j J{a%te
Vele verenigingen met
vredige namen
rREDERIK
Ho. 23087
Secretaresse
Welk net R.K Meisje
Keukenmeisje
VRACHTAUTO
'U
Ivcjaait
GDAUFFÈ1R
Woningruil
r
MAANDAG 28 FEBRUARI 1949
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD - PAGINA 4
50 JAAR TER AARSE TUINDERIJ
Maar de eenheid was verre te zoeken
Tenslotte: de
Centrale Veiling
Een overzicht samen te snellen over
„Vijftig jaren Tuindersbond" is een
moeilijke taak, want het archief van
de diverse verenigingen tot 1920 ont
breekt geheel, terwijl juist in dat tijd
vak de tuindersorganisaties rijk in
aantal waren. Nu heb ik wel de hulp
ingeroepen van personen, die meer
van nabij de eerste gebeurtenissen
rond het veiling-leven hebben mede
gemaakt, doch dit ging er somtijds
gebrekkig aan toe. Dit is hun niet
kwalijk te nemen. Over de „tachtig"
raken zo zoetjes aan de scherpe
puntjes van het geheugen af. Meer
dere malen kregen we slechts te ho
ren: „Het was toen zo'n janboel".
Terstond na het beëindigen van
de campagne, omstreeks September
1897, trommelde men de tuinders bij
elkaar, onder leiding van de heer H.
Broers. Hier thans aanwezig.
Het zaaltje van Piet Kouwenhoven
bood amper ruimte om de 153 tuin
ders op te nemen. Het niet aanwezig
zijn van katheder, betekende voor de
heer Broers geen beletsel, hij klom op
een tafel en zo overzag hij de me
nigte. Zijn begeesterend woord sloeg
zo in, dat op één na al de aanwezigen,
zo in, dat op één na al de aan
contractueel lieten vastleggen, dat
hun groenten voortaan aan de Bond
ten verkoop zou worden afgestaan.
Snel moest gewerkt worden. De Bin-
nenmarkters mochten immers geen
lont ruiken van deze actie, daar zij
anders zouden trachten zo vlug mo
gelijk contracten af te sluiten.
Ontstaan van „God zij met ons".
Het eerste Bestuur vormde de he
ien J. v. d. Hoorn, W. van Straaten
en W. Verlaan; in de controle-com
missie koos men Jac. Vork, C. Hoo-
gervorst en KI, van Eijk, als alge
meen plaatsvervanger de heer C. T.
de Bruijn. Dit is dezelfde C. T. de
Bruijn, die bij onze veiling voorzitter
is van de controlecommissie. En,
vanaf de oprichting in 1897 tot nu
aan toe heeft hij in de commissie van
de verschillende verenigingen een
plaats gehad.
Het opmaken van een veiling
reglement had heel wat voeten in de
aarde; eindeloze besprekingen waren
gemoeid om een geschikte naam te
vinden. Ten lange leste bracht het
randschrift op de gulden uitkomst.
Het werd „God zij met ons".
In de eerste jaren werd de groen
ten op een centraal punt verzameld
en vervolgens naar Amsterdam ver
voerd, waar als Binnenmarkters door
de vereniging waren aangesteld de
heren W. van Tol en G. Kesting.
Eigen mensen, onder controle staande
van de Bond. Men had een eigen
schuit genaamd „de Muralt". In 1906
ging men over tot het veilen van de
producten. Een wonder-instrument,
n.l. een afmijntoestel, was aange
schaft, hetgeen stond geplaatst in het
gebouw aan het Jaagpad,
Toen kwam „De Hoop geleidt
ons" erbij.
Heerste er in ons dorp algemene
vreugde, men was toch uit de greep
van een paar handelslieden, toch
kraakte het al vroeg in de Bond. Na
een jaar samengevoegd te zijn, trad
een gedeelte uit de vereniging. Het
jaar 1911 bracht de gemoederen op
nieuw in beweging, rond de kwestie
„Contract-erwten". Een deel van de
leden scheidde zich van de „God zij
met ons" af, en organiseerde een
nieuwe vereniging, genaamd „De hoop
geleidt ons".
