S)eCöldóe6ou/fca/nt
SUtuoeCif&e olijftak
Churchill spreekt te Boston
De Panamese vloot bestaat
drijvende doodskisten
uit
VRIJDAG 1 APRIL 1949
40ste JAARGANG tfr
No. 11658
Directeur: C. M. VAN HAMEB8V1LD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
De atoombom als
redder van Europa
Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd-, 14.15 p. kwart. Franco p. p. t 4.90 - Advert 15 ct. p. m.m. Telefoontjes i 1.50
f\P Paas-Zondag, 2 April 1899 werd
Eugenio Pacelli te Rorne in de
huis-kapel van de patriarch van
Alexandrië priester gewijd op Pas
sie-Zondag 3 April 1949 herdenkt hij
in de basiliek van St. Pieter zijn vijf
tig-jarig priesterschap. Op verlangen
van de paus zal er bij dit jubileum
niet gejubeld worden. In de verschui
ving van de officiële herdenking naar
de Passie-Zondag, als de Kerk zich
over de gehele wereld in boete- en*
rouw-gewaden hult, mogen we een
aanwijzing lezen, dat Z. H. de jaren
van zijn priesterschap, en in 't bizon
der de jaren van zijn pontifikaat ziet
als een kruis, dat hem te dragen is
gegeven, totdat het de Meester zal
behagen, het van zijn schouders te
nemen. Paus is hij, volgens de geijk
te term, „gloriosamente regnante
luisterrijk regerend", maar zijn hart
is op deze dag van droefheid vol.
Hoe zou een vader kunnen jui
chen, terwijl vele van zijn kinderen
onder het bitterste leed gebukt gaan?
Hoe zou Pius XII verheugd kunnen
zijn, terwijl millioenen Christenen
zwaar worden beproefd om wille van
het geloof; terwijl de geestelijke ont
reddering van de aardbol, in een
volslagen chaos dreigt over te
gaan? Welsprekender dan de wel
sprekendste toespraak van deze be
geesterende redenaar is zijn terug
getrokkenheid op dit feest, een stille
vermaning aan allen, zich niet wuft
met rozen te kransen en in het genot
te slempen, de oren toestoppend om
niet het geweeklaag te horen van
ontelbare tot trieste slavernij ge
brachte medemensen, de ogen blind
doekend, om niet de ontzettende gees
telijke en stoffelijke rampspoed te
zien een rampspoed als de wereld
'nog nooit heeft aanschouwd.
Het feest van de paus is: Lijdens-
Zondag.
Zijn feestgeschenk: het drinken
van de bittere kelk van teleurstelling
en ontgoochelingen. Zijn
gehele leven heeft hij ge
woekerd met de zeer grote
gaven, waarmede hij van
nature is bedeeld, om aan
de wereld de vrede in
Christus te geven. Zichzelf
en zijn verlangens heeft hij
in verbeten plichtbesef en
volkomen overgave wegge
cijferd en geofferd, om,
eerst als nuntius in Duits
land, vervolgens als kardi
naal-staatssecretaris en ten
slotte als paus, de verzoe
ning der volkeren te be
werken door het handha
ven der gerechtigheid, vol
gens zijn devies: „Opus
Justitiae Pax. De vrede
jj| is het werk der gerechtig,
heid".
Als pauselijk wapen
koos hij die in de leni
ging der nood van twee
wereldoorlogen een be
langrijk aandeel heeft ge
had de vredesduif met
het olijf takje in de bek.
Deze vredesduif heeft de
paus als Noë in de ark
telkens opnieuw met hoop
volle verwachtingen uit laten vliegen,
doch telkens keerde zij uitgeput te-j
rug zonder de olijftak. Integendeel
het schijnt, dat de wateren van
de zondvloed steeds hoger rijzen naar
de toppen der bergen.
