S)e £d/cbe(2ofi/fca/nt
Kanton krijgt uitstel van
executie
Ontmanteling
sgaat voort
De terugkeer naar Djokjakarta
Toch nog kans op beperkt
accoord
Tito moet
verdwijnen
W,aai je niet
Lachen mag.
WOENSDAG 15 JUNI 1949
40ste JAARGANG No. 11719
Directeur: C. M. VAN HAMEBSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DIÏ BURCHT"
Bij ziekte of gevaar
staat het
WIT-GELE KRUIS
voor U klaar
Bur. Papengracht 32, Tele!. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., f4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
WACHTEN TOT NA DE OOGST
T^E KANTON" is men over het alge meen van mening, dat de communis-
ten hun opmars naar Kanton zullen uitstellen tot Augustus of Sep
tember, nadat de oogst zal zijn binnengehaald. De paniek, welke er aan
vankelijk heerste, is geluwd en over het algemeen is de voedselpositie in
de stad redelijk goed.
Een van de leidende Chinese bla
den in Hongkong meent op grond van
inlichtingen „uit welingelichte bron
te Kanton" te weten, dat het com
munistische opperbevel een zo spoe
dig mogelijke aanval op de Zuide
lijke provincies Kwantoeng eri
Kwangsi heeft bevolen, met het oog
op het tot stand brengen van een ver
binding met de pro-communistische
strijdkrachten van Vietnam en Indo-
China.
Volgens Reuter staan de Russische
regering en het regiem van Mao Tjee-
toeng, de leider van de Chinese com-
munistene zeer verbeten tegenover
elkaar.
Een voorbeeld wordt gegeven in
het lot van de Mandsjoerijse stad Dai-
ren, welke, volgens de overeenkomst
van de Grote Vier tussen China en
Rusland moest worden verdeeld.
Toen de Chinezen uit de stad weg
trokken, rukten de Russen er prompt
binnen. En nu de Chinese communis
ten geheel N.- en Centraal-China on
derworpen hebben heeft Mao Tse-
toeng aan de Russen doen weten, dat
hij het Chinese gedeelte van Dairen
wenst over te nemen. De Russen ech
ter hebben zijn aanspraken afgewe
zen, als gevolg waarvan de Chinese
communisten ontevreden zijn gewor
den.
Ambtenaren
stake i in Frankrijk
Vandaag staken in Frankrijk amb
tenaren, behorende tot alle vakbon
den, van de christelijke vakvereni
gingen tot de communistische toe, 24
uur lang. De stakers eisen volle
dige herziening van de ambtenaren
salarissen vóór het eind van het jaar.
Men verwachte, dat door de staking
bijna alle regeringsdiensten, van
ministeries tot postdiensten, niet
zouden functioneren, het telefoon-
en telegraafverkeer zeer beperkt zou
zijn, vliegtuigen niet zouden kun
nen vertrekken, de' radio zou zwij
gen en gezondheidsdiensten niet
normaal zouden werken Men ver
wachtte echter, dat bussen en treinen
ook de ondergrondse wel normaal
zouden rijden.
De reactie van de regering op de
voorgenomen staking, waarvan gis
teren mededeling werd gedaan, was,
dat geen salaris zou worden uitbe
taald aan stakers. Hoge ambtenaren
en alle „onmisbare" personen in
staatsdienst, portiers van ministeries
brandweerlieden, verpleegsters en
chauffeurs van ministers en hoge
ambtenaren inbegrepen zouden ge
schorst worden en op wachtgeld ge
steld waarbij zij de helft van hun
salaris ontvangen voor een nader
te bepalen periode, indien zij staken.
De regering deelde verder mede, dat
geen vergaderingen in regeringsbu-
reaux mogen worden gehouden en
posten niet is toegestaan.
