Verlaging van de gulden met 30 pet.
De opening der Staten-Generaa|
Geen verhoging
van prijzen
MINISTER LIEFTINCK IN DE
TWEEDE KAMER
De dollar
op
f3.80
DE MILLIOENEN-NOTA
Geraamde opbrengst der
belastingen
DINSDAG 20 SEPTEMBER 1949
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD PAGINA 2
DE KONINKLIJKE STOET
De stoet, waarin H.M. vergezeld
door Z.K.H. Prins Bernhard zich naai
de ridderzaal begaf, was samenge
steld, zoals reeds eerder vermeld.
Op haar tocht naar de verenigde
vergadering der beide Kamers van
de Staten-Generaal werd de Konin
gin allerwegen hartelijk toegejuicht
door de velen, die langs de route
naar de Ridderzaal zich een plaatsje
hadden weten verwerven en die
met vreugde de feestelijke stoet ga
desloegen.
IN,DE RIDDERZAAL
Ditmaal waren er niet minder dan
omstreeks duizend plaatsen in ge
reedheid gebracht in de ridderzaal,
een aantal dat groter is dan bij voor
gaande gelegenheden, omdat thans
150 Indonesische afgevaardigden en
cV;kundigen ter Ronde Tafel Confe-
rV.itie de plechtigheid zouden bij
wonen. Er was wederom een sobere
versiering met groen en bloemen
aangebracht, bij de troon, de schouw
en langs de tribune.
Men zag er het stemmige zwart
der heren, het goud en zilver van
ambtskledij, fleurige toiletten der
dames, uniformen en Indonesische
gewaden. De 150 Indonesiche verte
genwoordigers hadden plaatsen
rechts en links van de troon.
De leden van Eerste en Tweede
Kamer hadden ditmaal plaats geno
men ter linker- en ter rechterzijde
van het bureau van de voorzitter
der Verenigde Vergadering. Onder
de aanwezigen waren de leden van
het corps dipomatique, enige Neder
landse gezanten, die met verlof hier
te lande vertoeven, vertegenwoordi
gers van de Nederlandse Antillen en
van Suriname, leden van de Neder
landse delegatie ter Ronde Tafelcon-
ferntie, vlag- en opperofficieren, le
den van de Hoge Raad der Neder
landen, leden van de bijzondere Raad
van Cassatie, vertegenwordigers van
het Gerechtshof en van de Recht
bank te 's-Gravenhage, de Commis
saris der Koningin de Zuid-Holland,
de waarnemend burgemeester van
's-Gravenhage, grootkruisen van de
Nederlandse orden, de secretarissen-
generaal der verschillende departe
menten, en andere hoge 'ambtena
ren, zomede vertegenwoordigers van
Het directoraat-generaal van de
prijzen deelt mee, dat op grond van
de Beschikking prijs-stop 1949, on
dertekend door de ministers van Eco
nomische zaken, van Landbouw,
visserij en voedelvoorziening en van
Verkeer en waterstaat, het niet ge
oorloofd is de prijzen van goederen
en diensten waarvoor de prijsbeheer-
sing was opgeheven te verhogen bo
ven het niveau, dat op 17 September
algemeen gebruikelijk was.
Dit wil dus zeggen, dat degenen,
die goederen verkopen of te koop
aanbieden geen hogere prijzen mogen
berekenen, dan zij op 17 September
deden. Degenen, die afgaand op ge
ruchten van devaluatie hun prijzen
reeds hebben verhoogd, zullen deze
d'enovereenkomstig moeten verlagen
Voor de niet in prijs vrijgelaten goe
deren blijven uiteraard de bestaande
voorschriften van kracht. De con
trole op de prijzen zal over het gehe
le gebied voorlopig worden ver
scherpt.
