Bijl 300 jaar geleden verging „De Vergulde Draeck"
Albanië, bolwerk van de
Kominform
Zijn de resten nog
vindbaar in Australië
ZATERDAG 10 SEPTEMBER 1949
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD PAGINA 3
LAATSTE ZOMERCONCERT IN DE
PIETERSKERK.
Wij herhalen nog eens, dat wij- tel
kens weer het plan van de organist
Leo Mens en de uitvoering ervan toe
juichen. Hij stelt ons regelmatig in
de gelegenheid om de voorname or
gellitteratuur te horen en te leren
kennen. Deze toch dateert van
eeuwen her tot op heden en toch
wordt zij door de ontwikkelde toe
hoorder nog te weinig gekend.
Onze dank gaat dus uit naar Leo
Mens, die dit mooie geslaagde concert
aanving met Fantasia in A" (met
echowerk) van Sweelinck. Met fan
tasie en kleur heeft hij dit merkwaar
dige werk, dat immer boeit en be
koort voorgedragen.
Het overige deel van het program
ma legde hij in handen van zijn bei
de medewerkers de violiste Sylvia
van der Hoef en Piet Uiterlinden, die
een niet minder belangTijk program
ma uitvoerden.
Sylvia van der Hoef liet een veel
belovend geluid horen. Wij hoorden
van haar „Sonate G moll" van Se-
naillé, ingetogen en gracieus, ge
speeld. Ook de „Sonate G moll" van
Bach speelde zij muz'kaal, fraai van
toon, welke in de toekomst zeker gro
ter en meer gevarieerd zal worden,
waardoor de expressie zal winnen.
Met zorg cultiveert zij haar toon, die
in alle registers welluidend is. Tech
niek en intonatie zijn goed op weg
en 't geheel doet gedistingeerd aan.
Sarabande „G moll" van Gargiulo
(driestemmig vioolspel) was het ge
slaagd besluit van haar programma.
Piet Uiterlinden secundeerde haar
voortreffelijk. Uiterlinden was uit
muntend op dreef, speelde Prelude
en Fuga Esdur van Bach en bewees,
dat men in een fuga met alle moei
lijkheden van de fuga-kunst vervoe
rend musiceren kan. Het koraal in
,.E dur" van César Franck heeft hij
met fijne zin voor klankleur voorge
dragen. De twee orgelkoralen van
Pepping konden ons minder beïnvloe
den. Een indrukwekkende interpre
tatie van Regers „Toccata cl moll"
werd tot een groots dynamisch hoog
tepunt, waarmede hij het hart van
zijn toehoorders ontroerd heeft.
J. Kortmann.
WERELDBEROEMDE PARIJSE
ORGANISTE KOMT NAAR LEIDEN
Jeanne Demessieux, een Parijse or-
ganiste, komt op Maandag 26 Sept.
a.s. in de Pieterskerk een ^orgelcon
cert geven. Deze jeugdige organiste
heeft een wel zeer bijzondere artis
tieke carrière achter de rug. Reeds op
7-jarige leeftijd bezocht ze het con
servatorium te Montpellier, waar ze
na 4 jaar het einddiploma behaalde
met 2 eerste prijzen, om op 12-jari-
ge leeftijd benoemd te worden tot
organiste Van de Heilige Geestkerk
te Parijs, een functie die ze nog
steeds vervult. Later ging ze verder
studeren aan het conservatorium te
Parijs, onder leiding van beroem'dé
meesters en behaalde daarbij verbijs
terende successen. Welk een hoge
opvatting zij van de kunst had bleek
wel uit het feit dat ze pas in 1946
voor het eerst een openbare uit
voering gaf, nadat ze nog vijf jaar
haar orgelstudie bij de grootmeester
Du oré had voortgezet.
Het zeer verwende en eritische
Parijse publiek noemde haar een
openbaring, niet alleen om haar fa
belachtige techniek, doch evenzeer
om haar zeer gevoelig spel. Sedert
dien heeft ze tournees gemaakt door
alle landen; Zo was zij de eerste
vrouw die het beroemde orgel in de
Londense Westminster mocht bespe
len.
Thans voert deze tournee haar
naar Nederland, waar zij zes con
certen zal geven, o.a. in Leiden. Be
halve klassieke en moderne werken
zal zij ook eigen composities ten ge
hore brengen en besluiten met een
improvisatie over nader op te geven
thema's door verschillende organis
ten. Aanvang 8 uur.
