Stichting van'een katholieke
ambachtsschool te Leiden
wordt voorbereid
CIxêeidóftet
DE MENS en ZIJN ARBEID
Wat in de Leidse Raad
ter sprake komt
Vandaag is de Ronde Tafel Conferentie
geopend met een rede van dr. Drees
DINSDAG 23 AUGUSTUS 1949
DE LEID SE COURANT
PAGINA 3
Toeneming van het aantal scholieren
maakt tweede school nodig
Naar aanleiding van het verzoek
van het bestuur van de Stichting
R.K. Ambachtsschool „Don Bosco"
om de wenselijkheid en noodzake
lijkheid van een Katholieke Am
bachtsschool té Leiden als streekbe-
lang te willen erkennen en verkla
ren, en medewerking te verlenen tot
oprichting van zulk een school,
brengen B. en W. in herinnering, dat
de Raad op 27 October 1947 op een
gelijk verzoek van dat bestuur af
wijzend heeft beschikt.
In het praeadvies van 6 October
1947, dat tot die afwijzende beschik
king leidde, merkte de meerderheid
van B. en W. o.m. op: „dat omtrent
de vermoedelijke loop van het
schoolbezoek (van de Ambachts
school) uit de gegevens der laatste
jaren nog geen gefundeerde gevolg
trekkingen zijn te maken. Het meest
juiste zou zij achten de beslissing op
het verzoek thans niet te nemen en
dit opnieuw onder ogen te zien in
1949."
Intussen is het jaar 1949 reeds
voor een groot deel verstreken en
zijn de gegevens omtrent aanmel
ding en toelating van leerlingen
over 1948 en 1949 bekend geworden.
En nu staat het hiermede aldus, dat
zich in 1947 hebben aangemeld 441,
toegelaten werden 301 leerlingen;
1948 hebben aangemeld 441, toege
laten werden 352 leerlingen, 1949
hebben aangemeld 467, toegelaten
werden 365 leerlingen.
In 1948 bleef het getal aanmeldin
gen dus gelijk aan dat over 1947; in
1949 was er een, zij het dan gerin
ge, toeneming. Ook elders in ons
land was de toelating van leerlingen
tot de ambachtsscholen in 1949 gro
ter dan in de voorafgaande jaren.
Er bestaat dus algemeen een ten
dens tot stijging van het getal am-
bachtsschoolleerlingen.
Een pover figuur.
Hoogst bedenkelijk achten B. en
W. het echter, dat Leiden, wat de
trek naar de ambachtsschool betreft,
in vergelijking met andere gemeen
ten, een zo pover figuur slaat.
In 1948 bedroeg het totaal-getal
ambachtsschool-leerlingen 50.000, de
Leidse school had 574 leerlingen,
waarvan slechts 205 uit Leiden. Ge
rekend naar de landelijke norm en
naar het getal inwoners onzer ge
meente zouden in 1948 echter ten
minste 450 Leidse leerlingen de am
bachtsschool hebben moeten be
zoeken.
B. en W. achten het waarschijn
lijk, dat het kleine getal een gevolg
is van de omstandigheid, dat de
Leidse ouders en vooral degenen
onder hen, die in moeilijke finan
ciële omstandigheden verkeren en
veelal nog min of meer vastgeroest
blijven in van vroegere geslachten
overgenomen levensopvattingen
makkelijker dan zulks met
ouders elders 'het geval is, voor de
verleiding bezwijken om voor hun
kinderen een of ander niet moeilijk
te verkrijgen en redelijk betaalde
betrekking aan te nemen.
Het behoeft geen uitvoerig
toog, dat dit voor de stad zeer be
denkelijk is.
Als zeker mag worden aangeno
men, dat het verplichte 8e leerjaar
met ingang van 1 Januari 1950 zal
herleven. En als men nu weet, dat
bij de opschorting van het verplich
te 8e leerjaar het getal aangemelde
leerlingen der Ambachtsschool al
hier met niet minder dan 30 terug
liep, dan is het duidelijk, dat
wederinvoering van het verplichte
8e leerjaar een belangrijke stijging
van het getal leerlingen der Am
bachtsschool ten gevolge zal hebben.
