Demobilisatie
schema
Wisjinsky wil terug naar
Potsdam
Het Westen wil er niet van horen
Communisten bezetten Sjanghai
Berlijnse stations ontruimd
door Oostelijke politie
Generaal Spoor
overleden
Wijziging in het beleid der
regering inzake Indonesië
Prononcc
Gedelegeerden
van het
opperbestuur
WOENSDAG 25 MEI 1949
40ste JAARGANG No. 11703
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Bur. Papengracht 32, Telei. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs f 0.32 p. w-, fl.40 p. mnd., 14.15 p. kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes 11.50
M EMELVAART
Morgen is het: Hemelvaartsdag.
De Kerk vat de betekenis van een
feest in haar liturgische Jaarkring
kernachtig, pittig en en gespierd
samen in het Gebed" onder het hei
lig Misoffer van dat feest.
Morgen bidt Zij:
„Verleen, bidden wij, almachtige
God, dat wij, die geloven, dat uw
Eniggeboren Zoon, onze Zaligmaker,
heden ten hemel is opgeklommen,
zelf ook met hart en zin in de hemel
mogen verwijlen."
Hier ligt open voor ons, hoe wij het
feest van 's Heren Hemelvaart moeten
vieren als wij het willen vieren
doordacht en bezield, en niet in le
venloze sleur en kleurloze oppervlak
kigheid: wij moeten met hart en zin
in de hemel verwijlen.
'sHeren Hemelvaart is een feest,
dat de harten van alle Christenen
moet heffen omhoog, naar de hemel.
Op deze dag vooral moeten onze
harten zich losrukken van alle om
knellende zorgen om het aardse^ en
opstijgen naar het „gelukkig oord
dat nimmer nacht of nevel stoort,
waar
klaar
de lucht en 't licht, van goud,
de ziel in eeuwig blij zijn houdt,
en waar Gij, Christus, onverhoond,
als Koning van alle eeuwen
troont."
Guido Gezelle.
Guido Gezelle, die als Rembrandt
in, zijn schilderijen schaduw en licht
naast elkaar zet; waarbij 't licht het
geheel overstraalt, ziet op de Hemel
vaartsdag vóór zich ,.kot en ketens",
waaraan 's mensen hart ligt vastge
klonken, en het geween onder de
mensen over zovéél leed, en dan, dan
straalt over dat alles plots heen de
niet te bedwingen, de geestdriftige
jubel om de hemel, die Gods goed
heid voor dë mens wijd heeft open
gezet:
Brand los, mijn hert, van al dat uw
gevlerkte vlucht ombindt,
brand los van kot en ketens, nu
de wenende ooge ontblind;
brand los, mijn hert, 't is nu,
't is nu
- dat de hemelvaart begint l
Morgen is het: Hemelvaartsdag.
Feest in de harten der Christenen.
ZALIGVERKLARING VAN PAUS
PIUS X IN HET HEILIG JAAR
VERWACHT.
De H. Congregatie der Riten houdt
zich thans, in opdracht van de H. Va
der, bezig met zaken van zalig- en
heiligverklaring, die hun plechtige af
sluiting kunnen vinden in de loop
van het Heilig Jaar o.m. met het pro
ces tot zaligverklaring van Paus
Pius X.
TIJDENS DE OORLOG 'heeft de
„Help Holland Council" in Enge
land zowel kleding en huisraad als
geld voor medische instrumenten
en radio-toestellen voor ziekenhui
zen en sanatoria ingezameld, om na
de oorlog in de eerste behoeften
van de Nederlandse bevolking te
kunnen voorzien.
Als dank hiervoor zal Üe heer L.
van Stolk, voorzitter van het Sophia
kinderziekenhuis te Rotterdam, op
Hemelvaartsdag een oorkonde en
een album aanbieden aan de voor
zitter van de „Help Holland Coun
cil" te Londen, Lord Temple wood.
