S)e £<2id6e6oti/fca/n£ Na Sjanghai Kanton Midden Juni terugkeer naar Djokja? Ordelijke bezetting van Sjanghai Beel had zich niet tegen de terugkeer naar Djokja verzet IEUWE VLASVELD Berlijn beheerst de Parijse conferentie Nieuwe verkeersstoringen te Berlijn Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WlLMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" VRIJDAG 27 MEI 1949 40ste JAARGANG No. 11704 Bur. Papengracht 32, Telel. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., 14.15 p. kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes 11.50 Niet overdrijven HET is rondom de komende ge- gemeenteraadsverkiezingen nog heel rustig. Maar het zal toch niet zó rustig blijven. Al wijzen de tekenen er op, dat de verkiezingsstrijd niet zal worden ge voerd met die felheid, waarmede in het verleden nog al eens aan de stembus is gestreden. En daarover kunnen we ons niet anders dan verheugen! Want in de felheid van die strijd kwam maar al te vaak zowel de waardigheid als de waarheid in het gedrang. De ene partij stelde de andere voor als de personificatie en de cumulatie van alles, wat slecht is en zichzelf als de enige, die iets goeds kon na streven, en dat dan ook deed op een foutloze, een volmaakte wijze. Aller lei minderwaardige persoonlijkheden, speciaal bij een gemeenteraadsverkie zing in kleinere gemeenten, maakten de strijd nog onwaardiger. Niet overdrijven is onze leus, is onze gedragslijn, is de norm voor ons denken en doen, ook natuurlijk aan de stembus. Niet overdrijven! En dit voor ogen houdend, verkla ren wij, zonder ook maar enige aar zeling, dat katholieke kiezers aan de stembus alleen verantwoord zijn, als zij hun stem geven aan een lijst van katholieke candidaten. Waarom? Omdat zij dan alleen zichzelf een zo groot mogelijke garantie scheppen, dat in de politiek, door de gemeente te voeren, zullen worden in acht ge nomen en gevolgd de eisen, de nor men van de christleijke beginselen. Zeker al deze eisen en normen op politek terrein zijn voor andere par tijen óók aanvaardbaar, maar kan een der niet-christelijke partijen een dergelijke garantie geven, als de ka tholieke partij? Vanzelfsprekend: niet. Vervolgens zai alleen een katho lieke partij de garantie kunnen geven, dat zij met kennis van zaken en met de vereiste objectiviteit zal opkomen voor de rechtmatige de rechtma tige belangen van het katholieke volksdeel. Niet overdrijven! Maar het is geen overdrijving, als we constateren, dat een katholiek het als een vanzelfsprekendheid moet be schouwen aan de stembus te stemmen op een katholieke candidaten-lijst. DE BESPREKINGEN TE BATAVIA De commissie voor Indonesië van de Verenigde Naties heeft medege deeld, dat er goede vooruitgang wordt gemaakt met de besprekingen tussen de Nederlanders en de Republikeinen over de terugkeer van de Republi keinse regering naar Djokja. Men ge looft echter, dat die terugkeer niet voor het midden van Juni zal ge schieden. POLITIEKE ACTIVITEIT TE BATAVIA. In republikeinse politieke kringen heerst een grote activiteit, meldt de politieke correspondent van Aneta. De leiders der grote republikeinse partijen bevinden zich thans te Ba tavia. Aan „Merdeka" verklaarde Suki- man, dat de opperste leiding der Masjumi de overeenkomst van 7 Mei over het algemeen aanvaardt. De voornaamste overweging daarbij was, dat zij een eerste stap is om te komen tot een spoedige tot stand koming van de onafhankelijke souvereine Verenigde Staten van Indonesië. De Masjumi heeft deze houding bepaald, omdat zowel ten opzichte van het buitenland als in Indonesië de posi- EERSTE H. COMMUNIE IN HONGARIJE Volgens ontvangen rapporten uit de 17 bisdommen van Hongarije is in alle parochies begonnen met de toediening van de Eerste Heilige Communie. In vergelijking met ver leden jaar vertoont het aantal der eerste communicanten in Boedapest en in de industriesteden een daling van 2 tot 3 procent. In de provincie steden en in de dorpen is het aantal gelijk gebleven. Op het platteland bedroeg het aantal eerste communi canten vijftig tot