Daarom heeft paus Pius XII op zijn
feest alle mensen, „die van goede wil
zijn" opgeroepen tot één machtige
smeekbede om redding van de ver
dwaasde en misleide wereld, opdat
door de verdubbelde aanbieding van
Christus' bloed, de toorn van de
Eeuwige Vader moge worden gestild
en Hij door een wonder zijner genade
de gepantserde harten van de kwaad
willenden zal vermurwen tot gerech
tigheid en vrede.
Verenigen wij ons daarom morgen,
als de jubilerende paus Pius XII af
daalt naar de St. Pieter om de Zoon
te offeren aan de Vader, verenigen
wij ons dan met hem in gebed. Een
smeekgebed om bevrijding van de
slavernij van de duivel, die loerend
neerligt „als een briesende leeuw".
Een dankgebed onzerzijde, voor
Gods goedheid, die aan de verdorven
wereld in Eugenio Pacelli een her
der schonk, in wiens verstorven en
liefderijke levenswandel wij het
beeld van Christus zien afgespiegeld.
ring. Zonder op het debat zelf in
te gaan, moet ons de opmerking
van het hart, dat het betoog van
de heer Sijbesma aan waarde en
betekenis zou hebben gewonnen,
indien hij niet alleen had gezegd,
hoe het niet moest, maar ook ant
woord had gegeven op de opmer
king van prof. Romme, dat hij
gaarne had vernomen, hoe het dan,
naar de mening van de heer Sijbes
ma, wèl moest. Dit bleef jammer
genoeg achterwege. Niettemin was
het een belangrijk debat, dat niet
door tijdsrantsoenering werd afge
remd".
Een dergelijke negatieve critiek
wat betreft het Indonesische beleid
wordt méér gehoord!
En haar invloed is, zoals altijd de
invloed is van negatieve critiek: zij
ondermijnt het vertrouwen en geeft
in de plaats daarvan niets terug. Ook
niet een eigen positieve overtuiging,
een eigen positief inzicht.
Nu wij hier schrijven over de cri
tiek inzake het Indonesische beleid,
willen ook wij critiek uitoefenen.
Critiek n.l., die niet betreft „Romme
en de K.V.P.-fractie", maar de rege
ring. Wij zijn er levendig van door
drongen, dat nooit of zelden een re
gering voor moeilijkheden heeft ge
staan, als welke deze regering moet
trachten te overwinnen. Zelfs als men
de moeilijkheden slechts ten dele
kent, moet men erkennen, dat ze een
haast ondragelijke last leggen op de
schouders enop het geweten der
regeringspersonen. En toch durven
wij het in het beleid der regering te
betreuren, dat zij eisen stelt, beslui
ten neemt, waarop zij later weer moet
terugkomen. Als de regering in het
Indonesische vraagstuk voorziet (en
politiek is de kunst van vooruitzien)
dat een eis of een besluit niet kan
worden gehandhaafd, dan moet die eis
niet gesteld, dat besluit niet geno
men worden. Dat laatste kan zwak
heid schijnen. Maar de schijn van
zwakheid wordt veel groter, als een
regering publiekelijk moet retire
ren
Wij willen bij het uitbrengen van
onze critek nog hopen, dat de rege
ring als de tijd is gekomen voor
volledige opening van zaken deze
zal kunnen ontzenuwen!
NOORS KROONPRINSELIJK PAAR
IN NEDERLAND HH.KK.HH.
Kroonprins Olav van Noorwegen en
zijn gemalin Kroonprinses Martha
zijn Donderdagmiddag per K.L.M.-
vliegtuig uit Oslo op Schiphol ge
arriveerd. Kroonprinses Martha zal
Zaterdag de doop verrichten van het
Noorse vlaggeschip „Oslöfjord", dat
bij de Ned. Dok- en Scheepsbouw
Mij te Amsterdam op stapel ligt. Op
Schiphol werden de vorstelijke per
sonen begroet door Z.K.H. Prins
Bernhard.