NED. R.K. HERSTELLINGSOORD
VERENIGING MGR. MTJTSAERS.
Door B. en W. der gemeente Lei
den is op 24 Augustus toestemming
verleend tot het houden van een
collecte met lijsten langs de huizen
van 12 tot en met 16 September.
Deze collecte is ten bate van de
wederopbouw en het herstel van het
Herstellingsoord van Spoor— Tram-,
A. T. O.- en K. L. M.-personeel „Mgr.
Mutsaers" te Venlo,
Dit Herstellingsoord werd op de
dolle Dinsdag door de Duitse bezet
ting voor het grootste gedeelte opge
blazen en vernield, vermoedelijk uit
wraak voor de spoorwegstaking, het
is echter van het grootste belang
voor de gezondheidsbelangen van
dit personeel, dat dit Herstellings
oord zo spoedig mogelijk weer volle
dig in werking kan worden gesteld-
Wij doen daarom een vriendelijk
beroep op U, om deze collecte rijke
lijk te willen bedenken. Bij voorbaat
zeggen wij U reeds hartelijk dank.
Namens het Bestuur,
R- K. BOND „ST- ANTONIUS".
De R. K. Bond van Hotel-, Café-
Restaurant Geëmployeerden Sectie
Bioscoop en Theaterpersoneel, afde
ling Leiden, houdt op Dinsdag 13 Sep
tember a.s., des nachts 12 uur, haar
eerste ledenvergadering, tevens pro-
pagandavergadering na-1 het seizoep
1949, in het café van de heer H. Rooij
akkers, Korevaarstraat 11, alhier.
De maand September wordt een
maand van propaganda-actie, welke
door de K. A. B. wordt ingezet. Na
tuurlijk doen wij mee. Maakt nu voor
onze afdeling propaganda, door uw
ongeorganiseerde R. K. collega's en
R. K. Bioscoop- en Theaterpersoneel
mede te nemen nqar deze belangrij
ke vergadering. Gezien de belangrij
ke agendapunten, de komende nieu
we regelingen en de verdere doorvoe
ring van de Arbeidswet 1919, 1 Sep
tember j. 1-, van kracht geworden,
wordt U allen zeer dringend ver
zocht, deze vergadering bij te wo
nen. De spreker van deze vergade
ring is onze sympathieke Bondsvoor
zitter de heer J- F. van Bijsterveld
met het onderwerp: „Onze moeilijke
weg, steeds voorwaarts". Collega's
en Vrienden, toont uw waardering
voor hem door uw aanwezigheid.
Het bestuur van de afdeling Leiden
e. o. zal uw daarvoor zeer dankbaar
zijn. Het bestuur.
Op Zaterdag 17 September a.s.
wordt in Leiden de jaarlijkse collec
te gehouden ten bate van de geza
menlijke militaire fondsen, zoals het
Prins Bernhardfonds, het Karei
Doormanfonds, het Van Weerden
Poelmanfonds en nog enkele ande
ren. die allen zoveel mogelijk sa
menwerken om finantiële steun te
verlenen aan militairen, oud-militai
ren, of hun nagelaten betrekkingen,
die in moeilijke omstandigheden ver
keren. Weliswaar zorgt het Rijk voor
deze hulpbehoevenden, maar de
steun daarnaast van particulieren
kan niet gemist worden. Zeer vaak
moet op deze fondsen een beroep
worden gedaan. En waar het hier
gaat om hen die het hoogste offer
van hun leven hebben gebracht, dan
wel blijvend invalide zijn of oud en
niet in staat in hun onderhoud te
voorzien, mogen de gezamenlijke
militaire fondsen in Leiden 'er zeker
op rekenen dat voor dit sympathie
ke doel met een royaal gebaar gege
ven zal worden, ook al is er om de
haverklap een collecte en al is het
steeds moeilijk de eindjes aan elkaar
te knopen.
Militairen, die regelmatig de Ca-
di-club bezoeken, worden aange
spoord zich te melden als collectan
ten, want het moeten militairen zijn,
die een beroep op de bevolking kun
nen doen om steun aan hun kame
raden, een beroep dat, naar wij ver
trouwen, niet tevergeefs zal klinken.
BOEKHOUDEN (ass.)
