^Ceid4e6ou/tant TEVEEL DOKTERS! De resolutie thans ter tafel gekomen Comm. v. G. D. krijgt te grote bevoegdheden Vermoedelijk drie resoluties het resultaat Hij ging niet heen, maar bleef ook niet Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" ZATERDAG 22 JANUARI 1919 40ste JAARGANG No. 11599 Duizend woorden teveel voor Nederland Bur. Papengracht 32. Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., f 1.40 p. mnd., 14.15 p kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert.: 15 ct. p. m m. Telefoontjes 11.50 IN LAKE SUCCESS in het Westen cn te New Delhi in het Oosten wordt zwaar gedokterd aan het In- donesische probleem. „Wat minder internationale belangstelling zou heel wat bevorderlijker zijn", merkte minister Drees terecht op, bij zijn vertrek uit Batavia. Als er één waar woord gesproken is in de baaierd van de vele redevoeringen, welke aan dit vraagstuk worden gewijd, dan is het wel deze opmerking. Ten slotte is Indonesië toch op de eerste plaats voor onze verantwoordelijk- heid. De he7e wereld bemoeit zich er mee Daar in het Oosten, in New Delhi, zijn 'n 20-tal landen bijeen, om de Veiligheidsraad een handje te helpen, naar zij zeggen. In het Wes ten ziet men een beetje wantrouwig toe, omdat men niet zekér is noch van de bedoelingen van India, welks eerste minister Pandit Nehroe deze conferentie bijeen heeft geroepen, noch van de uiteindelijke gevolgen. „Er zijn politieke waarnemers in Azië, schrijft de „Msb.", die van oor deel zijn, dat de conferentie over de Indonesische kwestie dit probleem, hetwelk de bijeenkomst moet recht vaardigen, heel spoedig nog slechts als achtergrond voor veel verder strekkende aspiraties en eisen zal benutten. Het is hier, ver van het strijdtoneel, onmogelijk van te voren vast te stellen, in welke richting de besprekingen ten slotte zullen gaan. Maar het ligt voor de hand, dat me nig deelnemer de gelegenheid graag zal gebruiken om tot de oprichting van een Aziatische bond te komen: voor hen is de conferentie bovenal een mobilisatie van het Aziatische nationalisme, onder de dekmantel van de verdediging tegen het com munisme. Daarom zijn ook het sterk onder communistische druk staande Malakka en het communistisch ge-, infiltreerde Vietnam niet uitgenodigd aan de conferentie deel te nemen: het ideologische karakter moest ge accentueerd worden: anti-communis tisch. Wat daarachter schuil gaat, is nog het geheim der goden". Er zijn reeds op de eerste, open bare, bijeenkomst stemmen opge gaan, die openlijk spraken van de hoop, dat de conferentie te New Delhi zou leiden tot een permanente organisatie. De wens moge daartoe aanwezig zijn, het is evenwel de vraag of een Aziatische volkenbond levensvatbaarheid heeft. Zolang men verontwaardigd kan spreken over de Nederlandse agres sie, is er wel een bodem voor eens gezindheid te vinden, maar zodra er verder gaande doeleinden worden nagestreefd, zal de onenigheid weldra losbarsten. Pandit Nehroe moge er nog zo krachtig de nadruk op leggen, dat India geen leidersrol nastreeft of be geert, dat er geen plaats is voor de gedachte aan politieke hegemonie in de buitenlandse politiek van India, de omstandigheden gullen het als het ware automatisch naar die plaats dringen. En daarmede zou het een groot deel van Azië, zeker dat het welk mohammedaans denkt, tegen zich krijgen. De moeilijkheden reeds met Pakistan zijn groot; tekenender nog is, dat het Mohammedaanse Tur kije de invitatie eenvoudig afgesla gen heeft. Intussen zullen wij rustig afwach ten, welke concrete resultaten de conferentie t.o.v. Indonesië