S)e CclcbeSou^mil Minister Drees over Indonesië Resolutie kan slechts chaos breng en Minister Drees terug uit Indonesië Minister v. Schaik over Suriname en de Ned. Antillen MAANDAG 24 JANUARI 1949 40ste JAARGANG No. 11600 Directeurs C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN .DE BURCHT" Bur. Papengracht 32. Tele!. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., f 1.40 p. mnd., f4.15 p kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m m. Telefoontjes f 1.50 Protestantse „kloosters" IN Elseviers Weekblad schrijft ds. A. G. Barkey Wolf een artikel over: „Een Protestantse Derde .Orde: „Kort geleden had ik het voor recht een bezoek te brengen aan Taizé, een klein gehucht in Z.- Frankrijk, dat nauwelijks 70 inwo ners telt. Op een heuvel, die heel de omliggende vlakte beheerst, ligt een eerbiedwaardig oud kasteel, dat tegenwoordig gewoond wordt door 1 een gezelschap originele mannen. Het zijn twee jonge Zwitserse pre dikanten, een jurist, drie medici en twee boerenarbeiders; een gezel schap van in totaal acht mannen die één zelfde ideaal hebben: een gemeenschap te vormen waarin het broederlijk leven of broederschaps leven in Protestantse zin tot zijn recht komt". De schrijver noemt dit: „Een moderne herleving 'van het ideaal van Franciscus van Assisië". Het oude „ideaal" van de heilige Franciscus leeft, gelukkig, nog in de Katholieke Kerk! Het is oud, zoals het Evangelie oud is, maar is, zoals het Evangelie, „modern", d.w.z. pas send ook in en voor* deze tijd: om dat het past in en voor alle tijden. De belangstelling voor dat „oude ideaal" ook in moderne niet-katholie- ke kringen is verblijdend. Dat b.v. in „Casino" te Leiden (Hogewoerd) j deze week een film over St. Francis-1 cus van Assisië wordt vertoond, mag ook worden beschouwd als een symp toom van belangstelling voor de Franciscus-figuur in bredere ki-ingen! De schrijver in Elsevier Weekblad schrijft dan verder over zijn bezoek in het Franse dorp Taizé: „Het zijn geen klagende kluize naars met bleke gezichten, maar vrolijke mannén met een lach op hun lippen en in de overigens zeer eenvoudige kamers een mooie vleu gel, die gereed staat om bespeeld te worden. Maar zij weten dat de sprong in hat leven telkens weer gedaan moet worden van vaste pun ten uit. Precies als Franciscus heb ben zij hun huis dicht genoeg tegen het volle mensenleven aangebouwd om de rauwe, kreten van armoe en ellende te kunnen opvangen, maar niet zó dicht, dat zij de stille stem van de hemel niet meer vernemen". Wanneer deze schrijver, eens niet zo ver van huis, een bezoek brengt aan katholieke kloosters in het eigen land, dan zal. hij een indruk krijgen, die niet zo veel verschilt met die; waardoor hij bij zijn bezoek in Taizé is begeesterd geworden voor het „oude ideaal" van St. Franciscus van Ais^ië! Bij nadere beschouwing en bestu dering zal hem dan echter wél opval len, dat in die katholieke kloosters zowel van die van de Franciscanen als in de kloosters van andere Orden of Congregaties niet tastend ge zocht behoeft te worden naar een vorm van herleving van het „oude ideaal", maar dat daar de „moderne" beleving met een zekere consequentie voortvloeit, uit en geëist wordt door constitutie (regel) en traditie. Vergissen wij ons, als we constate ren, dat er onder de katholieken van déze tijd zijn, die voor het klooster lijk leven en de roeping van jonge mannen en jonge vrouwen voor de kloosterlijke staat niet meer die waardering hebben, welke voorheen onder ons algemeen was? Men gaat nu van Protestantse zijde „kloosters" oprichten, al wil men ze dan niet als „kloosters" betitelen, om dat nu