S)e CddóeSou/ïcwit
Wit-Gele Kruis
Communisten van 71 op
38 zetels
40 Jaar geleden vloog het
eerste vliegtuig boven
Nederland
K.A.B. telt thans
290.000 leden
Heden slotaccoord te Parijs?
DONDERDAG 16 JUNI 1949
40ste JAARGANG No. 11720
Directeur: C. M- VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. W1LMEB,
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN »DE BURCHT"
Hat lidmaatschap van hfc{
bant vela zorgen
uit uw huls
Bur. Papengracht 32, Telel. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., f4.15 p. kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
De gemeenteraadsverkiezingen van
gisteren
Woensdag is de grote verkiezings-"oor de grote steden, Amsterdam, den
dag voor de gemeenteraden. Gisteren Haag, Rotterdam ook voor Leiden.
er echter ook al in vele gemeen
ten gestemd.
De totaal indruk is: de communis
ten zijn aan de verliezende kant; zij
hebben een ernstige nederlaag gele
den!
Er is gestemd in 23 gemeenten met
meer dan 20,000 inwoners (de grote
stedefi moeten nog komen) en in die
23 gemeenten daalde het percentage
der kiezers, dat communistisch stem
de, van 14.09 in 1946 op 8,40, een da
ling met ruim 5]/2 percent. In plaats
van ongeveer 67.000 stemmen kre
gen de communisten nu in deze ge
meenten slechts ongeveer 42.000
stemmen. Het aantal communistische
zetels daalde van 71 op 38, volgens
een berekening van de „Volkskrant".
Woensdag is de verkiezingsdag
Twee partijen
precies gelijk
Bij de gemeenteraadsverkiezin
gen te Venhuizen (N.-H.) werden
op de Prot Christelijke lijst in
totaal 871 geldige stemmen uit
gebracht en op de lijst van de
KVP eveneens 871. Beide par
tijen kregen vijf zetels in de raad
toegewezen, doch de raad telt elf
zetels en aangezien geen andere
partij voor een zetel in aanmer
king komt, zal om de elfde zetel
tussen de KVP en de Prot. Chr.
groep geloot snoeten worden.
In 1946 werden in totaal 1689
geldige stemmen uitgebracht,
waarvan 824 op de KVP" en 865
op een gemengd gecomineerde
lijst. De KVP kreeg'toen vijf ze
tels en de andere lijst zes.
Het eigenaardige is dat het ver
lies van de Communisten over 't al
gemeen niet ten goede is gekomen
aan de P. v. d. A., die vrijwel op
eenzelfde niveau is gebleven.
De K.V.P. behaalde een grotere
vooruitgang dan de P. v. d. A. Zij
kan tevreden zijn met haar redelijke
winst.
De Prot. Chr. Partijen en de V.V.D
hebben meer winst behaald; ook de
kleinere partijen, de z.g. snipperpar-
tijen.
In verscheidene gemeenten heb
ben de z.g. snipperpartijen echter
niets anders bereikt, dan afbreuk ge
daan aan de partij, waarvan ze zijn
afgescheiden zoals in Oegstgeest,
waar de K.V.P. een zet^l heeft ver
loren.
1949
183
173
1946
180
172
71
Kath. Volks Partij
P. v. d. A.
Communisten
Protestantse partijen
V.V.D. 50 3!
Overige partijen 16 I
Na deze uitslag van de gisteren ge
houden verkiezingen zien wij met
goede moed de dag van a.s. Woensdag
tegemoet.
De K.V.P. heeft gisteren toch zeker
bewezen, dat zij staat onder het Ned.
volk in een ongebroken kracht. Dit
op de eerste plaats.
En op de tweede plaats is gisteren
zonneklaar gedetnonstreerd, dat het
Ned volk niet is gediend van de z.g.
„volksdemocratie" van het commu
nisme.
Beide feiten moeten ons verheugen
en bemoedigen.
