SteftzicbeSotvfca/nt Verademing De Indonesische kwestie op de agenda De Westerse Unie krijgt Amerikaanse hulp Een Westduitse Federale Republiek Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN ZATERDAG 9 APRIL 1949 40ste JAARGANG No. 11665 Een Westdüitse federale republiek WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" Bur. Papengracht 32, Telei. 20015, Xdm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd-, 14.15 p. kwart. Franco p. p. i 4.90 - Advert 15 ct. p. m.m. Telefoontjes 11.50 ^E SPANNING is er uit. Wij bele ven dezer dagen weer eens één van die periodes, waarin alle span ning geweken schijnt uit de interna tionale belangstelling; dagen waarop de lezer zijn lijfblad dichtvouwt met de opmerking, dat er niets bijzonders in staat. Kravchenko heeft zyn proces ge wonnen; niets bijzonders, kon men zien aankomen; het sensatie-pro ces is uitgegaan als een nachtkaars. De Berlijnse koude oorlog laat de mensen koud; op één of andere ma nier zal er wel eens een eind aan komen. Het Palestijnse vraagstuk heeft zichzelf opgelost; men vecht nu al leen nog maar met woorden, de wa pens rusten. In China loopt de burgeroorlog op z'n laatste benen; het gaat er nu nog maar om of Nanking zich al of niet onvoorwaardelijk aan de communis ten zal overgeven. Het geval is toch hopeloos. In Indonesië wordt onderhandeld over de deelneming van de Republiek aan de Rondetafelconferentie; het wordt weer een schaakspelletje om de gunstigste stelling te veroveren. Als het zover is, zullen wij er wel meer van horen. Zo kunnen wij doorgaan. Hevig brandende kwesties zijn uitgebrand, andere smeulen nog en zullen straks wel wear oplaaien. En toen is deze week een uiterst belangrijke week geweest. Denken we slechts aan Maandag jl., toen het Noord-Atlantisch Pact te Wash ington werd ondertekend dóór twaalf ministers van buitenlandse zaken. Het klinkt misschien para doxaal, maar is deze waarlijk histo rische gebeurtenis niet eitigszins de oorzaak van de verslapte internatio nale belangstelling? De spanning is weggevallen, de angst van de vol ken voor een eventuele overval van uit het Oosten is verdwenen. Over de Oceaan heen hebben de oude en de nieuwe wereld elkaar de hand gereikt en plechtig beloofd, elkaar te helpen. Tegenover de zekerheid van onze gezamenlijke kracht is het spookbeeld van de oorlog vervlogen. Het gevoel van ontspanning, van op luchting is algemeen en dat laat zich •niet verjagen door het kabaal, dat de Russen en hun aanhang gemaakt hebben wegens het z.g. agressieve ka rakter van het Pact. De noodzakelij ke aanvulling en veiligstelling van de Marshall-hulp is bereikt, want de wederopbouw van de Westelijke sta ten op de basis van de Marshall-hulp kan moeilijk effectief zijn, als de bouwers ieder ogenblik door een al arm worden opgeschrikt en moeten werken in een voortdurende vrees, dat hun werk vandaag of morgen weer vernietigd zal worden. Op dezelfde dag, dat het Atlan tisch Pact werd ondertekend heb ben wij te Utrecht het één-jarig be staan van de Marshall-hulp voor Neaerlancl herdacht en daarbij sym bolisch de verbondenheid van beide tot heil van Europa en van geheel de wereld uitgedrukt. Zeker, de ware betekenis zowel van de Marshall-hulp als van het Atlantisch Pact zal later pas ten volle blijken. Indien werkelijk een tijd perk van vrede en bloei is ingetre den zal de zegenrijke werking van deze twee -grote concepties kunnen worden erkend. Tot zolang zullen wij ook in Nederland nog alles moeten doen om het zover te bren gen. De Marshall-hulp veronderstelt een grote mate van zelf-inspanning en ook het Atlantisch Pact op zich zelf slechts papier eist van ons, dat wij het inhoud en sterkte geven. De prijs van onze veiligheid moet mede door onszelf betaald worden. Maar die veiligheid is zulk een prijs waard. 