Het album werd samengesteld door
de heer C- Kerkhof te Rotterdam en
de oorkonde werd ontworpen door
de tchilder J. Damme te Bilthoven.
II7ISJINSKI, de Sow jet-minister van Buitenlandse. Zaken, heeft gisteren
op de tweede bijeenkomst van de ministers van de Grote Vier over
de politieke en economische hereniging van Duitsland onder een vier-
mogendheden-bewind, omvangrijke Sowjet-eisen naar voren gebracht. Hij
eiste terugkeer naar Potsdam, en om de economische en politieke eenheid
van Duitsland te bereiken, herstel van de viermogendheden-contröleraad
en de viermogendheden-Kommandantura te Berlijn. De economische en
politieke eenheid van Duitsland was volgens Wisjinski onmogelijk zon-
dersi een centrale Duitse regering. Bovendien eiste hij herstel van een on
gedeelde Berlijnse gemeenteraad, waarvoor een verkiezingsdatum door de
viermogendheden Kommandantura vastgesteld zou moeten worden. Ten slot
te vroeg hij invloed voor de Sowjet-Jegering in het toezicht op de Ruhr-
industrie.
ACHESON WEIGERT.
Acheson, de Amerikaanse minister
van Buitenlandse Zaken verwierp
het beroep van Wisjinski, om terug
te keren tot de toestand, zoals deze
was bij het sluiten van de overeen
komst van Potsdam en om opnieuw
een vier-mogendhedenconfróle in te
stellen. Acheson liet duidelijk uitko
men, dat het Westen vastbesloten is
om hetgeen thans in West-Duitsland
op basis van democratische beginse
len is bereikt, niet weer op te geven.
De Russische „terug-naar-Pots-
dam"-politiek vergeleek hij met het
beeld van een patiënt, die na alge
hele verlamming eindelijk het ge
bruik van drie ledematen heeft te
rugontvangen en van wie men ver
volgens eist, dat hij het gebruik van
deze ledematen maar weer op moet
geven.
Wisjinski las een lange verklaring
voor, die reeds was voorbereid. Hij
beschuldigde de Westelijke mogend
heden van het verzaken van dè be
palingen van Potsdam, waarbij een
heid, demilitarisatie en denazificatie
van Duitsland waren geëist. De Wes
telijke mogendheden hadden onder
toezicht van drie mogendheden een
Westduitse regering gevormd, een
controle-orgaanvoor de Ruhr opge
zet en een bezettingstatuut vastge
steld. Wisjinski wilde het Ruhrgebied
brengen onder toezicht van de vier
bezettende en zes aan Duitsland gren-
zenden landen (de Benelux-lanaen,
Denemarken, Polen en Tsjechoslowa-
kije), alsmede vertegenwoordigers
van Duitse economische organen.
De Sowj et-minister wenste voorts
het instellen van een raad van Duit
se deelstaten met economische en
bestuursfuncties. Deze raad zou de
hoogste bevoegdheden in Duitsland
bekleden en ondergeschikt zijn aan
de geallieerde contróleraad, welke bij
het uitbreken van de crisis te Berlijn
ophield te functionneren.
Minister Schuman sloot zjch bij de
verklaring van Acheson aan en be
toogde, dat een eventueel herstel van
het viermogendhedenbestuur niet
moest betekenen terugkeer naar het
uitgangspunt en het vervallen in de
MIJNRAMP BIJ DORTMUND.
Zeven mijnwerkers zijn gedood en
twee andere ernstig gewond tenge
volge van een mijngasontploffing in
een mijn te Kirchlinde bij Dortmund.
Onder de omgekomen mijnwerkers
bevindt zich de broer van Max Rei-
mann, de West-Duitse communisti
sche leider. De schade is groot.
VACCINATIE IN VATICAAN.
