Weer een zuivering in Tsjecho-Slowakije Devaluatie leidde tot crisis Oog om oog Roofmoord op een Duitser in Den Haag WOENSDAG 28 SEPTEMBER 1949 40ste JAARGANG No. 11808 KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" Bar. Papengracht 32, Telei. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs <0.32 p. w., 11.40 p. mud., 14.15 p kwart. Franco p. p. i 4.90 - Advert.: .15 ct. p. m.m. Telefoontjes 1.50 Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. Er wordt weer gezuiverd in Tsjecho-Slowakije Katholieke leer en natuurwetten ÏN Rome wordt een congres gehou den voor humanistische studiën. Z.H. Paus Pius XII heeft de gede legeerden ontvangen en hun toege sproken in een rede, waarvan de „Maasbode" het hier volgend verslag geeft: „Zonder rekening te houden met de kortstondige meningen, die de eeuwen door te berde zijn gebracht, heeft de Katholieke Kerk de waarde bepleit van wat menselijk is en met de natuur overeenkomt", aldus de H. Vader. „Zij (de Katholieke Kerk) zegt niet, dat de mens in Gods ogen niets anders is dan een verdorven en zondig schepsel." „De natuurwetten vormen de grond slag, waarop de'sociale leer van de Kerk gevestigd is", zo zeide de Paus. „Als de Katholieke Kerk strijdt voor de verovering of de verdedi ging van Haar eigen vrijheid, dan vecht Zij terzelfder tijd voor de waarachtige vrijheid, de fundamen tele rechten van de mens", aldus de Paus. „In Haar ogen zijn deze essen tiële rechten dermate onschendbaar, dat geen enkele redenering van de Staat, geen enkel voorwendsel met betrekking tot het algemeen welzijn, ooit zwaarder mag wegen". „Indien slechts volgens deze begin selen werd gehandeld, hoeveel tra gische catastrofen en dreigende ge varen zouden dan kunnen worden vermeden". „De gezonde menselijke natuur, die zichzelf openstelt vor alle hulp, welke het christelijke geloof biedt, kan de mens redden uit de klauwen van de „technocratie" en het mate rialisme". „De mens is niet reddeloos verlo ren. De mens is een schepsel Gods: hij staat voortdurend onder de lei ding en de waakzame zbrg van de va derlijke Voorzienigheid". Deze rede van de Paus houdt wéér in enkele kernachtige, gespierde, pit tige zinnen aan de wereld waarde volle waarheden voor. De Kerk vecht voor de waarachti ge vrijheid; strijdt voor 4e fundamen tele rechten van de mens. De geschiedenis, ook van het jongste verleden, en de feiten van vandaag schreeuwen het ons toe. dat in een wereld, die leeft onder a-chris telijke en anti-christelijke stelsels, van de menselijke vrijheid en van de fundamentele rechten van de mens niets terecht komt. En voor wie open oren heeft om te horen en open ogen om te zien is het duiddeliik, dat die vrijheden en rechten volkomen veilig zijn, als er geleefd wordt over eenkomstig de katholieke leer. „De,natuurwetten vormen de grond slag, waarop de sociale leer van de Kerk gevestigd is" zegt de Paus. En daarom daarom behoeft geen enkele niet-katholiek om zijn gods dienstige beginselen die grondslag van de sociale leer der Kerk af te wij zen of als voor hem onaanvaard baar te verwerpen. Dat wordt wel 'ns vergeten ook door katholieken zelf. Niets is er in de katholieke sociale leer, dat niet is óf een onafwijsbare consequentie uit de natuurwetten óf met die natuur wetten in zuivere harmonie. En daarom kunnen de katholieken die sociale leer verkondigen en pro pageren onder alle mensen, die de natuurwetten aanvaarden. Maar er zijn, helaas, zó velen, die, ontberend het licht van het Geloof en van de prediking der Waarheid, de natuurwetten niet meer kennen of zich van die kennis niet meer be wust zijn. Mocht het pauselijk woord ook tot hen doorklinken, opdat zij er zich weer van bewust' mogen worden. Dat geve God. OP „HOLLANDS GLORIE" WOR DEN JONGENS TOT HOLLANDS GLORIE GEMAAKT Het voor malige lichtschip „Haaks" heeft thans onder de benaming „Hollands Glorie" de bestemming gekregen van internaat voor sociale jeugdzorg. Hier worden jongelui opgeleid to' varensgezel. Onder belangstelling van hun ka meraden volgen enige jongens in een sloep hun commando's