Twee jonge Tsjechen trekken door Europa Hoge onderscheiding aan twee Ned. verpleegsters 3CoaUe 'U&cjawtt VRIJDAG 13 MEI 1949 DE LEIDSE COURANT TWEEDE BLAD PAGINA 1 Zr. Fikkema (links) en zr. Hoiting (rechts). Het hoofdbestuur van het Neder- landse Rode Kruis heeft van het in ternationale comité van het Rpde Kruis te Genève bericht ontvangen, dat de Florence Nightingale medail le is verleend aan zr Sjoukje Hoi ting van de gemeentelijke sociale dienst te Arnhenr en aan mej. Eike Flikkema, verpleeghulp in de mo biele teams van het Nederlandse Rode Kruis in Indonesië. De Florence Nightingale medaille is de hoogste onderscheiding, die een verpleegster gediplomeerd of ongediplomeerd ten deel kan val len voor bijzondere toewijzing aan de aan haar zorgen toevertrouwde patiënten. Zij werd ingesteld door de internationale Rode Kruis confe rentie te Washington in 1912. De eerste Nederlandse verpleegsters, aan wie deze onderscheiding door het internationale comité van het Rode Kruis werden verleend, waren zr. Adri Schipper en zr Ailke Wes terhof in verband met haar zeer bij zondere verdiensten en voorbeeldige plichtsvervulling, betoond resp. in de Boerenoorlog en in de Balkan oorlogen. De Florence Nightingale medaille wordt eenmaal in de twee jaren op of omstreeks de geboortedag van Florence Nightingale 12 Mei verleend aan ten hoogste 36 ver pleegsters over de gehele wereld. In de statuten is bepaald, dat zij moet worden uitgereikt door het staats hoofd of door de voorzitter van de Rode Kruisvereniging van de natie, waartoe de gedecoreerde verpleeg ster behoort. In 1947 heeft de toen- TWEEDE KAMER KAMERDEBAT WACHT OP BRIEF VAN Dr. BEEL. Oud-minister Fiévez herdacht. De Tweede-Kamervergadering ving aan met een pieuze herdenking van wijlen oud-minister Fiévez, lid der Kamer. Dr. Kortenhorst stelde in het licht, hoe deze jeugdige, deskun dige, blijmoedige, energieke staats- m'an een nieuwe geest had weten te verwekken in het na-oorlogse leger en op de ontwrichte vloot van na de bevrijding. De minister-president, dr. W. Drees, sloot zich namens de regering bij dit in memoriam aan. Niet hij, maar de minister van Overzeese Gebiedsdelen ad interim heeft vervolgens de' verwachte rege ringsverklaring afgelegd over Indo nesië. Onmiddellijk na het afleggen der verklaring bracht de president der Kamer het element in het geding, dat in de rede van de minister ont brak en ontbreken moest wegens hét gebrek aan officiële gegevens: de ontslagaanvrage van dr. Beel als Hoge Vertegenwoordiger der Kroon in Indonesië. Dr. Kortenhorst meen de met het oog op het verwachte verzoek om ontslag te moeten voor stellen de beraadslagingen over de regeringsverklaring uit te stellen tot Dinsdag. Hij deelde mede, dat de regering daartegen geen overwegende bezwa ren koesterde. INTERPELLATIE ROOSJEN UITGESTELD. De interpellatie van mr. A. B. Roos jen in de Tweede Kamer over het afbreken van het overleg met de onderwijzersorganisaties, die van daag gehouden zou worden, is uit gesteld. De minister van Onderwijs, K. en W. had aan de interpellant doen weten, dat hij het op prijs zou stellen wanneer de interpellatie niet reeds nu gehouden zou worden. KOSTWINNERSVERGOEDINGEN. In zijn antwoord op vragen van het Tweede Kamerlid mr. A. B. Roos- jen over de terugvordering van te malige voorzitster van het Neder landse Rode Kruis, H.K.H. Prinses Juliana, aan vier Nederlandse gede coreerden de Florence Nightingale medaille uitgereikt, t.w. mej. J. J. Jobse, helpster le klasse van de af deling Vlissingen van het Neder landse Rode Kruis, zr. R. M. Esser, kraamverpleegster te Nederweert, eerw. zr. Stephania O.P., verpleeg