1Ï7ELK EEN PRIJS wij anders be- taald zouden hebben, werd deze week weer eens met een betrekkelijk klein voorvalletje geillustreerd. De minister van economische zaken van Bulgarije Kostof is nl. afgezet en mo gelijk zelfs gearresteerd ofschoon dat laatste werd tegengesproken omdat hij zo „onvriendelijk" was te genover Moskou. Dat hij niet bepaald vriendelijk is geweest, laat zich begrijpen, als men weet hoe meedogenloos Moskou zijn satellietstaten uitzuigt met mede werking van zijn communistische handlangers. Soms wordt het zo'n minister hoe orthodox braaf com munist hij overigens is toch wel eens al te gortig en dan is hij niet „vrienedlijk"ê genoeg en gaat hij de laan uit. Dat uitzuigproces vindt plaats via de handelsverdragen, die alle satel lieten worden opgelegd. Eerst wor den die verdragen in grote trekken vastgelegd en lijken ze vrij behoor lijk; de prijzen en nadere bijzonder heden zullen dan later wel tot in de tails worden geregeld. Maar dan komt de aap uit de mouw. Moskou ontbiedt dan een handelsdelegatie, maar waakt er zorgvuldig voor, dat in die delegatie geen mannen met ruggegraat en al te grote kennis van Vrienden van Indonesië krijgen nu een kans, zegt Palar /■BISTEREN heeft de bestuurscommissie van de Algemene Vergadering der Verenigde Naties besloten de Indonesische kwestie op de agen da van de Algemene Vergadering te plaatsen. Elf gedelegeerden stem den voor, België stemde tegen, Engeland en Frankrijk onthielden zich van stemmen. Tijdens het voorafgaande debat verklaarde Setaivad (India), dat de kwestie van vitaal belang was voor millioenen Zuidoost- Aziaten. Hij was van mening, dat de behandeling in de Algemene Ver gadering, de kracht van de Veiligheidsraad zou versterken en van in vloed zou zijn op de handelwijze van beide partijen. Dr. v. Royen vertrokken „DE ATMOSFEER WORDT ERDOOR VERGIFTIGD". Palar (Republiek) wilde de vrien den van Indonesië in de Algemene Vergadering een kans geven om zich voor de republikeinen uit te spreken, om Nederland aan te tonen, hoe de rest van de wereld tegenover hun niet naleven van de resolutie van de Veiligheidsraad staat. Malik 'Sowjet- Unie) verzette zich tegen het voor stel van voorzitter Evatt (Australië) om Nederland een verklaring te la ten afleggen. De voorzitter besloot echter de Ne derlandse afgevaardigde, jhr. mr. J. W. M. Snoeck Hurgronje, het woord te geven. Deze zeide; „Mijn land doet een beroep op de commissie de Indo nesische kwestie niet op de agenda te plaatsen. De Veiligheidsraad heeft een weg aangegeven, die mogelijk en wij hopen het tot een oplossing van het probleem zal leiden. Wanneer de Assemblee thans een discussie be gint, zal dat een inmenging betekenen juist op het moment, dat de partijen besprekingen te Batavia openen. Het zou het succes van deze voorbereiden- conferentie in gevaar kunnen brengen". „Dr. Van Royen is onderweg naar Batavia en wij hopen, dat de con ferentie spoedig zal beginnen. Bespre king van de kwestie op het ogenblik zou de atmosfeer zeker vergiftigen en de partijen onnodig tegen elkaar opzetten". Engeland en China stemden in met het gemeenschappelijk verzoek van India en Australië, doch wensten uit stel in afwachting van het verloop der voorlopige besprekingen te Ba. tavia. Deze motie werd met negen stemmen tegen afgewezen. Véór stem den Engeland, Frankrijk, België en Canada. Amerika onthield zich van de stemming. De commissie heeft verder met ne gen tegen drie stemmen, bij twee ont houdingen, besloten het verzoek van Israël, om als lid tot de V. N. te mo gen toetreden, rechtstreeks te ver wijzen naar de Algemene Vergade ring, die thans in voltallige zitting bijeen is. Uitgeleide gedaan door de minis ters Stikker en Lieftinck. en de heren Lovink en dr J. P. Bannier is dr J. H. van Royen met zijn adviseurs mr N. S. Blom, mr H. L. 