MIDDENST. EXAMEN
door uitsl. bevoegde onderwijs
krachten. Prima resultaten.
Kon. Erk. PITMANSCHOOL
PLANTSOEN 65 - TELEF. 26558
Zondagsdienst der Huisartsen.
Zondag a.s. 11 September zal de
dienst worden waargenomen door:
dr. de Bruyne, de Jager, Postel en
Veidhuyzen.
Dienst der Apotheken. De
avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden wordt van Za
terdag 13 uur tot Zaterdag 8 uur
waargenomen door: de Apotheek Her
ding Blanken, Hogewoerd 171, tel.
28502 en de Apotheek Reijst, Steen
straat 35, tel. 20136.
Te Oegstgeest door: de Oegstgees-
ter Apotheek, Wilhelminapark no. 8,
telefoon 26274.
BURGERLIJKE STAND.
Geboren: Johan Feróiand z. van
J. H. Hansen en H. J. Gesman.
Leendert z. van A. C. Goedhart en
L. Mourik. Eric z. van J. Filemon en
W. van Mourik. Wilhelmus Thedodo-
rus z. van W. T. Lamboo en M. de
Haas. Hendrikus Theodorus Maria
z. van W. A. B. Oostdam en A. de
Frankrijke. Wilhelmus z. van C.
van der Klaauw en H. H. Roodak-
ker.
Overleden: A. W. Koudijs man 39 j.
HAAGSE POLITIERECHTER.
Twee tamme konijnen. „Kijk
eens," sprak de rechter tegen een 18
jarige jongeman uit Leimuiden: ,.je
bent met je 18 jaar eigenlijk nog
maar een snotjongen, en daarom
moet je'doen wat je ouders zeggen".
Daar schijnt het nogal aan te hape
ren en de gevolgen bleven niet uit,
want de jongen stond nu terecht we
gens diefstal.
In elk geval, de twee tamme ko
nijnen die hij op een wandeling te
gen kwam, waren door verdachte
meegenomen, en hij had ze verkocht.
In de hoop op beterschap, eiste de
officier f 50 boete of 30 dagen hech
tenis. De rechter veroordeelde tot
f 30 boete of 30 dagen hechtenis,
maar zei dat verdachte de schade
weieens aan-de boer vergoeden mag!
-
Het land volkomen geïsoleerd
^/J^LBANIë is slechts een klein landje aan de Adriatische Zee en het
lykt onbetekenend; te onbetekenend om er zoveel aandacht aan te
besteden. Maar toch zou dit kleine Albanië wel eens de spil kunnen
worden van de kerende invloed van de machtige Sovjet-Unie en de Kom
inform op het Balkan-schiereiland. Door de openlijke breuk van maar
schalk Tito met de Sovjet-Unie is ook de positie van dit laatste bol
werk van de Moskouse Kominform onder de langs de Adriatische Zee ge
legen Balkanstaten, uiterst pfecair ge worden. Sinds de opheffing van de
Russisch-Joego-Slavische overeenkomst op het gebied van lucht- en zee
vaart is Albanië volkomen geisoleerd.
Albanië, dat zich als laatste van al
le Bankanstaten in deze eeuw van
de Turkse heerschappij heeft kunnen
bevrijden, staat eerst aan het begin
van zijn economische ontwikkeling.
De bevolking, die hoofdzakelijk uit
boeren bestaat, staat uiterst onwen
nig tegenover het communisme. Een
Communistische Partij bestaat in Al
banië pas sedert 1941, toen de eerste
partisanen van Joego-Slavië dit land
trachtten te infiltreren. Ofschoon het
eeuwenoude Ejqipnija, reeds in het
oude Egypte als „Albanië" bekend,
onder de volkeren van Europa een
vrijwel vergeten bestaan leidde,
heeft het in de weinige jaren sedert
zijn bevrijding van het Turkse juk
een uiterst bewogen geschiedenis ge
kend.