En niet te vergeten „St. Phocas".
Vanzelf zijn' er meerdere geschil
len geweest in de Bond Hoe kan het
anders. O.m. pronkbonen-verkoop,
gewicht, het keuren der groenten,
enz., kwesties die in 1949 aan de or
de zijn en altijd zullen blijven ook.
Jarenlang heeft de heer Hoogervorst
het praesidium waargenomen, is la
ter opgevolgd door de heer Th. Ver
laan. In het jaar 1921 organiseerde
vele tuinders zich in een Katholieke
organisatie „St. Phocas". Opgemerkt
zij, dat bijna alle Protestantse kwe
kers waren aangesloten bij „De. hoop
geleidt ons" Toen bleven er slechts
enkele leden meer over en de Bond
werd ontbonden.
Ter verduidelijking moet ik ver
melden, dat de vereniging „God zij
met ons" alleen de groenten, peulen,
doperwten, snijbonen verveilden, al
het andere stond er buiten.
Nu dan een vluchtig overzicht van
de verenigingen, welke de andere
groenten voor haar rekening namen.
Vervolgens: „Bid en werk" voor
de augurken.
De 14e Augustus 1901, in het hartje
van de augurken-campagne, kwam
het bericht door dat de opkopers van
augurken, geen augurken meer
wensten af te nemen. En gezien dit
de enigste afnemers waren, ontstond
er als het ware een panische stem
ming. Vlug de tuinders bij elkaar ge
roepen en men besloot zelf in te gaan
maken. Ging de inmaak vlot, de af
zet was daarentegen matig. Ieder jaar
onenigheid over de verkoop, dan te
vroeg verkocht en dan weer te laat,
rumoerige bijeenkomst over het slor
dige beheer der administratie. Men
kende twee ere-leden, burgemeester
de Muralt en kapelaan van Rijn, ter
wijl Van Briel Sasse te Nieuwveen
juridisch adviseur was
En „De Eendracht" voor de
komkommers.
Als onderafdeling van deze vereni
ging, de naam voerende van „Bid
en Werk", is nog bekend „De Een
dracht", welke zich bezig hield met
de verkoop van groenten, als sla,
bloemkool, komkommers en peen.
Dan bestond de Ter-Aarse Augurken
veiling met de afdeling „Nieuw Le
ven", op dezelfde leest geschoeid als
voorgaande Bond. Beter vereend dan-
gescheiden, dacht men eindelijk. In
1918 fusie. Later, gelijk met de Tuin
dersbond „God zij met ons", ontbon
den. Zoals al eerder behandeld werd
in 1921, een Kath. Tuindersvereni
ging opgericht met de naam St. Pro-
cas, hiernaast kwam een tweede
Kath. vereniging, en dan bestond al
jaren „De hoop geleidt ons".
„Tuindersbelang" speciaal voor
het veilen.
Men poogde in 1926 tot samen
smelting te komen van beide Kath.
verenigingen. Aanvankelijk kwam er
overeenstemming. Doch toen er geen
voldoende waarborgen bleken te zijn,
dat beide afdelingen persoonlijk en
bloc, goed gescheiden zouden blij
ven, spatte de zaak uiteen. „St. Pho
cas" bleef, de vereniging „Tuinders-
belang", speciaal een veiling waar
alle producten persoonlijk geveild
werden, aanschouwde het levenslicht.
Ten slotte: onder zachte
dwang één.
Door de slechte uitkomsten van het
Tuinbouwbedrijf, ging men crediet
aanvragen bij Prov. Starten. Dit kon
slechts verstrekt worden, indien er
ene veiling zou komen. Betrekkelijk
onder dwang, vonden de tuinders el
kaar In 1931 werden de drie bestaan
de verenigingen geliquideerd en 1
Maart 1931 ontstond de Centrale Vei
ling.