ster te Reuver, mej. H. M. Verheul, helpster van de afdeling Roermond van het Nederlandse Rode Kruis. Een medaille werd posthuum toege kend aan zr. M. A. A. Bloem, die tijdens de oorlog en bij de uitoefe ning van haar beroep gesneuveld is. Wanneer de Florence Nightingale m'edaille '49 uitgereikt zal worden kan eerst later worden bekend ge maakt in verband met het feit, dat zr Flikkema thans niet in Nederland vertoeft. veel genoten kostwinnersvergoeding van personen, die in 1939 en 1940 als dienstplichtige militairen in werke lijke dienst zijn geroepen, heeft mi nister Lieftinck geantwoord, dat nieuwe vorderingen sinds geruime tijd niet zijn uitgeschreven. Aan de betrefende instanties is opdracht ge geven verdere terugvorderingen achterwege te laten. NEDERLANDSE KATHOLIEKE METAALBEWERKERSBOND. In Tivoli te Utrecht is gehouden een tweedaagse bondsvergadering van de Nederlandse Katholieke Me- taalbewerkersbond. De voorzitter, de heer G. J. van den Brink, constateerde in zijn ope ningswoord, dat het productievolu me in de metaalindustrie in 1948 tot 121 procent steeg. In dit verband be- critiseerde de spreker „de saboteren de communisten, die erop uit zijn van de metaalbewerkers paupers te ma ken". De bond zal volgens spreker! elke ontwrichtende staking van de E.V.C. breken, al betekent dit natuur lijk niet, dat hij afstand zal doen van het stakingsrecht. De economische medezeggenschap beschouwend, be toogde de heer van den Brink, dat bij de totstandkoming van de pu bliekrechtelijke bedrijfsorganisatie de bond een wijder arbeidstrerein nodig zal hebben, omda tdeze dan ook de zorg z^l krijgen voor admi nistratief personeel op de metaalfa- brieken. De heer van den Brink brak een lans voor een progressieve kin derbijslag, in welk verband hij hulde bracht aan de R.K. werkgevers in de metaalindustrie voor de ingestelde extra-kinderbijslag. Critiek oefende hij' uit op de bestaancFfe gemeente- klasse-indeling bij de loonbepaling, omdat, volgens hem, het niet juist is, dat bij gelijksoortige arbeid verschil lend loon wordt betaald. De afdeling Hilversum informeerde naar het standpunt der Katholieke arbeidersbeweging ten aanzien van de viering van de nationale feestdag. Laat deze vergadering zich hierover uitspreken, aldus de afgevaardigde. Het hoofdbestuur sloot zich bij mon de van de voorzitter onmiddellijk aan bij de inhoud der door deze afdeling ingediende motie, die beoogt te ko men tot een volkomen vrije dag met behoud van loon Met algemene stemmen werd be sloten een weerstandsfonds te stich ten, waaruit aan de leden uitkerin gen kunnen worden verstrekt bij staking, uitsluiting en slachtoffer schap. Voorts werd besloten tot vor ming en instandhouding van een fonds, waaruit het bestuur bevoegd is in bijzondere gevallen aan leden, die buiten hun schuld in moeilijke omstandigheden verkeren, steun te verlenen. De nieuw geredigeerde statuten en huishoudelijke reglementen wer den practisch geheel goedgekeurd. In het bestuur werden gekozen de heren J. G. van den Brink, Joh. F. M. Grasso en J. P. van Vonderen, allen te Utrecht, C. van der Hulst te Diemen, N. C. M. Lelieveld te Nijmegen, A. H. C. Verbaal te Zut- phen, H. W'. van Hagen te Nijmegen en G. W. Mathijssen te Eindhoven. Aan de vergadering werd een schema voorgelegd voor de contri butieregeling, zoals dat voorlopig door de 3 uniebonden is overeenge komen, welke herziening zich ba seert op een contributie gelijk aan ongeveer 2 pet van het loon. Tot slot besprak men een ontwerp voor uitkering bij staking en uit sluiting. VRIJE PRIJZEN VOOR HARING EN HARINGPRODUCTEN. Blijkens een publicatie in het Voedselvoorzieningsblad