3)e GöldóeSoti^cmt
Nooit zag de wereld
gezicht der
zo 'n sabelhouw in het
Christenheid
Directeur: C. RL VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DINSDAG 15 FEBRUARI 1949
40ste JAARGANG No. 11619
-De K.V.P. en het
Indonesisch probleem
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Bur. Papengracht 32. Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs f0.32 p. w., 11.40 p. mnd., 14.15 p kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m m. Telefoontjes f 1.50
De Paus spreekt
/""\OK zij, die Paus Pius XII niet be-
schouwen als het zichtbaar Hoofd
der Kerk, als de Plaatsbekleder van
Christus ook zij zullen in Hem er
kennen een mens van verheven wijs
heid, van edele deugd, naar wien te
luisteren héél de mensheid een ze
gen kan zijn.
Paus Pius XII heeft gisteren, zoals
vermeld, in een plechtige bijeenkomst
van de Kardinalen gesproken over de
veroordeling van Kardinaal Minds
zenty, Hij verklaarde, dat Kardinaal
Mindszenty tot bekentenissen ge
dwongen werd, noemde het proces
„kunstmatig" en zeide:
„Wij menen, dat het vooral onze
plicht is, te verklaren, dat datgene,
wat onder het proces werd mede
gedeeld absoluut vals was".
Zaterdag heeft de Paus zich ge
wend tot alle Bisschoppen ter wereld,
om hun te vragen, evenals alle pries
ters, tot uitboeting van een misdaad
van de vijanden van God op Passie
zondag een tweede Heilige Mis op te
dragen. Dit zal een votiefmis zijn tot
vergiffenis der zonden. De gelovigen
worden aangespoord deze Heilige Mis
in groten getale bij te wonen en de
Heilige Communie te ontvangen.
En in dat schrijven wijst de Paus
er op, hoe wij moeten staan tegen
over degenen, die het kwaad bedrij
ven, en hen, die met de plegers van
het onrecht, eensgezind zijn: wij moe
ten trachten hen te bekeren door het
voorbeeld van ons leven.
Zó spreekt de Paus:
„Allen, die van de weg der ge
rechtigheid zijn afgedwaald moeten
door gebeden, door woord en daad,
maar vooral door het voorbeeld van
een leven, waarin Gods vaderlijke
goedheid zich weerspiegelt, worden
opgewekt, opdat zij boete doen
hun fouten goedmaken.
Laten de zondaars hun gedachten
weer richten naar de allerbarmhar
tigste Vader, die zijn verloren zoon
huiswaarts roept en hem blij ver
welkomt. Waarom niet? Hij heeft
de zoon gevonden ,die hij verloren
had. De zoon, die weer terugge
keerd is, bemint hij des te meer.
Wie moeten wij beschouwen als die
Vader? God natuurlijk: Niemand is
zo vaderlijk, niemand is zo goeder
tieren als Hij. Wie rijk is aan de
schatten van een godsdienstig le
ven en wie sterk is in het geloof,
moet voor zover mogelijk, deze
goederen delen met anderen".
En dan spreekt Hij verder over het
gebed het ware gebed, dat „verge
zeld gaat van goede werken";
„Is er iets, dat gebed niet kan
verkrijgen? Wat vermag het ver-
trouwvolle gebed van een onschul
dige en rouwmoedige ziel niet,
wanneer het wordt gezegd in de
naam van Christus en vergezeld
gaat van goede werken? „Het ge
bed is de muur des geloofs, ons
schild en wapen tegen de vijand,
die ons van alle zijden belaagt".
(Tert.)".
En ten slotte houdt Z. H. de Ka
tholiek voor de alles-overtreffende
waarde van het heilig Misoffer:
„Maar elke godsdienstoefening
en elk gebed staat ten achter bij
het Eucharistisch Offer, dat op on
bloedige wijze hét Offer voortzet,
dat Christus op bloedige wijze
bracht aan het Kruis en dat over
vloedig vruchten schenkt tot red
ding van de mensen. De Hemelse
en Eeuwige Vader wordt geëerd,
wordt genadig gestemd en Wordt
verzoend door het kostbaar Bloed
van het Smetteloze Lam".