op. Twintig vooraanstaande communisten gearresteerd ■"PE PRAAG is van een betrouwbare zegsman, die geacht kan worden over inlichtingen uit de eerste hand te beschikken, vernomen dat gisteren minstens twintig vooraanstaande communisten in het Hradec Kralove-district in Bohemen zijn gearresteerd. De arrestaties vonden plaats, nadat een geheime opslagplaats van wapens was ontdekt on der de vloer vkn een der bij de plaatselijke Sokol-organisatie in gebruik zijnde openbare gebouwen. Uit dezelfde bron wordt nog ver nomen, dat de autoriteiten het on derzoek voortzetten; men verwacht, dat het bestaan van een revolutionai re samenzwering zal worden onthuld. Het vinden van een geheime op slagplaats voor wapens wordt in ver band gebracht met de berichten (wel ke hun oorsprong vinden in een uit lating van de Joegoslavische beklaag de Lazar Brankof in het proces tegen Rajk c.s., waarin deze verklaarde dat de „Titoistische communisten" in Tsjechoslowakije hun werk veel be ter deden dan die in Hongarije), dat ook in Tsjechoslowakije mogelijk bin nenkort een geruchtmakend proces tegen „van de partijlijn afgeweke- nen" zal plaats vinden, zulks in de trant van het te Boedapest gevoerde proces tegen een aantal Hongaarse communistische leiders. Van officiële zijde in nog niets bekend gemaakt. De gearresteerde communisten na men sleutelposities in de partij-orga nisatie in het Hradec Kralove-district in; de meesten van hen waren plaat selijke bestuursleiders, terwijl zij be langrijke posities bekleedden in het controle-stelsel der Tsjeehoslowaakse communistische partij, ingevoerd om een krachtige partij-discipline en on wrikbare trouw aan de „partijlijn", zowel in plaatselijke partij afdelin gen, als in de organisatie door het gehele land, te verzekeren. Sinds de verklaringen van Bran kof in het proces tegen Rajk c.s. heb ben de communistische bladen en de partijleiders nieuwe waarschuwingen geuit, inhoudende dat de Tsjechoslo- waakse communisten op hun hoede dienen te zijn voor spionnen, sabo teurs en terroristen. Doch thans is voor het eerst melding gemaakt van een concreet geval, waarin deze lie den een hoofdrol spelen. BESPREKINGEN OVER WEST- DUITSE DEVALUATIE IN IMPASSE. Na elf uren besprekingen zien de geallieerde hoge commissarissen zich in een impasse geplaatst met betrek king tot de voorgestelde devalutatie van de West-Duitse Mark. De poli tieke adviseur van de Amerikaanse hoge commissaris kreeg de opdracht aan de Bondskanselier Adenauer me de te delen, dat men in een impasse was geraakt. Het struikelblok was de Franse houding. Alvorens toe te stemmen in een devaluatie van de West-Duitse Mark met 25 procent, heeft de Franse regering getracht be paalde voorwaarden te stellen met betrekking tot de Duitse economi sche politiek. Naar vernomen wordt, zouden deze voorwaarden betrek king hebben op de prijs van Duitse cokes voor binnenlands verbruik en voor export. De Fransen beklaagden zich er over, dat de prijzen de Fran se staalproductie in het nadeel ten opzichte van de Duitse staalindus trie brengen. Ofschoon de hoop, dat er overeen stemming tussen de geallieerden zou komen, verdween, is er toch sprake van een mogelijke weg uit de impas se door het vermijden van een of ficieel besluit en het overlaten van de zaak aan de West-Duitse rege ring. China klaagt Moskou aan Voor het forum der V.N. De Sovjet-Unie is gisteren in de Algemene Vergadering der Verenigde Naties te Flushing Meadows formeel beschuldigd van steun aan de Chi nese communistische legers, ten ein de de Kwomintang-regering in Kan ton omver te werpen. Deze formele aanklacht werd in gediend door China, een van de „grote vijf". De tekst van de aanklacht werd niet onmiddellijk bekend gemaakt, doch men neemt te Lake Success aan. dat China in zijn klacht (die overhandigd werd aan een mede werker van Trygve Lie door de lei der van de Chinese delegatie, Tsiang) verzoekt, de kwestie voor te leggen aan de huidige Vergadering. Een schrijven met eensluidende inhoud werd gericht aan de president van de Vergadering, generaal Carlos Ro- mulo. DE HEER