zal be reiken. DE WAARDERING voor hetgeen Nederland in Indonesië presteert komt hier en daar toch voor de dag. Speciaal in Engeland wordt ingezien zij het dan niet over de gehele lengte en breedte dat het Neder landse standpunt nog niet zo onaan vaardbaar is. Het Nederlandse stand punt moet niet worden veronacht zaamd, schrijft bijv. de Londense „Times". „Het republikeinse stand punt is te New Delhi sterk verte genwoordigd, waartegenover dat van Nederland, dat, gelijk gezegd, zeker niet kan worden veronachtzaamd, gevaar loop, door afwezigheid van degenen, die het kunnen toelichten, niet tot uiting te komen. De Neder landse conceptie van vrye Verenig de Staten van Indonesië getuigt van wijs beleid. In deze conceptie krijgt de Republiek de plaats, die haar toe komt, maar ook niet meer dan die plaats. Ongelukkigerwijze heeft de militaire actie een diep wantrouwen in Nederlands bedoelingen gewekt, dat alleen kan worden weggenomen door de overdracht van de bestuurs macht aan de nieuwe federale rege ring". Tot zover de „Times". In het Britse Hogerhuis gingen verscheidene sprekers nog verder. Zo zeide de conservatieve lord Swin- ton: „Nederland heeft in Indonesië dezelfde verantwoordelijkheid als de Britse regering op Malakka". Hij prees het Nederlandse koloniale be stuur van vóór de oorlog en zei, dat Nederland zich bereid heeft getoond met de Indonesiërs samen te wer ken en dat de Nederlanders volgens hun zeggen een gezaghebbende re gering hebben gevormd. Het was zeer twijfelachtig of sommige van de onderhandelaars de wil hadden tot een overeenkomst te komen. „Men moet niet vergeten, dat sommige van deze mensen actieve collaborateurs met de Japanners zijn geweest en dat tot het einde toe bleven". „Na 18 maanden van teleurstelling besloot de Nederlandse regering te handelen zoals wij op Malakka de den om de orde te herstellen". Lord Milverton begreep niet, hoe de UNO de Nederlanders kon ver oordelen, hoewel bijna niemand" pre- van de feiten op de hoogte was. De bevolking van Indonesië in haar geheel heeft de Nederlandse troepen verwelkomd, zei hij. De Indonesische leiders zijn jakhalzen, die een door de oorlog uitgeputte bevolking uit buiten. Lord Vansitard noemde de critiek op Nederlanders overdreven en „un- states-manlike". Het is, zo zei hij, een zeer grappige manier om te po gen de Westerse Unie sterk te ma ken. „De Nederlanders zijn opgetre den tegen een onbetrouwbaar en onbevoegd lichaam, met aan het hoofd een aantal Quislings". Zover gaat zelfs de gemiddelde Nederlander niet eens meer! Van Quislings spreken wij niet meer. Duizend woorden telt de resolutie, welke Amerika, China. Cuba en Noorwegen gistermiddag in de Veiligheidsraad op tafel hebben gelegd. Duizend woorden, waarvan de korte betel^nis is: op 15 Maart moet .n Indonesië een interim-regering zijn gevormd; per 1 October moeten a gemene verkiezingen worden geboden; de vijandelijkheden moeten wor den gestaakt en Nederland en de Republiek moetensamenwerken bij het herstellen van de vrede; Soekarno en de andere Republikeinse leiders moeten onmiddellijk worden vrijgelaten; de commissie van goede diensten wordt een comm.ssie van de Verenigde Naties, welke het gezag zal hebben om ^toezicht te houden op de verkiezingen en om haar steun te verlenen bij de handhaving van de vrede tijdens de overgangsperiode; de souverei- niteit zal niet later dan 1 Juli 1950 worden overgedragen. ZITTING VERDAAGD TOT DINSDAG. In deze duizend woorden komt niet voor de eis, dat de Nederlandse troepen moeten worden teruggetrok ken. De Republikeinen