3)e CöidseSoti/ta/tit
Bezettingstroepen slechts in
enkele Duitse havens
Een nieuw Amerikaans plan
Atlantisch Pact in Lagerhuis
goedgekeurd
Bevin en Churchill hand in hand
Berlijn uit zijn isolement
De eerste dag der vrijheid
De aether-oorlog
Waarom dr. Beel
heenging
Oostenrijk staat voor een
bankroet
Wanhopige maatregelen beraamd
VRIJDAG 13 MEI 1949
40ste JAARGANG No. 11693
Directeur: C. M. VAN HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN J)E BURCHT"
Amerikaans
bezettingsplan
voor Duitsland
Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs i0.32 p. w., 11.40 p. mnd., 14.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Wijzigingen in
Regeringspolitiek
Fï de regeringsverklaring inzake In
donesië wordt door de regering
medegedeeld, dat de situatie thans
gunstig was voor een accoord; en dat
dit accoord zal vervallen, als de re
publikeinse leiders niet er in slagen,
te bereiken, wat zij. in het vooruit
zicht hebben gesteld.
Wij zijn er dus nog niet. Dat is dui
delijk.
Had "de regering dat accoord dan
nog niet moeten sluiten? Had de re
gering m.a.w. geen vertrouwen moe
ten schenken in het door de republi
keinse leiders voorgehouden toe
komstbeeld, maar eerst de verwerke
lijking er van moeten afwachten?
Als men zich indenkt in de zeer in
gewikkelde situatie, waarin de rege
ring zich bevindt, dan zal men niet
gemakkelijk deze vragen met beslist
heid bevestigend durven beantwoor
den.
Eén van de oorzaken van de ve
le oorzaken, waarvan er liggen op in
ternational terrein! waarom die
situatie zo ingewikkeld is gewor
den, ligt in de regeringspolitiek, die
morgen intrekt, wat zij vandaag als
principiële eis stelt! Wij denken spe
ciaal aan het feit, dat de regering
de terugkeer van de republikeinse
leiders naar Djocja absoluut ver
wierp, terwijl zij nu daarin toestemt,
omdat, zoals zij constateert, de om
standigheden veranderd zijn.
De regering tracht dit goed te pra
ten. Wij citeren:
„Op 16 Febuari jl. mocht ik in
deze Kamer aangeven, in welke
richting de Nederlandse regering
de oplossing van het Indonesi
sche vraagstuk zocht. Vraagt men
thans, of de Nederlandse rege
ring de toen uitgestippelde ge
dragslijn heeft gevolgd, dan
luidt het antwoord, dat de rege
ring koers heeft gehouden in de
richting van het toen aangege
ven doel, maar zich tijdens de
vaart daarheen diviaties heeft
veroorloofd, welke noch aange
kondigd, noch voorzien waren.
Indien men de regering daarvan
een verwijt zou willen maken,
merk ik in het raam van het -ge
bruikte beeld op dat een kapitein
wel commando heeft over zijn
schip, maar niet over de zeeën,
die hij bevaart, noch over de
winden."
De gekozen vergelijking is heel
goed. Wij trekken ze verder door.
Een verstandige kapitein zal er dan
ook terdege rekening mee houden,
dat hij niets te zeggen heeft over
zeeën en winden, en dus geen posi
tieve mededelingen doen, geen ver
zekeringen geven, waarbij ook de
zeën en winden een woordje hebben
mee te spreken.Als hij dat wèl
zou doen, zou hij ongetwijfeld ver
trouwen verliezen.
De staatsman Nolens verklaarde
'ns, dat het woord „nooit" in zijn po
litiek woordenboek niet voorkomt. Het
schijnt ons toe, dat de regeringen
van na de oorlog in het gebruik van
dat woord „nooit" een manifestatie
van kracht hebben gezien.
Het zal niemand verwonderen, als
bij het Kamerdebat van a.s. Dinsdag
de regering critiek in deze geest
wordt voorgezet. Het ligt voor de
hand!
ONTVLUCHTE HONGAARSE
ARTS BEVESTIGT BERICHTEN
OVER SLECHTE GEZONDHEIDS
TOESTAND VAN KARIN AAL
MINDSZENTY.