Katholiek Nederland protesteert tegen het proces Mindszenty
(Van een onzer redacteuren).
rEN DAG NA HET HOOGFEEST, waarop de wereld
herdacht dat bijna twee duizend jaar geleden de
Goddelijke boodschap „Gloria in excelsis Deo' uit de
wolken had geklonken, om vrede te brengen op aarde
aan de mensen van goede wil, werd de gehele Christen
heid opgeschrikt door het alarmerende bericht: Kardi
naal Mindszenty door de communisten gearresteerd! Een
golf van verontwaardiging sloeg over de gehele wereld
een protesterend afwachten werd - uitgezien naar
7 Februari, de dag waarop uitspraak gedaan zou
worden, na een rechtspraak, die niet alleen een aanflui
ting was van de meest elementaire menselijke rechten,
maar vooral een sabelhouw was in het aangezicht van
de Christenheid. Toen pas vlamde de verontwaardiging
hoog op. Moeten wij dit dulden? Mag de wereld lijdelijk
toezign dat een menselijke geest zó wordt vermoord?
„Wat kunnen we doen?" was de vraag op veler lippen.
En het antwoord was: „De tijd is nog niet rijp voor ac
ties; we kunnen slechts bidden." Jawel, bidden, het is
mooi, het is prachtig. Maar kan de mens op zo'n moment
z'n heilige toorn af-reageren, door op z'n knieën te val
len en te bidden om uitkomst? Of vraagt hij iets anders
er bij, eist hij satisfactie en voelt hij in z'n hart iets bran
den, een vurige kracht, die zich niet langer laat opsluiten,
maar daden eist? Ja. de Christen, die reeds jaren dit al
les lijdelijk heeft moeten aanzien, kon zich nu niet meer
tot een gelaten aanvaarden dwingen. Zijn mens-zijn en
Christen-zijn kwamen in opstand tegen deze schennende
daad van een goddeloze bende, een heidense horde, die
de hand dorst slaan aan een prins-primaat, feen pries
ter, een afgezant van God. En het regende protesten uit
alle hoeken van de wereld, het enige wat de Christen
heid aan daden naar buiten kon stellen, tegen deze ten
hemel schreiende misdaad.
Ook in Nederland laaide de vlam van toorn op. Overal
in het land werden bijeenkomsten, meetings, bidstonden
en protest-vergaderingen gehouden. Maar het was alle
maal slechts in klein verband en niet genoeg om de we
reld te doen weten hoe katholiek Nederland in opstand
komt tegen deze duivelse macht. En daarom kwamen gis
teravond uit alle hoeken van het land mannen, vrouwen
er priesters naar Amsterdam, om gezamenlijk te protes
teren tegen deze schanddaad, die aangegrepen moest
worden om iedereen te overtuigen van de intense laag
heid, waartoe een goddeloos regiem kan komen.
Een manifestatie van trouw en
aanhankelijkheid aan de Kardinaal
Het is meer geworden dan een pro
test-meeting. Het werd een ware ma
nifestatie van trouw en aanhankelijk
heid aan het oppergezag van de Kerk,
vertegenwoordigd in de persoon van
kardinaal de Jong en zijn staf van
bisschoppen. Onvergetelijk was het
moment, toen het Concertgebouw af
gestampt vol was en een indrukwek
kende stoet van kerkelijke en we
reldlijke hoogwaardigheidsbekleders
door het middenpad naar het podium
schreed. Voorop kardinaal de Jong,
gekleed in het scharlaken-rood van
de Prinsen der Kerk, gevolgd door
een rij van bisschoppelijk purper-
paars en hei. stemmige zwart van
priesters, ministers en andere autori
teiten. Als op commando verhief ieder
zich van zijn plaats en geestdriftig
klonk het applaus van 2300 aanwezi
gen, aanzwellend tot een machtige
ovatie en overstemd door het gejuich
uit 2300 kelen, it was niet geënsce
neerd; hier sprak spontaan het hart
van katholiek Nederland, dat ondub
belzinnig wilde getuigen van een on
wrikbare trouw en een kinderlijke
aanhankelijkheid aan het kerkelijk
gezag. Oncanks de droeve achter
grond klonk het als een gejuich uit
blijdschap, dat Nederland nog vrij is
in woord er daad en nog een kardi
naal heeft, die in vrijheid zijn gezag
kan uitoefenen. In deze moeilijke tijd
moet dit voor onze kardinaal een
heerlijk ogenblik geweest zijn, te we
ten dat vaster dan ooit katho
liek Nederland achter hem staat, tot
steun in dit uur de beproeving.
