Na mgr. Beran nu mgr. Matocha
Organisatie op zichzelf geen
element van orde
Instelling van permanente
economische raad
S)e &iidte(2owïcvnt
MAANDAG 12 SEPTEMBER 1949
40ste JAARGANG No. 11794
Directeur: C. M. VAN HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMEB.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Gebruik van
electriciteit wordt
in ons land beperkt
Bur. Papengracht 32, Tele!. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f0.32 p. w., 11.40 p. mnd., f4.15 p kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.; 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Hij wordt bewaakt voor eigen
veiligheid
IN KRINGEN VAN HET DIOCEES VAN OLOMOUC wordt verklaard,
dat de Tsjechoslowaakse autori teiten de Moravische aartsbisschop,
dr. Josef Matocha, met politiemaatregelen hebben omringd. Matocha is
de op een na hoogste R.K. ambtsdrager in het land.
Twee leden van de veiligheidspolitie en een speciale wacht staan bi>
de deur van zijn paleis en ondervragen alle bezoekers. De aartsbisschop
is verzocht iemand van de politie in zijn auto te nemen, waarheen hij
ook rijdt. De autoriteiten hebben tegenover hem verklaard, aldus bo
vengenoemde kringen, dat de maatregelen getroffen zijn voor zijn eigen
veiligheid. Uit de berichten valt op te maken, dat Matocha zich in on
geveer dezelfde toestand bevindt als de aartsbisschop van Praag, dr. Jo
sef Beran. Alleen is mgr. Matocha blijkbaar nog vrij om te gaan waar
heen hij wil, zij het dan ook met bewaking.
Uit andere delen van het bisdom
wordt gemeld, dat meer dan 60 gees
telijken de staatssubsidie op hun sa
laris ontzegd is naar aanleiding van
het lezen van herderlijke brieven.
Een seminarium was door regerings
agenten bezocht, die een onderzoek
naar de wijze van doceren en het
houden van godsdienstoefeningen
instelden.
Berichten uit andere bisdommen
wijzen er op, dat de maatregelen van
de politie en de veiligheidsdiensten
over het algemeen verzwaard wor
den Volgens kerkelijke kringen wor
den de auto's van geestelijken in
het bisdom Ceske Budejovice gecon-
fiskeerd, indien de bloeten niet be
taald worden, opgelegd wegens het
voorlezen van herderlijke brieven.
Andere geestelijken zouden maande
lijks een som moeten betalen om in
het bezit t blijven van hun motor
fietsen. die zij in uitgestrekte paro
chies nodig hebben.
Het geheim van
Guiliano's succes
DE HELD DER S1CILIAANSE
ONAFHANKELIJKHEID.
De Siciliaanse nationalisten heb-"
ben in feite ,.de oorlog aan Italië
verklaard" door zich te verbinden
met de bandietenleider Salvator
Guiliano. In een verklaring van het
separatistische hoofdkwartier wordt
Guiliano als ,,held van de Siciliaan
se onafhankelijkheid" betiteld er
worden hem „broederlijke groeten'
gezonden.
Deze mededeling vormt een be
vestiging van hetgeen de separatis
ten jarenlang tegengesproken heb
ben, namelijk, dat zij Guiliano met
wapens en geld gesteund hebben om
het de Italiaanse regering lastjg
maken.
Guiliano, die zich thans in de ber
gen bij Palermo bevindt, heeft reeds
verklaard „openlijke oorlog' tegen
de politie te zullen voeren, indien
men hem niet met rust laat. Thans
zal hij de sceun hebben van duizen
den nationalistische Sicilianen, die
vroeger reeds zelfs een onafhankelij
ke Siciliaanse republiek eisten. Een
geheel leger van vrienden en spion
nen is thans bereid om de bandiet te
beschermen en de maatregelen der
politie tegen te werken.
Tijdens een Zondagmiddag in de
Nederlands Hervormde Kerk aan de
Loolaan onder auspiciën van het
Protestants Interkerkelijk Thuis
front gehouden speciale radio-kerk
dienst heeft H.K.H. Prinses Wilhel-
mina, die in gezelschap van haar
dame 'du palais, mevr. L. Th. de Beau
fort was, een toespraak gehouden aan
de Apeldoornse jongens over zee.
