Na mgr. Beran nu mgr. Matocha Organisatie op zichzelf geen element van orde Instelling van permanente economische raad S)e &iidte(2owïcvnt MAANDAG 12 SEPTEMBER 1949 40ste JAARGANG No. 11794 Directeur: C. M. VAN HAMERS VELD. Hoofdredacteur: TH. WILMEB. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" Gebruik van electriciteit wordt in ons land beperkt Bur. Papengracht 32, Tele!. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f0.32 p. w., 11.40 p. mnd., f4.15 p kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.; 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50 Hij wordt bewaakt voor eigen veiligheid IN KRINGEN VAN HET DIOCEES VAN OLOMOUC wordt verklaard, dat de Tsjechoslowaakse autori teiten de Moravische aartsbisschop, dr. Josef Matocha, met politiemaatregelen hebben omringd. Matocha is de op een na hoogste R.K. ambtsdrager in het land. Twee leden van de veiligheidspolitie en een speciale wacht staan bi> de deur van zijn paleis en ondervragen alle bezoekers. De aartsbisschop is verzocht iemand van de politie in zijn auto te nemen, waarheen hij ook rijdt. De autoriteiten hebben tegenover hem verklaard, aldus bo vengenoemde kringen, dat de maatregelen getroffen zijn voor zijn eigen veiligheid. Uit de berichten valt op te maken, dat Matocha zich in on geveer dezelfde toestand bevindt als de aartsbisschop van Praag, dr. Jo sef Beran. Alleen is mgr. Matocha blijkbaar nog vrij om te gaan waar heen hij wil, zij het dan ook met bewaking. Uit andere delen van het bisdom wordt gemeld, dat meer dan 60 gees telijken de staatssubsidie op hun sa laris ontzegd is naar aanleiding van het lezen van herderlijke brieven. Een seminarium was door regerings agenten bezocht, die een onderzoek naar de wijze van doceren en het houden van godsdienstoefeningen instelden. Berichten uit andere bisdommen wijzen er op, dat de maatregelen van de politie en de veiligheidsdiensten over het algemeen verzwaard wor den Volgens kerkelijke kringen wor den de auto's van geestelijken in het bisdom Ceske Budejovice gecon- fiskeerd, indien de bloeten niet be taald worden, opgelegd wegens het voorlezen van herderlijke brieven. Andere geestelijken zouden maande lijks een som moeten betalen om in het bezit t blijven van hun motor fietsen. die zij in uitgestrekte paro chies nodig hebben. Het geheim van Guiliano's succes DE HELD DER S1CILIAANSE ONAFHANKELIJKHEID. De Siciliaanse nationalisten heb-" ben in feite ,.de oorlog aan Italië verklaard" door zich te verbinden met de bandietenleider Salvator Guiliano. In een verklaring van het separatistische hoofdkwartier wordt Guiliano als ,,held van de Siciliaan se onafhankelijkheid" betiteld er worden hem „broederlijke groeten' gezonden. Deze mededeling vormt een be vestiging van hetgeen de separatis ten jarenlang tegengesproken heb ben, namelijk, dat zij Guiliano met wapens en geld gesteund hebben om het de Italiaanse regering lastjg maken. Guiliano, die zich thans in de ber gen bij Palermo bevindt, heeft reeds verklaard „openlijke oorlog' tegen de politie te zullen voeren, indien men hem niet met rust laat. Thans zal hij de sceun hebben van duizen den nationalistische Sicilianen, die vroeger reeds zelfs een onafhankelij ke Siciliaanse republiek eisten. Een geheel leger van vrienden en spion nen is thans bereid om de bandiet te beschermen en de maatregelen der politie tegen te werken. Tijdens een Zondagmiddag in de Nederlands Hervormde Kerk aan de Loolaan onder auspiciën van het Protestants Interkerkelijk Thuis front gehouden speciale radio-kerk dienst heeft H.K.H. Prinses Wilhel- mina, die in gezelschap van haar dame 'du palais, mevr. L. Th. de Beau fort was, een toespraak gehouden aan de Apeldoornse jongens over zee. JEUGDIGE BELANGSTELLING VOOR MILITAIRE WAPENS Mi litaire marsen hebben altijd de be langstelling van de jeugd. Zodra de soldaten even halt houden zijn de kinderen erbij om de tanks te be kijken. Enige jongens bestormen met toe stemming van de commandant tank 34081 en laten zich alles haarfijn uit leggen. Ter geruststelling van de be lastingbetalers de nummering van de Nederlandse tanks begint niet met 