„Hoe het dan wél
moest"
LIET Katholiek Staatskundig Maand-
schrift is zijn derde jaargang
(Maart 1949) begonnen in een nieu
we omslag. Deze nieuwe omslag (al
dus de redactie) is slechts een uit
wendig teken van de enigszins gewij
zigde inhoud, welke de Redactie aan
het Katholiek Staatkundig Maand
schrift meent te moeten geven. De
redactie zal er n.l. naar streven „in
meerdere mate de actuele politieke
vraagstukekn te doen behandelen" en
het Tijdschrift „meer dienstbaar te
maken aan de vrije meningsuiting"
In genoemde Maart-aflevering van
het Tijdschrift bespreekt de heer An-
driessen, voorzitter van de K.V.P., de
jongste Partijraadsvergadering, waar
van hij meente te mogen constateren,
dat zij uitstekend.is geslaagd.
Hij memoreert het op 'die vergade
ring gevoerde debat tussen prof Rom
me en de heer Sybesma, die critiek
uitoefende op de houding en van prof.
Romme èn van de K.V.P.-fractie in
zake het Indonesische beleid. En ver
volgt dan:
„Dit was volkomen zijn recht en
het bracht spanning in de vergade.
*3f* Dinsdag 12 April
den, onder de Vasten ujt te gaan,
maar het is een gebruik, aanpassend
in de geest van de Kerk, in de tijd
van de Veertigdaagse Vasten zich het
uitgaan te ontzeggen of dat te tempe
ren.
Wij roepen nu echter de katholie
ken van Leiden en omgeving op, om
op Dinsdag in de Goede Week „uit
te gaan" „uit te gaan" op een wij
ze, die helemaal niet in strijd is met
de geest, van de passie-week; inte
gendeel.
Wij willen allen, die daartoe in de
gelegenheid zijn, aansporen om dan
bij te wonen het Passiespel „De
Veertien stonden" in de Stadsgehoor
zaal.
Deze avond is georganiseerd door
„Katholiek Leiden"; en dit streven
van „Katholiek Leiden" om een
avond op hoog artistiek peil te
ven, moet nu toch ook eens worden
gewaardeerd door de katholieken van
Leiden uit alle maatschappelijke
kringen. Uit alle maatschappelijke
kringen, zodat het werkelijk is een
avond waarop de katholieken hun be
langstelling tonen en waarbij niét een
zekere categorie zich afzijdig houdt.
Vanzelfsprekend zullen ook vele
niet-katholieken de uitvoering weten
te appreciëren.
Zoals gisteren in een advertentie
medegedeeld, zijn kaarten verkrijg
baar bij de fii-ma Gyer en Huibers en
begint Zondag 3 April om 12 uur in
de Stadsgehoorzaal het plaatsbespre
ken voor deze avond van muziek en
voordracht in de geest van de Goede
Week.
MINISTER VAN SCHAIK
SPREEKT VIA DE K.R.O.
Morgenavond te 19.15 u., aan
de vooravond van de door het
Episcopaat georganiseerde kerk-
collecte ten bate van de Stich
ting „Radio Anno Santo",
spreekt min. v. Schaik, de voor
zitter dier Stidhting, via de
K.R.O. enige ogenblikken tot
katholiek Nederland.
De atoombom heeft West-Europa
gered
lïTINSTON CHURCHILL heeft in een rede te Boston verklaard, dat
Europa reeds enige tijd communistisch zou zijn geweest en Londen
onder een bombardement zou liggen,indien Amerika de atoombom niet zou
bezitten. Hij beschuldigde „veertien mannen in het Kremlin" ervan hon
derden duizenden mensen in bedwang te houden en naar wereldheerschap
pij te streven.
„Over Europa hangt de schaduw van de vrees. Op de vraag of wij de
koude oorlog winnen, moeten wij zowel naar Az. als Europa zien. In
Europa", zo zeide Churchill, „is de positie met succes gehandhaafd en
duur betaalde tijd streed aan de zfjde van de vrede door de wonderbare
inspanning van de luchtbrug".
Indonesië in de
Assembleé
Australië en India hebben gisteren
voorgesteld, dat de Algemene Verga
dering van de Verenigde Naties het
Nederlands-Indonesisch geschil Dins
dag a.s. bij d openingszitting in be
handeling zal nemen.
