Prof. Gielen sprak over de
verhouding Kerk en School
•Voorbereidingen voor grote
tentoonstelling vorderen
WOENSDAG 1 JUNI 1949
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD PAGINA 3
Prof. (Ir. J. J. Gielen.
R.K. Onderwijzersdag in Leiden
VOOR DE TWEEDE MAAL na de bevrijding kwamen gisteren de ka
tholieke onderwijzers, van de tw ee afdelingen Leiden en Hillegom en
Omstreken, naar de Sleutelstad, voor de R.K. Onderwijzersdag. welke
aanving met een H. Mis in de St Lo dewijkskerk aan de Stee'nschuur, op
gedragen door rector H. Sondaal. Om half elf begon in de grote Stadszaal
de ochtendbijeenkomst, welke door de voorzitter van de afd. Hillegom,
de heer J. A. W. Floor, werd voorge zeten. In zijn openingswoord sprak
deze over het nut van zon' con tactbijeenkomst en stelde voorop,
dat deze keer niet de materiële pro blemen op de voorgrond zullen tre
den, maar dat deze dag bestemd is om het idealisme, dat allen moet
bezielen, te Jaten spreken.
Een facet van dit idealisme belicht
te de oud-minister van Onderwijs,
prof. dr. J. J. Gielen, die een rede
hield over het onderwerp „Kerk en
School". Als trouwe leden van de
Kerk, aldus prof. Gielen. willen wij
hier natuurlijk graag over spreken,
maar van de andere kant is dit erg
moeilijk, omdat het onderwerp zo
ontzaggelijk veelzijdig is, dat er
slechts enkele punten van behandeld
kunnen worden.
Over het algemeen wordt bij ka
tholieken te weinig aandacht be
steed aan de principiële vraag, wat
de verhouding tussen Kerk en School
eigenlijk is. Toch is dit buitenge
woon belangrijk; de kwestie duikt
telkens weer op en is tevens niet
los te zien van een derde belang
hebbende; het gezin. En dan moet
het antwoord zijn dat de school niets
anders is, maar dan ook helemaal
volledig, dan een maatschappelijk
hulpinstituut in dienst van Kerk en
gezin. Dat deze kwestie actueel
moet zijn en de belangstelling van
iedere betrokkene verdient, wordt
duidelijk als men ziet, hoe de Ned.
Ver. voor Volksonderwijs na de oor
log een reusachtige vlucht genomen
heeft en thans meer dan 120.000 leden
telt. Die vereniging stelt zich als doel
er erkent dat openlijk, de vernieti
ging van het bijzonder onderwijs!
De verhouding Kerk en school
vloeit voort uit het bovennatuurlij
ke moederschap van de Kerk en uit
Haar leergezag en deze' verhouding
bepaalt de hele geest van de school.
Als dit niet zou zijn, verviel het on
derwijs langzaam tot een zeker laï-
cisme.
Sprekend over de verschillende
facetten van deze verhouding, sprak
prof. Gielen o.a. over het godsdienst
onderwijs, dat veel mank gaat aan
een zeker dualisme, omdat de dog
matische zijde door de geestelijk
heid behandeld wordt, terwijl de
leerkrachten het vragen leren, de li
turgie en de Bijbelse geschiedenis
voor hun rekening moeten nemen.
Beter zöu het zijn, wanneer alles in
een hand gehouden kon worden, wat
b.v. in het bisdom Haarlem mogelijk
is, wanneer de leerkrachten over het
Godsdienstdiploma B. beschikken.
Nog even uitweidend over de dog
matiek, wees spr. er op, niets tegen
de dogmatische, lessen te hebben,
want de dogmatiek is de pijler van
ons geloof maar meende toch dat het
vooral noodzakelijk was, dat deze
lessen ingesteld zijn op de zielkun
de van het kind. Dit alles moet voor
al kinderlijk behandeld worden. Het.
blijft daarnaast echter een feit,, dat
de verplichting tot godsdienstige vor
ming op de eerste plaat,s aan het ge
zin behoort. Maar in de laatste de
cennia heeft de gezinsopvoeding zo
zeer geleden, dat de hulp van de
school in dit opzicht onontbeerlijk is
geworden.