1. Nieuw protest van mgr. Beran REGERINGSAGENT VERLEENT DISPENSATIE. De aartsbisschop van Praag, mgr. Josef Beran, heeft in een brief d.d. 17 Augustus, die Zaterdag te Praag werd gepubliceerd, de Tsjechoslo waakse regering beschuldigd van wetschennis. Regeringsagenten gin gen hun bevoegdheid verre te buiten door dispensatie te verlenen en an dere functies te verrichten die uit sluitend de Kerk waren voorbehou den, aldus zegt de brief. Mgr. Beran zegt verder van oordeel te zijn, dat nietttegenstaande de bestaande wet de staat van bevoegdheid van toe zicht op de Kerk geeft, een agent van de regering daarom nog niet ge machtigd is de bevoegdheden van een aartsbisschop uit te oefenen. Hij deelde het ministerie van onderwijs mede, dat de regeringsagent in zijn bureau, dr. Miroslav Houska, dispen saties verleende en kerkelijke func tionarissen aanstelde, hetgeen in strijd was met de bestaande wet, die, aldus de aartsbisschop, de bevoegd heden van de staat beperkte tot het toezicht op de Kerk. De wet gaf de Kerk het recht haar interne zaken onafhankelijk te regelen. VRIJDAG PROCES TEGEN RAJK c.s Te Eoedapest is de acte van be schuldiging tegen de-voormalige Hon gaarse minister van buitenlandse za ken, Laszlo Rajk en zeven andere me debeklaagden bekend gemaakt- Zij worden ervan beschuldigd spionnage te hebben bedreven voor de Ameri kaanse en Joegoslavische geheime diensten. Het proces tegen Rajk en de anderen zal 1'6 September a.s. beginnen. Griekenland liquideert de oorlog TERUGKEER TOT NORMALE LEVEN In Athene is van gezaghebbende zijde verklaard, dat de regering voorbereidingen treft om het land te doen terugkeren tot de normale stand van zaken. De minister van Defensie heeft gezegd, dat de Griek se soldaten aan de grenzen de te rugkeer van de rebellen zullen ver hinderen. Hij voegde hieraan toe, dat de buurstaten er rekening mee moesten houden, dat het leger de guerrilla's in hun schuilhoeken on schadelijk zal maken, als deze lan den een nieuwe invalspoging den steunen. De regering stelt een wetsont werp op, waarbij de noodmaatrege len, die tijdens de burgeroorlog heb- ben gegolden, worden opgeheven Voorts zal de communistische partij bij de wet verboden worden. De avondklok zal verdwijnen, de pers krijgt haar vrijheid terug en de spe ciale bevoegdheden van de regering in verband met de noodtoestand zul len ingetrokken worden. Vóór 20 September, de dag waarop Tsaldaris, de minister van Buiten landse Zaken naar Lake Success vertrekt, zullen de nieuwe wette lijke maatregelen van kracht wor den. BLOEMENCORSO IN DE HOOFD STAD Tienduizenden Amster dammers hebben het Aalsmeerse bloemencorso door de hoofdstad, waarin zestig wagens meereden, bewonderd. De bloemkwekers had den hun uiterste best gedaan en de ene wagen was nog fraaier en origi neler versierd dan de andere. Op vallend was het grote aantal, bloemen opgetrokken dieren in de optocht. Een van dde prachtig uitge doste wagens paseert het terras van het I.C.C. in het Vondelpark, waar vele autoriteiten, o.w. Indonesische gedelegeerden ter Ronde Tafel Con ferentie de prachtige optocht gade sloegen. Z.H. de Paus over de kracht der organisatie Z.H. DE PAUS heeft op de audiëntie, die hij verleende aan de bede vaarders van het Belgisch Algemeen Christelijk Werkersverbond. een toespraak gehouden. Hij wees de arbeiders „op het gevaar dat er in bestaat, misbruik te maken van hun organisaties. Hij zeide, dat het nut tig zou zijn een publiekrechterlijk statuut van het economisch leven uit te werken, om dit gevaar te weren.