Na de Balkanoorlog in 1912 zelf
standig geworden koos het land in
1914 de Duitse prins Wilhelm von
Wied, een neef van Koningin Wilhel-
mina van Nederland, tot vorst
(„Mbret". Enige dagen voor zijn aan
komst in Valona was een Nederlands
avonturier er in geslaagd, zich als de
nieuwe vorst van het land te laten
huldigen Deze Nederlandse Köpe-
nickiade was uiteraard slechts een
ééndagsvlieg Gedurende de eerste
wereldoorlog moet de vorst weer
vluchten. Zijn dochter werd enige
weken geleden in Roemenië op last
van de communistische regering sa
men met de Engelse zaakgelastigde
gearresteerd en als „landverraad-
ster" gevonnist. Na de eerste wereld
oorlog wist Ahmed Zogoe, een vroe
gere ezeldrijver, de macht in han
den te krijgen en liet zich in 1928 tot
koning kronen. Weer tien jaren later
huwde hij de jonge Hongaarse gra
vin Geraldine Apponyi, een klein
dochter van de beroemde katholieke
staatsman graaf Apponyi. Zij ging
tot het Mohammedanisme over om
daardoor koningin van Albanië te
kunnen worden. Een jaar later,
slechts twee dagen nadat zij van haar
eerste kind bevallen was, moést zij
echter al samen met Ahmed Zogoe
en haar pasgeboren kindje bij nacht
en ontij vluhtecnvoor de Italiaanse
troepen, omdat Mussolini het land
op Goede Vrijdag 1939 plotseling
overviel, teneinde daardoor de alleen
heerschappij te verkrijgen over de
Straat van Otranto, de doorvaart tus
sen de schiergilanden van de Balkan
en de Appenijnen.
Italië heeft veel gedaan voor de
opheffing van Albanië, maar zag zich
dit land in de loop van de tweede
wereldoorlog weer ontglippen. In
1945 keerden vele oppositionele Al
banese politici weer naar het land te
rug en trachtten hier de room voor
zich af te scheppen. Het geld kwam
nu niet meer uit Italië, maar uit de
Sovjet-Unie en Joego-Slavië.
Sedert de breuk van maarschalk
Tito gaat het land met reuze schre
den achteruit. Sovjet Rusland had
Albanië als bruggehoofd tegen Italië
willen gebruiken. Onder Sovjet-Rus
sische invloed trachtte men de Alba
nese boeren geleidelijk te bolsjewise—
ren. Dit stuitte hier echter op onover
winnelijke moeilijkheden, toen het
er op aankwam de boeren te dwingen
hun producten en hun vee aan Rus
land af te leveren. De 39-jarige dorps
schoolmeester Enver Hodza, die se
dert 1945 als zetbaas van Moskou de
scepter zwaait, is er niet in geslaagd
de tegenstand van de boeren te bre
ken. De Katholieken en de Ortho
doxen van Albanië hebben zeer on
der de anti-kerkelijke maatregelen
der communisten te lijden en be
schouwen dus de dictatuur van Enver
Hodza als nog drukkender dan het
vroegere Turkse regime.
De Mohammedanen daarentegen,
die meer dan twee derde van de be
volking omvatten, gedroegen zich
aanvankelijk afwachtend, temeer
omdat Enver Hodza zelf Mohamme
daan was. Niet eens de afschaffing
van de harem en van de verplichte
sluiering der vrouwen vermocht de
moslems in het begin wakker te
schudden. Sedert de jongste gebeur
tenissen evenwel is dit anders ge
worden. Overal in het land beginnen
de Mohammedanen in beweging te
komen en in toenemende mate blijk te
geven van hun ontevredenheid met
de communistische en pro-Russische
dictatuur. Dit heeft inmiddels al de
ex-koning Ahmed Zogoe, die in Egyp
te in ballingschap leeft, de moed ge
geven zich tot het Albanese volk te
wenden en het op te roepen tot weer
stand tegen zijn onderdrukkers.
Radioactieve isotopen
worden minder schaars
De Amerikaanse Commissie voor
Atoomenergie is bezig plannen uit te
werken waardoor een ruimer voor
ziening met radio-actieve isotopen
zal worden gewaarborgd. Deze isoto
pen zijn van essentieel belang voor
het onderzoek in vele takken van
wetenschap.
De vraag naar deze isotopen is zo
groot geworden, dat de „atoomsta
pel" van de Amerikaanse Commissie
voor Atoomenergie niet meer in
staat is daaraan te voldoen. De Com
missie heeft derhalve besloten van
particulieren instellingen „cyclotron-
tijd" te huren en op deze wijze meer
radio-actieve isotopen te vervaar
digen. De Commissie zal voor de
verdere verwerking en verzending
blijven zorgen.
