S)e &2idse0ot4/fca/nt
Vreemde getuigen veroorzaken
gejoel
Engelands Palestina-politiek
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
DONDERDAG 27 JANUARI 1949
40ste JAARGANG No. 11603
Kravsjenko vecht
tegen getuigen
Bur. Papengracht 32. Telel. 20015, Adm, en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs f0.32 p. w., 11.40 p. mnd., 14.15 p kwart. Franco p. p. 1 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m m. Telefoontjes f 1.50
Een wantoestand
sproken over bestrijding van het
kapitalisme.
Wat is nu eigenlijk het kapitalisme,
dat bestreden moet worden?
In plaats van met een volledige
theoretische uiteenzetting, willen wij
vandaag &eze vraag 'ns beantwoor
den, met een los, op zichzelf staand
voorbeeld.
Iemand bewoont op een goede,
dure stand een groot, duur huis. Hij
zou er in normaler tijd niet over den
ken, anderen bij zich in te nemen,
hoewel er plaats genoeg voor is: het
is iemand uit de gegoede burgerij.
Nu, bij de woningnood, wordt hem
een huurder aangewezen door „de
gemeente". Die aanwijzing is ge-
-schied oordeelkundig, met verstand
en tact: de huurder, die hem wordt
aangewezen, verschilt niet zo veel
met de andere bewoner in innerlijke
en uiterlijke beschaving, dat het on
der één dak wonen voor beiden daar
door onprettig is èn min of meer pijn
lijke botsingen haast onvermijdelijk
zouden zijn. Maar er blijkt een an
der bezwaar te bestaan. De hoofd
bewoner vraagt, rekening houdend
met de waarde van zijn pand, zó veel
voor een paar kamers, dat de gega
digde het onmogelijk betalen kan.
Die hoge huur zou gerechtvaardigd
zijn, als de huurder vrijwillig zijn in
trek wilde nemen in dat dure huis,
terwijl hij óók behoorlijk in een goed
koper pand elders inwoning zou kun
nen vinden. Maar nu in dit geval is
die hoge huur niet gerechtvaardigd.
Nu is het eisen van die hoge huur
een uiting van die verderfelijke ka
pitalistische geest, welke wij moéten
bestrijden.
Die kapitalistische geest namelijk,
waardoor het persoonlijk bezit wordt
gebruikt, zonder rekening te houden
met de belangen en de noden van an
deren, als had men er een onbeperk
te macht over.
Ook de Overheid heeft hier onge
twijfeld een taak. Als persoonlijk be
zit zó wordt gebruikt, heeft de Over
heid tot taak, om in te grijpen, om
dat en inzover het algemeen belang
dat noodzakelijk maakt.
In een stad als den Haag b.v. ko-
mén, naar men ons verzekert, ver
scheidene woningen niet in aanmer
king voor onderhuur, omdat de, in
absolute zin zeer hoge, onderhuur
door de gegadigden niet betaald kan
worden. Dit is inderdaad een „kapi
talistische" wantoestand!
HET KRAVSJENKO-PROCES
I IET WAS GISTEREN de derde dag van het proces tegen Les Lettres
Frangaises. De belangstelling was zeker even groot als de Voor
gaande dagen en ook nu had de politie uitgebreide voorzorgsmaatrege
len getroffen. De rechtszaal was zwaar bewaakt. Als eerste getuige
verscheen Jean Bruhler, beter bekend onder zijn schrijversnaam
Vercors.
Hij verklaarde, dat hij* geen lid was
van de communistische partij en dat
hij getuigde als vriend van de beide
gedaagden. Hij legde een korte ver
klaring af. Professor Jean Bamy, een
Frans historicus, was de tweede ge
tuige.
Het publiek' begon te jouwen, toen
deze te kennen gaf, dat er in Rus
land geen vervolging bestaat. Dat
kan niet, zei hij, want in 1919 had het
land 117 millioen inwoners en in
1939 180 millioen. Kravsjenko stond
op en verklaarde, dat hij Maandag
De
situatie in
Indonesië
REPUBLIEK
STAAKT HET VUREN NIET.