Verder zal door het verbinden aan
deze school van opleidingen voor
bakkers, banketbakkers, schoenma
kers en kleermakers het getal leer
lingen niet onaanzienlijk toenemen.
Rekening houdende met deze
nieuw optredende factoren' zien B.
en W. de toekomstige bezetting van
de Ambachtsschool als volgt:
Het getal leerlingen bedraagt
thans 620.
De stijging van het getal leerlin
gen, welke o.m. zal worden veroor-
Makt door de herleving van het
verplichte 8e leerjaar in 1950 schat
ten wij op 150.
De toeneming van het getal leer
lingen, als gevolg van het verbin
den aan de school van bovenge
noemde opleidingen, ramen wij op
ten minste 100.
Totaal 870.
De bestaande school reeds te
groot.
Wel is waar zal de Leidse school
door de stichting van ambachtsscho
len te Katwijk en Alphen leerlingen
verliezen, maar dit verlies, dat voor
lopig wel zeer gering zal zijn, wordt
door B. en W. na ingewonnen infor
maties bij de inspecteur van het N.
O., op den duur, wanneer die scholen
volledig zullen werken, toch op niet
meer dan ten hoogste 50 leerlingen
geschat. Naar de mening van B. en
W. mag dus wel als vaststaande wor
den aahgenomen, dat de Leidse
school binnen afzienbare tijd ernstgi
gebrek aan plaatsruimte zal krijgen.
Hierop wijst ook, dat bij het bestuur
der Ambachtsschool reeds enige ja
ren lang het, voornemen bestaat om
tot uitbreiding der school te gera
ken. Daarbij komt nog, dat ook al zou
de school hetgeen niet het geval
wel voldoende plaatsruimte bie
den, binnen korte tijd het getal leer
lingen, dat door de Minister van O.
K.W. als het absolute maximum voor
een ambachtsschool wordt be
schouwd, iü. dat van 700, zou wor
den overschreden. In dit verband
yermelden B .en W. nog, dat de in
spectie van het Nijverheidsonderwijs
van mening is, dat het maximum-ge
tal leerlingen van een ambachts
school eigenlijk nog lager behoort te
zyn, dan het door de Minister aan
genomen maximum.
De visie van B. en W. op de toe
komstige ontwikkeling van de Am
bachtsschool leidt derhalve tot de
conclusie, dat, gezien de evenge-
noemde nieuwe factoren, stichting
van een tweede ambachtsschool in
de naaste toekomst nodig is.
Thans terugkomende op het ver
zoek van de Stichting „Don Bosco"
merken B. en W. op, dat een R.K.
Ambachtsschool naar hun verwach
ting de eerste jaren zeker 250 leer
lingen zal tellen en dat dit getal na
enige tijd zal stijgen tot ten minste
350.
Vanzelfsprekend moet er op worden
gerekend, dat de Leidse school, na
de stichting van een R.K. school, in
de toekomst weinig R.K. leerlingen
zal trekken, maar dit verlies zal h.i.
toch niet zodanige afmetingen aanne
men, dat voor onderbezetting van de
bestaande school zou moeten worden
gevreesd. Het huidige aantal R.K.
leerlingen der Ambachtsschool is nog
beneden de 200.
Grote uitgave gewettigd.
Zoals vanzelf spreeKt. l ebben B. en
W. alle aandacht gewijd aan de inge
volge art. 25 der Nijverheidsonder
wijswet van de betrokken organisa
ties van patroons en werklieden in
gewonnen adviezen omtrent het ver
zoek van de Stichting „Don Bosco".
B. en W. merken hieromtrent ech
ter op, dat degenen van deze organi
saties, die tot afwijzing van het ver
zoek adviseren, geen rekening heb
ben gehouden met de boven aange
duide, sinds 1947 ontstane nieuwe
factoren, t.w. het verbinden van nieu
we opleidingen aan de bestaande
Ambachtsschool en de herleving van
het verplichte 8e leerjaar, factoren,
welke, gelijk B. en W. hiervoor heb
ben uiteengezet, ongetwijfeld grote
invloed zullen uitoefenen op het ge
tal leerlingen der Ambachtsschool.
