S)e &2teló£(Eoti Een geheime atoom-bom conferentie De voddenraper van Parijs De toestand in Indonesië Tito blijft anti-kerkelijk DONDERDAG 21 JULI 1949 40ste JAARGANG Directeur: C. M. VAN BAMEBSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WA AREN OPGENOMEN „DE BURCHT" Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f0.32 p. w., 1.40 p. mnd., f4.15 p kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes 11.50 Medezeggenschap EEN misvatting betreffende de me dezeggenschap in de onderne mingen, welke we herhaaldelijk, en ook weer dezer dagen, tegenkomen, is deze: de voorstanders van mede zeggenschap willen de dagelijkse leiding in de ondernemingen leggen in handen van allen, die daarin werkzaam zijn, in handen van de ar beiders in de ruimste zin van het woord. Neen; dat willen zij niet. Zij willen niet medezeggenschap inzake de dagelijkse leiding in de on dernemingen, maar wat betreft de doelstelling. En is het eigenlijk niet een onre delijkheid, welke men ook een dwaasheid kan noemen, dat b.v. op de doelstelling van een N.V. de eer ste de beste buitenstaander, die een aandeeltje bezit, rechtens invloed kan uitoefenen, maar niet hij, die er jaren-lang, misschien een men sen-leeftijd, geheel zijn arbeidskracht aan heeft gegeven. De laatste heeft in de meeste ondernemingen rech tens niets inzake de doelstelling van de onderneming, en wat aan die doelstelling annex is, te zeggen. Ons dunkt, dat iedereen moet toe geven, dat een dergelijke toestand als dwaas kan en ook moet worden aangeduid. De taak van de politie HET geüniformeerde Rotterdam se politiepersoneel doet sedert gisteren overdag straatdienst zonder vuurwapenen". Het is geen wereldschokkend nieuws, wat in bovenstaand bericht, ons wordt medegedeeld. Maar het is toch wel waard, om er even de aandacht op te richten, omdat men er een effect van psy chologische aard mee beoogt. Name lijk dit effect: het publiek na tuurlijk allereerst het politieperso neel zélf er meer en meer van te doordringen, dat de dagtaak van de politieman in hoofdzaak een zuiver dienende is: toezicht bij het verkeer, behulpzaamheid en zo voorts. En het is goed, dat de aard var. de dagtaak van het politiepersoneel eens opzettelijk en klaar wordt be licht. Er zijn altijd nog te veel mensen onder het publiek, die in een politie agent zien iemand, die hun, zo hij er de kans toe ziet, de voet wil dwars zetten, 't hun moeilijk wil maken; die op procesverbaaltjes jaagt. En er zijn ook nog wel hier en daar in stad en land politiemannen, die voor een dergelijke scheve opvat ting van de politionele taak aanlei ding geven. Engeland vraagt ook een deel der productie ENGELAND heeft de Ver. Staten verzocht om overdracht van een .deel van de bestaande voorraad atoombommen of de levering van zekere zeer geheime Amerikaanse apparaten met behulp waarvan Groot-Brit - tannië zelf atoombommen zou kunnen maken. Amerikaanse militaire, di plomatieke en politieke leiders, alsmede hooggeplaatste functionarissen op het gebied der atoomenergie zijn gisteren in het Senaatsgebouw in Washington achter gesloten en bewaakte deuren bijeengeweest om de Amerikaanse betrekkingen met Engeland en Canada op het gebied der atoomenergie te bespreken. Officieel is over het onderwerp van deze be sprekingen niets meegedeeld. Algemeen wordt echter aangenomen, dat de conferentie is belegd ter bespreking van het Britse verzoek om meer gegevens over de fabricage van de atoombom. Volgens sommige waar nemers zou Engeland in geval van een weigering van het verzoek over wegen voortzetting van de levering van uranium uit de Belgische Con go aan de Verenigde Staten in het geding te brengen. VLIEGTUIG BIJ SEATTLE IN AMERIKA NEERGESTORT