S)e ft2idóeSoii/tci/nt VANNACHT OM 12 UUR Waarom wil Dr. Beel heengaan Berlijn in feeststemming WOENSDAG 11 MEI 1949 40ste JAARGANG No. 11691 Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. YVILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEIN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs i 0.32 p. w., 11.40 'p. mnd., f 4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes 11.50 Een Pauselijke toesprai k IN de christelijke beschouwing over de waarde van de mens staat vóór op als het voornaamste, de vrije per soonlijkheid. De vrijheid van de mens is zijn hoogste goed. En daarom kan het geenszins ver wonderen, dat Z. H. Paus Pius XII de zer dagen in een toespraak tot de le den van het Intern, congres van Ka tholieke werkgevers te Rome critiek uitoefende op „overmatige bemoeie nis" door de Staat met het particu liere bedrijfsleven. Daardoor, aldus de Paus, wordt de natuurlijke gang vdn zaken omverge worpen. Die natuurlijke gang eist vrijheid, zolang het bezit en gebruik van die vrijheid niet indruist -tegen het alge meen belang. Die natuurlijke gang eist, dat de stoffelijke goederen in privaat bezit zijn, zolang dat bezit en gebruik van die goederen niet in botsing komt met het belang van de gemeenschap. Wij hebben de letterlijke tekst van de toespraak van de Paus niet voor ons; volgens een persverslag zeide de Heilige Vader nog: „De eigenaar (bedoeld schijnt te zijn: de eigenaar óf beheerder. Red.) van de productie-middelen onver schillig of deze in particulier bezit, dan wel het eigendom van een coö peratie van werknemers zijn moet zelfstandig zijn economische beslis singen kunnen nemen. Vanzelfspre kend is zijn beloning hoger dan die van zijn medewerkers. Hij heeft ech ter ook de verplichting het nationale kapitaal te doen toenemen. Het is eveneens zeer gewenst, dat arbeiders deel kunnen nemen aan de vorming van het nationale kapitaal". De Paus pleit voor de zelfstandig heid van de ondernemer in economi sche- zaken. Om een eventueel mis verstand te voorkomen, zij er op ge wezen, dat „een zekere medezeggen schap" geenszins hiermede in strijd behoeft te zijn. Verder houdt de Paus voor, dat de onderne mers een deel van het Qoor hen ver diende geld in nationaal bezit moe ten steken, terwijl het gewenst is, dat ook de arbeiders daartoe in staat zijn. Wat de Paus- nu weer aan de we reld voorhoudt, is ten slotte niets an ders dan een consequentie, getrokken uit de kennis, de ware en juiste ken nis van de menselijke natuur en van de daaruit voortvloeiende verlangens en behoeften. Die ware en juist kennis ontbreekt] velen maar al te vaak. Bezorgdheid om de toekomst van Indonesië pjOEWEL men zich te Batavia terughoudend betoont in het geven van commentaar op de ontslagaanvraag van dr. Beel in verband met- de Zaterdag bereikte overeenstemming, gaf men in Nederlandse kringen algemeen te verstaan, het te betreuren, dat dr. Beel zich genoodzaakt J heeft gezien, deze consequentie te trekken, aldus meldt de politieke correspondent van Aneta. Ook in gezaghebbende federale kringen ont hield men zich van commentaar. BEWIJS VAN DE GROOTTE DER CONCESSIES In de lot de delegatie behorende republikeinse kringen verklaarde men aan Aneta, dat de ontslag-aan vraag, in het licht van de geruchten der laatste dagen, niet geheel onver wacht is gekomen en dat zij in repu blikeinse kringen de vraag deed stel len, wie de plaats van dr. Beel zal innemen. In andere republikeinse krir.gen- gaf men als zijn persoonlij ke mening weer, dat in het buiten land de ontslagaanvraag zal worden uitgelegd als een bewijs van de om vang der concessies, van Nederland se zijde gedaan. Uit deze zelfde bron zeide men aan Aneta, er