S)e &2idóeSoti4a/rit Oproep tot gebed voor de vervolgden Buitengewoon consistorie te Rome bijeengeroepen Kanttekeningen bij de procedure te Boedapest' Een protest bij de Ver Naties Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" DONDERDAG 10 FEBRUARI 1949 40ste JAARGANG No. 1 DeJBissebop roept op tot gebed Bur. Papengracht 32. Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs f 0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., 14.15 p kwart. Franco p. p. I 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m m. Telefoontjes f 1.50 Naar aanleiding van het schandelijk proces, dat gevoerd is tegen Zijne Eminentie Kardinaal Mindszenty, zal Maandag 14 Februari a.s. te Amsterdam een protest-meeting worden gehouden. In verband hiermede verzoeken wij alle Pastoors en Rectoren van Ons Bisdom om op Zondag 13 Februari a.s het Al'erheiligst Sacra ment enige uren ter aanbidding uit te stellen en dat op Maandag 14 Februari een .Lof met uitstelling zal plaats hebben. Wij sporen de gelovigen aan op deze twee dagen bijzonder te bidden; op de eerste plaats.voor Kardinaal Mindszenty, opdat God Hem moge b ijven sterken; en vervolgens voor de christenen in de landen, die onder dwang van het goddeloze communisme van hun godsdienstige vrijheid beroofd worden. t JOANNES PETRUS, F.isschop van Haarlem. Haarlem, 9 Februari 1949. 'N OUD EN NIEUW De Israëlische regering heeft plannen in uitvoering voor het afbreken van de achter buurten in de havenstad Haifa, ten einde deze te vervangen door mo derne woonwijken, die deze „Stad van de Toekomst" eer zullen aan doen. Links worden de sloppen met de giond ge1 ijk gemaakt, recht een moderne voorstad van Haifa. V Een „wetenschappelijk'' betoog bliceerden we een interview, dat de „Gelderlanderheeft gehad met prof. dr. H. van Rooy, die o.m. aan de universiteit te "Utrecht de crimi nologie doceert. Deze hoogleeraar komt tot de corclusie dat Kardinaal Mindszenty /eer waarschijnlijk „een met Ooste*rs raffinement voorbereide en intens doorgezetten hypnotische behandeling heeft ondergaan". Op dezcjiae dag publiceerde het „Leidsch Dagb.ad' een artikel, dat de Leidse zenuwarti ar. Steenwin kel op verzoek van de redactie had geschreven ter beantwoording van de vraag: „Was Kardinaal Mindszenty psychisch of pbvsiek beïnvloed?" Deze arts, dje, zo lezen we in dè' redactionele inleiding, „van dit on derwerp een speciale studie heeft ge maakt" beantwoordt bovengestelde vraag ontkennend. En dit ontkennend antwoord ba seert hij op het feit, dat de Kardinaal ,,'n uur lang" „op juiste wijze ant woordt op zakelijk en niet onvrien delijk (wij drukken vet Red. L. Crt.) gestelde vragen van de presi dent van het Hoi". Het staat oi Wie het op de gramofoonplaat op genomen verslag van die „rechtszit- tirg' heeft gehoord, heeft zich ga- ergerd ïnderda? u hevig geër gerd! over de wijze waarop de president daar de Kardinaal toe snauwde, interrumpeerde, hem niet liet uitspreken, klaarblijkelijk tracht te te suggereren Genoemde schrij ver in het L. D. heeft echter niet ge voeld, waarvan wij, gewone mensen, meenden, dat letterlijk iedereen het „met de klompen" kon aanvoelen! Wii waren er daarom dan ook zeer verbaasd over, dat de Hongaarse censuur die platen had laten door geven! De redactie van het „Leidsch Dag blad" is het blijkbaar al te bar, de door haar geïnviteerde medewerker onweersproken in haar kolommen aan het woord te laten; zij schrijft bij d'ens artikel de zeer juiste op merking: „Wij gevoelen ons genood