DE K.A.B. EN DE DEVALUATIE
Op de vergadering van het dage
lijks bestuur van de Nederlandse
Katholieke arbeidersbeweging is uit
voerig aandacht besteed aan de de
valuatie van het pond sterling. i
Het bestuur houdt ernstig reka-
ning met de mogelijkheid dat in na
volging van het pond ook de gulden
in waarde zal zakken.
Het bestuur van de K.A.B. is van
oordeel dat het overleg met de rege
ring inzake het 'oon- en prijsbeleid,
gegeven de nieuwe situatie, dient te
worden opgeschort totdat ten aan
zien van de devaluatie en de gevol
gen daarvan, met name voor hel le
venspeil der arbeiders klaarheid is
verkregen.
VOORLOPIG SLECHTS SPOOR
KAARTJES TOT AAN DE GRENS
In verband met de devaluatie heb
ben de Ned. Spoorwegen de verkoop
van rechtstreekse plaatsbewijzen en
de rechtstreeks bevrachting van ba
gage voor het buitenland tot nader
order stopgezet. Zij, die naar het
buitenland reizen, kunnen dus
slechts plaatsbewijzen krijgen, gel
dig tot een der Nederlandse grens
stations. Ook de bagage kan slechts
tot een grenspunt worden bevracht.
Voor het buitenlandse parcours zal
derhalve in vreemde valuta in het
buitenland moeten worden betaald.
DE FRANSE BEURZEN
De Franse effectenbeurzen, de
goudmarkt en de vrije valuta zullen
vandaag weer geopend zijn. maar
tot nader order wordt de handel in
buitenlandse effecten opgeschort, zo
deelde het Fransè ministerie van Fi
nanciën vandaag mede.
Op de vrije valutamarkt zal
slechts de dollar -worden verhandeld
Zodra nieuwe wisselkoersen zullen
zijn vastgesteld zal de handel in de
betrokken valuta's hervat worden
evenals de handel in buitenlandse
effecten, waarvan de nominale waar
de in dergelijke valuta's luidt.
DE JAPANSE YEN
Generaal Douglas MacArthur, de
geallieerde opperbevelhebber heeft
vandaag het verzoek ingewilligd van
de Japanse regering en haar ge
machtigd de verhouding tussen pond
sterling en yen te wijzigen in over
eenstemming met de devaluatie van
het pond sterling. Dit betekent, dat
Japan zal trachten de koers van de
yen te handhaven op 360 per dollar
en 1008 per pond sterling. Oude
koers was 1450 yen per pond ster
ling.
H.M. Koningin Juliana heeft
heden voor de tweede maal tij
dens haar regering de zitting van
de Staten-generaal geopend met
het uitspreken der troonrede. De
ple.chtigheid geschiedde weer
met groot seremonieel. Prinsjes
dag, verleden jaar in zijn oude
glorie van een feestelijke stoet
met als hoogtepunt de gouden
koets hersteld, heeft ook ditmaal
weer duizenden belangstellenden
getrokken. Er waren extra-trei
nen ingelegd om de velen naar
Den Haag te brengen.
Uiteraard trekken in de glo
rieuze stoet behalve de gouden
koets, waarin H.M. de Koningin
en Z.K.H. Prins Bernhard waren
gezeten, de gala-uniformen van
de garderegimenten grenadiers,
jagers en Prinses Irene in het
bijzonder de aandacht.
Zo is de traditie van Prinsjes
dag hervat.
kerkgenootschappen.
Later namen hun plaatsen tegen
over de troon in de leden van het
kabinet en de staatssecretrissen, zo
mede de leden van de Raad van
State. Onder de aanwezigen bevon
den zich eveneens de Britse parle-
mentsleden, die als gasten van het
Nederlandse parlement hier te lande
vertoeven.
De voorzitter der Verenigde Ver
gadering, prof. mr. R. Kranenburg,
bzneomde in de commissie van in- en
uitgeleide de heer de Bruyn (lid der
Eerste Kamer).