Het gebed is een kleinood
Ook de schoolmis, het schoolbiech-
ten en het schoolgebed had de aan
dacht van dr. Gielen, die helaas
moest bekennen dat de instelling van
de schoolmis o.a. tot gevolg had dat
de kinderen tijdens de vacantie, of
nadat zij de school verlaten hebben,
ook de H. Mis in de week niet meer
bijwonen, omdat het een schoolaan-
gelegenheid is geworden! Even erg
is het gesteld op verschillende scho
len met het ochtend- en avondgebed,
dat als een deel van het rooster be
schouwd wordt, vaak te lang is en
niet met de nodige eerbied wordt
verricht. Dit wreekt zich later op
het godsdienstig leven van de kin
deren. Spr. wilde uiteraard niet be
togen dat het gebed dan beter ach
terwege zou kunnen blijven, maar
wees er op, dat het gebed iets zo
kostbaars is, dat Let als een kleinood
behandeld moet worden.
Nog verschillende andere punten
sneed prof. Gielen aan, waarop wij
in dit bestek niet- uitvoerig kunnen
ingaan, zoals het meeleven met de
Kerk, iets wat op het terrein van de
didactiek ligt. Niet alleen met Ad
vent, Vastentijd, Kerstmis, Hemel
vaart e.d., maar ook met fees^agen
van plaatselijke of regionale heiligen
en vooral Ook de parochiepatroon,
waardoor de band met de parochie
belangrijk wordt verstevigd. Belang
rijk is in dit opzicht vooral het per
soonlijke cachet, dat de onderwijzer
hieraan moet geven. Ook wat betreft
de delicate kwestie van, priesterroe
pingen heeft, alweer: na het gezin,
ook de school een taak. Zij kan bij
dragen in de opvoeding in een echt
katholieke geest.
Tenslotte waarschuwde prof. Gie
len tegen het absolutisme van een al
te veel ingesteld zijn op het boven
natuurlijke. De onderwijzer moet
ook voldoende aandacht schenken
aan het natuurlijke, het materiële,
het lichamelijke, want eenzijdigheid
in het bovennatuurlijke zou het
laatste kunnen schaden.
Voordat dr. Gielen zijn rede aan
ving, zong het parochieel Jongens
koor uit Lisse, onder leiding van de
heer M. J. van Huiten, op bewon
derenswaardige wijze enkele geeste
lijke liederen en trad ook na de rede
nog eenmaal op, deze keer met en
kele vrolijke liedjes.
Rector Sondaal sprak aan het ein
de /van deze ochtendbijeenkomst nog
een kort woord, waarin hij z'n spijt
uitdrukte dat dr. Gielen niet meer
aanwezig was, omdat hij hem zo
graag wilde zeggen blij te zijn met
het feit, dat alles wat vanmorgen ge
zegd is over de verhouding Kerk en
School, door een leek gezegd is en
niet door een priester, die deze din
gen al zo vaak heeft moeten zeggen.
Spr. hoopte daarom dat er deze keer
bij de toehoorders iets meer van zou
blijven hangen, dan wanneer deze
woorden vanaf een preekstoel ge
sproken zouden zijn!
Middag-bijeenkomst.
De middag-bijeenkomst werd om
kwart voor drie door de voorzitter
geopend, waarbij hij de heer van Nim-
wegen, penn. van het O.I.Z., inleidde,
die het een en ander te vertellen had
over een lievelingswens vaij het Ver
bond, n.l. een eigen sanatorium.
Reeds twintig jaar geleden werden
er voorbereidingen getroffen, om een
eigen ziekenverpleging- en operatie
fonds te stichten, maar onder de leden
bleek er te weinig enthousiasme aan
wezig, om de plannen tot werkelijk
heid te laten worden. Thans is er
echter veel veranderd; over de leden
is een andere mentaliteit gekomen
en het plan, tot het bouwen van een
eigen sanatorium, werd op de laatste
Verbonds vergadering met veel
enthousiasme ontvangen.
Plannen goedkeuren is echter nog
iets anders dan ze tot verwezenlij
king brengen. Dit ondervond de voor
bereidingscommissie, waar de heer
van Nimwegen deel uitmaakt. Be
grijpelijk is het, dat het aantal leden
te klein is om een eigen sanatorium
te kunnen hebben. Daarom werd
contact gezocht met bestaande sana
toria, om in ieder geval een eigen
afdeling, althans een bepaald aantal
bedden, ter beschikking te hebben.
Na vele besprekingen is een mooi re
sultaat bereikt met de Stichting „St.