eenmaal het begrip „klocister" ij: een onder veel Protestanten leven de traditie onprettige voorstellingen opwekt ten onrechte, zoals wij we ten. Maar laten dan toch wij, katho lieken, ons bezit van kloosters waar deren! Met het verlies van de kloos ters zou de Katholieke Kerk een on schatbare geestelijke waarde verlie- De huren Allen moeten er van overtuigd zijn, dat ihet met de huren van wo ningen zó niet kan blijven. Volkomen begrijpehjik is het, dat de regering er tegen opziet om toe te staan een verhoging van huren, waardoor haar loon- en prijspolitiek op zeer storende wijze wordt door kruist. Maar volkomen begrijpelijk is het óók, dat de verhuurders van wonin gen niet de dupe mogen b1 ij ven van die politiek, zó dat hun bezit niet imeer de uitkomsten geeft, waarop zij recht hebben en die voor hen zelfs noodzakelijk zijn. Hoe zal de regering uit de moei lijkheden van dit vraagstuk gera ken, om een redelijk, rechtvaardige op'ossing te brengen. Zij zal maatregelen nemen, en spoedig is door haar verzekerd. Maar over het noe zijn wel voorne mens bekend geworden, doch een concreet plan schijnt er nog niet te zijn. Het komt ons voor, dat een eerste stap zou kunnen 'zijn een opheffing van de lasten, die de fiscus zelf op het huizen-bezit legt. Dat komt niet ten laste van de huurders, als zoda nig, en het geeft den verhuurders al thans een deel van wat hun toekomt. De gemeenschap draagt dan ten s^t- te die lasten, welke niet éénzijdig op één categorie burgers mogen wor den gelegd. Conclusie van min. Stikker IK VERWACHT SLECHTS CHAOS, wanneer de thans bij de Veiligheids raad ingediende resolutie inzake Indonesië zal worden gehandhaafd, zo verklaarde mr. D. U. Stikker, de minister van Buitenlandse Zaken, Za terdagavond tijdens een rede, welke hij hield aan het jaarlijkse diner van de Buitenlandse* Persvereniging in Nederland. Het aandeel van de Verenigde Staten in de behandeling van de Indo nesische problemen .is steeds groter geworden, aldus de minister. Wij we ten, dat Amerika grote verantwoord elijkheid draagt in vele delen van de wereld. Wij geloven echter niet en hebben geen reden om te geloven, dat de Verenigde Staten de bedoeling hebben de verantwoordelijkheid van Nederland over te nemen voor het handhaven van wet en orde. Wij ne men aan, dat dit niet de bedoeling is geweest van de Verenigde Staten bij het indienen van de resolutie welke thans bij de Veiligheidsraad in be handeling is. Maar laat ons een ogen blik de gevolgen van die resolutie bezien. De verantwoordelijkheid blijft bij Nederland De strijdkrachten, welke zich thans in Indonesië bevinden, moeten gelei delijk worden teruggetrokken volgens de aanwijzingen van de commissie. Doch dé commissie is niet en kan niet verantwoordelijk zijn voor de hand having van wet en orde in de zeer kritieke periode van de verkiezingen en de vorming van een regering voor geheel Indonesië. De verantwoorde lijkheid zal blijven bij de autoriteiten, op wier schouders zij op het ogen blik rust en die geen controle hebben op de beslissingen van de commissie. De interventie van de Uno op inter nationaal gebied heeft doen blijken, dat er. in dit stadium van internatio nale organisatie, geen effectief be stuur bestaat door de Uno, doordat zij geen leger heeft, geen vloot, geen luchtmacht en geen politiemacht. Het Amerikaanse lid van de commissie zal het machtsevenwicht in de com missie bewaren, maar hij heeft geen politiemacht tot zijn beschikking, om er voor te zorgen, dat de besluiten van de commissie worden uitgevoerd. Hij heeft alleen waarnemers, militaire en andere, die hem rapport kunnen uitbrengen