zestig procent van 'het totale aantal kinderen, terwijl dit percentage in Boedapest en in de in dustriesteden varieerde tussen 36 en 42 procent. Bij de dood van generaal Spoor Dr. Beel, de Hoge Vertegenwoor diger der Kroon in Indonesië, heeft zich Woensdag in zijn functie van opperbevelhebber der Nederlandse strijdkrachten in Indonesië tot de troepen gewend in een dagorder naar aanleiding van de dood van generaal Spoor. Daarin zeide hij o.m.: „Een aanvoerder van grote allure, wiens rijke geestesgaven en diepge voeld plichtsbesef ieders bewonde ring afdwongen, is an ons heenge gaan. Zijn verdiensten hadden nog slechts enkele dagen geleden op nieuw koninklijke erkenning gevon den in zijn bevordering tot generaal, de hoogste rang die bij de landmacht bestaat. Schier ontembaar was zijn werk kracht, rusteloos zijn ijver en gren zeloos zijn toewijding waar het de zware taak betrof, die op zijn schou ders rustte en die hij had te vervul len onder uiterst meoilijke omstan digheden. Bij dit alles is hij u tol een voorbeeld geweest en gij weet, dat niets hem te veel was, als het zijn „jongens" gold. Op de meest critieke ogenblikken was hij dan ook bij u. Naar menselijke berekening is hij te jong gestorven, doch de waar de van zijn leven vindt niet haar uit drukking in het aantal jaren, waar over het zich heeft uitgestrekt. Deze dient te worden afgemeten naar de mate waarin hij de hem geschonken talenten heeft weten te benutten Gij weet, hoezeer generaal Spoor daarmede heeft gewoekerd tot in de laatste dagen van zijn leven." Ook de chef van de generale stal. generaal mr. H. J. Kruis, heeft in een radio-toespraak tot de troepen in Indonesië generaal Spoor her dacht. „Nog nooit is het in onze geschie denis voorgekomen, zo zeide hij, dat het Nederlandse volk een taak op de schouders van één man heeft gelegd, die zo zwaar was als de taak, die het had opgedragen aan general Spoor. Wat die taak van het leger in Indo nesië heeft geëist, weet gij zelf het best; maar allen, die generaal Spoor hebben gekend, weten dat hij van u nooit meer heeft geëist, dan hij van zichzelf eiste. Hij heeft zijn opdracht uitgevoerd ten koste van het laatste wat een mens voor zijn medemensen kan offeren: zijn leven. Dit offer geeft mij het recht één ding van u te vragen: dat gij de nagedachtenis van generaal Spoor eerst door het enige te doen wat hij bij zijn leven va nu heeft verlangt en wat hij ook nu van u zou verlangen, door uw plicht te doen als soldaat." Batavia lag opgebaard, passeerden hedenmorgen lange rijen van men sen, die een laatste groet kwamen brengen. Onder hen waren vele autoriteiten, leden van de voorlopi ge federale regering, leiders der deelstaten, militaire en civiele auto riteiten en particulieren van alle standen en landaarden. De chapelle ardente was sober met bloemen ver sierd, afkomstig van de regering, de Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon, familieleden en vrienden. De kist was afgedekt met de Ne derlandse driekleur, waarop de helm van de overledene en een kussen met zijn onderscheidingstekenen la gen. De erewacht werd gevormd door officieren van alle onderdelen van het leger. tie van de Republiek er sterker door wordt, vooral ool^, omdat de B.F.O. meer toenadering tot de Republiek zoekt en van haar wens tot samen werking met de Republiek doet blij ken. De voorzitter van het K.N.I.P., mr. Asaat, zeide in een pers-interview, dat in een toekomstige zitting van het werkcomité van het K.N.I.P. geen moeilijkheden zijn te verwachten over de ratificatie van de overeen komst van Roy enRum. TREIN LOOPT OP TREKBOM. Donderdagochtend is een gecombi neerde personen- en goederentrein van Surabaja naar Malang en Djem- ber even buiten Bangil op een trek- bom gelopen, waarbij drie passagiers werden gedood, zeven zwaar en vier licht gewond. IJ 1 JOODSE PASSAGIERS IN VOLLE I ZEE OVER BOORD GEZET? De Israëlische politie stelt een on derzoek in naar een incident, dat zich in de Middellandse Zee zou hebben voorgedaan. Volgens een politiever- klaring zou de kapitein van