Het rechts-radicale blad „Aurore"
en het blad van de MRP „l'Aube"
leveren naar aanleiding van deze
staking critiek op de omvang van
het Frans ambtenarenapparaat. „Au
rore" is van mening dat het land niet
langer een staatsapparaat in stand
kan houden dat „zo ruineus overda
dig" is.
BOTSING TUSSEN VRACHTAUTO
EN DIESELTREIN Op de onbe
waakte overweg te Lankhorst nabij
Meppel in de spoorlijn Meppel
Zwolle is een vrachtauto uit Zwol
lerkerspel in botsing gekomen met
een dieseltrein GroningenDen Haag
De vrachtauto werd totaal vernield
de trein zwaar beschadigd
De stakingsgolf
over Italië
De anderhalf millioen stakende Ita
liaanse landarbeiders hebben giste
ren een kleine overwinning geboekt
doordat de regering erin heeft toe
gestemd hun bonus ter gemoetko-
ming aan de kosten van levensonder
houd te verhogen.
Voor de voornaamste reden van de
staking: de eis van het vakverbond
voor een nationaal looncontract,, is
echter geen regeling getroffen.
Gisteren zijn een dertigtal perso
nen bij ongeregeldheden gewond.
Vandaag (Woensdag) zouden in
geheel Italië extra-politietroepen
worden gestationneerd in verband
met een 24 uurstaking van naar
schatting 2.000.000 arbeiders op het
platteland, die vandaag zou begin
nen. De actie wordt gevoerd uit so
lidariteit met de 1.500.000 reeds sta
kende landarbeiders. Het onder com
munistische leiding staande alge
meen vakverbond verklaarde Dins
dagavond, dat indien, de onderhan
delingen over loonsverhoging voor
industrie-arbeiders mislukte het ver
bond een „gecoördineerde actie" van
alle klassen van arbeiders zou moe
ten overwegen.
Berlijnse spoorweg
staking gaat door
SPOORWEGMANNEN BESLUITEN
TOT VERLENGING.
Met overgrote meerderheid heb
ben de West-Berlijnse spoorwegman
nen bij stemming besloten hun sta
king, die reeds 25 dagen geduurd
heeft en het treinverkeer in de stad
heeft lamgelegd, voort te zetten.
De voorzitter van het stakende
vakverbond, Heinz Bracht, verklaar
de, dat de staking zal worden voort
gezet, omdat de Russische waarbor
gen onvoldoende zijn. „Wij kunnen
niet van de de stakers verwachten,
dat zij het werk zullen hervatten, zo
lang zij voor hun veiligheid vrezen."
Bracht betreurde het, dat als ge
volg van de staking het interzonale
treinverkeer bemoeilijkt blijft.
Het voortduren van de staking be
tekent, dat de meer dan 30 goederen
treinen voor Berlijn, die thans in d'e
Sovjet-jzone worden opgehouden,
daar zullen blijven en dat Berlijn
afhankelijk blijft van wat per lucht
brug, vrachtwagen en schip kan wor
den aangevoerd.
De Amerikaanse commandant, ge
neraal Howley, heeft meegedeeld,
dat de drie Westelijke commandan
ten te Berlijn hedenochtend zouden
KONING GUSTAAF VAN ZWE
DEN WORDT 92 JAAR Koning
Gustaaf van Zweden zal "öp 16 Ju
ni zijn 92ste verjaardag vieren.
Dit is de meest recente foto van
de krasse Zweedse vorst en werd in
het stadion te Stockholm genomen.
Naast hem prinses Sibylla en op zijn
schoot het kroonprinsje Carl Gustaaf
vergaderen ter bespreking van de
toestand, die voortvloeit uit het be
sluit van de stakers.
„Ik geloof, dat wij er verder niets
aan moeten doen en de Russen hun
eigen problemen moeten laten op
lossen", aldus de generaal. „De 'Rus
sen hebben de blokkade eenvoudig
niet opgeheven en dit is alleen maar
een nieuwe uitvlucht. Ik verwacht
nooit dat de Russen hun beloften lan
ger houden dan hun past Sinds mijn
bespreking met generaal Kwasjnin
op Vrijdag zijn nieuwe orders bin
nengekomen van Wisjinski of het
Kremlin".
