S)e &2idóe6ou/fca/nt Het Pauselijk decreet tegen het communisme PERSSPIEGEL Britse dollar-invoer wordt ingekrompen DINSDAG 19 JULI 1949 40ste JAARGANG KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN «DE BURCHT" Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. W1LMER. Bur. Papengracht 32, Telel. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w, f 1.40 p. mnd., 14.15 p kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert.: 15 ct. p. tn.m. Telefoontjes 11.50 Reacties op Pauselijk decreet *t* Democratie zonder God ren vermeld, op verzoek van kardinaal von Preysing ter gele genheid van Zijn vijftigjarig priester feest een radio-toespraak gehouden tot de Duitse Katholieken. De Paus zeide o.m.: „Gemeenschappen en staten, wat zij ook schijnen, zijn noodzakelijk voorbestemd voor de vernietiging, wanneer zij niet gebouwd zijn op geloof in God en niet worden ge leid door mannen, die in God ge loven". De mensen zoeken maar al te veel het geluk in een of ander menselijk stelsel inplaats van in een, in daden levend, geloof in God Ongetwijfeld wij mogen, en wij moeten vaak, aan een bepaald stelsel de voorkeur geven boven een ander, óók als beide'stelsels niet in direct verband staan met de Gods dienst, met het Geloof. Wij mogen, en wij moeten o.i., aan het stelsel der democratie de voor keur geven bij èlk ander stelsel van staatsbestel, omdat „een ideale demo cratie niet te onderschatten waarbor gen biedt voor de vrijheid van de mens, voor zijn leven als persoon lijkheid en de handhaving zijner waardigheid, voor de onverkorte uit oefening zijner natuurlijke rechten en voor een wei-geregelde verhouding tussen de individuen onderling" (L. Feber). Maar zij dwalen, die me nen, dat niet God de verdere geschie denis zal maken, maar dat hun demo cratie de stijl der samenleving zal aangeven; dat een democratie de mensheid kan redden en tot zegen zijn, ook al steunt deze niet op God en ook al houdt deze zich niet aan de zedewet. Een democratie zonder geloof in God zal op meerdere punten tot de zelfde consequenties kunnen voeren als waartoe een in zich verderfelijk staatsabsolutisme vanzelf komt! *s* Sociale hypotheek De reacties van communistische zijde DE „OSSERVATORE ROMANO" schrijft, dat het te verwachten was, dat het besluit van de Supreme Congregatie een zuiver politieke daad zou genoemd worden, waaraan elk spoor van werkelijke religieuze be zorgdheid vreemd is gericht tegen de volks-democratieën en alleen maar ten gunste van het Westers imperialisme kortom een daad van politieke aard, waartegen het christelijk geweten zich mag, ja moet verzetten, zonder vrees, zonder angst; het kan zich beroepen op Chris tus zelf, van wie immers het Vaticaan zich meer en meer en steeds ver der verwijderd heeft. goede communisten zijn en zich tot het dialectisch materialisme beken nen. Dit heet dan voor sommige exe geten: zuiver politiek. De Kerk eist van de Katholieken, dat zij goede Katholieken zullen zijn en jawel diezelfde exegeten scheuren hun kleren en weeklagen en praten over een „aanslag" op de vrijheid van ge dachten en geweten en over de po litieke inmenging en over de steeds schaamtelozer slavendiensten aan de demo-plutocratie. Roma locuta, causa finitaEr zijn thans geen misverstanden meer mogelijk. Geheime partij-conferen ties, spoed-samenkomsten van de Kominform, listige interpretaties van het decreet, ja»zelfs de nauwe- lijks-bedekte dreigementen inzake „tegenmaatregelen" het kan er alle maal niets aan veranderen. Het is thans een duidelijk „óf het één óf het ander". Het is van nu af alleen nog maar: „Wie niet voor Mij is, is tegen Mij." versver. in het