vervallen met ingang van 13 Mei 1949 de maxi mumverkoopprijzen voor gezouten haring, voor verse haring, voor ha- iingproducten (bokking, Harderwij kers, rolmops, gemarineerde haring enz.). Ook voor visconserven gelden met ingang van dezelfde datum geen prijsbepalingen meer. VRIJE PRIJS VOOR HAVERMOUT. In het Voedselvoorzieningsblad is afgekondigd de verordening tot in trekking van de prijzen verordening hovermout 1945 van het bedrijfs- schap voor granen, zaden en peul vruchten, waardoor thans voor ha vermout geen prijsbepaling meer gelden. Voor prijsstijgingen op grond van schaarste behoeft niet gevreesd te worden, aangezien de havermoutfa- brieken naar behoefte met grondstof fen kunnen worden bevoorraad. Een half miliioen verduisterd Commissionnair gearresteerd. Een Gooise commissionnair in ef fecten, tevens eigenaar van een ma chinefabriek te Hilversum is Woens dag door de centrale recherche te Amsterdam gearresteerd. Hij wordt er van verdacht fondsen van zijn cliënten te hebben beltend en valse stukken-verklaringen (eigen domsbewijzen) te hebben afgegeven. Het tekort bedraagt ongeveer een half miliioen. De gearresteerde, aan wie de recht bank op 2 Mei jl. surséance van beta ling had verleend, is inmiddels ge royeerd als lid van de Vereniging voor de Effectenhandel. Hij voerde een staat van leven, welke niet in overeenstemming was met de betrekkelijk onbelangrijke positie, die hij als commissionair in effecten innam. Het door hem on rechtmatig verkregen geld belegde hij voor een deel in een machinefa briek te Hilversum. Door een slecht beheer is het hier in gestoken geld voor een belangrijk deel verdwenen. KOFFERS VAN K.L.M.-PILOOT GESTOLEN. Gisteravond zijn uit de auto van een gezagvoerder der K.L.M. op het voorplein van het vliegveld Schip hol twee koffers gestolen met een belangrijke inhoud. De koffers zijn gemerkt met de initialen van de ge dupeerde vlieger, G. J. M. De eerste koffer is een zogenaamde naviga tion-bag, inhoudende boeken en in strumenten voor de navigatie. De tweede koffer is een zogenaamde „B 4-bag" gemaakt van Amerikaans canvas en kan dubbel worden ge slagen. In de ene helft zat kleding van de piloot, in de andere helft een aantal getekende traveller-chè- ques voor Amerikaanse dollars, de boordkast en een blanco chèque- boek van de National Bank te New York. alsmede K.L.M.-papieren. MUTATIE IN LEIDING VAN BEDRIJFSCHAP VOOR ZUIVEL. Het bestuur van het bedrijfschap voor zuivel heeft met goedkeuring van de minister van Landbouw, Vis serij en Voedselvoorziening, tot di recteur van dit bedrijfschap benoemd de heer ir. B. van Dam te Wasse naar. Tevens heeft het de heer P. C. Min- derhoud( directeur-secretaris op zijn verzoek eervol ontheven van zijn di recteursfunctie. onder dankzegging voor de in deze functie bewezen dien sten. 1257 STUCADOORSGEZELLEN ZIJN IN STAKING. Over het gehele land zijn nu 1257 stucadoorsgezellen in staking. In Den Haag circa 450 ongeveer het ge hele personeel van alle patroons te Amsterdam staken bij 22 werkge vers circa 207 man, waarbij dan nog een aantal, dat Uuiten de stad werk zaam was. Volgens de beide bonden van stucadoorspatroons, die gisteren een vergadering hielden, mag wor den aangenomen dat nog wel een ge lijk aantal in de hoofdstad aan het werk is. Kleinere groepen stucadoors sta ken te Rotterdam, Deventer, Arnhem Enschede, Groningen, Nijmegen en de drie Zuidelijke provincies. Het conflict is ontstaan, omdat de werkgevers, op advies van hun bonden, met ingang van 2 Mei beslo ten hebben niet langer meer zwarte lonen te betalen, doch zich te hou den aan de voorschriften van het college van rijksbemiddelaars. OOK