van over tuigd te zijn dat. indien thans de In donesische kwestie in de Assemblee zou zijn behandeld, er daar slechts vriendelijke woorden zouden zijn ge uit aan het adres van Nederland Ook in neutrale kringen werd aan Aneta te verstaan gegeven, dat de ontslagaanvraag zou kunnen worden uitgelegd als een bewijs van de om vang der concessies van Nederland se zijde, die de Hoge Vertegenwoor diger der Kroon immers tot deze stap hebben genoopt. WAAROM DIE VOORBARIGE PUBLICATIE? Voor de Nederlandse regering noch voor de leidende figuren in het par lement schijnt de ontslagaanvrage een verrassing te zijn geweest, daar men wist, dat dr. Beel een afwijzend standpunt innam tegenover de be kende verklaring van dr. v. Royen. Wel is het eigenaardig, dat men in Batavia tot publicatie is overgegaan, terwijl men in Den Haag officieel nog niet op de hoogte is gesteld. Wellicht staat dit weer in verband met de ontevredenheid in Nederland- se kringen te Batavia en vooral in het leger. Het verluidde reeds, dat j generaal Spoor wilde aftreden, het- geen evenwel niet bevestigd is. Wel heeft generaal Spoor geweigerd op 30 April een radio-rede te houden, welke weigering thans blijkt verband te hebben gehouden met de rege- ringspolitiek. Hoe onzeker de toestand is, blijkt wel uit een correspondentie uit Java in „Trouw". „Bij de uitvoering van het accoord zullen vele moeilijke kwesties rijzen en vaagheden aan het licht komen. Allerlei details zoals het geldwezen, de posterijen, het spoorwegverkeer, de terugtrekking van de Nederlandse troepen e.d. moeten nog worden ge regeld. Het is mogelijk, dat men in de komende weken over een of meer van deze hinderpalen nog wel eens zal struikelen. Geen duizend sultans kunnen voorts de rust en orde in het Repu blikeinse gebied waarborgen. Ver wacht wordt, dat vele duizenden zullen evacueren, waartoe de gele genheid zal worden geboden. De be lofte van de Republikeinen, dat geen represailles zullen worden toegepast, wordt met een korreltje zout geno men. Hoe zouden de Republikeinse leiders represaillemaatregelen door de communistisch geïnfecteerde ben den kunnen verhinderen? In het al gemeen ziet men in Indonesië de ko mende weken met zorg tegemoet". PRINSES MARGARET BIJ DE PAUS. Alles wacht op de hervatting van het verkeer ANN ACHT om één minuut over lijn opgeheven. De stad bereidt De in de Britse zóne liggende grens met alle maatregelen, die nodig zijn hoofd te kunnen bieden. Daar een omdat ieder, die de beschikking over wilde zijn, die Berlijn binnen reed, sloten, een officiële auto voorop tela worden. ALS HET LICHT IS GEWORDEN. De grote colonnes van het Britse leger met voedsel, brandstof en sol daten zullen pas gaan rijden, wan neer het licht is geworden. Dan pas zullen ook Engelse genisten een on derzoek gaan instellen naar de toe stand van de wegen en de bruggen. De eerste trein zal om een uur ver trekken en om 6 uur in Berlijn aan komen. In de volgende 24 uur zullen er verscheidene passagierstreinen rij den, waaronder de Paris Nord-ex- press. Gisteren hebben Russische of ficieren de zóne-grens overschreden om voorbereidingen voor de hervat ting van het verkeer te bespreken. Op het station te Helmstedt zijn radio-installaties geplaatst, die in contact zullen staan met de treinen, om het verloop van de eerste ritten te kunnen controleren. Te Berlijn zal het hoogtepunt van de viering der blokkade zijn een bij eenkomst van de magistraat van de Westelijke sectoren, die door gene raal Clay en de Westelijke stadscom- mandanten zal worden bijgewoond. In de stad zullen demonstraties wor den gehouden, echter niet bij de Brandenburger Tor, aan de grens van de Sow jet-sector, waar reeds eer der incidenten zijn voorgevallen. Gisteren zijn met een K.L.M.