Bisdom Den Bosch heeft haar leden voorgehouden de plicht, in en buiten het bedrijf een zo groot mogelijke zorg te hebben voor de arbeidersjeugd. In het bedrijf: O.m. door gescheiden werkgelegen heden en gescheiden schaftlokalen, door aandacht voor de morele, sociale en paedagogische kwaliteiten bij het aanstellen van toezichthoudend per soneel. Buiten het bedrijf: Door steun te verlenen aan de Jeugdbeweging. De Algemene Katholieke Werkge versvereniging en diverse Katholieke Werkgevers vakverenigingen in het Bossche diocees hebben nu enige tijd geleden hun leden geadviseerd de Katholieke Arbeiders Jeugdbeweging te steunen door geldelijke bijdragen. Geadviseerd werd een bedrag van vijf gulden beschikbaar te stellen per ar beider of arbeidster, van 14 tot 20 jaar. Deze bijdrage werd gevraagd voor éné keer, in die zin, dat het vol gend jaar zal worden bezien in hoe verre de K.A.J. en de V.K.A.J. staat zijn zichzelf te financieren. Dat is een voorbeeldig optreden! Het bestuur der Bossche Katholieke Werkgevers ver. constateert, dat de vorming in de jeugdbeweging van veel invloed kan zijn bij de kerste ning van de bedrijven, „die behalve van directie en leiding ook voor een niet gering deel afhangt van de ar beiders". Dat is duidelijk. En: hoe de arbeiders in de toekomst zullen zijn wordt bepaald door de arbeidersjeugd van heden. Ook dat is duidelijk. De Katholieke leer is, dat op het privaat bezit een sociale hypotheek ligt. Op stoffelijk bezit. Maar ook op geestelijk bezit. Aan wie door God geschonken meer intellect, meer ontwikkeling, meer kennis, heeft dat niet gekregen om het alleen voor zichzelf te behou den en om er alleen zelf van te pro fiteren, maar ook om het te benutten voor de gemeenschap, voor andere personen. Hij heeft een morele ver plichting, om dat té doen. Als hij het niet doet, is hij geen christen in de practijk, maar een onchristelijk egoïst. Als naar dat woord van Thomas van Aquino (f 1274) dat op het privaat bezit een sociale hypotheek ligt door allen werd geleefd dan zou er zijn de radicale sociale hervorming, welker noodzakelijkheid door niemand wordt betwijfeld; dan zouden óók de voorspiegelingen, die de mensen door het Communisme worden voorgehouden, weinig of geen indruk meer maken! Er zijn God zij dank vele aan wijzingen, dat in steeds bredere kring begrepen wordt, dat in de hier ge schetste geest moet worden gehan deld, moet worden geleefd.. Eén van die aanwijzingen is de actie van de Bossche Katholieke Werkgeversorga nisatie. In dit alles is niets nieuws te ont dekken; het communisme heeft deze beschuldigingen herhaald vanaf het eerste moment, waarop het de strijd aanbond tegen iedere godsdienst, vooral tegen de christelijke gods dienst en met diepe haat tegen de Katholieke Kerk en het heeft zo doende tal van Katholieken erin la ten lopen, niet slechts bij zijn strijd inzake vakverenigingen en arbei ders-organisaties, doch zelfs bij de vervolgingen, de anti-godsdienstige en schismatieke strijd. Dit is wel overduidelijk bewezen door de ge beurtenissen achter het IJzeren Gor dijn, waar men zich op de bijval van Katholieken beroemt en met grote ophef hun aanwezigheid en hun op treden in de communistische bewe ging meldt. 