's Jacob en mr C. J. van Schelle met het Indonesië- vliegtuig van de KLM vanmorgen naar Batavia vertrokken om het voorzitterschap van de Nederlandse delegatie voor de voorbereidende be sprekingen in Batavia te aanvaar den. Het is niet de eerste maal dat dr van Royen naar Indonesië gaat in 1939 was hij daar reeds, toen hij als een officiële functie. In 1935 en in gezantschapssecretaris aan H.M.'s ge zantschap e Tokio was verbonden. Wat betreft de besprekingen, die te Batavia zullen worden gehouden, zeide dr van Royen, dat volgens het Nederlandse standpunt de drie pun ten van de „ruling" van de Veilig heidsraad door Nederland als één ge heel worden gezien. Hij zeide, dat deze drie punten alle besprok enzullen worden en o 'er alle drie punten een beslissing zal moeten wordèn genomen. De beslissing van de Assemblee Jer Verenigde Naties het Indonesische probleem alsnog op de agenda te plaatsen, achtte dr van Royen in strijd met de geest van het Charter van de Verenigde Naties. Evenals bij zijn aankomst uit New York zeide dr van Royen dit te beschouwen als een poging tot het maken van propaganda tegen Ne derland. „Ik hoop inmiddels, zo ver volgde hij, dat deze beslissing geen invloed zal hebben op de besprekin gen te Batavia. Mocht dat name"'ijk wel het geval zijn, dan ben ik er van overtuigd, dat deze invloed voor ons ongunstig is." De Marshall-hulp De Amerikaanse Senaat heeft Vrijdagavond de verlenging van de Marshallhulp voor een jaar aan vaard. Aanbevelingen aan het Congres J^E VIJF LANDEN van de Westerse Unie Engeland, Frankrijk, Bel gië, Luxemburg en Nederland hebben de Verenigde Staten militair- re hulp verzocht en terstond ten antwoord gekregen, dat de Amerikaan se regering bereid is, het Congres aan te bevelen, militaire en financiële bijstand te verstrekken voor het uitvoeren van de defensieprogramma's. Noorwegen, Denemarken en Italië kregen op hun desbetreffende ver zoeken een gelijke toezegging. De Amerikaanse regering verwacht zo spoedig mogelijk een gedetailleerde lijst van de militaire behoeften van elk land voor het iaar 1949'50. Acheson, de minister van Buiten landse Zaken, heeft de verzoeken en de toezegging met een krachtig plei dooi ondersteund. Het Witte Huis heeft gisteren bekendgemaakt, dat president Truman het Atlantisch Verdrag, overeenkomstig welks be palingen deze hulp zal worden verleend, de komende week, waarschijn lijk Maandag, aan de Senaat zal toezenden ter ratificatie. DE NIEUWE R.K. KERK IN ZE- I Bartholomeuskerk is thans herbouwd VENBERGSCHEHOEK In de en zal op 9 Mei a.s. door de bisschop oorlog werd de R.K. kerk in Zeven- van 's-Hertogenbosch, mgr W. P. A. bergschehoek geheel verwoest. Deze I M. Mutsaerts, worden ingezegend. Volwaardig deelgenoot in Europese economische samenwerking ENGELAND, Frankrijk en de Verenigde Staten hebben gisteren een overeenkomst getekend, waarin de Duitsers het recht wordt verleend tot het stichten van een „Federale Republiek" over te gaan, die de be zettingszones in West-Duitsland zal omvatten. Er zal een bezettingssta tuut worden uitgevaardigd, waardoor een „democratisch zelfbestuur" zal worden verzekerd Na de stichting der Republiek zal het geallieerde mi litaire bestuur in West-Duitsland als zodanig worden opgeheven. Daar voor in de plaats komen Britse, Franse en Amerikaanse autoriteiten, die ieder onder een hoge commissaris komen te staan, die tezamen het toe komstig controlerende lichaam zullen vormen. Er zullen bezettingstroe pen onder militaire bevelhebbers in West-Duitsland gelegerd blijven. Het antwoord van het Amerikaan se departement van'Buitenlandse Za ken .was vervat in een nota, die aan elk land afzonderlijk werd gericht. Volgens deze nota zal rekening ge houden worden met de kracht, die ieder land kan ontwikkelen en de hulp die de landen elkaar onderling, zaken meekomen. En dan krijgt die delegatie prijzen en voorwaarden ge decreteerd, welke laten we zeggen geheel eenzijdig in het voordeel van Rusland zijn. Het satellietland krijgt Russische goederen (welke RusJand kwijt wil) tegen een be hoorlijke betaling, maar de goederen uit het satellietland (welke Rusland graag wil hebben) moeten beneden de kostprijs worden geleverd. Zo trekt Moskou hun het