Jozefs Heil", die een sanatorium gaat
bouwen in Bakel bij Helmond. De
R.K. Onderwijzersbond kan daarbij
rekenen op een eigen vleugel met 30
bedden. Dit alles vraagt bij elkaar
een bedrag van f 225.000, of te wel,
na aftrek van leningen e.d., een be
drag van 10.per lid. Om dit los
te krijgen uit de moeilijk te ontslui
ten portemonnaies der onderwijzers,
hield spr. een enthousiast bedelpreek-
je, dat tenminste met veel instem
ming ontvangen werd. Hopenlijk zul
len de tientjes nu spoedig volgen!
Paul Julien over Afrika.
Inmiddels was de spreker van de
ze middag, de bekende onderzoeker
dr. Paul Julien, gearriveerd, om, na
een begroetingswoord van de heer
Floor, een lezing met lichtbeelden te
houden over „Naar de reuz.envulka
nen en Hooggebergten van Oost
Afrika".
Velen kennen deze bloed-onderzoe-
ker van zijn boek „Kampvuren langs
de Evenaar" en anders van de vele
radio-praatjes, die hij over zijn avon
tuurlijke reizen heeft gehouden. Dr.
Julien sprak thans over een geheel
nieuw onderwerp n.l. zijn ontdek
kingsreizen in Oost Afrika. Ter il
lustratie werden lichtbeelden yer-
toond van de reuzen-vulkanen, als
de Kilimandzjaro (6010 meter), de
Ngorongoro (2600 m.), en de Ruwen-
zoro (5200 m.), totaal uitgeleefde vul
kanen, met enorjn grote kraters. Een
daarvan heeft een doorsneden van
24 km. en bezit een ongekende weel
de aan flora en fauna, waarvan de
door dr. Julien opgenomen foto's een
schitterend kleurenbeeld gaven. Ter
illustratie hierom heen vertelde
spr. een en ander over de Masai-stam,
die geen zuivere negers zijn, maar
kennelijk trekken van het Joodse ras
in zich dragen. Op boeiende wijze
schilderde dr. Julien de levenswijze
van deze roof-stam, die elke vorm van
beschaving afwijst en met runder
kudden door de steppen trekt. Na de
pauze werden over dit onderwerp
enkele filmpjes vertoond.
Hoezeer de aanwezigen, die, even
als 's morgens, de hele Stadszaal vul
den, genoten hebben van deze zeer
interessante voordracht, bleek wel uit
het dankwoord van de voorzitter, die
overtuigd kon zijn namens alle leden
te spreken, voor het genot, dat zij
beleefd hebben aan deze prachtige
middag.
Tentoonstelling.
Evenals het vorige jaar, was ook
deze keer een tentoonstelling ver
bonden aan deze R.K. Onderwijzers
dag. Aan weerszijden yan de zaal
waren verschillende stands ingericht,
evenals in de hal en de koffiekamer.
Diverse uitgevers van schoolboeken
en leermiddelen, in de ruimste zin
van het woord, exposeerden een
prachtige collectie van boeken, zowel
leerboeken als ontspanningslectuur,
schoolmeubelen, landkaarten, teken
behoeften, en alles wat in een goed
geoutilleerde school thuishoort. De
belangstelling voor deze expositie
was evenredig aan haar kwaliteit,
d.w.z. zeer goed.
AFSCHEID J. B. SOMERS.
Na een bijna veertigjarigq werk
zaamheid bij de Leidse Courant heeft
gister 31 Mei de administrateur, de
heer J. B. Somers „de dienst met
pensioen verlaten". Dat het hem op
verzoek gegeven ontslag op de meest
eervolle wijze is verleend, is van
morgen wel zeer duidelijk gedemon
streerd.
In de directie-kamer werd de heer
Somers hartelijk waardering en dank
gebracht voor zijn belangrijke voor
de L. Crt. gepraesteerde arbeid en
voor de wijze, waarop hij deze heeft
verricht in aangename samenwer
king met anderen.
Achtereenvolgens spraken die waar
dering en dank uit de pres.-comm.,
de heer Th. Bergers, de directeur de
beer C. van Hamersveld, de hoofd
radacteur, de heer Th. Wilmer, de
£aef der drukkerij de heer P. Guppen.