*' „De vakbonden zijn ontstaan als I orde in de arbeidswereld te bevor- een spontaan en noodzakelijk gevolg deren." van het kapitalisme, dat tot een eco nomisch stelsel is uitgegroeid. Als dusdanig heeft de Kerk er haar goedkeuring aan gehecht, op voor^ waarde echter, dat zij, steunend op de wetten van Christus als onwan kelbare basis, tracht de christelijke Hoe staat het met het Bestand? HET WIL NIET ERG VLOTTEN. Roeslan Abdoelgani, secretaris-ge neraal van het Republikeinse minis terie van voorlichting, heeft te Soera- ba ja verklaard, dat het werk van de plaatselijke gemengde commissie be last met het toezicht op het be stand, niet wil vlotten, daar er over militaire-technische aangelegenhe den meningsverschillen bestaan. Over de activiteit van communistische benden zei Abdoelgani, dat in be paalde streken de communistische partij nog niet geheel onschadelijk is gemaakt. De T.N.I. treedt niet ge wapend tegen de communistische benden op. De Republikeinse gouverneur van Oost-Java, Soengkono, verklaarde, dat hij reeds orders had gegeven om de gevangen Chinezen vrij te laten. Hij wist echter niet in welke toe stand deze mensen zich bevinden. Minister van Maarseveen heeft aan de Tweede Kamer een overzicht aangeboden inzake de practische uitwerking van de order staakt het vuren op Java en Sumatra in de pe riode van 26 Augustus tot en met 1 September.Hij heeft dat overzicht aan de Kamer voorgelegd ter strikt vertrouwelijke kennisneming. ACTIE TEGEN DE „DARUL ISLAM Volgens een rapport van de Neder landse autoriteiten hebben er in de laatstverlopen vier dagen bittere ge vechten plaats gehad tegen guerilla- strijders van de „Darul Islam" nabij Garut en Tasikmalaja, waarbij vol gens opgaaf van Nederlandse zijde de Darul Islam 80 man hebben ver loren zonder verliezen aan Neder landse zijde. Deze actie volgde op een overval der guerillastrijders op een Ne'derlands convooi in de vorige week en vormt een onderdeel van een algemene zuiveringsactie in deze streek, welke plaats heeft in samen werking met republikeinse strijd krachten. Uit republikeinse leger- kringen wordt vernomen, dat onge veer 8000 guerillastrijders van de „Darul- Islam" die zich niets aan trekken van de order tot het staken der vijandelijkheden, in West-Java zowel republikeinse troepen als Ne derlandse convooien aanvallen. KABINET VRAAGT INTREKKING INTERIM-REGELING SURINAME. Het Kabinet heeft de Koningin machtiging gevraagd het betwiste ontwerp van de interim-regeling voor Suriname in te trekken. De re gering acht met de handhaving van het ontwerp geen belang gediend nu de voorgestelde regeling een steen des aanstoots blijkt te zijn geworden in plaats van de partijen te kunnen bevredigen. Het kabinet nam dit besluit na te hebben kennis genomen van de re actie der Eerste Kamer. den, zo hebben functionarissen van de Chinese diplomatieke missie te Tokio verklaard. Dit is bevestigd door de Japanse politie en is door de bezettingsautoriteiten niet tegen gesproken. Reeds ruim 200 voormalige Japanse oorlogspiloten hebben zich op verzoek van de Chinese missie te Tokio laten aanwerven, een vijftigtal hunner be vindt zich reeds op Formasa- Talrijke anderen, die zich in havens van Zuid- Japan schuilhouden, wachten op een gelegenheid om clandestien naar Formosa scheep te gaan. Volgens functionarissen van de Chinese missie te Tokio heeft Tsjiang Kai Sjek een begroting van 12 mil- lioen dollar uitgetrokken voor de aanwerving van Japanse piloten, mi litaire adviseurs en technici. De huidige activiteit der leden van de Chinese missie, die voortgaat op bevel van Tsjiang Kai Sjek Ja panners aan te werven, is door de Amerikaanse bezettingsautoriteiten afgekeurd, doch de aanwerving en de clandestiene inscheping van Ja panse vrijwilligers rnet bestemming naar Formosa worden in het geheim voortgezet. De kracht van de organisatie, hoe machtig men deze zich ook voor stelt, is uit zichzelf en op zichzelf geen element van orde: de jongste en de huidige geschiedenis levert daarvan voortdurend het tragisch bewijs. Wie ogen heeft om te zien kan zich daarvan gemakkelijk vergewis sen Vandaag evenals gisteren, in de toekomst evenals in het verleden, kan een vaste en stevige toestand slechts opgebouwd worden op bases, dde door de natuur zijn gelegd in werkelijkheid, door de schepper als grondvesten van de enig-s wer kelijke stabiliteit. Ziedaar, waarom wij nooit moe worden, de uitwerking van een pu bliekrechterlijk statuut van het be drijfsleven en van het gehele maat schappelijke leven in het algemeen, volgens de beroepsorganisatie, met klem aan te bevelen," aldus de Paus. De delegatie, die onder leiding stond van de minister voor verbin dingen, Paul Segers, en de minister voor Arbeidszaken, Oscar