Cyclotrons leveren minder grote
hoeveelheden radio-actieve isotopen
dan „atoomstapels" en de productie
kosten zijn hoger ,doch enige zeer
belangrijke radio-actieve isotopen
kunnen wel in een cyclotron doch
niet in een atoomstapel vervaardigd
worden, verklaart de Commissie. In
verband met het nieuwe programma
zal niet slechts de voorziening met
radio-actieve isotopen ruimer wor
den doch de onderzoekers ook de
beschikking krijgen over vele nieu
we isotopen.
Sedert Augustus 1946 heeft de
Commissie 6.975 zendingen in reac
tiestaples vervaardigde radio-actie
ve isotopen ter beschikking van ge
leerden in de Verenigde Staten en
andere landen gesteld. De splitsings
producten die nu met cyclotrons ver
vaardigd zullen worden, zullen
slechts ter beschikking van weten
schappelijke instellingen in de Ver
enigde Staten worden gesteld. De
verklaring hiervan is, dat dergelijke
isotopen in tegenstelling tot de in
tiestapels vervaardigde radio-actie-
landen geproduceerd worden, ver
klaart de Commissie.
Radio-actieve' isotopen zijn nor
male elementen natrium, phos
phor, koolstof of goud bijvoorbeeld
die of in een „atoomoven" „ge
bakken" of in een cyclotron aan
straling blootgesteld zijn. Als zij
weer uit deze toestellen gehaald
worden, zenden zij stralen uit die
met Geiger-Mueller tellers gecon
stateerd kunen worden. Chemische
bewerkingen beïnvloeden deze ra
dio-activiteit niet.
Een van deze isotopen waar mo
menteel veel vraag naar bestaat, is
radio actief jodium. Jodium wordt
gebruikt bij behandeling van krop
gezwellen (een aandoening van de
schildklier, die het gevolg is van
jodiumtekort). Door in plaats van
gewone jodium radio-actieve jodium
te gebruiken kan nagegaan worden
wat er met de jodium gebeurt van
het ogenblik af dat deze door de pa
tient ingenomen wordt tot deze ten
slotte door het lichaam uitgeschei
den wordt. Op deze wijze kan nage
gaan worden hoe lang het duurt voor
de jodium de maag is gepasseerd
hoe snel deze in het bloed opgeno
men wordt en hoe deze naar de
schildklier en andere delen van het
lichaam getransporteerd wordt.
Onderzoekers op landbouwgebied
voegen radio-actieve phosphor toe
aan normale phosphormeststoffen
om te kunnen nagaan hoe de plant
deze phosphor uit de bodem op
neemt, wat er verder mee gebeurt
in het plantaardige weefsel en hoe
veel de plant er eigenlijk van ge
bruikt en nodig heeft.
Deskundigen op aardoliegebied ge
bruiken radio-actieve isotopen om
betere petroleumproducten te ver
vaardigen. Tandartsen maken er
bruik van om na te gaan op welke
wijze de verschillende elementen in
de tanden opgenomen worden. Bac
teriologen voegen radio-actieve iso
topen aan bacteriecultures toe om
daarna na te gaan hoe bacillen le
vende wezens aanvallen. Genetici
maken van deze stoffen gebruik om
nieuwe rassen en mutanten te kwe
ken. Medici gebruiken radio-actie
ve isotopen bij de behandeling van
sommige vormen van kanker. Een
radio-actieve isotoop Cobalt 60
belooft een goedkoop vervangings
middel voor radium te worden bij de
behandeling van kanker.
H.G.v. LUYKEN.Breestr.97 Leiden
brengt uit voorraad KIL1MA HAWAYANS
w.o. Roos van Honolulu - Hei Hei
Philips Radio. Betaling in overleg.
WEERSVERWACHTING
(Geldig van Zaterdagavond tot
Zondagavond. Opgemaakt te 10
uur).
WEINIG BEWOLKING.
Tamelijk heldere en koele
nacht met weinig wind en plaat
selijk nevel of piist. Morgen
overdag over het algemeen zon
nig en droog weer met een
zwakke wind hoofdzakelijk tus
sen éuid-Oost en Zuid-West en
iets hogere temperatuur dan
vandaag.
Twee personen in
Enschede
vergiftigd
Donderdag overleed in Enschede
zeer plotseling de 32-jarige mevrouw
W. E. Visscher-Peters, die bij haar
moeder inwoonde.