PALAR OP SCHIPHOL AANGEKOMEN Vanmorgen arri veerde met de „Norway" van de U.S.A. op Schiphol de Indonesische gedelegeerde bij de Verenigde Naties de heer L. N. Pa:lar. De heer Palar staat enige journalisten te woord Na de besprekingen te Namen VOLLEDIGE INLICHTINGEN „De politieke commissie van het werkcomité van het K.N.IP. (voor lopig republikeins parlement) is thans volledig ingelicht omtrent de geruchtmakende kwesties rondom de vertrouwelijke besprekingen te Na men," aldus heeft een lid van dit co mité te Djokja aan Aneta medege deeld. „De sensationele en specula tieve berichten over de te Namen ge houden onderhandelingen blijken over het algemeen niet juist te zijn" aldus deze zegsman. Volgens hem bestaat in de repu blikeinse delegatie zelf geen ver schil van mening. Gezien de tot dus ver ontvangen rapporten kan ver wacht worden, dat de R.T.C. binnen de tevoren bepaalde datum kan wor den beëindigd, zo meende de zegs man van Aneta die tenslotte nog zei- de, dat de gepr< ecteerde Unie geen constitutionele, doch slechts een vol kenrechtelijke positie bezit. DERDE MASSAGRAF TE DACHAU GEVONDEN. Gisteren is volgens aanwijzingen op een kaart der SS voor de derde maal binnen twee weken een massa graf van het concentratiekamp Da chau gevonden. Het graf, dat 135 bij 9 meter is, bevat naar schatting 15.000 lijken. Toen men op de door de kaart aangegeven plaats begon te graven stootte men spoedig op stoffelijke resten, die in kampuniformen gehuld P*R IS SPRAKE van crisis in de Franse regering, als gevolg van me ningsverschillen over de loon- en prijspolitiek. Dinsdagmorgen heb ben de ministers 3Vi uur aan een stuk geconfereerd, zonder een uitweg uit de moeilijkheden te vinden en in de afgelopen nacht hebben zij de besprekingen voortgezet. Het scherpst kwamen tegenover elkaar te staan de socialistische minister van Arbeid, Daniël Mayer, die met steun van alle vakbonden en met goedkeuring van de socialistische en van de katholieke ministers een stelsel van collectieve loonovereenkomsten, als mede een kleine salarisverhoging bepleit en de minister van Financiën, die de koorden van de beurs nog minstens enkele maanden wil dicht houden. Minister Petsche vreest niet alleen dat een wijziging van de huidige sa larisregeling gevaren van inflatie in eigen land zal brengen. Hij vreest ook, dat het Franse voorbeeld aan stekelijk zou werken op de rest van West-Europa. „Wij moeten solidair zijn", merkte hy op. Zijn standpunt is, dat men met loonherziening dient te wachten tot omstreeks 1 Januari en dat men dan pas zal kunnen na gaan, welke gevolgen de jongste de valuatie heeft op sociaal-economisch gebied. Het werd gisteravond mogelijk ge acht, dat minister-president Queuille indien er niet spoedig een oplossing kan worden gevonden, een verzoek cm ontslag zou indienen bij de pre sident der republiek. Van de zijde der radicalen is echter op het laat ste ogenblik een compromis-voorstel ingediend. „Misschien brengt de nacht raad" riep Henri Queuille uit, teen hij dit voorstel uit handen zijner partijgenoten ontving. Lagerhuis debat over de devaluatie REDE VAN SIR STAFFORD CRIPPS De Britse minister van financiën, sir Stafford Cripps, heeft gisteren in het Lagerhuis de devaluatie verde digd. De opkomst van de afgevaar digden op deze speciale bijeenkomst was zeer groot. Hij kondigde aan, dat de belasting op uitgekeerde winsten van 25 tot 30 procent zal worden verhoogd. De minister zou zich vrij achten in zijn volgende begroting de grootte van de dividenden wettelijk vast te stellen, indien de maatschappijen nog verder van de vrijwillige over eenkomst tot beperking van de divi denden afweken. Loonsverhogingen aan arbeiders zouden slechts in uitzonderingsge vallen worden goedgekeurd. De mi nister doelde hier speciaal op de laagstbetaalde arbeiders. De rest van zijn rede betrof in hoofdzaak hetgeen hij reeds eerder ten aanzien van de devaluatie en de te Washington genomen besluiten heeft gezegd. Sir Stafford zei verscheidene ma len hatelijkheden aan het adres van de conservatieve oppositie, waarvan de