Weer een zuivering in
Tsjecho-Slowakije
Devaluatie leidde tot crisis
Oog om oog
Roofmoord op een Duitser
in Den Haag
WOENSDAG 28 SEPTEMBER 1949
40ste JAARGANG No. 11808
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Bar. Papengracht 32, Telei. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs <0.32 p. w., 11.40 p. mud., 14.15 p kwart. Franco p. p. i 4.90 - Advert.: .15 ct. p. m.m. Telefoontjes 1.50
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
Er wordt weer
gezuiverd in
Tsjecho-Slowakije
Katholieke leer
en natuurwetten
ÏN Rome wordt een congres gehou
den voor humanistische studiën.
Z.H. Paus Pius XII heeft de gede
legeerden ontvangen en hun toege
sproken in een rede, waarvan de
„Maasbode" het hier volgend verslag
geeft:
„Zonder rekening te houden met
de kortstondige meningen, die de
eeuwen door te berde zijn gebracht,
heeft de Katholieke Kerk de waarde
bepleit van wat menselijk is en met
de natuur overeenkomt", aldus de
H. Vader.
„Zij (de Katholieke Kerk) zegt
niet, dat de mens in Gods ogen
niets anders is dan een verdorven
en zondig schepsel."
„De natuurwetten vormen de grond
slag, waarop de'sociale leer van de
Kerk gevestigd is", zo zeide de Paus.
„Als de Katholieke Kerk strijdt
voor de verovering of de verdedi
ging van Haar eigen vrijheid, dan
vecht Zij terzelfder tijd voor de
waarachtige vrijheid, de fundamen
tele rechten van de mens", aldus de
Paus. „In Haar ogen zijn deze essen
tiële rechten dermate onschendbaar,
dat geen enkele redenering van de
Staat, geen enkel voorwendsel met
betrekking tot het algemeen welzijn,
ooit zwaarder mag wegen".
„Indien slechts volgens deze begin
selen werd gehandeld, hoeveel tra
gische catastrofen en dreigende ge
varen zouden dan kunnen worden
vermeden".
„De gezonde menselijke natuur,
die zichzelf openstelt vor alle hulp,
welke het christelijke geloof biedt,
kan de mens redden uit de klauwen
van de „technocratie" en het mate
rialisme".
„De mens is niet reddeloos verlo
ren. De mens is een schepsel Gods:
hij staat voortdurend onder de lei
ding en de waakzame zbrg van de va
derlijke Voorzienigheid".
Deze rede van de Paus houdt wéér
in enkele kernachtige, gespierde, pit
tige zinnen aan de wereld waarde
volle waarheden voor.
De Kerk vecht voor de waarachti
ge vrijheid; strijdt voor 4e fundamen
tele rechten van de mens.
De geschiedenis, ook van het
jongste verleden, en de feiten van
vandaag schreeuwen het ons toe. dat
in een wereld, die leeft onder a-chris
telijke en anti-christelijke stelsels,
van de menselijke vrijheid en van de
fundamentele rechten van de mens
niets terecht komt. En voor wie open
oren heeft om te horen en open ogen
om te zien is het duiddeliik, dat
die vrijheden en rechten volkomen
veilig zijn, als er geleefd wordt over
eenkomstig de katholieke leer.
„De,natuurwetten vormen de grond
slag, waarop de sociale leer van de
Kerk gevestigd is" zegt de Paus.
En daarom daarom behoeft geen
enkele niet-katholiek om zijn gods
dienstige beginselen die grondslag
van de sociale leer der Kerk af te wij
zen of als voor hem onaanvaard
baar te verwerpen.
Dat wordt wel 'ns vergeten ook
door katholieken zelf. Niets is er in de
katholieke sociale leer, dat niet is
óf een onafwijsbare consequentie uit
de natuurwetten óf met die natuur
wetten in zuivere harmonie.
En daarom kunnen de katholieken
die sociale leer verkondigen en pro
pageren onder alle mensen, die de
natuurwetten aanvaarden.