Mej. Tendeloo (lid der Tweede
Kamer), en de heren Droesen
(Tweede Kamer), Reyers( Eerste
Kamer), Stokman (Tweede Kamer),
Vonk (Tweede Kamer), Jonkman
(Eerste Kamer), Bruins Slot (Twee
de Kamer), Tjalma (Eerste Kamer)
en van de Wetering (Tweede Ka
mer).
Dan dringt muziek de Ridderzaal
binnen. De Marinierskapel heeft het
Wilhelipus ingezet. De koninklijke
stoet nadert nu tie Ridderzaal. De
commissie van in-en uitgeleide
wacht H. M. de Koningin en Z. K.
H. Prins Bernhard aan de ingang op.
Hier zijn ook aanwezig de chef van
het militaire huis van H. M., vice-
admiraal-titulair N. A. Rost van
Tonningen en de gouverneur van de
residentie, generaal-majoor Irm.
Tans. Zodra de komst van de konin
gin is aangekondigd, rijzen allen van
hun zetels op.
De heer de Bruyn geleidt H.M. de
Koningin, mej. Tendeloo, Z.K.H.
prins Bernhard en daarachter slui
ten zich de leden der commissie aan.
Wanneer zij heeft plaats genomen
op de troon spreekt de Koningin de
troonrede uit.
Na de rede weerklinkt een „leve
de Koningin", dat door de aanwezi
gen wordt overgenomen. Daarop
doet de commissie H.M. uitgeleide.
De stoet gaat langs dezelfde weg te
rug naar het paleis Noordeinde. Na
dat de commissie van in- en uitge
leide in de zaal is wedergekeerd,
wordt de bijeenkomst gesloten.
Met ingang van vannacht
De minister van Financiën, mr.
Uieftinck heeft hedenmiddag in de
vergadering der Tweede Kamer een
verklaring afgelegd, waarin hij zeide:
„De omstandigheden, waaronder
de begrotingsvoorstellen worden in
gediend, zijn anders dan die, welke
de regering bij de voorbereiding
daarvan en v^n de daarmede samen
hangende belastingontwerpen, die de
Kamer nog heden zullen bereiken,
voor ogen hebben gestaan.
Zoals bekend, heeft de regering
van het Verenigd Koninkrijk jl. Zon
dag bekend gemaakt, dat zij tot een
herwaardering van het pond sterling
t.o.v. de dollar besloten heeft, waar
bij de koers van het pond tegenover
de dollar van 4.03 tot 2.80 is ver
laagd- Deze maatregel heeft een golf
van devaluaties ontketend. Een vol
ledig overzicht van de koersen der
onderscheidene geldeenheden, die
hieruit zullen voortvloeien, staat op
dit ogenblik nog niet ter beschik-
De begroting sluit De militaire lasten „ondraaglijk hoog"
Verlaging van inkomsten-, maar verhoging van personele belasting
IJet stemt tot voldoening aldus de Minister van Financiën in de inlei-
dende beschouwingen van de Millioenennota, die hedenmiddag aan
de Staten-Generaal is aangeboden dat thans een ontwerp-begroting
voor het dienstjaar 1950 kan worden overgelegd, waarbij een vergelijking
van middelen en uitgaven van de gewone dienist en de buitengewone
dienst 1, tezamen genomen, een overschot aanwijst. Dit overschot is
zodanig, dat het tekort van het Landbouw-egaiisatiefonds ad 711 millioen,
hetwelk in de begroting voor het dienstjaar 1949 tot een bedrag van 227
millioen nog ongedekt was gebleven, voor 1950 hieruit kan worden ge
financierd. Zelfs dan is er nog een overschot van 20 millioen, dat na
herziening van de (nog zeer voorlopige) begroting van het Landbouw-
egaiisatiefonds mogelijk ruimer zal uitvallen.
Dit stemt naar het inzicht van de regering des te meer tot verheugenis,
omdat deze verbetering van de budgetaire toestand is verkregen ondanks
de vele noodzakelijke verhogingen, welke in de begroting 1950 dienden
te worden opgenomen.