De beide delegaties deden dit voor
stel in een schrijven aan de secreta
ris-generaal, waarin zij vroegen de
aangelegenheid op de voorlopige
agenda te plaatsen.
De Indones)-.che kwestie staat nog
steeds op de agenda van de Veilig
heidsraad, doch het Handvest verzet
er zich niet tegen, dat de Algemene
Vergadering ook de kwestie be
spreekt, ofschoon er geen aanbeve
lingen mogen worden uitgebracht.
MINISTER STIKKER"
IN WASHINGTON.
De Nederlandse minister van Bui
tenlandse Zaken, mr. D. Stikker is
gisteren voor het eerst door Dean
Acheson, de Amerikaanse minister
van Buitenlandse zaken, ontvangen,
en wel vlak na Ernest Bevin.
Mr. Stikker werd vergezeld door
de Nederlands ambassadeur mr. E.
van Kleffens. Zij hebben van mening
gewisseld over doelmatige en snelle
methodes om tot een regeling in In
donesië te komen en eveneens hét
Atlantisch Verdrag en algemene
West-Europese kwesties besproken.
Volgens een na de bespreking uit
gegeven gemeenschappelijk commu
niqué heeft Acheson doen uitkomen,
dat de Amerikaanse regering van
harte hoopt, dat de instructies van de
Veiligheidsraad aan Indonesië, 23
Maart gegeven, zo spoedig mogelijk
zullen worden uitgevoerd.
GENERAAL KRULS BEëDIGT
OFFICIEREN NAT. RESERVE
De Chef van de Generale Staf Lt-
Gen. mr H. J. Kruis, heeft Donder
dagochtend op het voorterrein van
de Kromhoutkazerne te Utrecht tien
hoofdofficieren en een subalterne
officier beëdigd, die onlangs bij de
Nationale Reserve werden benoemd
en die in dit onderdeel de functie
van districtscommandant resp offi
cier-toegevoegd zullen vervullen. Een
overzicht tijdens de plechtigheid.
De Russische druk
op Belgrado
ZUID-SLAVlë BESCHULDIGT
OPENLIJK MOSKOU.
Gisteren heeft Zuid-Slavië voor het
eerst Rusland zonder onwegen ervan
beschuldigd, dat het Zuid-Slavië on
der economische druk zet als onder
deel van de campagne van de Komin-
form om het regiem van Tito uit de
weg te ruimen.
Verder heeft Zuid-Slavië een nota
aan Bulgarije gezonden, waarin de re
geling voor het grensverkeer tussen
de twee landen werd opgezegd en
Bulgarije ervan wordt beschuldigd,
dat het de Zuidslavische onderdanen,
die de grens overschrijden, beledigt.
Het Zuidslavisch standpunt werd
in beide gevallen gepubliceerd in Bor-
ba, het regeringsorgaan.
Als voorbeelden van de economi
sche druk noemde Borba, het zonder
reden terugroepen van Russische
technische en industriële deskundi
gen en het stopzetten van de afleve
ring van zware machines.
Het ineenstorten van China noemde
hij de ernstigste ramp sinds de over
winning in wereldoorlog nummer
twee. Het absorberen van China en
India in een door het Kremlin be
heerst communistisch imperium zou
„onnoemelijk leed en bloedvergieten"
over acht a negenhonderd millioen
mensen brengen. De eenheid der En
gels sprekende wereld „is onze hui
dige redding, nu wij tegenover pro
blemen staan, die de gruwelijkste zijn
van alle tegenover welke het Chris
tendom zich ooit geplaatst zag."
„Wij zien ons thans tegenover iets
geplaatst, dit even slecht is als Hitier.
doch in sommige opzichten mach
tiger".
„Achter het Kremlin", zo vervolgde
hij, „met zijn zendelingen in ieder
land als vijfde kolonne" stond „het
grootste leger van de wereld, in de
handen van een regering, die imperia
listische expansie nastreeft, zoals
geen tsaar of keizer ooit gedaan
heeft".
