25.000 PELGRIMS NACHTELIJK TROKKEN DOOR AMSTERDAM Prof. dr. Albert Einstein 70 jaar MAANDAG 14 MAART 1949 DE LE1DSE COURANT EERSTE BLAD PAGINA 2 Toen op 9 Febr. 1925 ter gelegen heid van het 350-jarig bestaan der Leidse Alma Mater koningin Wilhel- mina tot doctor honoris causa van de Leidse Universteit werd gepromo veerd, stonden wy toe te zien hoe de stoet van hoogleraren statig voort schreed van het Academiegebouw naar de Pieterskerk. Onder de ge leerden, die gekleed in toga en met de professorale baret op in de stoet meeliepen, waren verscheidene be roemdheden uit het buitenland. Maar één viel er bijzonder op. Wy stootten elkaar aan en zeiden: ..Daar gaat Einstein". Hij droeg de blauwe doc torshoed en de blauw-zijden doctors mantel als ere-doctor van de univer siteit van Madrid, hoewel bij gewoon hoogleraar was te Berlyn. Dr. Albert Einstein was toen ook bijzonder hoogleraar aan de Leidse Universiteit en in de tijd, dat hij in Leiden vertoefde, hebben wij hem meermalen zien wandelen. Een klei ne wat schuwe man, met een pijpje in de mond. Hij zag eruit als een kunstenaar met een bos grijzende ha ren rond zijn hoofd, waarin twee don kere ogen gloeiden als karbonkels. Vandaag, 14 'Maart, is Einstein ze ventig jaar geworden en héél de we reld wijdt beschouwingen aan deze man, die voor de grootste weten schappelijke geest van deze tijd wordt gehouden. De theorie, welke Einstein beroemd maakte, omdat zij een omwenteling betekent in het wetenschappelijk in zicht in het wezen der materie, is de relativiteitstheorie, De grondslag daarvan werd reeds gelegd in het jaar 1905, toen Einstein eer* verhandeling schreef over „de electro-dynamica van bewegende lichamen". Sindsdien heeft hij zijn theorie uit gewerkt en verscheidene gebruike lijke voorstellingen omtrent energie, ruimte, tijd en causaliteit omverge worpen. Wij zullen niet proberen een uitleg te geven van deze theorie, want slechts aan weinigen is het gegeven deze te begrypen. Een Amerikaans genootschap heeft destijds een prijs van 5000 dollar uit geloofd voor degene, die er het best in zou slagen om het relativiteitsbe- ginsel en de later aanvullende theo rieën populair te beschrijven en te verklaren. De prys is uitgetaald, maar de opzet om aldus een duidelijk populair en toch wetenschappelijk verantwoord geschrift over diit moei lijke onderwerp te verkrijgen, werd niet bereikt. Sinds lang heeft men er zich bij neergelegd, dat het onmogelijk is alle bij de theorie te gebruiken hogere wiskunde in voor de leek begrijpelij ke taal om te zetten. Maai niet alleen om der wille van de wiskunde is het onmogelijk een populaire beschrijving van de theorie van Einstein te ge ven, ook de kennis, die men moet be zitten om de natuurkundige waarne mingen te begrijpen, welke tot de op stelling van de theorie hebben geleid, gaan ver uit boven de middelbare- schoolkennis. Een paar voorbeelden slechts om te laten zien, tot welke resultaten de re lativiteitstheorie komt. Volgens de relativiteitstheorie moet de seconde op een ons voorbijsnellend vliegtuig een iets langere tijdsduur hebben dan voor de aardbewoners, terwijl de lengte van de meier er korter moet zijn. Het verschil zal echter pas merkbaar worden als de snelheid van het voorbijschietende vliegtuig ongeveer een tiende deel van de lichtsnelheid bedraagt, dus 30.000 km. per sec. d.i. ruim 4 mil- lioen km. per uur! Zo is het ook met alle andere consequenties