Voor het eerst na de oorlog kan derhalve de gehele begrotingsdienst,
uiteraard met uitzondering van de kapitaaldienst, uit de lopende middelen
Verhoging van verterings
belastingen.
Enerzijds worden thans een aan
tal verlichtingen van belasting
druk voorgesteld, welke, verbon
den met het overige overheidsbe
leid, de algemene strekking heb
ben de productie aan te moedigen
en investeringen in nieuwe pro
ductiemiddelen te vergemakkelij
ken, verlichtingen, welke ook ove
rigens de van belastingen op in
komen en winst uitgaande rem
mende werking op 'het entameren
van bedrijvigheid en op de arbeids-
lust zullen matigen. Daartegenover
dringen èn de noodzaak *van het
-. ,T i behoud van het budgetaire ven-
worden gefinancierd. (In de onderstaande cijferopstelling zijn de geraam- wicht èn de eis van beperking van
de opbrengst van de buitengewone heffingen voor 1950 ad 200 millioen I njet strikt noodzakelijke con-
en de daartegenover onder de uitgaven tot een gelijk bedrag geraamde sumptie tot het verhogen van ver-
beschouwnig i teringsbelastingen.
Met betrekking tot deze verte-
buitengewone aflossing van Nationale
gelaten).
Uitgaven
gewone dienst
buitengewone dienst 1
Schuld buiten
middelen
gewone dienst
buitengewone dienst 1
3-518 millioen
23 millioen
3.350. millioen
3.541 millioen
voordelig saldo
resteert voordelig saldo
De buitengewone dienst 2 (kapi
taalsuitgaven en -ontvangsten) van
de ontwerp-begroting voor 1950 geeft
het volgende beeld:
Uitgaven 575 millioen
Middelen ƒ185 millioen
Saldo
390 millioen
Belangrijke budget-verbetering
De ontwerp-begroting voor 1950
vergeleken met de gecorrigeerde be
groting 1949 wUst voor zoveel de ge
wone dienst, de buitengewone dienst
1 en het Landbouw-egaiisatiefonds
gezamenlijk betreft, een budgetver-
betering aan van f 242 millioen.
De zware militaire verplich
tingen
Een beschouwing van het niveau
van de ontwerp-begroting 1950
heeft naar de overtuiging v>an de
Minister slechts zin, indien men
zich daarbij voor ogen stelt, dat deze
begroting is opgesteld voor een pe
riode, waarin ons land gebukt gaat
onder zware militaire verplichtin
gen, tegelijk het herstel van de oor
logsschaden moet financieren en bo
vendien een in de oorlog zeer hoog
opgelopen staatsschuld te torsen
heeft.
Duidelijk blijkt dit, wanneer men
nagaat welke buitengewoon grote
bedragen voor 1950 moesten worden
geraamd voor militaire uitgaven,
voor het oorlogsherstel en voor de
dienst van de staatsschuld, nl.
Militaire uitgaven f 852 millioen
Uitgaven voor oorlogsherstel f 490
millioen.
Dienst staatsschuld f 559 millioen.
Totaal f 1.901 millioen.
Van dit gewone bedrag ad f 1.901
millioen drukt f 1.675 millioen op
de gewone dienst en de buitengewo
ne dienst 1 en f 226 millioen op de
buitengewone dienst 2..
Dit betekent, dat van het totaal
der rijksuitgaven op de gewone
dienst en de buitengewone dienst 1
tezamen f 3.521 millioen belopend,
bijna de helft voor rekening komt
van de zojuist genoemde tiitgaven-
categorieëu.
De in de begroting opgenomen mi
litaire uitgaven hangen ten nauwste
samen met de interne en externe
veiligheid, hier en overzee. Naar de
overtuiging der regering moeten zij,
welk een grote last zij ook op ons
volk leggen, onder de huidige om
standigheden helaas als onvermij
delijk worden beschouwd. Het
spreekt niettemin vanzelf, dat deze
last op de duur ondraaglijk is en dat
ernstig gestreefd zal worden naar
een zo spoedig mogelijke verminde
ring van deze uitgaven.