EEN HALVE EEUW KINDERBE
SCHERMING In tegenwoordig
heid van H.M. Koningin Juliana
werd gistermiddag in het Indisch
Instituut te Amsterdam de oprich
ting van de Nederlandse Bond tot
Kinderbescherming op 19 Juni 1899
feestelijk herdacht. Veel is er in de
afgelopen 50 jaar verbeterd aan de
opvoeding van de jeugd, waartoe on
getwijfeld de verbetering van de so
ciale verhoedingen en de sociale hy
giene in niet geringe mate hebben
bijgedragen. Dat de kinderbescher
ming hoe langer hoe meer in de be
langstelling komt van het grote pu
bliek blijkt o.m. uit de opbrengst
van de laatste kinderpostzegelactie,
welke belangrijk hoger was dan de
vorige maal.
Tijdens de herdenkingsrede van de
minister van Justitie mr Th. R. J.
Wijers. V.l.n.r. H.M. de Koningin, mr
J. Onderwater (voorz.) mr H. de Bie,
mr A. O. H. Tellegen, mej dr S. Huy-
nen, D. Q. R. Mulock Houwer, mej.
mr H. C. Sneller en mr J. Coninck
Liefsting.
Een luchtdoop van 3V2 minuut
Het ledental vau de Katholieke
Arbeiders Beweging kan op het ogen
blik op 290.000 worden gesteld, al
dus deelde de voorzitter van de K.
A. B. mee in de verbondsvergade
ring te Utrecht. En er is nog een
voortdurende groei. In het afgelopen
jaar hadden alle vakbonden samen
een winst van ruim 16.000 leden. In
het eerste kwartaal van dit jaar
boekten 13 van de aangesloten vak
bonden alweer ruim 4400 nieuwe
leden.
De verbondsraad verenigde zich in
principe met de conclusie van het
rapport dat was uitgebracht door een
commissie ingesteld door de raad
van vakcentrales, waarin het vraag
stuk van het verplichte lidmaatschap
van de vakbeweging werd behan
deld. Het rapport zegt, dat er een
mogelijkheid geschapen moet wor
den om de niet georganiseerden te
doen bijdragen in de kosten welke
de bonafide vakbeweging zich ge
troost ten behoeve van de gehele Ne-,
derlandse arbeidersbevolking.
De verbondsvergadering aanvaard
de verder het eenstemmige oordeel
van de commissie, die een rapport
had uitgebracht over de Katholieke
Ziekenfondsen die deel uitmaken
van de K.A.B. Deze ziekenfondsen
zullen volledig moeten worden er
kend, en zich in alle plaatsen zon
der belemmering kunnen ontplooien
De vergadering besloot er met
klem op aan te dringen, dat de com-
missie-Cruijt, welke de indeling der
gemeenteklassen bestudeert, thans
Dp korte termijn met zijn rapport
klaar zal komen.
Het toonverschil tussen de hoogste
en de laagste gemeenteklasse is niet
verkleind en de spanning en ont
stemming nemen in het bijzonder op
het platteland toe.
Rakettenschieibaan in
Australië
In Australië wordt de laatste hand ge
legd aan de schietbaan voor raketten
te Woomera, waar over enige weken
de eerste raketten zullen worden af
geschoten. Aan deze schietbaan voor
het Britse rijk is twee jaar gewerkt.
Er is gemeld, dat er reeds sommige
wapens op de baan zijn beproefd.
Woomera ligt aan de rand van het
eenzaamste gebied van Australië en
twee jaar geleden was het op geen en
kele kaart te vinden. Heden telt het
reeds tweeduizend inwoners.
De schietrichting loopt van Woo
mera naar het Westen over de vlakte
van Nullarbor naar een punt aan de
kust bij Broome, een afstand van
1200 mijl. Daar vandaan loopt zij over
het Christmas-Island ten Zuiden van
Java. De afstand van Woomera naar
Christmas-Eiland is 2500 mijl. Aange
nomen wordt, dat de Australische re
gering er een waarnemingsstation zal
inrichten.
De te Woomera afgeschoten raket
ten zouden tussen Australië en Cey
lon in zee vallen.
DE NOORSE KROONPRINSELIJ
KE FAMILIE Kroonprins Olav v.
Noorwegen bewoont met zijn vrouw,
prinses Martha, en de kinderen het
buiten Skaugum, dat ongeveer 15
km van Oslo ligt. Mede door de
schitterende omgeving- lijk het land
goed meer dan welk paleis ook, een
sprookje.