In het tijdvak 19201930 is er veel
afgespeeld in de verschillende ver
enigingen, doch het lust mij niet,
hierop dieper in te gaan.
In het jaar 1926 is men kassen en
warenhuizen gaan bouwen, ook kwam
er meer platglas. In 1928 werden aan
gevoerd 5000 kisten, in 1948, 340.000.
De Centrale veiling draait nu al weer
achttien jaar.
Om het leven gekomen is een
50-jarige arbeider te Amsterdam, die
bij het lossen van kolen uit de Ne
derlandse kustvaarder Horst, liggen-
Verteld door Huibert Vel
EN DE ZEVEN DIRECTEUREN
21.
De gehele weg naar de
stad probeerde Nota
ris Zwingeihout zijn plaag
geest uit te horen, maar
ai zijn pogingen waren te
vergeefs. Het enig effect
was een raadselachtige
glimlach van de tovenaars
leerling en de verzekering,
dat hij alles zou weten,
a's het avontuur afgelo
pen zou zijn.
Een schrale troost voor
de nieuwsgierige notaris!
Na een fikse wandeling bereik
ten Frederik en de schildpad de
stad en stevenden recht o>p het
raadhuis aan. Voor het bordes had
zich al een kleine schaar burgers
verzameld, die zich er over ver
baasde, dat het zo stil 'bleef in het
gemeentehuis. Zelfs de torenklotc
stond stil. en dit meest volgens en
kelen van de snuggerste burgers
toch ook een oorzaak hebben, om
dat hier bentden alles een oorzaak
heeft.
De torenwachter is ook een visje
gpworden," lichtte de notaris Fre
derik in. „Het was die goudvis met
die rode randjes om zijn ogen. Dat
komt van de zo gen vermoed ik."
Toen zag hij aan het gezicht van
Frederik. dat hij zich niet duidelijk
uitgedrukt nad. „Die rode randjes
komen van de zorgen, vermoed ik",
vulde hij aan, terwijl hij met moeite
achter Frederik aan de treden van
het bordes beklom. Toen waren ze
boven, Frederik stelde zich met
bet gezicht naar de menigte en hief
zijn hand op om sti te.
„Hoera!" riep de menigte uit ge
woonte en toen begon Frederik:
„Beste burgers!"
Weer hoera-geroep.
„Best burgers het spijt mij U te
moeten mededelen, dat Uw gewaar
deerde burgemeester. Notaris Zwin-
gelhout, door een zeer bijzondere
ziekte enige tijd verhinderd zal zijn.
zijn zware taak waar te nemen."
Hoera-geroep. Notaris Zwingel-
hout bloosde van kwaadheid, maar
toen nij bedacht, dat burgers op bij
eenkomsten en bij toespraken altijd
hoera riepen, kalmeerde hij weer
een beetje. Nijdig kauwend op een
sia-blaadje trok'hij zich terug in zijn
schuld en liet zich gedurende de
he'e toespraak van Frederik niet
meer zien.
De rede van Frederik had inmid
dels een hoogtepunt bereikt.
Tot onze grote dankbaar
heid en vreugde werden
wij heden verblijd met
de geboorte van een Zoon
en Broertje
JOS
Bii het H. Doopsel ont
ving hij de namen
JOSEPHUS
FLORENTIUS MARIA
G. C. J. van der Wiel
E. F. M. van der Wiel
Bresser
J acques
Leiden. 26 Febr. 1949.
Nieuwe Rijn 78 2320
t Voorzien van de
H.H. Sacramenten
der Stervenden over
leed na een kortston
dig lijden, geheel over
gegeven aan Gods H.
Wil. ornze innig gelief
de Echtgenoot, Valer.
Zoon. Behuwdzoon.
Broer, Benuwdbroer
en Oom.
JURIANUS
CHRISTIAAN
STKFHANUS
VREEBURG
Echtgenoot van
CORNELIA
THEO'DOPuA
MöLLERS
in de ieefü:d van 41 j.