IN HAARLEM WEER AUTOMARKT! Zoals niet een ieder bekend zal zijn, werd in Haarlem gedurende enige jaren vóór de oorlog aan het Kennemerplein een automarkt ge houden, welke door particulieren hoofdzakelijk in de avonduren werd geëxploiteerd. Aangezien het ge meentebestuur de laatste tijd van particuliere zijde meerdere verzoe ken bereikten, welke beoogden de vroegere toestand te herstellen, was het van mening, dat er inderdaad aanleiding bestond, weder tot instei- ling van een automarkt te besluiten, doch dan van gemeentewege. De markt zal gehouden worden iedere Vrijdag van 2 tot 7 uur nam. op het Leidseplein, dat centraal ge- n is aan de grote verbindingsweg Leidsevaart en waar tevens een be hoorlijke gelegenheid is voor het maken van proefritten. Naar wij vernemen, zal de opening der markt plaats vinden op Vrijdag 20 Mei 1949. Op de Churchilllaan te Amster dam is een ambtenaar van het ge meentelijk energiebedrijf op zijn rij wiel door een vrachtwagen aangere den en onder het rechterachterwiel terecht gekomen. Hij overleed bijna onmiddellijk aan de bekomen ver wondingen. IN INDIE: N. TH. DE JONG, Westeinde 18, Zoeterwoude, viert 13 Mei zijn 3e verjaardag te Bandjarsari bij Bandoeng. (Foto's van in Indonesië verblijven de militairen kunnen bij de redactie worden ingestuurd tot uiterlijk een week voor de verjaardag. Foto's, welke later worden ingezonden wor den niet opgenomen). ERFENIS IN BRAND GESTOKEN. Echtpaar gearresteerd. De polite te Dieren (G.) heeft het echtpaar S. in deze gemeente, ver dacht van brandstichting, gearres teerd. De aangehouden man erfde verle den jaar het huis van zijn overleden broer, de heer B. S. S. heeft deze er fenis onoordeelkundig beheerd en reeds spoedig werd hij failliet ver klaard. Kort daarop brandde het huis onder verdachte omstandigheden af. Tijdens het verhoor, dat de politie afnam, heeft de vrouw bekend, dat zij in opdracht van haar man het huis in brand heeft gestoken. De politie heeft tevens het vermoe den opgevat, dat de heer B. S. geen natuurlijke dood heeft gevonden. Gis teren is sectie verricht op de stoffe lijke resten. BEURS: BEPERKT ZAKEN VERKEER. Het zakenverkeer bleef gistermid dag wederom zeer beperkt. De markt bleek bij opening slechts wei nig met gisteren te verschillen. In het algemeen waren de prijzen iets hoger, doch al spoedig kwarrr men op een peil dat slechts onbelangrijk afweek van de vorige dag. In de sdheepvaarthoek waren de prijzen eerder iets lager, zodat de dalende tendens, deze week ingezet, ook gis teren, zij het slechts in lichte mate, gehandhaafd bleef. Olies kwamen na opening op 289, hetgeen tevens het hoogste punt van de dag be tekende. De industriemarkt lag nau welijks prijshoudend voor de inter nationale waarden. Van de Indone sische cultuurwaarden bleken tabak ken weer het meest in trek te zijn, waarvan Deli Batavia met een koerswinst van 2 punten wel het meest profiteerde. Op de beleggingsmarkt ging bittef weinig om. In Grootboek 1946 werd nog het meest gehandeld en deze soort was met investeringscertifica ten goed prijshoudend. De 3 procent Nederland 1947 was pp 97 eerder iets luier. Gebruik Uw claxon niet als ellebogen Om U door het verkeer heen te wringen. ZO ZIJN ER VELE DUIZENDEN Op zoek naar een nieuw vaderland A BER GOTT WAR MIT UNS". Dat is »**de enige verklaring die zij kunnen geven, op de vraag hoe het hun gelukt is over de Tsjechisch-Duitse grens te ko men. Uitvoerig schetst de oudste hoe heel Tsjecho-Slowakije omringd is door Rus sische satelliet-staten. Slechts een strook van 70 km langs de grens maakt daar een Uitzondering op. Dat is de grens van Beie ren, waar Amerikaanse