Zeker, aldus B. en W., ook thans
geldt nog hetgeen wij in ons boven
aangehaald praeadvies van 6 Octo
ber 1947 hebben opgemerkt, nl., dat
de oprichting en instandhouding van
een nieuwe ambachtsschool grote
uitgaven meebrengt, waarvan een
aanzienlijk deel ten laste van de ge
meente komt, en ook geldt nog, dat
een nieuwe belangrijke uitgaaf als
de verwezenlijking van de wens van
adressant zou mee brengen in een
tijd, waarin de financiële toestand
der gemeente nog steeds moeilijk is
en waarin de eisen, aan haar schat
kist gesteld, vele zijn, ongelegen
komt, maar tevens blijft van kracht
onze uitlating in datzelfde praead
vies, dat, wanneer de behoefte aan
belangrijk meer ambachtsschool on
derwijs bestaat, de moeilijke finan
ciële positie der gemeente aan het
scheppen van deze meerdere gele
genheid niet in de weg mag staan.
En nu zijn B en W. op grond van
het vorenstaande van mening, dat
thans de tijd is gekomen om uitbrei
ding te geven aan de mogelijkheid
om ambachtsschoolonderwijs te ont
vangen; bij langer uitstel zou h.i.
de zorg voor voldoend nijverheidson
derwijs niet behoorlijk worden be
hartigd en te vrezen zou zijn, dat
grote gemeenschapsbelangen in het
gedrang zouden komen. Uitdrukke
lijk merken zij hierbij op, dat die
uitbreiding naar hun gevoelen met
moet en feitelijk ook niet kan wor
den gezocht in vergroting van de ca
paciteit van de tegenwoordige, toch
al zeer grote, school, doch in de stich
ting van een tweede school.
B. en W. voegen hieraan toe, dat.
naar hun uit een bespreking is ge
bleken, de inspecteur van het Nijver
heidsonderwijs hun zienswijze in d^-
ze is toegedaan en eveneens op de
boven aangevoerde gronden de stich
ting. van een tweede ambachtsschool
in deze gemeente thans nodig acht
Op grond van het vorenstaande
komen B. en W„ met de Commissie
voor het Onderwijs, tot de slotsom,
dat het verzoek van het bestuur van
de Stichting ,Don Bosco' behoort +e
worden ingewilligd.
is de vakbekwame arbeider en hij mag dit zijn.
Overtuigt U daarvan op de tentoonstelling
Opening DONDERDAG 25 AUG. a.s., Stadsgehoorzaal, Leiden
De gemeenteraad van Leiden ver-1 de auto, een Ford 1929, is na 20 ja
ren dienst versleten en ndet meer
geschikt voor het intensieve gebruik,
dat er van gemaakt wordt (pl.m. 700
x per jaar uitrijden). Bovendien be
antwoordt zij niet meer aan de eisen,
die aan het vervoer van zwaarge
wonden gesteld moeten worden. Het
is thans weer mogelijk een goed chas
sis te kopen en daarop een carosserie
te laten bouwen. De oude auto kan
dan na een grondige herziening en
het aanbrengen van enkele verbete
ringen tot reserve auto worden be
stemd. Als zodanig zal zij nog ten
minste vijf jaren kunnen dienen. De
kosten van een nieuwe, volledig uit
geruste ambulance-auto zullen
14.000.bedragen, terwijl voor de
revisie en verbetering van de oude
auto een bedrag van 1200.vereist
gadert Maandag a.s. te 2 uur.
B. en W. stellen voor aan ir. K.
J. Metman, leraar in de Scheikunde
aan de Gem. H. B. S. eervol ontslag
te verlenen, wegens zijn benoeming
aan de Techn. Hogeschool te Delft.
Hedenmiddag om 2 uur geschiedde weg zou moeten worden afgelegd streefd wordt naar het ideaal van
in de Ridderzaal te 's-Gravenhage
de plechtige opening van de Ronde
Tafelconferentie over Indonesië.
Bij de opening sprak de minister
president, dr. W. Drees, een woord
van welkom, „in afwachting van een
beslissing der conferentie ,zelve over
de regeling van het voorzitterscnap.