Uit aller naam,
C. Th. Vreeburg
Möllers
Leiden, 27 Febr. 1949.
Heerengracht 22. 1584
De HaH. Uitvaartdien
sten zullen gehouden
worden a.s. Donderdag
3 Maart in de Paro
chiekerk van O. L. Vr.
Hemelvaart en St. Jo
seph te 7.30 en 8.15 uur
waarvan de gezongen
Requiem te kwart over
acht uur. waarna de
beg-afenis van uit de
kerk te kwart voor
tien op de R-.K. Be
graafplaats „Zijlpoort'
Rozenkransgebed:
Maandag-, Dinsdag- en
Woensdagavond te 7.30
uur in de rouwkape'
van het St. Elisabeth
Ziekenhuis, alwaar de
overledene is opge
baard.
Vooj de zeer vele bewijzen
van deelneming ons be
toond tijdens de ziekte en
na het overlijden van onze
lieve Vrouw en Moeder
ELISABETH
CATHARINA
VAN DER BLOM
geb. DE FEIJ
betuigen wii hiermede
onze oprechte dank. 1581
P. van der Blom
ALi
Leiden, Febr. 1949.
Hoogi. Kerkkoorsteeg 13.
Mevrouw
M.J. H. v. Rij-Zitman
TANDARTS
PRAKTIJK HERVAT
Telefonisch
onder
aangesloten
Boekhoudkundig Bureau
JAC. LAMAN
H. RIJNDIJK 44, Z0ETERW0ÜDE
R. K. Jongedame v. .g. h„
24 j., met eindexamens
Gymn. B., Secretaresse-
examen Schroevers en
practijk als zodanig, zag.
zich gaarne geplaatst per
1 April. Br. M. Vinke,
Duinweg 4. Wassenaar.
is genegen om de huis
vrouw te helpen in een
gezin van 5 kinderen,
waarvan 3 schoolgaand,
voor d. of d. en n. Liefst
zo spoedig mogelijk. Br.
onder no. 1591 bureau van
dit blad.
Gevraagd te Wassenaar
(bij tramh. Kieviet) flink
zelfstandig
of kookster in R. K. gez.
waar 2e meisje en dagel.
hulp ruw werk aanw. is.
Goed salaris. Br. Mevr.
Vinke, Duinweg 4, Was
senaar. 1599
Dinsdagmiddag vanaf
2 uur in
Zaal Leenders
te De Kwakel
Medewerking
„The Wesopaband"
Te koop Chevrolet 1943,
5 ton, Frontbesturing, in
Dec. gereviseerd, met op
gebouwde nieuwe cabine
en open laadbak. Prijs bil
lijk. K. Moot. Rijndijk 178,
Voorschoten, tel. 24885,
Leiden. 1686
de aan de Eerstkade, aldaar, de ko-
lengrijper op het lichaam kreeg.
Het broodconflict te Haarlem
zal waarschijnlijk spoedig opgelost
zijn. De bakkerspatroons zijn na een
bespreking van de toestand tot over
eenstemming gekomen. Wanneer nu
de Nederlandse Bakkerij-stichting
de broodprijs voor Haarlem zal heb
ben bepaald, zullen de verschillende
instanties nogmaals bijeen komen.
De veldmuizenplaag, welke in
de Noordoostpolder en elders in den
lande is geconstateerd, noopt de
plantenziektekundige dienst te Wage-
ningen de bestrijding met ingang
van 1 Maart krachtig ter hand te ne
men. Bestrijdingsmiddelen zijn be
schikbaar om dit uiterst schadelijke
knaagdier op grote schaal te verdel
gen.
De Regering sluit thans over
eenkomsten af met gras- en cichorei-
drogers voor het drogen van aard
appelen. Het gedroogde product zal
tot meel worden verwerkt en in
kleine hoevee,lheden met krachtvoe
der Worden vermengd.
Op de onbewaakte overweg aan
de Ringvaartsweg te Rotterdam is
een vrachtauto door een locomotief
gegrepen. De bestuurder was bijtijds
uit de wagen gesprongen.