De'heer Somers gaf in zijn af
scheidswoord een kort overzicht van
het verloop en de groei en bloei van
de N.V. De Leidse Courant gedurende
de laatste veertig jaren en dankte
allen, die in het verreden en in het
heden hem het werk hadden moge
lijk en aangenaarti gemaakt
Na deze bijeenkomst werd op het
administratiekantoor afscheid geno
men van de scheidende functionaris
door het personeel van de admini
stratie, de redactie en het tech
nisch personeel.
Als oudste der administratie voer
de het woord de heer L. J. van der
Meer, die erop wees, dat de heer
Somers als 't ware een is geworden
met de courant door zijn langjarige
werkzaamheid. En al zullen al zijn
eertijds gekoesterde wensen niet in
vervulling zijn gegaan, toch kan hij
bogen op een voortreffelijke staat van
dienst. Onder zijn leiding hebben vé
len tevens een vorming gekregen
voor het leven.
De heer y. d. Meer dankte voor de
samenwerking, welke hij gedurende
29 jaar van de heer Somers heeft mo
gen onder-vinden en hij wenste hem
nog vele jaren van gezondheid in
welverdiende rust.
Als stoffelijke herinnering bood
spr. de heer Somers vervolgens de
„Bijbelse Geschiedenis" van d-r. Jos.
Keulers en de Trilogie van Gul-
brandsen aan.
Daarna voerde de heer C. P. de
Heiden h woord, die steeds onder
de leiding van de heer Somers heeft
gewerkt en steeds van zijn wijze les
sen heeft mogen profiteren. Spreker
wees er o.m. op; dat het voor de
scheidende functionaris een grote
voldoening nioet zijn de Leidse Cou
rant, in de aanvang een nietig plantje
te hebben zien uitgroeien tot de boom,
welke zij nu is.
Namens het technisch personeel
sprak de heer H. de Graaf, die de
wens uitsprak, dat het leed van het
scheiden overzond moge worden door
het langdurig genot van een welver
diende rust.
Ook hiei sprak de heer Somers ver
volgens een woord van afscheid,
waarin hij, na de verschillende bele
venissen te hebben gememoreerd,
dank bracht voor de ondervonden
hartelijkhe'd, de samenwerking en
de tegemoetkomendheid van het
gehele personeel.
LEIDSE UNIVERSITEIT
Geslaagd candidaatsexamen Wis-
en Natuurkunde (F) de heer F. Klein
te Leiden; candidaatsexamen Wis-
en Natuurkunde (A) de heren N. W.
van Meerten te Rijswijk en F. A.
Kusse te Voorburg; candidaatsexamen
Wis- en Natuurkunde (H) de heren
P. J. Arens te Rotterdam en G.
Eykeiboom te Amsterdam; candi
daatsexamen Wis- en Natuurkunde
(J) de herén W. M. de Vries te
Oegstgeest en C. v. d. Nieuwenhui-
zen te Den Haag; doctoraal examen
Nederlands recht: de heren M. P. S.
van Berckel te Bilthoven en H. J.
Verspij ck te Wassenaar.
„ST. COSMAS" SLOOT WINTER
SEIZOEN.
We schrijven vandaag 1 Juni en het
lijkt wat gek nu pas te spreken over
sluiting van het winterseizoen,
maar het winterseizoen kan voor een
actieve K.A.B.-afdeling niet laat ge
noeg komen. Dat bewijst de R.K.
Kappersbediendenbond „St. Cos-
mas", die gisteravond in „De Har
monie" haar laatste seizoenbijeen
komst hield, waarbij weer .eens op
nieuw naar voren kwam, hoeveel en
hoe vootreffelijk werk door deze af
deling is verricht.
De voorzitter, de heer E. M. Lan-
gezaal, sprak een uitvoerig wel
komstwoord, in het bijzonder tot de
bestuursleden van de afd. Bever
wijk, waarna hij een terugblik wierp
op het afgelopen seizoen, waarin we
derom behoorlijk gewerkt is Er is
gedaan wat maar enigszins mogelijk
was. Spr. wees er op, dat het een le
vensbelang is voor een goede organi
satie ,dat zij krachtige afdelingen be
zit. Op het Bondscongres te Nijmegen
dat uitstekend geslaagd mag heten,
had spr. bij de besturen van diyerse
afdelingen vernomen, dat het afde
lingsleven overal niet te rooskleurig
was. Er zal in het a.s. seizoen nog
meer gedaan moeten worden, maar
daarvoor vroeg spr. de medewer
king van allen met St. Cosmas,
plaatselijk en landelijk, medewer
king ook met de K.A.B. Al is 95
pet. in de Leidse afdeling georgani
seerd, er staan toch altijd nog R.K.
kappers en kapsters buiten de orga
nisatie. Er zal gewerkt moeten \yor-
den om ook deze laatsten binnen de
organisatie te brengen. Immers,
hoe meer leden, hoe groter de kans
nieuwe krachten te krijgen voor het
uitgebreide arbeidsterrein, dat t;e
bewerken is en voor het grootmaken
der organisatie!" Daarom wekte spr.
alle aanwezigen op hieraan hun me
dewerking te verlenen.