Toen dan eindelijk het applaus en
gejuich verstomden, nam de kardi
naal midden op het podium plaats,
met de pauselijke internuntius, mgr.
Paolo Giobbe aan zijn rechterhand,
terwijl de Bisschop van Haarlem
mgr. J. P. Huibers, aan zijn linker
zijde plaats nam. Aan weerszijden
daarvan zetelden de andere bis
schoppen en monseigneurs, t.w. mgr.
Mutsaerts, bisschop van '.s-Bosch,
mgr. Baeten, bisschop-coadjutor van
Breda, mgr. Hansen, bisschop-coad
jutor van Roermond, mgr. W. Bou-
ter, bisschop van Nellore, mgr. dr.
Th. Verhoeven, dir. Centr. Bureau v.
Ond. en Opv., mgr. F. B. Filbry,
kan. plebaan van Haarlem, mgr. G.
P. J. v. d. Burg, deken van Amster
dam, mgr. N. L. A. Ammerlaan, vic.
gen. van Haarlem, mgr. dr. Knebel
Miklós, die belast is met de zorg
voor de Hongaren in Nederland,
mgr. J. Lagerwey en mgr. H. J. J.
van Straelen, kolonel-hoofdaal
moezenier van het leger Onder de
geestelijken bevonden zich verder
de secretarissen van de bisdommen
en pastoors van Amsterdam.
In cle zaal hadden plaats genomen
de ministers J. H. R. van Schaik,
prof. dr. J. R. M. v. d. Brink, prof.
F. J. Rutten en mr, Th. R. J.
Wijers. Verder waren aanwezig en
kele commissarissen der Koningin,
leden van de Staten-Generaal, de
Gedeputeerde en Provinciale Staten
van Noord- en Zuid-Holland, wet
houders en leden van de Amster
damse gemeenteraad en tal van vpv-
tegenwoordigers van alle katholk e
organisaties en verenigingen in Ne
derland.
Duisternis «ver
de wereld
Het koor der priester-studenten
van het Oekrains Kath. Seminarie te
Culemborg opende de bijeenkomst
met het zingen van enkele liederen,
waarna kardinaal de Jong het spreek
gestoelte besteeg. „Er is een duis
ternis gevallen over de gehele we
reld" (Mattheus), aldus de kardinaal,
„en met gruwelijke middelen heeft
men kardinaal Mindszenty een be
kentenis afgedwongen, die hij bewust
nooit zou hebben gedaan. Deze af
schuwelijke misdaad heeft heel de
wereld in beroering gebracht en waar
gebleken is het woord van Lenin:
„Onze moraal is ondergeschikt aan
het proletariaat en de klassestrijd.
Alles wat hiervoor bevorderlijk is,
is goed, alles wat dit belemmert, is
verkeerd". We moeten echter niet
F.EN OVERZICHT VAN HET PODIUM, WAAROP DE KERKELIJKE HOOGWAARDIGHEIDSBEKLEDERS
RONDOM KARDINAAL DE JONG HADDEN PLAA TS GENOMEN.
alleen protesteren, maar ook alle ge
oorloofde middelen te baat nemen
om dit goddeloze communisme te ke
ren. Dat is een kwestie van zelfbe
houd. Wij moeten God smeken dat
hij kardinaal Mindszenty kracht
geeft, we moeten bidden voor alle
christenen, die worden vervolgd en
wc moeten waken, opdat ons vader
land van deze rampen vrij mag blij
ven". Hierna bad de kardinaal het
bekende gebed voor de Hongaarse
primaat.