Churchill zeide te geloven, dat oor
log niet onvermijdelijk is. Men be
hoorde niet tot gewelddadige of over
haaste actie over te gaan en men
moest hoop en geduld niet laten va
ren. Er yrarcn verschillende gunstige
processen gaande. Onder de stoot van
het communisme sloten alle vrije lan
den zich hechter aaneen dan zij ooit
te voren deden of konden doen. De
reden was de zware druk van bui
ten af.
„Wij koesteren geen vijandschap
jegens de Russen en wij wensen hun
niet hun wettige rechten en hun wet
tige veiligheid te ontzeggen".
Het doel moest blijven de Russen
overal te ontvangen als broeders in
de mensenfamilie. Van de Sowjet-
Unie werd niets anders gevraagd, dan
goede wil en eerlijk spel. „Indien er
echter een zenuwenoorlog is, laat ons
dan zorgen, dat onze zenuwen sterk
zijn en nog versterkt worden door de
diepste overtuiging van ons hart. In
dien wij standvastig bij elkaar blij
ven en in geen enkele vorm de ty-
rannie en het slechte bevredigen, zou
het wel eens kunnen zijn, dat niet
onze zenuwen of o n s cultuurstel-
stel ineen storten. Dan zou de vrede
alsnog gehandhaafd kunnen blijven"
Churchill sprak tot een menigte
van ongeveer 14.000 persoden in
„Boston Garden" op een herdenkings
vergadering van het technologische
instituut van Massachusetts. Onder de
toehoorders bevonden zich onder
meer sommige der meest vooraan
staande geleerden der wereld.
De rede werd door radio en televi
sie uitgezonden.
De staatsgreep in
Syrië
De staatsgreep van kolonel Hoesni
Zaim, die in Syrië een militaire dic
tatuur heeft uitgeroepen, schijnt ge
slaagd te zijn. De toestand begint
weer tot rust te komen en de mili
tairen schijnen de situatie goed in de
hand te hebben.
Behalve de president der republiek
en de ministerpresident, die in een
ziekenhuis te Mezze verblijven, zijn
alle persone.i, die werden aangehou
den. in vrijheid gesteld.
De president en de premier zullen
uit het politieke leven gebannen wor
den, zo heeft kolonel Hoesni Zaim
tegenover Reuter verklaard.
Hoesni Zaiir zeide een* democrati
sche coalitie-regering tot stand te
willen brengen. Hij wenste de macht
slechts „een dag of twee" in handen
te houden. Bij de uitvoering van de
staatsgreep had hij het volk achter
zich gehad. D besprekingen met Is
raël zouden, zoals het plan was, vier
April een aanvang nemen. Men is van
oordeel, zo vervolgt Reuter, dat Zaim
tot eind April aan de macht zal blij
ven. Tegen die tijd zal, zo verklaarde
hij, een algemene verkiezing uitge
schreven worden.
ARRESTATIES IN BULGARIJE.
Radio-Belgrado maakt melding van
de arrestatie in Bulgarije van enkele
honderden ambtenaren en partij
functionarissen. Zij worden ervan be
schuldigd „in dienst te zijn geweest
van imperialistische landen". De
meeste arrestaties werden in Sofia
verricht.
Vice-premier Kostof zou zich even
eens in huisarrest bevinden. Hij is lid
van het politieke bureau der Bulgaar
se communistische partij.
Panama, het slechts 3/4 millioen
inwoners tellende land is op twee
na de grootste zeevarende mogend
heid met 1500 schepen en een totale
tonnenmaat van 2.000.000. En daar
zal het nog niet bij blijven, want
nog meer dan 1.000.000 ton scheeps-
ruimte wacht op registratie.
Waarom Panama.
Hoe het komt, dat dit kleine land
zo'n grote vloot heeft, berust op een
serie foefjes, waartegen de wereld
machteloos staat. In werkelijkheid is
het meerendeel van deze schepen
Amerikaans bezit, maar ze zijn door
de reders aan Panama „overgedra
gen", omdat de wetten in deze Re
publiek gedogen, dat er onzeewaar
dige schepen zee kunnen kiezen. Op
die manier maken de uitgeslapen
reders, die hun „drijvende doodkis
ten" bovendien nog hoog verzekerd
hebben, een grote winst met een
vloot, die eigelijk al in zijn geheel
afgeschreven had moeten worden.