Na het zingen van het Strijdlied
volgde lezing der notulen van de
vorige vergadering, welke onveran
derd werden vastgesteld.
De voorz. deelde hierna mede, dat
wederom een lid naar Indonesië is
vertrokken, zodat er thans drie daar
verblijven. Op verzoek van de voor
zitter werd een gezamenlijk gebed
voor hen gestort, opdat zij gezond
naar ziel en lichaam in het vaderland
mogen terugkeren.
Naar aanleiding van verschillende
zijden gestelde vragen om een en an
der te vernemen over het werk der
Commissie van Bijstand, zeide de
voorz., dat hij zo spoedig mogelijk
in het afdelingsblad het doel en
streven dier commissie zal belichten.
Ten aanzien van de contributie
zette de voorz. uiteen wat van dit
geld gedaan moet worden, waarom
hij alleen opwekte toch getrouw de
contributiegelden te betalen, om zelf
niet in moeilijkheden te komen.
Hierna werd de jaarlijkse uitgaans
dag besproken, welke op Zondag 26
Juni zat worden gehouden naar
Vught, Den Bosch en de Oisterwijk-
se Vennen. Op de terugreis zal te
Utrecht een gezamenlijk diner wor
den gehouden.
Na een korte pauze, tijdens welke
drie bestuursleden van de afdeling
Haarlem met hun dames waren bin
nengekomen, heropende de voor
zitter de bijeenkomst met een harte
lijk welkom tot de nieuwe gasten.
Daarna bracht de secretaris, de
heer J. van Tongeren, een verslag
uit van het Bondscongres te Nijme
gen gehouden, een verslag dat beter
de notulen van het congres kon ge
noemd worden, want letterlijk niets
van de lange agenda werd overge
slagen.
De voorzitter bracht de secrtaris
een zeer hartelijk woord van dank
voor het uitmuntend verslag.
Hierna sprak de voorz. een uit
voerig woord van hulde tot de heer
A. H. Hoppezak. leider van de tech
nische club der afdeling, van wie de
leden, die onder zijn leiding ston
den, heel veel hebben geleerd. Spr.
bood hem een geschenk aan, waarna
de heer Hoppezak hartelijk dank
zegde. Spr. gaf daarbij nog enkele
behartigenswaardige wenken tot de
leden, om toch vooral te zorgen vak-
bekaam te zijn. Dan alleen zal men
zich bij de binnenkort vrij komende
prijzeh kunnen handhaven.
Hierna volgde sluiting der verga
dering met een woord van opwek
king van de voorziter tot de leden
om het komende seizoen met laaiend
enthousiasme weer te beginnen. Tot
slot volgde het „Aan U, o Koning der
eeuwen".
Een gezellig samenzijn hield de le
den nog lange tijd bijeen.
Even naar
om een KEURIG OVER
HEMD met vaste boord en
bijbehorende DAS uit te zoe
ken voor de Pinksterdagen.
BREESTRAAT 114 b.
Terug uit Indië. Met het s.s
„Volendam" wordt heden terug ver
wacht Willem Spies, die in October
1946 als „kokkie van de keukerï"
naar Ixjdië vertrok en sindsdien tot
korporaal is bevorderd. Omwonen
den hebben de ingang van zijn
ouderlijke woning, Garenmarkt 24,
feestelijk versierd en de gehele
straat is in vlaggentooi.