Maar er zijn, helaas, zó velen, die,
ontberend het licht van het Geloof en
van de prediking der Waarheid, de
natuurwetten niet meer kennen of
zich van die kennis niet meer be
wust zijn.
Mocht het pauselijk woord ook tot
hen doorklinken, opdat zij er zich
weer van bewust' mogen worden.
Dat geve God.
OP „HOLLANDS GLORIE" WOR
DEN JONGENS TOT HOLLANDS
GLORIE GEMAAKT Het voor
malige lichtschip „Haaks" heeft
thans onder de benaming „Hollands
Glorie" de bestemming gekregen
van internaat voor sociale jeugdzorg.
Hier worden jongelui opgeleid to'
varensgezel.
Onder belangstelling van hun ka
meraden volgen enige jongens in een
sloep hun commando's op.
Twintig vooraanstaande communisten
gearresteerd
■"PE PRAAG is van een betrouwbare zegsman, die geacht kan worden
over inlichtingen uit de eerste hand te beschikken, vernomen dat
gisteren minstens twintig vooraanstaande communisten in het Hradec
Kralove-district in Bohemen zijn gearresteerd. De arrestaties vonden
plaats, nadat een geheime opslagplaats van wapens was ontdekt on
der de vloer vkn een der bij de plaatselijke Sokol-organisatie in gebruik
zijnde openbare gebouwen.
Uit dezelfde bron wordt nog ver
nomen, dat de autoriteiten het on
derzoek voortzetten; men verwacht,
dat het bestaan van een revolutionai
re samenzwering zal worden onthuld.
Het vinden van een geheime op
slagplaats voor wapens wordt in ver
band gebracht met de berichten (wel
ke hun oorsprong vinden in een uit
lating van de Joegoslavische beklaag
de Lazar Brankof in het proces tegen
Rajk c.s., waarin deze verklaarde dat
de „Titoistische communisten" in
Tsjechoslowakije hun werk veel be
ter deden dan die in Hongarije), dat
ook in Tsjechoslowakije mogelijk bin
nenkort een geruchtmakend proces
tegen „van de partijlijn afgeweke-
nen" zal plaats vinden, zulks in de
trant van het te Boedapest gevoerde
proces tegen een aantal Hongaarse
communistische leiders. Van officiële
zijde in nog niets bekend gemaakt.
De gearresteerde communisten na
men sleutelposities in de partij-orga
nisatie in het Hradec Kralove-district
in; de meesten van hen waren plaat
selijke bestuursleiders, terwijl zij be
langrijke posities bekleedden in het
controle-stelsel der Tsjeehoslowaakse
communistische partij, ingevoerd om
een krachtige partij-discipline en on
wrikbare trouw aan de „partijlijn",
zowel in plaatselijke partij afdelin
gen, als in de organisatie door het
gehele land, te verzekeren.
Sinds de verklaringen van Bran
kof in het proces tegen Rajk c.s. heb
ben de communistische bladen en de
partijleiders nieuwe waarschuwingen
geuit, inhoudende dat de Tsjechoslo-
waakse communisten op hun hoede
dienen te zijn voor spionnen, sabo
teurs en terroristen. Doch thans is
voor het eerst melding gemaakt van
een concreet geval, waarin deze lie
den een hoofdrol spelen.
BESPREKINGEN OVER WEST-
DUITSE DEVALUATIE IN
IMPASSE.
Na elf uren besprekingen zien de
geallieerde hoge commissarissen zich
in een impasse geplaatst met betrek
king tot de voorgestelde devalutatie
van de West-Duitse Mark. De poli
tieke adviseur van de Amerikaanse
hoge commissaris kreeg de opdracht
aan de Bondskanselier Adenauer me
de te delen, dat men in een impasse
was geraakt. Het struikelblok was de
Franse houding. Alvorens toe te
stemmen in een devaluatie van de
West-Duitse Mark met 25 procent,
heeft de Franse regering getracht be
paalde voorwaarden te stellen met
betrekking tot de Duitse economi
sche politiek. Naar vernomen wordt,
zouden deze voorwaarden betrek
king hebben op de prijs van Duitse
cokes voor binnenlands verbruik en
voor export. De Fransen beklaagden
zich er over, dat de prijzen de Fran
se staalproductie in het nadeel ten
opzichte van de Duitse staalindus
trie brengen.