der relativi teitstheorie: deze worden pas duide lijk waarneembaar, wanneer de snel heid van het bewegende stelsel niet al te klem is ten opzichte van de licht snelheid. Een andere conclusie van de rela tiviteitstheorie is, dat de massa van een lichaam geen onveranderlijke grootheid is; zij hangt af van de snelheid, waarmede het lichaam be weegt; als de snelheid gelijk is aan die van het licht dan is de massa ont zaglijk groot geworden. Massa is volgens de theorie van Einstein een vorm van energie, ter wijl omgekeerd alle energie ook massawerking vertoont. De twee van elkaar onafhankelijke wetten van be houd van energie en van massa zijn daardoor tot één wet geworden: de wet van behoud van energie (massa inbegrepen). Volgens deze theorie is een massa van één gram gelijkwaar dig met de verbrandingswarmte van circa drie duizend ton steenkool, iets wat in de kernphysica van vandaag reeds een algemeen erkend feit is. Overigens moet worden gezegd, dat nog niet alle conclusies van deze relativiteitstheorie bevestigd konden worden. Einstein werd, na eerst aan de uni versiteiten van Bern, Zürich en Praag te hebben gedoceerd, in 1914 tot hoog leraar te Berlijn benoemd, waar hij 1934 om zjjn joodse afkomst en mede wegens zijn protesten tegen de ■volging van zijn rasgenoten uit zijn ambt werd ontzet. Na dien ver toefde Einstein in Amerika, waar hij als de grootste en geniaalste onder de thans levenden wordt geëerd en voortdurend het centrum is van de hele wetenschappelijke wereld. EINSTEIN EREDOCTOR HEBREEUWSE UNIVERSITEIT. Dr. Albert Einstein, die vandaag zijn 70ste verjaardag viert heeft van de Hebreeuwse universiteit, waar van hij één der directeuren is, de doctorshoed honoris causa ontvangen. Hij heeft inmiddels een hele col lectie van ere-doctorshoeden, n-L van de universiteiten van Londen, Pa rijs, Oxford, Cambridge, Princeton en Buenos Aires. Einstein vierde zijn verjaardag rustig te midden van zijn familie en enige goede vrienden. De geleerde is nog steeds herstellende van een gro te operatie, die hij einde 1948 on derging. Israëls troepen aan de Rode Zee Zaterdag heeft het leger van Is raël de vlag met de rode Davidsster gehesen aan de kust van de Rode Zee en Engeland heeft onmiddellijk daarop zijn garnizoen in de Trans- jordaanse havenstad Akaba versterkt. Troepen van Israël bevinden zich te Eilat, waar eens koning Salomo een haven aanlegde, op een vierlanden- punt van Israël, Transjordanië, Saoe- die-Arabië en Egypte. Israël maakt op grond van het ver delingsplan der Verenigde Naties aanspraak op dit kustgebied, hetgeen evenwel nimmer door Transjordanië en Engeland is erkend. Dr. Ralph Bunche, de plaatsver vangend bemiddelaar in Palestina vanwege de Verenigde Naties, heeft de Veiligheidsraad getelegrafeerd dat zijn waarnemers hem geen berichten hebben gezonden over gevechten bij Akaba. DUITSE HULPTROEPEN VOOR GRIEKSE GUERILLA-STRIJDERS? Door de „Daily Mail" werd heden gemeld, dat Duitse troepen die zou den zijn samengesteld uit leden van de politie-macht in de Sowjet—Rus sische zóne van Duitsland met grote snelheid naar Griekenland worden gezonden, teneinde de communisti sche guerilla-strijders aldaar te ver sterken". Een correspondent van het blad te Berlijn telegrafeerde dit vernomen te hebben van de zijde van het door de Russen beheerste Duitse ministerie van buitenlandse zaken, dat „een campagne op grote schaal voor het aanwerven van