Als doodsoorzaak werd vergifti
ging verondersteld. In hetzelfde huis
wonen kostgangers en gisteren werd
een hunner, de 28-jarige W. Winkel
uit Hoogeveen, plotseling ziek. Hij
werd in allerijl naar het ziekenhuis
overgebracht en overleed kort na
aankomst. Het bleek, dat de man
aan- dezelfde vergiftigingsverschijnse
len was overleden als de vrouw.
De politie is van oordeel, dat bei
de slachtoffers na afloop van een
bioscoopbezoek in de stad ondeugde
lijk vlees of vis moeten hebben ge
geten.
De overige bewoners van dit huis
hebben geen enkele verandering in
hun gezondsheidstoestand bospeurd.
De politie, en ook het laboratorium
voor pathologische anatomie en bac
teriologie stellen een onderzoek in.
Misdrijf moet volgens de politie
uitgesloten worden geacht.
Onlangs heeft een Austra
lische boer op zijn land
sporen ontdekt van een
schipbreuk, die ongeveer
300 jaar geleden moet zijn
geschied. De boer gelooft
nu op het spoor te zijn van
de schat van „De Vergul
de Draeck", een Neder
lands schip, dat in 1656 op
de West Australische kust
verging.
„De Vergulde Draeck"
vertrok 4 October 1655
met schipper Pieter Aal-
bertsz en een bemanning
van 200 koppen van de
rede van Tessel naar Ba
tavia. Er waren goederen
aan boord tot een waarde
van 106.400 en baar geld.
verpakt in acht kisten, ter
waarde van 78.600. Van
9 tot 13 Maart 1656 ver
bleef men aan Kaap de
Goede Hoop. Langs de ge
bruikelijke Zuiderroute
ging het schip naar Indië,
maar liep op 28 April, des
morgens om 4 uur, met
volle zeilen op een rif, an
derhalve mijl van de
Australische kust op ruim
dertig graden Zuider
breedte. De schok was ïo
hevig, dat het schip ,,'t
eenemael geborsten en te
gronde was". Slechts 75
opvarenden, onder wie eni
ge vrouwen, bereikten de
kust „sonder dat oock van
het costelycke cargasoen,
daarin geladen, ietwes het
alderminste geborcht heeft
connen worden". De vol
gende dagen spoelden vele
wrakstukken aan, alsmede
victualie en enige vaten
dinkwater. Onder de ge
redden bevond zich ook de
schipper. Met een klein
Deze poging had echter
geen geluk. „De Witte
Valck" was op 14 Septem
ber te Batavia terug. Het
jacht ,.De Goede Hoop"
had ook geen succes. Inte
gendeel, bij de reddingspo
ging verloor het acht op
varenden. Op 1 Januari
1658 vertrokken uit Ba
tavia twee galjoots om
een tweede poging te wa
gen. Het waren „De Waec-
kende Boey", onder schip
per Samuel Volckersen. en
de „Emeloort", onder schip
per Aucke Fieter Jonck.
Tegen de gegeven orders
raakten ze van elkaar
voor de Australische kus.t
De „Emeloort" was op 24
bootje deden zeven man
nen een poging om Bata
via te bereiken. De schip
per bleef achter: „om het
volck in orde te houden
ende oneenigheyt onder
hetselve voor te comen".
Op 7 Juni bereikten ze
ven uitgeputte mannen
Batavia. De volgende dag
werden het fluitschip „De
Witte Valck" en het jacht
„de Goede Hoop" uitge
stuurd om te trachten de
overlevenden te redden.
Februari aan de Austra
lische kust op 33% graad
Z.Br. Op de plaats waar
-De Vergulde Draeck"
vergaan was, zag men ve
le inboorlingen, doch geen
spoor van de overleven
den van „De Vergulde
Draeck". Men heeft daar
vier etmalen gekruist,
maar vond niets. Daar vele
opvarenden ziek tyaren
geworden, zette men weer
koers nar Batavia. De
„Emeloort" ohtmoette op
de terugreis „De waecken-
ke Boey" op de- Westpunt
van Java op 14 April. „De
Waeckende Boey" was op
23 Februari op ruim 31
graad Z.B. gekomen. Men
ging langzaam nog Noord
waarts. Op de 26ste rap
porteerde opperstuurman
Abraham Leeman dat de
eerste verblijfplaats van
de schipbreukelingen was
fevonden. Planken en bal
en waren in een kring
opgezet in het zand. ter
wijl men wrakstukken, kis
ten, putsen en een vaatje
had gevonden. Op 21 Maart
vond men weer sporen
van „De Vergulde Draeck"
in de vorm van een joffer.
