S>£ £eidóeSou/tta/iit Het compromis met de Republiek Opheffing blokkade gaat stroef Duitse vrachtwagens opgehouden Wie wil kan Djokja verlaten De derde Assemblée is weer gesloten DONDERDAG 19 MEI 1949 40ste JAARGANG No. 11698 Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT** Bur. Papengracht 32, Telei. 20015, Adm. en Advert. 20S26, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., 14*15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 et. p. m.m. Telefoontjes 11.50 Wat „Sun Times" te Chicago vernam ZANDER het hoofd „De Nederlanders beschouwen het compromis iri- zake Indonesië als noodlottig" schrijft Irving Pflauip. de buiten landse redacteur van het te Chicago verschijnende dagblad „Sun Times", in de editie van Maandag o.a. het het volgende: „Regering en bevolking van Nederland hebben onder drang van de V.S. aanvaard, wat zij per soonlijk als een noodlottig compromis met de Indonessiche republikeinse leiders beschouwen, aldus heb ik uit gezaghebbende bron te Den Haag vernomen. Stopzetting van het Europees herstelprogram voor Nederland en mislukking van de inschakeling bij het Atlantisch Verdrag zou de straf geweest zijn voor het niet gehoorzamen aan de V.N. Daar men van het stopzetten van het E.R.P. en de daarop volgende binnenlandse crisis niet wilde riske ren, besloot het Nederlands coalitie kabinet te speculeren op de uitein delijke bereidheid en geschiktheid der Indonesische republikeinen om een bruikbare overeenkomst voor Indonesië uit te voeren. Wordt dit kansspel verloren en die kans is volgens de Nederlandse autoriteiten groot dan zal een massale uit tocht van Nederlandse planters, han delaars en regeringsemployé's uit In donesië plaats hebben en. wat men in Haagse kringen „chaos" noemt het gevolg zijn. Voor het eerst hebben Nederlandse autoriteiten hun plannen voor deze ontwikkeling aan de „Sun Times" bekend gemaakt, indien de omstan digheden deze ontwikkeling moge lijk maken. In langdurige exclusieve bespre kingen met de Nederlandse minister president dr. W. Drees en met minis ter Stikker ontving de „Sun Times" de volgende inlichtingen: „1. Op de komende Ronde Tafel conferentie zullen de onafhankelijke Verenigde Staten van Indonesië een grondwet krijgen met volledige be voegdheden op het gebied van eigen buitenlandse betrekkingen, financiën en handel. 2. Het symbool van de Kroon zal de enige schakel vormen tussen de Verenigde Staten van Indonesië en Nederland. De verhouding zal te ver gelijke zijn met die tussen India en het Verenigd Koninkrijk. 3. Over overeenkomsten betref fende Nederlandse beleggingen, han del In Indonesië en de vóór de oor log door Nederland gegeven garan tie van de Indische staatsschuld zal worden onderhandeld. 4. Verkiezing, vorm en regeling van de federale regering van Indo- •nesië zal geheel aan de Indonesiërs worden overgelaten." In gesprekken met Paul Henri Spaak, de Belgische minister-presi dent en minister van buitenlandse Zaken, en met ander autoriteiten te Brussel vernam de „Sun Times", dat staatslieden van de Benelux en el ders in West-Europa het met Neder land eens zijn, dat de V.S. in Indone sië een ernstige fout hebben begaan. Zij zijn van oordeel, dat Nederland reeds lang een compromis-oplossing zou hebben gevonden, indien de V.S. zich niet als helpers van de Indone sische republikeinen hadden opge worpen. Maar toen de Indonesische leiders eenmaal verzekerd waren van de goedkeuring der V.N. werd een dergelijk compromis onmoge lijk. DE UITSLAGEN DER HONGAARSE „VERKIEZINGEN". Volgens de officieel te Boedapest bekend gemaakte uitslagen van de Zondag in Hongarije gehouden ver kiezingen is bijna 95 procent van het aantal kiesgerechtigden opgekomen, waarvan 95.6 procent voor het Volks front stemde. Van de 5.730.519 kie zers stemden 5.478.515 voor de een heidslijst van het Volksfront, 165.283 stemden tegen en 86.721 stemmen waren ongeldig. Ratificatie van Grondwet van Bonn Tot nu toe een grote meerderheid Vier van de elf Westduitse staats- parlementen hebben Woensdag de grondwet van de Federale Republiek Duitsland met overweldigende meer derheid geratificeerd. De