Ofschoon de hoop, dat er overeen
stemming tussen de geallieerden zou
komen, verdween, is er toch sprake
van een mogelijke weg uit de impas
se door het vermijden van een of
ficieel besluit en het overlaten van
de zaak aan de West-Duitse rege
ring.
China klaagt
Moskou aan
Voor het forum der V.N.
De Sovjet-Unie is gisteren in de
Algemene Vergadering der Verenigde
Naties te Flushing Meadows formeel
beschuldigd van steun aan de Chi
nese communistische legers, ten ein
de de Kwomintang-regering in Kan
ton omver te werpen.
Deze formele aanklacht werd in
gediend door China, een van de
„grote vijf".
De tekst van de aanklacht werd
niet onmiddellijk bekend gemaakt,
doch men neemt te Lake Success
aan. dat China in zijn klacht (die
overhandigd werd aan een mede
werker van Trygve Lie door de lei
der van de Chinese delegatie, Tsiang)
verzoekt, de kwestie voor te leggen
aan de huidige Vergadering. Een
schrijven met eensluidende inhoud
werd gericht aan de president van de
Vergadering, generaal Carlos Ro-
mulo.
DE HEER PALAR OP SCHIPHOL
AANGEKOMEN Vanmorgen arri
veerde met de „Norway" van de
U.S.A. op Schiphol de Indonesische
gedelegeerde bij de Verenigde Naties
de heer L. N. Pa:lar. De heer Palar
staat enige journalisten te woord
Na de besprekingen
te Namen
VOLLEDIGE INLICHTINGEN
„De politieke commissie van het
werkcomité van het K.N.IP. (voor
lopig republikeins parlement) is
thans volledig ingelicht omtrent de
geruchtmakende kwesties rondom de
vertrouwelijke besprekingen te Na
men," aldus heeft een lid van dit co
mité te Djokja aan Aneta medege
deeld. „De sensationele en specula
tieve berichten over de te Namen ge
houden onderhandelingen blijken
over het algemeen niet juist te zijn"
aldus deze zegsman.
Volgens hem bestaat in de repu
blikeinse delegatie zelf geen ver
schil van mening. Gezien de tot dus
ver ontvangen rapporten kan ver
wacht worden, dat de R.T.C. binnen
de tevoren bepaalde datum kan wor
den beëindigd, zo meende de zegs
man van Aneta die tenslotte nog zei-
de, dat de gepr< ecteerde Unie geen
constitutionele, doch slechts een vol
kenrechtelijke positie bezit.
DERDE MASSAGRAF TE DACHAU
GEVONDEN.
Gisteren is volgens aanwijzingen
op een kaart der SS voor de derde
maal binnen twee weken een massa
graf van het concentratiekamp Da
chau gevonden. Het graf, dat 135 bij
9 meter is, bevat naar schatting
15.000 lijken.
Toen men op de door de kaart
aangegeven plaats begon te graven
stootte men spoedig op stoffelijke
resten, die in kampuniformen gehuld
P*R IS SPRAKE van crisis in de Franse regering, als gevolg van me
ningsverschillen over de loon- en prijspolitiek. Dinsdagmorgen heb
ben de ministers 3Vi uur aan een stuk geconfereerd, zonder een uitweg
uit de moeilijkheden te vinden en in de afgelopen nacht hebben zij de
besprekingen voortgezet. Het scherpst kwamen tegenover elkaar te staan
de socialistische minister van Arbeid, Daniël Mayer, die met steun van
alle vakbonden en met goedkeuring van de socialistische en van de
katholieke ministers een stelsel van collectieve loonovereenkomsten, als
mede een kleine salarisverhoging bepleit en de minister van Financiën,
die de koorden van de beurs nog minstens enkele maanden wil dicht
houden.