Bij Seattle in het Noordwesten van de Ver. Staten is een twee-motorig vliegtuig van het type C-46 (fabri kaat Curtiss) kort na het opstijgen neergestort. Van de 32 inzittenden, 28 passagiers en een bemanning van vier koppen, zijn er zes om het leven gekomen. Vier en twintig personen zijn gewond. Het toestel was op weg naar Chi cago en stortte neer doordat één der motoren weigerde. De machine kwam in aanraking met draden van het eiectriciteitsnet, vloog in brand en brak doormidden nadat het op een aantal huizen was terecht gekomen. Vijf huizen vlogen in brand. Door dat het vliegtuig uiteen brak, kon den de meeste inzittenden solda ten die met verlof gingen aan de vuurdood ontkomen. Zeven bewoners van de uitgebrande huizen liepen verwondingen op evenals drie brand weerlieden. Te Milaan hebben 2.000 fabriek arbeiders gepoogd het raadhuis te bestormen. Zij werden echter na een felle botsing met de politie uiteen gedreven. De arbeiders van de Isotta-Fras' chini autofabrieken demonstreerden eerst in het centrum der stad omdat zij kort geleden slechts een klein loon voorschot ontvahgen hadden. Daarna bestormden zij het raadhuis. Hierbij gebruikte de politie gummi knuppels. Toen een traangasbom tot ontploffing kwam ontstond er een tijdelijke paniek. Een politie-agent werd onder de voet gelopen. Vele demonstranten droegen rode vlag gen en borden. De rust keerde weer toen de burgemeester een delega tie ontving. DE ONLUSTEN IN GUATEMALA. Nu de erewacht, die met de muiters gemene zaak had gemaakt, gecapitu leerd heeft, is de regering van presi dent Arevalo de toestand meester. De militaire leiders en aanstichters van de opstand konden nog niet worden gearresteerd. Maatregelen zijn geno men om hun vlucht naar het buiten land te voorkomen. HET URANIUM VAN DE BELGISCHE CONGO Een lid van het Amerikaanse Con gres heeft meegedeeld, dat leden van het Congres overwegen stappen te ondernemen om het president Tru man onmogelijk te maken atoomge heimen uit te leveren. Deze stappen zouden bestaan uit een resolutie aan het Congres, indien Truman geen officiële verzekeringen zou geven, dat hij het fabricagegeheim van de atoombom niet aan Engeland noch aan enig ander land zou meedelen. Volgens Arthur Krock, Washing- tons correspondent van de „New York Times" is de meerderheid van de Amerikaanse commissie voor atoomenergie bereid het Britse ver zoek om bepaalde inlichtingen over de vervaardiging van de atoombom in te willigen. De correspondent zegt, dat het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, een zelfde standpunt inneemt. De correspondent van de „Daily Telegraph" meldt, dat hoewel de Verenigde Staten, Engeland en Ca nada* sedert geruime tijd samenwer ken in zake uitwisseling van atomi- sche gegevens en bevoorrading met uranium, Engeland en Canada reeds een jaar geleden de Verenigde Sta ten hebben verzocht om de techni- ;che middelen, die nodig zijn om de atoombom te maken. Dit verzoek is toen onderzocht en op de achtergrond geraakt. Thans is dit verzoek in krachtiger termen gesteld en is-op een spoedig antwoord aangedrongen. De Amerikaanse productieschema's voor atoombommen zijn grotendeels afhankelijk van de aanvoer van ura nium uit de Belgische Congo en Ca nada. Engeland en Canada zijn in staat aanspraak te maken op groter leveranties van uranium uit deze gebieden dan zij nu gebruiken. Hier door zouden deze landen een zekere druk op de Verenigde Staten kunnen uitoefenen. JOANOVICI TOT 5 JAAR VEROORDEELD. Jozef Joanovici de uit Bessaraoië geboortige Parijse voddenraper mil- honair, is gisteren tot vijf jaar ge vangenisstraf, nationale onwaardig heid, een boete van 600.000 francs en verbeurdverklaring van zijn vermo gen