'Het is na deze ervaringen, dat het Decreet van het H. Officie werd uitgevaardigd na de vermaningen en sancties (particuliere of collec tieve) van bisschoppen, na eindeloze waarschuwingen van de Paus, na ontelbare lezingen, lessen, onder richtingen, geschriften over het on loochenbare, openlijke en nimmer verborgen anti-godsdienstige karak ter van het communisme, over zijn even onloochenbare en even duidelij ke toepassing in de practijk van het atheïstisch materalisme, dat wordt voorgesteld als de bevrijding van de wereld van het godsdienstig bijge loof, dat met ,name in de Katholieke Kerk -de grond vormt voor onder drukking. uitbuiting en tyrannie. "Tegenover deze houding en deze vermaningen van de Katholieke Kerk heeft men wel geregeld, steeds weer opnieuw, getracht een in poli tiek opzicht dubbel spel te spelen doch nimmer heeft men ontkend, dat het communisme atheïstisch is, letterlijk: anti-God. Nimmer heeft men durven bewe ren, dat dit communisme gelovig is of zelfs maar zou kunnen zijn. Men heeft nooit dc meest radicale loo chening van elke godsdienstige over tuiging tegengesproken, nimmer de meest grove beschuldigingen tegen de godsdienst in het algemeen en tegen de Katholieke Kerk in het bij zonder teruggenomen. Integendeel, zij zijn en worden nog dagelijks ge uit door de kopstukken en de meest gezaghebbende persoonlijkheden en woordvoerders van de leer en de actie van het communisme. Men heeft verklaard en met sub tiele motieven uitgelegd, dat ver draagzaamheid ten aanzien van de godsdienst puur en alleen een tac tische kwestie is, die slechts duurt, totdat de volledige mogelijkheid van onverdraagzaamheid is gescjiapen En het andere gezaghebbende Ka tholieke orgaan, de „Quotidiano", schrijft, dat het decreet de definitie ve veroordeling betekent van een doctrine, die een bindende waarde bezit voor al diegenen, die in de communistische partijen werkzaam zijn en medestrijden doctrine, die, gegeven nu eenmaal de premisse waar zij van uitgaat, wordt past in de geest van ijzeren discipli ne en dwang. De bekrachtiging, welke door de Kerk is uitgesproken, is niet alleen maar logisch en voor de hand lig gend, maar evenzeer een daad van onderrichting en voorlichting, die volledig tot Haar prerogatieven be hoort het is daarenboven noodza kelijk en zelfs een plicht gebleken- nu alle vermaningen, welke nu al zo veel jaren van Haar uit zijn gegaan, voor velen tevergeefs zijn geweest. De communisten eisen, dat diegenen, die ingeschreven zijn in hun partij -Voor de derdemaal sedert de bevrijding wordt thans op Walcheren internationaal studenten-werk kamp, georganiseerd door het Bu reau Buitenlandse Studentenbetrek kingen, gehouden. De meisjes-stu denten helpen bij de fruitpluk en ver blijven in Wilhelminadorp, terwijl de jongens, die een landweg aanleggen, hun kamp in Biggekerke hebben. President van Praags Seminarie te Wenen HET GIST IN SLOWAKIJE De „Giornale d'Italia" berichtte een dezer dagen, dat de president van het Praagse seminarie, de Bo heemse priester Frans Tomank, erin ;slaagd Praag te ontvluchten en Wenen te bereiken. Hij heeft aan enige buitenlandse journalisten een verklaring afgelegd over de toestand in Tsjechoslowakije. Hij zeide o.m. het volgende: „Mgr. Beran verkeert practisch ge sproken in gevangenschap in zijn eigen paleis iedere mogelijkheid om met de buitenwereld in contact te komen ontbreekt hem. Deze om standigheid doet zich voor alles al^ uiterst nadelig gevoefen voor de ganse clerus, die thans geheel ver stoken blijft van richtlijnen en raad gevingen van de zijde van hun bis schop; zij dienen thans te handelen volgens eigen geweten en inzicht, hetgeen soms zeer veel moed vereist tegenover de dreigingen en terreur der communisten." Tomanek ontkende categorisch, dat 2300 priesters zich zouden hebben aangesloten bij de pseudo-katholieke actie. In totaal hebben ongeveer 250 priesters gemene zaak gemaakt met het regiem, aldus luidde zijn medede ling. In Bohemen en Moravië ver wachtte hij geei^ onlusten, daar de politie en het spionnage-systeem van