S)e Cddóe(Soti4cmt De situatie in Indonesië Gezamelijke atoom energie besprekingen De onrust in Indonesië Critiek in Djokja Als de Sovjet Unie het gordijn maar ophaalt Franse arbeiders eisen loontoeslag Boedapest jaagt Z.-Slaven eruit DINSDAG 27 SEPTEMBER 1949 40ste JAARGANG No* Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" Bur. Papengracht 32, Telel. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f0.32 p. w., 11.40 p. mnd., 14.15 p kwart. Franco p. p. I 4.90 - Advert: 15 ct. p. m.m. Teleloontjes 11.50 De charitatieve verenigingen in onze tijd EEN groot aantal Vincentianen i 1500 zijn aangékomen op de H. Landstichting bij Nijmegen om daar gezamenlijk te bezien en vast te stellen hun taak in deze tijd. De St. Vincentiusver. blijft in haar doelstelling altijd jong. De doelstelling van deze vereni ging zou niet door enige andere or ganisatie kunnen worden verbeterd. Dit houdt vanzelfsprekend niet in, dat ook de middelen, om het doel te bereiken, jong blijven. Integendeel. De middelen moeten zich aanpas sen bij de noden van de eigen tijd en bij de eigentijdse eisen, welke een gevolg zijn van een gewijzigde so ciale structuur en van een gewijzigde mentaliteit onder de mensen, ook bij hen, die, geestelijk of stoffelijk of onder beide opzichten noodlij dend, hulpbehoevend zijn. Theoretisch is er een begrenzing tussen de taak van de St. Vincen tiusver. en die van een Katholiek Armbestuur. Maar of in de practijk die begrenzing overal en altijd juist is afgebakend, menen wij te mogen betwijfelen. Doch hierover gaat het nu niet. Wij willen nü met dankbaarheid constateren, dat in de, terecht veel geprezen, St. Vincentiusvereniging een fris en energiek streven leeft, om ook in de keuze der middelen volop te zijn een vereniging van deze tijd. Op de bedoelde samenkomst bij Nijmegen hield de zeereerw. pater J. Morel S.J., algemeen assistent van de St. Vincentiusvereniging, een rede over „Ozanam en zijn werk in onze tijd". Wijzende op de onverschrokken moed van Ozanam in de Franse re volutie, zeide pater Morel, dat het ook vandaag noodzakelijk is, dat het Christendom duidelijk zij in zijn uit wendig optreden. Het verschil met andere levensopvattingen moet klaar aan de dag treden om op te vallen temidden van het reclame-geschetter van gemakzucht, onverschilligheid, materialisme en godloochenarij. Met nadruk wees spr. er vervol gens op, dat het er vandaag niet meer uitsluitend en ook niet voornamelijk cm gaan kan, dat wij de gevolgen van de sociale noden en tekorten op vangen en naar vermogen trachten te lenigen. Het grote algemeen liefdewerk van vandaag is heel zeker: het op sporen van de oorzaken van sociale noden en beramen van de natuurlijke en bovennatuurlijke middelen, om deze oorzaken op te heffen of ten minste ze tot kleinere proporties te rug te brengen. Het moge belangrijk zijn en al onze waardering verdienen hetgeen Rijk en Gemeente op sociaal terrein verrichten voor het opvangen van menselijke noden, het natuurlijke, hu manitaire of louter menselijke stand punt is het onze niet. Dit standpunt maakt ons niet tot betere christenen en het wekt in de behoeftige niet de christelijke gedachte. En om deze beiden moet het ons Vincentianen toch vóór alles om te doen zijn. Het is dan ook precies daarom, dat de vereniging ook vandaag van zo groot belang is in de Kerk, ja met name in deze tijd, waarin zo dringend ge roepen wordt om levend en waar neembaar christendom. Aldus pater Morel. Hij, die lid is van een katholieke sociale of politieke organisatie, moet tot uiteindelijk doel van zijn activi teit hebben: de meerdere eer