een schoener, die zich op weg naar een Israëlische haven bevond, dertig va ten over boord hebben geworden en daarop dertig jonge Joodse passageirs met een geweer gedwongen hebben zich uit te kleden en over boord te springen. Hij zeide „geen interesse" meer in de voortzetting van de reis te hebben. De passagiers waren af komstig van een haven aan de Mid dellandse Zee en moesten 1.500 pond voor de overtocht betalen. De mari tieme politie van Haifa heeft 23 per sonen opgepikt. Men vreest, dat de overigen verdronken zijn. DE GROTE VIER TE PARIJS BIJEEN De conferentie van de vier ministers van Buitenlandse Za ken is Maandagmiddag in het Palais Rose t^ Parijs in een eerste zitting, die bijna twee en een half uur duur de bijeen geweest. Persfotografen en filmoperateurs beheersten de eerste ogenblikken de bijeenkomst. Nationalistische troepen ingesloten J^E BEZETTING van Sjanghai door de communistische legers werd gisteren voltooid, toen de laatste nationalistische troepen in de stad de witte vlag hesen. De nationalisten he bben op hun terugtocht naar Woe- soeng, een vesting aan de monding van de Wangpoe-rivier, munitie- en benzine-depots opgeblazen. Waarnemers zijn van mening, dat zich in de Sjanghai-Woesoeng-sector nog ongeveer 50.000 man nationalistische troe pen bevinden, die op geen enkele wijze meer in staat zijn aan de greep der communistische strijdkrachten te ontkomen. De winkels in Sjanghai zijn weer geopend en trams en bussen zijn weer gaan rijden. OM EEN LEKKER MAAL! In de grote gebouwen in het uit gaanscentrum van Sjanghai en in de zakenwijk hadden zich nationalisti sche troepen verschanst. Hun was door 200 buitenlandse inwoners van Sjanghai een overvloedig maal aan geboden, op voorwaarde, dat zij zich aan de communistische troepen hou den overgeven. De regeringstroepen accepteerden het maal en gaven zich daarop over! Regeringstroepen, die het post kantoor, dat de brug in de naar Se- choean leidende weg beheerst; had den bezet, staakten het vuren, toen hen door middel van op pantserwa gens der communistische strijdkrach ten aangebrachte luidsprekers werd toegeroepen dat zij zich „hadden over te geven, of anders binnen twee uur vernietigd zouden zijn." Volgens waarnemers te Hongkong is het vlotte overnemen van Sjang hai het prestige van de communisten zeer ten goede gekomen. De politie-commissaris en de bur gemeester van Sjanghai zijn in func tie gebleven en de gerespecteerde li berale staatsman en vredesonderhan- delaar dr. Yen neemt het bestuur waar in de overgangsperiode. Duizenden soldaten van de natio nalistische troepen bij Sjanghai heb ben hun uniform afgelegd en zich gemengd tussen de massa's vluchte lingen. Wel bezwaar tegen vorm en omvang daarvan DEFILé LANGS DE BAAR. Langs de katafalk, waarop de overladen legercommandant, gene raal Spoor, in een gesloten kist in het sterfhuis op het Koningsplein te Over de doelstelling bestond tussen de Indonesische leiders en Nederland overeenstemming. Thans was men op weg om het ook eens te worden wat eerst niet het geval was geweest over de middelen ter bereiking van het doel. Te hopen viel dat men in gemeen overleg en met Gods hulp hierin zal slagen. Aldus het slot van' de rede van minister van Maarseveen in de Eer ste Kamer, die begonnen was met mr. Jonkman en de heer Kerstens dank te brengen voor de steun aan het re geringsbeleid verleend. De be windsman, die zich verder liever ont hield van beeldspraak aan de scheep vaart ontleend, scheen nu maar lie ver in het midden te laten of er wel dan geen koersverandering had plaats gevonden. Hoofdzaak is, zo zeide hij, het doel waarheen we wil len stevenen en dat vindt men in de Grondwet aangegeven. Tegenover sommiger critisch geluid op de twee de politiële actie hield de bewinds man vol, dat zonder deze de ingetre den weg niet begaanbaar ware ge weest. Met stelligheid kon de minister verzekeren, dat de regering niets zal nalaten om de belangen van de Indonesische Nederlanders te behartigen en zeker was zij ook van zins om het zelfbeschikkings recht van de