JEUGDIGE BELANGSTELLING
VOOR MILITAIRE WAPENS Mi
litaire marsen hebben altijd de be
langstelling van de jeugd. Zodra de
soldaten even halt houden zijn de
kinderen erbij om de tanks te be
kijken.
Enige jongens bestormen met toe
stemming van de commandant tank
34081 en laten zich alles haarfijn uit
leggen. Ter geruststelling van de be
lastingbetalers de nummering van de
Nederlandse tanks begint niet met 1.
Nieuw protest
van mgr. Beran
REGERINGSAGENT VERLEENT
DISPENSATIE.
De aartsbisschop van Praag, mgr.
Josef Beran, heeft in een brief d.d.
17 Augustus, die Zaterdag te Praag
werd gepubliceerd, de Tsjechoslo
waakse regering beschuldigd van
wetschennis. Regeringsagenten gin
gen hun bevoegdheid verre te buiten
door dispensatie te verlenen en an
dere functies te verrichten die uit
sluitend de Kerk waren voorbehou
den, aldus zegt de brief. Mgr. Beran
zegt verder van oordeel te zijn, dat
nietttegenstaande de bestaande wet
de staat van bevoegdheid van toe
zicht op de Kerk geeft, een agent
van de regering daarom nog niet ge
machtigd is de bevoegdheden van
een aartsbisschop uit te oefenen. Hij
deelde het ministerie van onderwijs
mede, dat de regeringsagent in zijn
bureau, dr. Miroslav Houska, dispen
saties verleende en kerkelijke func
tionarissen aanstelde, hetgeen in
strijd was met de bestaande wet, die,
aldus de aartsbisschop, de bevoegd
heden van de staat beperkte tot het
toezicht op de Kerk. De wet gaf de
Kerk het recht haar interne zaken
onafhankelijk te regelen.
VRIJDAG PROCES TEGEN RAJK c.s
Te Eoedapest is de acte van be
schuldiging tegen de-voormalige Hon
gaarse minister van buitenlandse za
ken, Laszlo Rajk en zeven andere me
debeklaagden bekend gemaakt- Zij
worden ervan beschuldigd spionnage
te hebben bedreven voor de Ameri
kaanse en Joegoslavische geheime
diensten. Het proces tegen Rajk en
de anderen zal 1'6 September a.s.
beginnen.
Griekenland
liquideert de
oorlog
TERUGKEER TOT NORMALE
LEVEN
In Athene is van gezaghebbende
zijde verklaard, dat de regering
voorbereidingen treft om het land
te doen terugkeren tot de normale
stand van zaken. De minister van
Defensie heeft gezegd, dat de Griek
se soldaten aan de grenzen de te
rugkeer van de rebellen zullen ver
hinderen. Hij voegde hieraan toe,
dat de buurstaten er rekening mee
moesten houden, dat het leger de
guerrilla's in hun schuilhoeken on
schadelijk zal maken, als deze lan
den een nieuwe invalspoging
den steunen.
De regering stelt een wetsont
werp op, waarbij de noodmaatrege
len, die tijdens de burgeroorlog heb-
ben gegolden, worden opgeheven
Voorts zal de communistische partij
bij de wet verboden worden. De
avondklok zal verdwijnen, de pers
krijgt haar vrijheid terug en de spe
ciale bevoegdheden van de regering
in verband met de noodtoestand zul
len ingetrokken worden.
Vóór 20 September, de dag waarop
Tsaldaris, de minister van Buiten
landse Zaken naar Lake Success
vertrekt, zullen de nieuwe wette
lijke maatregelen van kracht wor
den.
