3)e GcicbeSoii^cmt Een spoedige opheffing der Berlijnse blokkade? Washington optimistisch omtrent Indonesië Tsjang Kai Sjek treedt weer op Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. YVlLMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" DONDERDAG 28 APRIL 1949 40ste JAARGANG No. 11680 Republiek moet niet overvragen, zegt Amerika Bur. Papengracht 32, Telei. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 Abonnementsprijs 0.32 p. w., 11.40 p. mnd., 14.15 p. kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert.: 15 et. p. m.m. Telefoontjes 11.50 De eenheid in de politiek IN een interessant julbileum-num- mer van „De Nieuwe Eeuw" ter gelegenheid van het dertigjarig be staan van dit weekblad (levendig ligt in ons geheugen het enthousias me, waarmede we indertijd de eer ste nummers van de N. E. begroet ten) schrijft prof. mr. C. P. M. Rom- me een artikel over de „noodzake lijke eenheid in de politiek" en be toogt de heer Ch. Weiter dat naar zijn mening onder de katholieken niet een éénheid in politieke organisatie kan bestaan, omdat de katholieken over zogenaamde vrije vraagstukken „ver schillend niogen en naar de natuur der dingen: moeten denken". Uit de verdere beschouwing van de heer Ch. Weiter citeren wij: „Men voere niet aan, dat een politieke differentiatie de macht en de invloed der Katholieken ongunstig zou beïnvloeden. Of wil men beweren, dat het de invloed der Katholieken in Nederland heeft geschaad, dat Van Schaik en de zijnen in 1923, tegen het ordewoord van mgr. Nolens in, tegen de Vlootwet stemden en het bevriende Kabi net Ruys ten val brachten? Het ware een onvruchtbaar en zelfs noodlottig streven in de cul tuur zowel als in de politiek een eenheid te propageren, die niet bestaat en niet bestaan kan, zo lang mensen mensen zijn. Lo gisch acht ik de erkenning van verscheidenheid, met als over koepeling de eenheid ten aan zien van alles wat geloof en ze den betreft". De heer Weiter herinnert aan de stemming inzake de Vlootwet, waar bij de Katholieke partij uiteenviel en Van Schaik c.s. een Kabinetscrisis veroorzaakten. Juist met deze (en soortgelijke!) herinneringen voor de geest, zouden wij de heer Weiter kunnen vragen: Wil men beweren, dat het de één heid in de politieke organisatie der katholieken heeft geschaad, dat de leden van die organisatie niet altijd in het resultaat van hun onderlinge besprekingen tot éénheid kwamen? Wil men beweren, dat het de één heid in welke organisatie dan ook per se moet schaden, als de verschei denheid van meningen ook naar bui ten blijkt? Wij zien niet in, dat het feit, dat wij natuurlijk aanvaarden dat er onder katholieken over politieke kwesties verschillend wordt gedacht, een beletsel moet zijn voor de een heid in politieke organisatie, voor welke eenheid vele motieven, ont leend zowel aan 's lands belang als aan het belang van de Kerk, kunnen worden aangevoerd. IN DE MAAND APRIL RUIM 75.000 PERSONEN DOOR DE H. VADER IN AUDIëNTIE ONTVANGEN. Het aantal personen, dat door Z. H. Paus Pius XII gedurende de maand April in audiëntie werd ontvangen, gaat paar schatting de 75.000 te bo- ven. In dit cijfer zijn ook de kinderen begrepen, die de H. Vader op Zijn gouden priesterjubileum begroetten, doch niet de duizenden, die de 2 H. Missen bijwoonden, die de H. Vader op Passie-Zondag in de basiliek van de Sjnt Pi eter opdroeg. Onder het grote aantal personen, die vorige week Woensdag door Z. H. de Paus in algemene audiëntie werden ontvangen, bevonden zich pelgrims uit geheel Europa. Mannen en vrouwen van verschalende landen verheugden en verbaasden zich er over door de H. Vader in hun eigen taal te worden toegesproken. Zonder enige