en vertegen woordigers van staten in het Verre Oosten hadden e^ op aangedrongen, dat die eis wel zou wo.den opgeno men. Nederland had ae Raad echter formeel al te kennen gegeven, dat over een dergelijke eis niet behoefde te worden gesproken, want het zou zulk een bevel niet opvolgen. Daarentegen staat in de resolutie wel, dat de commissie van de Ver enigde Naties zaï aanbeve en, welke gebieden weer onder Republikeins gezag zullen worden gebracht. Tevens zai zij vaststelen, welke Nederlandse troepen in het Republi keinse gebied zullen blijven om ei orde en rust te handhaven. Deze laatste passage heeft bewerk stel igd, dat Groot-Brittannië zijn De conferentie van New Delhi J^E GEDELEGEERDEN ter Aziatische conferentie werken in vlot tempo. Het is niet uitgesloten, dat zij vandaag al met hun werk zaamheden klaar zullen komen. Dat de besprekingen zo vlot verlopen, is zeer waarschijnlijk daarvan een gevolg, dat de deelnemers het in zeer grote mate eens zijn over wat aan de Veiligheidsraad m'oet wor den aanbevolen. Deelnemers aan de conferentie verwachten, dat er vandaag drie resoluties zullen worden aangeno men. De belangrijkste daarvan zou gaan over de stappen, nodig voor de oprichting van de vrije Verenig de Staten van Indonesië. De tweede resolutie zou zich bezig houden met de maatregelen, welke de Veilig heidsraad moet nemen als een van beide partijen niet meewerkt. Ver moedelijk zal dit een beroep zijn, om economische sancties toe te pas sen. De derde zou voorzien in soort gelijke maatregelen van de deelne mende landen en in een apparaat, waardoor zij over de uitvoering van hun besluiten overleg kunnen ple gen. Ongetwijfeld verloopt de confe rentie ook zo snel, doordat zij zich op Nehroes wens uitsluitend met de Indonesische kwestie bezig houdt. Zijn volhardendheid op dit punt zou echter de Vietnamezen, die als of ficieuze waarnemers aanwezig zijn, hebben beledigd. Zy zijn van me ning, dat hun zaak niet minder ur gent is dan die van de Republiek. De Republikeinen zijn nog met een aide-memoire te voorschijn ge komen. Daarin delen zij zij m'ede, ONTPLOFFING TE AMSTERDAM EIST VIJF DODEN Aan boord van de kantoorark van de Rotter damse bergingsfirma Van den Akker, die in verband met de bergingswerk zaamheden van het gezonken Hen drikdok in het IJ aan de terreinen van de Amsterdamse Droogdok Mij was gemeerd heeft zich Vrijdagoch tend een ontploffing voorgedaan, die aan 5 personen het leven heeft ge kost. De exp'osie sloeg het vaartuig lek, waarop een drijvende bok van de A.D.M. te hulp .werd geroepen om de ark drijvende te houden. dat de Republiek nog steeds aan spraak maakt op de vertegenwoor diging van het gehele gebied van Java, Sumatra en Madoera. Ook wanneer de Republiek eist, dat de Nederlandse troepen op hun oude stellingen moeten terugtrekken, be tekent dat niet, .dat zij haar aan spraken op de vertegenwoordiging van de gebieden achter die stellin gen prijsgeeft. Soemitro zei nog, dat de bevol king van de gebieden, welke al voor 18 December onder Nederlands be stuur stonden, moet kunnen beslis sen of zij in* één verband met de Republiek wil worden verenigd of met toestemming van de Republiek afzonderlijke eenheden wil vormen. stem aan de resolutie zal geven. De kans, dat zij zal worden aangenomen is daardoor zeer vergroot. Alleen Frankrijk zou de aanneming nog kunnen beletten. Maar dan zal het een veto moeten uitspreken en het is twijfelachtig of het dat zal willen Dr. Jessup zeide hierna, dat de Vei- ligneidsraacl Stel ig met zijn goedkeu ring aan de militaire actie der Neder