MAAI- EN HOOIBOUW-
DEMONSTRATIE TE OEGSTGEEST
Onder grote belangstelling vond
gisteren een hooibouwdemonstratie
plaats, welke georganiseerd werd
dóór de Ver. voor Bedrijfsvoorlicn-
ting „Rijnstreek West" op het be
drijf van A. Uittenbogaard Jr, Hoe
ve Veldheim, te Oegstgeest. Deze de
monstratie is, dank zij het gunstige
weer uitstekend geslaagd. De mecha
nisatie van onze graslandbedrijven
gaat steeds verder. In de voormiddag
deden verschillende grasmaaimachi-
nis hun best om het werk zo goed
mogelijk te doen. De „Bucker", mo
tormaaier voor paardentractie, lever
de prima werk. Op bedrijven waar
men maar over één paard beschikt,
doch ook voor aanschaf in combina
tie, is die een ideale machine De
John Deere met maaigarnituur ach
ter de tractor deed het dit jaar best
De combinatie was het mooiste ge
heel van de demonstratie. Ook de
Ford met maaigarnituur tussen de
wielen voldeed goed. Het werk van
de „Furguson" met maaibalk achter
de tractor, met grove vingerbalk
was matig. De „Case", de Farmall A
en de „Farmal Cup" zijn niet op de
demonstratie verschenen.
In het hooibouwgedeelte vormden
de zwadkeerders de voornaamste ru
briek. De „Lely" harkkeerder maak
te naar de smaak van velen te veel
rollen, wat echter een voordeel is bij
onstandvastig weer, omdat het hooi
niet zo uit elkaar komt te liggen.
Deze solide machine, welke in eigen
land wordt gemaakt verdient aller
aandacht. De „Martin" tandemzwad-
keerder, maakte best keerwerk, het
is jammer dat deze machine wat prij
zig is. De „Bos en Neyverdal" maak-
De mens en zijn arbeid
CINDS WIJ enige tijd geleden de eerste bijzonderheden meldden om-
trent de Tentoonstelling „De Mens en zijn Arbeid", welke van 25
Augustus t.m. 3 September a.s. in de Gehoorzaal en de aangrenzende
scholen zal worden gehouden, hebben de voorbereidende werkzaamhe
den aanmerkelijke vorderingen gemaakt. De organisatorische opbouw
is thans voltooid: de technische op bouw verkeert in een vergevorderd
stadium van voorbereiding. In ver band met het zeer gedifferentieerde
karakter dezer expositie, welke een groot deel van het Nederlandse be
drijfsleven omvat, was de verwezenlijking van de eerste factor geen
eenvoudige zaak. Dank zij evenwel een verblijdende mede- en samen
werking, niet het minst van de overheidsdiensten en de Hoofdgroep Am
bacht, is aan alle principiële voorwaarden voor het welslagen der ten
toonstelling voldaan en dit feit vormt op zichzelf een krachtige stimulans
voor de verdere uitwerking der plannen. Dezer dagen is een raad van
advies geïnstalleerd, bestaande uit vertegenwoordigers van handel, in
dustrie, overheidsdiensten, middenstand en van werkgevers- en werk
nemersorganisaties, welk overleg al verscheidene waardevolle suggesties
heeft opgeleverd. De werkzaamheden in de diverse subcommissies heb
ben daarnaast en in aansluiting daarop een vlot verloop.
De waarde van de arbeid
Gelijk bekend beoogt deze exposi
tie in de eerste plaats de aandacht te
vestigen op de waarde van. de mens
in zijn arbeid. Deze opzet impliceert
de verheffing van het vak en het
ambacht tot een peil dat niet alleen
de arbeidsvreugde en de arbeidsfier-
heid op een hoger niveau brengt,
maar uiteindelijk en als consequen
tie 'daarvan ook de kwaliteit van het
product ten goede komt. In' zoverre
vormt deze tentoonstelling een lo
gische voortzetting van de zo succes
volle expositie „Leyds Goedt" van
1938, welke eveneens beoogde de
nadruk te leggen op het voortreffe
lijke product, waaraan Leiden en
naaste omgeving sedert eeuwen haar
over de gehele wereld verbreide re
putatie als industriecentrum te dan
ken heeft. Toch heeft de komende
tentoonstelling een brede basis, om
dat zij niet uitsluitend het accent
legt op het kwaliteisproduct als eind
doel, maar ook op de vakbekwaam
heid, welke daaraan als onontbeer
lijke voorwaarde ten grondslag ligt,
zomede op de eveneens noodzakelijke
arbeidsvreugde, die in hoogste in
stantie zowel uit idealistische als uit
practische overwegingen een onmis
bare factor vormt ter verwerkelij
king van deze doelstelling. Uiter
aard vormen de sociale omstandighe
den, waaronder die arbeid wordt
verricht, daarbij een grote rol.