vrijwilligers", zou voeren. FRANS VLIEGEND FORT VERONGELUKT. Gisteren is een Frans vliegend fort bij Joenda in Frans-Cameroen bran dend neergestort. Vijf inzittenden kwamen om het leven. Het vliegtuig was op een verken ningsvlucht voor het Franse nationale geografische instituut. GEVOLGEN VAN MIJNSTAKING IN DE V.S. Ten minste 56.300 Amerikaanse spoormannen zullen de komende twee weken zonder werk zijn als gevolg van een staking van 425000 mijnwer kers, die vandaag in alle mijngebie- den ten Oosten van de Mississippi begint. De staking, die de steenkoolproduc tie van de V.S. tot een zeer geringe hoeveelheid zal beperken, is uitge roepen door John L. Lewis, de leider der verenigde mijnwerkers, als pro test tegen de benoeming van James Boyd als directeur van het mijnbu- reau door president Truman. Alleen de mijnwerkers zullen door de staking al een bedrag van 68 mil- lioen dollar aan loon derven. De betrokken spoorwegarbeiders zijn in dienst bij tien maatschappijen, die het vervoer van de steenkool ver zorgen. CARMONA IN ZIJN AMBT BEVESTIGD. Maarschalk Antonio Carmona, die reeds gedurende twee en twintig jaar ae functie van president van de Por tugese republiek heeft vervuld, is Zaterdag officieel wederom voor een periode van zeven jaren tot president uitgeroepen. VERJAARDAG DER PAUS- KRONING. Ter gelegenheid van de verjaar dag van de Pauskroning van Z.H. Pius XII, heeft Zondagmorgen in de Dekenale kerk van St. Jacobus aan de Parkstraat te 's-Gravenhage de Pauselijke Internuntius ,Z.Ex. Mgr. Paolo Giobbe, aldaar een Pontificale Hoogmis opgedragen. Bij de binnenkomst van de Inter nuntius voerde het zangkoor o.Lv. Jan Schmitz, het Ecce Sacerdos voor achtstemmig mannenkoor van An ton Bruckner uit. Tijdens het opdra gen van het H. Offer werd Mgr. Giob be geassisteerd door de H. E. Heer Kan. Deken W. J. Pompe als presby- ter-assistens. Diaken en sub-diaken waren kapelaan dr. G. Neefjes en kap. L. SchinkeL Als troondiakens fungeerden mgr. dr. Th. Verhoeven en prof. dr. Fr. Sassen uit Leiden. Het koor zong de vierstemmige Missa in non. S. Maria Magda'ena van Philip Loot. Na de H. Mis into neerde de Internuntius het Te Deum, waarna het koor het Te Deum van Cuijpers .voor dubbel mannenkoor uitvoerde. Met Cieren's ,,Tu es Pe trus" werd de plechtigheid besloten. In de eerste rijen der kerk woon den verschilende leden van het corps diplomatique deze pontificale plechtigheid bij. AMNESTIE VOOR KARENS AANGEBODEN. De Birmese regering heeft de op standige Karens, die bij Insein vech ten, volledige amnestie aangeboden, als zij vóór Donderdag 17 Maart de wapens neerleggen. DUITSERS LUSTEN GEEN SOVJET-FILMS. De Sovjet-Russische films worden door de bevolking van de Sowjetzóne nagenoeg voor honderd procent afge wezen zo bericht de in de Britse sec tor van Berlijn verschijnende „Tele- graf". Het. aantal bioscoopbezoekers neemt steedr meer af. Hoogstens de andere week wordt een oude Duit se film vertoond, die dan uitverkochte zalen trekt. Bioscoopexploitanten ma ken thans bekend, dat voortaan alleen nog Russische films ter beschikking zullen- worden gesteld als het bezoek aan deze films zo slecht blijft. Aetherklanken DINSDAG. HILVERSUM I, 301 meter. 7.00 Nieuws. 7.15. Ocht.gymn. 7.30 Tsjaikofski. 8.00 Nieuws. 9.00 Lichtba ken. 9.30 Kamermuziek. 10.00 „Wie komt er in mijn hokje?" 10.40 School radio. 11.00 Muziek houdt fit. 11.40 Variaties over een thema van Tsjai kofski, op. 35a A Arensky. 