ONDER TOEZICHT VAN TROEPEN
Vijf-en-dertig arbeiders waren gis
teren bezig met het ontmantelen van
de synthetische-oliefabriek te Berg-
kamen in het Ruhrgebied, ongehin
derd door de Duitse fabrieksarbei
ders. Troepen zagen toe, dat de geal
lieerde bevelen stipt werden opge
volgd.
Het waren de terreinen van deze
onderneming, die Maandag door een
aantal met machinegeweren en pant
serwagens gewapende Belgische sol
daten werden bezet, nadat de fa
brieksarbeiders door barricades en
bedreigingen de ontmantelingsploeg
belet hadden haar werk te doen.
Kleinere ontmantelingsploegen wa
ren gisteren eveneens aan het werk
in oliefabrieken te Dortmund, Wan-
ne-Eickel en Kastrop-Rauxel. De ar
beiders van deze ploegen zijn for
meel gerequireerd en stellen zich
bloot aan straffen, wanneer zij de
orders niet uitvoeren.
De openlijke tegenstand was gis
teren geheel verdwenen. Het weg
voeren van de machines ging rustig
in zijn werk.
PERSCONFERENTIE VAN DE
SULTAN
In een gisteren te Djogja gehouden
persconferentie fraeft de sultan van
Djogja verklaard, dat zijn bezoek
aan Batavia en Bangka bevredigend
was Vermoedelijk zal deze week be
kend worden, wanneer de overdracht
van het bestuur zal geschieden. De
overeenkomst van Sukarno, Hatta en
andere prominenten naar Djogja zal
waarschijnlijk, geschieden twee of
drie dagen na de formele overdracht.
Deze overkomst hangt Voornamelijk
af van de toestand in de residentie
Djogjakarta.
B.F.O. OOK UITGENODIGD
De Unci heeft een uitnodiging ge
zonden aan Hamid de tweede, voor
zitter van de B.F.O. waarin de sultan
en vijf andere vertegenwoordigers
van gebieden in Indonesië, leden van
de BFO, uitgenodigd worden deel te
nemen in de besprekingen, welke mo
menteel te Batavia worden gehouden
onder auspiciën van de Unci.
Deze formele uitnodiging is een
gevolg van het besluit d.d. tien Juni
van de Nederlandse en republikeinse
delegaties. Tijd en plaats van de eer
ste bijeenkomst, waarbij de verte
genwoordigers van de BFO uitgeno
digd zullen worden zullen nader
door de Unci worden vastgesteld.
AANVAL OP ONDERNEMING
AFGESLAGEN
Een 100 man sterke bende, bewa
pend met ongeveer 60 sten- en Le-
wisgeweren en een Japanse granaat-
werper, heeft een aanval gedaan op
de onderneming „Tjempaka" nabij
Tjibeder in het Tjiandjurse.
Tweemaal liep de bende storm op
het emplacement, zij werd beide ke
ren afgeslagen door de onderne-
mingswacht, die de bende na een ge-
Vecht, dat de gehele nacht duurde,
terugdreef met achterlating van 4
doden en 16 gewonden. Er werd één
ondernemingswachter gedood.
K.L.M. VLIEGT VANDAAG NIEjf
OP FRANKRIJK.
In verband met de 24-uurstaking
van de ambtenaren in Frankrijk
worden de K.L.M.-dienstem op
Frankrijk vandaag, d.w.z. in het et
maal van de afgelopen nacht 0 uur
tot de komende nacht 0 uur, niet
gevlogen.
NED. VERLIEZEN
IN INDONESIË
De regering maakt bekend,
dat tot haar leedwezen de vol
gende verliezen in Indonesië zijn
gerapporteerd:
KON. NED.-INDISCH LEGER
Gesneuveld 16 Mei:
Vrij will. dpi. sold. 2e kl. Djai-
lan.