wet zal van kracht worden wanneer zij door ten minste twee derden van de staten is goedgekeurd. In de eerste reeks stemmingen van Woensdag keurde het parlement van Wuerttemberg- Baden (Amerikaanse zóne) de grond wet met 80 tegen 10 stemmen goed, het door de Fransen bezette Zuid- Baden met 49 tegen 2, de Rijnpalts (Franse zóne) met 91 tegen 8 en Hamburg (Britse zóne) met 97 tegen 3. Alle tegenstemmers waren com munist. Er waren geen onthoudin gen. Het parlement van Beieren, het enige, dat de grondwet wellicht niet zal ratificeren, zal er vandaag over stemmen. EXPLOSIE IN BRAZILIAANS MILITAIR OEFENKAMP In het opleidingskamp van het Braziliaanse leger te Gericino, nabij Rio, zijn Woensdag 8 personen om het leven gekomen en ten minste 82 ernstig gewond geraakt doordat een mortierjgranaat in de buurt van een groep officieren, «die artillerie-onder richt gaven explodeerde. AANKOMST VAN Z.EM. KARDINAAL DE JONG aan het Groot-Seminarie, begroet door de Bis schop van Haarlem, de Pauselijke Internuntius en de President van het Seminarie (Foto Van der Horst). rvE BESPREKINGEN, die Woensdag op het Britse hoofdkwartier te Berlijn tussen vertegenwoordigers van de vier bezettende mogend heden zijn gehouden over de problemen inzake het vervoer in Duitsland na de opheffing van de Berlijnse blokkade, hebben volgens mededeling van Amerikaanse zijde nog niet tot een bepaald resultaat geleid. Moge lijk zullen Vrijdag aanstaande nieuwebesprekingen gehouden worden. Een Amerikaans functionaris van Berlijn naar Helmstedt om een onderzoek in te stellen naar de kwestie van honderdvijftig-Duitse vrachtwagens met goederen voor Berlijn, die Dinsdagavond niet door de Sow jets werden doorgelaten, om dat de in de Westelijke zóne uitgege- Meer dan tienduizend mensen willen weg r\E NEDERLANDSE REGERING houdt er aan vast, dat alvorens de Ne- derlandse troepen uit Djokja wo rden teruggetrokken, allereerst aan al diegenen, die in de overtuiging, daarmee hun land en volk het beste te dienen, medewerking hebben verleend aan de Nederlanders, gelegenheid zal moeten worden geboden desgewenst uit Djokja te evacueren. Dat staat in een verklaring, die de Nederlandse delegatie te Batavia heeft uit gegeven. Verder wordt gezegd dat ook voor hen, die menen, dat zij gevaar zouden lopen op grond van met de Neder landse autoriteiten onderhouden be trekkingen, de mogelijkheid open blijft vóór het vertrek van de troe pen te evacueren. Daarnaast, aldus de verklaring, zal de Nederlandse de legatie alles doen wat in haar vermo gen ligt, om waarborgen te verkrij gen, dat ook na de overdracht van het gezag over Djokja aan de Repu blikeinse autoriteiten veiligheid van lijf en goei voor alle ingezetenen zal zijn verzekerd. Zo zullen waarne mers van de Commissie van de Uno de situatie blijven observeren. DE AANBIEDING VAN HET WARMONDS GESCHENK aan het jubilerend Groot Seminarie. Dokter H. Walenkamp overhan digt de tekening aan de praeses, mgr. Van Deursen. (Foto Wolfslag). De delegatie erkent met dankbaar heid dat terzake van de republikein se delegatie de grootst mogelijke me dewerking wordt ondervonden. Zij heeft met voldoening vernomen, dat de sultan van Djokja heeft toege zegd een verklaring over de hand having vai. de openbare veiligheid ten behoeve van alle ingezetenen te zullen afleggen als bewijs van de ernstige wil van de Republikeinse gezagsdragers om ook aan hun kant al het mogelijke te doen. Het spreekt vanzelf, dat de wenselijke oplossing niet is gelegen in het naar elders evacueren van het grootst mogelijk aantal ingezetenen van Djokja, maar in het, in onderling overleg, ook met de Commissie van de Uno, vinden van waarborgen voor de handhaving van rust en rechtszekerheid, ook na het vertrek van de Nederlandse troe pen. Voorbereidingen van de evacuatie zijn met bekwame spoed ter hand ge nomen, daar het om voor de hand liggende redenen in het belang van alle betrokken partijen is de gezags- overdracht te Djokja op de kortst mogelijke termijn tot stand te bren gen. De in de pers genoemde getallen over de evacue's zijn in vele geval len schromelijk overdreven, al zijn