over wat er voorvalt. Naar mijn opvatting zal een derge lijke situatie uiterst gevaarlijk zijn. De pogingen, die thans worden ge- daah, om een interim-regering voor geheel Indonesië in te stellen door rechtstreekse besprekingen tussen al le politieke groeperingen, met inbe grip van de Republikeinen, zullen blijven steken. Niemand zal precies weten wat de grenzen zijn van zijn verantwoordelijkheden: het laatste woord zal gezegd worden in Lake Succes, niet alleen ten aanzien van kwesties van leven en dood als die van onafhankelijkheid en democratie, doch ook ten aanzien van onbelang rijke onderwerpen zoals de vraag, of een kampong moet behoren tot nega ra X of negara Y. „voorlichting!" Over de wijze waarop de wereld pers verslag geeft van de situatie in Indonesië zeide minister Stikker: Wij plachten rustige en onopvallende mensen te zijn en wij zijn hoogst ver baasd te bemerken, dat wij, opeens, in de ogen van de wereld veranderd zijn in een rijke bron van schandaal- nieuws voor de voorpagina, in een troep kwaadaardige onderdrukkers, felle reactionnairen, die proberen met ingenieuze middelen en kunstgrepen een onschuldig, jong, democratisch volk te beroven van zijn vrijheid en geluk. Ik ben ervan overtuigd, dat wij recht kunnen gelden op meer ver trouwen dan wij de laatste tijd gekre gen hebben. De wereld, die getuige is van de in eenstorting van China, die verdruk king en ongekende verschrikkingen in ontoegankelijke landen duldt, heeft al haar aandacht gevestigd op de Ne derlanders. Men zegt ons, halverwege met ons werk op te houden, de pa tiënt zonder medische verzorging ach ter te laten na de pijnlijke operatie, die onvermijdelijk was geworden. In dien wij gehoorzamen, is het goed mogelijk, dat hij bezwijkt. 'MÊw1 r. 'v'? MINISTER-PRESIDENT UIT IN- DONESIë TERUGGEKEERD Mi nister-president dr W. Drees is Za terdagmiddag per Constellation „Til burg" van de K.L.M. o£> Schiphol te ruggekeerd van zijn reis naar Indo nesië. Links van de minister-presi dent de Nederlandse ambassadeur in Londen, jhr mr E. F. M. Michiels v. Verduynen, die eveneens naar Ba tavia is geweést en met de minister president is teruggekeerd. Hij geeft voorzichtig zijn mening „Indien het buitenland ons in de Indonesische kwestie een beetje rust zou gunnen, geloven jhr. mr. Mi chiels van Verduynen en ik, dat de wegen, die thans worden gevolgd en zijn uitgestippeld, de situatie in In donesië tot wederzijdse tevredenheid zullen oplossen." Deze mededeling was de kern van de verklaring, die dr. Drees aflegde.' tegenover de op Schiphol samenge-l komen journalisten. In deze verkla ring sprak hij zijn vreugde uft over het feit, dat de conferentie van de deelstaten eenstemmig tot het be sluit was gekomen,- te trachten zelf tot overeenstemming te komen met de vertegenwoordigers van de repu bliek. „Ons werk in Batavia was het voorbereiden hiervan. Dat het hou den van een gesprek met Hatta, het geen in het voornemen lag, mij niet is ge.ukt, is niet het gevolg van een weigering van Hatta om een onder houd met mij te hebben, doch uit sluitend omdat Hatta deze bespre king gaarne op een. andere plaats wilde houden en deze plaats ons eerst bekend werd op het ogenblik, dat wij op het punt stonden met het vliegtuig te vertrekken. Nu het zwaartepunt van de besprekingen in Indonesië ligt bij de federalisten en de republikeinen, is dit ook niet zo belangrijk. Minister Drees prees de zeer prettige samenwerking, die er is geweest tussen hem, jhr. mr. Mi chiels van Verduynen, de heren De Pont, Blom en dr. Beel. Het weder zijdse begrip tussen Batavia en Den Haag is hierdoor in hoge mate be