vel over de oren en o wee als ze een kik geven. Het geven van „kikken" staat gelijk met blijk geven van anti-communis tische gezindheid en dat is in een communistisch geregeerde staat land verraad. Waarmee men korte metten pleegt te maken. Om van deze volksdemocratische vriendschap verschoond te blijven, betalen wij gaarne de prijs voor on ze eigen veiligheid en onafhankelijk heid, ook al zal die prijs niet mee vallen. naar draagkracht, kunnen verlenen. De steun, die aan het Congres zal worden gevraagd, bestaat uit militai re uitrustingen, en enige financiële bijstand voor de zich uitbreidende de fensieprogramma's. Canada, Portu gal en IJsland hebben geen verzoe ken om hulp ingediend. Acheson zeide in zijn verklaring, dat het besluit van de Amerikaanse regering in het hoogste belang van het Amerikaanse volk was, al kon hij nog geen bedrag noemen voor het bewapeningsprogramma, daar het nog aan Truman moet worden voor gelegd. De minister bracht de vol gende punten uit het Europees ver zoek naar voren. 1. Voorrang voor het economisch herstel; 2. het streven naar onderlinge bijstand naar draag kracht; 3. het opstellen van beschei den programma's voor wapenpro- ductie, om het economisch herstel niet te belemmeren. Hij hechtte een bijzondere beteke nis aan de samenwerking van de Westerse Unie, die een bblofte in houdt voor een toekomstig gezamen- lijk defensieprogramma voor de. At lantische Unie. Acheson zeide, rdat de Europese verzoeken en het Ameri kaanse antwoord in genen dele^een prijskaartje op het pact betekenen. ACCOORD IN DRIE DAGEN BEREIKT. Deze regeling werd door de Britse, Franse en Amerikaanse ministers van buitenlandse zaken te Washington in twee of drie dagen bereikt, nadat in de afgelopen twee drie jaren het laatst te Londen met tussenpozen onderhandelingen tussen de drie sta ten waren gevoerd, die niet tot over eenstemming leidden. Volgens een gezamenlijk Brits- Frans-Amerikaans communiqué is één der voornaamste doeleinden van de geallieerden het Duitse volk te verenigen „in een democratische, fe derale staat, zulks in het kader van een Europese gemeenschap". In het communiqué wordt gezegd, dat de geallieerde ministers zich voor stellen, dat de Duitse „Federale Re publiek een verantwoordelijk deelge noot moet worden bij het ten uitvoer leggen van het Europese herstelpro gramma" door als volwaardig lid deel te nemen aan de organisatie voor Europese economische samenwer king. De ministers kwamen overeen een bezettingstatuut „in een nieuwe en vereenvoudigde vorm" aan de Duitse Constituerende Vergadering te Bonn te doen toékomen. In dit statuut zul len de bevoegdheden worden om schreven, die de bezettende mogend heden na het tot stand komen van een Duitse Federale Republiek zullen be houden. Het statuut kan worden her zien, wanneer het een jaar van kracht is geweest. De Amerikaanse minister van bui tenlandse zaken, Acheson, verklaarde tijdens een gisteren te Washington gehouden persconferentie, dat de Amerikaanse autoriteiten van mening zijn, dat de hoge commissarissen, die de bezettende mogendheden na het tot stand komen van de Duitse Fe- derale Republiek zullen vertegen woordigen, burgers moeten zijn. De getalsterkte der bezettende troepen, na het tot stand komen der Republiek, zou worden bepaald, door algemene veiligheidsoverwegingen. Minister Acheson verklaarde ver der dat, als gevolg van de situatie, ontstaan door de ondertekening var het Atlantisch Verdrag, de hoop be stond, dat een regeling met de Sov jet-Unie zou kunnen worden getrof fen voor het vraagstuk der Berlijn se blokkade en voor het Duitse vraagstuk in het algemeen. Minister Acheson onthulde, dat de drie Benelux-landen officieel op de hoogte waren gehouden van de vor deringen der besprekingen over het Duitse vraagstuk. Waarnemers te Washington zijn van mening dat, vooropgesteld dat er spoedig overeenstemming wordt bereikt over de tekst van een Grondwet, het wellicht mogelijk is binnen