12.30 Land- en tuinbouwnieuws. 12.33 Het Orkest zonder naam. 13.00 Nieuws. 13.25 Gr.pl. 13.50 De ontwikkeling van het pianokwintet. 14.30 Onder ons. 15.00 Schoolradio. 15,30 Luchtige middagklanken. 16.00 „De Zonne bloem". 17.00 Na schooltijd. 17.15 Lang zullen ze leven. 18.00 K.R.O.- Amusementsorkest. 18.30 Strijdkr. 19.00 Nieuws. 19.30 Dit is leven. 20.00 Nieuws. 20.05 De gewone man. 20.12 Altviool en piano. 20.30 Lijdensmedi tatie. 21.30 Concertgebouworkest. 22.10 ZangreïïtaL 22.35 Westeuropese commentaar. 23.00 Nieuws. 23.15 Ka mermuziek. HILVERSUM II, 415 meter. 7.00 Nieuws. 7.15 Gramofoonmuziek. 8.00 Nieuws. 8.15 Ochtendvaria. 8.55 Van vrouw tot vrouw. 9.00 Werken van Bedrich, Smetana. 9.35 Aubade. 10.15 Arbeidsvitaminen. 10.50 Kleu tertje luiste];. 11.30 De Wekker. 12.00 The Rhyton Clu'b. 12.30 Land- en tuinbouwnieuws. 12.40 Gerard van Krevelen, piano. 13.00 Nieuws. 13.20 Metropole Orkest. 14.00 Met naald en schaar. 14.30 Radio Matinee. 16.25 Honderd beroemde componisten. 16.40 De Schoolbel. 17.00 Kinderkoor „Ja cob Hamel". 17.30 Franz Reizenstein, piano. 18.00 Nieuws. 18.15 Tom Erich, piano. 18.30 Bij de oorsprong van het denken. 19.00 Radiostrip. 19.15 Vlotter Frans leren spreken. 19.30 The Ro mancers. 20.00 Nieuws. 21.30 Gramo foonmuziek. 21 45 Buitenlands over zicht. 22.20 Hersengymnastiek. 22.30 Ik zou zo graag....! 23.00 Nieuws. 23.15 Poolse Symphonie, Tsjaikowski (Gr.pl.). (Van een onzer redacteuren). UIT LEIDEN EN ZIJN KRANS VAN DOR PEN trokken in de nacht van Zaterdag op Zondag 2100 pelgrims door Amsterdam, tezamen met vele duizenden uit andere streken van het land, en vormden een biddende keten van 25.000 man, die in alle stilte zich door de nach telijke straten slingerde. Moet ey nog verteld worden wat zij er gingen doen? Een vraag die ieder jaar terugkeert, ieder jaar beantwoord wordt en ieder jaar weer op nieuw beantwoord moet worden. Want er blij ven mensen, die het vreemd vinden en dit luid ruchtig laten merken. Dat constateerden we toen de Leidse deelnemers na een kort Lof in de Broederschapskerk (Hartebrug) naar het station trokken en ook in Amsterdam zelf, in welke stad deze keer veel meer publiek op de been was dan het vorig jaar, welke luidruchtig heid de stilte van deze ommegang niet ten goede kwam. WAT ZIJ ER GINGEN DOEN? Het Mirakel- feest wordt in Amsterdam niet meer met veel uiterlijke luister en praal gevierd en de Niéuwe Zijdskapel, ter ere van het H. Sacra ment gebouwd, is verdwenen. Maar de Middel eeuwse processie bleef en zet zich thans voort in de sobere stille omgang, die jaarlijks duizen den mannen naar de II. Stede trekt. Met trei nen en bussen, te voet en per fiets komen zij en sluiten zich aan, om gezamenlijk biddend eer herstel te geven voor al de beledigingen de H. Eucharistie, in het verleden en heden aange daan. Zij bidden voor hun eigen intenties, die in deze tijd van beproevingen talrijker zullen zijn dan ooit, en voor de algemene intentie, die dit jaar luidde „Dat God allen, die te lijden hebben om Christus, met Zijn bijzondere gena dekracht moge zegenen." Is er in deze tijd een schonere intentie denk baar? Nog is de heilige verontwaardiging van de hele Christenheid niet gestild, na het mon ster-proces in Budapest, waar de goddelozen de hand sloegen aan een kardinaal, één van de ve len, die te lijden hebben om Christus. Dat is er één en zijn naam ligt op ieders lippen, want