De kroonprinselijke familie in de
serre van Skaugum. V.l.n.r. kroon
prins Olav, prins Hatald, kroonprin
ses Martha, die de brache dragt, wel
ke zij bij de tewaterlating van de
Oslofjord te Amsterdam ten geschen
ke heeft gekregen, en prinses Astrid.
De andere dochter, prinses Ragnhild
studeerf in Zwitserland.
De stakingskoorts
Italië
De Vier weer in geheime zitting
pvE VIER: MINISTERS hebben hun geheime beraadslagingen opnieuw
op verzoek van Wisjsinski uitgesteld. Volgens mededeling van de zij
de der Franse delegatie heeft de Sowjet-Russische minister dit verzoek om
uitstel gemotiveerd met de mededeling, dat hij nog bericht van zijn re
gering wachtte inzake kwesties, die thans bij de raad in studie zijn Het
is nog onzeker, of de minister hun besprekingen vandaag kunnen beëindi
gen teneinde Bevin en Schuman de gelegenheid te geven, Vrijdag aan
wezig te zijn te Luxemburg voor de bijeenkomst van de Westelijke Unie.
Beide ministers hebben het plan Vrijdagochtend te vertrekken, doch heb
ben voordien hier nog veel te doen.
De vier ministers hebben gisteren
opnieuw voor verrassingen gezorgd
door plotseling wijzigingen in hun
dagprogramma. De voor gisterenmid
dag vastgestelde besloten zitting werd
eerst voor een half uur uitgesteld, na
dien werd zij geheel afgezegd, doch
niettemin, kwamen de ministers des
avonds nog officieus bijeen, niet in
het „Rose Paleis" doch aan Quay
d'Orsay.
Er zou een nieuw compromis-voor
stel zijn, dat door de Westelijke mi
nisters zou zijn uitgewerkt.in een bij
eenkomst voor lunchtijd. Dit compro
mis-voorstel was het resultaat van de
mogelijkheden die de Westelijke mi
nisters zagen na discussie van Dins
dag over het Sowjet-Russische plan.
Het werd tijdig aan Wisjinki over
handigd, die zich opnieuw met Mos
kou wilde verstaan- Insiders achten
het moeilijk in te zien hoe de confe
rentie beëindigd kan worden op een
zodanig tijdstip dat geen uitsel van
Luxemburg nodig zal zijn.
Ingewijde kringen nemen aan. dat
de minsters inzake het lang omstre
den Oostenrijkse verdrag bezig zijn
zich te verenigen op een zeer alge
mene basis, die enerzijds de Russen
enigszins tegemoet komt in hun eisen
inzake Duitse bezittingen in de olie
industrie en de Donauscheepvaart en
anderzijds de Sowjet-Russische on
dersteuning van aanspraken van Bel
grado op Zuid-Karinthie zou doen
vervallen. Indien zulk een modus in
derdaad gevonden kan worden, zul
len de details, naar hier wordt aange
nomen, moeten worden uitgewerkt
door de plaatsvervangers.
Kalme stakingsdag
te Parijs
De Parijzenaars moesten het gis
teren doen zonder postbestellingen,
zonder radio-uitzendingen, behalve
de nieuwsberichten en zonder lucht-
keer op het vliegveld Orly, daar de
ambtenaren in het gehele land voor
24 uur in staking waren gegaan.
De vakverbonden wilden met deze
staking kracht bijzetten aan hun eis
tot volledige herziening v^n de sala
rissen van de ambtenaren voor het
einde van het jaar.
Telefoon en telegraafverbindingen
werkten alleen voor de allernood
zakelijkste gevallen, maar het auto
matische telefoonnet van Parijs werk
te normaal. Ook de bus en de onder
grondse functionneerden gewoon,
evenals de gas- electriciteit- en wa
tervoorziening.
Er verschenen echter geen ge
meentereinigers en vuilnisophalers
op straat, behalve voor het voeren
van levendige besprekingen onder
elkaar doorspekt met vele krachtige
uitdrukkingen, de Franse arbeiders
eigen.