de communisten de situatie volledig in de hand hebben. In Slowakije ech ter hebben zeer ernstige ongeregeld heden plaats gehad. Hiervoor gaf Tomanek twee redenen op: omdat de Slowaakse bevolking zich diep be ledigd acht in zijn zeer sterke reli gieuze gevoelens en omdat deze be volking de dictatuur van de centra listische regering van Praag niet kan verdragen. De Tsjechoslo waakse ambassade te Londen heeft de Britse luchtvaart- plub meegedeeld, dat de drie Tsje- choslowaakse inschrijvingen voor de Britse luchtvaartrace, die begin Augustus te Birmingham zal worden gehouden, zijn ingetrokken. De Tsjechoslo waakse vliegtuigen zouden rechtstreeks uit Tsjechoslowakije naar Engeland zijn gevlogen. Vóór-Unie Benelux Op 17 Augustus a.s. zal de Amë- ser", waarvan er acht zijn besteld, rican Overseas Airlines de eerste De Boeing heeft vier motoren en vlucht van New York naar Londen twee „dekken" en zal op de lange maken met een Boeing „Stratocrui-I trajecten zestig personen vervoeren. Het overleg in Indonesië DE INTER-INDONESISCHE CONFERENTIE In drie vliegtuigen der K.L.M. zijn hedenmorgen 63 vertegenwoordigers der bijeenkomst Federaal Overleg en leden van het secretariaat der B. F. O. naar Djokja vertrokken, waar morgen het eerste gedeelte van de inter-Indonesische conferentie aan vangt De politieke correspondent van Aneta verneemt van wel-ingelichte zijde, dat de leden der B.F.O. onder andere naar Djokja een staatkundig onderwerp ter discussie hebben mee genomen. Nadat op 23 Juli de be sprekingen zullen zijn onderbroken, zal het tweede gedeelte der confe rentie op 30 Juli te Batavia begin nen, welk gedeelte, naar de corres pondent vernam, drie dagen zal duren. Donderdag a.s. vertrekken, in op dracht van de voorzitter der B.F.O. de minister van financiën van Oost- Indonesië, de heer Hamelink en dr. Kiers van het kabinet van de sultan van Pontianak naar Nederland voor het treffen van voorbereidingen voor de Rondetafel-conferentie. MOH. NATSIR OVER HET STAKEN VAN HET VUREN „Het is reeds zeker, dat de order tot het staken van het vuren zal worden uitgevaardigd, doch of zij uitvoerbaar zal zijn is een andere kwestie", aldus verklaarde te Djokja de republikeinse minister van voor lichting, Moh. Natsir, aan Aneta. Natsir is van mening, dat de uitvoe ring der order tot het staken van het vuren en de Rondetafel-confe rentie tegelijkertijd kunnen plaats vinden. Na de overdracht der souvereini- teit zal de positie van het Neder landse leger die zijn van een vreemd leger, dat geen functie meer heeft, aldus Natsir. Met betrekking tot de verdediging van de archipel meende hij, dat een aanval van buiten niet kan worden tegengehouden, ook al verdedigt men zich tezamen met de Nederlanders. De Indonesische rege ring zal sterk genoeg zijn voor het handhaven van de binnenlandse vei ligheid. De commissie der Verenigde Na ties dient volgens Natsir haar mede werking te blijven verlenen totdat de souvereiniteit is overgedragen, een democratische regering zal zijn gevormd en het Nederlandse leger uit Indonesië zal zijn teruggetrok ken. TERREUR ORGANISATIE IN OOST SUMATRA. Nabij Lubuk Pakam in Oost-Su- matra heeft de politie dezer dagen I i een uit Atjeh geïnfiltreerde leider ener terreurbende gearresteerd, die over een „mandaat" bleek te beschik ken voor het oprichten van een terro ristische revolutionaire organisatie in Oost-Sumatra, waarmede reeds een aanvang was gemaakt. Behalve deze leider werden nog 21 anderen gearresteerd en wapens in beslag ge nomen. BULGARIJE'S STEUN AAN DE GUERILLA IN GRIEKENLAND Nu Joego-Slavië zijn grenzen met Griekenland gesloten heeft en geen hulp meer verleent