moeite ging de H. Vader van het Italiaans over in het Engels, Duits, Frans en Spaans. Onder de bezoekers bevond zich een groep van 325 Amerikaanse zee lieden die deel uitmaakten van de bemanningen van het vliegdekschip Philippine Sea, de kruiser Yellowsto ne en de destroyer Green. Een ande re grote groep bestond uit 400 Zwe den, die voor een excursie naar Ro me waren gekomen. Bij deze Zwe den was geen enkele Katholiek. MGR. J. GROEN DE PAS BENOEMDE VICARIS VAN BANDJERMASIN IN NEDERLAND AANGEKOMEN VOOR BISSCHOPSWIJDING. De Apostolische Prefectuur van Bandjermasin (Zuid-Oost Borneo), die onder leiding staat van de Neder landse provincie van de missionaris sen van de H. Familie, is, zoals het K.N.P. reeds meldde, tot Vicariaat verheven. De nieuwbenoemde Vica ris, mgr. J. Groen M.S.F., titulair bis schop van Sbida, die geboortig is uit Groothuizen bij Avenhorn (N.-H.), zal binnenkort in Nederland zijn bis schopswijding ontvangen. Mgr. Groen arriveerde Woensdag, 27 April, per K.L.M.-vliegtuig op Schiphol. Malik stelt twee voorwaarden ÏACOB MALIK, Russisch gedelegee rde bij de V.N., heeft Philip Jessup, de reizende ambassadeur der V.S., mondeling de verzekering gege ven, dat de Sowjet-Unie de blokkade van Berlijn zou opheffen op twee voorwaarden, die dezer dagen dood Tass, het Sowjet-Russische nieuws bureau, werden bekend gemaakt, zo meldt de correspondent van de „New York Times" te Lake Succes. Deze voorwaarden zijn, dat de V.S. Engeland en Frankrijk gelijktijdig de tegenmaatregelen, die genomen werden als antwoord op de Russische beperkingen van het verkeer over land en te water, zullen opheffen en zij zullen instemmen met een datum voor een bijeenkomst van de ministers van buitenlandse zaken der „Grote Vier" over de kwestie Duitsland. REEDS BINNEN 'N PAAR DAGEN? Drew Middleton, de correspondent van de „Times", zegt in een bericht uit Berlijn, dat een hoge Amerikaanse functionaris voorspelde, dat de blok kade in de komende drie of vier da gen zou worden opgeheven. De cor respondent van de „Times" te Lake Success verklaarde van betrouwbare zijde vernomen te hebben, dat Jessup zeer optimistisch gestemd was na zijn onderhoud met Malik in het gebouw van de Sojwet-Delegatie te New York. DE EERSTE BUS. De eerste bus, die een ononderbro ken reis van Berlijn naar de Weste lijke zónes gemaakt heeft, is gisteren met passagiers te Hannover aangeko men. De inzittenden zeiden, dat zij bij het Sowjet-Russische controle-station Marieborn „zeer beleefd ontvangen" waren en hun reis 30 minuten later hadden kunnen voortzetten. De terugreis met passagiers naar Berlijn is eveneens zonder stoornis verlopen. Van de zijde der Duitse „Reichs- bahn" te Hannover werd verklaard, dat alle oorbereidingen voor de her vatting van het spoorwegverkeer naar Berlijn getroffen zijn. Treinen met steenkool zullen voorrang krij gen. Naar de West-Berlijnse politie mee deelt is het verkeer in de Berlijnse waterwegen gisteren tijdelijk stilge legd, toen Sowjet-Russische officie ren aan de sluizen van Ploetzensee in de Franse en Charlottenburg in de Britse sector verschenen, waar zij aken, die door de luchtbrug aange voerde goederen inhadden, aanhiel den. Na een uur trokken de twee groe pen zich terug en konden de schepen verder varen. LUCHTBRUG NOG NIET AFGEBROKEN. Als de blokkade van Berlijn wordt opgeheven, zullen Amerika en Enge land desalniettemin voorlopig voort gaan met de luchtbrug en wel om de volgende redenen: 1. De luchtbrug zal worden aange houden als een politiek wapen om te bewijzen dat de Westelijke ge allieerden Berlijn onder alle om standigheden van voedsel en grondstoffen kunnen voorzien. 