Het ware een misvatting om te
veronderstellen, dat de door cfc eco
nomische verhoudingen en technische
vooruitgang sterk beïnvloede mecha
nisatie onzer industrieën in tegen
spraak zou zijn met de opzet dezer
tentoonstelling. Want het moge dan
waar zijn, dat voor enkele indus
trieën en met name voor die, welke
zijn ingesteld op een massaproduc
tie, als hoogste eis geldt een gron
dige kennis en perfecte beheersing
van de machine, die „aan-de-,lopende-
band" produceert, gelukkig worden
voor de 0Vv.r grote meerderheid der
Leidse bedrijven toch hogere nor
men vpn vakbekwaamheid vereist.
Het mag een verheugende Leidse
traditie worden genoemd, dat kwa
liteit altijd prevaleerde boven kwan
titeit. Het is een Leids, maar even
zeer een nationaal belang, dat deze
traditie wordt voortgezet. Daartoe
wil deze tentoonstelling een bijdrage
vormen.
Vlucht uit het ambacht
Niemand zal kunnen ontkennen
dat de laatste decennia een vlucht
uit het ambacht te -zien hebben ge
geven. Enkele oorzaken daarvan
stipten wij hierboven reeds terloops
aan.
Witte boord of overall?
„Het" ambacht is in het alge
meen gesproken in discrediet ge
raakt en speciaal de jongere genera-
teis geven blijk van een uitgespro
ken voorkeur voor administratieve
functies of een werkkring als win
kelbediende e.d. Om het populair te
zeggen: de „witte boord" is méér in
trek dan de „overall".
Het veelomstreden vraagpunt der
salariëring hoe belangrijk overi
gens ook! voor dit ogenblik buiten
beschouwing latend, moet toch wor
den vastgesteld dat scheppende ar
beid, zélfs onder relatief ongunsti
ger materiële omstandigheden, méér
bevrediging schenkt dan e'en min of
meer ambtelijke werkzaamheid. Een
dergelijke constatering houdt geens
zins een kleinering of mindere waar
dering van de ambtenaardsstand in,
doch wie ooit een moeilijk werkstuk
voltooide, waarvoor technische vak
kennis vereist werd, weet uit erva
ring hoeveel bevrediging dit hem
te eveneens goed werk en is heel wat
goedkoper.
De 15 jaar gebruikte „Nicholson",
is nog steeds niet te verslaan wat
werk betreft. De zwadkeerder ach
ter de tractor zoals de „Spinnekop"
merk Albion, de „Allis Chalmers" en
de „Borga" leverden goed werk. De
ze machines zullen niet die opgang
maken als de machines voor paar
dentractie, omdat hiervoor een trac
tor noodzakelijk is.
Het tiemen met hooischuiver, ge
trokken door een paard, had grote
belangstelling, het werk was prima
en bespaart veel arbeid. Aanschaf
van zo'n apparaat wat -ongeveer 45
kost is voor 100% verantwoord. De
trekker-hooischuivers konden dit
werk niet verbeteren, terwijl de aan
schaf veel duurder is. Ook de Noord-
Hollandse hooikros kon men bewon
deren. Met het binnenhalen van de
hooibouw geeft deze kros een grote
arbeidsbesparing, omdat men geen
voer behoeft te laden, het paard
trekt de hopen er op.
Deze geslaagde dag werd besloten
met hooiruiteren. Hooiruiters zijn
onmisbaar bij een wisselende weers
gesteldheid voor het winnen van
prima kwaliteit hooi. Bij al de werk
tuigen werd een toelichting gege
ven, wat het bezoek aan deze demon
stratie zeer leerzaam maakte.
Beter dan „Leyds Goedt"
De komende tentoonstelling be
oogt op die arbeidsvreugde de nadruk
te leggen. Zij wordt in die sfeer op
gebouwd en streeft er aldus naar een
richtsnoer te vormen voor ouders
en kinderen, die staan voor het moei
lijke probleem der beroepskeuze. In
dit opzicht gaat zij dus verder dan
de tentoonstelling „Leyds Goedt",
die „alleen maar" beoogde de aan
dacht te vestigen op de Leidse kwa
liteitsproducten, de degelijke grond
stoffen en beproefde arbeidsmetho-
den, welke aan die- producten hun
wereldreputatie schonken.