vorderd. „Het plan bestaat niet, zo zeide dr. Drees, op een desbetreffende vraag, dat ik zelf spoedig weer naar Ba tavia zal gaan. Dit ligt niet zozeer op mijn weg, hoewel ik niet wil zeg gen, dat dit uitgesloten is." „De feitelijke instelling van een in terim-regering verwacht ik spoedig" zo zeide dr. Drees. Een vraag, door een van de journalisten gesteld, naar aanleiding van de conferentie, die thans in New MIJNHOUT VOOR DE MAURITS De staatsmijn Maurits beschikt over een eigen zagerij, waar de stut ten voor de mijngangen op maat worden gezaagd. Het stuthout wordt 's nachts in speciale wagentjes naar de schachten vervoerd, waar per maand ongeveer 6.000 m3 wordt ver werkt. Een overzicht van de enorme sta pels hout met links op de achter grond de twee schachttorèns en recht de kolenwasserij. Delhi wordt gehouden, greep minis ter Drees aan om meer in het alge meen iets te zeggen over de houding van het buitenland. „Wat ons steeds weer heeft getrof fen, is, dat in het buitenland volko men genegeerd wordt al wordt het niet ontkend dat gedurende zes maanden lang van republikeinse zijde 'stelselmatig het bestand is verbro ken. Drie honderd lagere ambtenaren zijn in deze periode vermoord, dui zenden zijn ontvoerd. Politiek overleg kan lang duren. Een dergelijke toe stand, welke groot gevaar iphoudt, echter niet. Dat men dit in interna tionale kringen volkomen voorbij gaat, noem ik een zeer grote oneven wichtigheid in de beoordeling der feiten". De minister werd ook de vraag ge steld, of de documenten, die in Djokja gevonden zijn, de figuur Hat ta persoonlijk compromiteren. Minister Drees antwoordde hierop met te zeggen: „Wij achten de repu blikeinse regering in haar geheel daarbij betrokken. Straks zal het In donesische volk zelf moeten uitma ken, door wie het wil worden gere geerd. Onze mening over bepaalde personen is op het ogenblik dus niet meer zo belangrijk." Het gesprek kwam daarna uiter aard ook op het verblijf van dr. Hat ta en de andere republikeinse lei ders op Banka en het rapport, dat hierover door de Commissie voor Goede Diensten is uitgebracht. Minister Drees noemde de gebeur tenissen op Banka een ontzettend misverstand tussen Batavia en de verantwoordelijke autoriteiten op Banka. Het had niet in het minst in de bedoeling gelegen de republikein se leiders zo sterk^ in hun bewegings vrijheid te beperken. Minister Drees merkte evenwel op, dat dr. Hatta en zijn metgezellen niet geklaagd heb ben over de ondervonden behande- ling. Dr. Drees zeide noch optimist te zijn noch pessimist. Hij drukte zich zo uit door te zeggen zeer betrekke lijk tevreden te zijn over de behaal de resultaten. Tevreden was hij naar zijn mededelingen over de sfeer der besprekingen en over de mogelijk heden, die deze besprekingen hebben geopend. ,Dat ik tevreden ben in meer al gemene zin kan ik niet zeggen, daar voor zou ik eerst resultaten moeten zien. Wie drie en een half jaar met het Indonesische probleem te maken heeft gehad, lijdt niet aan een over maat van optimisme." Een der journalisten vroeg jhr. Mi chiels van Verduynen of hij niet aanvankelijk van plan was geweest acht weken in Batavia te blijven. Lachend antwoordde de diplomaat: „Dit plan is geloof ik geponeerd door de pers. Ik zelf heb nooit een an der plan gehad dan slechts veertien dagen in Batavia te verblijven." Dr. Drees, die een goed gehumeur de en uitgeruste indruk maakte, ver telde over zijn gezondheidstoestand: „Toen ik naar Batavia vertrok, was ik eenvoudig oververmoeid. Deze reis heeft eerder gemaakt, dat ik uit gerust ben, dan dat ik vermoeid ben. Ik heb mij nu tenminste eens kun nen concentreren