2 Ze zal worden gebruikt om voor raden aan te leggen voor het ge val- de Russen de blokkade weer instellen. 3 De geallieerden willen de lucht brug gaande houden, opdat er geen tijd wordt verknoeid met voorbe reidingen, wanneer de vier-mo- gendheden-besprekingen over Duitsland eventueel mislukken. LONDEN BLIJFT WANTROUWIG. Volgens de Londense correspondent van „Trouw toont men in Engelse regeringskringen geen uitgésproken optimisme over het aanbod van Mos kou. Dit betekent niet, dat men niet met de Sowjets zou willen samen werken om een unificatie van Duits land tot stand te brengen, maar men vertrouwt de Sowjets niet. Clay gaat volgende maand heen Van de zijde van het Witte Huis is gisteren meegedeeld, dat generaal Lucius D. Clay binnen dertig dagen van zijn functie als Amerikaans militair gouverneur van Duitsland zal worden ontheven. Gezegd werd, dat generaal Clay's verzoek om ontslag is ingewilligd. Verwacht wordt, dat de Amerikaan se minister van Defensie, Louis Johnson, deze week Clay's opvolger zal benoemen. INSTORTEND CAIRO De woningtoestand schijnt in Cairo niet bepaald best te zijn. In 24 uur tijds zijn in de stad twee huizen in elkaar gzakt, waarbij 15 personen gedood werden en 93 anderen ge wond. Een ambtenaar van de dienst van openbare werken verklaarde te genover verslaggevers, dat waar schijnlijk 1000 huizen te 'Cairo zou den instorten, indien niet onmiddel lijk de nodige stappen werden ga- nomen, om dit, te verhinderen. Sovjets sluiten de Berlijnse sluizen Volkomen :n tegenstelling met alle optimistische berichten over de a.s- opheffing der Berlijnse blokkade, wordt heden uit Berlijn gemeld, dat vanmorgen voor de tweede maal bin nen 24 uur door ingrijpen van SoW' jet-Russische zijde het verkeer op di West-Barlijnse waterwegen gestag- viaduct, neerd is. Gisteren, Woensdag werden zoals gemeld vier binnensche pen te Ploetzensee in de Franse sec tor aangehouden door Sowjet-Russi sche officieren, doch later weer vrij gelaten. Hedenmorgen echter^arriveerde een groep Sowjet-Russische manschappen, met tommyguns gewapend, bij de sluis van Charlottenburg in de Britse sector en hield daar vier binnensche pen aan, die op weg waren naar het vliegveld Gatow om luchtbruggoe deren te laden. Drie van de hedenmorgen aange houden schepen behoren aan een Ne derlandse firma, die zich bezig houdt met het transporteren van steenkool van het vliegveld naar dq opslag^, plaatsen in de Westelijke sectoren van Berlijn. Het vierde schip staat onder Britse zeggenschap. Aan Britse functionarissen, die ter plaatse kwamen, werd van Sowjet- Russische zijde medegedeeld, dat geen schepen zouden worden doorgelaten zonder vertoon van een speciale, door de Sowjets uitgegeven groene pas. Ondertussen werd door het Duitse hoofdbureau van politie in de Weste lijke sector van Berlijn medegedeeld, dat ook de sluis bij Ploetzensee in de Franse sector gesloten was en dat al daar nog drie schepen werden vast gehouden „Er staan speciale politie-afdelin- gen op post bij alle sluizen'' aldus werd door »'.e politie aan Reuter me degedeeld, „doch zij kunnen niet veel meer doen dan toekijken". SLUIZEN BIJ TIEL VORDEREN Bij Tiel is men bezig met de bouw van sluizen voor het Amsterdam- Rijnkanaal, Door middel van een bronbepaling wordt het water uit de 500 meter lange put gehouden, waar in 4800 betonnen palen moeten wor den geheid. Op de voorgrond de be tonconstructie voor de grote sluis aan de Waalzijde, in het midden'drie •heimachines bezig met het heien van betonnen palen, en op de achter- *j grond het nieuwe in aanbouw zijnde OM DE 2 MAANDEN EEN REVOLUTIE. Sinds enkele dagen geleden een samenzwering tegen de regering van Lopez werd ontdekt, zijn in Para