Jav. sold. 2e kl. inf. Simin
Ambs sold. Ie kl. inf. J. Lopu-
lalan.
Overleden t.g.v. oorlogsver
wonding op 17 Mei.
Tim. sold 2e kl. inf. C. G. Vol
kerts.
Gesneuveld 17 Mei:
Amb. korp. inf. O. B. Pelupessy
Gesneuveld 18 Mei:
Amb. sold. 2e kl. inf Nuwae
Gesneuveld 19 Mei:
Mil. serg. inf. L. Lindehovius
Jav. sold. Ie kl inf Senen.
Chin. mil. sold. Qng Bok Siang
Overleden t.g.v. oorlogsver
wonding op 20 Mei:
Amb. sold le kl. Riupassa
Allen uit Indonesië.
De heer St. Menken uit Leiden biedt
aan de jubilerende rector Sondaal
het geschenk van het huldigings
comité aan. Aan de rechterhand van
de rector zijn moeder en een broer
Foto N. v. d. Horst.
De Vier in Parijs doen geheimzinnig
^A DRIE WEKEN vergeefse discussies zag het er gisteravond naar uit,
dat de vier ministers te Parijs ten minste een basis gevonden hebben,
waarop zij met kans op sucdes kun nen overleggen over een zeer beperk
te overeenkomst tot het polijsten der wrijvingsvlakken in Duitsland. De
ministers spraken gedurende drie uren in strikte afgeslotenheid en
slechts bijgestaan door een adviseur en tolk over de westelijke plannen
tot regeling der Berlijnse situatie en tot een economische uitwisseling tus
sen beide helften van Duitsland. De besprekingen waren gisteravond,
toen de ministers moesten heengaan teneinde aan te zitten aan een dqor
Schuman aangeboden diner, nog niet beëindigd. Zij waren nog in zodanig
stadium, dat generlei communiqué kon worden verstrekt en zullen van
daag worden voortgezet.
OOK LICHT IN OOSTENRIJKSE
KWESTIE?
Tegelijk circuleren in de Parijse
avondbladen berichten, als zou ook
in het Oostenrijkse vraagstuk tijdens
de Zondag begonnen geheime confe
renties enig licht zijn gekomen. Vol
gens deze berichten zouden de Wes
telijken zich bereid hebben ver
klaard de Russische aanspraken op
voormalige Duitse bezittingen in Oos
tenrijk tot een bedrag van honderd
vijftig millioen dollar te erkennen.
Daartegenover zou Rusland hebben
toegezegd zijn steun aan de Joego
slavische grenseisen ten opzichte van
Oostenrijk te onthouden. Alhoewel
het bekend is, dat zowel Acheson als
Bevin in de laatste twee dagen hun
gezanten in Belgrado hebben ontvan
gen, worden deze Franse berichten
te Parijs nog met de grootste reserve
beschouwd.
Officiële woordvoerders doen er 't
zwijgen toe. Conferenties met de ge
zanten waren volgens de officiële
lezing gewijd aan de mogelijkheden
tot ontwikkeling van de handel tus
sen Joego-Slavië en de Westelijke
landen. Er wordt op gewezen, dat de
besprekingen tussen de plaatsvei-van-
gers der ministers over de Oosten
rijkse vraagstukken juist op deze bei
de punten absolute tegenstelling der
meningen hadden getoond en het
wordt daarom zeer onwaarschijnlijK
geacht, dat beide partijen plotseling
tot aanzienlijke mate van toegevend
heid bereid zouden zijn, nog vooral
eer de Oostenrijkse kwestie ter con
ferentie is aangesneden.