hij is een der groten. Maar wie telt de vele duizen den, die zuchten in de kerker, die omkomen van ellende en honger in de concentratiekam pen, of die ogenschijnlijk nog vrij zyn, maar in woord en daad gebonden worden? Wie telt de duizenden, die over de hele wereld dagelijks hun strijd moeten strijden tegen ongeloof, wan begrip, minachting en verdrukking, omdat zij katholiek zijn en openlijk hun meester erken nen in de Christus Eucharisticus? Daarom trokken 25.000 mannen biddend door Amsterdam en hun gebeden, aaneen geregen tot een krans van bloeiend rode rozen, zullen in deze nacht het H- Sacrament, door velen be smeurd en door velen met hun leven verde digd, hebben gesierd. HET WAS EEN INDRUKWEKKEND SCHOUWSPEL, langs de stille grachten, waar de oude gevels van in slaap gezonken pa triciërshuizen, die verhaalden van macht en rijkdom in voorbije eeuwen, beschenen werden door het gele licht van lantaarns, die anderzijds Tot intentie, oati Pi&ti, duete tijden heMen om Qfuiiitui hun schijnsel in het rimpelig zwarte water wier pen. Hol klonk de eentonige cadans van dui zenden voetstappen op in de nauwe straatjes, met hun zwart-verweerde pakhuisgevels, en versterkte zich als op de Dam, het Rokir., het Spui of het Rembrandtsplein grote groepen el kaar ontmoetten, tot een dof gedreun van vele honderden voeten. Welk een treffende confron tatie van rijke goederen en geestelijke waar den, aan Amsterdam geschonken! Een stille be detocht, die zich kronkelt door de rijkdom en weelde aan gebouwen, de hoofdstad in over vloed toegemeten en van geslacht op geslacht opgebloeid, verwelkt en weer hersteld in de moderne tijd. Maar wat betekent dit alles by de onvergankelijke gunsten van geestelijke or de, die de Goddelijke Zaligmaker in de onuit puttelijke liefde van Zijn Heilig Sacrament geT schonken heeft aan de H. Stede. Dit heiligdom bleef ongerept, ondanks de Alterratie van 1578 en de Calvinistische golfvloed, die over de stad stroomde. Een rots /an geloof, een macht van vertrouwen en een vuur van liefde hebben Amsterdam als een eeuwig brandende godslamp bewaard in een wereld, die het kruisbeeld uit banden als een Paapse ontheiliging. Temidden van een wei'eld vol ongeloof heeft deze traditie zie" gehandhaafd als een zwijgende manifesta tie van katholiek I'üderland, dat trouw geble ven is, trots de stormen der Reformatie, aan de herdenking van het Heilig Mirakel. De ka pel moge verdwenen ~ijn; deze wandaad ver mocht het doel niet te treffen. Want de Heilige Stede blijft het heiligdom van Amsterdam, als de geestelijke nalatenschap van de Roomse Mid deleeuwen. DE ORGANISATIE was ook dit jaar weer voortreffelijk. Op alle hoeken stonden Am sterdamse agenten, die, geassisteerd door katho lieke verkenners, alles in goede banen leidden. Onmiddellijk na aankomst aan het Centraal Sta tion gingen de Leidse deelnemers naar de Mo- zes en Aaronkerk, vaar pater A. de Bruyn, O.F.M. een korte predikatie hield. Hierna be gon de omgang. De regen had inmiddels opge- hoyden en zonder stagnatie werd de hele route afgelegd, waarna de stoet weer in dezelfde kerk terug kwam, om de Hoogmis bij te wonen, die door pater S. Boorrys, O.F.M. werd opgedragen. Aan de zijaltaren lazen de paters de Bruyn en E. Spruyt en kapelaan J. van Duivenvoorde uit Voorschoten, stille H. Missen. Om vijf uur stonden allen weer op straat, zo dat er ruimschoots gelegenheid was om te ont bijten, alvorens