guay velen gearresteerd, zo wordt uit plaatsen aan de Argentijnse grens bericht. De meesten dezer werden aangeduid als aanhangers van generaal Morinigo, de voorma lige dictator van Paraguay, die sinds Juni in ballingschap te Buenos Aires vertoeft. Lopez, die in Februari de macht in handen nam, verwacht 14 Mei als president beëdigd te worden. Naar verluidt heeft hij te Asuncion be kend gemaakt, dat de regering in staat is elke opstand te bedwingen. Paraguay heeft de laatste 14 maanden 7 revoluties beleefd. India en het Brits Gemenebest In een officieel communiqué over de te Londen gehouden conferentie van de ministers-presidenten der leden-staten van het Gemenebest is gisteren meegedeeld, dat de rege ring van India de andere Dominions in kennis heeft gesteld van de arti kelen in de Indiase ontwerp-grond- wet; die tot gevolg zullen hebbei>, dat India een souvereine, onafhan kelijke republiek zal worden. De regering van India heeft ech ter verklaard, dat India verlangt volledig lid van het Gemenebest te blijven en de ioning te erkennen als het symbool van het vrije ver band der ledenstaten en als zodanig als het hoofd van het Gemenebest. De regeringen van de andere le den van het Gemenebest, de basis van wier lidnvaatschap niet veran derd is, blijven India als medelid erkennen. Deze constitutionele kwesties zijn het enige onderwerp van bespre king geweest op de voltallige bij eenkomsten van de premiers, aldus het communiqué. De Republiek gewaarschuwd tegen overvraging DE RAPPORTEN, DIE UIT BATAVIA te Washington worden ontvan gen over de vorderingen, welke gemaakt worden in de besprekingen tussen Nederland en de Republiek, hebben er toe geleid, dat de Ameri kaanse autoriteiten, die bij deze kwestie betrokken zijn, een iets optimis tische gevoel hebben op het stuk van de mogelijkheid, dat het Indonesi sche vraagstuk binnen niet te lange tijd tot een oplossing zal worden ge bracht, aldus seint de diplomatieke corresp. van Aneta te Washington. Het Nederlandse aanbod voor de terugkeer van de republikeinse rege ring naar Djokja, wordt te Washing ton algemeen gewaardeerd als een stap in de goede richting en als een oprechte poging, om met de toestand Radio-rede tot de Chinezen /■^ENERALISSIMUS Tsjiang Kai-Sjek heeft gisteren op dramatische wijze de toestand van afzondering, waarin hij drie maanden heeft verkeerd, beëindigd. In een radiore de heeft hij de nationalisten opge wekt „stand te houden" en de strijd degen „communistische tyrannie" voort te zetten Onmiddellijk na de radiorede werd gemeld, dat hij zich per vliegtuig naar Sjanghai had begeven om met hoge regeringsperso nen de verdediging van de stad te bespreken. Sjanghai is aan de land zijde bijna door de communistische legers ingesloten en volgens de laat ste berichten is de generalissimus dan ook weer vertrokken naar Amoy. in groten getale de staat Kengtoeng binnenkomen, aan 'de Oostgrens van Birma. Communistische guer-illa- troepen, die de deserteurs achter volgden, zouden dorpen aan de grens -hebben geplunderd. Tsjiang voorspelde in zijn spraak een „uiteindelijke ning" voor de regeringstroepen bin nen drie jaar. Nu de communisten de Jangtse waren overgestoken, zouden zij voor ingewikkelde, mili taire, politieke en economische pro blemen komen te staan, die tot hun onvermijdelijke nederlaag zouden leiden. Tsjiang beloofde zijn volle dige stdun aan de waarnemende pre sident Li en aan premier Ho. De communisten hadden dezelfde fout begaan als de ^Japanners door de voorstellen tot een vreedzame rege ling af te wijzen. Waarnemers geloven, dat de na tionalisten zo nodig zullen terugval len op belangrijke bruggeroofden aan de Zuidkust, zoals