- vrachtvliegtuig, die eerste goederen schrijfmachines sinds de blok kade uit de Sowjetzóne op Schiphol aangekomen. OOST- EN WEST-BERLIJN. Dr. Suhr, de voorzitter van de West-Berlijnse gemeenteraad, heeft op een persconferentie verklaard, dat de West-Berlijnse autoriteiten over geen enkel onderwerp met de Oost- Berlijnse magistratuur zullen onder handelen, daar dit erkenning van „een onwettig lichaam" zou betekenen. Berlijn kon alleen herenigd wor- 'en indien de „stadssowjet" zoals Suhr de Oostelijke gemeenteraad noemde, onvoorwaardelijk aftreedt. twaalf wordt de blokkade van Ber- zich voor op een feestelijke viering, stad Helmstedt is druk in de weer om de te verwachten drukte het run op de hoofdstad te vrezen was, een snelle wagen heeft, de eerste hebben#de militaire bevelhebbers be ten rijden, die niet gepasseerd mag Z.H. de Paus heeft gistermiddag de Engelse prinses Margaret in een officieuze audiëntie ontvangen. Vaticaanse autoriteiten verklaar den, dat op wens van de prinses tij dens haar bezoek geen journalisten tot het Vaticaan werden toegelaten. De audiëntie, die gehouden werd in de particuliere bibliotheek van de Paus, duurde 20 minuten. De prinseg werd ontvangen met het ceremo nieel, dat aan koninklijke bezoekers wordt betoond. Zo waren in de 11 ruime vertrekken, die de Prinses doorliep, alvorens de bibliotheek te bereiken, detachementen van de Zwitserse en Palatijnse garde opge steld, die haar groetten. Na de audiëntie werd de prinses door monseigneur Callari di Vignale, die als pauselijk kamerheer optrad, rondgeleid door de Sixtijnse kapel. DE OPHEFFING VAN DE BLOKKADE VAN BERLIJN IrS.TEN DE MITTELLANO BRITSE £L°y> Hi ZONE j** C is BERLIJN IN HET TEKEN VAN DE OPHEFFING DER BLOKKADE Woensdagavond te middernacht zal de blokkade van Berlijn worden opgeheven. Op het station Grune- wald worden de goederentreinen gereed gemaakt. Bonn hoofdstad /an West-Duitsland Bonn, de Westduitse universiteits stad, waar Beethoven geboren werd, is gisteravond gekozen tot hoofdstad van West-Duitsland. De stemming in de Westduitse parlementaire raad leverde 33 stemmen op voor Bonn en 29 voor Frankfort. DE NIEUWE GRONDWET Vandaag komen de drie militaire gouverneurs jn West-Duitsland, Clay (V. S.), Robertson (Engeland) en Koenig (Frankrijk) te Frankfort bij een, om de goedkeuring van de grond wet voor West-Duitsland te overwe gen, aldus een woordvoerder van het Engelse militaire bestuur De regering van Beieren een staat die vanouds bekend is om zijn onafhankelijke neigingen zal het Westduitse parlement verzoeken een volksstemming uit te schrijven over de grondwet. De voorzitter van de openlijk separatistische Beierse par tij, die weigert de grondwet als bin dend te erkennen, wekt de leden op, de strijd voor de vrijheid van Beieren aan te binden. De regering wil de grondwet alleen erkennen, als twee derde van de Duitse staten haar aanvaardt. Indonesië-debat verdaagd Tot herfstzitting van Assemblée Dc kleine politieke commissie van de Algemene Vergadering der Ver enigde Naties heeft gisteren besloten het debat over Indonesië op voorstel van Australië en India uit te stellen tot de herfstzitting van de Algeme ne Vergadering. Het voorstel werd met een overweldigende meerder heid van stemmen aangenomen. Het Sowjet-blok stemde tegen. Malik (Sowjet-Unie) eiste, dat men de Indonesische en republikein se leiders zou horen. Hij sprak van een duidelijk te herkennen manoeu vre van de Nederlandse regering. Romoelo (Philippijnen) verklaarde, dat de afgevaardigde van de repu bliek. Palar, hen? had laten weten, aat hij thans geen verklaring wens te af te leggen. Malik