20 millioen
Hoeveel aan salarissen?
De overblijvende uitgaven, in to
taal f 1.846 millioen, vallen uiteen
in:
a. Uitgaven gewone dienst en
buitengewone dienst 1 f 1.674 mil
lioen.
b. Nadelig saldo landbouw-ega-
lisatie-fonds f 171 millioen.
a. Onder de genoemde uitgaven
ad f 1.675 millioen is een bedrag
van f 466 millioen begrepen wegens
personeelsuitgaven (salarissen, so
ciale lasten, pensioen-uitgövën,
wachtgelden enz.)
De staatsschuld.
Het blijkt, dat de binnenlandse
schuld op 1 December 1945 f 22.156
'millioen bedroeg. In hoofdzaak als
gevolg van de overgang op de Staat
van de in Rijksmarken luidende be
zittingen van de Nederlandse Bank
steeg deze tot 25.197 millioen op
31 December 1947. Daarna nam de
binnenlandse schuld geleidelijk af
tot 22.817 millioen op 30 Juni 1949.
De buitenlandse schuld steeg van
1.039 millioen op 1 December 1945
tot 2.519 millioen op 30 Juni 1949.
DE BELASTINGPOLITIEK.
In de paragraaf» welke handelt
over de belast in gpoiïtiek betoogt de
minister, dat van belastingverlagin
gen, waardoor nieuwe begrotingste
korten zouden intreden, thans nog
geen sprake kan en mag zijn. Maat
regelen van belastingpolitieke aard
kunnen echter op haar plaats zijn
voor zover zij een uitstel van belas
tingheffing teweegbrengen, dan wel
belemmeringen voor het 'bedrijfs
leven en voor het ontplooien van
nieuwe initiatieven verminderen en
aldus de toekomstige belastingop
brengsten vergroten.
Staan deze elementen in de bij de
Tweede Kamer aanhangige wetsont
werpen belastingherziening 1949 en
wijziging ondernemingsbelasting op
de voorgrond, zij spelen mede een
rol in de plannen tot verlaging van
de tarieven van inkomsten- en loon
belasting.
Verlaging inkomsten- en
loonbelasting.
Bij de laatste plannen komt echter
bovendien een ander element aan de
orde: verschuiving van druk in het
heden. De verlaging van de inkom
sten- en loonbelasting zal namelijk
in zeer belangrijke mate de verzwa
ring van druk opvangen, welke ge
paard zal gaan met de voorgenomen
proportionele verhoging van de wo-
ninghuren met 15 pet, de verlaging
der levensmiddelensubsidies en met
de verhoging van enige verterings
belastingen.
i ringsbelastingen bevat de nota enige
belangrijke mededelingen. Ten aan
zien van de huurbelasting komt de
minister tot de conclusie dat, al is
een verswaring van de huurlasten
onvermijdelijk, het niet raadzaam
is onder de bestaande omstandighe
den een grotere proportionele huur
verhoging dan van 15 pet. voor voor
oorlogse woningen toe te laten.
Dit betekent echter voor de eige
naren van de huizen niet meer dan
een compensatie voor de stijging, se
dert 1940, van de vaste lasten en
van het onderhoud van hun bezit.
Nu is het alleszins redelijk en met
het oog op het voorkomen van kapi
taalverlies aan de huizen in hoge
mate wenselijk, dat genoemde stij
ging van kosten en lasten worden
goedgemaakt door een huurverho
ging ten bate van de eigenaren.
Geen huurbelasting maar
verhoging personele belas
ting.