Er hebben zich geen incidenten
voorgedaan. Posters voor een minis
terie werden zonder protest verwij
derd. De patiënten in de ziekenhuizen
werden gewoon behandeld, daar de
artsen niet in staking waren gegaan.
De douanebeambten aan de grens
posten reageerden op de stakings-
oproep door de reglementen met hun
gebruikelijke letterlijke nauwkeurig
heid na te komen.
in
De spanning in Italië is toegeno-
en doordat 2 millioen arbeiders 24
uur in staking zijn gegaan en de on
der communistische leiding staande
algemene arbeidersbond, die 6 mil
lioen leden heet te tellen, met een
algemene staking heeft gedreigd.
Op verschillende plaatsen kwamen
arbeiders in landelijke districten, die
met hun dagstaking de vier weken
geleden begonnen staking der 1 y2
millioen landarbeiders steunden, met
niet stakers in botsing.
Over het gehele land-zijn extra po
litieposten uitgezet. In vele steden
zijn openbare bijeenkomsten verbo
den en in het belangrijke communis
tische centrum Bologna hebben alle
openbare gelegenheden, waaronder
bioscopen en schouwburgen bevel
gekregen om 9 uur 's avonds te slui
ten
Volgens berichten begint in Mid-
den-Italië de stakingsactie te ver
slappen. Om Rome heen zijn óog-
sters weer aan het werk gegaan. Fan-
fani, de minister van arbeid, is een
nieuwe actie begonnen om de sta
king der landarbeiders te doen ein
digen.
De spoorwegstaking
te Berlijn
STAKERS STELLEN
INTERZONALE TREINDIENST
VOOR.
De onafhankelijke vakvereniging
U.G.O. (niet door communisten be
heerst), heeft besloten het West-Ber-
lijnse 'bestuur te verzoeken een nood
dienst in West-Berlijn in te stellen
voor het verder helpen van de inter
zonale treinen.
Zij waren bereid voor de interzo
nale voorzieningstreinen te werken,
indien zulks door de Westelijke auto
riteiten geautoriseerd werd.
Sinds de arbeiders, die in dienst
staan van de Sowjet—Aussische
spoorwegen, in staking gingen heb
ben geen treinen uit de Westelijke
zónes naar Berlijn gelopen.
Tengevolge van de staking staan
30 treinen in de Sowjet-zóne die voor
Berlijn waren bestemd.
We schrijven het jaar 1909, Juni.
Nederland heeft zo juist een roes van
vreugde beleefd, toen een lang ge
koesterde wens. de geboorte van een
Oranjetelg, nog even vóór het aan
breken van de Meimaand in vervul
ling ging. De publieke belangstelling
is nog steeds in de ban van dit ge
beuren als in de pers de eerste aan
kondigingen verschijnen van iets,
dat straks eveneens de aandacht van
ons gehele volk zal trekken Er zal in
Nederland gevlogen worden.
Ongelooflijk bericht.
Zeker, het is al weer zes jaar gele
den, dat diezelfde kranten met het
ongelooflijke bericht kwamen, dat
twee broers, ergens in het Land der
Onbegrensde Mogelijkheden, zich met
een toestel zwaarder dan lucht en
voorzien van een motor boven de
aarde hadd verheven. Een bericht,
dat later mee* juistheid bleek te be
vatten dan men enige warhoofdige
enthousiasten van de Nederlandse
Vereniging voor Luchtvaart uitge
zonderd eerst had willen aanne
men.
Die nieuwe vinding was slechts
uiterst langzaam naar de conserva
tieve Oude Wereld doorgesijpeld. Ja
ren later pas hadden die broers
hun naam was Wright zich r
Europa begeven om daar hun patent
te verkopen; de meeste landen landen
zagen er niet viel in. Alleen in Frank
rijk liep men warm en het duurde
niet lang, of, kort na 1906. werden
daar de eerste vliegtuigen vervaar
digd en de eerste aviateurs gevormd.
Namen als Voisin. Farman, Blériot,
kregen wereldfaam. Frankrijk werd
de bakermat der Europese aviatiek.
Eerst Delagrange, toen
De Lambert.
En nu. weer drie jaar later, zal dan
toch ook Nederland met het vlieg
tuig kennis maken. De heer S. C. J.