landers kan hechten. Wij weten aden aldus de Amerikaan, dat de Neder landse troepen terugget.okken zuilen moeten worden als *nen het doel: het scheppen van de souvereme Verenig de Staten van Indonesië, wil berei ken. Wij geioven niet, dat po itieice overeenstemming kan worden ver kregen, wanneer een van de partijen die de andere oplegt en ook niet, wanneer dit door inmenging van an deren moet gebeuren. Sprekend over de Belgische ge dachte om het Internationale Hof van Justitie te laten beslissen of de raad bevoegd is om de kwestie te behan delen, zei Jessup: Wij zien de toe stemt op het ogenblik zo dat de -aad moet trachten om een van' de partijen in een zodanige positie te herstellen, dat zij te goeder trouw de onder handelingen kan hervatten. Dr. Van Royen verklaarde, dat de resolutie naar Den Haag was gezon den en dat hij zich het recht voorbe hield om later commentaar te leve ren. De Belg Nisot waarschuwde de raad, dat zij geen verdere maatrege len in ove. weging moest nemen, voordat het Internationale Hof had uitgemaakt of hij daar het rechit roe had. Maüik kon de resolutie niet steu nen. Zij geeft de Republiek onvol doende bescherming en is in feite een steun voor de Nederlandse agressie. Volgens hem was de reso.utie er op berekend om het Indonesische voik met bloemrijke taal te mis eiden. Hij stelde zich ook teweer tegen de voor ges. eiae comnnssie van ue veres.g- de Naties. Het is de oude commissie van goede diensten zei hij, onder een andere naam met dezelfde leden, met grotere mogelijkheden om in interne Indonesische aangelegenhe den tussenbeide te komen. Rusland wenst, dat Nederland zijn troepen onmiddellijk terugtrekt. De Republiek is best in staat om orde en recht te handhaven, betoogde Malik, zonder hu p van vreemde indringers. De -itting van de raad is verdaagd tot Dinsdag, TSJANG BEWAARDE ZiJN GEZICHT Generalissimus Tsjang Kai Sjek heeft gisteravond een afscheidsbood- schap gericht tot het Chinese volk, waarin hij verklaart, dat het de ver horing van zijn „dringendste beden" zou betekenen, wanneer de commu nistische partij uiteindelijk tot de erkenning zou komen van de ernst van de toestand, waarin het land ver keert, order gaf het vuren te sta ken en er in toestemde vredesonder handelingen te beginnen. Tsjiang heeft gisteren Nanking verlaten na het presidentschap te hebben overgedragen aan vice-presi dent Li Tsjoeng-jen. Volgens een vooraanstaande func tionaris van de Kwomintang zal hij vermoedelijk naar het eiland Koe- loen gaan, 16 km. buiten Amoy, waar een verblijf voor hem in ge reedheid is gebracht. Er was geen sprake van, dat Tsjiang naar Formo sa of naar de V.S. zou gaan. Men gelooft, dat kwestie van het „gezicht" de voornaamste factor bij de menselijke betrekkingen in China van invloed is geweest op de wijze waarop Tsjiang afstand van het presidentschap heeft gedaan. Hij zei niet, dat hij was afgetreden of dat hij zich terugtrok. Volgens artikel 49 van de Chinese grondwet bestaat een dergelijke handeling niet. Vóór zijn vertrek ontving Tsjiang de oudec functionarissen van de Kwo Min Tang en deelde hun in een korte verklaring mee, dat hij om het volk verdere rampspoeden te bespa ren besloten had zijn functie tijdelijk neer te leggen. Tsjiang zeide te weten, dat sommi ge Kwomintang-leiders hier tegen ge kant waren. Hy had zijn besluit ech ter enige tijd lang zorgvuldig over wogen en het was thans onherroepe lijk. Vandaag zal Li officieel het pre sidentschap overnemen. Gisteravond zou het kabinet be raadslagen, hoe men de communisten er toe kan bewegen het