beweerde, dat Palar beroofd werd van de kans om te spaken, omdat de republikeinse leiders in ballingschap op Banka verkeren. Palar zou hem Maandag gezegd hebben, dat hij geen bericht van zijn leiders had. ENGELAND ZWAAIT POLITIEK NAAR RECHTS. De zwaai naar rechts, welke aan de dag is getreden tijdens de ver kiezingen voor de graafschapsraden in Groot-Brittannië, welke in de af gelopen maand zijn gehouden, werd bevestigd door de gisteren binnen gekomen resultaten van de verkie zingen voor de stedelijke districts raden. Door het verkiezingshoofdkwar tier van de conservatieve partij wordt gemeld, dat de conservatieven tot dusverre 92 zetels hebben ge wonnen; 45 hiervan werden op de socialisten veroverd. Zes conserva tieve zetels gingen verloren. De socialistische partij won 32 ze tels, tegen een verlies van 84. De liberale partij won vier zetels en verloor er negen. De communisten wonnen niets en verloren twee ze tels. Onafhankelijke candidaten, die van conservatieve zijde werden ge steund, wonnen 23 zetels en verlo ren er 13. Onafhankelijke candida ten, die niet door de conservatieven werden gesteund, wonnen 20 zetels •en verloren er 57. VRUCHTELOZE BESPREKINGEN OVER VREDESVERDRAG MET OOSTENRIJK. Volgens Reuters diplomatieke medewerker zijn alle fundamentele problemen, welke verband houden met het opstellen van een vredes verdrag met Oostenrijk, na drie maanden van beraadslagingen te Londen tussen de vertegenwoordi gers der vier grote mogendheden, onopgelost gebleven. Gisteravond werd besloten, de besprekingen op te schorten. Volgens diplomatieke waarnemers was de afgelopen zitting der plaats vervangende ministers van Buiten landse Zaken van de „grote vier" de meest vruchtbare, die tot nu toe is gehouden. Er vonden 50 bijeen komsten plaats, welke geen enkel tastbaar resultaat hebben opgelevrd. De vier „plaatsvervangers" zu,llen ieder een afzonderlijk rapport over het verloop der besprekingen bij de ministers van Buitenlandse Zaken indienen. In England staken de mijnwer kers. De staking begon in een kleine mijn in Lancashire, nadat de directie geweigerd had, de arbeiders in het vervolg gratis steenkool voor per soonlijk gebruik mee te geven, zoals gebruikelijk was. Gisteren zijn de mijnwerkers van de laatste nog werkende mijn in Lancashire in staking gegaan. Alle 65 mijnen in dit steenkoolgebied lig gen stil en in het hele land staken nu 50.000 mijnwerkers. Het arbeidsgeschil heeft het land reeds 72.260 ton steenkool gekost, aldus heeft het Britse ministerie van brandstof en energie gisteren mee gedeeld. VELDMAARSCHALK MONTGO MERY IN NEDERLAND Veld maarschalk Lord Montgomery van El Alamin die korte tijd in Neder land verblijf- houdt, bracht heden morgen een bezoek aan de Britse ambassade in Den Haag. De beroem de en populaire veldmaarschalk en de Britse ambassadeur in Nederland Sir Philip Nichols, in een geani meerd gesprek, dat klaarblijkelijk de hond van de ambassadeur betreft. Concordaat met Joegoslavië? De „Daily Herald" meldt, dat een afgezant van het Vaticaan naar Joe- go-Slavië is vertrokken om te onder handelen over een Concordaat tus sen maarschalk Tito en de Rooms- Katholieke Kerk. Volgens het blad zou mgr. Stepinac, de aartsbisschop van Agram, die in October 1946 ge vangen gezet werd wegens „misda den tegen de staat", misschien spoe dig in vrijheid gesteld worden. Wij maken melding van dit bericht, vanzelfsprekend onder voorbehoud! De rode opmars in China DE PROVINCIE FOEKIEN BINNENGERUKT Het garnizoen te Sjanghai heeft heden medegedeeld, dat het geen con tact meer heeft met de regeringstroe pen, die Kasjan, 65 kilometer Zuid- westelijker, verdedigen. Kasjan néémt een sleutelpositie in de buitenste