Ningpo, Foet- sjou, Amoy en Kanton, waar zij ge bruik kunnen maken van de lucht en marine-strijdkrachten op formosa Volgens de laatste officiële berich ten over de toestand bij Sjanghai is een leger van 2.000 communisten met succes door de regeringsstrijd kracht enaangevallen. Uit regeringsgezinde bron te Ran goon wordt gemeld, dat deserteurs uit nationalistische leger van China SOETSJOU BEZET Naar vandaag officieel bekend ge maakt is, zijn communistische troe pen Soetsjow, een spoorwegcentrum 96 km ten Westen van Sjanghai, bin nengetrokken. Daarna is een com munistische troepenmacht van vier duizend man begonnen door te stoten van Soetsjow uit naar het Oosten langs de spoorlijn Nanking-Sjang- hai.Op ongeveer vijftien kilometer ten Oosten van Soetsjow, bij Weiting vinden schermutselingen plaats. BRITSE LUCHTBRUG VOOR SJANGHAI Naar te Sjanghai verluidt, zou de RAF voorbereidingen treffen om ten behoeve van de Britse kolonie te Sjanghai een nood-luchtbrug in het leven te roepen. Vlieguigen van de RAF te Hongkong en Singapore zou den gereed staan om naar Sjanghai te vertrekken. Naar men schatte zou, indien nodig, de Britse kolonie in twee dagen tijds geëvacueerd kun nen worden. in Indonesië i de impasse te gera ken. Naar de mening van gezagheb bende kringen in de Verenigde Sta ten dient hiertegenover te staan een even oprechte reactie van de repu blikeinen, die naar hun mening deze gelegenheid dienen aan te grijpen om te tonen, dat ook zij worden geleid door de zeer ernstige wens tot een spoedig uit de weg ruimen van alle bestaande meningsverschillen. In welingelichte kringen te Was hington is men van mening, dat zon der veel moeilijkheden een voor bei de partijen aanvaardbare oplossing kan worden bereikt en dat dan de weg geheel vrij zal zijn voor verdere overeenstemming. De Amerikaanse regering is zich thans blijkbaar wel bewust geworden van de mogelijkheid, dat sommigen der republikeinse leiders door de voor de republikeinen gunstige stem ming in de recente debatten in de Veiligheidsraad en de Verenigde Na ties in het algemeen, in de verleiding zouden kunnen komen om te trachten Nederland tot onredelijke concessies te brengen. Indien dergelijke pogin gen inderdaa zouden worden onder nomen, dan zou het volgens inlichtin gen van Aneta's diplomatieke corres pondent niet verrassend zijn, indien de Amerikaanse regering sterke pres sie zou uitoefenen op de republikei nen om hen ervan te overtuigen dat dit „overvragen" hen wel eens de sympathie van verschillende leden van de Verenigde Naties zou kunnen kosten. In het bijzonder met het oog op de recente successen, door de Chi nese communisten behaald, heerst in Washington het gevoelen, dat men niet kan toelaten, dat het Indonesi sche vraagstuk nog veel langer sle pend kan worden gehouden om rede nen, welke hiertoe niet direct nood zaken. Een koJtAeÜfe.... In de eenzaamheid kan de mens het geluk hebben, zichzelf te vinden en zichzelf te zijn; de eenzaamheid kan óók een gevaar zijn voor gees telijke en zedelijke ontsporing. Ontnuchtering in België Geen sensationele wending in koningskwestie Gisteravond is na een ongewoon kortstondige kabinetszitting te Brus sel in een officieel communiqué aan gekondigd. dat de ontmoeting tussen koning Leopold III en zijn broer prins-regent Karei een zuiver infor matief karakter droeg. De tekst van het communiqué luidt als volgt: „De minister-president en de minister van Justitie hebben hun collega's ter kennis gebracht, dat zij aan de koning verslag hebben uitge bracht over de toestand in het land, in het bijzonder wat de koningskwes tie aangaat. De koning heeft van de verklaringen der ministers goede no ta genomen." Volgens