van God. Maar van een lid ener katholieke charitatieve vereniging, zoals de St. Vincentiusver., wordt verlangd, dat hij door de beoefening van de liefde meer direct, meer onmiddellijk na streeft, zichzelf te heiligen en zijn medemensen dichter bij Christus te brengen. En daarom zijn een zeer hoog te waarderen bezit voor heel de samen leving, de katholieke charitatieve or ganisaties, welker leden hun tijd kennen en begrijpen. Gaat Engeland zijn atoombom maken? GISTEREN heeft de Amerikaanse onderstaatssecretaris voor Buiten landse Zaken, James E. Webb op het Witte Huis rapport uitgebracht aan president Truman over de Amerikaans-Engels-Canadese atoomener gie-besprekingen. Voortaan zullen met Engeland en Canada regelmatig conferenties over de atoom-energie gehouden worden, heeft Webb ver klaard. Engeland zal binnenkort zelf atoombommen maken. Dit berichtte gisteren de „Daily Express". Het blad meent, dat de Engelse productie de Russische zal overtreffen. Zondag deelde de „Sunday Empire News" mee, dat Engeland radio-actieve pro ducten uit Portugal zal ontvangen, waarmee atoombommen gemaakt kunnen worden. Hoewel deze twee bladen niet bekend staan voor bijzon der betrouwbare berichtgeving, neemt langzamerhand iedereen aan, dat de Briste regering een voorraad atoombommen in eigen land wil heb ben. Amerika heeft tot nu toe gewei gerd aan Engeland atoombommen te verstrekken, zodat het niet onmoge lijk is, dat Engeland nu voor zichzelf gaat zorgen. De „Express" baseert haar bericht op het feit, dat de regering een groot laboratorium voor atoom-energie heeft gebouwd bij Sellafield in West Cumberland. Het laboratorium, dat 70 millioen gulden heeft gekost, zal op grote schaal plutonium gaan maken. Slechts een klein deel van de produc tie zal voor proefnemingen worden gebruikt. Het laboratorium is groter dan het Amerikaanse in Hanford, waar de eerste atoombom werd ge maakt. In Sellafield werken duizen den geleerden -en technici. De „Ex press" zegt te weten, dat de laatste dagen is onderzocht of de lucht bo ven het laboratorium radio-actief is. Het blad ziet hierin een aanwijzing, dat in Sellafield atoom-energie wordt opgewekt. SUKARNO: NAMEN IS NOG GEEN ACCOORD Volgens Djokja-radio heeft presi dent Sukarno, in een toespraak ter gelegenheid van het vierjarige be staan van de republikeinse Hoge Ad viesraad het volgende verklaard; Ik.verzoek het Indonesische volk, de besprekingen in Den Haag rustig en lankmoedig te volgen. Het is mij bekend, dat het accoord, dat in het vorige weekeinde te Namen werd be reikt, in Indonesische kringen aller lei vragen heeft doen rijzen. Ik kan u mededelen, dat hetgeen te Namen werd besproken, nog geen overeen komst is. Ik herhaal: wat er te Na men is besproken, is nog geen over eenkomst. Wij zouden het het beste kunnen kwalificeren als een „mee ting of minds". Ik verzoek het volk, rustig de officiële bekendmaking af te wachten, welke mogelijk in de ko mende week (pres. Sukarno sprak Zaterdag) of uiterlijk over twee we ken zal afkomen. Laten wij in lijd zaamheid wachten, doch tevens op ons hoede blijven. Aldus president Sukarno. SJAdRIR: PUBLICEER DE INHOUD Volgens Sutan Sjaihrir is de on rust, die thans onder de politieke partijen in Indonesië heerst, een ge volg van het feit, dat men in Indo nesië een te geringe kennis heeft van de juiste inhoud van wat te Namen is overeengekomen. Hij acht het het beste, dat thans officieel wordt be kend gemaakt, wat er precies is be reikt. Het republikeinse dagblad „Mer- deka" schrijft in een hoofdartikel: Wij zijn van mening, dat Moh. Hatta zich voor elk zijner handelin