Dit mogen wij
niet dulden
Na deze korte inleiding nam de be
kende pastoor H. A. J. Drost het
woord, waaraan wij het volgende ont
lenen. Wij moeten protesteren, om
dat het hier geen Hongaarse binnen
landse aangelegenheid betreft, ir
een kwestie die ver over-alle grenzen
en alle tijden heen reikt. Wij dulden
geen revolutie tegen God; wat daar
gebeurt is een op het gehele Chris
tendom. Wij allen zijn leden van het
mystieke lichaam van Christus en
de twee handen van dat lichaam aan
weerszijden van de wereld worden
vastgenageld aan het kruis van het
communisme, dan lijdt het hele
lichaam. De pijn van de Kerk is ook
onze pijn, want wie een katholiek
raakt in zijn geloof, raakt aan God.
Men kan opwerpen: Maar kardi
naal Mindszenty is toch ook een mens
die fouten kan maken. Natuurlijk, de
kardinaal is een mens. Maar hij is ook
een held en heeft bewezen geen
dadiger te zijn, juist niet, omdat zijn
tegenstanders misdadigers zijn! Hij
wordt beschuldigd van landverraad
en het uitleveren van zijn volk aan
een vreemde mogendheid. Maar het
waren de communisten, die Honga
rije uitleverden aan Rusland, die de
verkiezingen vervalsten en velen van
hun stemrecht beroofden. Dat zijn de
misdaden van hen, die de kardinaal
een misdadiger durven noemen. De
kardinaal heeft slechts gedaan wat
hij moest doen: de bescherming der
vrijheid van pers, school, vergadering
en vereniging. Een van de grootste
waarborgen dat. de kardinaal onschul
dig is, acht ik het feit dat hij tot le
venslang werd vex-oordeeld. Want het
communisme gebruikt zijn misdadi
gers om er mee te werken en te pro
pageren; indien het dus waar zou zijn
dat de kardinaal bewust heeft gezegd
in vrijheid alles te zullen doen, over
eenkomstig de wil van de commu
nisten, dan zouden zij in hem een
machtig instrument hebben. Maar zij
zijn zelf overtuigd dat hiervan geen
sprake kan zijn en dat de kardinaal
nooit hun handlanger zal worden.
Maar moeten wij dan niet blij zijn
dat een kardinaal de martelaarskroon
draagt? Waarom protesteren wij dan?
Wij protesteren, omdat wij, katholie
ken van de 20ste eeuw, niet kunnen
dulden dat Europa weer terug valt in
de verdierlijking uit de eerste eeuwen.
Wij mogen het niet dulden, omdat
van de talloze wereld-kerkhoven een
gezucht opstijgt van hen, die tijdens
de laatste oorlog zijn gévallen in hun
strijd voor de vrijheid, omdat van
onder de puinhopen een kreun te ver
staan is van de millioenen slachtof
fers, die gevallen zijn onder de ter
reur. Neen, wij mogen nooit dulden
dat zo'n barbaars heidendom de
macht krijgt. Daarom protesteren wij.
We kunnen nü nog maatregelen ne
men om het roofdier aan banden te
leggen, maar dan moeten we eerst
onszelf verbeteren. Want aan ons
Christendom moet iets schorten, wan
neer zo'n schanddaad in Europa kan
plaats hebben. Wij moeten daaron
radicaal ons christelijk leven con.-e-
quent doorvoeren. Recht en liefde
zijn onze grondpijlers en als wij ka
tholieken, dragers van de waarheid,
die niet handhaven, zijn wij zelf een
steen des aanstoots. Laat ons bidden
tot God, Die machtig is met Zijn ge
nade; laat ons smeken, dat nooit iets
ons moge scheiden van Zijn liefde."