Geestelijke vermogens, ernstig
gestoord.
In aansluiting op de berichten
omtrent de gezondheidstoestand van
Kardinaal Mindszenty wordt thans
door een Hongaars arts, die er in
geslaagd is naar Wenen te ontvluch
ten, bevestigd aldus Radio Vati-
cana dat de toestand van de Kar
dinaal inderdaad reden geeft tot de
allergrootste bezorgdheid. Deze arts
verklaarde namelijk, dat niet alleen
de lichamelijke toestand van de
Kardinaal hopeloos is, maar dat ook
zijn geestelijke vermogens dermate
zijn gestoord, dat hij als krankzin
nig m'oet worden beschouwd.
Z.H. Exc. de Bisschop van Haar
lem zal Woensdag 18 Mei geen
audiëntie verlenen.
Naar de „Volkskrant" meldt, zullen de Westerse mogendheden overwe
gen de bezettingstroepen in Duitsland terug te trekken naar de Noord-
Duitse havens. De drie ministers van Buitenlandse Zaken, Bevin, Acheson
en Schuman, zullen dit plan bespreken als zij op 20 Mei in Parijs bijeen
komen. Het plan is vervat in een voorstel, dat werd opgesteld door George
Kennan van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. De Brit
se troepen zouden worden teruggetrokken tot Hamburg en omgeving,
de Amerikaanse troepen naar Bremen, de Fransen zouden naar Frankrijk
terugkeren en de Russen zouden naar Stettin gaan. De soldaten zouden niet
meer van de Duitse spoorwegen gebruik mogen maken om naar hun ba
sis te reizen. Alle verbindingen zouden over zee onderhouden moeten
worden.
Het staat wel vast, dat de ministers
van de Westelijke mogendheden in
Parijs een Russisch voorstel voor de
algehele terugtrekking van de bezet
tingstroepen uit Duitsland zullen af
wijzen. Het Amerikaanse plan wordt
de basis van hun antwoord als de
Russen inderdaad met een dergelijk
antwoord komen.
Het grote voordeel van het Ameri
kaanse plan is, dat vrije verkiezingen
in Duitsland mogelijk worden zonder
dat de Russen volkomen de vrije hand
in Duitsland krijgen. Bovendien kun
nen- de geallieerden vanuit hun con
centratiegebieden een'oog houden op
ontwikkelingen in Duitsland, die ge
vaarlijk zijn voor de veiligheid der
buurlanden, zoals een herleving van
het militarisme.
Het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken is van oordeel,
dat de communisten weinig invloed
zullen hebben in Oost-Duitsland als
de Russen eenmaal zijn verdwenen.
De Duitse leiders in West Duitsland
hebben het de laatste maanden duide
lijk laten blijken, dat zij aan een ver
deeld Duitsland de voorkeur geven
boven een communistisch Duitsland.
Maar de Amerikanen vrezen nog
steeds de grote bekoring die uitgaat
tfan de communistische leuze voor
eenheid in Duitsland.
HET GAAT NOG NIET VAN
'N LEIEN DAKJE!
Zowel van Britse als van Russi
sche zijde worden klachten geuit
over niet volledige nakoming der we
derzijdse verplichtingen inzake het
opheffen der verkeersbeperkingen te
Berlijn.
De Britse autoriteiten beraden zich
momenteel over hun houding tegen
over de Russische opvatting, dat
slechts zestien treinen daags naar
Berlijn zouden mogen rijden. Het
lag in de bedoeling van de Weste
lijke geallieerden om zestien goede
rentreinen en bovendien vijf perso
nentreinen te doen rijden. Door de
door de Russen geëiste beperking
blad zegt heden, dat „de Westelijke
bezetting tot op heden nog geen
maatregelen heeft genomen tot op
heffing van de door haar ingevoerde
handelsbeperkingen". Het blad
schrijft, dat de Westelijke bezetting
het aan de Duitse organen overlaat
om onderhandelingen over de her
vatting van de interzonale handel te
voeren. Dit betekent volgens het
blad practisch een torpedering van
de interzonale handel. Het blad be
schuldigt de Westelijke geallieerden
er van de opheffing van de handels
beperkingen uit de weg te willen
gaan en merkt op, dat men daarbij
vergeet, dat de overeenkomst „niet
van Sovjet-zijde alleen kan worden
uitgevoerd".
