SeftzidóeSoma^!:
pi
Twaalf landen ondertekenden het
Atlantisch Pact
„De geboorte van een nieuwe hoop op
duurzame vrede"
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
DINSDAG 5 APRIL 1949
40ste JAARGANG No. 11661
Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs f0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., f4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15,ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Recht
in een Rechtsstaat
IN de dagen, onmiddellijk na de be
vrijding in 1945, kon men bij ve
len onder ons volk constateren een
onevenwichtigheid in het oordelen
over en een liefdeloosheid èn erger
in het behandelen van degenen, die
ons land vijandig waren binnenge
trokken, en vooral van hen, eigen
landgenoten, die hadden meegedaan
aan de onderdrukking volgens bar
baarse methoden of van wie men
wist óf veronderstelde, dat zij met
hun sympathie aan de zijde dier
wrede onderdrukkers hadden ge
staan.
Dat alles was verklaarbaar. z
Verklaarbaar als een gevoels-reac-
tie van de herwonnen vrijheid na
een periode, waarin ons volk een sla
venjuk werd opgelegd, waaronder
het zich vaak met verbeten woede
had moeten onderwerpen.
Dat alles was verklaarbaar.
Maar veel, ontzettend veel erger
is veel, wat er heeft plaats gevonden
ija de eerste tijd, toen verondersteld
mocht en moest worden, dat ons volk
in een waardige zelfbeheersing zich
zelf had teruggevonden.
„Het Parool" geeft een staalkaart
van feiten, -ontleend aan een rap
port van een politiek delinquent, een
ex-predikant gruwelijke mishan
delingen, gepleegd in en na 1945 in
een aantal Nederlandse bewarings-
kampen.
Hij beschrijft o. m., hoe vier ge-
interneerden, die uit Westerbork
waren ontvlucht, ter plaatse werden
doodgeschoten, toen zij gepakt wer
den.
Hij beschrijft, hoe beestachtig in
kampen werd opgetreden tegen ge
detineerden; hij doet dit, waar mo
gelijk, met vermelding van namen,
van getuigen, voluit met adressen.
Zijn deze misdragingen dan niet
naar buiten bekend geworden? In
vele gevallen gelukkig wel. Waar
wantoestanden gemeld werden, greep
het Directoraat-Generaal voor de
Bijzondere Rechtspleging in. Vele
kampcommandanten en bewakers zijn
ontslagen en vervangen door mensen,
die voor hun taak beter berekend
waren.
Geleidelijk aan zijn de toestanden
verbeterd -en werden excessen uit-i
zonderingen. i
Doch deze droeve zaak is er niet j
mee afgehandeld, concludeert „Het
Parool" terecht.
Een. nieuwe zuivering is fiodig: de j
zuivering van de zuiveraars! Dit
moge als een grap klinken, maar i
diepe ernst is het, dat ons volk in
zijn rechtsgevoel geschokt zou zijn
en blijven, als men bedoelde mis
daden ongestraft zou laten; als niet
zou worden getoond, dat het Neder
landse volk in overgrote meerder
heid zich schaamt voor geboefte, dat
zich aandiende als „goede vaderlan
ders" en dat daarom de gedetineer
den in de kampen mocht bewaken
en reclasseren!
Wij eisen: recht.
En wij mogen ook verwachten:
recht in een rechtstaat.
De ..Nieuwe Courant" tekent bij de
vermelding van bedoelde feiten aan:
..Het Nederlandse volk als ge
heel heeft de door de Duitsers
en hun handlangers gepleegde
wandaden ten scherpste veroor
deeld. Het kan niet dulden, dat
een handjevol onevenwichtigen
na de bevrijding dezelfde metho
des toepastte. Deed het dat wel,
het zou niet langer het recht
hebben de usurpators van 1940
tot 1945 te verachten en te ver
oordelen."
Twee wereldoorlogen waren met dit
Pact voorkomen
De democratie niet langer geïsoleerd
Gisteravond om negen uur Nederlandse drie uur 's middags Ame
rikaanse tijd hebben twaalf ministers van Buitenlandse Zaken van
Noordatlantische landen hun handtekening geplaatst onder het Noord-
atlantisch pact, in tegenwoordigheid van de president der Verenigde
Staten, Harry Truman. Acheson, de Amerikaanse minister, heette zijn
collega's welkom en Truman sloot zich daarbij aan in een redevoering,
waarin hij de idealen van het pact weergaE, nu de Verenigde Naties
die beschaamd hadden door de tegenwerking van een der grote mo
gendheden.