vuren te staken. Waarnemers achten het mo gelijk, dat tot herverdeling van enige portefeuilles zal worden overgegaan, waarbij conservatieve Kwo Min Tang-ministers die Tsjiangs besluit afkeuren, zouden worden uitgesloten. Door zijn presidentsfunctie tijde lijk neer te legen heeft Tsjiang Kai Sjek ook afstand gedaan van zijn po sitie als opperbevelhebber van de gewapende machten. Deze functie is overgegaan op generaal Li Toeeng Jen. Volgens waarnemers betekent de beslissing van Tsjang Kai Sjek het einde van het Kwomintang-regiem in China en mogelijk het einde van alle georganiseerde tegenstand tegen de communisten. ERKENNING VAN TRANSJORDANIë EN ISRAëL. Volgens Amerikaanse regerings ambtenaren zullen de V.S. waar schijnlijk komende week Transjor- danië erkennen, tegelijk met het verlenen van volledige erkenning aan Israël. Reuters diplomatieke correspon- lent schrijft, dat men gelooft, dat de facto erkenning van Israël door En geland a.s. Maandag bekend zal wor den gemaakt, aan de vooravond van de eerste algemene verkiezingen in Israël. SUKARNO NAAR BATAVIA? In welingelichte kringen te Bata via verwacht men, dat Sukarno mor gen aldaar zal arriveren, tezamen met de naar Prapat en naar Banka ver trokken federale en republikeinse persoonlijkheden. Verdedigingsplan voor West-Europa Naar aanleiding van persberichten, volgens welke het militair comité der vijf West-Europese landen een gede tailleerd verdedigingsplan voor West Europa zou hebben opgesteld, ver klaart het permanente secretariaat van de Westerse Unie, dat deze be richten „tot het domein der verbee1- ding behoren, en het niet nodig is er commentaar op te geven of ze zelfs te logenstraffen." De verklaring van het secretariaat is vooral bedoeld als antwoord op een gisteravond te Londen verspreid de en aldus ook in ons blad opgeno men mededeling, waarin het heet, dat een verdedigingslijn, 'gaande van Neder1 and tot Zwitserland was vast gesteld, en dat het aandeel in de mi litaire strijdkrachten voor elk land was bepaald. LIJN VAN NEDERLAND TOT ZWITSERLAND. Reuter's diplomatieke correspon dent te Londen meldt, dat men daar in betrouwbare kringen gelooft, dat de voornaamste taak van de jongste conferentie te Brussel der ministers van defensie hgoedkeuren was van gedetailleerde strategischo plannen, opgesteld door Montgomery en de an dere opperbevelheboers der Weste lijke Unie na overleg met de stafchefs der vijf betrokkei mogendheden. De ze gedetailleerde plannen zouden 27 Januari te Londen aan de consultatie ve raad der Westelijke Unie worden voorgelegd. Het plan tekent zich in hoofdlijnen reeds duidelijk af. Men ontkent te Londen niet, dat een verdedigings lijn, die zich uitstrekt van Nederland tot Zwitserland voorlopig is vastge steld. Het treedt klaar aan de dag, dat het grootste deel der landstrijd krachten, voornamelijk mobiele elite troepen, verschaft zal worden door Frankrijk, aangevuld door de kleine re staten, aldus Reuter's correspon dent. Engeland heeft de voornaamste "erantwoordelijkheid voor de vloot- strategie on voor het leveren ven ge vechtsvliegtuigen met straalaandrij ving aan de vijf mogendheden. Volgens het Engelse persbureau „Press Association" heeft men goede voortgang gemaakt met het goedkeu ren van de militaire bijdrage die elk land aan de Westelijke verdedigings macht zal leveren. Volgens di„ pers bureau zullen Belgiëen Nederland bijvoorbeeld elk bereid zijn ongeveer drie divisies, een luchtbrigade en ge wapende formaties te leveren, dit al les met de benodigde steun van vlieg tuigen. Frankrijk levert waarschijn