De motieven vóór en bezwaren te
gen het heffen van een huurbelas
ting zijn dan ook buiten beschou
wing gebleven. Een verdere verho
ging van de aan het woninggebruik
verbonden kosten en lasten kan in
verband met de bestaande verhou
ding tussen lonen en prijzen onder
de huidige omstandigheden het best
plaats vinden met inachtneming we
derom van een zekere differentiatie,
waarbij in het oog wordt gehouden,
dat een verzwaring van de druk op
dit punt in het algemeen relatief
meer betekent naarmate het inko
men lager is.
Daartoe leent zich wel een verho
ging van de personele belasting.
Door de vrijstellingen en verminde
ringen roept deze verhoging in veel
mindere mate de bezwaren van so
ciale en economische aard op, welke
king en de gevolgen worden over-
Inmiddels heeft de regering haar
standpunt bepaald inzake dc koers
van de gulden. Zij stelt er prijs op de
Kamer mededeling te doen dat het
harerzijds noodzakelijk is geacht de
koers van de gulden te bepalen op
3.80 in de dollar, hetgeen, behoudens
een kleine technische afwijking,
neerkomt op een gelijke devaluatie
als die van het pond tegenover de
dollar. Na raadpleging van het Inter
nationale Fonds, dat zich met de
voorgestelde wijziging van de pari-
teitswaarde van de gulden heeft ver
enigd, is deze koers met ingang van
morgen, Woensdag 21 September, 0,0
uur officieel gefixeerd. Voorafgaande
consultatie van de regeringen, jegens
welke Nederland zich daartoe bij
verdrag had verbonden, heeft plaats
gehad.
De regering heeft zich bij het ne
men der zojuist vermelde beslissing
laten leiden door de volgende over
wegingen:
1) Dat Nederland, dat in zo ster
ke mate wordt begunstigd door de
Marshall-hulp verplicht is tegen de
tijd, dat deze hulp een einde zal ne
men, zijn betalingsbalans in even
wicht te brengen en met name moet
trachten door eigen inspanning zijn
dollarinkomsten zodanig te vermeer
verbonden zijn aan een huurbelas
ting. In plaats van een huurbelas
ting zal dan ook worden voorgesteld
het heffen van 100 opcenten ten ba
te van het Rijk op de personele be
lasting naar de grondslag huurwaar
de. Voorts za! een herschatting van
het meubilair een hogere opbrengst
van de belasting naar laatstgenoem
de grondslag opleveren.
De technische herziening van de
personele belasting zal onder meer
omvatten een verhoging van de vrij
gestelde bedragen met in het alge
meen 20 pet. Een bijzondere voorzie
ning zal worden getroffen met het
oog op tijdens en na de oorlog ge
bouwde woningen, waarvan de hu
ren op een hoger niveau liggen dan
die van vóór-oorlogse woningen.
Voorts wordt opgemerkt, dat de
voorgenomen wijzigingen van de ta
rieven van zegel- en registratierech
ten binnenkort aanhangig zullen
worden gemaakt.
Bizonder tarief in de omzet
belasting.
Naast de reeds aangekondigde
verhoging van het tarief van de om
zetbelasting zal tenslotte de invoer
van een bijzonder tarief voor die be
lasting, liggende tussen het normale
tarief en het weeldetarief worden
voorgesteld Dit tarief zal betrek
king hebben op een aantal goederen,
welker aanschaffing in de tegen
woordige omstandigheden de toepas
sing van een enigszins hoger tarief
dan het gewone rechtvaardigt, zon
der dat die goederen evenwel weel-
de-artikelen kunnen worden ge
noemd.
De hier opgesomde nog in te die
nen voorstellen, tezamen met de
reeds aanhangig gemaakte verhoging
van het bijzondere invoerrecht op
benzine zullen voor de Rijksmiddelen
het Provinciefonds en het Gemeente
fonds tezamen naar globale schat
ting opleveren:
Wijziging van de omzetbelasting
140 mill.
Wijziging van en opcenten op de
personele belasting 29 mill.