ter waarde van 50.000.000 frar.cs veroordeeld. In de tenlastelegging was vermeld, dat Joanovici tijdens de oorlog voor raden had geleverd aan het Duitse leger en dat hij inlichtingen bad verstrekt aan de Gestapo. Joanovici, die naar men verklaart zijn fortuin met handel in oud-ijzer heeft vergaard, werd in November 1947 in een Duits dorpje gearre steerd, nadat men een jaar lang naar hem had gezocht. Hij verklaarde, dat hij millioenen francs aan het Franse verzet had geschonken, los- sommen voor vrijlating van verzets lieden had betaald, en geallieerde vliegers had helpen ontsnappen. Terwijl Joanovici zijn proces af wachtte, vermoordden drie gemas kerde mannen zijn vrouw, die ia een hinderlaag werd gelokt. OOK BIRMA HEFT LANDINGS VERBOD VOOR KLM OP. In Rangoon is officieel bekend ge maakt, dat ook Birma het verbod voor het landen van vliegtuigen van de K.L.M. te Rangoon en het vlie gen over Birmees gebied heeft op geheven. Het Oostenrijkse Vredesverdrag EEN STUKJE OPGESCHOTEN Over drie belangrijke punten zijn de plaatsvervangers van de Grote Vier, die te Londen het Oostenrijkse vredesverdrag opstellen, het eens ge worden. Twee andere punten, min der belangrijk, moeten opnieuw worden besproken, omdat men niet tot overeenstemming kon komen. De punten waarover men het eens is, zijn: 1 De eigendom van Oostenrijkse on derdanen in Duitsland, met inbe grip van het met geweld naar Duitsland gevoerde, zal terug ge geven moeten worden, behalve wanneer het gaat om oorlogsmis dadigers en gezuiverden. Dit geldt eveneens voor na de Anschluss ontnomen bezittingen. 2. De bezettende mogendheden in Duitsland zullen verantwoordelijk zijn voor de naleving van dit ar tikel. 3. Oostenrijk zal alle op het einde van de oorlog bestaande vorde ringen op Duitsers en Duitsland annuleren, behalve die, welke voortspruiten uit voor de An schluss aangegane verplichtingen. Men kon het niet eens worden over een Russisch voorstel over geroofde museumstukken en over locomotie- en wagons die Duits eigendom zijn. Engeland en Frankrijk hebben in de Veiligheidsraad verklaard, dat zij zouden stemmen tegen de aanvra gen om het lidmaatschap van de Verenigde Naties van Albanië, Bul garije, Hongarije, Roemenië en de Mongoolse volksrepubliek. Omdat zij van mening zijn dat deze landen de fundamentele rechten en vrijhe den van de mens niet respecteven Beide landen verklaarden zich eveneens tegen een Sowet-Russische resolutie om deze landen met Ier land, Portugal, Transjordanië, Italië, Oostenrijk, Finland en Ce/lcn col lectief als lid in de Verenigde Na ties op te nemen. De Sow iet Unie heeft haar toestemming tot het lid maatschap van deze zeven landen steeds afhankelijk gesteld van de aanvaarding der volksdemocratieën als lid door d Westelijke grote mo gendheden. De Sowj et-afgevaardigde ontken de dat in de genoemde volksdemo cratieën de mensenrechten niet wer den eerbiedigd. Op de vraag van de voorzitter, de Oekrainer Manoeilsky, of iemand stemming verlangde, bleef antwoord uit, zodat de Veiligheidsraad zonder stemming uiteenging. Er werd geen datum voor een volgende bijeen komst vastgesteld en evenmin werd erover gestemd, of de raad nog voor de algemene vergadering van Sep tember bijeen zal komen. EX-KANSELIER ONTVLUCHT TSJECHO-SLOWAKIJIE. Het secretariaat van „Vrij Tsje- cho-Slowakije" te Parijs meldt, dat Smuthy, de voormalige kanselier van president Benesj, clandestien Tsjecho-Slowakije heeft verlaten. Syrisch-lsraelische wapepstilstand Gisteren werd in een tent in het niemandsland in Noord-Galilea, dat tussen door Israëlische en Syrische troepen bezet gebied is gelegen, een wapenstilstand tussen Israël en Syrië gesloten. Hiermede is een periode van