De plechtigheid vond plaats in de grote marmeren en granieten gehoor
zaal, gelegen aan de Constitution Avenue te Washington, niet ver van
het Washington-monument. Dertienhonderd diplomaten en hoogwaar
digheidsbekleders waren uitgenodigd. In bijna vijftig talen zonden
Amerikaanse radiostations het gebeuren de aether in. Speciale uitzen
dingen werden gericht tot de Sovjet-Unie en haar satellieten.
In alfabetische volgorde traden de ministers naar voren om bekrachti
ging te verlenen aan het historische stuk, dat na negen maanden onder
handelen werkelijkheid werd. Televisiezenders brachten de plechtigheid
binnen het bereik van vele duizenden, aan wie de zaal geen plaats bood.
Acheson opende de rij van sprekers, waarna elk der ministers zijn on
dertekening toelichtte met een kernachtige waardering van het pact uit
naam van zijn land. President Truman sloot de betogen af met de lang
ste redevoering, die tijdens de plechtigheid werd uitgesproken.
EEN MERKWAARDIGE SLEEP
REIS Een niet alledaags trans
port gaat vandaag van de Engelse
haven Gravesend naar de Nieuwe
Waterweg: een geheel gelaste stalen
cylinder van 24 meter lengte en 3
meter doorsnede en een gewicht
van 108.000 kg. Het is een fraction-
neerkolom, bestëmd voor de B.P.M.-
raffinaderij in Pernis en een dub
belganger van de kolom, die een
jaar geleden door dezelfde Engelse
firma werd vervaardigd voor Vene
zuela.
Bij de aanvang, van cle onderteke-
ningsplechugheaen voor het Atlanti
sche Pact heeft de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken, Lean
Acheson, een welkomstwoord ge
sproken tot de ministers van buiten
landse zaken der 11 andere onderte
kenende staten en de 1800 aanwe
zige diplomaten en journalisten.
„Voor hen, die de vrede zoeken, is
het Pact een gids naar toeviuchtoord
en kracht, een steeds nabije hulp in
gevaar. Voor hen, die voet zetten op
het pad van agressie, is het een
waarschuwing,
„Van de daad, die heden hier ver
richt wordt, zal in toenemende mate
goeds voor alle voken voortvloeien.
Uit dit samengaan van veler wil en
één doel zal nieuwe inspiratie voor
de toekomst komen. Nieuwe kracht
en moed zal voortkomen, niet alleen
voor de volken van de Atlantische
gemeenschap, doch voor alle volken
van de wereldgemeenschap, die voor
zich en voor anderen gelijkelijk vrij
heid en vrede zoeken".
SFORZA: WERELDOORLOGEN
WAREN VOORKOMEN.
De Italiaanse minister van buiten
landse zaken, graaf Carlo Sforza,
verklaarde o.m.: „Het Italiaanse volk
ziet, na twee wereldoorlogen in het
tijdsbestek van één generatie, in dit
verdrag een beslissende stap naar de
toekomstige vrede in en vrije en
verenigde wereld. Dit 'pact is een
geleed instrument, waarin de wil
overheerst, om door onze eenheid
iedere, agressieve stap hoe onge
rijmd en onwaarschijnlijk het ook
moge schijnen af te schrikken."
„Indien dit verdrag in 1914 en in
1939 had bestaan, zouden de veldsla
gen er niet geweest zijn, die verwoes
tingen aanrichtten van Italië tot En
geland en van Frankrijk tot Rus
land."
STIKKER: HOOP OP DUURZAME
VREDE.
„Het verdrag, dat wij op het punt
staan te ondertekenen, betekent het
einde van een illusie, nl. van de
hoop, dat de Verenigde Naties op
zichzelf de wereldvrede zouden kun
nen verzekeren", aldus mr. Stikker.
„Wij hebben het derhalve onze
plicht geacht dit verdrag te sluiten.
Wel verre echter van slechts het
einde van een illusie aan te geven,
betekent dit verdrag zeer in het bij
zonder de geboorte van een nieuwe
hoop op duurzame vrede.
De tegenstandesr van dit verdrag
roepen om strijd, dat het gericht is
op oorlog. Dat is een leugen. Wij zijn
vastbesloten om gezamenlijk, in ons
wederzijds belang, een krachtige ke
ten te smeden om het Noorden van
de Atlantische Oceaan. Die keten is,
noodzakelijkerwijs, zo sterk als zijn
zwakste schakel. Laten wij dus te
zamen, op grondslag van gelijkheid
voor allen,' er naar streven de kracht
van de sterkste schakels in stand te
houden, en die van de zwakste scha
kels te vergroten, want zwakke scha
kels leveren een gemeenschappelijk
gevaar op. Dit is louter een kwstie
van gezond verstand.