Wijziging van zegel- en registra
tierecht 8 mill.
Verhoging van het bijzondere in
voerrecht op benzine ƒ40 mill.
Totaal ƒ217 mill.
Daartegenover staan belangrijke
verlichtingen bij de directe belastin
gen, 1.1. de verlaging van de inkom
sten- en loonbelasting (zeer globaal
geschat 150 millioen belastingver
lichting), de belastingherziening 1949
(welke de belastingopbmengst over
1950 met ongeveer 170 millioen zal
verindmeren, doch ten aanzien van
een zeer groot deel van dit bedrag
de betaling slechts opschort) en de
wijziging in de ondernemingsbelas
ting (direct gevolg 53 millioen be
lastingverlichting).
Als algemeen kenmerk van de
te volgen belasting-politiek, al
dus de minister in de Millioe
nennota, kan worden gezegd, dat
zij inhoudt een verplaatsing van
(In millioenen guldens)
Omschrijving
inkomstenbelasting (na aftrek van voorheffing)
vermogensbelasting van natuurlijke pers.
vennootschapsbelasting
loonbelasting
dividendbelasting
commissarissenbelasting
vereveningsheffing
motorrij tuigenbelasting
bijzondere wijnbelasting
invoerrechten
statistiekrecht
accijns op zout
accijns op gedistilleerd
accijns op bier
accijns op suiker
accijns op tabak
belasting op gouden en zilveren werken
ornzetbelasting
rechten van zegel
rechten van registratie
rechten van successie, van overgang
en van schenking
700.0
55.0
175.0
500.0
40.0
4.0
200.9
350
0.2
235.0
7.0
7.0
70.0
21.0
65.0
170-0
0.9
780.0
20.0
30.0
740.0
60.0
250.0
560.0
45.0
6-5
7.0
7.0
90-0
16.0
80.0
190.0
0.7
800.0
18.0
35.0
65.0
deren, dat het de bedoelde hulp
straks missen kan.
2) Dat Nederland in de internaio-
nale concurrentiestrijd, die bij het
afnemen der schaarste allerwege aan
het toenemen is en die in verband
met de elders toegepaste devaluaties
ongetwijfeld nog feller zal worden,
zich niet kan veroorloven duurder
te zijn dan zijn meest directe mede
dingers en voor de ernstige economi
sche en sociale gevolgen van een in
terne deflatie, die zonder of bij on
voldoende devaluatie thans onvermij
delijk ware, dient te worden behoed.
3) Dat Nederland's belang er'in
hoge mate mede is gediend de koers
van de gulden op een zodanig peil te
fixeren, dat het zonder bezwaar ac
tief kan deelnemen aan de bevrijding
van het handels- en betalingsverkeer
met name tussen de .West-Europese
landen, van de vele bindingen en be
lemmeringen, waaraan dit verkeer de
laatste jaren onderworpen is ge
weest. 0
Hoewel de regering op grond van
deze overwegingen van de noodzake
lijkheid van haar besluit overtuigd
is, heeft zij dit besluit genomen met
gemengde gevoelens. Zonder in be
spiegelingen te treden over de vraag
of de maatregel der Britse regering
op een opportuun moment werd ge
nomen en of een zo ver gaande de
valuatie van het pond sterling raad
zaam was, acht zij de schok, die daar
door in de bestaande externe mone
taire en handelspolitieke verhoudin
gen is teweeg gebracht, en de weer
slag daarvan op de interne economi
sche en sociale structuur der onder
scheidene landen een zaak, die tot
bezorgdheid aanleiding geeft.
Een devaluatie is geen substituut
voor noodzakelijke interne correcties.