Hoe de conferentie zich ook ont
wikkelt, aldus dr. Drees, vaststaat,
dat zij van ingrijpende historische
betekenis zal zijn voor het leven van
de volkeren van Indonesië en Neder
land. Herinnerend aan het koninklijk
woord van 7 December 1942, ver
klaarde dr. Drees: „Dit koninklijk
woord werd gesproken in den vreem
de ,maar in vrijheid. Ook in de on
vrijheid, waarin wij in Nederland
verkeerden, hielden wij ons in de
jaien van oorlog en bezetting bezig
met de toekomst, in het bijzonder
ook ten aanzien van Indonesië.
Ik herdenk met diepe dankbaar
heid, hoe tal van jonge Indonesiërs,
die hier verbleven, in het Neder
landse verzet hun vrijheid en leven
in de waagschaal stelden."
„Weinig kon in die jaren worden
vermoed, welk een lange en droeve
HERVORMDE DIACONIE KRIJGT
PAND RAPENBURG 7.
Naar de „N. Leidse Crt." ver
neemt, heeft mej. J. J. H. Bakker,
die korte tijd geleden is overleden,
haar woning Rapenburg 7, bij testa
mentaire beschikking vermaakt aan
de diaconie van de Ned. Herv. Gem.
adhier. Verder kwam naar ter ore,
dat de Ned. Herv. diaconie reeds zou
hebben overwogen om in dit pand,
dat zeer ruim is, en behalve ver
schillende andere lokaliteiten ong- 10
grote vertrekken telt, een tehuis voor
ouden van dagen, vermoedelijk da
mes, uit de gegoede stand onder te
brengen.
Teneinde te voorzien in een hier
ter stede bestaande behoefte en een
in haar kring reeds lang gekoesterde
wens in vervulling te doen gaan,
heeft de Maatschappij voor Toon
kunst alhier mededeling gedaan van
haar plannnen en daarbij de hulp
dier gemeente ingeroepen, om te ko
men tot een zodanige uitbreiding van
haar orkest, dat dit orkest als sym-
p'honie-orkest' kan optreden.
Daartoe heeft de Maatschappij een
stichting |in het leven geroepen, wel
ke voor aanschaffing van de nodige
instrumenten zal zorgen en welke
die instrumenten ten gebruike
afstaan aan de Maatschappij; de in
strumenten blijven het eigendom van
de stichting.
Aangezien noch de Maatschappij
noch de stichting over de voor aan
schaffing van deze instrumenten ver
eiste geldmiddelen besdhikt, ver
zoekt het bestuur van „Toonkunst"
aan de Stichting „Instrumentenfonds
Toonkunst-orkest" een renteloos voor
schot uit de gemeentekas te verlenen,
tot een bedrag van ten hoogste 4000
hetwelk naar gelang van behoefte
bij de gemeente zal worden opgeno
men. De stich'timg stelt zich voor dit
voorschot in wisselende bedragen af
te lossen in 15 a 20 jaar. B. en W.
stellen voor het voorschot te verle
nen.
Verplaatsing van het woon
wagenkamp.
B. en W. stellen voor het woon
wagenkamp te verplaatsen naar de
Broekvveg (een zijv/eg van de Haar
lemmertrekvaart ongeveer tegenover
„Poelgeest"). Het terrein zal ruimte
bieden aan 30 wagens.
De inrichting van het terrein zal
beperkt blijven tot het noodzakelij
ke, zoals het maken van dammen met
duiker, het gedeeltelijk verharden
van het terrein, het maken van een
aansluiting op de waterleiding, van
latrines, een paardenstal en een mest
put, het aanbrengen van electrische
verlichting enz. Ten einde het ter
rein aan het gezicht te onttrekken, is
voorts een beplanting daarlangs ont
worpen. De kosten van inrichting
van het terrein worden begroot
op 36.000.
Nieuwe ambulance-wagen
voor de E. H. D.
De ambulance-auto van de Gem.
Eerste Hulpdienst moet noodzakelijk
worden vervangen. De thans gebezig-
„Rhijngee^t" geen gemeen
telijk sanatorium meer.
Na uitvoerige onderhandelingen
met het Rijk en het College van
Curatoren van de Rijksuniversiteit
stellen B. en W. de Raad voor: de ge
hele exploitatie van „Rijngeest" aan
het Rijk over te dragen, dat wil
zeggen, dat de exploitatie door het
Rijk voor zijn rekening zou worden
genomen,, met dien verstande, dat de
zakelijke leiding van de kliniek bij
de directie van „Endegeest" en de
medische leiding bij de hoogleraar en
zijn staf zou blijven berusten. Als
gemeentelijk sanatorium zou „Rhijn-
geest" dan ophouden te bestaan; alle
bedden zouden rijksbedden worden.