zaakt hierbij aan te tekenen, dat wij. in tegenstelling met de schrijver van bovenstaande arti kel. uit de op gramofoonolaten vastgelegde reportages uit de rechtszaal geenszins de indruk hebben gekregen, als zou de be klaagde oo juiste wii ze hebben geantwoord op zakelük en niet onvriendelijk gestelde vragen van de pres'dent van het Hof.". Integendeel kregen wii de st.e7- lipe indruk, dat zijn antwoorden in sterke mate werden gesugge reerd door de wiize waarop het verhoor plaats vond." Wij hechten veel meer waarde aan de indruk van onze collega, dan aan het „wetenschappelijk" betoog van dr. Steenwinkel, dat ons heel zonder ling schijnt. Over vonnis tegen kard. Mindszenty PAUS PIUS XII heeft een buitengewoon en geheim consistorie bijeen geroepen tegen Maandag a.s. Aangenomen kan worden, dat de Paus tijdens dit consistorie de kardinalen op de hoogte zal stellen van alle ge gevens en rapporten, die hem over de arrestatie en het „proces" tegen kardinaal Mindszenty ter beschikking staan. Naar verluidt, zal de H. Vader bij deze gelegenheid openlijk protesteren tegen de misdaad aan kardinaal Mindszenty gepleegd. Misdaad en misdadigers jyïAANDAG, de dag van het vonnis over Kardinaal Mindszenty, schreef hij, die in de „Tijd" een hu moristisch hoekje vult onder de titel „Tijdspiegel": „Vandaag niet. Van daag geen stukje op deze piaats, dat probeert leuk te zijn". Waarom niet? „Als er vandaag geen lachje bij ons van af kan, dan is het niet om Kar dinaal Mindszenty, maar om zijn ver volgers". Dit roept ons in de herinnering het antwoord, dat we 'ns kregen, toen wij iemand, wien veel leed werd aangedaan, beklaagden. Die eenvou dige man van weinig kennis, maar van veel wijsheid zeide ons toen ongeveer: dat hij ons beklag waar deerde, maar dat wij toch méér me delijden moesten hebben met degene, die hem vrijwillig en nodeloos dat leed aandeed. „Mij zal God", zo zeide hij, „niet verwijten, dat ik geleden heb.Maar die ander God ver geve het hem". Dat is de christelijke levensvisie! Voor wat de „rechters" in Boeda pest Kardinaal Mindszenty hebben Een consistorie is een plechtige bij» eenkomst, waarin de Paus, samen met zijn naaste medewerkers, de kardi nalen, beslissingen neemt en maatre gelen treft, die van groot belang zijn voor de Katholieke Kerk. Consis tories worden herhaaldelijk gehou den, doch het bijeenroepen van een buitengewoon Consistorie is een uiterst zeldzame gebeurtenis. Paus Pius XI heeft een buitengewoon Con- sitorie bijeengeroepen om met de kardinalen de encyclieken te behan delen, die het nationaal-socialisme en het communisme veroordeelden. Ook in het thans bijeengeroepen buiten gewoon Consitorie zal de Paus onge twijfeld zaken van het grootste be lang voor de Kerk behandelen. EEN -BRIEF VAN Z.H. DE PAUS. Het Vaticaan heeft vandaag de tekst gepubliceerd van een brief, die de Paus een week na de arrestatie van kardinaal Mindszenty aan alle Hongaarse bisschoppen heeft gezon den. De Paus zegt in deze brief o.a.: Wij zien in de vermetele gevangenne ming van onze geliefde zoon kardi naal Mindszenty een ernstgie schen ding van „de eerbied, die de gods dienst en de menselijke waardigheid toekomt. Wij geven openlijk uiting aan onze droefenis en aan onze klacht over hetgeen begaan is aan de rech ten van de Kerk. Wij hebben het volst vertrouwen, dat geheel katho- lijk Hongarije, dat ons zo dierbaar is, opgewassen zal zijn tegen de moei lijke omstandigheden en dat het aan andere volken een schitterend voor beeld van chhistelijke