leider, Winston Churchill, om het speciale debat heeft verzocht. Maar Churchill bleef onverstoorbaar en liet zich niet uit zijn tent lokken. Cripps voorspelde, dat door de de valuatie de kosten van levensonder houd tegen het einde van - het jaar slechts met ongeveer één procent zullen zijn gestegen. JOEGO-SLAVIë EIST VERTREK HONGAARSE LEGATIE. Joego-Slavië heeft gisteren geëist, dat negen leden van de Hongaarse legatie te Belgrado binnen 24 uur het land zullen verlaten, als repre saille tegen de Hongaarse eis van Maandag, dat negen leden van de Joegoslavische legatiestaf te Boeda pest zouden vertrekken. Tezelfdertijd heeft de Joegoslavi sche legatie te Boedapest een „zeer krachtig protest" tot Hongarije ge richt tegen de uitwijzing van de Joegoslaven In een officiële verkla ring te Belgrado wordt de Hongaar se daad beschreven als een poging om de verbreking van de diploma tieke betrekkingen te bewerkstel ligen. JOEGOSLAVIë IN VEILIG HEIDSRAAD? Uit kringen der Amerikaanse de legatie te Lake Success wordt ver nomen, dat de Verenigde Staten de Joegoslavische candidatuur zullen steunen voor de Veiligheidsraad zetel, die door uittreding van de Oekraine zal vrijkomen. De Sowjet-Unie zal Tsjecho-Slowa- 'kiie steunen. De Amerikaanse delegatie zou ech ter geen pogingen doen om stemmen te winnen voor Joego-Slavië. Men neemt aan, dat de Britse delegatie haar houding nog niet bepaald heeft. Honderdvijftig mensen verongelukt Bij vliegramp in Argentinië De politie te Buenos Aires heeft bekend gemaakt, dat 155 personen om het leven gekomen zijn en ver scheidene anderen verwondingen hebben opgelopen als gevolg van een vliegtuigongeluk in de buurt van Castilla, op 160 km afstand van Buenos Aires. Het vliegtuig keerde terug uit Ecuador, waar het had meegedaan aan de hulpactie voor de slachtoffers van de aardbeving. Op het vliegveld te Buenos Aires werd de komst van het vliegtuig afge wacht door Eva Peron, echtgenoot van de Argentijnse president, en re geringsfunctionarissen. Recherche staat nog voor een raadsel DUITSER, DIE DOOD IN SLOOT WERD GEVONDEN, BLIJKT TE ZIJN VERMOORD. Misdrijf waarbij bedrag van ongeveer 2K millioen aan effecten is gemoeid. Een reeks raadselen, ontstaan bij de dood van een dn Den Haag wo nende Duitser, F. Schallenberg, schijnt thans spoedig tot volledige klaarheid te zullen worden gebracht, zo meldt „Het Vrije Volk". Het is wel komen vast te staan, dat hier van zelfmoord, zoals aanvankelijk werd aangenomen, geen sprake kan zijn en dat er ernstig misdrijf in het spel is, waarbij behalve de dood van een man, ook een bedrag van onge veer 2 y. millioen aan effecten is ge moeid. Hei ziet er naar uit, dat bin nenkort ook de dader zal kunnen worden opgespoord. Woensdag 14 September ontdekte een agent in een slootje langs de Groot-Hertoginnelaan in Den Haag 't lijk van een man. Het vermoeden bestond, dat Schal lenberg zelfmoord had gepleegd. Aanvankelijk werd er dan ook geen sectie vericht, hoewel het bijna uit gesloten moest worden geacht, dat iemand zich in zo'n ondiep slootje zou kunnen verdrinken. 6 dagen na dat het lijk was gevonden, werd ech ter op last van de Justitie toch sec tie verricht door dr. Hulst uit Leiden. De Haagse politie verklaarde daarna, dat de sectie niet zou hebben uitgemaakt, dat er tekenen waren, die zouden kunen wijzen op moord, zodat de politie zelfmoord aannam en het lijk liet begraven. Er waren ech ter aanwijzingen, die deden vermoe den, dat de zaak toch niet volkomen zuiver was. Een der merkwaardigheden in deze zaak is, dat S. des morgens tien VERTREK KARDINAAL SPELL- MAN TWEE DAGEN UITGESTELD Kardinaal Spellman is door ver schillende omstandigheden verhin derd geweest om reeds heden uit New York te vertrekken. Hij zal nu echter a.s. Donderdag 29 September, per K.L.M. naar Amsterdam reizen, waar hij Vrijdagmorgen verwacht wordt. Zaterdag a.s. zal hij dan zijn reis naar Rome voortzetten. De mo gelijkheid is thans niet uitgesloten, dat de Kardinaal zijn reis niet zal onderbreken, doch nog dezelfde mor gen naar Rome zal doorreizen. TREINBRAND IN