Binnen een week zal de activiteit
der guerillabenden op Oost-Java her
leven, zo hebben Republikeinen te
Batavia gisteren verklaard. De Neder
landse mededeling volgens welke de
strijdkrachten van de Republiek ver
spreid zijn en niet langer tezamen
kunnen optreden, werd in deze krin
gen tegengesproken.
De Siliwangi-divisie, de formatie
die steeds de hardnekkigste tegen
stand had geboden, heeft de vroegere
stellingen weer ingenomen, aldus de
ze Republikeinen, en de georgani
seerde Republikeinse strijdkrachten
zijn nog zeker 300.000 man sterk. Een
groot deel van deze troepen bevindt
zich nog op Java.
Op Sumatra heeft de Republikein
se noodregering geen orders gegeven
om het vuren te staken, zo meldt het
Chinese blad Sin Po. Een communi
qué van de T.N.I. heeft alle Republi
keinse strijdkrachten bevolen, trouw
te blijven aan de noodregering.
Uit Medan wordt bericht, dat op
een bijeenkomst van plaatselijke be
stuurders en ruim honderd intellec
tuelen is besloten een beveiligingsap
paraat te vormen genaamd Desa
Pengawal. Het omvat voorlopig twin
tig desa's. Op de bijeenkomst merkte
een Indonesische bestuurder op, dat
het niet alleen aan de Nederlanders
zou liggen of orde en rust hersteld
zouden worden, maar in de eerste
plaats aan de bevolking zelf.
SJAHRIR NIET NAAR LAKE
SUCCESS.
Sutan Sjahrir, die gisteren op
Banka een bezoek heeft gebracht aan
Moh. Hatta, heeft aan een vertegen
woordiger van Aneta verklaard, dat
zijn bezoek voornamelijk verband
hield met het verzoek van Hatta aan
hem en aan dr. Leimena, om zich naar
Lake Success te begeven.
„Aangezien het de bedoeling van
Hatta was, dat wij daar nog zouden
zijn bij de huidige aflopende bespre
kingen, is deze reis naar Lake Suc
cess thans, niet zo urgent'aldus
Sjahrir.
RODEKRUIS-AUTO OP JAVA
OP EEN MIJN GELOPEN.
Bij het. Rode Kruis te Batavia is
4fiet bericht binnengekomen dat gis
terochtend een vrachtauto van het
Rode Kruis, die van Sukabumi on
derweg was naar de buitenpolikli
niek te Karet, op een mijn is gelopen
en beschoten, waarbij twee doden,
twee zwaar gewond en drie licht ge
wonden zijn te betreuren.
Nog geen vrede
in China
NANKING WACHT OP DE
COMMUNISTEN.
De nationalistische regering te Nan
king schijnt niet te weten, wat zij
wil. Zij bevindt zich nog steeds te
Nanking, ofschoon haar laatste com
muniqué meldde, dat zij onmiddel
lijk naar Kanton zou vertrekken.
Na het vertrek van de regering en
de regeringstroepen uit Nanking, zul
len de gemeente-autoriteiten van de
■stad waarschijnlijk direct onderhan
delingen aanknopen met de commu
nisten, om voor Nanking een afzon
derlijke overgave te bedingen, indien
de onderhandelingen .op regerings
niveau zouden mislukken. In navol
ging van Peking is reeds een delega
tie benoemd.
Autoriteiten te Nanking zijn ervan
overtuigd, dat de oprukkende com
munistische troepen voornemens zijn
Nanking in te nemen, voordat de vre
desonderhandelingen beginnen.
Een woordvoerder van de Chinese
communisten heeft voor radio Sjensi
de eis gesteld, dat de regering gene
raal Tsjang kai-Sjek en alle anderen,
die op de communistische lijst van
„oorlogsmisdadigers" staan, gevangen
zal nemen.
Schijnbaar onbewogen door de in
eenstorting van China om zicfy, heen,
resideert Tsjang kai-Sjek in zijn ge
boorteplaats Chikow; Associated
Press brengt het bericht, dat hij zich
in de Chinese bergen heeft terugge
trokken en veel mediteert. Hij wei
gerde onlangs twee nationalistische
generaals, die per trein naar Chi
kow waren gekomen, te ontvangen.
zou bewijzen, dat er nog maar acht
leiders, die in 1917 aan de revolutie
hadden deelgenomen, in leven zijn,
terwijl er in 1941 nog vijftig over wa
ren.