sterkte zal ge ven. Weest derhalve één in de leiding, die gij geeft, en verzamelt uw krach ten, eerwaarde broeders. Gaat voor waarts, gewapend met de kracht, die uit .de hemel komt en steunt op de goddelijke genade. Laat u niet op een dwaalspoor brengen door de be drieglijke schijn van waarheid, die de zielen door bedrog en valse vc spiegelingen verstrikt. Uw voorvade ren die vroeger allerlei dwalingen hebben weerstaan en de grootste meoilijkheden te boven zijn geko men, leefden u op schitterende wij ze, dat de christelijke godsdienst be lasterd en bestreden kan worden doch nooit kan worden overwon nen. In het bijzonder verlangen wij, eerwaarde broeders, dat gii zult bid den, zelfs voor degenen, die u ver volgen en dat gij gezamenlijk en zonder ophouden de hemel zult sme ken, om de geesten, die door de dwaling zijn verduisterd en door haat en wrok zijn verdeeld, te verlichten opdat er tenslotte met de hulp van de goddelijke genade, beter en rusti ger tijden voor uw geliefd land zul len aanbreken. VIKING INDERDAAD VER ONGELUKT. Het Dinsdagavond als vermist op gegeven Viking-toestel van de S.A. S. is, zoals werd gevreesd, inder daad in zee gestort. Het wrak is 32 km ten Noorden van Malmö in vrij diep water gesignaleerd. De 23 passagiers, allen Spanjaarden, en de uit vijf personen bestaande beman ning zijn om het leven gekomen. Voordat de verongelukte machine werd gevonden, was een vleugel van het toestel ter hoogte van Bar- sebeack in de Zweedse territoriale wateren waargenomen. Het ongeluk is g-'^eurd in een zware mist. OPENBARE AANBIDDING TE ROME. Vandaag wordt in alle kerken van Rome een uur van openbare aanbid ding met predikatie gehouden naar aanleiding van het vonnis, uitgespro ken over kardinaal Mindszenty. AMERIKAANSE VICE-CONSUL MOET BOEDAPEST VERLATEN. Uit goed ingelichte bron wordt ver nomen, dat de vice-consul der Ver enigde Staten te Boedapest, Steussi, bevel heeft gekregen, binnen 24 uur, dit is voor 17 uur vandaag, het Hon gaarse grondgebied te verlaten. Deze uitwijzing staat geenszins in verband met de zaak-Mindszenty, zo wordt in goed ingelichte kringen verzekerd. Steussi wordt ten laste gelegd, dat hij Hongaren dip uit hun land willen vluchten, heeft geholpen. ZEVEN INDONESISCHE STUDENTEN BEDANKEN VOOR EEN BEURS. In verband met de militaire actie hebben zeven Indonesische studenten in Nederland ie kennen gegeven, dat zij hun beurzen niet verder kunnen accepteren. Zij hebben besloten hun studie-te staken. Het Atlantisch Pact ZWEDEN DOET NIET MEE. De Zweedse minister van Buiten landse Zaken, Unden, opende giste ren in de rijksdag het debat ovc-r de buitenlandse politiek met een rege ringsverklaring. Hierin wordt gezegd, dat na een ervaring van 135 jaar vrede, Zweden niet gemachtigd is een afwijkende houding aan te nemen in zake zijn defensie. Zweden zal der halve zijn poli'tek van neutraliteit handhaven en zich niet aansluiten bij een blok van mogendheden. De vorming van een onafhankelijk defensieblok van uitsluitend Scandi navische landen is de uiterste grens, waartoe Zweden bereid is te gaa:i. Geen „agressieve" stap. Dean Acheson, de Amerikaanse mi nister van Buitenlandse Zaken, heeft zich gisteren op zijn wekelijkse pers conferentie krachtig verzet tegen de Sowjet-beschuldiging, dat het Atlan tisch pact een „agressieve" stap van de Westelijke mogendheden zou zijn. Het pact, aldus Acheson, heeft een lijnrecht tegenovergesteld doel. Verontwaardiging over het vonnis van Boedapest jSJOG STEEDS GROEIT DE