aan de Griekse rebellen is dat een streep door de rekening van de Kominform. Daar om is aan Bulgarije opgedragen om zijn steun aan de Griekse guerilla- troepen te vergroten. Dit werd ver klaard door Dalietos, een Grieks ver bindingsofficier bij de commissie der V.N. voor de Balkan in een rapport Het hoofdkwartier der guerilla's heeft een telefoonverbinding met Bulgarije. Wapens, artillerie, voed sel, voorraden en troepenversterkin- ken zijn reeds vanuit Bulgarije derweg naar Griekenland. Tussen de Belgische en Nederland se onderhandelaars is practisch vol ledige overeenstemming bereikt meldt de Volkskrant over de in werkingtreding der Vóór-Unie tus sen beide landen en over de lijst van artikelen, die óan vrij in- en uitge voerd zullen mogen worden met te rugwerkende kracht van 1 Juni '49 af. Daar op het ogenblik de Belgi sche regering demissionnair is, is het wachten thans op een bekrach tiging van de overeenkomst door de nieuwe Belgische regering. Over de volledige Unie, die het volgend jaar van kracht moet wor den, kunnen definitieve afspraken pas worden gemaakt na de in Sep t ember in Washington te voeren be sprekingen^ over het ponden- en dol- larvraagstuk. HET GEVAAR. Ontleend aan een artikel in het Algemeen Dagblad: „Van twee belangrijke figuren heb ben wij de laatste dagen uitspraken over het communisme vernomen. In een bijeenkomst van de Ko ninklijke Nederlandse vereniging Ons Leger te 's-Gravenhage gaf veld maarschalk Montgomery te kennen, dat de vijand te zoeken is in het communisme; dat de bedreiging van de West-Europese landen uit het Oosten komt. En in een vraaggesprek met radio- Singapore, waarvan wij hier te lande inmiddels ook hebben kennis geno men door middel van gj-amofoon en radio, heeft de vermaarde Ameri kaanse journalist H^ R. Knicker bocker, die met de ramp van de „Fra- neker" om het leven is gekomen, ge zegd, dat een derde wereldoorlog on vermijdelijk schijnt, als de Verenig de Staten niet alles op alles zetten om het opdringende communisme in Azië tegen te gaan. Het communisme gaat zo snel voorwaarts vervolgde hij dat Moskou zich binnen enkele jaren sterk genoeg zou kunnen voe len om Amerika uit te dagen. f Beide uitspraken heeft men in ons blad vermeld gevonden. Zij zullen degenen die gezien de dalende communistische belangstelling hier te lande en elders in het Westen van mening mochten zijn, dat het ge vaar aan het verminderen is, tot na denken hebben gestemd. Dreiging in West-Europa, dreiging in Azië, drei ging in de wereld. Hoe onbehouwen Moskou om zich heen slaat wanneer het er maar even gelegenheid toe ziet, blijkt nu ook weer uit de reacties op het pauselijk decreet". IS HAIGH KRANKZINNIG? „John George Haigh vermoordde vijf vrouwpn en vier mannen, dronk hun bloed en loste hun lijken in zuur op bevel van een hem in zijn dromen verschenen geest," Is dat een sensatie-stripverhaal of een stuivers roman? Neen dat is het pleidooi van de verdediger van John Haigh! In dertijd hebben wij melding gemaakt van de arrestatie van John Haigh, een Engelsman, die ervan verdacht •erd, verscheidene personen ver moord te hebben. Gisteren is de ge ruchtmakende zaak van deze massa moordenaar voor de rechtbank van Lewes in Sussex gekomen. Openbare aanklager was sir Hartley Shawcross dezelfde, die voor Engeland aankla ger was in het Neurenberger proces. De verdediger wil het voorstellen, alsof Haigh krankzinnig is en zwaait daarom dramatisch met negen moor den, die alle door Haigh uit eigen beweging bekend zijn, ofschoon hem voor de rechtbank slechts één moord ten laste wordt gelegd. De zitting wordt vandaag voortgezet. De be klaagde zelf