Dit is een spriet, waarop
men het merk van de
„Draeck" aantrof. Ook
werd een katrol gevonden.
Voor deze onderzoekingen
ging men steeds met een
bootje naèr land. Op 23
Maart ging men weer. De
wind draaide en de boot
ging terug naar het schip.
De schipper maakte de
opmerking of men voor
een beetje wind bang was.
Het gevolg was. dat men
weer naar het land voer.
Het weer werd ongunsti
ger en „De Waeckende
Boey" vertrok, terwijl de
elf varensgasten werden
afgeschreven. Een laatste
reddingspoging werd op
18 Februari gedaan door
het ^scheepje „Emmen-
horn", onder schipper
Dirck Dircksz Jonas. Ook
dit schip had geen succes.
Daarna zijn de pogingen
om de overlevenden van
De Vergulde Draeck" te
redden opgegeven.
NEDERLANDSE GERST ALS
BROUWGERST
Nederland zit op het ogenblik mid
den in de gerstcampagne. Een zeer
groot deel van onze gerstoogst wordt
tegenwoordig als brouwgerst ge
bruikt; van de oogst 1947, toen er
68.000 ha zomergerst werden ver
bouwd, werd circa 30.000 ton als
brouwersgerst verwerkt.
Het is echter bij lange na niet altijd
zo geweest dat Nederlands bier uit
Nederlandse gerst werd gebrouwen,
Vanaf 1934 werden er pogingen in het
werk gesteld hier te lande midden-
Europese gerst soorten te telen, maar
de resultaten waren zowel voor de
boeren als voor de brouwers niet be
vredigend. In het koude en natte Ne
derlandse klimaat ontwikkelden de
ze soorten zich minder goed, de soor
ten waren zeer gevoelig voor ziekten
en de opbrengst per ha. bleef 'beneden
de verwachtingen.
In de loop der jaren werden toen
proeven genomen met Noord-Euro-
pese soorten, waarvan tenslotte drie
rassen in het bijzonder voldeden: Ke
nia, Saxonia en Balder.
In 1934 bestond nog geen 3% van
de totale gerstaanplant uit Kenia;
in 1938 was dit percentage al geste
gen tot 53% en in 1948 bestond
dan 80% van alle in Neder-
gerst uit Kenia.
De gemiddelde opbrengst was
na, vooropgezet dat dit
ras een bijzonder vruchtbare bodem
eist. Als brouwgerst geeft dit ras
een hoge extractopbrengst en een
goedsmakend bier.
Op minder vruchtbare bodem
wordt Saxonia-gerst verbouwd, een
soort die eiwitrijker is dan Kenia en
die in het bijzonder geschikt bleek
te zijn voor het bröuwen van don
ker bier.
In de oorlog werden tenslotte
proeven genomen met Balder gerst,
die een hogere opbrengst geeft dan
de andere rassen.
Regelrr.'atig gaan de proeven en on
derzoekingen, om tot een zo goed
mogelijk gerst te komen door. In de
oorlog werden voor het eerst proef
velden aangelegd, waar men 13 ver
schillende soorten heeft kunnen on
derzoeken, vooral wat de invloed
van bemesting betrof.
Brouwgerst stelt zulke bijzondere
eisen, wat eiwitgehalte, korrelge
wicht, vochtgehalte e.d. betreft, dat
men regelmatig voort gaat met het
wetenschappelijk onderzoeken niet
alleen van de gerstsoorten, maar
evenzeer van de teelt- en oogstme-
thoden. Vooral op het laatste gebied
waarvan 'het watergehalte van de
geoogste gerst mede afhangt gaan
de proefnemingen regelmatig voort.
LAATSTE BERICHTEN
GEDEELTELIJKE WEG-
AFSLUITING BODEGRAVEN-
WOERDEN.
Van Maandag 12 September a.s. af
zal de zuidelijke rijbaan van het ge
deelte tussen km. 37.1 en km. 38.0
gelegen in het wegvak Bodegraven
Woerden van de autosnelweg den
HaagUtrechtMaarsbergen, rijks
weg nr. 12, gedurende ongeveer drie
maanden worden afgesloten in ver
band met de aanleg van een proef-
vak. De parellel lopende noordelijke
rijbaan wordt dan door het verkeer
ir. beide richtingen gebruikt. Men
houde dus rekening met tegenliggers.