onderhandelingen afgesloten, welke in April van dit jaar was be gonnen. Het burgerlijke bestuur van het niemandsland zal aan Israël komen, doch de politie in de Arabische dor pen zal Arabisch zijn. Zestig Syriërs en 30 Israëliërs zijn betrokken bij de uitwisseling van krijgsgevangenen. Israël heeft thans wapenstilstands overeenkomsten met Egypte, de Li banon, Transjordanië en Syrië. Naar men verwacht zal Syrië nu ook deel nemen aan de besprekingen te Lau sanne. JONGE ENGELSE KONINKLIJK GEZIN GENIET VAN DE ZON. Ook in Engeland zijn dit jaar de zon nige dagen schaars. Het is te begrij pen, dat prinses Elizabeth en prins Philip van zo'n mooie dag gebruik maakten om met hun acht maanden oude zoon Charles op het grasveld van Windlesham Moor in Surrey te gaan spelen, en en passant 'hiervan een filmpje te laten maken. Mutaties onder Bulgaarse bonzen KOLAROV WORDT PREMIER. Vassil Kolarov, Bulgaars vice-pre mier en minister van buitenlandse za ken, is Woensdag met algemene stemmen tot eerste minister gekozen op een buitengewone vergadering van de Bulgaarse Nationale Vergadering, zo meldt radio-Sofia. Hij volgde Geor- gi Dimitrov op, die op 2 Juli te Mos kou overleed. Kolarov is vroeger pre sident van Bulgarije geweest en was waarnemend premier in de tijd, dat Dimitrov met ziekteverlof in de Sow- jet-Unie verbleef. De 72-jarige Kolarov was secreta ris-generaal van de Komintern in 1922. Met Dimitrov had hij de lei ding van de opstand in 1923 tegen de Bulgaarse regering. Hij woonde van 1923 tot 1945 in het buitenland en keerde daarna als president van de Nationale Vergadering naar Bulgarije terug. In 1947 werd hij benoemd tot minister van buitenlandse zaken. Ko larov woonde de begrafenis van Di mitrov in Sofia op 10 Juli niet bij. In een brief die daags tevoren door de dagbladen was gepubliceerd, zin speelde Kolarov op een „tijdelijke on- gedisponeerdheid". Het Bulgaarse parlement heeft voorts met algemene stemmen beslo ten, de voormalige plaatsvervangende premier, Traicho Kostov, van zijn parlementszetel vervallen te verkla ren. Het centrale comité van de Bul gaarse communistische partij verwij derde hem op 14 Juni uit zijn midden wegens zijn „anti-Sowjetrussische en anti-bolsjewistische acties". Het Bul gaarse vaderlandse front, een coa litie van regeringspartijen, royeerde hem op 30 Juni. Kostov werd in Maart 1946 benoemd tot waarnemend premier en minister van electrifica- tie en natuurlijke hulpbronnen. Het parlement besloot tevens Kostov te doen vervolgen krachtens het straf recht voor „ernstige misdrijven tegen de staat". Het Bulgaarse parlement besloot ook een ander parlementslid, Georgi Huichef lid van de Agrarische Partij te doen vervolgen wegens spionnage en verraad. Tenslotte werd besloten de 60-jarige Georgi Popov van zijn taak van vice-premier te ontheffen. IN PARIJS STAAT ABETZ TE RECHT ABetz, die tijdens de oor log Duits ambassadeur te Parijs was staat nog steeds voor zijn rechters. Als alle oorlogsmisdadigers, ontkent hij de beschuldigingen van Joden vervolging, deportatie, moord etc. Als getuige tegen Abetz (links ach ter gendarme) trad op Paul Reynaud (rechts).. Officieel Weekoverzicht In het officiële overzicht van de situatie in Indonesië wordt het vol gende gemeld: Op Java blijkt in een aantal ge bieden de veiligheid veel te wensen over te laten. De laatste weken heeft het beeld zich zodanig ontwikkeld, dat soms een verbetering van de mi litaire toestand hand in hand ging met een afnemen van de veiligheid voor ambtenaren en planters. In het algemeen richt de activiteit der strijdgroepen zich in belangrijker mate op economische objecten, bur gerlijke functionarissen en personeel van ondernemingen dan op militai re