BLOEMENCORSO IN DE HOOFD
STAD Tienduizenden Amster
dammers hebben het Aalsmeerse
bloemencorso door de hoofdstad,
waarin zestig wagens meereden,
bewonderd. De bloemkwekers had
den hun uiterste best gedaan en de
ene wagen was nog fraaier en origi
neler versierd dan de andere. Op
vallend was het grote aantal,
bloemen opgetrokken dieren in de
optocht. Een van dde prachtig uitge
doste wagens paseert het terras van
het I.C.C. in het Vondelpark, waar
vele autoriteiten, o.w. Indonesische
gedelegeerden ter Ronde Tafel Con
ferentie de prachtige optocht gade
sloegen.
Z.H. de Paus over de kracht
der organisatie
Z.H. DE PAUS heeft op de audiëntie, die hij verleende aan de bede
vaarders van het Belgisch Algemeen Christelijk Werkersverbond.
een toespraak gehouden. Hij wees de arbeiders „op het gevaar dat er in
bestaat, misbruik te maken van hun organisaties. Hij zeide, dat het nut
tig zou zijn een publiekrechterlijk statuut van het economisch leven uit
te werken, om dit gevaar te weren.*'
„De vakbonden zijn ontstaan als I orde in de arbeidswereld te bevor-
een spontaan en noodzakelijk gevolg deren."
van het kapitalisme, dat tot een eco
nomisch stelsel is uitgegroeid. Als
dusdanig heeft de Kerk er haar
goedkeuring aan gehecht, op voor^
waarde echter, dat zij, steunend op
de wetten van Christus als onwan
kelbare basis, tracht de christelijke
Hoe staat het met
het Bestand?
HET WIL NIET ERG VLOTTEN.
Roeslan Abdoelgani, secretaris-ge
neraal van het Republikeinse minis
terie van voorlichting, heeft te Soera-
ba ja verklaard, dat het werk van de
plaatselijke gemengde commissie be
last met het toezicht op het be
stand, niet wil vlotten, daar er over
militaire-technische aangelegenhe
den meningsverschillen bestaan. Over
de activiteit van communistische
benden zei Abdoelgani, dat in be
paalde streken de communistische
partij nog niet geheel onschadelijk
is gemaakt. De T.N.I. treedt niet ge
wapend tegen de communistische
benden op.
De Republikeinse gouverneur van
Oost-Java, Soengkono, verklaarde,
dat hij reeds orders had gegeven om
de gevangen Chinezen vrij te laten.
Hij wist echter niet in welke toe
stand deze mensen zich bevinden.
Minister van Maarseveen heeft
aan de Tweede Kamer een overzicht
aangeboden inzake de practische
uitwerking van de order staakt het
vuren op Java en Sumatra in de pe
riode van 26 Augustus tot en met 1
September.Hij heeft dat overzicht
aan de Kamer voorgelegd ter strikt
vertrouwelijke kennisneming.
ACTIE TEGEN DE „DARUL ISLAM
Volgens een rapport van de Neder
landse autoriteiten hebben er in de
laatstverlopen vier dagen bittere ge
vechten plaats gehad tegen guerilla-
strijders van de „Darul Islam" nabij
Garut en Tasikmalaja, waarbij vol
gens opgaaf van Nederlandse zijde
de Darul Islam 80 man hebben ver
loren zonder verliezen aan Neder
landse zijde. Deze actie volgde op
een overval der guerillastrijders op
een Ne'derlands convooi in de vorige
week en vormt een onderdeel van
een algemene zuiveringsactie in deze
streek, welke plaats heeft in samen
werking met republikeinse strijd
krachten. Uit republikeinse leger-
kringen wordt vernomen, dat onge
veer 8000 guerillastrijders van de
„Darul- Islam" die zich niets aan
trekken van de order tot het staken
der vijandelijkheden, in West-Java
zowel republikeinse troepen als Ne
derlandse convooien aanvallen.
KABINET VRAAGT INTREKKING
INTERIM-REGELING
SURINAME.
Het Kabinet heeft de Koningin
machtiging gevraagd het betwiste
ontwerp van de interim-regeling
voor Suriname in te trekken. De re
gering acht met de handhaving van
het ontwerp geen belang gediend nu
de voorgestelde regeling een steen
des aanstoots blijkt te zijn geworden
in plaats van de partijen te kunnen
bevredigen.