zes maanden tijdsr verkiezin gen te doen houden en een West- Duitse regering te vormen. VOLDOENING TE BONN. Uit Bonn wordt geseind, dat dr. Konrad Adenauer, president van de grondwetgevende vergadering, wel ke thans te Bonn bijeen is en leider van de christen-democratiscne partij, gisteravond heeft verklaard, dat het te Washington door de drie geallieer de ministers van buitenlandse zaken uitgegeven communiqué ,,het aanbre ken van een nieuw tydperk in de na-oorlogse geschiedenis van Duits land en van Europa inluidt". „Men moet zich verheugen, dat n dergelijke ommekeer ten goede, slechts nauwelijks vier jaar na af loop van de oorlog en na het slui ten van de overeenkomst te Potsdam, mogelijk is geweest". Hij voegde hieraan toe: „Het is thans nog te vroeg, om commentaar geven op bijzonderheden, doch het is reeds duidelijk hoe groot de verbetering in Duitsland's binnen landse en international^ positie zal zijn, wanneer eenmaal de Duitse Fe derale Republiek is gesticht". WOLKBREUK: 44 DODEN. Wolkbreuken, die Donderdag de in Noord-Irak gelegen stad Telkief teis terden, hebben 44 doden geëlstt. Ruim 30 personen worden vermist. De 44 slachtoffers, onder wie 42 school meisjes, kwamen allen door verdrin king om het leven. De kinderen wer den nabij de school in het laag gele gen deel van de stad door de wolk breuk verrast en door het water ver zwolgen, voordat zij het hoger gele gen stadsdeel konden bereiken. „Vervolging" in Spanje Blijkens Zwitserse persberichten heeft Kardinaal-Aartsbisschop Segua van Sevilla in zijn diocees bekend gemaakt, dat de regering getracht heeft censuur uit te oefenen op een zijner herderlijke brieven. Hy heeft hiertegen laten protesteren. „De .vervolging" in Spanje heeft blijkbaar meerdere kanten, merkt de „Linie" op. NED. VERLIEZEN IN INDONESIË De regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen de volgende verliezen in Indonesië zyn ge rapporteerd: VERLIEZEN IN INDONESIë. De regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen de volgende verliezen in Indonesië zijn ge rapporteerd: KONINKLIJKE LANDMACHT: Gesneuveld 25 Maart 1949: Sold. M. H. Linneman, uit Al melo. Gesneuveld 26 Maart 1949: Sold. W. H. E. van den Berg, uit Velp (Rheden). Sold. H. Lovink, uit Zelhem. Ie It. P. J. Mol, uit Amstel veen. Korp. J. B. Untied, uit Gro ningen. Gesneuveld 27 Maart 1949: Sold. W. de Maat, uit 's-Gra- venhage. Sold. P. J. Smulders, uit Leende (N.-B.). Gesneuveld 26 Maart 1949: Sold. K. Aartsma, uit Eng- wierum (Oostdongeradeel). KON. NED.-IND. LEGER: Gesneuveld 81 Maart 1949: Soend. sold. 2e kL inf. Kosadi, uit Indonesië. 1 Soend. sold. 2e kl. inf. Mar- jani, uit Indonesië. Soend. militie sold. Soebandi, uit Indonesië. Gesneuveld 21 Maart 1949: Man. korp. inf. S. Maelensun, uit Indonesië. Tim. sold. 2e kl. inf. A. Moa, uit Indonesië. Gesneuveld 22 Maart 1949: Amb. sold. Ie kl. inf. O. Lea- temia, uit Indonesië. Gesneuveld 23 Maart 1949: Tim. sold. Ie kl. inf. J. Male- lak, uit Indonesië. Jav. sold. Ie kl. inf. Marsidi, uit Indonesië. Gesneuveld 25 Maart 1949: Jav. sold. Ie kl. inf. Boegel, uit Indonesië. Chin. sold. Ie kl. inf. Go Kiem Lan, uit Indonesië. Gesneuveld 26 Maart 1949: Man. sold. Ie kl. inf. C. Elias, uit Indonesië. Gesneuveld 29 'Maart 1949: Sold. Ie kl. M. P. W. van Nis pen, uit Breda. Sovjetveto voor Korea De Sowjet-Unie heeft gisteravond haar dertigste veto in de Verenigde Naties om de regering van Zuid-Ko- rea te beletten, het lidmaatschap van de V.N. te verwerven. Malik (Sow jet-Unie) motiveerde zijn veto met de uitspraak, dat Zuid-Korea een po litiestaat was, onder bezetting van de Verenigde Staten. £en (caAAtttje.... „De gedachte, dat het Kind zowel naar de natuur als naar de bovenna tuur Gods schepping nog het meest ongeschonden bewaard heeft,- zal ons de eerbiediging van het Kind ver gemakkelijken". Dr. Maria Montessori. HET NIEUWE GEZICHT VAN EUROPA

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1