Aangezien het Rijk, indien op deze
voet een regeling kon worden aan
gegaan, de totale exploitatiekosten
van „Rhijngeest" zou moeten dra
gen, zou de gemeente voor het ver
volg van de financiering van exploi
tatietekorten van die inrichting zijn
ontslagen. Hierbij werd in aanmer
king genomen, dat een gezamenlijke
exploitatie van „Endegeest", „Voor
geest" en „Rhijngeest" èn voor de
gemeente èn voor het Rijk een be
langrijk financieel voordeel biedt.
Immers indien de exploitatie van
„Rhijngeest" geheel van die van „En-
degeest" en „Voorgeest" zou worden
losgemaakt, zouden de beide exploi
taties aanmerkelijk duurder uitko
men. Verschillende voorzieningen
toch zijn ten behoeve van de drie
inrichtingen genomen.
Het aandeel van „Rhijngeest" in
de kosten der exploitatie der drie
gestichten moet berekend worden
naar een bepaalde formule (sleutel).
Voor de eerste vijf jaren zal de sleu
tel toegepast worden, welke voor de
verdeling der kosten over 1948 werd
gebezigd. De overeenkomst zal wor
den aangegaan voor tien jaar met
stilzwijgende verlenging van jaar
tot jaar, indien zij niet door één der
partijen binnen de bepaalde termijn
wordt opgezegd.
De heer P. van der Tas heeft ont
slag gekregen als directeur van het
kantoor Leiden der Nederlandse
Middenstandsbank N.V. wegens zijn
benoeming bij het hoofdkantoor.
In zijn plaats is benoemd de heer
M. Eek Jr., tot dusverre onder-di
recteur van het kantoor Haarlem.
R. A. L. M. I. VERGADERDE ééN
UUR IN DE HITTE.
Voor de deelnemende middenstan
ders had het comité R. A. L. M. I.
gisteravond in „In den Vergulden 1
Turk" een vergadering uitgeschre
ven, waarop de laatste bijzonderhe
den bekend gemaakt werden voor de
a.s. grote reclamecampagne, die Don
derdag gaat beginnen. Dit initiatief
is uitgegaan van de Leidse Midden
stands-centrale, waarin de drie Mid
denstandsorganisaties verenigd zijn.
De heer B. de Koning bracht in
zijn openingswoord hulde aan de
vele middenstanders, die de tropi
sche hitte getrotseerd hadden en
naar deze vergadering gekomen wa
ren, waaruit weer duidelijk bleek,
dat er onder de middenstand nog al
tijd veel interesse is voor belang
rijke aangelegenheden, ondanks het
feit, dat het de laatste jaren wat erg
gemakkelijk gegaan is. Overigens is
dit nu afgelopen; er zal nu weer
heel hard gewerkt moeten worden
en daarom is het verblijdend, dat
het verwachte aantal van 100 is
overschreden. Ruim 120 deelnemers
hebben zich aangemeld. De heer de
Koning gaf vervolgens een overzicht
van deze reclame-actie. De deelne
mende zaken, kenbaar aan grote
borden in de etalages, zullen bij con
tante betaling van iedere gulden een
bon uitreiken. Na een week kan
iedere koper zijn totale aantal bonnen
in daarvoor bestemde enveloppen
doen en in een van drie in de stad
verspreide bussen deponeren. Aan
hen, die het hoogste aantal bonnen
hebben verkregen, zullen wekelijks
enige premies worden toegekend in
de vorm van waardebonnen, waarop
bij de deelnemende winkeliers ge
kocht kan worden. Deze actie zal
vijf weken duren en loopt tot Don
derdag 29 Sept. a.s. Alle deelnemers
worden verzocht de eerste dag, de
opening van de tentoonstelling „De
mens en zijn arbeid", de vlag uit te
steken en dit te blijven doen zolang
de tentoonstelling loopt.
Na deze uiteenzetting was er ge
legenheid tot vragenstellen, waarna
de voorzitter, precies één uur na de
aanvang, de vergadering sloot.