de minister van Binnen landse Zaken, Pierre Vermeylen, wa ren de ministers verbaasd geweest oyer de voorbarige gevolgtrekkingen, die in het land waren gemaakt. Hij zeide, dat het onderhoud op verzoek van de koning tot stand was geko- In Belgische politieke kringen neemt men evenwel aan, dat de reac tie in een deel van het land de ko ning heeft doen inzien, dat zijn terug keer op de troon geen gemakkelijke zaak is. De besprekingen zouden dit inzicht nog versterkt hebben. Volgens sommige geruchten zou de koning vóór de a.s. verkiezingen nog een proclamatie tot de Belgische be volking richten. Minister Vermeylen gaf in een persgesprek toe, dat zulks inderdaad niet uitgesloten is. In deze proclamatie zou Leopold III volgens een Brussels blad nogmaals zijn zienswijze over de koningskwestie uiteenzetten en opnieuw de verzeke ring geven, dat hij zijn constitutio nele plichten niet wenst te verzaken. Het weinig zeggende officiële rege ringscommuniqué zal de meeste Bel gen lelijk ontnuchteren. Algemeen zullen deze echter wel vermoeden, dat in dit communiqué lang niet alles gezegd is. De socialisten zullen nu waar schijnlijk victorie kraaien en bewe ren, dat het aan hun dreigementen te danken is, dat de koning thans niet terugkeert. Zoals men weet, hadden de socialisten een algemene staking aangekondigd in geval van een „roya listische staatsgreep". In rechtse kringen legt men inmid dels een groeiende ontevredenheid aan de dag over de hatelijke en aan matigende houding van de socialisten die veel meer hun revolutionnaire principes dan de nationale belangen op het oog hebben. RELLETJES IN CALCUTTA. De politie van Calcutta heeft gis teren gevuurd op een verboden communistische demonstratie. Zeven personen werden gedood en negen gewond. Eerst had de politie charges met stokken uitgevoerd en vervolgens gebruikte zij traangas. Toen de de monstranten handgranaten naar haar wier-pen, twee trams in brand staken en eert bus met stenen be schadigden, vuurde zij. De demonstratie was een sympa thiebetoging m*et de communisten in de gevangenissen van West-Benga len, die in hongerstaking zijn ge gaan. Z.-AFRIKA'S PREMIER OP SCHIPHOL. Hedenochtend even over half elf is met de „Tafelberg" van de South African Airways de Zuid-Afrikaan se premier dr. Daniel Malan met zijn echtgenote op Schiphol aangekomen. Dr. Malan zal een dag in Neder land blijven. Morgen vertrekt hij naar Berlijn, eveneens voor een een daags bezoek. Het gezelschap begaf zich onmiddellijk na de landing in de gereedstaande auto's op weg naar Den Haag, waar de lunch gebruikt werd in hotel des Indcs. Voordien zou dr. Malan een bezoek brengen aan de minister-president dr. Drees. Hedeniriiddag maakt hij zijn opwach ting bij H. M. de Koningin. Op de te rugtocht van Soestdijk naar Den Haag zou het gezelschap een tocht door de bollenvelden maken. Van avond zal hij aan een diner de gast zijn van minister Stikker. Morgen vertrekt hij naar Berlijn om daar de luchtbrug te bezichtigen, waaraan ook Zuid-Afrikaners meewerken. EEN WEEKJE LANGER WACHTEN OP DE HOLLANDSE NIEUWE. De redersvereniging voor de Ne derlandse haringvisserij heeft gister avond in Den Haag in een buitenge wone ledenvergadering met overgrote meerderheid van stemmen besloten, het eerste gedeelte van de haring vloot niet op 17, maar op 24 Mei zee te doen kiezen. Het tweede gedeelte zal op 31 Mei en het derde gedeelte op 7 Juni uitvaren. Deze wijziging is aangebracht op grond van de overtuiging dat', als men vroeger naar zee gaat, onrijpe maatjesharing zou worden aange voerd hetgeen aan de naam van de „Hollandse nieuwe" afbreuk zou doen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1