Te Rotterdam heeft een aanrij
ding plaats gehad tussen een autobiui
en een locomotief van de Rotte™
damse Tramwegmaatschappij op een
kruispunt bij de Boergoensestraat.
Zeven passagiers van de autobus
werden licht gewond.
Een 1)4-jarig kind uit de Fa
zantstraat te Rotterdam is uit net
raam gevallen en de volgende
overleden.
De directeur van het telegraaf
kantoor te Den Haag, de heer J. A.
Risseeuw, zal de P.T.T.-dienst verla
ten wegens het bereiken van de pen
sioengerechtigde leeftijd.
Aethe**,-,*r>,.-en
DINSDAG.
HILVERSUM I, 301 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Ocehtendgymn.
7.30 Moments Musicaux, Schubert.
8.00 Nieuws. 8.15 „Pluk de dag". 9.00
Lichtbaken. 9.30 Morgenconcert 10.00
„Wie komt er in mijn hokje?" 10.15
Opera-allerlei. 10.40 Schoolradio. 11.00
„Muziek houdt fit". 11.40 Le Carna
val des Animaxux, 12.03 Pianorecital.
12.30 Land- en tuinbouwnieuws. 12.33
Metropolo Orkest. 13.00 Nieuws. 13.25
„Om en omêê. 13.45 Het Calvet-
kwartet. 15.00 Schoolradio. 16.00 „De
Zonnebloem". 17.00 Na schooltijd.
17.45 „Het karakter van de maat
schappij in Suriname". 18.20 Sport-
praatje. 18.30 Strijdkr. 19.00 Nieuws.
19.15 De contrabas als concerterend
instrument. 19.45 Niwin-klanken.
19.50 Wederopbouw. 20.00 Nieuws.
20.05 De gewone man. 20.12 Vasten-
avondparada. 23.00 Nieuws. 23.15 Een
uitgeleide aan Prins Carnaval.
HILVERSUM n, 415 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Gr.pl. 7.50 Dag
opening. 8.00 Nieuws. 8.15 Ochtend-
varia. 8.55 „Lieve tante, ik ga trou-
IN INDIE:
W. J. VAN DER GEEST,
Warmond,
viert 1 Maart zijn 3e Indische ver
jaardag te Batavia.
ARIE VAN KINTS
Langeraar.
geboren 1 Maart 1926, viert zijn 2e
verjaardag te Kota Pinang bij Me-
dan.
wen" 9.00 Symphonie no. 3 Brahms.
9.35 Aubade". 10.15 Arbeidsvitami
nen. 10.50 Kleutertje luister! 11.00
Dinu Lipatti, piano. 11.30 „De Wek
ker". 12.00 Het Lyra-trio. 12.30 Land-
sn tuinbouwnieuws. 12.40 Zigeuner-
muziek. 13.00 Nieuws. 13.20 „The
Skymasters". 14.00 „Met naald en
schaar". 14.30 Orphée et Eurydice,
opera van von Gluck". 16.25 „Van
Palestrina tot Pijper". 16.40 „De
Schoolbel". 17.00 Kinderkoor „Jacob
Hamel". 17.50 Sportreportage. 18.15
Piano. 19.15 „"^hotter Frans leren
spreken". 19.30 Henriëtte Bosmans,
piano. 20.00 Nieuws. 21.45 Buiten
lands overzicht. 22.00 Pierre Palla's
populaire parade. 22.30 Chailley-
kwintet. 23.00 Nieuws. 23.15 Carnaval.
btaL.5 hoorzaal - Dondercag 3 b.aart - b uur
ZEVENDE ABONNEMENTSCONCERT
Dirigent: JAN OUT
SolisteELIANE RiCHEPIN,
7e Symph. L. van Beethoven; Rapsodie espagnole
v. Ravell; Pianoconcert van Tsjaikowsky
Krt. ad t. 3.(a.i.j bij de Fa. C. C. Bender, Hoge woerd 90,
Tel. 20097 en 's avonds aan de kassa.
gevraagd, moet tevens
enige verkoopkracht be
zitten. Fa. Gebr. Edelaar,
Oude Singel 66. Leiden.