op één onderwerp. In Batavia ben ik gedwongen ge weest enige dagen het bed te houden, doch ik kan u nu verklaren, dat ik mij redelijk fit voel." Ter begroeting waren op het palt- form aanwezig alle ministers met uit zondering van mr. van Schaik. „franeker" ook op schiphol. Veel later, dan verwacht werd, i: de KLM-Constellation „Franeker' onder commando van gezagvoerder van Messel gisteren, komende var Batavia, op Schiphol geland. De „Franeker" was bijna gelijktij dig met de „Tilburg", waarin de he ren Drees en Michiels van Verduy nen de reis maakten, uit Indonesië vertrokken. Gistermorgen om even over elven arriveerde de „Franeker" Er was drieduizend kg. post aan boord. Zes passagiers hadden de meegemaakt. Minister van Schaik en de leden van zijn mi'ssie zijn Zaterdag uit Curasao vertrokken en Zondagoch tend via Mianïi in New York aan gekomen. Minister van Schaik zal tot 25 Januari in New York blijven en zal dan per K.L.M. naar Neder land terugkeren. In een persconferentie, die hij te Curasao hield betreffende' de inte rim-regeling, zeide minster van Schaik, dat hij een voor-ontwerp voor een interim regeling had ont worpen om de Nederlandse Antillen en Suriname zo spoedig mogelijk volledige autonomie te geven. Deze regeling is daarom noodzakelijk, omdat de rijks-grondwet niet kan worden ingevoerd, alvorens de Ne derlands-Indonesische Unie staats rechtelijk tot stand is gekomen. Een afzonderlijke grondwet voor het verenigde koninkrijk is onmogelijk, daar Nederland in dat geval gere geerd zou worden door twee tegen strijdige grondwetten. De bespre kingen, die met de overheid, de sta ten en de politieke leiders in de West zijn gevoerd, zijn vruchtdra gend geweest, al zijn echter ook be zwaren naar voren gekomen, welke thans in het kabinet zullen worden besproken, waarna een definitief ontwerp aan de kamers, de staten en de raad van Staten zal worden voorgelegd. Dit kan nog vóór de verkiezingen welke op 17 Maart zullen worden gehouden, doch het ontwerp zal eerst na die verkiezin gen in werking treden. De voortzet ting van de ronde tafelconferentie zal waarschijnlijk niet voor Mei plaatsvinden. De interim-regeling zal vermoedelijk voordien worden afgehandeld. Arrestaties in Pasoendan ONRUST OP OOST-JA VA Gencraal-majoor E. Engels, de Ne derlandse territoriale commandant in de federale staat Pasoendan (West- Java) heeft Zaterdagmiddag bekend gemaakt, dat hij gedwongen is ge weest, opdracht te geven tot het ver richten van enkele arrestaties. Gon- dokoesomo, Soejoso, Soeratmen Er- win en Mohamed Enoch, vier Indo nesiërs dus, zo meldt het Franse pers bureau AFP, bekend staan om hun pro-republikeinse sympathieën, zijn in arrest gesteld. Twee van hen zijn leden van het parlement der negara Pasoendan. Generaal Engels heeft een pro clamatie uitgevaardigd waarin wordt gezegd, dat Pasoendan nog altijd in staat van oorlog en beleg verkeert. De militaire commandant heeft dus grote bevoegdheden en „ik zal niet schromen, nog scherpere maatrege len te nemen tegen ieder die mij bij de uitvoering van die taak in de weg zal staan". Tegelijkertijd komen ook uit Oost- Java berichten binnen, die wijzen op toenemende onrust. En dat niet alleen in die gebieden die tot voor kort onder Republikeins bestuur stonden, maar ook in de Oostelijke uithoek van het eiland, waar sinds 1947 de Nederlanders het gezag heb ben. De Nieuwsgier (Batavia) be richtte Zaterdag over zev.ver schillende incidenten op Oost-Java. Vredes onderhandelingen in China regeringsdelegatie reeds samengesteld. Officieel wordt medegedeeld, dat de Chinese regering een uit vijf per sonen bestaande