Hortu^, Botanicus. Wederom
bloeit de Victoria Regia. Bezichti
ging Iheden- en morgenavond vam
8.30 tot 10-30 uur.
„Pulchri Studio". Wegens 'ver
hindering van de directeur kan de
repetitie hedenavond niet doorgaan.
Eerstvolgende repetitie op Dinsdag
30 Augustus a.s.
BURGERLIJKE STAND.
Geboren: Dirk, z. van H. H. van
Meijgaarden en J. Jasperse; Johan
nes Jurgen, z. van L. van der Weij-
den en J. van Amsterdam; Johan
nes Nicolaas Willem, z. van A. J. v.
Reeuw ijk en C. M. Hoffschulte; An-
dries Rudy, z. van P. J. van Dam
en B. Keijzer; Jan Cornelis, z. van
C. A. Feeleus en G. Schutte; Catha
rine Wilhelmina, d. van P. Benders
en T. Arendse; Antonia Pietemeila
Margaretha, d. van A. J. Schild en
C. l'Amie.
Overleden: W. Leeflang, man, 40
j.; M. A. M. Kaiser, d., 3 jaar; M.
A. Koopman, wed. van S. Verver,
66 j.; C. Parmentier, wed. van I.
Nauta Andreae, 73 jaar.
Gehuwd: C. Oudshoorn jm en J.
van Nood jd; J. L. Hillenaar jm en
C. van der Sleet jd; P. H. van Veen
jm en E. Bloemzaad jd.
voor een ronde tafelconferentie zou
wox-den gehouden onder andere ver
houdingen en van een ander karak
ter dan toen werd verwacht."
„Ik wil mij thans niet begeven in
een beschouwing van het verleden
en nog minder in een waardering van
de feiten uit een recent verleden."
Vervolgens verklaarde dr. Drees,
dat het overleg, dat thans staat te
beginnen, niet onvoorbereid is en
verwees hij naar de overeenkomsten
van Linggadjati en de Renville, de
preliminaire conferentie te Batavia
en de resultaten van de besprekingen
te Malino'
De minister-president zeide voorts
dat hij het als een behoefte gevoel
de de Indonesische afgevaardigden
te verklaren, dat het van Nederland
se zijde bij voorafgaande overeen
komsten vastgelegde voornemen,
aan de Verenigde Staten van Indo
nesië de souvereiniteit over te dra
gen, een voor Nederland onherroe
pelijk bésluit betekende.
„Deze beslissing", aldus dr Drees
„berust niet op een impuls van sen
timent of op een zich onwillig neer
leggen bij een overmacht van om
standigheden." Deze beslissing be
rust volgens de minister-president
op een langzaam gerijpt inzicht, dat
langs deze weg in de huidige wereld
situatie de belangen van Nederland
en Indonesië en een zegenrijk sa
mengaan van deze landen het best
konden worden bevorderd.
„Wanneer dan ook, na een succes
volle afloop van de Ronde Tafel
Conferentie, aan Nederland de taak
toevalt haar souvereiniteit aan een
nieuwe d .-mocratische, Indonesische
rechtstaat over te dragen, dan be
tekent dat een daad, die gedragen
wordt door een belangrijke meerder
heid van ons volk."
Dr. Drees zeide, dat in Nederland
een intense belangstelling voor In
donesië bestaat, die allerminst uit
sluitend voortkomt uit het feit, dat
Nederland belang heeft in Indone
sië, al zou het onwaarachtig zijn de
betekenis van deze belangen te wil
len verkleinen. Boven deze belan
gen uit is bij velen, die in Indonesië
hebben geleefd of er thans nog
werken, een sterke liefde gegroeid
voor dit prachtig land en zijn be
volking.
De minister-president vervolgde:
„Wanneer men aan Indonesische zij
de deze conferentie wil beginnen
met het vertrouwen, dat de spoedi
ge vorming van de souvereine In
donesische staat voor Nederland een
even onbetwistbaar programmapunt
is als voor de Indonesiërs, dan wil
Nederland daartegenover het ver
trouwen plaatsen, dat aan Indonesi
sche zijde met even grote ernst ge
streefd wordt naar de vorming van
een nieuwe band tussen Nederland
en Indonesië, die een blijvende ze
genrijke samenwerking tot resultaat
zal hebben. Het doel van deze con
ferentie gaat veel verder dan de op
lossing van de thans bestaande ern
stige moeilijkheden en wrijvingen.