Z.H. de Paus is gisteren tegen pok
ken gevaccineerd, omdat zich thans
een kleine pokkenepidemie in Rome
voor doet. Er is bevolen, dat alle in
woners van Vaticaanstad tegen de
ziekte zullen worden gevaccineerd.
vroegere fouten. Bevin wilde even
min terugkeren naar een stadium,
waarin men verkeerd had, vóór de
overeenkomst van Potsdam werd on-i
dertekend. Hij sloot zich aan bij een*
verklaring van Acheson, die zeide,
dat in Potsdam niet was voorzien,
dat een van de bezettende mogend
heden zo zou handelen, dat het ge
hele bestuur over Duitsland lamge
legd zou worden.
Reuter meldt uit Parijs, dat het
voorstel van Wisjinski om terug te
keren tot een viermogendhedenbe
stuur verrassing heeft gewekt bij de
Westelijke gedelegeerden. De Weste
lijke mogendheden hebben haar in
zichten over de politieke en economi
sche eenwording van Duitsland nog
niet naar voren gebracht. De zitting
van gisteren, die bijna drie uur duur
de, verliep in een rustige in geen en
kel opzicht onvriendelijke geest.
WEES VOORZICHTIG MET VUUR!
Grote uitgestrektheden aan prach-
ig natuurschoon vallen nog steeds
ten offer aan het vuur. Vaak zijn de
bezoekers, die met bijna misdadige,
achteloosheid met hun brandende
'sigaren- of sigaretteneindjes om
springen, hieraan schuldig.
De brandweer van Hengelo, man
schappen van de politie en groepen
schooljongens voerden Maandag een
gemeenschappelijke strijd tegen het
vuur na het ontstaan van een heide
brand op de terreinen van het land
goed Twickel in de omgeving van
Belden. Ondanks een middag van
hard werken^ kon niet, worden voor
komen, dat een oppervlakte van ca
25 ha verloren ging.
Alweer is de vermoedelijke oor
zaak van de brand het achteloos
wegwerpen van 'n sigaretteneindje.
Nationalistische troepen hadden
de stad ontruimd
OEDENMÖRGEN vroeg zijn door de communisten geleide troepen
Sjanghai, het grootste handelscentrum van China, binnengetrokken.
Onder het lossen van schoten in de lucht drongen de communistische
troepen door in de Franse concessie, welke zij zonder tegenstand begon
nen te bezetten. Elders in de buitenwijken was nog kanongebulder
hoorbaar. De nationalistische troepen leverden achterhoedegevechten.
Van alle politieposten wapperde de witte vlag. De winkels waren geslo
ten en de straten verlaten, terwijl de communisten verder in de stad
doordrongen. In de nacht waren alle barricades in de straten omge
haald en de politie had de anti-communistisohe leuzen van de muren
verwijderd.
Het binnentrekken der commu
nisten begon enkele uren nadat dui
zenden manschappen van de natio
nalistische verdediging, onder dek
king van hun luchtmacht, ten Noor
den uit \de stad waren getrokken
naar Woesoeng.
Op bevel van Amerikaanse commandant
rvE AMERIKAANSE brigadé-generaal Frank Howley heeft gisteren de
spoorwegpolitie uit Oost-Berlijn, die de stations van de „S-bahn" in de
Amerikaanse sector van Berlijn tegen de stakende West-Berlijnse spoor
wegarbeiders verdedigde, tot 'savonds zes uur de tijd gegeven om zijn sec
tor te ontruimen. Hij gaf de Duitse politie van West-Berlijn opdracht de
bezetting van de stations over te ne men. Howley en zijn Engelse collega
Bourne stelden generaal Petrow op het hoofdkwartier van de onder Sow-
jetbeheer staande Duitse spoorwegdi rectie van deze eis op de hoogte. Te
gen de avond was de ontruiming voltooid. Gisteren heerste rust aan het
stakingsfront.
EINDE NOG NIET IN 'T ZICHT.
De onderhandelingen tussen de on
der Sovjet-controle staande spoor
wegdirectie en de afdeling arbeid van
de West-Berlijnse gemeenteraad, zijn
twintig minuten na aanvang dood
gelopen.