De Panamese wetgeving schenkt
n.l. geen aandacht aan de veilig
heid der zeevarenden en hun sche-
p,un. Het laat de overheid daar koud
■of de reders schepen laten varen
met onvoldoende vuurblusinstallaties,
controle op de zeewaardigheid.
Ze sturen mannen naar zee op el
ke willekeurige schuit, die nog drijft
en er wordt geen enkele vracht ge
weigerd. De reders sparen geld door
de lagere registratiekosten, het ont
breken van vennootschapsbelasting
en ze verdienen geld ten koste van
de zeelui, die niet langer onder de
bescherming van de arbeidersorgani
saties vallen, wanneer ze onder Pa
namese vlag varen.
Schandalen der koopvaardij.
De bona-fide Amerikaanse maat
schappijen doen er natuurlijk niet
aan mee en gaan ook wel hier te
gen in, maar het zijn de beunhazen,
die dit spelletje spelen. Door eenvou
digweg een brief te sturen aan een
Panamees advocaat en 75 dollar in
te sluiten om de consulaire kosten
en 1 dollar per netto ton, vaart een
schip wettig onder de vlag van Pa
nama. Dit zijn practisch de enige
kosten, die een wrak vergunnen zee
te kiezen.
Bovendien ontduikt de scheeps
eigenaar zijn personeel, varend on
der de „doodsvlag" van Panama, de
voorschriften van loonregelingen.
Een georganiseerd zeeman verdient
155 dollar per maand; op Panamese
schepen wordt het gemiddeld 50 dol
lar per maand. Een kapitein ver
dient er slechts 400 dollar in plaats
van de hem toekomende 600. Het
gevolg is natuurlijk, dat geen enke
le zeeman er „happig" op is voor Pa
nama te varen, maar in de grote ste
den van de U.S.A. staan hele ploe
gen ronselaars klaar om zeelieden
dronken te voeren en hen met
„sprookjes" te bedriegen. Zijn ze een
maal aan boord, 'dan kiest het schip
zee en zijn ze gevangen op hun eigen
schip. Ook dan nog hebben ze geen
zekerheid, want komt het schip in de
haven, waar de kapitein goedkopere
krachten kan krijgen (ronselen!) bij
voorkeur kleurlingen dan laat hij
doodgewoon een gedeelte van zijn
bemanning onverzorgd aan de wal
achter. Het zijn gewoonweg Middel
eeuwse practijken.
Maar het ergste is nog wel het ont
breken van zeewaardighëidspapie-
ren en het comfort voor zeelieden.
Het geronselde personeel bezit bo
vendien niet de bekwaamheid, die
nodig is voor het navigeren. De sche
pen zijn lek, acoi-peroest en gedeel-
lijk gesloopt. Toch varen ze.
Gedoogt men dat?
Kan men er niets tegen doen? Na
tuurlijk. Men kan boycotten en zor
gen dat de schepen geen lading krij
gen, maar ja, zijn de bevachters ook
altijd bona fide? Bovendien wordt
de Panamese vlag zo handig geca
moufleerd, dat men vaak rjiet beseft,
dat het schip voor een vreemde mo-
gendheid vaart. Amerikaanse belas
tingbetalers verzetten zich ook tegen
het overdragen van waardevo'lle
schepen, waarvoor ze soms 20 of
meer milliarden dollars hebben neer
geteld. De zeeliedenbonden gaan zich
weren, maar zolang er nog geen mid
delen zijn gevonden om deze mis
standen effectief aan te grijpen, zal
de Panamese vlag een schandvlek
blijven in de geschiedenis van de
scheepvaart.
£en lioJiAe.itje...
Een vrolijk kleed bedekt vaak die
pe wonden.