Behogne, werd in de zomerresidentie, Castel Gandolfo, ontvangen. Zij bestond uit 1200 Belgische katholieke arbeiders. Tsjiang speelt leentjebuur BIJ DE JAPANSE PILOTEN. De Chinese nationalisten zijn be gonnen met de aanwerving in Japan van Japanse officieren en soldaten, die zij clandestien naar Formosa zen- BIJ HET MAKEN VAN PUT VERONGELUKT. De 20-jarige enige zoon van de landbouwer Jacobs uit 't Veulen, een gehucht onder Venray, hielp Zater dagmiddag zijn vader bij het vervaar digen van een betonnen drinkput na bij de boerderij. Door het verplaat sen van een der zware ringen kan telde er een om, waardoor de zoon onder het beton werd bedolven en op slag werd gedood. KINDEREN UIT IN LICHTERLAAIE STAANDE BOERDERIJ GERED. Zonwagavond omstreeks half acht ontstond, vermaoedelijk tegenvolge van kortsluiting, brand in de boerde rij van de heer Van Sonsbeek in de Kesselsehoek onder de gemeente Lith. De eigenaar trachtte de brand te blussen waarbij hij aan de beide handen ernstige brandwonden op liep. Men slaagde er in, de kinderen, die reeds in bed lagen, uit de in lich ter laaie staande boerderij te redden. De gehele huishoudelijke inboedel, de landbouwinventaris en machines, be nevens een achttal varkens, werden een prooi der vlammen. Daar men vreesde, dat de brand ook op de nabij gelegen boerderijen zou over slaan werd zowel de gemeentelijke brandweer van Lith als van Oss en 's-Hertogenbosch gewaarschuwd. De ze waren alle drie spoedig aanwezig en wisten de omliggende boerderijen te behouden. ZES GEZINNEN DAKLOOS DOOR FELLE BRAND IN WOON BARAKKEN. Zes gezinnen zijn dakloos gewor den door een brand, die Zaterdag avond tegen acht uur ontstond in het Noordelijk gedeelte van een der Zweedse barakken op den Dries te Groesbeek. De brand greep vrij snel om zich heen in deze van hout opge trokken barakken. Hoewel omwonen den onmiddellijk te hulp snelden en ook de gemeentelijke brandweer di rect ter plaatse was, kon deze niet verhinderen, dat de woningen, met bijna alle meubilair in de vlammen omkwam. Door het kordate optreden der buurtbewoners konden twee kin deren, die reeds te bed lagen en waarvan de ouders niet thuis waren, gered worden. De woningen behoren aan de gemeente Groesbeek. De boedels der bewoners waren laag of niet verzekerd. De besprekingen te Washington De ministers van Engeland, Canada en de Ver. Staten zijn het tijdens de financiële besprekingen te Washington in beginsel eens geworden over de oprichting van een permanente economische raad, die de vraagstuk ken van de dollar- en sterling-gebieden moet behandelen, aldus schrijft Felix Belair, de Washingtonse correspondent van de „New York Times". Andere resultaten van de bijeen komst van Zaterdag zijn volgens Be lair de volgende: De V. S. hebben Engeland verze kerd, dat zij Engeland zullen toe staan, een deel dollarschenkingen van de ECA te besteden voor de aan koop van tarwe en mogelijk enkele andere belangrijke voedselvoorraden in Canada, in plaats van dat deze orders in de V.S. geplaatst moeten worden. Aanzienlijke vooruitgang wérd ge boekt bij de besprekingen over een uitgebreid programma voor het aan leggen van voorraden strategische materialen, te kopen in de landen van het Britse gemenebest. De V-S. hebben de noodzakelijkheid erkend van herziening van het douanestel sel ten einde de Britse en andere ex port te vergemakkelijken. Een werkgroep van de drie mogend heden heeft aan de conferentie ge rapporteerd, dat het dollartekort van Engeland verminderd zou worden door het verstrekken van leningen ten behoeve van de ontwikkeling, aan koloniale gébieden door de In ternationale Bank voor Herstel en Ontwikkeling en de Export-Import- bank. De Engelse vertegenwoordigers wa ren het er over eens, dat de Labour- regering spoedig haar begroting moet beknotten, vermoedelijk op het ge bied van ..welvaartsuitgaven", aldus de „New York Times" VANDAAG COMMUNIQUé. Experts zijn gisteren bezig geweest met de formulering vah een commu niqué dat het resultaat zai aankon digen van de te Washington gehou den financiële besprekingen tussen Engeland Amerika en Canada. Het communiqué zal vandaag