bevolking overeen komstig de artikelen 3 en 4 van Linggadjati hoog te houden. In verband met hetgeen over Dr. Beel's aftreden nog was opgemerkt, verklaarde de minister dat deze zich niet tegen de terugkeer van de Repu bliek naar Djokja, maar tegen vorm en omvang daarvan had verzet als ook tegen voorwaarde van het staat kundig bestand. Het door de heer Kerstens aanbevo len denkbeeld om dr. Van Roy en tot voorzitter van de Ronde Tafel Confe rentie te maken, vond de Minister zeer aantrekkelijk zodat hij het gaar ne nog eens in de Ministerraad ter tafel zou brengen, al duchtte hij dat dr. van Royen het wegens persoon lijke redenen (zijn gezondheidstoe stand) niet zou willen doen. Minister Götzen, die verder het het besprokene over de economische opbouw van Suriname voor zijn re kening nam, verklaarde dat de rege ring alles zal doen om bij het nader overleg, dat nog voor de souvereini- teits-overdacht moet plaats vinden, de belangen van de ambtenaren vei lig te stellen. EN NU KANTON. De Chinese regering zal Kanton, haar huidige hoofdstad, ontruimen wanneer de volgende grote veldslag begint, aldus voorspelden gisteren welingelichte kringen te Kanton. Zij voorspelden, dat het kabinet zich naar Tsjoengking in de ver ver wijderde Westelijke provincie Szets- joean zal begeven, en dat de wetge vende en controlerende Joeans (ra den) naar Formosa zullen gaan. Bijna 5000 personen zouden naar schatting dagelijks uit Kanton naar Hongkong of Macao vertrekken. AMERIKAANS VOORSTEL TOT GEMEENSCHAPPELIJKE POLITIEK. De V.S. hebben voorgesteld, dat „gelijkgezinde" landen zich vereni gen in het opsetellen van een ge meenschappelijke politiek ten aan zien van de communisten in China, aldus maakt het Amerikaanse mini sterie van buitenlandse zaken be kend. Besprekingen hierover hebben nog slechts op officieuze basis plaats ge had, doch naar verluidt zullen de V.S. binnenkort een conferentie van belanghebbende landen bijeenroe pen. Het voorstel der V.S. is, dat geen dezer landen een communistisch re giem in China zal erkennen zonder voorafgaand overleg met de ande ren. Tot de landen, aan welke dit ver zoek is gericht, behoren naar ver luidt Engeland, Frankrijk, Neder land, België, Australië, India, Pa kistan, Nieuw Zeeland, Ceylon en Zuid-Afrika. 40 ct. per K.G. GRATIS GESCHRAPT T DOEZASTRAAT 22 TELEFOON 20719-22825 STUDIETOCHT VAN PRINS BERN- HARD Z.K.H. Prins Bernhard heeft Woensdag een studietocht ge maakt door een groot deel van Zuid oostelijk, Zuidelijk en Westelijk Utrecht. Tijdens zijn bezoek aan Veenendaal bezichtigt Z.K.H. een wolspinnerij. De vooruitzichten minder rooskleurig /"\P DE PARIJSE CONFERENTIE der „Grote Vier" heerst in toenemen- de mate de indruk, dat een viermogendhedenverdrag over de hervat ting van de handel tussen Oost en West wellicht het meeste zal zijn, dat er tijdens de besprekingen van de ministers van buitenlandse zaken kai worden bereikt. Vertegenwoordigers van de ministers gaven na af loop van de conferentie van gisteren te kennen, dat er geen vorderingen waren gemaakt. Sommige waarnemers te Parijs zijn van mening, dat er rechtstreeks verband bestaat tussen de moeilijkheden, die thans weer van Sowjet-Russische zijde aan het verkeer naar Berlijn in de weg wor den gelegd en het verloop der onderhandelingen te Berlijn tussen des kundigen van de vier mogendheden over monetaire vraagstukken ont staan als gevolg van de hervatting van de handel tussen Oost- en West- Duiteland. Men acht het zeer wel mogelijk, dat de gehele Parijse confe rentie uiteindelijk neer zal komen op het voeren van scherpe onderhande lingen betreffende het sluiten van een handelsovereenkomst tussen de Oostelijke en de Westelijke zones van Duitsland. DUEL MET WISJINSKI. Over de besprekingen zelf wordt uit Parijs nog gemeld, dat Wisjinsky gisteren een lange en bittere aanval deed op de toestand in West-Duits- land. Hij beweerde, dat de cijfers, welke Acheson Woensdag had gege ven over het herstel in West-Duits land geen goed beeld gaven van de situatie. Hij kwam met feiten en cij fers