doet, alsof hij zich ner gens iets van aantrekt en zit ter te rechtzitting een kruiswoordpuzzle op te lossen. De Britse ambassadeur in Moskou is, naar radio-Moskou meldt, Maan dagavond door generalissimus Stalin ontvangen. De Sowjetrussische minis ter van buitenlandse zaken, Vyshins- ky, was bij het onderhoud van Stalin met de ambassadeur sir David Kelly, aanwezig. maanden in Washington bij te wo nen. Gemenebest steunt moederland A LLE LANDEN van het Engelse gemenebest hebben besloten het voor- beeld van Engeland, om de invoer uit de dollargebieden te' vermin deren, na te volgen. Met uitzondering van Canada, dat zelf tot het dollar- gebied behoort, heeft het Gemenebest deze inleidende maatregel geno men om het afvloeien van zyn dollaren goudreserves tot staan te brengen. Dit besluit is bekendgemaakt in eenfinanciële besprekingen over twee officieel communiqué, dat te Londen uitgegeven werd. na afloop van de conferentie van de ministers van Fi nanciën van het Gemenebest. Deze week zal men overleg plegen over het instellen van een permanent or gaan, dat bij voortduur de dollarpo sitie van het Gemenebest zal contro leren. De ministers zijn de overtuiging toegedaan, dat de kracht en de sta biliteit van het pond sterling niet al leen van belang zijn voor het sterling- gebied, maar voor de gehele wereld. De financiële leiders zijn het er over eens, dat men moqt' streven naar een veelzijdig handelsverkeer, waarin de dollarlanden en de niet-dollarlanden aan de wereldhandel kunnen deelne men. De voorwaarden voor een der gelijk stelsel zijn echter nog niet aan wezig. Het Gemenebest zal zich voorshands toeleggen op het verdie nen en sparen van dollars. Premier Attlee heeft gisteren in het Lagerhuis medegedeeld, dat hij de taak van Sir Stafford Cripps tij dens diens ziekteverlof zal waarne men. Cripps is voornemens vandaag te vertrekken voor een behandeling te Zürich. Hij hoopt met Bevin de ARRESTATIE VAN FUNCTIONARISSEN IN SOWJETZONE. e onder Amerikaanse controle staande „Der Abend" meldt, dat ver scheidene hooggeplaatste functiona rissen in de Sowjetrussische zöne zijn gearresteerd en dat één zelfmoord heeft gepleegd. Van officiële zijde kon geen bevestiging van dit bericht ver kregen worden. Volgens „Der Abend" is professor Hermann Henselmann, directeur van de kunstacademie te Weimar in Thu- dingen, te Berlijn gearresteerd tij dens besprekingen met onderwijs- autoriteiten van de Sowjetzöne en naar Erfurt gebracht voor berechting op beschuldiging van corruptie. Paul Mueller, burgemeester van Zeickay in Saksen zou gearresteerd zjjn wegens „bourgeois-tendenties" evenals Fritz Weber, het hoofd van de financiën van genoemde stad, die echter tijdens de ondervraging uit het raam van een tweede verdieping sprong en de dood vond. «yM-ode rne c/ïaalbewoonster Te Revere in Massachusetts zit mevrouw Jean Ellis, een 24-jarige huisvrouw, al vier dagen boven in een paal van 15 meter hoogte, die midden tussen de tentjes op het strand staat. Zij is van plan daar te blijven totdat aan haar en haar gezin een bewoonbaar huis wordt aangeboden. Op de paal is van hout en zeil doek een klein hokje ge maakt. Haar echtgenoot verklaarde dat hij tevergeefs had getracht zijn vrouw te bewegen naar beneden te komen. Hij had reeds verschillende aanbie dingen gekregen, waaronder zelfs een huisje met vier ka mers. Er v/as echter niets bij naar de zin van mevrouw en zij bleef waar zij was. Een HoJiAeltje... Dan moet ge wel ophouden Op mensen te steunen, Die enkel in hun neus wat adem hebben; Wat zouden ze dan voor waarde bezitten? (Isaias 2 - 22).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1