Het kabinet nam dit besluit na te
hebben kennis genomen van de re
actie der Eerste Kamer.
den, zo hebben functionarissen van
de Chinese diplomatieke missie te
Tokio verklaard. Dit is bevestigd
door de Japanse politie en is door
de bezettingsautoriteiten niet tegen
gesproken.
Reeds ruim 200 voormalige Japanse
oorlogspiloten hebben zich op verzoek
van de Chinese missie te Tokio laten
aanwerven, een vijftigtal hunner be
vindt zich reeds op Formasa- Talrijke
anderen, die zich in havens van Zuid-
Japan schuilhouden, wachten op een
gelegenheid om clandestien naar
Formosa scheep te gaan.
Volgens functionarissen van de
Chinese missie te Tokio heeft Tsjiang
Kai Sjek een begroting van 12 mil-
lioen dollar uitgetrokken voor de
aanwerving van Japanse piloten, mi
litaire adviseurs en technici.
De huidige activiteit der leden
van de Chinese missie, die voortgaat
op bevel van Tsjiang Kai Sjek Ja
panners aan te werven, is door de
Amerikaanse bezettingsautoriteiten
afgekeurd, doch de aanwerving en
de clandestiene inscheping van Ja
panse vrijwilligers rnet bestemming
naar Formosa worden in het geheim
voortgezet.
De kracht van de organisatie, hoe
machtig men deze zich ook voor
stelt, is uit zichzelf en op zichzelf
geen element van orde: de jongste
en de huidige geschiedenis levert
daarvan voortdurend het tragisch
bewijs.
Wie ogen heeft om te zien kan
zich daarvan gemakkelijk vergewis
sen Vandaag evenals gisteren, in de
toekomst evenals in het verleden,
kan een vaste en stevige toestand
slechts opgebouwd worden op bases,
dde door de natuur zijn gelegd in
werkelijkheid, door de schepper
als grondvesten van de enig-s wer
kelijke stabiliteit.
Ziedaar, waarom wij nooit moe
worden, de uitwerking van een pu
bliekrechterlijk statuut van het be
drijfsleven en van het gehele maat
schappelijke leven in het algemeen,
volgens de beroepsorganisatie, met
klem aan te bevelen," aldus de Paus.
De delegatie, die onder leiding
stond van de minister voor verbin
dingen, Paul Segers, en de minister
voor Arbeidszaken, Oscar Behogne,
werd in de zomerresidentie, Castel
Gandolfo, ontvangen. Zij bestond uit
1200 Belgische katholieke arbeiders.
Tsjiang speelt
leentjebuur
BIJ DE JAPANSE PILOTEN.
De Chinese nationalisten zijn be
gonnen met de aanwerving in Japan
van Japanse officieren en soldaten,
die zij clandestien naar Formosa zen-
BIJ HET MAKEN VAN PUT
VERONGELUKT.
De 20-jarige enige zoon van de
landbouwer Jacobs uit 't Veulen, een
gehucht onder Venray, hielp Zater
dagmiddag zijn vader bij het vervaar
digen van een betonnen drinkput na
bij de boerderij. Door het verplaat
sen van een der zware ringen kan
telde er een om, waardoor de zoon
onder het beton werd bedolven en op
slag werd gedood.
KINDEREN UIT IN LICHTERLAAIE
STAANDE BOERDERIJ GERED.
Zonwagavond omstreeks half acht
ontstond, vermaoedelijk tegenvolge
van kortsluiting, brand in de boerde
rij van de heer Van Sonsbeek in de
Kesselsehoek onder de gemeente
Lith. De eigenaar trachtte de brand
te blussen waarbij hij aan de beide
handen ernstige brandwonden op
liep. Men slaagde er in, de kinderen,
die reeds in bed lagen, uit de in lich
ter laaie staande boerderij te redden.