objecten. Op Sumatra ziet men een overeenkomstig beeld, doch daar zijn de afmetingen geheel anders. In verschillende gebieden heerst daar volkomen rust en in het algemeen is er de ontwikkeling van zaken niet ongunstig. Midden-Java: Een intensieve pa trouillegang in Solo en omgeving leidde tot een lichte verbetering van de militaire situatie, doch de veilig heidstoestand is er verre van be vredigend. Nog steeds hebben er moorden, ontvoeringen en brand stichtingen plaats. De regent van Bo- jolali werd uit de stad ontvoerd. De in de loop der vorige week iets ver beterde veiligheid in de residentie Banjumas weer afgenomen, waar bij enkele benden door een uiterst aggressief optreden pogen, het fede rale apparaat op de gebruikelijke wijze door het vermoorden en ont voeren van ambtenaren te ontwrich ten. In üost-Java houdt de verbetering van de militaire toestand aan. De ar restatie van een kapitein der T.N.I. te Djember leidde tot een hervatting van de aanmeldingen van T.N.I.-per soneel met wapens aldaar, een over val op het hoofdkwartier van de des betreffende groep leverde 22 wa pens op, waardoor de toch reeds niet ongunstige toestand er snel verbe terd. In het regentschap Kraksaan zijn hier en daar communistische invloe den merkbaar. Een groot aantal ter roristen werd gedood bij het optre den tegen benden in het gebied Bod- jonegoro-Lamongan. De bevolking werkt mee in de strijd tegen ongewenste elementen. In het Madiunse werden honderd bendeleden gedood bij pogingen van enige strijdgroepen om zich te ver enigen en aanvallen uit te voeren op Nederlandse posten. West-Java: In Bantam bleef de economische toestand gunstig, on danks de iets toegenomen benden- activiteit. In de Negara Pasundan bleef de toestand in het Buitenzorg- se en het Sukabumische onbevredi gend. In het Tjikampekse traden de benden actiever op, doch er werden hun bij de botsingen vrij aanzien lijke verliezen toegebracht. Gevoe lige verliezen hebben de Darulis- lamgroepen in de omgeving van Garut en Tasikmalaja geleden, die zich poogden te verenigen. Op Sumatra ontwikkelde de mili taire toestand zich gunstig. De Ne derlandse strijdkrachten blijven krachtig optreden tegen benden en strijdgroepen. In Oost-Sumatra hou den de aanslagen op economische objecten en civiele personen aan. Enige verbetering valt er te consta teren in Noord-Tapanuli en Sipirok. Een Japanse commandant van een bende nabij Surulangun in het Djambische is helaas ontsnapt toen de bende, die 14 personen had ont voerd, werd overvallen. De ontvoerden zijn vrijgekomen en aan de bendè werden aanzien lijke verliezen toegebracht. Benku len meldt toenemende rust, doch in het Westelijk gebied van Palembang is de toestand ongunstiger. Hier richt de terroristische activiteit zich tegen de met het Nederlandse zag samenwerkende Indonesiërs, in de eerste plaats tegen de volkshoof den. Bij de Wedana van Metro ir de Lampongs hebben zich 54 man en 3 officieren van de T.N.I. gemeld. NIEUWE MAATREGELEN IN JOEGO-SLAVIë. Volgens de Weense correspondent van 't Britse blad „Daily Telegraph" wijzen berichten uit Joego-Slavië erop, dat in dit land nieuwe maat regelen tegen de Kerk worden ge nomen. Zo wordt uit Kroatië gemeld, dat alle R.K. priesters, die ervan ver dacht worden te grote invloed in hun parochies te hebben, gearresteerd en weggevoerd zijn. Aan alle manschappen van het Joegoslavische leger zou verboden zijn om godsdienstoefeningen bij te wonen en officieren zouden zich moeten verplichten om hun kinde ren niet te laten dopen. Voorts zou den zware belastingen zijn geheven op het laten dopen en aannemen van kinderen en op de kerkelijke inze gening van het huwelijk. BESPREKINGEN TITO—VATICAAN? De