de treinen van 6.15 en 6.25 uur de deelnemers weer ..aar Leiden brachten, waar, tot grote geruststelling van het bestuur, allen ordelijk het station verlieten. UIT LEIDEN EN ZIJN KRANS VAN DORPEN trokken in de nacht van Zaterdag op Zon dag 2100 pelgrims door Amsterdam, tezamen met vele duizenden uit andere streken van het land, en vormden een biddende keten van 25.000 man, die in alle stilte zich door de nachtelijke straten slingerde. En zes eeuwen na het Heilig Mirakel steeg hun gebed omhoog, tot eerherstel aan de H. Eucharistie en als een smeekbede tot kerstening van een wereld, die in deze zes eeuwen het nodig heeft gemaakt dat duizenden gaan bidden voor hen, die te lijden hebben óm Christus NEDERLANDSE KOLONIE IN BRAZILIë. Ir. Heymeyer „burgemeester" Ir. J. G. Heymeyer, de promotor der emigratie van Nederlandse katholie ke boeren naar Brazilië, is Vrijdag avond per ss. Alhena vanuit Rotter dam vertrokken. Reeds eerder had den een 100-tal mensen de reis aan vaard onder auspiciën van de Emi gratie-Stichting van de K.N.B.T.B. Hieronder bevonden zich niet slechts boeren en tuinders, maar ook een aannemer, een bouwkundige, een monteur enz., want de Fazenda Ri- beirao in Moni-Morim op 40 km af stand van de stad Campinas wordt een nieuwe nederzetting, waarin zich binnen 2 jaar 1200 Nederlandse kolo nisten zullen vestigen. Ir. Heymeyer zal hier zij het niet officieel het burgemeesterschap waarnemen. Met de heer Heymeyer vertrokken tevens zijn gezin, uitgezonderd de oudste kinderen, de „pastoor" van de kolonie, de Norbertijn pater dr. Sijen en de zusters Maria Liduina en Ma- Benedictus van de Kanunnikessen van het H. Graf uit Laag-KeppeL die met de drie reeds aanwezige zusters het onderwijs zullen verzorgen. On der de overige passagiers ir. totaal zyn er 37 bevonden zich nog twee Dochters van O.L Vrouw van het H. Hart, die naar Rio de Janeiro vertrok- ken* „Maasbode". BENELUXMINISTERS NAAR LONDEN. Zeven Beneluxministers zijn gister avond om 6 uur met een extra-vlieg- tiug van de K.L.M. van Schiphol ver trokken naar Londen. Daar wonen zij vandaag de vergadering van de Consultatieve Raad der Westerse Unie bij. De Nederlandse delegatie bestaat uit de ministers mr. D. U. Stikker, buitenlandse zaken, mr. W. F. Schok king, oorlog, en prof. dr. P. Lief- tinck, financiën. DE TWEE DOCUMENTAIRE FILMS VOOR HET HOLLAND FESTIVAL Teneinde te voorzien in het gro te tekort aan goede filmscenario's, heeft de minister van onderwijs, kunsten en wetenschappen een be drag beschikbaar gesteld, waarmede d*1 Nederlandse Bioscoopbond in staat is gesteld, een prijsvraag uit te schrijven tot het verkrijgen van een tiental ideeën voor een scenario voor een documentaire film. Tien van de ruim 60 inzenders hebben nu opdracht gekregen om een volledig scenario uit te werken. Van deze tier, zullen er twee, die daarvoor naar het oordeel van de jury in aanmer king komen, nogmaals een prijs ontvangen en tevens door finan ciële steun van het ministerie «van Onderwijs, kunsten en wetenschap pen in staat worden gesteld hun sce nario tot een film te verwezenlijken. De twee documentaire films zul len vertoond worden op -het a.s. Holland festival. NIEUW ONTWORPEN KUNSTVOET Een inwoner van Heemstede heeft onlangs een uitvinding gedaan op het gebied van de kunstvoet. De uit vinder die zelf een kunstbeen heeft, meende dat de constructie van de kunstvoet, zoals d;e op het ogenblik is verouderd