gen en beslissingen ter R.T.C. zal kunnen verantwoorden. Uit de be richten kan worden vastgesteld, dat de republikeinse delegatie blijft vast EEN SPELLETJE KAART TUS* SEN TWEE OEFENINGEN Na d« gecombineerde vlootmanoeuvres dei landen van de West-Europese Unie die begin Juli plaats vonden, wor den er op het ogenblik gecombineer de luchtmanoeuvers gehouden dooi dezelfde landen. Enige Nederlandse piloten ne-* men een pauze tussen twee aanvallen te baat om een partijtje kaart te spelen. houden aan het door de centrale re gering gegeven mandaat en de richt lijnen. Wij zouden het betreuren in dien de berichten, dat Hatta te Na men eigenmachtig zou zijn opgetre den, waardoor andere leden der de legatie zich gepasseerd zouden ge voelen, op waarheid zouden berusten. Daarnaast dient men rekening te houden met het feit, dat op een ge geven moment Hatta geen tijd heeft, om met anderen ruggespraak te hou den en gedwongen is, op eigen risi co een beslissing te nemen. Maar zo iemand heeft voor ons meer waarde dan iemand, die alleen een grote mond kan opzetten, doch op een be slissend moment geen verantwoor delijkheid op zich durft nemen, en zulks te meer omdat wij geloven, dat Hatta rekenschap kan geven van al zijn handelingen", aldus „Merdeka". AMERIKAANSE CONGRESLEDEN KOMEN EENS KIJKEN Met een Amerikaanse Skymaster zijn gisteren te 17.15 uur uit Singa pore 5 leden van het Amerikaanse Congres te Batavia aangekomen. De ze afgevaardigden, 3 democraten en 2 republikeinen, zullen tot 30 Sep tember in Indonesië vertoeven en o.a. een bezoek brengen aan de repu blikeinse hoofdstad. Tijdens hun verblijf in Indonesië zullen deze Amerikaanse afgevaardigden o.a. be sprekingen voeren met de centrale gemengde commissie en met Neder landse autoriteiten over economische en politieke aangelegenheden. Giste ren bood de Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon hun een diner aan. Tengevolge van een oproep van Suhardjo aan de bevolking van Bandjermasin om het werk te her vatten is de toestand gisteren sterk verbeterd; het merendeel van het personeel van de overheidskantoren en andere instellingen heeft het werk hervat; de Aniem, de douane en het postkantoor funstioneren normaal. Van het havenpersoneel der K.P.M. zijn slechts enkele koelies tot dusver aan de arbeid. De B.P.M. Goedang te Murungpudak in Noord-Ulu Soengai is in brand gestoken door een bende, die bovendien de brandweer bij het blussingswerk onder vuur nam. In de onmiddellijke omgeving van Bandjer masin heeft de algemene politie eni ge personen gearresteerd, die pogin gen tot ontvoeringen in het werk stelden. Niet goed ingelicht meent delegatie „Mohammed Hatta is niet van plan naar Djogja terug to^ keren", aldus verklaarde de woordvoerder van de republikeinse delegatie te Den Haag naar aanleiding van de in Djogja ge uite kritiek op de overeenstemming in zake de Nederlands-Indonesische Unie. De woordvoerder was- voorts van mening, dat de van de zijde der P.N.I. en de Masjumi naar voren gebrachte kritiek wellicht moest worden ver klaard uit het feit, dat men nog over onvoldoende inlichtingen beschikt over de juiste draagwijdte en formu leringen van het bereikte accoord. Hij was daarom van mening, dat de kri tiek niet alarmerend is, „temeer om dat men niet precies op de hoogte is van hetgeen er zich tussen de weekendconferentie in Namen en de jongste zitting van de centrale com missie op Vrijdag j.l. heeft afge speeld." Naar voorts verluidt is de voorzit ter van de P.N.I.,- Sujono Hadinoto, die als lid van de republikeinse de legatie in Den Haag vertoeft, onaan genaam getroffen door