STROOM van reacties op het vonnis, dat ge- veld is over kardinaal Mindszenty, gestadig voort. Dr. Herbert Evatt, de Australische minister van buitenlandse zaken, verklaarde gisteren, dat 0Let proces tegen Mindszenty voor de Algemene vergadering vfcn de Uno in New York zal worden gebracht. Dr. Evatt is de voorzitter van de Algemene vergadering. aangedaan moeten wij een, hoofd en hart doordrenkende, afschuw hebben. Voor hen, die Hem dat hebben aan gedaan, moeten wij bidden, opdat zij, zich dat kwaad bewust zijnde, het mogen betreurenDoor al zijn grote leed heen straalt de figuur van Kardinaal Mindszenty majesteitelijk over de wereld; de onrechtplegers in Boedapest liggen daar neer in de duisternis van hun boosheid. Dean Acheson, de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, heeft op zyn wekelijkse persconfe rentie verklaard dat „de gevallen van kardinaal Mindszenty en andere Hongaarse kerkelijke leiderc niet op zichzelf staan". Hij zeide dat aan het Hongaarse volk in de afgelopen twee jaar steeds meer de uitoefening van de fundamentele menselijke rechten en vrijheden is ontzegd. Naar aanlei ding van vragen, zei Acheson, dat de Verenigde Staten de mogelijkheid overwegen van voorlegging van het geval Mindszenty aan de Uno. Het Amerikaanse Huis van Afge vaardigden heeft gisteren zonder de bat met algemene stemmen een reso lutie aangenomen, waarin het de V.S. aanspoort te protesteren tegen Hon- garije's behandeling van kardinaal Mindszenty. Het protest zou via de V.N. of met andere „passende" mid delen geuit moeten worlen, aldus de resolutie, die thans naar de Senaat gaat. De Franse regering heeft bekend gemaakt, dat zij „eveneens de sterke gemoedsbeweging ervaart, die de Franse openbare mening heeft aan gegrepen" na het proces tegen kar dinaal Mindszenty, en in contact staat met andere regeringen, die van gelijke mening zijn. DEMONSTRATIE TE MILAAN. Te Milaan zijn gisteren demonstra ties en tegen-demonstraties gehouden in verband met het tegen kardinaal Mindszenty uitgesproken vonnis. Kardinaal Alfredo Schuster, aarts bisschop van Milaan, sprak na een speciale dienst voor de Hongaarse primaat van een balcon op de Piazza Fonana enige duizenden Katholie ken toe. „Religie verdedigt niet al leen geloof, doch ook vrijheid, de kostbaarste erfenis van een beschaafd volk", aldus kardinaal Schuster. De communisten hielden een tegen- demonstratie en floten en joelden op de hoek van het plein. PROTESTEN VAN TWEE KARDINALEN. Kardinaal Francis Spellman, de aartsbisschop van New York, heeft een verklaring uitgegeven, waarin hij de Amerikanen oproept te protes teren tegen de veroordeling van kar dinaal Mindszenty door het verwijde ren van „alle communistische cellen uit onze regering". „Ik waarschuw de Amerikanen, al dus de kardinaal, dat Amerika niet veilig zal zijn voor verovering door het communisme voordat alle com munistische cellen uit onze eigen re gering en onze eigen instituten zijn verwijderd, voordat alle democrati sche landen weer onder democrati sche leiding staan". Ten aanzien van het vonnis van le venslange gevangenisstraf over kar dinaal Mindszenty zeide kardinaal Spellman: „Het is veel genadelozer en zijn martelaarschap des te groter dan wanneer het doodvonnis zou zijn uitgesproken". Kardinaal Suhard, aartsbisschop van Parijs, heeft verklaard, dat de veroordeling van kardinaal Minds zenty de verontwaardiging en afkeer heeft gaande gemaakt van „al dege nen, die, waar ook ter wereld, het gevoel voor rechtvaardigheid, vrij