ROTTERDAM—LEIDEN
Aangeboden grote eerste
etage, bev. 3 grote kamers
keuken en rolder voor wo-
rmg in Leiden. R. W.
Nicken, v. d. Tasstraat 12b
Rotterdam. 1587
AANB0D
ADVERTEERT IN DE LEIDSE COURANT
Te koop aangeboden
500 beste droge takkenbos
sen en 500 groene takken
bossen. J. C. van Wissen,
Achterweg 8, Wassenaar,
tel. 2301. 1585
2* Te koop een Radio. Te
vervoegen <bij L. Vitscher,
Zuidbuurtseweg 60a, Zoe-
terwoude. 1583
2* Naaimachine defect?
Wij repareren bij U aan
buis. klaar terwiil u wacht.
Dat betekent voor u geen
vervoc - geen weken wacn-
ten en geringe kosten. J.
B. H. Schoots, Rijnsburger-
weg 29B Leiden, Tele
foon 26664
2" Groentezaden en
Bloemzaden. Nieuwe oogst
voorhanden. Graszaden.
Kunstmeststoffen Vlie-
land's Zaadhandel, Nieu
we Rijn 50, tel. 20824a Riet
matten in diverse maten.
Spaden. Schoffels en Har
ken. Vraagt onze gratis
prijscourant voor tuinza
den. 2316
2* Wasteilen, wasketels,
emmers enz.; roestig of de
fecte bodem worden op
nieuw gegalvaniseerd.
Vooraf prijsopgaaf, Ook
vertinnen van melkgereed-
schap. Vakkundig adres.
Bezorging gratis. A. J.
Hartwijk. Landbouwadres
Nieuwe Beestenmarkt 7-9.
Tel. 2662724013.
2 Dagen nog
Vanavond en morgen is Uw
laats e kans om eens echt
te profiteren van de vreugde
welke de deelname aan een
der avonden van E» C. U
biedt.
Vat deze laatste kans! Kom
vanavond ot morgen mee
doen. Een danstestijn om
niet meer te vergeten is
dan voor U een waardig
en gezellig besluit.
Leiden B
Heden 8 uur en Dinsdag
4 - 6 en 8 uur, H. Kerk-
gracht 48.
I Hazerswoude D,
Heden 8 uur Gymzaal
I Hillegom H
Heden 8 uur zaal Van Dril
B Zoetermeer B
Morgen Dinsdag 7.30 uur
B Wassenaar B
Morgen Dinsdag 7 uur
B In de vasten B
Alle clubs staan stil. Met
speciale toestemming alleen
oefenen op Zondag 4 en 8.30
uur en Privél
Wij hebben nog een beperkt aantal van het bekende boekwerk
„DST SS LESDEN"
door L. C; J. ROOZEN
Prijs gebrocheerd f 3.75. Gebonden f 4.50
„DE HEGLBGE PASTOOR
VAR ARS"
Een boeiende levensschets van «Henri Ghéon
Uit het Frans vertaald door Tanulo
Prijs gebrocheerd f2.25
Franco per post f 2.40
UITGAVE N.V. DE LEIDSCHE COURANT
PAPENGRACHT. LEIDEN
PERSONEEL
Net Meisje gevraagd'
van half negen tot 5 uur,
Zon- en Feestdagen vrij en
wekelijks een vrije mid
dag, Rijnsburgerweg 29©,
Mevr. Schoots, Leiden.
2" Een werkster gevraagd
voor de sonoonmaak.
Dorpsstraat no. 2 Zoeter-
woude. I'58i2
DIVERSEN
(g Vermist sedert Vrijdag,
Cyperse kater, borst en
pootjes wit: was enigszins
ziek. Terugbezorging te
gen goede be oning. of
eventuele inlichtingen?
Plantsoen 9© ^'^7.