Heerma van Voss Sr., directeur ener
suikerfabriek te Etten-Leur nabij
Breda, heeft het plan opgevat om ter
gelegenheid van de viering van zijn
jubileum een vliegdemonstratie te
doen houden. Hij heeft de Franse
vlieger Delagrange uitgenodigd, op 13
Juni met zijn Wright aeroplaan te
Leur te komer vliegen, waarna deze
aviateur ook in Den Haag demonstra-
H. Vader spreekt
tot
kankerspecialisten
te Rome
Z.H. de Paus sprak tijdens Zijn
toespraak tot de kankerspecialisten,
die onder auspiciën van de Pause
lijke Academie van Wetenschappen
te Rome voor een studie-week bij
eenkwamen, Zijn scherpe afkeuring
uit over onvoorzichtige aankondigin
gen van „sensationele ontdekkin
gen" en „radicale overwinningen"
in de strijd tegen de kanker.
„Wanneer zo nu en dan", aldus de
H. Vader, „op onvoorzichtige wijze
het nieuws wordt gebracht van een
of artdere sensationele ontdekking,
die de kanker zou kunnen genezen,
dan volgt daaruit helaas alleen
maar, dat zij, die bedrogen worden,
een nog grotere, nog diepere teleur
stelling moeten doormaken."
De H. Vader prees de methode
van rustig en geduldig onderzoek
als bescheidener en verhevener. En
zich rechtstreeks richtend tot de ge
leerden zeide de H. Vader:
„Vele jaren zijt gij thans reeds
bezig met een gewetensvolle bestu
dering van de kanker, van zijn
symptomen, zijn wezen, zijn oor
zaken en zijn ontwikkeling, ieder op
zijn eigen gebied, doch in voortdu
rend contact met elkaar. Stap voor
stap gaat gij vooruit om allereerst
een geneesm'iddel te vinden, dat
voorkomt of verlicht, in de hoop
mede te werken aan de volledige
overwinning, de totale genezing."
BURGEMEESTER VAN BUSSUM
BENOEMD.
Naar wij vernemen is met ingang
van 1 Juli benoemd tot burgemeester
van Bussum de heer J. C. Haspels,
die sedert 1 November 1935 burge
meester is van Enkhuizen.
De heer Haspels, die tot de anti
revolutionaire parij behoort, is 1 Octo
ber 1910 geboren. Voor zijn burge
meesterschap bekleedde hij de func
tie van secretaris der gemeente Enk
huizen.
WERKCOMMISSIE VOOR ATOOM
ENERGIE STAAKT WERKZAAM
HEDEN.
De werkcommissie voor de atoom
energie, voortgekomen uit de com
missie voor de atoomenergie der V.N.,
heeft met 8 stemmen voor 2 tegen
Sowjet-Unie en Oekraine) en 1 ont
houding Egypte) verklaard, dat zij
niet in staat is om tot een overeen
stemming te komen. De werkcommis
sie is van oordeel, dat het houden
van verdere bijeenkomsten nutteloos
is, totdat de grote mogendheden tot
enige overeenstemming zijn gekomen
over de controle der atoomenergie.
Dit besluit bezegelt practisch de
reeds twee jaar heersende impasse
in de besprekingen over de atoom
energie tussen de Sowjet-Unie en het
Westen.
ties zal geven op een terrein aan de
Laan van Meerdervoort achter Ha-
nenburg. Er rijzen echter moeilijk
heden en Delagrange komt niet. Vast
besloten om zijn plan door te zetten,
knoopt de heer Heerma van Voss
thans onderhandelingen aan met an
dere vliegers en tenslotte vindt hij de
Graaf De Lambert bereid, op 27 Juni
met zijn Ariël-Wright naar Brabant
te komen. De Lambert was in Euro-
vpa de eerste leerling van Wright ge
weest en had op zijn beurt Delagran
ge opgeleid.
De Ned. Vereniging voor
Luchtvaart present.