heid en eerbied voor de menselijke waardigheid hebben behouden. Teza men met de Katholieken zullen alle Fransen, die hun onafhankelijk oor deel hebben bewaard, protesteren te gen de manier, waarop het proces is voorbereid en gevoerd hetgeen de aanstichters ervan en degenen, die de verantwoordelijkheid ervoor op zich genomen hebben, duidelijk brandmerkt". ZOLTAN CZAKY ONTSNAPT. Het te Linz verschijnende blad „Ober-Oesterreichische Nacnrichten" meldt, dat graaf Zoltan Czaky, die in het Hongaarse Geelboek over kardi naal Mindszenty genoemd wordt als diens boodschapper in het bjiitenland, te Salzburg is aangekomen. Czaky zou belangrijke documenten over het proces en brieven van de kardinaal bij zich hebben. Binnen kort zou hij naar de Ver Staten ver trekken. Het blad voegt aan dit bericht toe, dat Czaky, een leidende Hongaarse monarchist, te zamen met de kardi naal terecht had moeten staan, doch dat hij wist te ontsnappen. Dit bericht volgt op de geruchten, die reeds enige dagen te Wenen de rondje deden, dat een belangrijke Hongaarse aristocraat in Oostenrijk was, die te Salzburg alle documenten over het proces te koop aanbood voor 5000 dollar en een passage naar Ame rika. MOORDENAAR VAN GANDHI TER DOOD VEROORDEELD. De 36-jarige moordenaar van Gandhi, Nathoeram Vinajak Godse, is gisteren door een bijzondere rechter te New Delhi ter dood ver oordeeld. Met hem stonden 7 ande ren terecht, van wie er een wegens medeplichtigheid eveneens de dood straf kreeg. Vijf beklaagden zullen voor het leven gedeporteerd wor den. Een beklaagde is onschuldig bevonden en vrijgesproken. „Er bestaan rechtvaardiger mach ten dan de menselijke rechtspraak", riep Gandhi's moordenaar, Godse, uit, toen zijn doodvonnis werd uitgespro ken. De tweede terdoodveroordeelde, Apte, verklaarde: „Leve de Mahasa- bah, de enige waarborg voor de be langen der Hindoes". Het zal de eerste maanden en misschien wel de eerste jaren vour een groot deel verborgen blijver1., wat er zich allemaa' heeft afgespeeld sinds de tweede Kerstdag, toen Kar dinaal Mindszenty zijn kruisweg oe- gon, en de 3ste Februaric de dag waarop de rechtbank van de volks- dc-mocratische republiek Hongarije het vonnis uitsprak over Kardinaal Mindszenty en Gezellen. De angstvalligheid, waarmede de Hongaarse machthebbers journalis ten hebben geweerd, niet slechts uit de rechtszaal, maar zelfs uit Hon garije, de wijze waarop Radio Vati- cana wordt gestoord bij de nieuws uitzendingen over Boedapest, Je weigering om diplomatieke waarne mers dei Westerse landen toe te la ten, zijn duidelijke tekenen, dat er he Ho» in Boedapest alles aan ge legen vas om de met handige regie in elkaar gezette rechtscomedce niet door onzekere factoren te laten verstoren. Dit neemt echter niet weg, dat ondanks a'le pogingen der commu nisten om aan de openbare mening slechts datgene voor te zetten, wat in hun politiek past, het proces zelfs zo als het door de communis ten wordt voorgesteld nog aanlei ding genoeg geeft om kanttekenin gen te maken. Men dient echter het volgende voorop te-stellen. De huidige mentaliteit in het Westen hecht zeer veel waarde aan het „forme1e recht" en is veelal niet gewend dit formele recht ook te toetsen aan het natuurrecht en aan de zedenleer. Dit is begrijpelijk, omdat in de Westerse landen het formele recht practisch steeds opk gebaseerd is op het natuurrecht en de zedenleer en de Oost-Euro- pese landen leverden daarvoor voor beelden in overvloed dan is het niet gehoorzamen aan dit