Saulus, .Saiilus,
waarom vervolgt
ge Mij
Onder doodse stilte had pastoor
Drost zijn rede voorgedragen, maar
nauwelijks waren de laatste w- eden
verklonken, of opnieuw bar.-tte een
klaterend applaus los. Toen i et weer
stil was, werden de verzonden tele
grammen voorgelezen. Aan de Hon
gaarse regering werd een telegram
gericht, waarin uiting werd gegeven
van de grote afschuw tegen 't schan
delijk onrecht dat werd bedreven.
Aan Z.H. de Paus werd opnieuw
trouw betuigd, met de verzekering
een onafgebroken gebed voor de
vervolgden. Aan de U.N.O. tenslotte
werd met de meeste klem verzocht
alles in het werk te stellen deze
schandvlek op de eer der mensheid
uit te wissen.
Hierna was het woord aan de heer
Dré de Wolf, secretaris van de Kath.
Arbeidersbeweging. Summier geven
wij enkele delen uit zijn betoog weer.
De mensheid lijdt pijn en bloedt
uit vele wonden; Gods Kerk wordt
op wrede wijze gefolterd. Het hele
lichaam lijdt meer pijn, naarmate het
lichaamsdeel, dat getroffen wordt,
een belangrijker functie inneemt.
„Saulus, Saulus, waarom vervolgt gij
mij?" kinkt het door de wereld, maai
de door de duivel geïnspireerde
mens verstaat deze waaschuwing niet,
omdat hij de strijd heeft aangebonden
tegen God. De wereld scheurt in twee
partijen: Voor of tegen Christus; Tito
-Stepinac; Rakosi, Mindszenty. Even
heeft de mensheid zwak gereageerd
op de veroordeling van mgr. Stepinac,
maar is het thans weer vergeten. Wat
werd er gedaan om de verdrukking
van de menselijke persoonlijkheid te
bestrijden? Het heeft de mensen wei
nig geleerd.
Nu is de wereld weer in opschud
ding, na het vonnis over kardinaal
Mindszenty, die optrad als verdediger
van de menselijke rechten. Zullen de
katholieken nu zó wakker geworden
zijn dat zij openlijk durven breken
en bereid z^n te kiezen voor Chris
tus? In Hongarije werd het rechc ver
kracht; het conflict tussen Kerk en
Staat bleef in het proces buiter be
schouwing en mer verloor zich in on
zinnige beschuldigingen. De rechter
was de man van de vraag én het ant
woord! De geschiedenis kent geen
voorbeeld van de wijze waarop de
menselijke persoonlijkheid werd ge
schonden, door het onmenselijke weg
nemen van Gods grootste gave: het
verstand en de vrije wil. Men heeft
de kardinaal to. een willoos werktuig
gemaakt, on.det hij zich verzette te
gen het aantasten van de rechten der
Kerk. Hoe weergaloos zou hij zich
verdedigd hebben, als hij z'n verstand
had mogen behouden. Maar neer
hebben hem g .-broken; zij wilden in
hem de Kerk zelf treffen en 'n splijt
zwam zetten tussen het volk en zijn
kerkelijke leiders. Tegen dit onrecht
verheffen v:j onze stem.
Maar dit is niet voldoende; wij
moeten iets p ositiefs doen. Wij moe
ten bidden voor de vervolgden, voor
Rusland, voor hen die vervolgen en
voor hen, die nog vervolgd zullen
worden. Wij moeten getuigen var. on
ze trouw aan Paus, kardinaal, bis
schoppen en priesters; wij moeten
tuigen van onze wil: nooit prijs te
yen de vrijheid van onze pers, school,
jeugdbeweging en organisatie!
Wij moeten nog meer doen. het
communisme bestrijden met alle ge
oorloofde middelen en trachten de
communisten naar ons toe te trekken,
want ook zij zijn geschapen naar Gods
beeld en gelijkenis en ook wij heb
ben schuld aan hun dwaling. Want
het communisme is veroorzaakt door
hen, die de consequenties van het
Christendom niet aandurfden. Hier
ligt voor ons het apostolaat voor elke
dag. Wij moeten voorbeelden zijn, die
de Christelijke lief deleer in practijk
brengen.