de kritiek van de secretaris-generaal van zijn partij in Djogja. Tenslotte wees men er in republi keinse kringen op, dat het als zeer nuttig wordt beschouwd, wanneer enige belangrijke politieke figuren uit de delegatie naar Djogja zouden reizen, teneinde hun partijen in te lichten. In dit verband zij herinnerd aan de voorgenomen reis van de lei der van de Masjumi, dr. Sukiman, naar Djogja. Het wordt niet uitge sloten geacht dat ook de heer Sujono Hadinoto naar Djogja zal vertrekken. STEEDS VERDER IN CHINA. Volgens in Hongkong ontvangen Chinese berichten uit Taiwan (For mosa), die een woordvoerder van het hoofdkwartier van het Zuid-Oost- Chinese leger aanhalen, hebben de nationalistische troepen hun posities aan de kust van Foekien tegenover het eiland Amay prijsgegeven. Deze troepen zouden zich gisteren voor het aanbreken van de dag hebben terug getrokken op Amoy. ACHESON EN BEVIN BESPRE KEN RUSSISCHE KWESTIE In de - lounge van het zittingsgebouw der Verenigde Naties te Flushing Meadows bespraken de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Dean Acheson (links) en de Engelse Ernest Bevin de inhoud van de rede, die de Russische minister van Bui tenlandse Zaken Andrei Wisjinsky had gehouden. Wisjinsky had hier bij alle geruchten over een atoom explosie in Rusland genegeerd. Bevin doet beroep op het Kremlin ALS DE SOW JET-UNIE bereid is haar isolement te verlaten en deel te nemen in een internationale controle op de atoom-energie, dan zal het mogelijk zijn de atoombom uit te bannen. Aldus de Engelse minister van Buitenlandse Zaken, E rnest Bevin, gisteren in een harts tochtelijk beroep op het Kremlin in de Algemene Vergadering der Ver enigde Naties te Flushing Meadows, s. „De fout schuilt bij de Sow jet- Unie," zeide Bevin. Naar zijn me ning had de Sowjet-Unie geweigerd ieder plan in overweging te nemen, dat niet gebaseerd was op haar eigen onuitvoerbare voorstellen. En geland zal nimmer instemmen met een verbod van atoomwapens 'ten zij een orgaan tot stand zal zijn ge bracht, dat voldoende toezicht op de atoomenergie kan houden. In Wis- jinski's voorstel voor een onmiddel lijk verbod van atoom-bommen, ont dekte de Engelse minister niets nieuws. Hardnekkig hebben de Rus sen onafhankelijkheid en soüverei- niteit aangevoerd als redenen om de doeltreffende internationale contro le, waarin het plan van de Algemene Vergadering voorziet, te verwerpen. Als de Sowjet-Unie haar ijzeren gordijn maar had willen wegnemen dan hadden we vandaag aan de dag kunnen beschikken over een doel treffend verbod. Vervolgens ging Bevin over tot het bespreken van verschillende kwesties o.a. Griekenland, Duits land, de Italiaanse koloniën en het Atlantisch pact. Griekenland had een dure prijs voor haar vrijheid be taald, maar men mag hopen, dat het land nu met vrede gelaten zal wor den. Tenslotte zeide Bevin met droe fenis te moeten denken aan de ma len, dat „wij in de Verenigde Naties de grote democraat Jan Masaryk plachten te ontmoeten, met wie al les, dat hij, zijn vader en Benesj in Tsjecho-Slowakije vertegenwoordig den, verdwenen is". „Geen land heeft met groter suc ces zijn imperialistisch beleid onder een nieuwe vermomming uitgevoerd dan de Sowj et-Unie", zo zeide Be vin. „Voor zover ik kan opmaken uit de naar voren gebrachte argu menten is vrede slechts vrede wan- Na de devaluatie Frankrijks coalitiekabinet zou van daag bijeenkomen ter besperking van loonkwestie, een vraagstuk waaromtrent de meningen sterk ver deeld zijn. Men gelooft algemeen, dat de toekomst van het kabinet zal af hangen van het succes, dat premier Gueuille zal