bezettingstroepen heer en meester zijn. De Russische bezet ters in Tsjecho-Slowakije hebben echter langs dat deel van de grens een strook van 30 km breedte afgebakend, die alleen betreden mag worden door personen met een „Ausweis" En die hadden zij natuur lijk niet. Toch zijn ze er door gekomen. Maar vraag niet hoe. \/OOR ONS ZITTEN TWEE JONGE TSJECHEN. De een, die het woord steeds voert, is de oudste. Z'n papieren ver tellen dat hij in 1926 geboren is en dus hoogstens 23 jaar kan zijn. Zijn kameraad, een schrale, bleke knaap, lijkt zelfs nog jonger. Zwijgend rookt de laatste zijn si garet, met lange, diepe halen en nerveuze vingerbewegingen. Enkele dagen geleden kwamen zij over den, toen zij een groot Russisch insigne van een gebouw afrukten. Wat de gevol gen zouden zijn, begrepen zij later zeer duidelijk. Bovendien was hij jeugdleider van de Christelijke Volkspartij, zodat hij op een of andere dag toch gegrepen zou worden, om naar Rusland getransporteerd te worden. Hü koos dus de wijste partij en vluchtte over de Tsjechisch-Duitse grens. de Nederlandse grens en ontmoetten in Tilburg een pater op het station, aan wie zij de trein naar Den Haag vroegen. Be halve de inlichting, gaf deze pater ook z'n adres en werd dezelfde dag 's avonds laat verrast door het bezoek van deze twee Tsjechen. Een gezin verschafte hen voorlopig onderdak. En nu zitten ze voor ons. Of ze hun geschiedenis willen vertel len? Ja zeker, waarom niet? In een men gelmoesje van Frans en Duits horen we dan een verhaal, dat al niet nieuw meer is, omdat reeds duizenden onder het ijze ren gordijn doorgekropen zijn en het vrije West-Europa opzochten. Maar telkens op- niei^v is dit verhaal boeiend door z'n,fa- giek. Vier jaar lang reeds is het wel dui delijk geworden, wat die vrede de Oos telijke landen van Europa gebracht heeft. Een nieuwe onderdrukking, nadat de Duit sers dat eerst en grondig gedaan hadden. Thans zijn de Russen er de baas. En zij zijn van de regen in de drup gekomen. Wat maakt het tenslotte voor een ver schil uit, of het fascisme of communisme heet? IN APRIL 1948, vertelde de oudste, die technisch student'is en bijna z'n studie voltooid heeft, had hij een fuifje. Zoals dat bij studenten meer voorkomt, hadden zij een glaasje teveel op en be seften daarom niet ten volle wat zij de Twee jonge Tsjechen ontvluchtten hun vaderland, dat onder Commu nistische tyrannie staat. Na een avontuurlijke tocht door Duitsland, kwamen zij enkele dagen geleden in Nederland aan. Een onzer redacteu ren mocht met hen een onderhoud hebben, waarvan hij zijn indrukken hier weergeeft. Veiligheidshalve worden hun namen, evenals die van de mensen, die hun in Nederland hulp boden, niet genoemd. Men kan niet te voorzichtig zijn! In Duitsland kwam hij terecht in een vluchtelingenkamp. Daar ontmoette de student een jonge landgenoot, wiens va der al jaren door de Russen gevangen was gezet, die met 2 vrienden gevlucht was. Bij deze vlucht werd er een neer gescho ten; de ander raakte hij in Duitsland kwijt. Alleen overgebleven ontmoette hij de stu dent en samen trokken zij verder. De vluchtelingenkampen verschaften hun slechs twee maanden onderdak; daar na moesten zij weer verder. Zij probeer den werk te krijgen, maar in Duitsland heerst de werkloosheid weer, zodat dit niet gelukte. Alleen bij de boeren konden zij aan het werk. Zij konden daar echter niet meer dan 40mark per week verdienen. „Dat is echter nog te weinig om te roken", verklaart de jongste. Zo zwierven zij voort door Duitsland, van het ene kamp naar het andere, Links en rechts hoorden zij verhalen over Hol land, dat een paradijs moest zijn. Dus richtten zij