Waar sta je op het ogenblik?
Nogeens kind, ik versta je niet goed.
O, bij Hilversum in de spreekcel?" Ze
trachtte iets van de situatie te begrij
pen, wat slechts ten dele gelukte. Op
haar lippen brandde de vraag: waar
is Mark, maar bijtijds bedacht ze
zich. Er moest iets niet in orde zijn.
Rustig zei ze: „Loop links van de
weg, Gaby, ik kom je met de wagen
tegemoet. Mocht je tot het station
komen wacht dan in de hal. Tot
straks!" Ze hing het toestel op de
haak en stond even verslagen, maar
onmiddellijk dwong ze zich tot 17a-
denken.
Han zou pas laat thuis komen.
Haastig schreef ze een briefje voor
het geval hij eerder terug mocht
zijn, dan zij, en bracht het bij het
dienstmeisje. „Zorg ook, Liesbeth
dat de kleine logeerkamer in orde is"
Zo vlug had Loek nog nooit ge
reden. Bij het station Hilversum
stopte ze even, stapte uit en kees
rond in de hal. Gaby was er niet.
gade.
Stapvoets reed ze nu verder en sloeg
nauwkeurig de weinige voetgangers
(Wordt vervolgd)