HET EINDE DER BLOKKADE
VAN BERLIJN Het officiële ein
de der blokkade vaq Berlijn, die een
zo; betekenisvolle factor in de wereld
politiek is geworden, had het karak
ter van een sportieve gebeurtenis.
KOGEL VERWIJDERDE ZICHZELF.
Een fabriekarbeider te Hudders-
field (in Engeland) werd in 1917 ge
wond tijdens d«_ eerste wereldoorlog,
waarbij een kogel door zijn linker
wang in 's mans hoofd drong. Hij
overleefde de verwonding, doch een
operatie, om de kogelde verwijderen,
werd te gevaarlijk geacht. De man
had in de afgelopen 32 jaar aanhou
dend last van hoofdpijn, doch dit zal
mogelijk tot het verleden behoren,
aangezien de kogel gisteren, toen hij
hoesttte, in zijn mond viel.
1JET ENGELSE LAGERHUIS heeft gisteravond imet een overweldigen-
de meerderheid van 333 tegen zes stemmen, een regeringsmotie aan
genomen, waarbij het Atlantisch pact wordt goedgekeurd. Ernest Bevin,
de Engelse minister van Buitenlandse Zaken en Winston Churchill, de
leider van de conservatieve oppositie, waren het gisteren in het Lager
huis tijdens het openingsdebat over het Atlantisch pact roerend eens. Be
vin opende het debat met een beroep op het Huis om het pact als een bol
werk tegen aanvalsneigingen van de Sowjet-Unie goed te keuren en Chur
chill voegde er aan toe, dat hij zich over het algemeen met de „sombere"
rede van zijn voorganger kon verenigen.
Het wezenlijke doel van het pact
is afschrikken, zeide Bevin. Het doel
is agressie riskant te maken en dege
nen, die aanvalsplannen overwegen,
bij voorbaat van hun zekere misluk
king te overtuigen.
Bevin zeide, dat het Westen er ge
tuige van was geweest, hoe land na
land volledig aan de Sowjet-Unie
werd onderworpen.
De minister noemde als voorbeeld
de staatsgreep #in Tsjechoslowakije,
die misschien wel de meest meedo-
zullen vooreerst slechts elf goederen- genloze handeling is geweest, welke
treinen per dag de stad kunnen be- I het wereldgeweten wakker schudde
reiken. en waarvan de echo nog in de ko-
Het officiële Sovjetrussische dag-1 mende jaren zal weerklinken.
'TERWIJL gisteren reusachtige menigten mensen voor het stadhuis in
A de Amerikaanse sector van Berlijn samenstroomden om deel te ne
men aan'een demonstratie, die door het Westelijke stadsbestuur was uit
geroepen, verzamelden meer dan 100. 000 personen zich op de Unter den
Linden in de Sowjet-sector. Zij waren uit de gehele Oostelijke zóne geko
men om te demonstreren voor het„democratische blok" en zij droegen
spandoeken met leuzen, die opriepen tot steun aan de verkiezingen voor
het „Duitse Volkscongres". Berlijn heeft voorts besloten een plein nabij
het vliegveld Tempelhof te herdopen in Luchtbrugplein. Er zal een stand
beeld worden opgericht voor de 50 Amerikaanse en Britge piloten, die
op de luchtbrug hun leven hebben verloren.
GRONDIGE CONTROLE.
Het verkeer naar Berlijn toe ging
gisteren zoals men het had gedacht.
De Duitsers beklaagden zich wel
over een strenge controle. Alle kran-
GEëLECTRIFICEERDE SPOOR
LIJN EINDHOVEN—ROERMOND-
MAASTRICHT OFFICIEEL GE
OPEND Met een speciale rit per
versierde trein, waarin zich vele
autoriteiten en een groot aantal ge
nodigden bevonden is de geëlectri-
ficeerde spoorlijn EindhovenRoer
mondMaastricht officieel in ge
bruik genomen.
ten en boeken uit de Westelijke
zones werden in beslag genomen.
