S)e £<2id6e6oti/fca/n£
Na Sjanghai
Kanton
Midden Juni terugkeer naar
Djokja?
Ordelijke bezetting van Sjanghai
Beel had zich niet tegen de
terugkeer naar Djokja verzet
IEUWE
VLASVELD
Berlijn beheerst de Parijse
conferentie
Nieuwe verkeersstoringen te
Berlijn
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WlLMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
VRIJDAG 27 MEI 1949
40ste JAARGANG No. 11704
Bur. Papengracht 32, Telel. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., 14.15 p. kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes 11.50
Niet overdrijven
HET is rondom de komende ge-
gemeenteraadsverkiezingen nog
heel rustig.
Maar het zal toch niet zó rustig
blijven.
Al wijzen de tekenen er op, dat de
verkiezingsstrijd niet zal worden ge
voerd met die felheid, waarmede in
het verleden nog al eens aan de
stembus is gestreden.
En daarover kunnen we ons niet
anders dan verheugen!
Want in de felheid van die strijd
kwam maar al te vaak zowel de
waardigheid als de waarheid in het
gedrang.
De ene partij stelde de andere voor
als de personificatie en de cumulatie
van alles, wat slecht is en zichzelf
als de enige, die iets goeds kon na
streven, en dat dan ook deed op een
foutloze, een volmaakte wijze. Aller
lei minderwaardige persoonlijkheden,
speciaal bij een gemeenteraadsverkie
zing in kleinere gemeenten, maakten
de strijd nog onwaardiger.
Niet overdrijven is onze leus, is
onze gedragslijn, is de norm voor ons
denken en doen, ook natuurlijk aan
de stembus.
Niet overdrijven!
En dit voor ogen houdend, verkla
ren wij, zonder ook maar enige aar
zeling, dat katholieke kiezers aan de
stembus alleen verantwoord zijn, als
zij hun stem geven aan een lijst van
katholieke candidaten.
Waarom?
Omdat zij dan alleen zichzelf een
zo groot mogelijke garantie scheppen,
dat in de politiek, door de gemeente
te voeren, zullen worden in acht ge
nomen en gevolgd de eisen, de nor
men van de christleijke beginselen.
Zeker al deze eisen en normen op
politek terrein zijn voor andere par
tijen óók aanvaardbaar, maar kan
een der niet-christelijke partijen een
dergelijke garantie geven, als de ka
tholieke partij? Vanzelfsprekend:
niet.
Vervolgens zai alleen een katho
lieke partij de garantie kunnen geven,
dat zij met kennis van zaken en met
de vereiste objectiviteit zal opkomen
voor de rechtmatige de rechtma
tige belangen van het katholieke
volksdeel.
Niet overdrijven!
Maar het is geen overdrijving, als
we constateren, dat een katholiek het
als een vanzelfsprekendheid moet be
schouwen aan de stembus te stemmen
op een katholieke candidaten-lijst.
DE BESPREKINGEN TE BATAVIA
De commissie voor Indonesië van
de Verenigde Naties heeft medege
deeld, dat er goede vooruitgang wordt
gemaakt met de besprekingen tussen
de Nederlanders en de Republikeinen
over de terugkeer van de Republi
keinse regering naar Djokja. Men ge
looft echter, dat die terugkeer niet
voor het midden van Juni zal ge
schieden.
POLITIEKE ACTIVITEIT TE
BATAVIA.
In republikeinse politieke kringen
heerst een grote activiteit, meldt de
politieke correspondent van Aneta.
De leiders der grote republikeinse
partijen bevinden zich thans te Ba
tavia.