De gemeenteraad verwierp een
voorstel van Kreikmeyer, volgens het
welk de lonen uitbetaald zouden wor
den uit de opbrengst van spoorkaar-
ten, die in Westelijke Marke werden
betaald. De gemeenteraad verklaarde
dat de opbrengst slechts een veertig
ste van de vereiste gelden bedroeg.
Kreikmeyei trok daarna zijn voor
stel in. Fleischman, het hoofd van de
afdeling arbeidszaken van de West-
Berlijnse gemeenteraad, zeide het
bericht van A.D N., volgens hetwelk
in Westelijke Marken zou worden
uitbetaald, niet te kunnen bevesti
gen. Een woordvoerder van het sta
kingshoofdkwartier zeide het betref
fende bericht ..sceptisch" te bezien.
De spoorwegmannen hadden nog
andere eisen, welke in het bericht
niet werden genoemd Onder meer
werd geëist het weder te werk stel
len. van ontslagen personeel en het
recht nieuwe politieke organisaties en
vakverenigingen te vormen. De sta
king, aldus deze woordvoerder zop
volgehouden worden totdat deze eisen
.ingewilligd waren.
De Westelijke generaals beseften,
dat de gewapende spoorwegpolitie
onder verantwoordelijkheid van de
Sowj et-autoriteiten gemengd was in
een stakingbreking, die geleid had tot
onnodig bloedvergieten. De spoor
wegpolitie zal slechts in normale
sterkte en voor normaal werk toe
gang krijgen.
Aanvankelijk weigerden de Engel
se en Franse collega's van Howley
hun steun te verlenen aan deze actie
die verzocht was door de anti-com
munistische vakbond van spoorweg
personeel en het stadsbestuur van
West-Berlijn Generaal Howley Ver
zocht de Sowj et-autoriteiten overeen
komstige orders uit te vaardigen voor
de spoorwegpolitie. In zijn medede
ling aan Petrow legde hij nadruk op
het geduld, dat hij had getoond.
Tot nu toe zijn twee Duitsers ge
dood en honderden gewond bij de sta
king, die reeds vier dagen heef ge
duurd. De directie van de spoorwegen
heeft gisteravond een beroep gedaan
op het spoorwegpersoneel om heden
het werk te hervatten en de schade te
herstellen.
De Franse concessie ligt aan de
W'hangpoe ten Noorden van de oude
Chinese stad.
De commrunistische troepen waren
ten Westen de stad binnengekomen,
in de wijk van Jessfield Park. Vol
gens latere berichten begonnen zij
ook de „Bund" te bezetten.
De bezetting van de stad geschied
de ordelijk en systematisch en zbn-
der ernstige gevechten. De meeste
politiebureaux werden zonder te
genstand overgegeven. De commu
nistische troepen toonden een per
fecte discipline.
Vele hooggeplaatste functionaris
sen van regering en Kwomintang
zijn in de loop van de nacht per
vliegtuig uit de stad vertrokken.
Burgemeester Tsjen Liang en de
commissaris van politie Mao Sen
zouden in de stad zijn gebleven.
De Whangpoe is een reusachtig
kerkhof van schépen geworden, die
op bevel van de militaire autoritei
ten tot zinken zijn gébracht om
hen niet in handen van de commu
nisten te laten vallen. Het opper
bevel dreigde bommenwerpers te
zullen zenden om elk schip, dat niet
vrijwillig door zijn eigenaar tot zin
ken gebracht werd, aan te vallen.
Uit Batavia wordt gemeld dat ge
neraal Spoor, die gisteren door een
hartaanval werd getroffen, heden is
overleden!