was. In het bijzonder de tamely^ zware en stugge hout constructie ter hoogte van de enkel vond hy gebrekkig. Bij de nieuw ontworpen kunstvoet worden allo weerstanden opgevangen door ele menten, die tevens voor de terug vering van de voet dienen. Door de nieuwe vinding is het mogelijk, dat bij het lopen met het teenffedeelte wordt afgezet Een ander voordeel is, dat de wringing bii knie en heup wordt voorkomen. Het kunstbeen met de. nieuwe voet-constructie is 0.5 kg lichter dan de tot nu toe ver vaardigden." GEEN HERZIENING IN DE ZAAK RAUTER. De Bijz. Raad van Cassajtie heeft de aanvragen tot herziening van het vonnis van de gewezen commissaris- generaal Rauter, wiens beroep op die raad werd verworpen, nadat hij door het Haagse B.G. ter dood was ver oordeeld, niet ontvankelijk verklaard. De terreinen van de voormalige dierentuin te 's-Gravenhage zullen door wederopbouw onteigend wor den. Het staat thans vast, dat op de ze terreinen het gebouw der pro vinciale griffie vaft Zuid-Holland en een ambtswoning voor de commissa ris der koningin zullen komen. inpeAtieeuiade f SLAAPWAGEN DOOR AGATHA CHRISTIE 26) „De Amerikaanse dame daar had het geweldig op haar zenuwen en belde de conducteur." „Ik heb niets gehoord, mijnheer. „Ijc had een slaapdrankje ingenomen ziet u." der op te houden." Daarna toen zg vlug opstond: „Nog een ogenblikje. Deze bijzonderheden uw meisjes naam. leeftijd enz. zijn die cor rect?" „Volkomen correct, mijnheer" „Misschien wilt u dan daarvoor dit memorandum tekenen?' Ze tekende vlug, een elegant, lo pend schrift: „Elena Andrenyi." „Hebt u uw man vergezeld na3r Amerika, mevrouw?" „Neen, mijnheer." Zc glimlachte, bloosde een weinig. „We waren toen nog niet getrouwd; we zijn pas een jaar getrouwd.' „Ah, ja; dank u madame. O ja, rookt uw man?" Ze staarde hem aan, klaar om weg te gaan. >>Een pijp?" „Neen. Sigaretten en sigaren." „Juist! Dank u." Zy draaide, haar ogen sloegen hem nieuwsgierig gade. Mooie ogen wa ren het, donker en amandelvormig, met heel lange zwarte wimpers, die de fijne bleekheid van haar wangen beschaduwden. Haar lippen, vuur rood naar de buitenlandse mode, wa ren even geopend. „Waarom vroeg u dat?" Mevrouw," Poirot wuifde luchtig met de hand „detectives moeten nu eenmaal allerlei vragen stellen. Bijvoorbeeld, misschien wilt u me de kleur van uw peignoir vertellen?" Ze staarde hem aan. Toen lachte ze. „Ze is van goudgeel chiffon. Is dat werkelijk belangrijk?" „Heel belangrijk, mevrouw." Ze vroeg nieuwsgierig: „Is u dan heus een detective?" „Om u te dienen, mevrouw." „Ik dacht dat er geen detectives in de trein waren als hij door Yoego- Slavië ging niet vóór Italië." „Ik ben geen Yoego-Slaviscche detective, mevrouw. Ik ben een in tern ai on ale." „Werkt u voor de Volkenbond?" „Ik .behoor aan de wereld, me vrouw," zei Poirot dramatisch. Hij ging door. „Ik werk hoofdzakelijk in Londen. Spreekt u Engels?" voegde hij er in die taal bij. „Ik spreek een beetje, ja." Haar accent was allerliefst. Poirot boog nogmaals. „We zullen u niet langer ophou den mevrouw. U ziet, het was niet zo heel erg." Ze boog haar hóófd en vertrok. „Een mooi vrouwtje," zei mijnheer Bouc waarderend. Hij zuchtte. „Wel dat heeft ons niet veel ver der gebracht." „Neen,"' zei Poirot. „Twee men sen die niets zagen en niets hoor den." „Zullen we nu de Italiaan onder vragen?" Poirot antwoordde niet dadelijk. Hij bestudeerde een vetvlek op een Hongaarse