De gehele huishoudelijke inboedel, de
landbouwinventaris en machines, be
nevens een achttal varkens, werden
een prooi der vlammen. Daar men
vreesde, dat de brand ook op de
nabij gelegen boerderijen zou over
slaan werd zowel de gemeentelijke
brandweer van Lith als van Oss en
's-Hertogenbosch gewaarschuwd. De
ze waren alle drie spoedig aanwezig
en wisten de omliggende boerderijen
te behouden.
ZES GEZINNEN DAKLOOS DOOR
FELLE BRAND IN WOON
BARAKKEN.
Zes gezinnen zijn dakloos gewor
den door een brand, die Zaterdag
avond tegen acht uur ontstond in het
Noordelijk gedeelte van een der
Zweedse barakken op den Dries te
Groesbeek. De brand greep vrij snel
om zich heen in deze van hout opge
trokken barakken. Hoewel omwonen
den onmiddellijk te hulp snelden en
ook de gemeentelijke brandweer di
rect ter plaatse was, kon deze niet
verhinderen, dat de woningen, met
bijna alle meubilair in de vlammen
omkwam. Door het kordate optreden
der buurtbewoners konden twee kin
deren, die reeds te bed lagen en
waarvan de ouders niet thuis waren,
gered worden. De woningen behoren
aan de gemeente Groesbeek. De
boedels der bewoners waren laag of
niet verzekerd.
De besprekingen te Washington
De ministers van Engeland, Canada en de Ver. Staten zijn het tijdens de
financiële besprekingen te Washington in beginsel eens geworden over
de oprichting van een permanente economische raad, die de vraagstuk
ken van de dollar- en sterling-gebieden moet behandelen, aldus schrijft
Felix Belair, de Washingtonse correspondent van de „New York Times".
Andere resultaten van de bijeen
komst van Zaterdag zijn volgens Be
lair de volgende:
De V. S. hebben Engeland verze
kerd, dat zij Engeland zullen toe
staan, een deel dollarschenkingen
van de ECA te besteden voor de aan
koop van tarwe en mogelijk enkele
andere belangrijke voedselvoorraden
in Canada, in plaats van dat deze
orders in de V.S. geplaatst moeten
worden.
Aanzienlijke vooruitgang wérd ge
boekt bij de besprekingen over een
uitgebreid programma voor het aan
leggen van voorraden strategische
materialen, te kopen in de landen
van het Britse gemenebest. De V-S.
hebben de noodzakelijkheid erkend
van herziening van het douanestel
sel ten einde de Britse en andere ex
port te vergemakkelijken.
Een werkgroep van de drie mogend
heden heeft aan de conferentie ge
rapporteerd, dat het dollartekort van
Engeland verminderd zou worden
door het verstrekken van leningen
ten behoeve van de ontwikkeling,
aan koloniale gébieden door de In
ternationale Bank voor Herstel en
Ontwikkeling en de Export-Import-
bank.
De Engelse vertegenwoordigers wa
ren het er over eens, dat de Labour-
regering spoedig haar begroting moet
beknotten, vermoedelijk op het ge
bied van ..welvaartsuitgaven", aldus
de „New York Times"
VANDAAG COMMUNIQUé.
Experts zijn gisteren bezig geweest
met de formulering vah een commu
niqué dat het resultaat zai aankon
digen van de te Washington gehou
den financiële besprekingen tussen
Engeland Amerika en Canada. Het
communiqué zal vandaag worden ge
publiceerd. De bedoeling ervan is,
de beleggers over de gehele wereld
de verzekering te geven dat de drie
landen nooit zullen toelaten dat de
economie van een van hen in duigen
zal vallen. Voorts is het doel ervan,
het vertrouwen in Engeland te her
stellen.
Treinongeluk op
route
Utrecht-Arnhem
Om ongeveer tien minuten over
half twaalf Zondagavond reed een
militaire trein uit Amsterdam bij
Wolfheze door tot nu toe onbekende
oorzaak tegen een stootblok. De eer
ste coupé, waarin zich vier militai
ren bevonden, werd vrijwel geheel
vernield. Drie der inzittenden wer
den ernstig gewond. Ook de machi
nist van de locomotief liep verwon
dingen op. De sneltrein, die om 11.30
uur uit Arnhem vertrok, ramde de
militaire trein.' Hoewel ook deze
trein zwaar beschadigd werd, deden
zich geen persoonlijke ongevallen
voor. De gewonden werden naar het
ziekenhuis te Arnhem overgebracht.