Want zij wil, naast de resultaten,
de algemene belangstelling richten
op de voortreffelijke opleidings-in-
stituten waarover Leiden beschikt
en daarmede de weg wijzen naar toe
komstmogelijkheden, waarvan velen
het bestaan niet beseffen en welke
velen totdusverre achteloos voorbij
gingen.
Deze gedachte vormt het grondpa
troon van de inrichting dezer ten
toonstelling, waarvan iedere afde
ling achtereenvolgens te zien geeft:
de opleiding als voorportaal tot het
bedrijf, de leerling in zijn eerste sta
dium van-ontwikkeling en daarnaast
de ervaren vakman temidden van
zijn arbeid, waarvan hij houdt en
waarop hij trots is, hetgeen hem mèt
zijn vakkennis in staat stelt tot de
vervaardiging van het kwaliteits
product.
Over de indeling der tentoonstel
ling een volgende keer meer.
LAATSTE BERICHTEN
LAWNTENNIS
DE INTERNATIONALE KAM
PIOENSCHAPPEN VAN
NEDERLAND
De eerste uitslagen van de tweede
dag der internationale lawntennis-
luiden:
Heren enkelspel: tweede ronde:
Wilton slaat Roberts (Gr. Br.) 64
64; Fannin (Z. Afr.), slaafc Lim
62 6—1; B/albiers (Chili) slaat
Linck 8—6 6—4; R. del Bello (It.)
slaat Shaff (Fr.) 63 61; Cock-
burn (Z. Afr.) slaat Van Dalsum
64 75; Lewis (Gr. Br.) slaat
Sanglier (Fr.) 3—6 6—1 6—2.
Dames enkelspel: tweede ronde:
mevr. A. Koopmans slaat mej. S.
Hutte 64 62; mevr. J. Roosv.
d. Wal slaat mej. W. Broers 62
60; mej. A. Mc Guire (Ver. St.)
slaat mej. T. van Dalsum 62 61.
ROEIEN
OM DE TELEGRAAFBEKER.
Op Woensdagavond 8 Juni zal op
de Amstel een wedstrijd worden ge
roeid om de Telegraafbeker.
Er zijn slechts 2 inschrijvingen bin
nengekomen n.l. van Njord en Laga.
ZWEMMEN
BOB BONTE TEGEN JOE VERDEUR
Naar het A.N.P. verneemt zal Bob
Bonte, die op het ogenblik be
schouwd wordt als de beste school
slagzwemmer van de wereld in or
thodoxe stijl, Zondag 5 Juni te Tou
relies bij Parijs uitkomen tegen de
wereldrecordhouder op de 200 meter
schoolslag, de Amerikaan Joe Ver
deur.
Verder zal Kees Kievit (Aegir Eind
hoven) het moeten opnemen tegen
Alan Stack, eveneens wereldrecord
houder, maar op de rugslag en de
Fransman Georges Vallerey, terwijl
de Hagenaar Rob Bollen (Zian) als
tegenstanders heeft Walter Ris en
Alex Jany, de prominente figuren
op de boretcrawl.
Behalve de heren zullen Wies Vaes-
sen(Z.O.N. Heerlen), Nel Garritsen
(R.D.Z.) en Greetje Gaillard (A.D.Z.)
de toer meemaken, terwijl als leider
fungeert de voorzitter van de sport-
commissie, de heer Armbrust en als
leidster mevr. Haitsma-Bolten,
Op 6 Juni neemt de Nederlandse
ploeg deel aan wedstrijden in het bad
te L'Isle Adam.
MARKTBERICHTEN
ROTTERDAM, 31 Mei. Vee. Aan
voer totaal 3314. Vette koeien en os
sen 100, gebruiksvee 796, graskalve
ren 111, nuchtere kalveren J97, big
gen 466, veulens 14, paarden 204,
schapen en lammeren 470, bokken en
geiten 78, varkens 78. De prijzen per
stuk waren: kalfkoeien 650900,
melkkoeien 650900, varekoeien
370540, vaarzen 400650, pinken
360540, graskalveren 120340,
biggen 4060, hitten 400675.
werkpaarden 500875; slachtpaar-
den 1.10—1.50 per kg.
ROELOFARENDSVEEN, 31 Mei.
Groente. Aardbeien 4973 cent, id.
afw. 3450 cent per half pond; krop
sla 27.30, bospeen f 4145. rabar
ber 47 per 100; Peulen I 9
10.50 en idem II 7.508.50 per kg.