Tot op zekere hoogte kan zij het her
stel van fundamentele onevenwich
tigheden vergemakkelijken, doch an
derzijds maakt zij de oplossing van
uiterst belangrijke economische en
sociale vraagstukken, die zonder de
valuatie meer geleidelijk kan worden
nagestreefd, plotseling acuut. Het in
acht nemen van de eisen der sociale
rechtvaardigheid vergt onder zulke
omstandigheden een zeer zorgvuldig
beleid. Psychologische factoren ko
men tot gelding, waarvan de beteke
nis niet is te onderschatten, in zulk
een toestand worden aan het ver
trouwen in het gevoerde en te voeren
beleid extra hoge eisen gesteld.
Hangende de beslissing der rege
ring werden op grond van het Devie-
zenbesluit 1945 de aan- en vemoop
van buitenlandse vorderingen, bui
tenlandse betaalmiddelen en buiten
landse geldswaardige papieren tot
nader order verboden en werden de
beurzen voor de geld- en fondsen
handel gesloten. Teneinde in het al
gemeen ongewenste prijsbewegingen
te voorkomen en speculatieve manu-
pulaties de kop in te drukken, heb
ben de ministers van Economische
Zaken, van Landbouw, Visserij en
Voedselvoorziening en van Verkeer
en Waterstaat, gebruik makend.van.
de bevoegdheden, hun verleend in dé
Prijsopdrijvings- en Hamsterwet
1939, onverwijld een prijsstop afge
kondigd. Door een geleidelijke ophef
fing dezer bepalingen, wanneer en
zodra de omstandigheden zulks toe
laten, zal zoveel mogelijk worden
voorkomen, dat uit de toestand, die
is ontstaan, ongemotiveerde particu
liere voordelen worden genoten ten
nadele van het algemeen welzijn.
Rest mij nog de Kamer mede te
delen dat met betrekking tot de In
donesische gulden door de voorlopige
federale regering, op ditzelfde uur
een overeenkomstige maatregel zal
worden bekend gemaakt als ten aan
zien van de Nederlandse gulden is
getroffen.
de belastingdruk van de sfeer
van de verwerving van het in
komen naar de sfeer van de be
steding. Die verschuiving van
druk zal er toe bijdragen gelei
delijk 't evenwicht tussen tering
en nering, voor Nederland als
geheel gezien, naderbij te bren
gen.
De minister komt in een slotbe
schouwing tot de conclusie, dat thans
in vele sectoren van het economische
leven een terugkeer tot meer nor
male toestanden te constateren valt.
Intussen kan niet genoeg worden
herhaald, dat deze ontwikkeling nog
geenszins inhoudt, dat thans ook een
hechte basis zou zijn verkregen,
waarop men zonder meer kan voort
bouwen. De verwezenlijking van de
tot dusverre bereikte resultaten was
slechts mogelijk door het interen op
het bezit aan buitenlandse activa en
met behulp van omvangrijke buiten
landse steun.
In verband met de ook in het bui
tenland waarneembare tendentie tot
evenwicht in de vraag- en aanbod
verhoudingen wijst de minister ver
volgens met het oog op de noodzaak
tot verdere verbetering van de han
delsbalans op het voor Nederland
toenemende belang, dat het zijn pro
ducten tegen concurrerende prijzen
kan aanbieden, 't Dient derhalve zijn
binnenlands kostenspeil zo laag mo
gelijk te houden door een verder
gaande verbetering van de kapitaals
uitrusting in industrie en landbouw,
een versterkte rationalisatie en een
verdere opvoering van de arbeids
productiviteit.
Voor de oplossing van het laatste
probleem acht de minister het van
belang, dat wordt gestreefd naar een
zo consequent mogelijke toepassing
van het stelsel van beloning naar
prestatie.
Reeds meermalen, zo besluit de be
schouwing, heeft de minister een be
roep gedaan op het Nederlandse
volk tot het betrachten van de uiter-
zuinigheid in 't verbruik en tot
het vergroten van de besparingen. Hii
schroomt niet, dit beroeD aan het slot
van zijn nota met klem te herha1-
LEIDEN
Voor Stadsnieuws verwijzen
naar pag. 3 eerste blad en
tweede blad.