hun schreden, na een jaar in Duitsland geweest te zijn, naar onze gren zen en kwamen enkele dagen geleden in Nederland aan. WAT HUN PLANNEN ZIJN? Het liefst zouden ztf hier in Holland blijven en hier werk zoeken bij de boeren. In Den Haag echter, waar zij zich vervoegden bij het Internationaal Vluchtelingenbureau, werd hun te verstaan gegeven, dat zij geen verblijfsvergunning voor Nederland konden krijgen. Het Katholiek Bureau voor Vluchtelingen verschafte hun het adres van de Stichting Universitair Asyl- fonds in Utrecht, waar zij nu hun geluk zullen gaan beproeven. Bovendien hoopt de student in Utrecht Tsjechische profes soren te ontmoe*en, evenals studenten \iit zijn land, die hen misschien verder kun nen helpen. Mocht het ondanks dit alles niet gelukken legaal in Nederland te blij ven illegaal willen zij het niet dan reizen ze verder naar Italië, waar buiten landse vluchtelingen zonder veel forma liteiten een verblijfsvergunning kunnen bepiachtigen. In Duitsland was er een mo gelijkheid naar Canada te emigreren, om daar te werken voor de kost en sterke drank. Doclv beseffend dat dit hun morele ondergang zou zijn hebben de student en zijn kameraad, een boekhouder, die pas 19 jaar blijkt te zijn, dit aanbod afgeslagen. WAT ZAL ER MET DEZE JONGELUI GEBEUREN? Zij maken beslist een keurige indruk. Als ze wat beter in de kleren zouden zitten, waren het ook uiter lijk op en top „heren". Maar hun kleren zijn uiteraard niet veel bijzonders. De oudste heeft ergens een costuum gekre gen, dat hem veel te wijd is, en de jong ste heeft een allegaartje aan. Ondergoed hadden ze helemaal niet. Maar ze zijn bij goede mensen, die met enkele kennissen wat linnengoed gegeven hebben en enig geld, om naar Utrecht te kunnen reizen. Slechts aarzelend en na zeer lang aandrin gen willen ze 'het aannemen. De Hollandse gastvrijheid en hulp in de nood maakt hen verlegen. Ze zullen er niet bij nadenken dat het niet zo moeilijk is te geven, als men zich indenkt in een vrij land te leven, geen gevaar te duchten en normaal zijn werk te kunnen doen. Een confrontatie met deze zwervers moet tot goedgeefsheid leiden. Het is al middernacht geweest als we opstaan. De twee vreemdelingen gaan sla pen. Op een vreemd bed bij vreemde men sen, in een vreemd land. Of zij angst hebben? Niet voor zichzelf. Maar wel voor hun familie, van wie zij sedert hun vertrek niets meer vernomen hebben en die zij niet durven schrijven, uit vrees voor représailles. Als ze over enkele uren weer opstaan, wacht hun een nieuwe dag van onbekende dingen. Mogen zij in Holland blijven of moeten ze verder, naar Italië? Ze weten het nog niet. Over enkele uren zal hun lot bekend zijn. Wellicht begint dan wee>- het leven van trekken langs onbekende wegen, vragen om eefi boterham, liften met auto's en misschien wat zij al zo vaak deden slapen onder de blote hemel Daar staan twee jonge zwervers. Hun ideaal: een nuttig lid te worden in de maatschappij, schijnt zo ver verwijderd. Ze zoeken nu een nieuw vaderland. Welk land, weten ze niet. Waar hun werk wacht en een zelfverdiende boterham, daar zal hun vaderland zijn. Voor hoe lang? Zullen zij nog ooit naar hun eigen land terugkeren. Zullen ze hun ouders nog eens terugzien? Dit zijn er slechts twee. Twee van de vele duizenden, die zwerven door Duits land en andere landen. Die opgejaagd worden en gevlucht zijn om het vege lijf te redden. Die verlangend hebben uitge zien naar het einde van de Duitse bezet ting. Die het slavenjuk van het commu nisme niet langer konden dragen. En daar om nu zwerven. Nu Europa al vier jaar „vrede" heeft

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 5