Aan „Merdeka" verklaarde Suki-
man, dat de opperste leiding der
Masjumi de overeenkomst van 7 Mei
over het algemeen aanvaardt. De
voornaamste overweging daarbij was,
dat zij een eerste stap is om te komen
tot een spoedige tot stand koming
van de onafhankelijke souvereine
Verenigde Staten van Indonesië. De
Masjumi heeft deze houding bepaald,
omdat zowel ten opzichte van het
buitenland als in Indonesië de posi-
EERSTE H. COMMUNIE
IN HONGARIJE
Volgens ontvangen rapporten uit
de 17 bisdommen van Hongarije is
in alle parochies begonnen met de
toediening van de Eerste Heilige
Communie. In vergelijking met ver
leden jaar vertoont het aantal der
eerste communicanten in Boedapest
en in de industriesteden een daling
van 2 tot 3 procent. In de provincie
steden en in de dorpen is het aantal
gelijk gebleven. Op het platteland
bedroeg het aantal eerste communi
canten vijftig tot zestig procent van
'het totale aantal kinderen, terwijl dit
percentage in Boedapest en in de in
dustriesteden varieerde tussen 36 en
42 procent.
Bij de dood van
generaal Spoor
Dr. Beel, de Hoge Vertegenwoor
diger der Kroon in Indonesië, heeft
zich Woensdag in zijn functie van
opperbevelhebber der Nederlandse
strijdkrachten in Indonesië tot de
troepen gewend in een dagorder naar
aanleiding van de dood van generaal
Spoor. Daarin zeide hij o.m.:
„Een aanvoerder van grote allure,
wiens rijke geestesgaven en diepge
voeld plichtsbesef ieders bewonde
ring afdwongen, is an ons heenge
gaan. Zijn verdiensten hadden nog
slechts enkele dagen geleden op
nieuw koninklijke erkenning gevon
den in zijn bevordering tot generaal,
de hoogste rang die bij de landmacht
bestaat.
Schier ontembaar was zijn werk
kracht, rusteloos zijn ijver en gren
zeloos zijn toewijding waar het de
zware taak betrof, die op zijn schou
ders rustte en die hij had te vervul
len onder uiterst meoilijke omstan
digheden. Bij dit alles is hij u tol
een voorbeeld geweest en gij weet,
dat niets hem te veel was, als het
zijn „jongens" gold. Op de meest
critieke ogenblikken was hij dan ook
bij u. Naar menselijke berekening is
hij te jong gestorven, doch de waar
de van zijn leven vindt niet haar uit
drukking in het aantal jaren, waar
over het zich heeft uitgestrekt. Deze
dient te worden afgemeten naar de
mate waarin hij de hem geschonken
talenten heeft weten te benutten
Gij weet, hoezeer generaal Spoor
daarmede heeft gewoekerd tot in de
laatste dagen van zijn leven."
Ook de chef van de generale stal.
generaal mr. H. J. Kruis, heeft in
een radio-toespraak tot de troepen
in Indonesië generaal Spoor her
dacht.
„Nog nooit is het in onze geschie
denis voorgekomen, zo zeide hij, dat
het Nederlandse volk een taak op de
schouders van één man heeft gelegd,
die zo zwaar was als de taak, die het
had opgedragen aan general Spoor.
Wat die taak van het leger in Indo
nesië heeft geëist, weet gij zelf het
best; maar allen, die generaal Spoor
hebben gekend, weten dat hij van u
nooit meer heeft geëist, dan hij van
zichzelf eiste. Hij heeft zijn opdracht
uitgevoerd ten koste van het laatste
wat een mens voor zijn medemensen
kan offeren: zijn leven. Dit offer
geeft mij het recht één ding van u
te vragen: dat gij de nagedachtenis
van generaal Spoor eerst door het
enige te doen wat hij bij zijn leven
va nu heeft verlangt en wat hij ook
nu van u zou verlangen, door uw
plicht te doen als soldaat."
Batavia lag opgebaard, passeerden
hedenmorgen lange rijen van men
sen, die een laatste groet kwamen
brengen. Onder hen waren vele
autoriteiten, leden van de voorlopi
ge federale regering, leiders der
deelstaten, militaire en civiele auto
riteiten en particulieren van alle
standen en landaarden. De chapelle
ardente was sober met bloemen ver
sierd, afkomstig van de regering, de
Hoge Vertegenwoordiger van de
Kroon, familieleden en vrienden.