Onder de zeer vele belangstellen
den, welke op die gedenkwaardige
27ste Juni op de tot vliegterrein ge
promoveerde Leurse Hei samenstro
men bevinden zich uiteraard enige
bestuursleden van de twee jaar tevo
ren opgerichte Nederlandse Vereni
ging voor Luchtvaart: Jhr. Ram, eer
ste secretaris, W. N. Bakker, tweede
secretaris en redacteur van het ver
enigingsorgaan en Albert Kapteijh,
voorzitter der Vakafdeling voor
Aviatiek. De Vereniging, die tot dus
ver de luchtvaart slechts met ballons
in de practijk heeft gebracht, gaat
kennis maken met het toestel, dat la
ter haar voornaamste object zal wor
den
Het heeft niet veel gescheeld, of de
delegatie zou niet verder dan Breda
gekomen zijn. De stoomtram is tot de
veewagens toe volgeladen en weken
tevoren was er in Breda reeds geen
rijtuig meer voor de grote dag ver
krijgbaar, ja, pelfs wordt daarvoor
op de dag der opstijging 50 gulden
gevraagd! Gelukkig stelt het Bredase
NVVL-lid André Meeuwesen zijn auto
ter beschil king en zo tijgt men ge-
vierenlijk naar het feestterrein. Ge
lukkig maar, want de gegevens voor
deze regelen danken wij aan de aan
tekeningen. die de heer Bakker
maakte.
Geduld, schone zaak.
Men heeft die middag veel geduld
moeten hebben. Eerst tegen zeven
uur ''s avonds gaat de wind wat lig
gen en dan, op het critieke moment,
draait hij. Daar de Wright machine
van een rail moet starten, die uiter
aard in de richting, waarvan de wind
komt, is uitgelegd, kan er nu niet di
rect opgestegen worden. De wind was
eerst Zuid en nu komt hij uit het
Noorden; tegelijkertijd waait het
weer harder ook. „Impossible" zeggen
de vliegers en tot overmaat van ramp
begint het bovendien te regenen. De
toeschouwers vluchten eerst in de
hangar en daarna gaat een gedeelte
van hen naar huis. Om 7.45 uur komt
er een bericht dat de wind wederom
gedraaid is en kalmer begint te wor
den.
De tijd dringt; het is al acht
uur en spoedig zal het donker
zijn. De Lambert besluit het te
wagen. Hij neemt plaats in de
rechter stuurstoel, helpers hou
den de vleugels horizontaal, het
valgewicht suist omlaag en knet
terend trekt het 25-paards mo
tortje het labiele geval de lucht
in. Geen vlieger, die dat nu nog
zou durven! Onder gejuich
zwenkt de vogel van latten, lin
nen en pianodraad om het ter
rein heen, steeds hoger, tot op 15
a 20 meter toe. Nog een rondje
en dan stopt de motor .en pla
neert De Lambert naar de grond.
De magneetontsteking is door de
regen onbetrouwbaar geworden
en de demonstratie is na 3J4 mi
nuut tot een vroegtijdig einde
gekomen.
Ook Nederland gaat vliegen!
Maar... er is gevlogen. Het eer
ste schaap is over de spreekwoorde
lijke dam en reeds een maand later
vliegt De Lambert's metgezel en hel
per Lefebvre te 's-Gravenhage, waar
ook Prins Hendrik van zijn belang
stelling blijkt geeft. Meerdere demon
straties de meeste onder auspiciën
van de Nederlandse Vereniging voor
Luchtvaart volgen; de vliegerij
wekt grenzeloos enthousiasme en
krijgt ook hier beoefenaars; in 1910
behaalt Jhr. van Riemscfijk als eer
ste Nederlander In Frankrijk bij Hen
ri Farman's vliegschool te Etampes
zijn F.A.I.-brevet.
Heerma van Voss, De Lambert en
Lefebvre zijn reeds lang overleden;
Lefebvre verongelukte zelfs nog in
1909 in zijr vliegtuig. Maar hun na
men leven voort als die van pioniers
der Nederlandse luchtvaart en op 25
Juni a.s. zullen opnieuw met ere ge
noemd worden in een herdenking te
Breda an Kon. Ver. voor Luchtvaart,
voor de wijze waarop zij door doyale
Sen koMeitje...
De invloed van de omgeving is op
ieder mens zeer groot. Daarom is de
sfeer van het gezinsleven van het
allergrootste belang.