Kravsjenko zag er erg vermoeid
uit en beantwoordde de vragen met
veel minder vuur dan Dinsdag. Een
spier van zijn rechterkaak was voort
durend in beweging.
Er steeg opnieuw gejoel op toen
Izard, de raadsman van Kravsjenko,
Baby een korte maar heftige
woordenwisseling hadden.
Izard: Bent u lid van de com
munistische partij?
Baby: Ja, en ik ben er trots op.
Het publiek was duidelijk op de
hand van de Russische schrijver. On
der veel lawaai verklaarde Baby:
Dit is geen Russisch boek. Het is
een boek, dat alleen in de Verenigde
Staten geschreven zou kunnen voor
den. „Ik verkoos de vrijheid" is een
absurd boek en het kan niet door
Kravsjenko geschreven zijn. Het kan
niet door een Rus, maar wel door
een Amerikaan zijn geschreven.
Toen Izard aan Baby vroeg of deze
Russisch sprak en het antwoord ont
kennend luidde, barstte het publiek in
gelach uit.
De zitting werd verdaagd tot Maan
EEN DODE EN ENIGE ZWAAR
GEWONDEN BIJ DE AANVARING
OP DE WESTERSCHELDE Dins
dagmorgen zijn tengevolge van de
mist op de Westerschelde het Poolse
s.s. „Fu'aski" geladen met koeien op
weg naar Antwerpen, en het Neder
landse s.s. „Lissekerk" van de Ver.
Nederl. Scheepvaart Mij en., komen
de van Antwerpen met elkaar in
aanvaring geweest. De „Pulaski"
kreeg eer> groot gat aan de kop en
aan stuurboordzijde en is, daar het
schip zich in zinkende toestand be
vond, door een sleepboot ter hoog
te van Ossenisse aan de grond gezet.
Aan boord van dit schip zijn tenge
volge van deze botsing een dode en
enige zwaar gewonden te betreuren.
GENERAAL SCHILLING OVER
JAPAN.
Generaal W. Schilling, voormalig
hoofd van de Nederlandse missie in
Japan, die op doorreis naar Neder
land enige tijd in de Verenigde Sta
ten heeft vertoefd, vertelde Aneta
kort voor zijn vertrek, dat de grote
verkiezingswinst van de communis
ten in Japan waarschijnlijk is toe te
schrijven aan drie oorzaken:
1. De armoede in brede lagen der
bevolking.
2. De propaganda door Japanse
krijgsgevangenen, die thans geleide
lijk uit de Sovjet-Unie terugkeren en
3. De rechtstreekse Russische pro
paganda in Japan.
Aangezien de beruchte geheime po
litie (Kempetai) is afgeschaft, aldus
generaal Schilling, kan de Japanse
regeering niet meer zoals vroeger de
communistische propagandisten met
strenge hand onderdrukken. Gene
raal Schilling geloofde echter niet,
dat de verkiezingsuitslag een aan
zienlijke wijzinging in de algemene
politiek van de Japanse regering tot
gevolg zou hebben.
LAGERHUIS ACHTER DE
REGERING.
Na een debat in het Britse Lager
huis. dat een dag in beslag nam, heeft
het Lagerhuis met 283 tegen 193 stem
men de politiek ten opzichte van Pa
lestina van de Britse minister van
buitenlandse zaken, Ernest Bevin,
goedgekeurd. Bevin kwam in botsing
met de leider der oppositie, Churchill,
en verschillende leden van zijn eigen
Labour-partij. Bevin verdedigde zijn
politiek in eerede van anderhalf
uur. Onder meer verklaarde hij, dat
Engeland Palestina niet zou erkennen
voordat antwoord hieromtrent was
ontvangen van de landen van het Ge
menebest en de landen der West-
Europese Unie.