De reizigers in de eerste Duitse
passagierstrein, die na de blokkade
te Berlijn arriveerden, klaagden,
dat zij door de Sow jet-Russische sol
daten te Mariënborn „ruw behan
deld" waren.
Zij zeiden, dat gewapende Russen
mannen, vrouwen en kinderen ver
schillende uren lang in een rij bui
ten de trein lieten staan, hen fouil
leerden en al hun bagage grondig
doorzochten. Alle met Westerse li
centie verschijnende kranten werden
door de Russen in beslag genomen,
zo zeiden zij, en zij moesten hun Wes
telijke Marken tegen de door de
Sowjet vastgestelde koers van 80
Oostelijke pfennige voor een Weste
lijke Mark inleveren.
Het verkeer uit Berlijn was nog
minder gemakkelijk. Vrachtwagens
die met export-goederen naar het
Westen Wilden rijden, zijn teruge-
stuurd. Zij moesten „andere docu
menten" hebben, volgens de Russen.
Dit is niet volgens de overeen
komst van New York, maar aangeê-
zien de Russen zich in alle opzich
ten aan de gemaakte afspraken heb
ben gehouden, neemt men aan dat'
het een vergissing is, die spoedig zal
worden hersteld.
Aan de andere kant, in Helm
et edt, heeft men feitelijk maar één
verrassing beleefd: een constante
stroom van locomotieven uit de Rus
sische zóne, die opdracht hadden de
treinen met bestemming Berlijn
door de Russische zóne te rijden. De
Duitsers wisten niet beter of .daar
voor zouden locomotieven uit de
Westelijke zones gebruikt moeten
worden.
Churchill la het met hem eens.
„Wat kan het pact anders zijn dan
een defensie-pact?", vroeg Churchill.
De Sowjet-Unie heeft drie- tot vier
maal meer soldaten en in vele landen
een vijfde colonne die gaarne een
„Quisling"-rol zal vervullen. Chur
chill was een voorstander van een
onmiddellijk antwoord op ieder op
recht verlangen van Rusland naar
vriendschap, maar hij waarschuwde
tegen „manoeuvres". Het uitsluiten
van het strategisch zo belangrijk ge
legen Spanje noemde hij een ernsti
ge gaping, maar hij verklaarde op het
ogenblik niet verder te willen gaan
dan het aanknopen van diplomatieke
betrekkingen.
OOK BELGIë.
De Belgische Senaat heeft gisteren
het Noord-Atlantisch Pact met 127
tegen 13 stemmen geratificeerd. Alle
tegenstemmers waren communisten.
De Kamer van Afgevaardigden
heeft het Pact reeds eerder deze
maand goedgekeurd.
VOOR
GOEDE KOUSEN
SPECIAAL ADRES
George Allen, directeur van de
„Stem van Amérika", heeft verklaard,
dat de Russische stoorzenders de uit
zending van de „Stem van Amerika"
naar de landen achter het IJzeren
Gordijn bijna tot aan de Amerikaan
se kusten storen. Hij heeft de toewij
zingencommissie van de Senaat om
een bedrag van één millioen 300.000
gulden gevraagd voor de aankoop van
twee antennes van het „gordijn-type",
die de sterkte van de Amerikaanse
kortgolf-uitzendingen voldoende
kunnen opvoeren om deze naar re-
lay-zenders in Engeland en Europa
te brengen. Uitzendingen over „gor
dijn-antennes zyn moeilijk te sto
ren.
De democratische senator McMahon
uit Connecticut heeft president Tru
man verzocht de voor de „Stem van
Amerika" uitgetrokken gelden te
brengen van 30 millioen op 90 mil
lioen dollar.
Volgens technici van de „Stem van
Beloften konden niet
vervuld worden
De Hoge Vertegenwoordiger van de
Kroon, dr. Beel, heeft ontslag ge
vraagd zo meldt de correspondent
van de „Volkskrant" uit Batavia
omdat bij de nieuwe overeenkomst
met de Republiek is bepaald, dat in
heA voormalige republikeinse gebied
geen nieuwe deelstaten zullen wor
den gevormd, terwijl dr. Beel dieaan-
gaande al informele toezeggingen had
gedaan.