lijk een 35 mobiele en vijf gewapen de divisies. Me., stelt plannen op voor het aanleggen van strategische we gen en veroindingen en havens in de xage landen zullen uitgerust worden voor het verwerken van de olietoe voer voor de strijdkrachten, aldus dit persbureau. Uit als betrouwbaar beschouwde bron te Praag verneemt Reuter, dat 20 a 400 officieren van de Tsjecho- Slowaakse eewapende mactyt op het ogenblik te P.aag gevangen worden gehouden in verband met een mili taire coup. die naar verluidt, om streeks Kerstmis zou worden uitge voerd. Men verwacht deze week een officiële verklaring. Tot de gevangen genomen militai ren behoren verschillende generaals, zo verneemt men. Volgens gewoon lijk welingelichte bron is Generaal Karei Kutlvashr, de bevelhebber der Praagse bevrijdingslegers in 1945, één van hen. Naar verluidt is hij reeds sinds December gevangen. Tegen over geruchten, dat hij is doodgescho ten of zelfmoord heeft gepleegd, staat men gereserveerd. HET CADEAU VAN GROOTMOE DER H.K.H. Prinses Wilhelmina heeft Haar kleindochter Prinses Mar griet op haar zesde verjaardag dit schilderij ten geschenke gegeven. Het is van de hand van de Hilversumse kunstschilder M. Brandenburg en is een afbeelding van het speelgoed der prinsesjes. NED VERLIEZEN IN INÜONESIE De regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen de vol gende verliezen in Indonesië zijn gerapporteerd: Koninklijke Marine: Overleden ten gevolge van oorlogsverwonding op 18 Jan.: mar. W. T. de Boer, afkomstig uit Amsterdam. Koninklijke Landmacht: Gesneuveld 3 Januari: sold. H. J. Lichtenberg, afkomstig uit VelP' Gesneuveld 10 Januari: sold. C. Borger, afkomstig uit Arn hem; sold. J. van Moorsel, afk. uit Putten. Gesneuveld 12 Januari: sold. P. L. A. Schumans, afkomstig uit Sittard. Gesneuveld 13 Januari: sold. A. Veenman, afkomstig uit Zaandam; sold. C. Bergman, af komstig uit Genemuiden. Gesneuveld 14 Januari: huzaar A. J. Broekmaat, afkomstig uit Bathem; sold. A. Hoogerdijk, af komstig uit Buitenzorg, Indone sië; wachtmeester O. Ponssen, afkomstig uit Winchester, Enge land; sold. J. C. v. d. Weijde, afkomstig uit Dreischor; sold. P. Wielhouwer, afkomstig uit Rotterdam. Gesneuveld 15 Januari: sold. J. Demenint, afkomstig uit Den Haag; serg. S. Goudswaard, af komstig uit Oud-Beijerland; sol daat N. P. Obdam, afkomstig uit Lisse; sold. F. J. J. Theisen, afkomstig uit Amsterdam (C.); sold. J. Th. Veldman, afkomstig uit Amsterdam (O.); sold. Th. G. D. Wanders, afkomstig uit Nijmegen; sold. H. F. van Zelm, afkomstig uit Sasscnheim. Gesneuveld 16 Januari: sold. W. Dijkman, afkomstig uit Haar lemmermeer. Kon. Ned.-Ind. Leger: Gesneuveld 17 Januari: korp. J. Brinkman, afkomstig uit In donesië. Gesneuveld 18 Januari: sold. J. J. Bout, afkomstig uit Indo- VLIEGTUIG VERMIST IN ALASKA Een vliegtuig van de „Alaska Air lines" dat met een aantal passagiers aan boord naar Ketchikan (Alaska) vloog, heeft Vrijdagochtend per ra dio aan het vliegveld van Anchorage medegedeeld, dat het dooT een hevi ge sneeuwstorm was verrast en van zijn route was afgeweken om te trachten Anchorage te bereiken. Sindsdien heeft men er niets meer van gehoord. Daar het vastgestelde tijdstip voor de landing op Anchorage reeds lang voorbij is, vreest men, dat het toe stel verloren is. internationale Bidweek INTENTIE VOOR 23 JANUARI: Mogen de Katholieken alles ver mijden, wat de terugkeer der afge scheidenen zou kunnen belemmeren. INTENTIE VOOR 24 JANUARI: Mogen de Joden en Mohammeda nen zich bekeren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1