correspondent van D.P.D. te Triëst meldt uit geloofwaardige bron vernomen te hebben, dat kortgeleden op het eiland Brioni in de Adriatische Zee besprekingen hebben plaatsge vonden tussen vooraanstaande Joe goslavische functionarissen, onder wie de minister van buitenlandse za ken, en acht hoogwaardigheidsbekle ders van de Rooms-Katholieke Kerk over een regeling van de tussen Joe- go-Slavië en het Vaticaan bestaande kwesties. In het bijzonder zouden be sprekingen gevoerd zijn over een am nestie voor de in Joego-Slavië ver oordeelde of gevangengezette pries ters, over opheffing van alle beper kingen wat betreft de zielzorg van de Rooms-Katholieke Kerk in Joego- Slavië, over wederoprichting van de Katholieke weldadigheidsinstellingen en over het karakter van de atheïs tische propaganda der communisti sche organisaties. Als kernpunt van de onderhande lingen tussen Tito en het Vaticaan wordt door politieke waarnemers be schouwd de officiële regeling van de kwestie omtrent mgr. Stepinac, de aartsbisschop van Agram, die, vol gens de vertegenwoordiger van D.P. D., tezamen met vier andere Rooms- Katholieke geestelijken, die tegelijk met hem veroordeeld werden, se dert het begin van dit jaar in alge hele vrijheid op het eiland Hvar in de Adriatische Zee zou vertoeven. Volgens politieke waarnemers te Triëst is de door de Joego-Slavische staat destijds tegen de Rooms-Katho lieke Kerk begonnen actie reeds se dert maanden aan het verflauwen. (Andere berichten wijzen echter op het tegendeel. Red.). De offi cieuze pogingen om tot een accoord tussen Tito en het Vaticaan te ko men zouden ongeveer vier weken ge leden begonnen zijn. Bij het tot stand komen van een dergelijk accoord zou, naar men verwacht, tevens een voor Tito niet ongevaarlijke ondergrond se beweging van Katholieke pries ters en gelovigen in Kroatië, namelijk die van de „Kruisridders", bezworen worden. Een koJiheUfe... „Het is beter te lijden, zo God het wil, wanneer men goed doet, dan wanneer men het kwaad bedrijft". I Petrus 3—17. Reisdeviezen België De Nederlandse Bank maakt be kend, dat op grond van een zo juist tot stand gekomen overeenkomst met België en Luxemburg aanvragen voor deviezen voor tourisme naar België en Luxemburg voor de maan den Augustus en September van 22 tot en met 27 Juli a.s. op de gebrui kelijke wijze kunnen worden inge diend. Aangevraagd kan worden B frs 400 per dag en per persoon tot maxi maal B frs 2800. Aanvragen kunnen alleen worden ingediend door personen, die in 1949 nog geen deviezen voor toerisme naar enig land hebben gekregen. Wijziging hoger onderwijswet De minister van onderwijs, kuns ten en wetenschappen heeft in een nota van wijzigingen betreffende het ontwerp van wet „wijziging van de hoger-onderwijswet" medegedeeld, dat in artikel 1 onder VII wordt toe gevoegd: Dat tot het afleggen der examens in de verenigde faculteiten der rechtsgeleerdheid en der letteren en wijsbegeerte, zo nodig verenigd met de faculteit der economische weten schappen, betreffende de studie in de sociale wetenschappen, toegang ge ven het eindexamen in de afdeling A en dat in de afdeling B van een gymnasium en het eindexamen van een hogere burgerschool A en dat van een hogere burgerschool B. Tot het afleggen der examens in de faculteit der letteren en wijsbegeer te verenigd met hetzij de faculteit der geneeskunde, hetzij de faculteit der wis- en natuurkunde dan wel met beide genoemde faculteiten betref fende de studie in de psychologie geven toegang het eindexamen in de afdeling A en dat in de afdeling B van een gymnasium en het eindexa men van een hogere burgerschool A en dat van een hogere burgerschool B.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1