Kardinaal Mindszenty, Uw offer
geve ons moed om onze plicht te doen.
Heer, geef viede in onze dagen. Maar
als Gij wilt dat er strijd is. geef dan
Uw Kerk de kracht, die zal voeren
naar de overwinning.
Op naar Calvarië
Nogmaals klaterde het applaus
hoog op en verstomde pas, toen het
zangkoor weer enkele liederen zong.
De laatste spreker was mgr. dr.
Knebel Miclos, die sprak over de on-
verbreekbaiv banden tussen Honga
rije en Nederland, vooral toen Neder
land Hongaarse kinderen liefderijk
opnam. „Hongarije is thans in een
nood-toestand; de kardinaal heeft ge
streden voor de laatste schat van zijn
land: de ziel van het volk. Hij wist
wat hem tc wachten stond en heeft
het offer van zijn vrijheid gegeven.
Wij moeten nu allen het kruis opne
men en met hem Christus volgen naar
Calvarië, opdat God vrede zal geven
aan allen, die van goede wil zijn."
Met deze ontroerende woorden, uit
de mond van een van het geslagen
volk, eindigde deze meeting. Kardi
naal de Jong schonk de aanwezigen
zijn bisschoppelijke zegen, onder
hield zich nog even met minister van
Schaik en verliet toen langzaam de
zaal, opnieuw enthousiast toegejuicht
door de aanwezigen.
In twee kerken in Amsterdam was
deze meeting door lout-speakers te
volgen, maar desondanks moesten
tienduizenden worden afgewezen,
omdat de plaatsen bezet waren. In
gedachte echter zal heel katholiek
Nederland met deze grootse manifes
tatie hebben meegeleefd. Vermelden
we tenslotte nog dat de organisatie in
handen was van „De Katholieke Gar
de" te Amsterdam en de lapdelijke
K.A., die alles voortreffelijk hebben
geregeld.
KATHOLIEKE UNIVERSITEIT
SPREEKT AFKEER UIT OVER
PROCES TEGEN KARDINAAL
MINDSZENTY.
De Katholieke Universiteit deelt
het volgende mede naar aanleiding
van het proces en de veroordeling
van Kardinaal Mindszenty.
De Academische Senaat der Rooms
Katholieke Universiteit en de Se
naat van het Nijmeegs Studenten--
corps Carolus Magnus hebben met
leedwezen en verontwaardiging ken
nis genomen van het ontstellende en
bevreemdende proces tegen de Kar
dinaal Primaat van Hongarije. Met
volle overtuiging sluit daarom de
Nijmeegse universitaire gemeen
schap zich aan bij het mondiale ver
zet tegen de mensonterende mis
kenning van wat de beschaafde
wereld heilig is.
In gebed verenigt zij zich met al
len, die op voorspraak van Sint
Stephanus, patroon van Hongarije,
recht en vrede vragen voor het ge
teisterde Hongarije en voor de ont
wrichte wereld.
HET SPOORWEGONGELUK
IN SPANJE
Volgens een verklaring van Spaan
se spoorwegdeskundigen is de ont
sporing van de sneltrein Barcelona
Madrid op Zondagmorgen j.l., waar
bij een aantal doden is gevallen, te
wijten aan weloverwogen sabotage.
Twee dagen voor de ramp waren op
de betrokken plaats nog nieuwe rails
en dwarsliggers aangebracht. Uit een
onderzoek zou gebleken zijn, dat
aan de buienkant van een scherpe
bocht boven de waterkant waar de
trein is omlaag gestort, een rail was
losgemaakt.
£en doJiAe-ttje...
Het meest tragische in een mens is,
dat hij niet komt tot de nood, waar
in hij bidt.
TIJDENS DE PAUZE ONDERHIELD DE KARDINAAL (links) ZICH IN
DE JULIANA-FOYER MET DE MINISTERS VAN DEN BRINK, WIJERS
EN VAN SCHAIK (v.l.n.r.)