Berichten reeds geplaatst in een
onzer vorige oplagen.
DIRECTEUR VOOR HET
NATIONALE PLAN.
Met ingang van 1 October a.s. is
tot directeur van het bureau van de
rijksdienst voor het nationale plan
benoemd mr. J. Vink uit Utrecht.
DAHLÏA-WEELDE IN HET
HAARLEMSE KRELAGEHUIS.
Iri het Kx-elagehuis aan de Leidse-
vaart te Haarlem bevindt zich een
weelde van bloemen en planten, die
een beeld geven van de prestaties der
Nederlandse dahlia- en nazomer-
bloemkwekers.
Behalve Nederlandse zijn er ook
Belgische inzendingen. De tentoon
stelling georganiseerd door de Ne
derlandse dahliavereniging :n samen
werking met de afdeling Haarlem
van de Ned. Maatschappij voor Tuin
bouw en Plantkunde, is heden met
een kort woord door de burgemees
ter van Haarlem, mr. P O. F. M.
Cremers, geopend. Het is in de eer
ste plaats een expositie van dah
lia's, een verscheidenheid van vorm
en kleur. Verscheidene nieuwe varië
teiten trekken de aandacht. Ook in
de kleinbloemige en de cactusdah-
lia's kan men noviteiten bewonderen.
Verder zijn er nog migrondahlia's
en halskraagdahila's te zien.
De organisatoren hebben 14 prijs
vragen ingesteld, waardoor inzenders
gouden en zilveren medailles, bron
zen plaquettes en zilveren wisselba
ker? kunnen winnen. De tentoonstel
ling blijft drie dagen geopend en
sluit Zondag 11 September 's avonds.
ONTSCHEPING TROEPENTRANS
PORTSCHIP WATERMAN.
Terwijl het trompetter- en muziek
korps van de Huzaren van Boreel
speelde, werden hedenïnorgen onder
delen van de K. L.( Marine en KNIL
ontscheept, die met de „Waterman"
uit Indonesië zijn gerepatrieerd. Al
vorens de ontscheping aanving werd
door luitenant-kolonel jhr. D. J. A. A.
van Lawick van Pabst een bood
schap voorgelezen van H. M. de Ko
ningin, waarin zij de wens uitspiak,
dat allen een voorspoedige thuis
komst mogen hebben.
Namens de regering sprak mr. W.
Fockema Andreae( staatsseertaris
van oorlog. Hij vroeg enige ogen
blikken stilte om de gevallenen te
herdenken. In zijn toespraak wekte
hij allen oo om mede te helpen aan
de wederopbouw van ons land.
Kolone.l C. F. Pahud de Mortagnes
deelde mede, dat Z.K.H. Prins Bein-
hard verhinderd was aanwezig te
zijn, maar hij verzekerde, dat de
Prins in gedachten aanwezig was en
wenste namens de Prins de zieken
een soorspoedig herstel toe.
Doordat- een incubatietijd van
achttien dagen in acht moest worden
genomen, duurde de reis langer dan
oorspronkelijk gedacht was 6:i tijd
te vinnen voer men langs de Zuid
kust van Kreta en over de Baai van
Bizerta en da Baai van Aig en ^in
nen. Aldus a* commanderende offi
cier der tremen aan boord, luite
nant kolonel J A. W. Bor. Ook lag
het schip 's nacht vaak stil.
Gedurende de ontscheping werd
de „Waterman' bezocht dor gene
raal mr. H. J Kruis.
SCHEEPSBERICHTEN
ABBEKERK pass. 8 Sept. Oues-
sant, ALHENA 10 Sept. te Rio de
Janeiro, ALPHERAT Sept. van Vic
toria naar Rio de Janeiro, ALMDIJK
pass. 9 Sept. Bishoprock ARENDS-
DIJK 9Sept. van Colombo INDRA-
PORA 9 Sept. van Colombo, JAVA
10 Sept. van Singapore, REMPANG
pass. 9 Sept. Sa bang, ROEPAT 9
Sept. van Suez, ROTTI pass. 9 Sept.
Dungeness.