Dr. Drees spoorde vervolgens aan
tot vermijding van alles wat kwetst
of voedsel geeft aan een gegrond
wantrouwen. „Ik mag in dit ver
band niet nalaten met grote ernst te
wijzen op de noodzakelijkheid, dat
de daadwerkelijke strijd, zowel met
'wapens als door propaganda wordt
gestaakt."
„De geschiedenis zal uiteindelijk
oordeel vellen over deze conferentie.
Ik hoop van ganser harte, dat alle
gedelegeerden de kracht zullen be
zitten om de verleidipg te weerstaan
het grote doel in gevaar te brengen
terwille van een tijdelijk succes en
een momenteel applaus van een be
paalde groep van medestanders."
Onder de beginselen, die als vast
richtsnoer gelden, noemde dr. Drees:
de spoedige vestiging van de V.S.I.
als souvereine democratische staat op
federatieve grondslag, het zelfbe-
schikkingsrecht der bevolkingen, de
samenwerking met Nederland, even
tueel met het Verenigd Koninkrijk
der Nederlanden ,in een Nederlands-
Indonesische Unie aan het hoofd
waarvan staat de koning der Neder
landen. „Over de vraag of speciaal
Nederland, dan wel het Verenigd
Koninkrijk der Nederlanden in de
Unie zal zijn opgenomen, zal slechts
worden beslist na nader overleg met
Suriname en de Antillen."
Dr. Drees besloot:
„Onder het uitspreken van de
wens, tiat deze conferentie moge
strekken tot eer en zegen voor Indo
nesië en Nederland en het uitgangs
punt moge blijken van een nieuwe
ontwikkeling, waarin op het verbre
ken der oude verhoudingen een vrije
en voor beide volkeren vruchtbare
samenwerking moge volgen, verklaar
ik thans de ronde tafelconferentie ge
opend."
De rede van Hatta.
Hierna sprak de voorzitter van de
republikeinse delegatie, drs. Mo
hammed Hatta, in het Indonesisch
een rede uit, waaraan wij ontlenen:
„De bittere ervaringen, opgedaan
in de tijd, die achter ons ligt, hebben
uitgewezen, dat de enige oplossmg
van het Indonesische probleem be
staat uit de onverwijlde overdracht
der souvereimte;t."
Le heer Hat'u betoogde dat de van
Nederlandse zijde gestelde voor
waarde, nl. dat de souvercinitei: aan
een federatief Indonesië zal v orden
c\crgedragen en een Unie met Ne
derland zal worden gevormd ;an In
donesische zijde, zowel 'an ïepublïek
als B.F.O. niet gevoeld wordt als een
voorwaarde, die de souvereiniteit
beperkt.
Een eerste voorwaarde voor de op
te richten Unie noemde Hatta, dat
zij „geen beperking vormt voor de
volledige en reële souvereiniteit" van
de republiek Indonesia Serikat. Hat
ta beschouwde het als een vr'/ e-
ning, dat de Nederlandse regering
reeds herhaalde malen bevestigd
heeft, dat door Nederland niet ge-
een unie in de vorm van een super
staat. Hij wees er echter op, dat de
uniekwestie in verband met haai
historie' ten zeerste de psychologie
van de massa beinvloedt en dai
daarom voorzichtigheid moet worden
betracht bij de vaststelling van haar
structuur. „Die unie zal een vrijwil
lige associatie moeten zijn, niet strak
in haar structuur en haar binding."
Hatta beschouwde elke dwang als
een gevaar voor de toekomstige sa
menwerking. „Daarom is in de vor
ming van de Unie wijsheid en een
vooruitziende blik nodig, opdat de
doel-inhoud niet ten offer wordt, ge
bracht aan de vorm der constructie".
WEERSVERWACHTING
(Geldig van Dinsdagavond tot
Woensdagavond. Opgemaakt te
tien uur).
IETS MINDER WARM
Veranderlijke bewolking met
op verschillende plaatsen gedu
rende korte tijd wat lichte re
gen of een onweersbui. Weinig
wind. Morgen overdag iets min
der hoge temperaturen.
Geef ook Uw leven weer kleur!