De kist was afgedekt met de Ne
derlandse driekleur, waarop de helm
van de overledene en een kussen
met zijn onderscheidingstekenen la
gen. De erewacht werd gevormd
door officieren van alle onderdelen
van het leger.
tie van de Republiek er sterker door
wordt, vooral ool^, omdat de B.F.O.
meer toenadering tot de Republiek
zoekt en van haar wens tot samen
werking met de Republiek doet blij
ken.
De voorzitter van het K.N.I.P., mr.
Asaat, zeide in een pers-interview,
dat in een toekomstige zitting van
het werkcomité van het K.N.I.P. geen
moeilijkheden zijn te verwachten
over de ratificatie van de overeen
komst van Roy enRum.
TREIN LOOPT OP TREKBOM.
Donderdagochtend is een gecombi
neerde personen- en goederentrein
van Surabaja naar Malang en Djem-
ber even buiten Bangil op een trek-
bom gelopen, waarbij drie passagiers
werden gedood, zeven zwaar en vier
licht gewond.
IJ 1 JOODSE PASSAGIERS IN VOLLE
I ZEE OVER BOORD GEZET?
De Israëlische politie stelt een on
derzoek in naar een incident, dat zich
in de Middellandse Zee zou hebben
voorgedaan. Volgens een politiever-
klaring zou de kapitein van een
schoener, die zich op weg naar een
Israëlische haven bevond, dertig va
ten over boord hebben geworden en
daarop dertig jonge Joodse passageirs
met een geweer gedwongen hebben
zich uit te kleden en over boord te
springen. Hij zeide „geen interesse"
meer in de voortzetting van de reis
te hebben. De passagiers waren af
komstig van een haven aan de Mid
dellandse Zee en moesten 1.500 pond
voor de overtocht betalen. De mari
tieme politie van Haifa heeft 23 per
sonen opgepikt. Men vreest, dat de
overigen verdronken zijn.
DE GROTE VIER TE PARIJS
BIJEEN De conferentie van de
vier ministers van Buitenlandse Za
ken is Maandagmiddag in het Palais
Rose t^ Parijs in een eerste zitting,
die bijna twee en een half uur duur
de bijeen geweest. Persfotografen
en filmoperateurs beheersten de
eerste ogenblikken de bijeenkomst.
Nationalistische troepen ingesloten
J^E BEZETTING van Sjanghai door de communistische legers werd
gisteren voltooid, toen de laatste nationalistische troepen in de stad de
witte vlag hesen. De nationalisten he bben op hun terugtocht naar Woe-
soeng, een vesting aan de monding van de Wangpoe-rivier, munitie- en
benzine-depots opgeblazen. Waarnemers zijn van mening, dat zich in de
Sjanghai-Woesoeng-sector nog ongeveer 50.000 man nationalistische troe
pen bevinden, die op geen enkele wijze meer in staat zijn aan de greep
der communistische strijdkrachten te ontkomen.
De winkels in Sjanghai zijn weer
geopend en trams en bussen zijn weer
gaan rijden.
OM EEN LEKKER MAAL!
In de grote gebouwen in het uit
gaanscentrum van Sjanghai en in de
zakenwijk hadden zich nationalisti
sche troepen verschanst. Hun was
door 200 buitenlandse inwoners van
Sjanghai een overvloedig maal aan
geboden, op voorwaarde, dat zij zich
aan de communistische troepen hou
den overgeven. De regeringstroepen
accepteerden het maal en gaven zich
daarop over!
Regeringstroepen, die het post
kantoor, dat de brug in de naar Se-
choean leidende weg beheerst; had
den bezet, staakten het vuren, toen
hen door middel van op pantserwa
gens der communistische strijdkrach
ten aangebrachte luidsprekers werd
toegeroepen dat zij zich „hadden over
te geven, of anders binnen twee uur
vernietigd zouden zijn."