Deze toezeggingen voorzagen in de
status van daerah voor het gebied der
Lampongs op Oost Java, voor Tapa-
noeli op West Sumatra en voor
Djambi op Oost Sumatra, en in de
status van negara voor geheel Bor
neo en in uitbreiding van de negara
Oost Java. Daar de Hoge Vertegen
woordiger van de Kroon deze toezeg
gingen niet gestand kon doen, heeft
hij het ondanks algemene aandrang
van verschillende zijden om aan te
blijven beter geacht zijn ontslag te
vragen.
Van Nederlandse kant wordt in Ba
tavia nog steeds geen commentaar op
het aftreden van dr. Beel gegeven.
Ook de federalisten onthouden zich
nog van commentaar, terwijl de ge
wone man het te druk heeft met het
verwerken van de nieuwe overeen
komst met de Republiek.
Amerika" vormen de Russische stoor-
zendingen, die de Amerikaanse en
Britse programma's onhoorbaar pro
beren te maken, een zonderlinge pot
pourri van geluiden, die lijker» op een
vliegtuigmotor; een durkpers, die op
hoog toerental draait; schrille stoom-
bootfluiten; afgesleten gramofoon-
platen en schelle fluitstoten, die lij
ken op het geluid van Franse locomo
tieven.
DE STRIJD OM SJANGHAI
De onder communistische leiding
staande legers hebben zware aanval-
len gedaan op de steunpunten van de j
verdedigingslinie van Sjanghai. Vol
gens het communiqué van het gar
nizoen hebben de regeringstroepen
de plaats Lioeho, dertig kilometer
ten Noordwesten van Sjanghai, ge-
evacueerd. Meer dan tienduizend
man communistische troepen deden
ender steun van artillerie een aanval
op Aitsjong, het Noordelijk bastion
van de verdedigingslinie op 15 kilo
meter ten Westen van Lióeho. Ver
der wordt melding gemaakt van
krachtige aanvallen ten Westen van
Soengkiang, dat 35 kilometer ten
Zuid-westen van Sjanghai is gele
gen. De communistische troepen, die
de provincie Foekien zijn binnenge
drongen, hebben een beleg geslagen
voor Kienyang, ongeveer 185 kilo
meter ten Noord-westen van Foet-
sjou. De nationalisten hebben alle
contact met Kienyang verloren.
JN WENEN zijn in het afgelopen w eekeinde drastische jegeringsmaat-
regelen aangekondigd, om de bijna hopeloze positie van 's lands fi
nanciën te elfder ure nog'te redden. De eerste officiële uitlating over
Oostenrijks catastrofale financiële toestand kwam enkele dagen ge
leden van de minister van Verkeer, Vincent Uebeleis, die ons in Kla-
genfurt vertelde, dat de spoorkaartjes belangrijk duurder moesten wor
den, om „de staat van een bankroet te redden". Tezelfder tijd verklaar
de Karl Gruber, de Minister van Buitenlandse Zaken, in het Tiroolse
stadje Schwaz, dat onderhandelingen met de politieke partijen begon
nen waren, om een programma op te stellen, om het land uit de „ern
stige financiële moeilijkheden" te trekken.
Dit heeft dan tot resultaat gehad,
dat men door tegelijkertijd een
nieuwe „loonronde" af te kondigen
als belangrijke verhogingen van de
inkomsten uit staatsbedrijven: spoor,
tram, gas, electra enz., Oostenrijk
uit het moeras van inflatie wil trek
ken. Het is een in wanhoop geboren
daad, want de schatkist moet vol
gens goed geïnformeerde Weense
bankiers een tekort van 2 milliard
schillingen bedragen. Er heemst dan
ook geenszins een stemming van
„nu zijn we er" in de Weense re-
geringsbureaux. Minister Krauland,
leider van het Oostenrijkse Plan
bureau heeft zelfs voorgesteld, om
zijn Ministerie te sluiten en het per
soneel zo veel mogelijk bij andere
overheidsdiensten onder te brengen.
Het schijnt, dat plannen gemaakt
worden, om het aantal ministeries in
Oostenrijk van elf tot zeven, hoog
stens acht terug te brengen. Een
andere economische expert van het
naoorlogse Oostenrijk, dr. Raab. die
president van de Kamer van Koop
handel, ziet als enig heil voor zijn
land, het aanleggen van de duim
schroeven van de fiscus. In elk ge
val is er geen ontkomen aan verho
ging van de accijnsen op bier en
wijn en de meeste invoerrechten.