De besprekingen op de geheime
zitting van gisteren waren gebaseerd
op de nieuwe Westelijke voorstellen,
die tijdens het weekeind aan de Rus
sische minister zijn overhandigd. Of
schoon over deze voorstellen officieel
niets is medegedeeld, is uitgelekt,
dat zij in*hun betekenis uitgaan bo
ven een regeling van hef Berlijnse
probleem op zich. Zij omlijnen veel
eer het reeds voor de aanvang der
conferentie door velen als enige
reële mogelijkheid gestelde doel van
een versterkte economische band
tussen de beide delen van een Duits
land, dat in de huidige omstandig
heden nog gescheiden zal moeten
blijven. De eerste drie weken der
conferentie hebben tenminste dit ne
gatief resultaat opgeleverd, dat men
het er over eens werd, dat voor het
ogenblik slechts oplossingen op ba
sis van scheiding van Duitsland mo
gelijk waren.
De ministers hadden uit Berlijn een
gecombineerd Westelijk en een af
zonderlijk Russisch rapport ontvan
gen. Het is volgens deze rapporten
niet mogelijk geweest in Berlijn,
waar de dingen door de spoorwegsta
king extra gecompliceerd zij.n, vol
ledige overeenstemming te bereiken
over het herstel van de toestand van
vóór de blokkade, doch er wordt op
gewezen, dat de rapporten nochtans
voldoende punten gemeen hebben om
te kunnen dienen als deugdelijke ba
sis, waarop de ministers te Parijs een
overeenstemming zouden kunnen
bouwen.
De zitting van gisteren heeft een
ongewoon verloop gehad. Op verzoek
van Wisjinski vond zij in het geheim
plaats en op zijn verzoek werd zij
voor twee uren onderbroken tenein
de hem in de gelegenheid te stellen
„contact met Moskou op te nemen.
Een deel van deze tijd gebruikte de
Russische minister om met een zijner
naaste medewerkers in het Bois de
Boulogne te mediteren.
De kerkstrijd in
Tsjecho-Slowakije
Het orgaan van de niet-katholieke
„Katholieke Actie" de organisatie
van de Tsjechische priesters, die- de
regering steunen heeft de verze-
keuring gegeven, dat het bevel tot re
gistratie van alle kerkelijk bezit in
Tsjecho-Slowakije met inbegrip van
de inkomens der geestelijken, niet
bedoeld is als voorbereiding tot con
fiscatie. Een naieve uitspraak
als zij werkelijk zouden menen, wat
zij zeggen.
Volgens het orgaan hebben de
geestelijken in sommige, streken van
het land zich gehaast om de waarde
volle bezittingen van de kerken te
verbergen. Het orgaan waarschuwt
de geestelijken, die weigeren de ver
eiste lijsten in te dienen, geen „on
gehoorzaamheid aan de staat" te ple
gen.
Het orgaan publiceert ook details
van een order van het departement
van voorlichting, waarbij het doen-cir-
culeren van gedrukte of op andere
wijze vermenigvuldigde stukken zon
der speciale toestemming wordt ver
boden. De aartsbisschop van Praag,
Mgr. Beran, had nl. gestencilde brie
ven doen toekomen aan alle pries
ters na voorlezing van een herderlij
ke brief van de kansels. Dit zal vol
gens het blad niet meer zijn toege
staan.
BROER VAN ATOOMBOM-
DESKUNDIGE WAS COMMUNIST.
De broer van een der weinige
mannen, die het geheim van de
atoombom kennen, is een oud-com
munist. Frank Oppenheimer, broer
van de geleerde Robert Oppenhei'
mer, heeft namelijk voor de com
missie inzake anti-Amerikaanse ge
dragingen veA: d. dat hij en zijn
echtgenote zich in 1937 bij de com
munistische partij hadden aangeslo
ten. Hij voegde er aan toe, dat hij
in 1940, kort voor het begin van zijn
werkzaamheden in verband met de
kernenergie, uit de communistische
partij was getreden. Oppenheimei
beweert, dat hij nooit op enige wij
ze is betrokken geweest bij activi
teit, die met spionnage had te ma
ken. Men verwacht, dat deze ont
hulling aanleiding zal geven tot fel
le commentaren.