Simon Hendrik Spoor werd in 1902
te Amsterdam geboren. Zijn vader,
André Spoor, was jarenlang concert
meester van het Residentieorkest te
's-Gravenhage en vioolleraar aan het
Haags Conservatorium. Na de H.B.S.
doorlopen te hebben volgde de jonge
Spoot- de Koninklijke Militaire Aca
demie te Breda. Met ingang van 31
Juli 1923 werd hij benoemd tot twee
de luitenant der infanterie en vertrok
tegen het einde van dat jaar naar In
donesië. In 1926 bevorderd tot eerste
luitenant keerde hij in 1929 naar Ne
derland terug voor het volgen van
een drie-jarige studie aan de hogere
krijgsschool. Vervolgens werd hij ge
detacheerd bij de generale staf in
Indonesië. In 1934 vertrok hij weder
om naar Nederland om te worden
gedetacheerd als leraar bij de Ko
ninklijke Militaire Academie.
Hierop volgde spoedig zijn bevor
dering tot kapitein. In October 1938
was hij wederom in de tropen belast
met stafwerk van bijzondere aard.
Toen de oorlog in het Verre Oosten
uitbrak werd mede door de arbeid
van kapitein Spoor al wat Japanner
was tijdig achter de tralies gezet en
naar Australië overgebracht.
Toen de Japanse invasie naderde,
ging kapitein Spoor met een rege
ringsopdracht naar Australië, waar
hij werd toegevoegd aan het hoofd
kwartier van generaal McArthur.
Hier wijdde hij zich aan de opbouw
van de Netherlands Forces Intelli
gence Service (Nefis). Na de capitu
latie van Japan keerde hij als kolonel
en directeur van de Nefis in Indone
sië terug.
In Januari 1946 werd hij bevorderd
tot generaal-majoor.
In September 1946 volgde zijn be-
Eerste Kamer
De Eerste Kamer zet deze week
het gesprek.met minister Van Maar-
seveen, dat vorige week door de
Tweede Kamer werd begonnen,
voort. Gud-minister Jonkman (Arb
die de debatten opende, hield de mi
nister een spiegel voor en liet hem
daarin glashelder diens Indische po
litiek zien. Kort samengevat: Op 2
Maart heeft de regering haar koers
gewijzigd en sindsdien kan haar
vaart ons bekoren.
Na deze rede kwam de heer Krop
man (K.V.P.) de belangen van Su
riname bepleiten. Opbouw in een
snel tempo is nodig. Daarom moet
niet getreuzeld worden met de uit
zending van boeren naar het Nicke-
rie-gebied.
De heer De Dreu (Arb.) had het
over ambtenarenzaken. De dwang
om in dienst te blijven bij de VS.
van Indonesië achtte hij ongeoor
loofd.
Een koerswijziging was er naar
het oordeel van de heer Molenaar
(V.V.D.) wel: de terugkeer van de
republikeinse I iders naar Djokja.
Toch stond z.i. op dit punt de rege
ring nog niet sterk. Die terugkeer is
immers nog steeds gekoppeld aan een
garantie voor rust en orde. Wel is
waar speelt de regering op dat punt
hoog spel. Alleen de uitkomst zal to
nen of zijn goed gespeeld heeft.
In de avondvergadering critiseert
de heer Kerstens (K.V.P.) de beslui
teloosheid van de regering in de
laatste maanden.' De regeringsver
klaring van 12 Mei bevatte een com
plete koersverandering. De heer
Kerstens noemde dit de enige licht
straal in de politiek van de laatste
jaren.
Namens zijn fractie verklaarde
spr. dat de K.V.P. geheel achter de
nieuwe koers staat, al is niet ieder
langs dezelfde weg tot dat resultaat
gekomen.
Prof. De Zwaan (C.H.) verklaarde
zich voldaan over de benoeming van
de heer Lovink.
Vandaag komt de minister aan het
woord.
NED. VERLIEZEN
IN INDONESIË
VERLIEZEN IN INDONESIë.
De regering maakt bekend,
dat tot haar leedwezen de vol
gende verliezen in Indonesië
zijn gerapporteerd.
Koninklijke Landmacht:
Gesneuveld 10 Mei 1949: sold.