worden ge publiceerd. De bedoeling ervan is, de beleggers over de gehele wereld de verzekering te geven dat de drie landen nooit zullen toelaten dat de economie van een van hen in duigen zal vallen. Voorts is het doel ervan, het vertrouwen in Engeland te her stellen. Treinongeluk op route Utrecht-Arnhem Om ongeveer tien minuten over half twaalf Zondagavond reed een militaire trein uit Amsterdam bij Wolfheze door tot nu toe onbekende oorzaak tegen een stootblok. De eer ste coupé, waarin zich vier militai ren bevonden, werd vrijwel geheel vernield. Drie der inzittenden wer den ernstig gewond. Ook de machi nist van de locomotief liep verwon dingen op. De sneltrein, die om 11.30 uur uit Arnhem vertrok, ramde de militaire trein.' Hoewel ook deze trein zwaar beschadigd werd, deden zich geen persoonlijke ongevallen voor. De gewonden werden naar het ziekenhuis te Arnhem overgebracht. Er waren spoedig reddingsploegen uit Wolfheze tef plaatse. De passa giers van de militaire trein werden met bussen naar de plaats van him bestemming gebracht. Daar de trein uit Arnhem vrijwel op het ogenblik van het ongeluk Wolfheze binnen reed, kon de bestuurder niet meer gewaarschuwd worden. Weer electriciteits beperking DEZE WINTER TIJDENS DE SPITSUREN. Terwijl het productie-apparaat van de electriciteitsbedrijven nog niet aan de sterk gestegen vraag kon worden aangepast, beweegt het elek triciteitsverbruik zich nog steeds in stijgende lijn. Daarom, zo deelt het departement van Economische Za ken mee, zullen in November, De cember en Januari a.s. wederom maatregelen dieen te worden geno men ter beperking van het electrici- teitsverbruik tijdens de z,g. spits uren. In de Staatscourant van heden wordt bekend gemaakt, dat gedu rende de spitsuren het electriciteits- verbruik voor verlichting en ver warming in electrische treinen en trams tot de helft beperkt dient te worden. Voorts dat reclameverlich- tinf, buitenverlichting van openbare gebouwen, van Horeca-bedrijven en van amusementsinrichtingen als ook etalageverlichting tijdens de spits uren is verboden. Etalageverlichting is wel toegestaan aan die winkelbe drijven, welke een afspraak hebben gemaakt met het electriciteitsbedrijf om in de spitsuren slechts de helft van de verlichting, zoals die het vo rige jaar in bedrijf was, voor etala ge en winkel te ontsteken. Deze re geling. die tot stand is gekomen in overleg met de middenstandsorgani" saties, is gunstiger dan die van het vorige jaar, daar het thans mogelijk is een deel van de etalageverlichting in bedrijf te houden, terwijl toch de nodige bezuiniging op het electrici- teitsverbruik tijdens de spitsuren, wordt bereikt Van middenstandszij de is alle medewerking bij de uit voering toegezegd. Reeds nu moge erop worden ge wezen, aldus het departement, dat teneinde te voorkomen, dat nog in- grijpendèr maatregelen worden ge nomen. de medewerking van ieder een nodig zal zijn. Ook de particu liere verbruikers moeten er rekening mede houden, dat in de maanden November, December en Januari in de spitsuren de uiterste zuinigheid met electriciteit geboden zal zijn. ARBEIDER 12 SECONDEN ONDER STROOM VAN 380 VOLT. Tijdens reparatiewerkzaamheden aan de sluisdeuren van de Westsluis in het droogdok te Terneuzen, ont stond kortsluiting in een electrische boormachine. De heer J. Hamelink, die met deze boormachine werk zaam was, werd enkele meters weg geslingerd en nam in de val de boormachine mee, zodat hij onge veer 12 seconden een stroomsterkte van 380 volt door het lichaam kreeg. Door ihet uitschakelen van de stroom kon het slachtoffer uit zijn penarde positie worden bevrijd. Hij bleef echter ruim een uur be wusteloos. Nadat dokter C. de Koek eerste hulp had verleend, werd het slachtoffer per auto naar huis ge bracht. Zijn toestand is thans rede lijk wel. GEEN AUDIËNTIE BISSCHOP VAN HAARLEM. Z. H. Exc. de Bisschop van Haar lem, zal a.s. Woensdag geen audiëntie verlenen. Een k-oAAeÊtje... „Weest niet bekommerd, zeggend: wat zullen wij eten of waarmede zul len wij ons kleden? Voor al deze din gen zijn de heidenen hezor

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1