Minister Petsche vreest niet alleen
dat een wijziging van de huidige sa
larisregeling gevaren van inflatie in
eigen land zal brengen. Hij vreest
ook, dat het Franse voorbeeld aan
stekelijk zou werken op de rest van
West-Europa. „Wij moeten solidair
zijn", merkte hy op. Zijn standpunt
is, dat men met loonherziening dient
te wachten tot omstreeks 1 Januari
en dat men dan pas zal kunnen na
gaan, welke gevolgen de jongste de
valuatie heeft op sociaal-economisch
gebied.
Het werd gisteravond mogelijk ge
acht, dat minister-president Queuille
indien er niet spoedig een oplossing
kan worden gevonden, een verzoek
cm ontslag zou indienen bij de pre
sident der republiek. Van de zijde
der radicalen is echter op het laat
ste ogenblik een compromis-voorstel
ingediend. „Misschien brengt de
nacht raad" riep Henri Queuille uit,
teen hij dit voorstel uit handen zijner
partijgenoten ontving.
Lagerhuis debat
over de devaluatie
REDE VAN SIR STAFFORD CRIPPS
De Britse minister van financiën,
sir Stafford Cripps, heeft gisteren in
het Lagerhuis de devaluatie verde
digd. De opkomst van de afgevaar
digden op deze speciale bijeenkomst
was zeer groot.
Hij kondigde aan, dat de belasting
op uitgekeerde winsten van 25 tot 30
procent zal worden verhoogd.
De minister zou zich vrij achten
in zijn volgende begroting de grootte
van de dividenden wettelijk vast te
stellen, indien de maatschappijen
nog verder van de vrijwillige over
eenkomst tot beperking van de divi
denden afweken.
Loonsverhogingen aan arbeiders
zouden slechts in uitzonderingsge
vallen worden goedgekeurd. De mi
nister doelde hier speciaal op de
laagstbetaalde arbeiders.
De rest van zijn rede betrof in
hoofdzaak hetgeen hij reeds eerder
ten aanzien van de devaluatie en de
te Washington genomen besluiten
heeft gezegd.
Sir Stafford zei verscheidene ma
len hatelijkheden aan het adres van
de conservatieve oppositie, waarvan
de leider, Winston Churchill, om het
speciale debat heeft verzocht. Maar
Churchill bleef onverstoorbaar en
liet zich niet uit zijn tent lokken.
Cripps voorspelde, dat door de de
valuatie de kosten van levensonder
houd tegen het einde van - het jaar
slechts met ongeveer één procent
zullen zijn gestegen.
JOEGO-SLAVIë EIST VERTREK
HONGAARSE LEGATIE.
Joego-Slavië heeft gisteren geëist,
dat negen leden van de Hongaarse
legatie te Belgrado binnen 24 uur
het land zullen verlaten, als repre
saille tegen de Hongaarse eis van
Maandag, dat negen leden van de
Joegoslavische legatiestaf te Boeda
pest zouden vertrekken.
Tezelfdertijd heeft de Joegoslavi
sche legatie te Boedapest een „zeer
krachtig protest" tot Hongarije ge
richt tegen de uitwijzing van de
Joegoslaven In een officiële verkla
ring te Belgrado wordt de Hongaar
se daad beschreven als een poging
om de verbreking van de diploma
tieke betrekkingen te bewerkstel
ligen.
JOEGOSLAVIë IN VEILIG
HEIDSRAAD?
Uit kringen der Amerikaanse de
legatie te Lake Success wordt ver
nomen, dat de Verenigde Staten de
Joegoslavische candidatuur zullen
steunen voor de Veiligheidsraad
zetel, die door uittreding van de
Oekraine zal vrijkomen.
De Sowjet-Unie zal Tsjecho-Slowa-
'kiie steunen.
De Amerikaanse delegatie zou ech
ter geen pogingen doen om stemmen
te winnen voor Joego-Slavië. Men
neemt aan, dat de Britse delegatie
haar houding nog niet bepaald heeft.