formeel recht niet s7echts niet verkeerd, maar zelfs een plicht. De Christen en ieder mens, die de vrijheid liefheeft, en de menselijke persoon en waardigheid wenst te eerbiedigen, heeft het recht en de plicht zich te verzetten tegen tyran- j i ugkeer van het normale recht, zichzelf of hun regime met de Staat te vereenzelvigen. Zij kunnen de Kardinaal dus niet beschuldigen van misdaden tegen de Staat. Kardinaal Mindszenty is een der eerste grote en bekende slachtoffers van de strijd voor de rechten van de mens. Zo'ang als Kardinaal Mindszenty in de gevangenis ver blijft, is het voor alle mensen dui delijk, dat Hongarije nog geen vrij heid kent." Wat heeft dc Kardinaal bekend? Wanneer men nu de procesvoe ring tc Boedapest beziet, voor zo ver de volksdemocratische zulks heeft doen bekend worden, dan kan men zich afvragen: Wat heeft de Kardinaal nu feitelijk bekend? Heeft hij inderdaad bekend, dat hij het regiem wilde omverwerpen, of dat hij misdaden heeft begaan tegen het welzijn van de Staat? In tegendeel Hij heeft bekend, dat hij voor de monarchie voelt, dat hij tegen het communisme is, dat hi.i streeft naar de vrijheid. Hij oe- kende niet, dat hij complotten of samenzweringen heeft gesmeed te gen de Hongaarse Recubliek, die overigens eerst op 3 Februari het adjectief „volksddmocratisch" kreeg. Het staat immers vrij een beoaal- de mening te hebben. Dc rechters dienen te bewijzen, dat het hebben van deze vrije mening tegen de staat is. Zij die. ook te bewijzen, dat de Kardinaal daden gesteld heeft met de bedoeling deze vrije mening te doen zegevieren. Zelfs indien men de waarheid zou aannerpen van de documenten van het „Geelboek" en van de „zelf beschuldigingen" van de Kardinaal ondanks zijn waarschuwing aan do bisschoppen voor zijn arrestatie geen bekentenissen etc. van hem te geloven, dan nog bewijzen deze niet dc beschuldigingen, die de Kardinaal ten laste zijn gelegd. Indien de ideeën, de verwachtin gen. de wensen en het geloof van de Kardinaal in de restauratie der Habsburgers en in de spoedige nieke besluiten en terreurmaatre^, len, indien deze ingaan tegen Gods wet en tegen de natuurlijke rechten van de mens, ook dan indien deze besluiten en maatregelen door net formele recht der machthebbers worden gesanctionneerd. De Osservatore Romano schreef op 8 Februari in dezelfde geest: „Niets kon de Kardinaal worden verweten, noch hoogverraad noch samenzwering, noch misdaden te gen de veiligheid van de Staat. Dc Kardinaal heeft slechts de Kerk en Haar rechten verdedigd tegen het communisme, en de leiders van Hongarije hebben niet het recht dien zijn beoordeling van de na tionale en internationale situatie on juist en va7s zijn, dan zijn dit slechts zaken, die alleen het verstand el ijk inzicht van de Kardinaal raken. Waar het echter bij de recht spraak om dient te gaan is het be wijzen, dat dergelijke „nachtemer ries", dat dit „gebrek aan verstan delijk inzicht" zaken zijn, die een mens op het schavot .kunnen bren gen of in dc gevangenis. Doch al deze „documenten" en „bekentenis sen" hebben niet aangetoond, dat de Kardinaal een complot tegen de staat zou hebben gesmeed. ZIJ PIKKEN EEN GRAATJE MEE Als de trawlers en loggers hun kostbare last bij de veilingshal len van de IJmuidense vissersha ven hebben uitgeladen en de kade verlaten hebben, verschijnen de meeuwen in dichte drommen om hun deel van het afva1 op te eisen of misschien een verdwaald klein visje te verschalken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1