KONINGIN EN DE PRINS
NAAR HAARLEM.
Dr. J. E. baron de Vos van Steen
wijk, Commissaris der Koningin in
Noord-Holland, heeft hedenmorgen
bij de opening der vergadering me
degedeeld, dat H.M. de Koningin en
Z.K.H. Prins Bernhard voornemens
zijn 19 en 20 Juli a.s. een officieel
bezoek aan Haarlem en Velsen te
brengen.
BESLUIT VAN DE KOMINFORM
In Polen is een driedaagse confe
rentie gehouden van de Kominform
Naar verluidt, zijn hier plannen op
gesteld om met alle middelen te
trachten de economie van het afval
lige Joegoslavië te torpederen.
Een gezaghebbende zegsman ver
klaarde dat de Oost-Europese landen
in de naaste toekomst hun uitvoer
naar Joegoslavië geheel zullen stop
zetten. Hongarije doet dit reeds per 1
Juli a.s.
De Pool e minister Mine zou be
last zijn met de leiding van deze
economische oorlogvoering.
Istvan Dobi, de Hongaarse premier
die gisteren zijn nieuwe kabinet aan
het parlement te Boedapest heeft
voorgesteld, brandmerkte Tito en de
huidige Joegoslavische leiders als
,een voorhoede van het vredesfront"
Binnenkort, zo riep hij uit, zullen de
arbeiders en de boeren van Joego
slavië die de Sowjet-Unie en Stalin
eerbiedigen, weer aan het bewind
zijn.
Ass. Pres verneemt uit welinge
lichte kringen te Londen, dat Enge
land op het punt staat een handels
verdrag met Joegoslavië af te slui
ten, dat een looptijd zal hebben van
vijf jaar en waarmee een bedrag van
200 millioen gemoeid is. „Politie
ke kwesties, die aanvankelijk opre
zen, zijn uit* de weg geruimd", aldus
een woordvoerder. Deze besluiten
zouden betekenen, dat de besprekin
gen thans in Belgrado opgenomen
kunnen worden. De Amerikaanse en
Engelse ambassadeur te Belgrado
hebben te Parijs hun ministers van
Buitenlandse Zaken, Acheson en Be-
vin gesproken.
In Albanië is Maandag gen. Dzod-
ze terechtgesteld. Deze communis
tische ex-ministër had gesympathi
seerd met Tito.
Een ambtenaar van de han
delskamer te Leipzig zat één de
zer dagen in de bioscoop. Zelfs
een handelskamerambtenaar
heeft wel eens een verzetje no
dig, niet waar. Natuurlijk gaf
het journaal Russisch nieuws,
want Leipzig ligt in de Russische
zóne. En in dat journaal kwam
een Russische textielfabriek
voor, de beste van de wereld. In
die fabriek werd speciaal de
aandacht gevestigd op een ma
chine, de nieuwste en modern
ste van de hele wereld Misschien
wel uitgevonden ook door een
Rus. In elk geval een wonder.
Laat nu die ambtenaar in die
machine een Duits type herken
nen uit het jaar 1920. Hij schoot
hardop in een lach.
Nu is het lachen in de Leipzig
en in de hele Russische zóne
hoogst ongepast, tenzij dit ge
beurt op last van Stalin en op
het ogenblik en in de mate door
hem vastgesteld. Derhalve werd
de handelskamerambtenaar ge
arresteerd en na 4 dagen ver
hoord. Hij vroeg toen of lachen
strafbaar was. De Rus, die daar
aan nog niet gedacht had. was
verbluft en liet de man vrij.
Laten we er maar eens om
lachen. Het kan nog.
£en HoAAeitje...
Bemint niet al
dat zeggen zal:
'k beminne:
het end is diks al ver van den
beginne!
Guido Gezelle.