Volgens waarnemers te Hongkong
is het vlotte overnemen van Sjang
hai het prestige van de communisten
zeer ten goede gekomen.
De politie-commissaris en de bur
gemeester van Sjanghai zijn in func
tie gebleven en de gerespecteerde li
berale staatsman en vredesonderhan-
delaar dr. Yen neemt het bestuur
waar in de overgangsperiode.
Duizenden soldaten van de natio
nalistische troepen bij Sjanghai heb
ben hun uniform afgelegd en zich
gemengd tussen de massa's vluchte
lingen.
Wel bezwaar tegen vorm en omvang daarvan
DEFILé LANGS DE BAAR.
Langs de katafalk, waarop de
overladen legercommandant, gene
raal Spoor, in een gesloten kist in
het sterfhuis op het Koningsplein te
Over de doelstelling bestond tussen
de Indonesische leiders en Nederland
overeenstemming. Thans was men op
weg om het ook eens te worden
wat eerst niet het geval was geweest
over de middelen ter bereiking
van het doel. Te hopen viel dat men
in gemeen overleg en met Gods hulp
hierin zal slagen.
Aldus het slot van' de rede van
minister van Maarseveen in de Eer
ste Kamer, die begonnen was met mr.
Jonkman en de heer Kerstens dank
te brengen voor de steun aan het re
geringsbeleid verleend. De be
windsman, die zich verder liever ont
hield van beeldspraak aan de scheep
vaart ontleend, scheen nu maar lie
ver in het midden te laten of er wel
dan geen koersverandering had
plaats gevonden. Hoofdzaak is, zo
zeide hij, het doel waarheen we wil
len stevenen en dat vindt men in
de Grondwet aangegeven. Tegenover
sommiger critisch geluid op de twee
de politiële actie hield de bewinds
man vol, dat zonder deze de ingetre
den weg niet begaanbaar ware ge
weest.
Met stelligheid kon de minister
verzekeren, dat de regering niets
zal nalaten om de belangen van
de Indonesische Nederlanders te
behartigen en zeker was zij ook
van zins om het zelfbeschikkings
recht van de bevolking overeen
komstig de artikelen 3 en 4 van
Linggadjati hoog te houden.
In verband met hetgeen over Dr.
Beel's aftreden nog was opgemerkt,
verklaarde de minister dat deze zich
niet tegen de terugkeer van de Repu
bliek naar Djokja, maar tegen vorm
en omvang daarvan had verzet als
ook tegen voorwaarde van het staat
kundig bestand.
Het door de heer Kerstens aanbevo
len denkbeeld om dr. Van Roy en tot
voorzitter van de Ronde Tafel Confe
rentie te maken, vond de Minister
zeer aantrekkelijk zodat hij het gaar
ne nog eens in de Ministerraad ter
tafel zou brengen, al duchtte hij dat
dr. van Royen het wegens persoon
lijke redenen (zijn gezondheidstoe
stand) niet zou willen doen.
Minister Götzen, die verder het
het besprokene over de economische
opbouw van Suriname voor zijn re
kening nam, verklaarde dat de rege
ring alles zal doen om bij het nader
overleg, dat nog voor de souvereini-
teits-overdacht moet plaats vinden,
de belangen van de ambtenaren vei
lig te stellen.
EN NU KANTON.
De Chinese regering zal Kanton,
haar huidige hoofdstad, ontruimen
wanneer de volgende grote veldslag
begint, aldus voorspelden gisteren
welingelichte kringen te Kanton.
Zij voorspelden, dat het kabinet
zich naar Tsjoengking in de ver ver
wijderde Westelijke provincie Szets-
joean zal begeven, en dat de wetge
vende en controlerende Joeans (ra
den) naar Formosa zullen gaan.
Bijna 5000 personen zouden naar
schatting dagelijks uit Kanton naar
Hongkong of Macao vertrekken.
AMERIKAANS VOORSTEL TOT
GEMEENSCHAPPELIJKE
POLITIEK.