verdedigingslinie van Sjanghai in. De nationalistische troepen bewe ren een „beslissende overwinning" te hebben behaald te Lioeho, 30 Ion ten N.W. van Sjanghai, maar op de andere fronten winnen de commu nisten terrein. Naar gemeld wordt, zijn de com munistische troepen de provincie Foekien binnengerukt bij hun op mars naar het Zuiden. Buitenlanders te Foetsjou, tegen over Formosa, en te Hankou, de be langrijkste stad in Centraal-China, zijn begonnen te evacueren. Communistische strijdkrachten ter sterkte van ongeveer 10.000 man hebben een nieuwe aanval ingezet op de havenstad Tsingtao, waar de Amerikanen een marinebasis geves tigd hebben. In Noord-Kiangsi naderen de com munisten Nantsjang en Kioekiang. De provinciale regering van Kiangsi is van Nantsjang naar Kansjien, meer naar het Zuiden, uitgeweken. NED. VERLIEZEN IN INDONESIË De regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen de vol gende verliezen in Indonesië zijn gerapporteerd: KONINKLIJKE MARINE Gesneuveld 8 Mei: Mar 1 Z. M. H. F. van der Horst, afkomstig uit Nijmegen. Ie lt. der mar. G. H. W. Wou ters afkomstig uit Hilversum. KON. NED.-IND. LEGER Gesneuveld 17 April: Jav. sold. 2e kl. inf. Soedjono, afkomstig uit Indonesië Gesneuveld 19 April: Soend. sold. 2e kl. inf. Paat afk. uit Indon. Gesneuveld 20 April 1949: Jav. sold. Ie kl. inf. Disank afkomstig uit Indonesië. Jav. sold. Ie kl. inf. Kawan afkomstig uit Indonesië. Jav. sold. Ie kl. inf. Partopa- wiro, afkomstig uit Indonesië Jav. sold. 2e kl. inf. Goetoei afkomstig uit Indonesië. Jav. sold. 2e kl. inf. Kadar afkomstig uit Indonesië. Jav. sold. 2e kl. inf. Legiman afkomstig uit Indonesië. Jav. sold. 2e kl. inf. Masiman afkomstig uit Indonesië. Jav. sold. 2e kl. inf. Nakim afkomstig uit Indonesië. Jav. sold. 2e kl. inf. Soetomo afkomstig uit Indonesië. Jav. sold. 2e kl. inf. Soenoes afkomstig uit Indonesië. Jav. sold. 2e kl. inf. Sidjas afkomstig uit Indonesië. Bat. korp. inf. Soetagaloeng afkomstig uit Indonesië. Bat. sold. 2e kl. inf. Sitanggan afkomstig uit Indonesië. Amb. sold. Ie. kl. inf. Leatemia afkomstig uit Indonesië. Gesneuveld 21 April: Jav. sold. Ie kl. Amatsardi afkomstig uit Indonesië. Chin. mil. sold. Tan Tjiaw Ong afkomstig uit Indonesië. Tim. sold. 2e kl. inf. Wimpie afkomstig uit Indonesië. Gesneuveld 23 April: Amb. sold. 2 kl. inf. L. Lalu- rumele, afkomstig uit Indonesië Overleden t.g.v. oorlogsver wondingen op 23 April: Soend. sold. 2e kl. inf. Emen afkomstig hit Indonesië. DE RADIO-OORLOG. Officieel is medegedeeld, dat de B.B.C. een Oostenrijkse zender zal gebruiken voor het relayeren van haar program voor Zuidoost-Europa. Het betreft hier de Doblsender, die speciaal door de Duitsers ge bouwd is voor uitzendingen naar Zuidoost-Europa en de landen om de Middellandse Zee. Uitzendingen, onder meer in het Hongaars, Ser visch, Tsjechisch en Italiaans, zullen worden verzorgd. ONGEVAL IN CIRCUS. Friedrich Hermsen, de 35-jarige Nederlandse trapezewerker, bekend onder de naam „de grote Trisco", is Vrijdag tijdens een circusvoorstel ling te New York van 12 meter hoogte naar beneden gestort. Zijn toestand is thans bevredigend. Aan vankelijk d^cht men, dat de artist zijn rug gebroken had, doch de ver wondingen beperken zich tot een gebroken linker arm en twee ge broken ribben. De val werd veroorzaakt doordat tegen het eind van de toer de stand van de trapeze brak. Hermsen is onder meer verbonden geweest aan het circus van Barnum en Bailey. PRINS CHARLES VIJF MAAN DEN De vijf maanden oude prins Charles met zijn ouders in Buckin- ham Palace. £en fcoAAeltye... De ondeugd vertoont zich vaak als de aap van de deugd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1