diplomaten-pas. Poirot kwam met een schokje tot zichzelf. Zijn ooeen tintelden een beetje, toen ze de vurige ogen van mijnheer Bouc ontmoetten. „Ah, beste oude vriend," zei hy. Zie je, ik ben wat men noemt een „snob" geworden! De hoogste plas sen, voel ik, moeten voorgaan vóór de tweede. Nu zullen we, dunkt me de knappe kolonel Arbuthnot eens aan dc tand voelen." Merkend dat het Frans van de ko lonel nogal beperkt was leidde Poi rot de ondervraging in het Engels. Arbuthnot's naam, leeftijd adres en juiste militaire rang werden vast gelegd. Poirot ging voort: „Komt u uit Indië met wat men noemt „verlof" wij noemen dat (en permission)?" Kolonel Arbuthnot antwoordde met ware Britse kortheid: „Ja." „Maar reist u niet terug met een P O boot." „Neen." „Waarom niet?" „Ik verkies over land te gaan om particuliere redenen." Steek dat in je zak. bemoeizuchtige aap, scheen zijn wijze van zeggen uit te drukken. „Is u rechtstreeks uit Indië geko men?" De kolonel antwoordde droog: „Ik bleef een nacht over om het Uhr der Chaldeeën te zien en drie dagen in Bagdad bij de consul, die toeval lig een oude vriend van me is." „U bleef drie dagen in Bagdad. Ik rr.een, dat de Engelse jonge dame, miss Debenham. ook uit Bagdad komt. Misschien hebt u haar daar ontmoet?" „Neen. Ik ontmoette miss Deben ham voor het eerst toen zij en ik sa men de reis maakten van Kirkoek naar Nisibin." Poirot boog zich naar voren. Zijn toon werd overredend. „Mijnheer, ik ga een beroep op u doen. Behalve de knecht, zyn u en miss Debenham de enige Engelsen in de trein Het is nodig dat ik u ieder uw mening over elkaar vraag." „Hoogst onbehoorlijk," zei kolo nel Arbuthnot koel. „Toch niet. Ziet u deze misdaad is hoogst waarschijnlijk door een vrouw begaan. De man is niet min der dan twaalf maal gestoken. Zelfs de hoofdconducteur zei dadelijk. „Het is een vrouw.' Wat is dus mijn eerste taak? Om alle vrouwen, rei- zenden in de trein, de revue te la ten passeren. Maar een Engelse te beoordelen is moeilijk. Ze zijn erg gereserveerd, de Engelsen. Dus doe ik beroep od u in het belang van de gerechtigheid. Wat voor iemand is die miss Debenham?" „Miss Debenham," zei de kolonel fel. „is een dame.' „Ah!' zei Poirot, met allen schiin van grote gerustgesteldheid. „Dus denkt u niet, dat zij bii deze mis daad betrokken kan zijn?" „Het idee is eenvoudig absurd," zei Arbuthnot. „De man was een vol komen vreemde: ze had hem nooit eerder gezien." „Heeft ze u dat verteld?" „Ja. Ze maakte dadelijk een op merking over zijn enigszins onaan genaam uiteriyk. Als er een vrouw bij betrokken is zoals u schijnt te denken naar raiin idee zonder enige grond kan ik u verzekeren, dat miss Debenham er onmogelijk debet aan kan zijn." „U voelt warm in deze zaak," zei Poirot met een glimlach. Kolonel Arbuthnot zag hem koel aan. „Ik weet niet wat u bedoelt," zei hy. De blik scheen Poirot te intimide ren. Hij sloeg zyn ogen neer en be gon in de papieren voor hem te rom melen. „Dit is maar byzaak," zei hij. „La ten we practisch zijn en tot de fei ten komen. We hebben reden te ge loven, dat deze misdaad plaats vond om kwart over een de vorige nacht. Het is een deel van de nodige forma liteiten om iedereen in de trein te vragen, wat hy of zij deed- op dat uur." „Juist. Om kwart over een, naar mijn beste weten, praatte ik met die jonge Amerikaan, de secretaris van de vermoorde." (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 2