Indien weer gevechten zouden los
barsten, zou het voor Engeland zeer
moeilijk zijn, onverschillig en zonder
daden toe te zien. Het bestaan van
de staat Israël was thans een feit „en
wij hebben niets ondernomen om dit
ongedaan te maken." De Arabische
zaak moest echter eveneens overwo
gen worden. Bevin eindigde zijn rede
met de belofte, dat de regering het
uiterste zou doen „om vrijheid, vei
ligheid en voorts economische en
sociale vooruitgang te bevorderen in
een gebied dat van vitaal belang voor
ons en de wereldvrede is."
Churchill dwong een stemming af
over Bevins „verbazingwekkend
slechte behandeling" der politiek je'-
gens Palestina. Churchill eiste de er
kenning van Israël zonder lang uit
stel. Engeland had zich tegenover de
V.S., de Sowjet-Unie en de Joden ge
plaatst zonder de Arabieren de ge-f
ringste dienst te bewijzen. Men be
hoorde de Joden niet een eerlijk deel
van de woestijn van de Negeb te mis
gunnen. Joden en Arabieren behoor
den vrije toegang te hebben tot de
Rode Zee door de Golf van Akeba. Hij
beschuldigde Bevin ervan tegén de
Joden bevooroordeeld te zijn. Verder
was Churchill ervan overtuigd, dat
de Arabische Liga sterk was.
De premier, Clement Attlee, sloot
het debat. Hij verklaarde, dat net niet
raadzaam zou zijn geweest Israël
overhaast te erkennen. Een erkenning
op het ogenblik zou tot een vrede en
het bereiken van een regeling kun
nen bijdragen. De regering had een
erkenning in beginsel reeds lang aan
vaard. Het was thans slechts een
kwestie van hoe en wanneer. Het was
nu een zaak van besprekingen ge
worden. Het was voor het eei'st, dat
Bevin mededeelde, dat hij de landen
van het Pact van Brussel eveneens
had geraadpleegd. In v diplomatieke
kringen meent men, dat Bevins ver
klaring er op duidt, dat binnen zeer
korte tijd overgegaan zal worden tot
de facto-erkenning. Engeland zou
echter evenals Frankrijk voorbehoud
met betrekking tot de grenzen ma
ken. Naar men meent hebben 60 La-
bour-leden zich van stemming ont
houden.
KARD. MINDSZENTY MAG
NIEMAND ONTVANGEN.
Officieel is meegedeeld, dat de Hon
gaarse regering het verzoek van Sean
McBride, minister van Buitenlandse
Zaken van Eire, om een Iers functio
naris bij kardinaal Mindszenty toe te
laten, niet zal inwilligen. De Ierse re
gering, aldus een Hongaars woord
voerder, heeft het nooit op prijs ge
steld diplomatieke betrekkingen met
Hongarije aan te knopen. De zegsman
noemde de belangstelling voor kar
dinaal Mindszenty daarom „vreemd".
Abbé Gau, Frans volksvertegen
woordiger en lid van de MRP, die
door de Hongaarst regering was uit
genodigd oi een bezoek aan kardi
naai Mindszenty te brengen en die
verklaard had te zullen komen indien
hij de kardinaal alleen mocht spre
ken, heeft van de Hongaarse regering
te horen gekregen, dat hij de primaat
noch alleen noch onder toezicht zal
mogen spreken.
WnMde. Ixdfde.
UIT OUDE KLEREN
Het internationale wolsecre
tariaat te Londen heeft gister
avond bekend gemaakt, dat de
eerste monsters van een in Ame
rika ontdekt voedingsproduct,
dat bereid is uit oude kleren te
Londen zijn aangekomen, en dat
men aldaar de verbruiksmoge-
lijkheden zal onderzoeken.
Het nieuwe product de „Bo-
taneine P" zal zijn toepassing
vinden in de bereiding van phar-
maceutische producten, cosme-
tieken, verven en kleurstoffen.
Volgens de uitvinders mag
het toegediend worden aan die
ren en zelfs aan mensen; het zou
de haargroei bevorderen en een
aangename smaak hebben.
Deze uitvinding kan niet zo
opzienbarend zijn, als zij op het
eerste gezicht lijkt. Want mijn
vrouw zegt altijd van mijn jasje
dat je er wel soep van kan ko
ken. En dezer dagen zat ik in de
tram naast iemand, die zó naar
uien rook, dat je hem maar een
peen en een aardappel in z'n jas
behoefde te stoppen om er ogen
blikkelijk hutspot uit te krijgen.