Evenmin als op zo menig ander ge
bied van internationale samenwer
king en aaneensluiting zal Neder
land hier in gebreke worden bevon
den.
Het is voor ons een heug'lijke ge
dachte, dat eindelijk de waarheid
zich baan heeft gebroken, dat het
Noorden van de Atlantische Oceaan
een heerbaan is die verenigt en niet
een slagboom die scheidt.
Laat mij besluiten met een woord
van Nederlandse dankbaarheid je
gens al degenen die hebben gewerkt
om ons hier samen te brengen.
En hiermede ootmoedig Gods ge
nadige zegen afsmekend, verklaar ik,
dat de Nederlandse regering bereid
Moskou acht grens
correcties onwettig
De Sowjet-ambassadeur in Enge
land hegft bij het Britse ministerie
van buitenlandse zaken een nota in
gediend over de „ony/ettige wijzi
ging van de Westelijke grens van
Duitsland", aldus meldt het Sowjet-
persbureau Tass. Daarin wordt o.m.
gezegd:
„In de verklaring betreffende de
nederlaag van Duitsland is op vijf
Juni 1945 door de regeringen van
de Sowjet-Unie, de V.S., Engeland en
Frankrijk uitdrukkelijk verklaard,
dat deze regeringen de status van
Duitsland of enig gebied, dat thans
een deel van het Duitse grondgebied
ié, zullen vaststellen.
Hieruit moet worden afgelei$, dat
elke wijziging van het Duitse grond
gebied, dat onder de controle van de
vier mogendheden blijft, slechts
van kracht kan worden na een ge
meenschappelijke beslissing van de
regeringen van de Sowjet-Unie, de
V.S., Engeland en Frankrijk, die het
hoogste gezag hebben in hetgeen
Duitsland betreft.
„In overeenstemming hiermee
acht de Sow jet-regering de wijzigin
gen van de Westelijke grens van
Duitsland, welke door de regeringen
van Engeland, de V.S., en Frankrijk
worden aangebracht met overtreding
van de „verklaring betreffende de
nederlaag van Duitsland" onwettig.
PRESIDENT TRUMAN
is over te gaan tot de ondertekening
van dit verdrag in dienst van de
vrede.
Bevin-, de Britse minister van bui
tenlandse zaken, verklaarde, het
Noord Atlantisch Verdrag te tekenen
„namens een vrije parlementaire na
tie en met bijna unanieme goedkeu
ring van het Britse volk."
,Wij zijn getuige geweest van een
periode", aldus Bevin, „waarin de
hier vertegenwoordigde landen
hun pogingen om de wereld op te
bouwen en haar weer welvarend
gezond te maken voortdurend zijn
belemmerd."
„Ons volk vereert do oorlog niet,
doch het zal er niet voor terugschrik
ken als het met agressie wordt be
dreigt." Als resultaat van het Pact is
de democratie niet langer een serie
geïsoleerde eenheden, doch is zij een
„samenhangend organisme" gewor
den.
PEARSON: BELOFTE MOET
WERKELIJKHEID WORDEN
De Canadese minister van buiten
landse zaken, Lester B. Pearson ver
klaarde, dat, ofschoon het Pact een
grote belofte van veiligheid en sta
biliteit inhoudt, het verdrag op zich-
i
g -ff
1 1
Jf
zelf niet de vrede verzekert. Hij
drong er bij de leden-staten op aart
„deze belofte tot werkelijkheid te
maken" anders zou het Verdrag
„niet meer blijken te zijn dan de zo
veelste uitdi-ukking van hoge doch
onbereikte idealen."
SLOTREDE VAN TRUMAN
Nadat alle ministers gesproken
hadden, onmiddellijk voor de onder
tekening van het pact, verhief pre
sident Harry Truman zich. Hij ver
wierp de Sow jet-Russische beschul
diging, dat het Pact een aggressieve
bedoeling zou hebben én noemde het
„e'en schild tegen agressie en de
angst voor agressie". Het zou een
bolwerk scheppen, waarachter de
volken der wereld voort konden gaan
met te streven naar een „volledi
ger en gelukkiger leven."