hebben bij zijn pogingen om de verschillen over de toekenning van een onmiddellijke loontoeslag te overbriiggen. De voornaamste vakbonden eisen een onmiddellijke toeslag van 3.000 tot 5.000 franc per maand als com pensatie voor de verminderde koop kracht der arbeiders, met name sinds de devaluatie van de franc. De socialisten hebben zich volledig voor de eis uitgesproken, de Volks republikeinen voor zover het de minst betaalde arbeiders betreft. Queuille's eigen partij, de Radicale Partij, ver zet zich tegen de bijslag evenals de gematigd rechtsen, die voornamelijk door de minister van financiën, Pet- schek, worden vertegenwoordigd. neer hij de door het Politburo ge wenste resultaten heeft. In de on dersteboven gedraaide taal der Sowjet-diplomatie betekent demo cratie de dictatuur van de commu nistische partij, godsdienstvrijheid vervolging en burgerlijke vrijheid het bewind van de geheime politie". SOWJET-PRESSIE. De minister van Buitenlandse Za ken van Joegoslavië, Eduard Kar- delj, heeft in een felle rede de Sow- jet-Unie beschuldigd van „bepaalde anti-democratische practijken, ge richt tegen de federale volksrepu bliek Joegoslavië". Hij wees bij alle waardering voor het Sowj et-streven naar vrede, op het grote verschil tus sen daden en woorden van de Sow- jet-Unie. Kardelj noemde als bewijzen voor Sowj et-pressie en inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van zijn land: de ongehoorde lastercam pagne, de economische blokkade, openlijke dreigementen in lange no ta's, uitdagende troepenbewegingen langs de grens, uitlokken van grens incidenten en het organiseren van geruchtmakende processen. Andere volksdemocratieën deelden gelijke lijk in deze aanklachtè Kardelj richtte zich in het Russisch recht streeks tot de Sowj et-delegatie. Wisjinski luisterde aandachtig en maakte aantekeningen. SOWJET-VOORSTEL OP DE AGENDA. De agendacommissie van de Alge mene Vergadering der V.N. heeft Maandagmiddag eenparig op één onthouding (Chili) na, besloten, het voorstel van Wysjinsky op de agen da van de vierde zitting te plaatsen. Hierin wordt voorgesteld de oor logsvoorbereiding te veroordelen er een vredespact tussen de vijf grote .mogendheden uit te werken. De Amerikaanse afgevaardigde Warren Austin, zei dat zijn instemming met de plaatsing van het ontwerp op de agenda geenszins betekent, dat hij zijn goedkeuring hecht aan de in die tekst voorkomende bepalingen, die hij als „dagelijkse propaganda der Sowjets" bestempelt. De politieke commissie zal het Sowjetontwerp eerst onderzoeken. TWEE BOMMENWERPERS VERONGELUKT BIJ „OPERATIE BULLDOG". Twee viermotorige Lincoln-bom- menwerpers van de R.A.F. zijn he denochtend vroeg bij een schynaan- val op Newark in het kader van de „operatie-Bulldog" veronge lukt. De toestellen vlogen enkele ki lometers van Newark tegen elkaar. Naar vernomen wordt, zijn tot dus ver de lichamen var 12 slachtoffers geborgen. Er zouden nog twee slachtoffers vermist worden. Aan deze manoeuvres van de R.A. F., die Zaterdag begonnen en van ochtend vroeg werden besloten, na men ook Amerikaanse, Nederlandse, Belgische en Franse toestellen deel. Brandweerlieden, hulpploegen en politie speurden in de mist bij het licht van toortsen naar de nog niet gevonden slachtoffers. De wrakstuk ken van in vlammen neergestorte vliegtuigen liggen wijd en zijd ver spreid. KATHOLIEK THUISFRONT BREEKT MET NIWIN. Samenwerking was niet mogelijk. Op cfe Hoofdbestuursvergadering van Katholiek Thuisfront is met al gemene stemmen besloten uit de NIWIN te treden. Dit besluit houdt zeer zeker geen miskenning in van het NIWIN-werk, docli