aan, waaruit moest blijken, dat het in West-Duitsland nog niet bijs ter goed ging. Hij maakte een verge lijking met de toestand in Rusland en maakte melding van de weldaden, welke de Duitsers in de Russische zone waren ten deel gevallen. Acheson en Bevin dankten Wis- jinski voor zijn inlichtingen, maar Bevin zei er bij, dat hij toch graag eens met enkele vluchtelingen zou praten, die nog steeds uit de Ooste lijke zone West-Duitsland binnenstro men. Wisjinski antwoordde, dat men geen geloof moest hechten aan de verhalen van dergelijke mensen. Het zou mij niet moeilijk vallen om ook zulke verzinsels op te dissen, zei de Rus, maar dan van Duitsers, die de Oostelijke zone zijn binnengekomen. VON RUNDSTEDT VRIJGELATEN. Het Britse ministerie van oorlog heeft gisteren bekend gemaakt, dat veldmaarschalk Van Rundschedt uit een Brits militair hospitaal te Ham burg is vrijgelaten. Von Rundstedt zal met zijn familie enige tijd in de Engelse zone blijven, alvorens naar de Amerikaanse zone te gaan, waar hij van plan is zich te vestigen. Men heeft de beschuldiging tegen hem laten varen, omdat hij te ziek is om terecht te staan. Het vredesverdrag met Oostenrijk NIEUW AMERIKAANS PLAN Reuter's diplomatieke medewerker verneemt van gezaghebbende zijde, dat de Amerikaanse regering een ge heel nieuw ontwerp-vredesverdrag voor Oostenrijk waarover de plaatsvervangers der ministers van buitenlandse zaken van de „Grote Vier" na meer dan 160 zittingen geen overeenstemming konden bereiken heeft opgesteld, dat erin zou voorzien dat de So wj et-Russische eisen ten aanzien van de voormalige Duitse bezittingen in Oostenrijk volledig zouden worden ingewilligd, voor zo ver deze slechte op economische aan gelegenheden betrekking hebben. In ruil hiervoor zou de So wj et-concessies op politiek gebied moeten doen, zoals ten aanzien van de Joegoslavische eisen met betrekking tot wijziging van de Oostenrijks-Joegoslavische grens en de eisen der in Karinthië wonende Slovenen betreffende het recht op zelfbestuur. Men meent dat, indien dit Ameri kaanse plan een te zware economi sche last voor Oostenrijk zou beteke nen, de Verenigde Staten zouden bij springen. Men beschuldigt elkaar over en weer J^ET SPOORWEGVERKEER met Berlijn wordt nu van twee kanten belemmerd, n.l. door de Russen en door de stakende spoorwegman nen. De Westelijke geallieerden te Berlijn beginnen zich ernstig onge- lust te maken. De laatste twee dagen zijn er slechts zeven treinen in Ber lijn aangekomen tengevolge van de staking der spoorwegarbeiders. Te vens is bekend gemaakt, dat de Sovjet-Russische autoriteiten de hoeveel heid goederen, die uit, West-Duitsland naar Berlijn wordt vervoerd, met twee derde hebben verminderd. De Engelsen hebben er de Russen Woensdag van beschuldigd, dat zij weloverwogen de overeenkomst over de opheffing van de blokkade niet zijn nagekomen. In een officiële ver klaring wordt gezegd, dat de Russen een politiek van obstructie hebben gevolgd en dat zij zelfs nieuwe be perkingen hebben ingevoerd, welke een schending van het accoord zijn. De Russen beschuldigden er de Westelijke geallieerden gisteren op hun beurt van, dat het niet lossen van de treinen uit het Westen het hele spoorwegverkeer in de war brengt. Zij zeggen, dat er in Berlijn 42 treinen staan, waarvan er som mige met aan bederf onderhevige le vensmiddelen zijn geladen. Het Engelse en het Amerikaan se militaire treinverkeer naar en van Berlijn is tijdelijk gestaakt, al dus is officieel te Berlijn bekend gemaakt. Volgens Britse en Amerikaanse functionarissen heeft men dit be sluit genomen, nadat gisteren de Britse trein uit Bielefeld en de Amerikaanse uit Frankfort te Pots dam in de So wj et-zone tot stilstand zijn gebracht. De Britse trein kwam met 9 uur vertraging te Berlijn aan, de Amerikaanse met bijna 24 uur. £en koJiAeltjt... Hoe komt toch, dat het meest wil spreken, wiens woorden wel het minst beduiden? Omdat gedachten hem ontbreken, vult hij de stilte met geluiden. Frank Bergerode.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1