„Wij zijn tezamen gekomen in een
grote coöperatieve poging op eco
nomisch gebied, doch wij kunnen
niet slagen als onze volken vervolgd
worden door de voortdurende vrees
voor agressie en belast met de kos-
en van de individuele voorbereiding
tegen een aanval."
„In het kader van de Verenigde
Naties hebben dit land en andere
landen gehoopt ^en internationale
macht in te stellen waarvan de Ver
enigde Naties gebruik hadden kun
nen maken voor het behoud van de
vrede in de gehele wereld."
Zonder de Sowjet-Unie te noemen,
verklaarde Truman plechtig: „Onze
pogingen om deze macht te stichten
zijn echter geblokkeerd door één van
de grote mogendheden."
,Dit gebrek aan eenstemmigheid
in de Veiligheidsraad wil niet zeg
gen, dat wij onze pogingen om de
vrede te verzekeren moeten opgeven.
Zelfs zonder deze eenstemmigheid,
waarop wij nog steeds hopen, zullen
wij trachten zo vel mogelijk te doen."
„Wij geloven, dat onze methode om
internationale eenheid te bereiken
een doeltreffende stap is, die ons na
der brengt tot het scheppen van
orde in onze beangste wereld," zo
■besloot Truman.
De Verenigde
Naties bijeen
HEDENAVOND OPENING
ALGEMENE VERGADERING.
De algemene vergadering der V.N.
komt hedenavond om 21 uur (Ned.
tijd) te Flushing bijeen om opnieuw
te trachtén de lange agenda, die het
vorig jaar tijdens de bijeenkomst te
Parijs niet kon worden afgehandeld,
af te werken.
De voorzitter van de vergadering,
de Australische minister van buiten
landse zqken, Herbert Evatt zal de
voltallige bijeenkomst van 58 landen
toespreken, welke daarop onmiddel
lijk uiteen zal gaan.
De voornaamste commissies zullen
met haar werk beginnen en nieuwe
leden in de vacante plaatsen kiezen.
De algemene commissie, welke be
staat uit de voorzitter van de Alge
mene Vergadering, de zeven vice-
voorzitters' en de voorzitter van de
zes voornaamste commissies, zal mor
gen bijeenkomen om de punten voor
de agenda van de Algemene Verga
dering, die naast de overgebleven 19
punten zijn ingediend, in overweging
te nemen.
De Algemene Vergadering zal mor
genmiddag opnieuw in volledige zit
ting bijeenkomen om het rapport van
de algemene commissie te ontvangen.
Het voornaamste punt, dat van de
bijeenkomst te Parijs is overgebleven,
is de kwestie van het beheer over het
voormalige Italiaanse imperium,
waarover de vier grote mogendheden
geen overeenstemming hebben kun
nen bereiken.
Andere onderweren, welke zullen
worden besproken, zijn:
Eventuele politieke stappen ter ver
zekering van „een vrij en democra
tisch regiem" in Spanje.
Een Chileense motie, waarin de
Sowjet-Unie wordt beschuldigd van
„fundamentele rechten van de mens,
traditionele diplomatieke gewoonten
en andere beginselen van het hand
vest" te hebben geschonden.
Waarnemers zijn van mening, dat
de Sowjet-Unie tijdens de zitting wel
licht een gelegenheid zal zoeken om
een volledig debat over het Atlan
tisch Pact te beginnen.
Conferentie met
Arabische landen
De verzoeningscommissie der Ver
enigde Naties voor Palestina heeft
gisteravond besloten in Europa een
vergadering bijeen te roepen van Is
raël en de Arabische staten, voor een
„uitwisseling van gedachten, ver
neemt Reuter uit gezaghebbende
bron. Drie Arabische landen
Transjordanie, Egypte en de Liba
non hebben zich reeds voor een der
gelijke vergh:": ing uitgesproken.
Irak wenst nicL deel te nemen, en
Syrië, Saoedi Arabië en Jemen heb
ben nog niet geantwoord, verluidt
uit dezelfde bron.
CHURCHIL OVER TOEKOMST
DER KLEDING
Winston Churchill heeft voor
speld, dat de „siren suit" het kle
dingstuk van de toekomst zal wor
den. De „siren suit" is een soort
overall voorzien van eeq ritsluiting
(de naam is ontleend aan de sirene
van het luchtalarm. Het kledingstuk
werd namelijk tijdens de oorlog in
Engeland populair door het gemak
van aantrekken in geval van grote
haast, zoals bijvoorbeeld bij lucht
alarm ANP).