De V.S. hebben voorgesteld, dat
„gelijkgezinde" landen zich vereni
gen in het opsetellen van een ge
meenschappelijke politiek ten aan
zien van de communisten in China,
aldus maakt het Amerikaanse mini
sterie van buitenlandse zaken be
kend.
Besprekingen hierover hebben nog
slechts op officieuze basis plaats ge
had, doch naar verluidt zullen de
V.S. binnenkort een conferentie van
belanghebbende landen bijeenroe
pen. Het voorstel der V.S. is, dat geen
dezer landen een communistisch re
giem in China zal erkennen zonder
voorafgaand overleg met de ande
ren.
Tot de landen, aan welke dit ver
zoek is gericht, behoren naar ver
luidt Engeland, Frankrijk, Neder
land, België, Australië, India, Pa
kistan, Nieuw Zeeland, Ceylon en
Zuid-Afrika.
40 ct. per K.G.
GRATIS GESCHRAPT
T DOEZASTRAAT 22
TELEFOON 20719-22825
STUDIETOCHT VAN PRINS BERN-
HARD Z.K.H. Prins Bernhard
heeft Woensdag een studietocht ge
maakt door een groot deel van Zuid
oostelijk, Zuidelijk en Westelijk
Utrecht. Tijdens zijn bezoek aan
Veenendaal bezichtigt Z.K.H. een
wolspinnerij.
De vooruitzichten minder rooskleurig
/"\P DE PARIJSE CONFERENTIE der „Grote Vier" heerst in toenemen-
de mate de indruk, dat een viermogendhedenverdrag over de hervat
ting van de handel tussen Oost en West wellicht het meeste zal zijn, dat
er tijdens de besprekingen van de ministers van buitenlandse zaken
kai worden bereikt. Vertegenwoordigers van de ministers gaven na af
loop van de conferentie van gisteren te kennen, dat er geen vorderingen
waren gemaakt. Sommige waarnemers te Parijs zijn van mening, dat
er rechtstreeks verband bestaat tussen de moeilijkheden, die thans weer
van Sowjet-Russische zijde aan het verkeer naar Berlijn in de weg wor
den gelegd en het verloop der onderhandelingen te Berlijn tussen des
kundigen van de vier mogendheden over monetaire vraagstukken ont
staan als gevolg van de hervatting van de handel tussen Oost- en West-
Duiteland. Men acht het zeer wel mogelijk, dat de gehele Parijse confe
rentie uiteindelijk neer zal komen op het voeren van scherpe onderhande
lingen betreffende het sluiten van een handelsovereenkomst tussen de
Oostelijke en de Westelijke zones van Duitsland.
DUEL MET WISJINSKI.
Over de besprekingen zelf wordt
uit Parijs nog gemeld, dat Wisjinsky
gisteren een lange en bittere aanval
deed op de toestand in West-Duits-
land. Hij beweerde, dat de cijfers,
welke Acheson Woensdag had gege
ven over het herstel in West-Duits
land geen goed beeld gaven van de
situatie. Hij kwam met feiten en cij
fers aan, waaruit moest blijken, dat
het in West-Duitsland nog niet bijs
ter goed ging. Hij maakte een verge
lijking met de toestand in Rusland
en maakte melding van de weldaden,
welke de Duitsers in de Russische
zone waren ten deel gevallen.
Acheson en Bevin dankten Wis-
jinski voor zijn inlichtingen, maar
Bevin zei er bij, dat hij toch graag
eens met enkele vluchtelingen zou
praten, die nog steeds uit de Ooste
lijke zone West-Duitsland binnenstro
men. Wisjinski antwoordde, dat men
geen geloof moest hechten aan de
verhalen van dergelijke mensen. Het
zou mij niet moeilijk vallen om ook
zulke verzinsels op te dissen, zei de
Rus, maar dan van Duitsers, die de
Oostelijke zone zijn binnengekomen.
VON RUNDSTEDT VRIJGELATEN.