Raab, die veel gezag in het land
heeft, zal waarschijnlijk ook zijn zin
krijgen, dat de staatssubsidies op
brandstoffen, granen en suiker, ge
heel opgeheven zullen worden en
dat verschillende sociale instellingen
weer teruggegeven moeten worden
aan het particulier initiatief.
Merkwaardig is, dat de commu
nisten hier in Wenen het best ge
ïnformeerd blijken te zijn over de
geheime besprekingen, welke dagen
achtereen op het ministerie van Fi
nanciën in een ware crisisstemming
gehouden zijn. De negen punten van
net regeringsprogramma, welke de
communistische couranten publiceer
den, voordat er ook maar één offi
ciële verklaring gegeven was om
trent de nieuwe economische koers,
schijnen wel heel dicht de werke
lijkheid te benaderen. Die negen
punten zouden zijn:
1. Verhoging van de omzetbelas
ting met een totaal van 750 millioen
schillingen; 2. verhoging van de
vrachttarieven met 75 pCt (waar-
tegenovergereduceerde kaartjes voor
arbeiders en schoolkinderen); 3.
verhoging van de posttarieven met
50 pCt; 4. verhoging van accijnzen
op bier met 30 millioen schillingen;
5. voorts accijnsverhoging op zout
en miperale oliën en belasting op
verzekeringen; 6. verhoging van de
electriciteitstarieven met 50 tot 70
pCt; 7. afschaffing van de rijkssub
sidies op steenkool, suiker, aardap
pelen en granen; 8. verhoging ac
cijns op spiritualiën; 9. verhoging
van invoerrechten.
De communistische pers is van
mening, dat de regering een inflatie
toch niet kan voorkomen, zelfs wan
neer zij tegenover deze inkomsten
verhoging van de schatkist een nieu
we loonronde stelt. De Weense
„Volksstimm'e" heeft zelfs in grote
opmaak verkondigd, dat de regering
een „algemeen offensief inluidt te
gen de Oostenrijkse arbeiders, door
genationaliseerde bedrijven terug te
geven aan particulier beheer en ge
dwongen tewerkstelling voor werk
lozen in te voeren, daarbij een aan
tal sociale instellingen eenvoudig
liquiderend."
Merkwaardig is de verklaring,
welke in regeringskringen gegeven
wordt van de oorzaken, waardoor
de staatsfinanciën in een zo treurige
staat geraakt zijn en wel: 1. het rijk
was gedwongen een „tantième" van
dertien maanden salaris aan het ge
hele overheidspersoneel te geven; 2.
de afschaffing van de subsidies op
het voedselpakket en brandstoffen
moest steeds uitgesteld worden; 3.
de staat verloor belangrijke inkom
sten door de prijs der (regie) siga
retten te verlagen, om de concur
rentie te kunnen volhouden tegen de
Amerikaanse en Engelse sigaretten,
die „onder bescherming van de be
zettende mogendheden" op de zwart
te markt gebracht werden: 4. de
druk van de industrie om belasting
verlaging te verkrijgen ten einde
gelden vrij te maken voor nieuwe
investeringen.
Hierbij wordt evenwel niet de ge
hele achtergrond getekend, daar de
regering uit vrees voor de verkie
zingen in de komende herfst steeds
geaarzeld, heeft het inflatiespook
ferm aan te pakken. De nieuwe en
noodzakelijke economische politiek
betekent immers een massaal ont
slag van overheidspersoneel, terwijl
de afschaffing van vele subsidies
voora! op de grarfen de boeren in
de oppositie zal brengen. Nu heeft
men geen langer uitstel kunnen ge
dogen en rrroet de regering op een
steeds smallere basis de strijd tegen
de nationale armoede beginnen.
(Nadruk verboden Copyright
Pers Associatie Leidse Crt).
£en koAAeltjt...
De behoefte aan verstrooiing wordt
groter en groter naarmate de houvast
aan een levens overtuiging meer en
meer ontbreekt.