Honderdvijftig
mensen
verongelukt
Bij vliegramp in Argentinië
De politie te Buenos Aires heeft
bekend gemaakt, dat 155 personen
om het leven gekomen zijn en ver
scheidene anderen verwondingen
hebben opgelopen als gevolg van
een vliegtuigongeluk in de buurt
van Castilla, op 160 km afstand van
Buenos Aires. Het vliegtuig keerde
terug uit Ecuador, waar het had
meegedaan aan de hulpactie voor de
slachtoffers van de aardbeving. Op
het vliegveld te Buenos Aires werd
de komst van het vliegtuig afge
wacht door Eva Peron, echtgenoot
van de Argentijnse president, en re
geringsfunctionarissen.
Recherche staat nog voor een raadsel
DUITSER, DIE DOOD IN SLOOT
WERD GEVONDEN, BLIJKT TE
ZIJN VERMOORD.
Misdrijf waarbij bedrag van ongeveer
2K millioen aan effecten
is gemoeid.
Een reeks raadselen, ontstaan bij
de dood van een dn Den Haag wo
nende Duitser, F. Schallenberg,
schijnt thans spoedig tot volledige
klaarheid te zullen worden gebracht,
zo meldt „Het Vrije Volk". Het is
wel komen vast te staan, dat hier
van zelfmoord, zoals aanvankelijk
werd aangenomen, geen sprake kan
zijn en dat er ernstig misdrijf in het
spel is, waarbij behalve de dood van
een man, ook een bedrag van onge
veer 2 y. millioen aan effecten is ge
moeid. Hei ziet er naar uit, dat bin
nenkort ook de dader zal kunnen
worden opgespoord.
Woensdag 14 September ontdekte
een agent in een slootje langs de
Groot-Hertoginnelaan in Den Haag 't
lijk van een man.
Het vermoeden bestond, dat Schal
lenberg zelfmoord had gepleegd.
Aanvankelijk werd er dan ook geen
sectie vericht, hoewel het bijna uit
gesloten moest worden geacht, dat
iemand zich in zo'n ondiep slootje
zou kunnen verdrinken. 6 dagen na
dat het lijk was gevonden, werd ech
ter op last van de Justitie toch sec
tie verricht door dr. Hulst uit Leiden.
De Haagse politie verklaarde
daarna, dat de sectie niet zou hebben
uitgemaakt, dat er tekenen waren,
die zouden kunen wijzen op moord,
zodat de politie zelfmoord aannam en
het lijk liet begraven. Er waren ech
ter aanwijzingen, die deden vermoe
den, dat de zaak toch niet volkomen
zuiver was.
Een der merkwaardigheden in
deze zaak is, dat S. des morgens tien
VERTREK KARDINAAL SPELL-
MAN TWEE DAGEN UITGESTELD
Kardinaal Spellman is door ver
schillende omstandigheden verhin
derd geweest om reeds heden uit
New York te vertrekken. Hij zal nu
echter a.s. Donderdag 29 September,
per K.L.M. naar Amsterdam reizen,
waar hij Vrijdagmorgen verwacht
wordt. Zaterdag a.s. zal hij dan zijn
reis naar Rome voortzetten. De mo
gelijkheid is thans niet uitgesloten,
dat de Kardinaal zijn reis niet zal
onderbreken, doch nog dezelfde mor
gen naar Rome zal doorreizen.
TREINBRAND IN JAPAN.
Een overvolle wagon van een elec-
trische trein is tussen Osaka en
Kioto in Japan in brand geraakt,
waardoor 140 personen zijn gewond,
van wie 40 ernstig.
De machinist, die niets van de
ramp gemerkt had, bracht de trein
tot stilstand nadat voorbijgangers
hem door driftig wuiven beduid
hadden te stoppen. Daarop sprongen
passagiers met brandende kleren uit
deuren en ramen naar buiten.
Een passagier verklaarde, dat de
wagon scheen te ontploffen, waarop
dak en vloer gelijktijdig in brand
vlogen.
TSJECHISCH PILOOT GEVLUCHT
De piloot van een Tsjechoslowaaks
tweemotorig lijnvliegtuig, dat van
Marianske Lazne op weg was naar
Praag, is te Fuerth bij Neurenberg
geland en heeft óm asyl als politiek
vluchteling verzocht.