Jaag die Rheumatische Pijnen uit
Uw leden.
'n Leven met Rheumatische Pijnen
mag eigenlijk geen leven genoemd
worden. Dat is lijden voor en na en
Tijden van de ergste soort. Maak een
einde aan die rampzalige pijnen;
jaag ze uit Uw leden. Met Kruschen
Salts. Iedere morgen die kleine do
sis drijft alle pijnverwekkende afval
stoffen uit Uw bloed. Dat komt omdat
Kruschen de activiteit van Uw bloedj
zuiverende organen opwekt tot jeug
dige werking en die, waar ze door de
jaren door omstandigheden verzwakt
of verslapt zijn, voorziet van nieuwe
energie. De zes minerale zouten van
Kruschen zijn de zuiverste natuur
producten, ieder voor zich nodig voor
Uw organen, om afdoend en regel
matig te functionneeren. Helpt Uw
organen een handje. Met Kruschen
Ge plukt er zelf de vruchten van in
de vorm van nieuwe levensvreugd,
van een opgewekt, veerkrachtig en
levenslustig gestel. Kruschen is ver
krijgbaar bij alle Apothekers en
Drogisten. 1235
(Ingez. Med.)
LAATSTE BERICHTEN
BRAND IN GOEDERENWAGON
Vanmorgen om half acljt ontstond
door het warm lopen van een pot,
brand in een wagon van een goede
rentrein, die op weg was van Dieren
naar Zutphen.
De lading, bestaande uit balen
lompen, ging grotendeels verloren.
De brandweer te Brummen stond
voor de moeilijkheid dat nergens in
de omgeving water te krijgen was.
De brandende balen werden van de
wagon afgehaald en in een droge
sloot langs de baan geworpen. Over
slaan van het vuur op andere wa
gons heefi men zodoende weten te
voorkomen.. De betreffende wagon
werd zo goed als vernield.
Aanvankelijk werden beide sporen
versperd. Om 9 uur hedenmorgen
kon een baan weer vrij gegeven
worden.
HERMAN MOERKERK, f
In het ziekenhuis Joannes de Deo
te Haarlem overleed hedenmorgen
om kwart voor twaalf, na een lang
durige ernstige ziekte, de tekenaar
schilder Herman Moerkerk, in de
leeftijd van 70 jaar.
Studiedagen K A.B.
te Voorhout
Maandagmorgen 9 uur werden de
lessen voortgezet met een inleiding
van Mr. P. J. v. d. 'Grinten, staats
secretaris van het ministerie van
Economische Zaken.
Het onderwerp was: „Wat eist de
organisering van het Bedrijfsleven?"
Spreker ging. uitvoerig in op het
wetsontwerp van de Publiekrechte
lijke Bedrijfsorganisatie, liet zien,
hoe de P.B.O. de organisatie van
het bedrijfsleven is en besprak uit
voerig de meest fundamentele vra
gen. Voorop staat het belang van
de arbeid voor de samenleving. Fel
le critiek leverde spreker op het
Marxisme en Communisme.
De P.B.O. moet zijn een orgaan
van loyale samenwerking en niet
van strijd. Deze mentaliteit moet
voorop staan.
„Mag Christus buiten de onderne
ming staan?" Met dit onderwerp
leidde pater Euthymnis v. Iersel de
vijfde les in.
Het proces der on-persoonlijking
en massificatie, dat de moderne pro
ductiewijze bijna noodzakelijk ver
gezelt, dienen wij op te vangen in
een doelbewuste persoonlijkheids-
cultuur. Van de moderne industrie,
die een geestelijk vacuum dreigt te
scheppen, gaat een godsdienstig ver
vlakkende invloed uit, aldup; spre
ker. Daarom: méér godsdienstige
volksvoorlichting, mede langs radio
in en zo mogelijk zelfs langs sociale
afdelingen in de fabrieken. Aposto-
laatskernen en standsorganisato-
risch werk, eventueel gesteund door
de fabriek.
MARKTBERICHTEN
BODEGRAVEN, 23 Aug. Kaas.
Aanvoer 202 partijen. Prijs voor le
soort 1.721.78, 2e soort 1.66
1.70, zware tot 1.80, extra zware
tot 1.87 per kg. Handel vlug.