Het Britse ministerie van oorlog
heeft gisteren bekend gemaakt, dat
veldmaarschalk Van Rundschedt uit
een Brits militair hospitaal te Ham
burg is vrijgelaten.
Von Rundstedt zal met zijn familie
enige tijd in de Engelse zone blijven,
alvorens naar de Amerikaanse zone
te gaan, waar hij van plan is zich te
vestigen.
Men heeft de beschuldiging tegen
hem laten varen, omdat hij te ziek is
om terecht te staan.
Het vredesverdrag
met Oostenrijk
NIEUW AMERIKAANS
PLAN
Reuter's diplomatieke medewerker
verneemt van gezaghebbende zijde,
dat de Amerikaanse regering een ge
heel nieuw ontwerp-vredesverdrag
voor Oostenrijk waarover de
plaatsvervangers der ministers van
buitenlandse zaken van de „Grote
Vier" na meer dan 160 zittingen geen
overeenstemming konden bereiken
heeft opgesteld, dat erin zou voorzien
dat de So wj et-Russische eisen ten
aanzien van de voormalige Duitse
bezittingen in Oostenrijk volledig
zouden worden ingewilligd, voor zo
ver deze slechte op economische aan
gelegenheden betrekking hebben. In
ruil hiervoor zou de So wj et-concessies
op politiek gebied moeten doen, zoals
ten aanzien van de Joegoslavische
eisen met betrekking tot wijziging van
de Oostenrijks-Joegoslavische grens
en de eisen der in Karinthië wonende
Slovenen betreffende het recht op
zelfbestuur.
Men meent dat, indien dit Ameri
kaanse plan een te zware economi
sche last voor Oostenrijk zou beteke
nen, de Verenigde Staten zouden bij
springen.
Men beschuldigt elkaar over en weer
J^ET SPOORWEGVERKEER met Berlijn wordt nu van twee kanten
belemmerd, n.l. door de Russen en door de stakende spoorwegman
nen. De Westelijke geallieerden te Berlijn beginnen zich ernstig onge-
lust te maken. De laatste twee dagen zijn er slechts zeven treinen in Ber
lijn aangekomen tengevolge van de staking der spoorwegarbeiders. Te
vens is bekend gemaakt, dat de Sovjet-Russische autoriteiten de hoeveel
heid goederen, die uit, West-Duitsland naar Berlijn wordt vervoerd, met
twee derde hebben verminderd.
De Engelsen hebben er de Russen
Woensdag van beschuldigd, dat zij
weloverwogen de overeenkomst over
de opheffing van de blokkade niet
zijn nagekomen. In een officiële ver
klaring wordt gezegd, dat de Russen
een politiek van obstructie hebben
gevolgd en dat zij zelfs nieuwe be
perkingen hebben ingevoerd, welke
een schending van het accoord zijn.
De Russen beschuldigden er de
Westelijke geallieerden gisteren op
hun beurt van, dat het niet lossen
van de treinen uit het Westen het
hele spoorwegverkeer in de war
brengt. Zij zeggen, dat er in Berlijn
42 treinen staan, waarvan er som
mige met aan bederf onderhevige le
vensmiddelen zijn geladen.
Het Engelse en het Amerikaan
se militaire treinverkeer naar en
van Berlijn is tijdelijk gestaakt, al
dus is officieel te Berlijn bekend
gemaakt.
Volgens Britse en Amerikaanse
functionarissen heeft men dit be
sluit genomen, nadat gisteren de
Britse trein uit Bielefeld en de
Amerikaanse uit Frankfort te Pots
dam in de So wj et-zone tot stilstand
zijn gebracht. De Britse trein kwam
met 9 uur vertraging te Berlijn aan,
de Amerikaanse met bijna 24 uur.
£en koJiAeltjt...
Hoe komt toch, dat het meest wil
spreken,
wiens woorden wel het minst
beduiden?
Omdat gedachten hem ontbreken,
vult hij de stilte met geluiden.
Frank Bergerode.