De marconist en de enige passa
gier, een vrouw met een klein kind,
verklaarden de bedoeling van de pi
loot niet te hebben gekend en wil
den naar Tsjecho-Slowakije terugke
ren. Ook het vliegtuig zal aan de
Tsjeehoslowaakse regering worden
teruggegeven.
De piloot, die verklaarde „ziek en
moe van Tsjecho-Slowakije" te zijn,
wordt thans door de Amerikaanse
autoriteiten ondervraagd.
uur nog bij zijn kapper kwam, waar
hij zich viermaal per week liet sche
ren. Hij was in goede stemming. Een
half uur later is zijn lijk toen in het
slootje gevonden.
Zijn zakboekje en andere porte
feuille, waarvan vooral het zakboek
je uiterst belangrijk moet zijn ge
weest, zijn spoorloos verdwenen en
niet terugevonden.
Vreemd is het ook, dat de Haagse
politie zo lang heeft gewacht met
het laten verrichten van sectie en
dat de weduwe de dood van haar
man moest vernemen van de Burger
lijke Stand. Eerst veel later kwam de
politie met de boodschap, aldus nog
steeds „Het Vrye Volk".
Schallenberg was een eigenaardig
man, die in de oorlog zeer belangrijk
werk had verricht en daarom na de
oorlog niet werd gearresteerd. Hij
stond thans op het punt genaturali
seerd te worden.
Hij dreef in Den Haag met een
compagnon een winkel in sportarti
kelen, die heel goed ging. De laatste
tijd leverde de balans e<^iter op on
verklaarbare wijze een tekort op.
Zijn compagnon kon daarvan geen
verklaring geven.
Roofmoord lijkt het meest aanne
melijke. Het is namelijk gebleken,
dat Schallenberg als laatste schakel
fungeerde in de verkoop van een
enorme geldwaarde, aan effecten en
vermoedelijk ook juwelen tot een
bedrag van ongeveer 2 y, millioen
gulden.
De overval te
IJsselmonde
opgehelderd
Van de acht verdachten, die zijn
gearresteerd in verband met de over
val op de Boerenleenbank te IJsel-
monde, hebben thans zes een volle
dige bekentenis afgelegd. Onder hen
bevinden zich twee hoofddaders van
het complot, „Cor de Bels" en de be
diende van de grote vaart J. J. Li
Maandag heeft de recherche nog
twee arrestaties verricht.
Merkwaardig is, dat „Cor de Bels'"
die reeds vele malen met de politie
in aanraking is geweest, voor de eer
ste maal van zijn leven een volledigs
bekentenis heeft afgelegd.
„Cor de Bels" liep in de val bij een
confrontatie met de kassier van de
Boerenleenbank. Verschillende ma
len was de overval op het politie
bureau gereconstrueerd. Op de dag
van de confrontatie werd aan „Cor
de Bels'" verzocht nog eens de ny
lonkous over zijn hoofd te trekke
zoals hij bij de overval had gedaan,
De verdachte weigerde echter perti
nent de kous op te zetten. „Waarom
moet die kassier er nu bij ziin'
cheGiEn^la^n11 *1 °h!f van de reche'r-
J Iac°mek antwoordde de chef
ten daetr.fherC!ie: "Hoe kun* u
ten, dat er een kassier in ons midden
hii"S0r dn Bcls be«reeP nu wel, dat
a ™,and was gezakt. Enkele
bekenfenkTaf 6 ™Uadi«*
Gebleken is, dat de overval niet
naar- wens van de de daders was ver
lopen. Er was gerekend.op een buit
van f 100.000-en in totaal waren er
slechts 8000 gulden op de proppen
gekomen.
Na „Cor de Bels" legden ook de
overige arrestanten een bekentenis
af.
Aangenomen mag worden, dat de
recherche de zaak thans volledig
heeft opgehelderd, aldus „Trouw",
£m fioJiAe.ilje...
Waar lichtvaardige verdenking is,
daar is dikwijls slechte stemming.
Thomas a Kempis