JAPAN. Een overvolle wagon van een elec- trische trein is tussen Osaka en Kioto in Japan in brand geraakt, waardoor 140 personen zijn gewond, van wie 40 ernstig. De machinist, die niets van de ramp gemerkt had, bracht de trein tot stilstand nadat voorbijgangers hem door driftig wuiven beduid hadden te stoppen. Daarop sprongen passagiers met brandende kleren uit deuren en ramen naar buiten. Een passagier verklaarde, dat de wagon scheen te ontploffen, waarop dak en vloer gelijktijdig in brand vlogen. TSJECHISCH PILOOT GEVLUCHT De piloot van een Tsjechoslowaaks tweemotorig lijnvliegtuig, dat van Marianske Lazne op weg was naar Praag, is te Fuerth bij Neurenberg geland en heeft óm asyl als politiek vluchteling verzocht. De marconist en de enige passa gier, een vrouw met een klein kind, verklaarden de bedoeling van de pi loot niet te hebben gekend en wil den naar Tsjecho-Slowakije terugke ren. Ook het vliegtuig zal aan de Tsjeehoslowaakse regering worden teruggegeven. De piloot, die verklaarde „ziek en moe van Tsjecho-Slowakije" te zijn, wordt thans door de Amerikaanse autoriteiten ondervraagd. uur nog bij zijn kapper kwam, waar hij zich viermaal per week liet sche ren. Hij was in goede stemming. Een half uur later is zijn lijk toen in het slootje gevonden. Zijn zakboekje en andere porte feuille, waarvan vooral het zakboek je uiterst belangrijk moet zijn ge weest, zijn spoorloos verdwenen en niet terugevonden. Vreemd is het ook, dat de Haagse politie zo lang heeft gewacht met het laten verrichten van sectie en dat de weduwe de dood van haar man moest vernemen van de Burger lijke Stand. Eerst veel later kwam de politie met de boodschap, aldus nog steeds „Het Vrye Volk". Schallenberg was een eigenaardig man, die in de oorlog zeer belangrijk werk had verricht en daarom na de oorlog niet werd gearresteerd. Hij stond thans op het punt genaturali seerd te worden. Hij dreef in Den Haag met een compagnon een winkel in sportarti kelen, die heel goed ging. De laatste tijd leverde de balans e<^iter op on verklaarbare wijze een tekort op. Zijn compagnon kon daarvan geen verklaring geven. Roofmoord lijkt het meest aanne melijke. Het is namelijk gebleken, dat Schallenberg als laatste schakel fungeerde in de verkoop van een enorme geldwaarde, aan effecten en vermoedelijk ook juwelen tot een bedrag van ongeveer 2 y, millioen gulden. De overval te IJsselmonde opgehelderd Van de acht verdachten, die zijn gearresteerd in verband met de over val op de Boerenleenbank te IJsel- monde, hebben thans zes een volle dige bekentenis afgelegd. Onder hen bevinden zich twee hoofddaders van het complot, „Cor de Bels" en de be diende van de grote vaart J. J. Li Maandag heeft de recherche nog twee arrestaties verricht. Merkwaardig is, dat „Cor de Bels'" die reeds vele malen met de politie in aanraking is geweest, voor de eer ste maal van zijn leven een volledigs bekentenis heeft afgelegd. „Cor de Bels" liep in de val bij een confrontatie met de kassier van de Boerenleenbank. Verschillende ma len was de overval op het politie bureau gereconstrueerd. Op de dag van de confrontatie werd aan „Cor de Bels'" verzocht nog eens de ny lonkous over zijn hoofd te trekke zoals hij bij de overval had gedaan, De verdachte weigerde echter perti nent de kous op te zetten. „Waarom moet die kassier er nu bij ziin' cheGiEn^la^n11 *1 °h!f van de reche'r- J Iac°mek antwoordde de chef ten daetr.fherC!ie: "Hoe kun* u ten, dat er een kassier in ons midden hii"S0r dn Bcls be«reeP nu wel, dat a ™,and was gezakt. Enkele bekenfenkTaf 6 ™Uadi«* Gebleken is, dat de overval niet naar- wens van de de daders was ver lopen. Er was gerekend.op een buit van f 100.000-en in totaal waren er slechts 8000 gulden op de proppen gekomen. Na „Cor de Bels" legden ook de overige arrestanten een bekentenis af. Aangenomen mag worden, dat de recherche de zaak thans volledig heeft opgehelderd, aldus „Trouw", £m fioJiAe.ilje... Waar lichtvaardige verdenking is, daar is dikwijls slechte stemming. Thomas a Kempis

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1