delegatie heeft sa mengesteld, die zal worden belast met het voeren van vredesonderhan delingen met de communisten. Er werd overeenstemming bereikt over de plaats, waar de onderhandelingen zullen plaats vinden. geen capitulatie maar „reorganisatie". Na een wekenlange omsingeling is Zaterdag Peking, de oude keizerlijke hoofdstad en de voornaamste stad van Noord-China voor de communis tische troepen gecapituleerd. De vredelievende overgave van de stad werd tot stand gebracht op een wijze welke het patroon zou kunnen zijn voor vrede elders in China; in feite zou Peking een proefkonijntje kunnen zijn voor Nanking, Sjanghai en andere steden. De overeenkomst die betrekking heeft op de capitula tie is een meesterstukje van „figuur redden"; nergens wordt over over gave gerept, er is alleen een subtiele aanduiding, dat de nationalistische troepen wegens „reorganisatie", de stad moeten verlaten. De kerkvervolging in Hongarije brief van hongaars episcopaat Het Hongaarse Episcopaat heeft een herderlijke brief uitgegeven ter voorlezing in de kerken op Zondag 23 Januari. „Wij, bisschoppen, aldus het her derlijk schrijven, zullen overeenkom stig onze apostolische plicht, de leer van het goddelijk recht en de wetten van de Kerk in niets verzaken en wij zullen alles doen, wat menselijker wijze mogelijk is om deze leer en wetten te doen prevaleren. De hui dige situatie van de Kerk ten op zichte van de staat laat ons niet toe uit eigen beweging te handelen, maar eist, dat wij handelen volgens de wetten van de Kerk, in vereni ging met de H. Stoel". De herderlijke brief nodigt de gelovigen uit, de tucht van de Kerk in acht te nemen en zich „in een tijdperk van beproe vingen en van lijden" de drie god delijke deugden: geloof, hoop en liefde, te herinneren, die de onaan tastbare eenheid van de geloven met hun herders, van de gelovigen onder elkaar en van de Hongaarse geloyi- gert met de katholieken van de ge hele wereld, zullen mogelijk maken. tsjechische bisschoppen zullen niet marchanderen. De Tsjechische bisschoppen hebben hun communistische regering bij voorbaat gewaarschuwd, dat zij één zullen zijn met de geestelijkheid en dat zij met het oog op de steeds groeiende aanvallen, gered zijn om elk offer te brengen. Deze moedige en rechtstreekse ver klaringen, die zo snel volgt op de van geen compromis wetende houding van Kardinaal Mindszenty in Hongarije, maakt het duidelijk, dat de leiders der Kerk in Oost-Eurbpa de plechti ge communistische verklaringen van godsdienstvrijheid doorzien. Door deze houding hebben de Tsje chische bisschoppen in feite aan hun regering medegedeeld, dat zij niet van plan zijn te marchanderen voor kort stondige voordelen. „Ondanks beloften van godsdienst vrijheid", verklaren zij in een geza menlijk memorandum, „is er een aan val op de Kerk begonnen op dezelfde wijze als in andere landen". Kominform tegen Kath. Kerk Satelliet-staten krijgen materiaal. Uit welingelichte bron te Ankara verneemt het K.N,P. dat de Hongaar se regering met het oog op het proces tegen Kardinaal Mindszenty, stappen heeft gedaan bij de satellietstaten van de Sovjet-Unie, om haar te voorzien van gegevens, feitenmateriaal en do cumenten, die zouden kunnen bewij zen, dat het Vaticaan zich zouden hebben gemengd in de binnenlandse aangelegenheden van die landen. Hieruit wordt geconcludeerd, dat de Kominform het plan heeft, het proces tegen Kardinaal Mindszenty te maken tot een proces tegen de Katholieke Kerk.. «Xnternationale Bidweek INTENTIE VOOR 25 JANUARI: Mogen alle heidenen tot het ware geloof gebracht worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1