M. Lunshof, Voorburg.
Gesneuveld 11 Mei 1949:
huzaar Ie kl. G. A. Hamel,
Rotterdam.
Gesneuveld 12 Mei 1949:
huzaar le kl. J. C. van Hens-
bergen, De Bilt.
sold. H. J. Hunnego, Delft,
sold, le kl. H. Mannes, Apel
doorn.
sold. S. J. Laven, Kerkrade.
serg. J. M. J. Niieuwen'huis,
's-Gravenhage.
sola. J. W. Scheffer, Leiden,
sold. P. M. H. Schmitz, Roer
mond.
sold, le kl. C. M. A. Witjes,
Nijmegen.
Gesneuveld 13 Mëi 1949:
sold. J. H. Wieringa, Enschede.
Koninklijk Ned. Ind. Leger.
Gesneuveld 11 Mei 1949.:
sergt. maj. instr. Cav. A Hor-
rocks uit Indonesië.
Gesneuveld 18 Mei 1949:
sold. 2e kl. L. J. Kasek, uit
Indonesië.
serg. inf. G. A. H. van Hutten,
Arnhem.
noeming tot luitenant-generaal, com
mandant van het leger in Indonesië
en hoofd van het departement van
oorlog aldaar. Op 23 Mei 1949 teken
de H. M. koningin Juliana het besluit
tot zijn bevordering tot generaal.
Generaal Spoor is o.a. Commandeur
in de Orde van Oranje Nassau en
drager van de Medal of Freedom met
de palmen.
Generaal Spoor was een hartstoch
telijk beoefenaar van muziek. Reeds
op zeer jeugdige leeftijd leerde hij
het vioolspel waarin hij zich op latere
leeftijd steeds meer bekwaamde. Be
halve muziekbeoefenaar was hij een
uitstekend kenner der Franse lette
ren. Hij was een harde werker, die
werkdagen maakte van 's ochtends
zeven uur tot middernacht met
slechts een kleine onderbreking voor
de maaltijden. Een knap strateeg, die
twee politieke acties leidde.. Be
faamd werd de verovering van het
vliegveld Maguwo bij Djocja door
Nederlandse parachutisten in de mor
gen van de eerste dag der tweede
politiële actie, welke geslaagde ope
ratie generaal Spoor van een zich bo
ven het vliegveld bevindend vlieg
tuig uit gadesloeg en welke actie* ge
volgd werd door den orfmiddellijke
bezetting van Djocja. Een legercom
mandant die èn door zijn kwaliteiten
als aanvoerder en door zijn persoon
lijke eigenschappen door de troepen
in Indonesië op de handen gedragen
werd.
In Sportkousen
en Skisokjes
ENORM GESORTEERD
Naar verluidt heeft de regering het
voornemen om mr. H. L. 'sJacob, die
lid is van de Nederlandse delegatie
voor de preliminaire besprekingen te
Batavia, en prof. mr. F. M. baron van
Asbeck, hoogleraar aan de Leidse
universiteit, te'benoemen tot gedele
geerden van het opperbestuur. Als
zodanig zullen zij de nieuwbenoem
de hoge vertegenwoordiger van de
kroon, de heer A. H, J. Lovink, ter
zijde staan, de eerstgenoemde voor
de financieel-economische aangele
genheden, prof. Van Asbeck voor de
staatsrechtelijke zaken.
Het zou in de bedoeling liggen, dat
mr. s'Jacob zal optreden als plaats
vervangend H.V.K. Het is nog niet
bekend of genoemde heren bereid zijn
om een eventuele benoeming te aan
vaarden.
De heer Lovink is inmiddels door
de Koningin beëdigd als Hoge Verte
genwoordiger van de Kroon in Indo
nesië.
£en koAAeltje...
De innerlijke rust is nergens an
ders te vinden dan in zichzelf. Wat
buiten ons is kan het ons echter ver
gemakkelijken, die rust te vinden.