Overigens ga ik mijn jasje toch
eens proberen als haargroeimid
del. Als ik nu maar geen haren
met ruitjes krijg, want mijn jas
je is van geruite stof.
HOENDERSTAPEL THANS DE
HELFT VAN DE VOOROORLOGSE,
Blijkens de uitkomsten van de
wintertelling 194/3 vond het herstel
van de Nederlandse hoenderstapel ir
het afgelopen jaar geleidelijk voort
gang. Het totale aantal hoenders be
droeg in December jl bijna 10 mil
lioen, tegenover ca. 3 millioen in
December 1945. Hiermede is thans
ongeveer de helft van de vooroorlogse
stapel bereikt.
Ook bij de eendenstapel kwam het
vorig jaar een streven naar herstel
tot uiting. In vergelijking met De-
Keuze tussen
dagvaarding
en dwangbevel
Vereenvoudigde procedure
voor kleine geldvorderingen
Herhaaldelijk werd destijds van de
zijde van de middenstandsbonden
en de Kamers van Koophandel,
rechtstreeks en via regeringsinstan
ties bij de hoogste autoriteiten
klachten geuit over de grote moei
lijkheden en kosten, welke a's ge
woonlijk verbonden zijn aan het in
nen van kleine vorderingen.
Aan de lijve ondervonden credi
teuren, dat inning daarvan zeer cuk-
w'jls achterwege moest blijven, om
dat de te treffen maatregelen een
groter som vergden aan kosten dan
cëmbêr"li)«" namS hërtotaïf'aaiSi !h=' J*£rag der vordering groot was.
eenden in Nederland toe met circa I LIn, ™ddenstandskrmgen is toen, in
het algemeen belang ten sterkste ge-
190.003 stuks.
CflRT0-4910j
„Vliegende Hollanders" vinden hun weg naar Indonesië ondanks
landingsverbod ei} tegenwerking.
pleit voor 'n zo sterk mogelijke ver-
I eenvoudiging van de procedure voor
het incasseren van kleine vorderin-
TwppHp ïCflippi11 ®en'
i V- vCJC ïvaizici gen besluit vaif de Secretaris-Ge-
naraal van het departement
Protest tegen het optreden van India
en Pakistan
Bij de voortzetting de*- beraadsla
gingen over* de afdeling „Zeescheep
vaart" van de begroting van Verkeer
en Waterstaat, waarbij tevens aan
de orde was de begroting van het
scheepvaartfonds, heeft minister
Spitzen zijn standpunt ten aanzien
van de maatschappij Zeeland belicht.
De plannen van zijn ambtsvoorganger
zijn niet veranderd. Deze had beslis*t,
dat .de zetel in Vlissingen zou blij
ven.
Bij de afdeling „Burgerlijke Lucht
vaart" wees de heer Weiter erop, dat
voor de tweede maal India en Pa
kistan plotseling hun vliegvelden
voor onze vliegtuigen hebben geslo
ten, op grond van de overweging, dat
wij binnen de grenzen van onsv Rijk
en binnen onze souvereiniteit dingen
hebben gedaan, die hun niet aan
staan. Is het juis-t, dit ongemerkt te
laten passeren? Er zijn daar ook din
gen gebeurd, die ons niet aanston
den, aldus de heer Welter. In Hon
garije is dat eveneens het geval, maar
dat heeft niet tot gevolg, dat het
verkeer met die landen wordt stop
gezet. Spr. vroeg wgj de regering
heeft gedaan of denkt te doen tegen
deze vprdragsschending en tegen de
schending van ongeschreven rechten.
Moet, zo vroeg hij, deze zaak- niet
worden voorgebracht bij het interna
tionale Hof van Justitie en moet
geen eis tot schadevergoeding wor
den ingediend?