Er waren spoedig reddingsploegen
uit Wolfheze tef plaatse. De passa
giers van de militaire trein werden
met bussen naar de plaats van him
bestemming gebracht. Daar de trein
uit Arnhem vrijwel op het ogenblik
van het ongeluk Wolfheze binnen
reed, kon de bestuurder niet meer
gewaarschuwd worden.
Weer electriciteits
beperking
DEZE WINTER TIJDENS DE
SPITSUREN.
Terwijl het productie-apparaat
van de electriciteitsbedrijven nog
niet aan de sterk gestegen vraag kon
worden aangepast, beweegt het elek
triciteitsverbruik zich nog steeds in
stijgende lijn. Daarom, zo deelt het
departement van Economische Za
ken mee, zullen in November, De
cember en Januari a.s. wederom
maatregelen dieen te worden geno
men ter beperking van het electrici-
teitsverbruik tijdens de z,g. spits
uren.
In de Staatscourant van heden
wordt bekend gemaakt, dat gedu
rende de spitsuren het electriciteits-
verbruik voor verlichting en ver
warming in electrische treinen en
trams tot de helft beperkt dient te
worden. Voorts dat reclameverlich-
tinf, buitenverlichting van openbare
gebouwen, van Horeca-bedrijven en
van amusementsinrichtingen als ook
etalageverlichting tijdens de spits
uren is verboden. Etalageverlichting
is wel toegestaan aan die winkelbe
drijven, welke een afspraak hebben
gemaakt met het electriciteitsbedrijf
om in de spitsuren slechts de helft
van de verlichting, zoals die het vo
rige jaar in bedrijf was, voor etala
ge en winkel te ontsteken. Deze re
geling. die tot stand is gekomen in
overleg met de middenstandsorgani"
saties, is gunstiger dan die van het
vorige jaar, daar het thans mogelijk
is een deel van de etalageverlichting
in bedrijf te houden, terwijl toch de
nodige bezuiniging op het electrici-
teitsverbruik tijdens de spitsuren,
wordt bereikt Van middenstandszij
de is alle medewerking bij de uit
voering toegezegd.
Reeds nu moge erop worden ge
wezen, aldus het departement, dat
teneinde te voorkomen, dat nog in-
grijpendèr maatregelen worden ge
nomen. de medewerking van ieder
een nodig zal zijn. Ook de particu
liere verbruikers moeten er rekening
mede houden, dat in de maanden
November, December en Januari in
de spitsuren de uiterste zuinigheid
met electriciteit geboden zal zijn.
ARBEIDER 12 SECONDEN ONDER
STROOM VAN 380 VOLT.
Tijdens reparatiewerkzaamheden
aan de sluisdeuren van de Westsluis
in het droogdok te Terneuzen, ont
stond kortsluiting in een electrische
boormachine. De heer J. Hamelink,
die met deze boormachine werk
zaam was, werd enkele meters weg
geslingerd en nam in de val de
boormachine mee, zodat hij onge
veer 12 seconden een stroomsterkte
van 380 volt door het lichaam kreeg.
Door ihet uitschakelen van de
stroom kon het slachtoffer uit zijn
penarde positie worden bevrijd.
Hij bleef echter ruim een uur be
wusteloos. Nadat dokter C. de Koek
eerste hulp had verleend, werd het
slachtoffer per auto naar huis ge
bracht. Zijn toestand is thans rede
lijk wel.
GEEN AUDIËNTIE BISSCHOP
VAN HAARLEM.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haar
lem, zal a.s. Woensdag geen audiëntie
verlenen.
Een k-oAAeÊtje...
„Weest niet bekommerd, zeggend:
wat zullen wij eten of waarmede zul
len wij ons kleden? Voor al deze din
gen zijn de heidenen hezor