stellig bij de evacuatie duizenden per sonen betrokken. De verklaring wijst er vervolgens op. dat ook de terug keer van de Republikeinse autoritei ten te Djokja, voor allen van wel ke landaard ook die zulks ver langen, de gelegenheid om naar elders te vertrekken zal openblijven. Over deze kwestie bestaat er algehele over eenstemming met de Republikeinse delegatie. Tot dusver staan ongeveer tiendui zend werkers met hun gezinsleden voor de evacuatie uit Djokja geregis treerd, aldus meldt Aneta. Het aan tal vertrekkende werkers is evenwel aanzienlijk hoger, daar verschillen de dien. ten op eigen gelegenheid per soneel afvoeren of reeds hebben afge voerd. Het grootste deel van de tien duizend Chinese inwoners verlaat de stad. ven verladingspapieren niet door de Duitse economische commissie van de Sowjetzóne gecontrasigneerd wa ren. In Duitse handelskringen be schouwt men de nieuwe Sowjet-Rus- sische eisen terzake van het verkeer als in betrekking staande met de op handen zijnde besprekingen tussen Sow jet-Russische en Westelijke auto riteiten op basis van betaling voor tussen de Oostelijke en Westelijke zónes geruilde goederen. Men zegt, dat de grote invoer van goederen uit het Westen in Berlijn een grotere vraag heeft doen ontstaan naar Westduitse Marken, waardoor de koers is gestegen tot vier en een halve Oostmark tegen één Westmark. De jongste maatregelen van de Sow- jets nu zouden genomen zijn om de Oostmark op peil te brengen en al dus een betere basis te scheppen voor de onderhandelingen. Terwijl de rij van honderdvijftig Duitse vrachtwagens bij Helmstedt gestrand stond, zijn Woensdag te Berlijn ook economische deskundigen van de vier mogendheden bijeen ge weest om besprekingen te voeren over een aantal kwesties in verband met hervatting van de interzonale handel op het peil van vóór de blok kade. Volgens een Brits communiqué hebben de economische adviseurs van de Westelijke militaire gouverneurs in krachtige bewoordingen aan de vertegenwoordigers van de militaire gouverneur van de Sow jet-zóne ken nis gegeven van gevallen, waarin door Sowjet-Russische functionaris sen vertoon werd gevraagd van docu menten, welke voor 1 Maart 1948 niet vereist waren, alsmede van de ge vallen, waarin het vervoer van de Westelijke zónes naar Berlijn over de weg of per rail is opgehouden en de gewone documenten zijn gewei gerd. De Sowjet-Russische vertegenwoor digers hebben beloofd, aldus het Britse communiqué, deze klachten 'met spo'ed te zullen onderzoeken, aangezien sommige der opgehouden goederen van bederfelijke aard zijn. Het Britsche communiqué zegt ver der: „ofschoon de interzonale handel op gang begint te komen moet nog steeds een aantal belangrijke kwes ties tot oplossing wórden gebracht. Deze kwesties betreffen de plaatsge vonden wijzigingen sedert de handels overeenkomst voor 1948 tot stand kwam tussen de Duitse economische autoriteiten in beide gebieden, het feit van het bestaan van twee valuta's en het ontbreken van een interzonale handelsovereenkomst. De financiële kwestie zal door de nanciële deskundigen besproken wor den voordat $en volgende bijeen komst van de economische adviseurs zal worden gehouden." De besprekingen tussen de trans port-functionarissen zowel als die tussen de economische deskundigen zijn, aldus wordt gemeld, gehouden in een geest van vriendschap en op gewektheid. Door de transport-func- tionarissen is o.a. de kwestie bespro ken van het binnenscheepvaartver- keer. De Westelijke functionarissen vertrouwen, dat de Sowjets medewer king zullen gaan verlenen aan de hervatting van dit verkeer. Een hooggeplaatste Westelijke functionaris verklaarde, dat de Sow jets „klaarblijkelijk pogen zoveel mogelijk controle over de handel tus sen Berlijn en de Westelijke zónes in handen te houden". Sommige moei lijkheden zouden aan misverstand te wijten moeten zijn, -doch niet alle. Inmiddels wordt gemeld, dat Sow jet-Russische grenswachten bij het grenspunt op de autoweg in Beieren sedert Wiensdagmorgen alle Duitse vrachtwagens met goederen voor Berlijn hebben tegengehouden en hebben medegedeeld, dat alle goede ren