het werd ge nomen op grond van het feit, dat de principiële doelstellingen van beide stichtingen ver uit elkander liggen. Katholiek Thuisfront wil als hulp orgaan voor de Katholiek-godsdien stige verzorging zich uitsluitend met de eigen taak bezighouden. In de practijk is gebleken, dat de samen werking niet KARDINAAL SPELLMAN PER K.L.M. VIA AMSTERDAM NAAR ROME. Naar het K.N.P. van officiële zijde te Rome verneemt vertrekt de aarts bisschop van New York, Z. Em. Francis Kardinaal Spellman, Dins dag 27 September per K.L.M. van New York via Amsterdam naar Ro me. Het ligt in het voornemen van de Kardinaal om gedurende ander halve dag in Nederland te vertoeven en daarna zijn reis van Amsterdam naar Rome voort te zetten. Kardi naal Spellman zal vergezeld zijn van de Mgrs. Weldon en McGuire. Verbetering dipl. betrekkingen verwacht De Hongaarse regering heeft gis teravond aan tien leden van de Zuid- slavische delegatie in Boedapest op dracht gegeven het land binnen 24 uur te verlaten. Onder deze leden practisch de gehele nog bestaande staf bevin den zich de eerste raadsman, Dusan Sakota, de militaire attaché en de kerkelijke en handelsstaven. Vrijwel de enige Zuidslavische diplomaat, die door dit besluit niet wordt getroffen, is de gezant zelf, Javanovic. Het bevel van de Hongaarse rege ring was vervat in een uiterst scher pe nota, waarin maarschalk Tito's „brutale" nota van vorige week, waarin hij protesteerde tegen het pro- ces-Rajk, verworpen werd Verder wordt gezegd, dat het Zuidslavische gezantschap in Boedapest een cen trum van spionnage en samenzwerin gen is. De Hongaarse regering legt er de nadruk op, dat in bet vervolg geen spionnen en gehuurde Zuidslavische moordenaars de grens zullen kunnen overschrijden. De thans uitgewezen mannen zo zegt de nota had den tot taak minister-president Ra- kosi te vermoorden. Na deze stap van de Hongaarse re gering kan de verbreking der diplo matieke betrekkingen tussen Honga- rijen en Zuid-Slavi? ieder ogenblik verwacht worden. „De Vier'' over Oostenrijk „WEINIG VOORUITGANG" De ministers van buitenlandse za ken der „Grote Vier" bespraken gis teren 3 uur lang het Oostenrijkse vre desverdrag in het hotel Waldorf Astoria te New York. Er werd „wei nig voortgang" gemaakt. De meeste tijd was gewijd aan een nabeschou wing van het werk sinds de laatste ministerraad. Morgen zullen de mi nisters weer bijeenkomen. Van gezaghebbende zijde werd verklaard, dat de ministers zich be perkten tot een discussie van artikel 35 van het verdrag, dat de Duitse ac tiva in Oostenrijk behandelt. Van welingelichte zijde verklaarde men, dat zo goed als geen vorderingen wer den gemaakt en de bespreking „niet erg hoopvol" waren. De vergadering van Maandag werd voorgesteld door de Westerse ministers. Wysjinsky ging na Moskou te hebben geraad pleegd hiermede accoord. NIEUW PIJNSTILLEND MIDDEL Na maandenlange onderzoekingen heeft het laboratorium voor schei kundige synthese te Gent volgens een nieuw procédé een pijnstillend geneesmiddel vervaardigd, dat de naam „Mephenon" draagt. Dit pro duct is drie tot vier keer zo sterk als morphine en bezit niet de nade lige gevolgen daarvan. Verwacht wordt, dat het nieuwe geneesmiddel een ommekeer zal teweeg brengen in> de behandeling van pijn in al haar vormen. De wetenschappelijke naam van dit middel is dimethy la in inodiplhenylheptanonedhlorhydraat (vlug uitspreken s.v.p.). £eti (koJiAe.ltje. Weersta het begin: te laat wordt bereid de artsenij, wanneer door hel iange wachten de kwaal haar krach ten heeft gekregen. Ovidiu

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1