Churchill droeg dit kledingstuk
tijdens een persconferentie toen hij
op dé „Queen Mary" de thuisreis aan
vaardde. „Ik gevoel mij heel wat
prettiger dan gij heren, met uw das
sen en boorden", zo zeide hij.
1STE VERJAARDAG MARSHALL
PLAN Op de eerste verjaardag der
ondertekening van het Marshall plan
is op de Utrechtse Jaarbeurs een
Marshall Dag gehouden, die zich in
de belangstelling van vele hoge auto-
rieiten mocht verheugen. Tijdens de
rondgang over de beurs: V.l.n.r.
Prins Bernhard (tweede van links);
naast hém (van op zij) dr F. H. Fer-
tener van Vlissingen en W. A. Har-
Een Nederlands-
Amerikaanse
ontmoeting
Hel Marshall-plan
Met prins Bernhard, de Ameri
kaanse ambassadeurs Harriman en dr.
Baruch waren gisteren in de Schouw
burgzaal te Utrecht o.a. aanwezig on
ze ministers van Economische zaken
en van Landbouw, visserij en voed
selvoorziening, zomede de leden van
de raad van beheer der Koninklijke
Nederlandse Jaarbeurs en de direc
teur mr. J. Milius.
Het jaarbeursbestuur heeft giste
ren, ter gelegenheid van het feit dat
een jaar geleden de hulp van het
plan van Marshall definitief was ge
worden, een congres belegd.
Averell Harriman heeft er gespro
ken over de Verenigde Staten en het
plan van Marshall. Met vreugde, zo
zeide hij, had hij de jaarbeurs des
morgens bezocht en daar ook de Oos
telijke staten van Europa aangetrof
fen, waar mensen als hij worden be
schouwd als handlangers- van het im
perialisme en kapitalisme uit Wall-
street. Hij was echter niet naar Euro
pa gekomen, om de landen daar voor
te schrijven, hoe ze moesten hande
len en om orders uit te delen, maar
als een goed vertegenwoordiger om
„orders te plaatsen".
De Amerikanen hébben hun pro
ductie sterk kunnen verhogen door
het vrije handelsverkeer over hun
'continent zonder hinder van enige
handelsbarrière. De gemiddelde pro
ductie per hoöfd in de Verenigde
Staten is meer dan driemaal zo groot
als de gemiddelde In Europa. Daarom
hoopt Amerika vurig, dat gedurende
de looptijd van het plan van Marshall
de Europeanen er in zullen slagen in
hun economische betrekkingen die
eenheid te ontwikkelen, die Europa
de zegeningen kan schenken van een
gebied waar de handel vrij is en in
zonderheid West-Europa het zozeer
benodigde herstel kan verlenen
Minister van den Brink, minister
van economische zaken, nam daarna
het woord. Het plan van Marshall, al
dus de minister, heeft West-Europa
het vertrouwen in de toekomst terug
geschonken en heeft het historisch zo
belangrijke proces, inhoudend, dat de
Europeanen Europees gaan denken,
ten zeerste bevorderd.
Prof. Van den Brink zeide, dat door
deze hulp de productie in bijkans alle
takken van nijverheid en landbouw,
voortdurend stijgende blijft. Toch is
een afsluiting van het herstel nog
geenszins in zicht. Nog steeds moet
meer worden ingevoerd dan door ex
port kan worden terugverdiend.
Minister Mansholt sprak hierna
over de betekenis van de hulp voor
onze landbouw.
De primaire taak van deze zo be
langrijke sector van de Nederlandse
volkshuishouding is te zorgen voor de
voeding van de zich snel vermeerde
rende bevolking.. Vast staat, dat, zo
de Marshall-hulp niet was gekomen,
de invoer van grondstoffen drastisch
had moeten worden beperkt.
Hoezeer de agrarische bevolking
begrip heeft voor de hulp blijkt uit
de tekenende woorden van een Ne
derlandse boer: „Hoed af voor Mar
shall, maar jas uit om tc werken".
In totaal werden in Berlijn in het
jaar 1948 bij de gerechtshoven 24.000
verzoeken tot echtscheiding inge
diend.
Sen. do-Vie.itje....
„Ik dank God elke dag, dat Hij
mij in de tegenwoordige tijden laat
leven. Deze diep ingrijpende, alles
omvattende crisis is enig in de ge
schiedenis van de mensheid. Men
moet er trots op zijn getuige en
in zekere mate medewerker te zijn
in dit geweldige drama! Het goede
en het boze strijden met elkander in
een geweldige strijd. Niemand heeft
het recht om in dit uur middelmatig
te zijn!"
Paus Pius XII