De heer Verkerk (A.R.) maakte
bezwaar tegen het stopzetten der
binnenlandse luchtlijnen. Is het vlieg
veld bij Leeuwarden nog niet zover,
dat het ook 's winters kan worden
gebruikt? Hij zou gaarne de gemeen
te Nootdorp vertegenwoordigd zien
in de commissie inzake Schieveen
Ypenburg.
De minister verklaarde, dat de re
gering zich onmiddellijk tot India en
Pakistan heeft gewend. Zij over
weegt. of deze landen aansprakelijk
gesteld zullen worden. Een beslissing
is nog niet genomen. Inmiddels is
toestemming verkregen te landen op
Mauritius en op Reunion. Met de
K.L.M. zal de minister ernstig over
leggen continu luchtverkeer moge
lijk te maken. Spr. had er bezwaar te
gen de commissie SchieveenYpen
burg, die al rijkelijk groot is, nog
uit te breiden.
De begroting is daarna z.h.s. goed
gekeurd.
Minister Spitzen sprak dc hoop uit,
dat hij de wetsontwerpen inzake de
status van het bedrijf en inzake
de radiodistributie spoedig kan in
dienen. Over de wijziging der tele
foontarieven, welke nog bezien wordt,
zegde hij een nota toe. Nagegaan zal
worden of een aantal arbeidscontrac
tanten in vaste dienst kan wSrden
genomen.
De begroting is z.h.s. aangenomen.
De Kamer heeft verder nog een
begin gemaakt met de behandeling
van ,de begroting van het Zuiderzee-
fonds.
Te kwart voor zes werd de verga
dering verdaagd tot hedenmiddag
een uur. Vandaag komt de minister
aan het woord.
AFFICHE RECLASSERINGSDAG
1949 De vereniging van Reclas-
seringsinstellingen „Nationale Re-
classeringsdng'' heeft een open prijs
vraag uitgeschreven voor een afficnc
ten behoeve van de rec'asserings-
colle>.it, welke op 18 Juni zal war
den gehouden.
De kunstschilde Henk Meijer ui'.
Wassenaar won met zijn inzending
onder het motto „Die staat, ziet toe
dat hij niet valle" uit 117 inzendin
gen de 1ste prijs.
maken. Hierbij is o.m. bepaald, dat
hij die ter zake van de nakoming
van een overeenkomst een opeisba
re geldsom van ten hoogste vijf
honderd gulden in hoofdsom te vor
deren heeft, de kantonrechter kan
verzoeken deze eis bij eenvoudig
dwangbevel rechtskrachtig te maken
Deze wijze 'van procederen is veel
goedkoper, maar biedt niet altijd die
zekerheid, die mer^ bij een procedure
door middel van een dagvaarding
heeft.
Dit besluit heeft de strekking om
in het belang van de schuldeiser
naast dc gewone procesgang (dag
vaarding) de moge'ijkheid van een
tweede eenvoudige wijze van proce
deren te verschaffen, doch bevat ge
nerlei voorschrift, dat de bevoegd
heid van de schuldeiser beperkt om
de gewone procesgang te volgen.
De interpretatie van dit besluit
bleek enige tijd hier en daar in strijd
met de bedoelingen van de wet $e
zijn toegepast.
O.m. in Hi'versum was de Kanton
rechter van mening, dat de kosten
van de dagvaarding inzake een z.g.
kleine geldvordering ten laste van
de eiser moest worden gelaten, aan
gezien deze die vordering niet oij
dagvaarding had behoren in te stel
len, doch door middel van de goed
kopere procedure nl. een dwangbe
vel.
Bij arrest van de Hoge Raad d.d.
14 Januari 1949 is het vonnis van de
Hilversumse Kantonrechter in strijd
met de wet verk'aard om op grond,
dat een eiser een vordering als in ge
noemd besluit omschreven bij dag
vaarding heeft ingesteld, de daaraan
verbonden kosten, als nodeloos ge
maakt, te zijnen laste te laten.
Eisers zijn derhalve niet gebonden
de goedkopere procedure te volgen,
al za1 zulks, in het belang van de
schuldenaar wel aan te bevelen zijp.
de zaak thans uit.
£m koJiAzitjz...
Waar bemind wordt, wordt niet
geleden, of als er geleden wordt,
wordt zelfs het lijden bemind.
St. Augustinus.