voor Berlijn via Helmstedt moesten gaan, een kleine driehon derd kilometer Noordwestelijker. Auto's met goederen voor de Sowjet zóne mochten doorgaan. Protest van koning Leopold De secretaris van koning Leopold heeft de Belgische eerste minister Woensdagmiddag een schrijven van de koning ter hand gesteld, waarin gezegd wordt, dat de omstandigheid, dat de laatste dagen via de pers weer berichten zijn verspreid, die de eer van leden der koninklijke familie in het gedrang brengen, de koning tot d*it schrijven heeft genoopt. De persvrijheid is een in de grond wet neergelegd beginsel en er is geen sprake van, daaraan te tornen. „Maar ik verhef mijn stem tegen de gepleegde misbruiken en laak bare handelingen, en ik ben verwon derd dat zij generlei reactie verwek ken vanwege de verantwoordelijke overheidspersonen. Ik aoht het als1 hoofd van de dy nastie mijn plicht op de ernst van deze methoden te wijzen. Deze zijn van een zodanige aard, dat zij afbreuk doen aan de waardigheid van de kroon en aan het morele crediet van de monarchie, en daardoor in aan zienlijke mate het land schaden." Labour gaat zuiveren De zuivering in de Engelse Labour- party, welke enige dagen geleden reeds voorspeld werd in verband met het teleurstellend resultaat van de jongste graafschapsverkiezingen, is begonnen. De Engelsche premier Attlee heeft gisteren vijf parlementaire privé- secretarissen van ministers ontsla gen, omdat zij bij de Maandag jl. ge houden stemming in het Lagerhuis over de „Ireland bill", het dringende beroep van hun partij om vóór het regeringsontwerp te stemmen, in de wind hebben geslagen. Tegelijkertijd heeft het nationale partijbestuur van Labour besloten, twee parlementsleden, wegens hun houding en redevoeringen, uit de partij te stoten. Deze leden zijn Sol- ley en de bekende „Labourrebel" Zi- liacus. £en Wie zijn medemens ten onrechte wanitrouwt verliest zelf bij hem het' vertrouwen. Wat bereikt is en wat niet ^E DERDE ZITTING van de Algemene Vergadering der V.N. die twee maanden geduurd heeft, is Woensdagavond door de algemene secretaris Trygve Lie gesloten. „De hoop op vrede en het vertrouwen in de V. N. is sterker dan lange tijd het geval is geweest", aldus Lie. De afgevaardigden der V. N. hebben de besprekingen over het opheffen van de Berlijnse blokkade tot een succesvolle afsluiting gebracht, zo zeide hij. Op ander gebied en in andere omstandigheden hadden de V. N. ook haar waarde als vredestichter bewezen, zonder over een enkele soldaat te beschikken om haar besluiten door te voeren, aldus Lie. Hij voegde er echter aantoe, dat de V. N. niet in staat zouden zijn de vrede te ver zekeren, totdat de grote mogendheden de laatste oorlog definitief heb ben afgewikkeld. Dr. Herbert Evatt, voorzitter der Algemene Vergadering, verklaarde, dat de strijd van de V. N. voor vrede voort zou gaan, totdat de overwin ning van de vrede op rechtvaardige wijze verzekerd zou zijn. In deze derde zitting zijn de vol gende resultaten bereikt: Israël werd als 59ste lid tot de V. N. toegelaten; een ontwerpconventie over de inter nationale nieuwstransmissie werd aangenomen; een speciale commissie, waarin afgevaardigden van 14 lan den zitting hebben, om de mogelijk heid tot oprichting van een speciale garde ter bescherming van personeel der V. N. in functie van alle kanten te beschouwen, werd gevormd. Het vraagstuk van dc tokomst der voormalige Italiaanse koloniën werd, na verwerping van de Engels-Ita; liaanse resolutie, naar de volgende zitting in September verschoven. Het debat over de Indonesische kwestie werd uitgesteld, totdat de besprekin gen tussen Nederland en de Republiek te Batavia geëindigd zijn. Het debat over de behandeling van de Indiërs in Zuid-Afrika werd op de lange baan geschoven. KONINKLIJK BEZOEK AAN ROT TERDAM In het Sparta stadion te Rotterdam woonden H.M. Konin gin Juliana en Z.K.H. Prins Bern- hard het spel „Wij willen bouwen" bij. De vorstin en de Prins namen bij deze gelegenheid deel aan de symbolische «handeling, welke be stond uit het omhoog trekken van een heiblok.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1